Het Drents Heideschaap: Oud ras blijkt multifunctioneel. Boer op vakantie: Duur maar niet onmogelijk

Nr. 2 juni 2012 - jaargang 1 - Voor en door (oud-)agrariërs, hobbyboeren en buitenlui

Het Drents Heideschaap:

Oud ras blijkt multifunctioneel

Boer op vakantie:

Duur maar niet onmogelijk

Deze keer in Vroeger & Nu:

Henry Ford bouwde ook trekkers

2

inhoud • voorwoord

4

Duur maar niet onmogelijk

• Op het zicht Nieuwbouw

• Het Drents Heideschaap Oud ras blijkt multifunctioneel

• kers & vers

Doen - lezen - maken...

6

• Da Vinci

Ondernemer Eltjo Hoornveld

• Gadgets

Green Grass Gadgets

• uit de praktijk

Klauwbekapper Durk Reitsma

• Postzegels

12

Wat was ik trots toen ik de reacties op de eerste editie van Agrarisch Noord Nederland binnen zag stromen! Stuk voor stuk positief en met veel tips om het magazine nóg leuker te maken. Ook de kwaliteit van de foto’s die u massaal toestuurde was boven verwachting. Het was erg lastig om te kiezen, maar we hebben er toch tien kunnen uitzoeken die beloond worden met een mooi t-shirt. Kijk verderop in het magazine voor de uitslag. Voor dit nieuwe nummer hebben we ons best gedaan om u een interessante nieuwe blik te geven op het landelijk leven in onze provincies. Zo hebben we een reportage gemaakt over de Herders van Balloo. Wist u bijvoorbeeld dat echt werkelijk alles van hun schapen gebruikt wordt? Over duurzaamheid gesproken…

Nederlandse rundveerassen

• Vroeger & nu

Henry Ford bouwde ook trekkers

• Agenda

Activiteiten

• Persberichten

En verspreidingspunten

17

Voorwoord

• Boer op vakantie

• Recept van vroeger Kruisbessenmoes

En heeft u al vakantieplannen? Lees dan van tevoren ons artikel “De koeien hebben nooit vakantie”. Verder nog een leuk verhaal “Uit de praktijk”, een interview met een wel heel veelzijdige ondernemer en zo kan ik nog wel even doorgaan, want deze tweede editie is een stuk dikker dan de vorige! Blijf alstublieft doorgaan met het sturen van reacties, tips, én foto’s, maar vooral: geniet van deze editie van Agrarisch Noord Nederland!

• Fotowedstrijd En colofon

In elk nummer Bedrijfsreportages • De nieuwste ontwikkelingen • Techniek • Rassen • Dierenartsen • Opleidingen • Recepten • Vroeger en nu • Evenementen• Op het zicht

Bianca Wielinga

Foto’s omslag: Studio Mauronne, Fries Landbouwmuseum, Shutterstock

Voor en door Agrarisch Noord Nederland

3

De koeien hebben nooit vakantie Vervanging tijdens de zomer is kwestie van loslaten en voorbereiding

Toets ‘boer’ en ‘vakantie’ in op Google en je krijgt lijsten vol adressen van logeren bij de boer. Maar de veehouder zelf, die wil ook wel eens wat anders. Dat kan, maar dan moet er wel een hoop geregeld worden. Een boer die op vakantie wil, komt al gauw uit bij AB, de agrarische bedrijfsverzorging. Via een lidmaatschap aan deze coöperatie is elk lid verzekerd van vervanging bij langdurige ziekte of arbeidsongeschiktheid. Vakantie vervanging kost via AB, afhankelijk van de behoefte van de veehouder, tussen de € 20,en de € 31,25 per uur. Het lage tarief geldt voor gevallen waarin er nog iemand aanwezig is, zoals familielid. Hij of zij krijgt dan alleen ondersteuning bij de dagelijks werkzaamheden, zoals het melken en voeren. In het laatste geval krijgt de veehouder een doorgewinterde bedrijfsverzorger die het hele reilen en zeilen van de ondernemer overneemt. Sander Knipscheer, planner van AB Fryslân in Sneek: Veel boeren redden zich met behulp ” van de buurjongen of familie. Of ze vragen ons om tijdelijke extra ondersteuning. Maar hoe dan ook heb je als agrarische ondernemer te maken met een extra kostenpost thuis, bovenop de reissom van de vakantie zelf. Daar staat tegenover dat je inkomsten ook gewoon doorgaan tijdens je afwezigheid. Dat willen boeren ook nog wel eens vergeten.” Vertrouwen Johannes en Jannie Holwerda uit Oosternijkerk schakelden vroeger ook de boerenhulp van AB in. Althans, voor de koeien, want de fokmerries van Jannie lieten ze dan toch liever over aan iemand die speciaal voor de paarden kwam. Nu is de zoon oud genoeg om de circa tachtig koeien te melken en verzorgt een nichtje de paarden. Johannes: We zijn voorzichtig ”

4

begonnen, met een weekje Schiermonnikoog. Later zijn we ook wel in Canada geweest en vorig jaar naar Zwitserland. Vakantie is een kwestie van vertrouwen en loslaten. Want wees eerlijk, bij jezelf kan er ook iets mis gaan”. Wel ziet Holwerda verschil tussen zijn band met de koeien: ‘Die blijven hoe dan ook bedrijfsmiddel’, en de emotionele betrokkenheid van Jannie bij haar paarden; ‘Dat is toch meer een huisdier’. Bij de koeien is het kalveren bijna dagelijkse routine, terwijl Jannie haar twee Friese veulens per jaar koestert en geen enkel risico met veulens en merries wil lopen. Voor Jannie hoeft vakantie niet zo ” nodig, maar vooral vanwege al dat geregel van te voren.” Babyfoon Dat is herkenbaar voor het gezin van Jan Reuvers in Driezum. Hij is als ZZP’er werkzaam in de akkerbouw en houdt hobbymatig paarden. Na het aardappelen selecteren heb ” ik het een paar weken rustig en kunnen we weg. Maar als de schoolvakantie laat valt, kom ik alweer in de knoei met de grondbemonstering in het najaar.” Toch lukt het Reuvers om voor eigen ontspanning en zijn zoontje van acht jaar af en toe weg te gaan. Meestal was ” het Drenthe, dan zijn we in een uur weer thuis als er thuis iets mis gaat. Dit jaar gaan we naar het buitenland en komen mijn schoonouders in ons huis. Mijn vrouw is er al weken van tevoren mee bezig. Je wilt alles toch netjes achterlaten, en met beweiden zorgen we dat de paarden in het gemakkelijkste perceel lopen. ” Op de lijst met instructies staat ook het

telefoonnummer van bevriende paardenhouders. Die kunnen ze dag en nacht bellen voor ” noodgevallen. Je hoopt dat er niks gebeurt, maar er kan altijd een paard koliek krijgen of zich vastrollen in een hoek. Zelf horen we aan de geluiden als er iets anders is dan anders. Maar voor mijn schoonouders zetten we een babyfoon in de stal en de slaapkamer.”

Minder behoefte Een aparte categorie vormen de veehouders die het melken overlaten aan de robot. In hun pioniersjaren konden zij niet altijd vervanging krijgen juist omdat er bijna geen mensen waren die verstand hadden van de robot. Nu is de vergrote vrijheid juist één van de grote voordelen van de robot. Zeker als je dat, zoals Sjoerd Roelevink in Damwoude, ook nog combineert met het aan huis geleverde rantsoen van het voercentrum. Het is praktisch gezien ” gemakkelijker voor ons om weg te gaan. Maar ook bij ons vooral iemand nodig die een paar keer per dag komt kijken en tweemaal


per dag de ronde doet. Wij hebben daarvoor iemand uit de buurt, maar die doet het wel naast zijn gewone werkzaamheden dus daar wil je ook geen misbruik van maken. We zetten zoveel mogelijk klaar en blijven niet te lang weg. Vorig jaar zijn we zes dagen naar Zeeland geweest.”

Foto’s: Studio Mauronne, Shutterstock Auteur: Meta Groot Antink

Mooi plekje Roelevink runt samen met zijn vrouw Hieke Wouda ook nog een boerenthuis; een B&B met zorgappartementen. Dat maakt het ” bedrijf extra druk, want ook in de weekeinden gaat het door. Dan is het goed voor het gezin om even een paar dagen met ons gezin te zijn

Risico’s zijn niet uit te sluiten Soms gaat het toch mis, of bijna mis. Het kalven lukt niet zonder veearts of het vee graast de verkeerde wei kort. Johannes Holwerda heeft altijd veel gehandeld en heeft daardoor zoveel boerenerven bezocht dat hij precies weet wat hij wil: een veilig en opgeruimd erf. In principe altijd, voor iedereen. ” Maar ik let er extra op bij vervanging. De oppas komt ook een dag meedraaien vlak voordat we weggaan. Dan weten hij precies waar de koeien lopen, wat ik voer op dat moment en hoe de hekken staan. Zeker zo’n bedrijfsverzorger komt op zoveel bedrijven, die heeft al veel meer meegemaakt dan jij in al die jaren in je eigen routine.” AB Fryslân bevestigt dat de bedrijfsverzorgers extra scherp zijn op onveilige situaties, al voordat ze

en even afstand te nemen. Hoewel, ik heb toch altijd het idee dat wij minder behoefte hebben aan vakantie dan onze gasten uit de stad. Wij hebben het hele jaar al een mooi plekje en veel rust om ons heen.”

toe terug te trekken, weg van alle aanloop en het werk”. Holwerda heeft zelfs geen moeite om dan uit te slapen, lacht hij: Collega’s die ” zeggen dat hun bioritme ze uit het bed jaagt, hebben gewoon geen leuke vrouw. Daar heb ik geen enkele last van.”

Vakantiehuis Ook de Holwerda’s zien het belang van vakantie inmiddels van twee kanten. Toen het woonboerderijtje naast hen te koop kwam, besloten ze erin te investeren als vakantiehuis. Maar we gaan er zelf ook vakantie vieren, ” hebben we besloten. Dan nemen we even letterlijk afstand. Of dat werkt, moet nog blijken. Maar we zijn vast van plan om ons daar af en

zelfs maar aan het werk gaan. Bovendien dient een eventueel aanwezige stier apart te worden gehouden van de melkkoeien. Preventie- en adviesorganisatie Stigas motiveert alle ondernemers in de agrarische sector om periodiek een risico-inventarisatie te doen om onveilige situaties op te merken waar je zelf al lang bedrijfsblind voor bent. Dat losliggende putdeksel, een armleuning die nog aan één schroefje hangt of die onoverzichtelijke hoek kunnen dan met kleine ingrepen worden verholpen. Veiliger voor alle inspecteurs, vertegenwoordigers, neefjes en buurkinderen die op het erf komen, maar ook erg prettig voor de vakantie oppas. Zelf alvast een check doen? Een specifieke lijst per sector is te downloaden op www.stigas.nl


5

Op het zicht 6


Hessel Jan Sinnige, vriendin Baukje en vader Guido Sinnige starten een nieuw bedrijf in Damwoude. Hollema Bouw uit Surhuisterveen tekende voor het ontwerp en de uitvoering.

Aanleiding nieuwbouw: ‘Om plaats te maken voor de jonge generatie werd het bedrijf in Hurdegaryp opgesplitst. In Damwoude had nog niet eerder melkvee gestaan.’ Bouwproces: ‘De bouw duurde driekwart jaar. Zoon Hessel Jan had de ideeën, Hollema zorgde voor tekeningen en uitvoering.’

Foto’s: Meta Groot Antink Auteur: Meta Groot Antink

Doorgemolken: ‘Nee. Het jongvee stond nog in de oude ligboxenstal, de melkkoeien kwamen pas toen de hele stal klaar was.’ Specifieke wensen: ‘De diepstrooiselboxen moesten perfect matchen met de boxcompost die Guido verkoopt. De stal is dus meteen ook proefstal voor het eigen product.’ Nieuwe situatie: ‘140 melkkoeien, 40 ha huiskavel en 40 ha elders. De kalfjes blijven in de oude ligboxenstal waar nu ook ruimte is voor de werktuigen.’ Anders willen doen: ‘Niks. Alles is gericht op lange levensduur voor de koeien. Door de flexibele planning was er geen druk en is niks afgeraffeld. Kwaliteit wint altijd, is ons motto.’

Type stal, melkstal, boxen: ‘Traditioneel. De melkkoeien staan in 3 rijen achter de melkstal, het jongvee en de droge koeien staan aan de andere kant, dus het voerpad blijft schoon. De melkerij is een 2x12 zij-aan-zij Hudonk.’ Boxinrichting, strooisel ‘Diepstrooisel met wel 40 centimeter boxcompost. Een hangende knieboom van dikwandige PE-buis voorkomt op doeltreffende en goedkope manier dat de dieren scheef gaan liggen.’ Duurzaamheid: ‘Veel aandacht voor de koecomfort, maar de stal voldoet niet aan de Maatlat Duurzame Veehouderij (MDV). Dat zou extra kosten meebrengen, en beperkingen.’ Landschappelijke inpassing: ‘De elzensingel moest wijken voor de kuilplaat, maar wordt opnieuw aangeplant. Het erf kreeg achter een extra ontsluiting.’ Specifieke extra’s? ‘Er is extra gelet op korte looplijnen voor de boer. De nieuwe stal staat relatief dicht bij de oude stal en het woonhuis.’ Weggelaten: ‘De boxen zijn smaller dan de MDV zou vereisen. Bij ons ligt de koe daardoor recht, de mest komt niet in de box terecht. Zo blijft de koe schoner en gezonder, is ons idee.’


7

De Schaapsherders van Balloo weiden met het Drents Heideschaap:

“De veiligheid zit in de kudde”

8


Foto’s: Studio Mauronne Auteur: Maurice Toonen

Het Balloërveld, tussen Balloo en Gasteren, is gevormd door de laatste ijstijd. Door het hele gebied zijn karrensporen terug te vinden van handelsroutes tussen Groningen en Coevorden. Staatsbosbeheer heeft dit mooie gebied in onderhoud gegeven aan de h erders Albert Koopman en Marianne Duinkerken. Zij kunnen alles vertellen over het Drents Heideschaap dat nu zorgt voor de begrazing van dit unieke stuk Nederland. Ontmoeting Donkere regenwolken laten hun inhoud vallen terwijl een bliksemschicht af en toe zorgt voor wat licht. Onder een bomenrij staan Marianne en haar Bordercollie Lena. “Sorry dat ik even onder de boom blijf schuilen”, zegt Marianne, “Als je de hele dag in je kletsnat geregende kleding moet rondlopen, is dat geen pretje. En ik kan de kudde niet alleen laten om droge kleren aan te trekken.” Het romantische beeld van lange zomerse dagen waarbij de herder op haar gemak in de schaduw zit en haar kudde in de gaten laat houden door haar hond, blijkt niet reëel. “Het weiden van de kudde gaat toch wat anders in zijn werk”, vertelt Marianne. ’s Ochtends als ze met haar hond en de kudde het veld in gaat, bepaalt ze waar ze de kudde die dag wil laten grazen. Gedurende de dag bestrijkt ze dat gebied. Haar kudde bestaat uit ongeveer 800 schapen, waarvan de helft volwassen is. Met deze groep beweidt ze meerdere gebieden, omdat niet alles altijd begraasd kan worden. Er zijn bijvoorbeeld gebieden met broedende vogels die niet verstoord mogen worden of gebieden die al begraasd zijn.Het begint op te klaren, de regen stopt langzaam. “Hoor je de stilte?”, vraagt Marianne, “Tegenwoordig zijn mensen bang voor de stilte. Zodra het te stil wordt, zetten mensen een MP3-speler op hun hoofd.” Marianne ziet het vaak genoeg. Bij de schaapskudde van Balloo is het mogelijk om een halve of een hele dag met de herder mee te gaan en te leren hoe je de kudde onder controle

kan houden. Dit is mogelijk als individu of als teambuilding. Hier op het veld moet je jezelf bezighouden. Als de schapen staan te vreten moet je zorgen voor je eigen vermaak. Voor een hoop mensen die dit mogen mee maken is dit confronterend. “Als modern mens zijn we gewend geraakt dat we de hele dag wat moeten doen. Zodra we niks doen raken we van slag.” Kluitenschep We lopen de heide op met de kudde. Hond Lena rent als een bezetene op commando om de kudde heen, om deze te sturen waar Marianne wil. Bij het volgende commando houdt ze zich gedeisd om haar baas in de gaten te houden. Bereid om bij een nieuw commando van haar baas weer haar best te doen en te helpen. Als ze wordt geprezen, lijkt het alsof er een glimlach op de hondensnuit verschijnt. De kudde bestaat alleen uit ooien en hele jonge rammen. Geen volwassen rammen, die zorgen alleen maar voor onrust in de kudde omdat ze zich constant willen voortplanten. De rammen die gebruikt worden voor het fokprogramma lopen apart door allerlei natuurgebieden. Nog niet alle lammeren hebben respect voor Lena. De herdersstaf heeft aan de onderkant een kluitenschep. Hiermee kan de herder een kluit aarde naar de lammeren gooien om ze in de richting van de kudde te dirigeren. “Ze moeten leren om bij de kudde te blijven, daar is de veiligheid”, zegt Marianne. Zelf is Marianne bij toeval bij de kudde terecht


gekomen, vertelt ze. Tijdens een fietstocht over het Balloërveld werd ze aangesproken door een man die op zoek was naar een verdwaalde ram. Na een paar dagen kwam ze de man weer tegen en vanwege zijn beroep als herder raakte ze geïnteresseerd in hem en zijn verhaal. Op het moment dat Albert 25 jaar herder was, besloot Marianne een boek over hem te schrijven. Haar betrokkenheid bij de kudde heeft er uiteindelijk toe geleid dat ze nu zelfstandig de kudde weidt en ze bezig is om er voor te zorgen dat het schaap zo volledig mogelijk wordt benut. Unieke wol Het Drents Heideschaap is belangrijk voor het natuurbehoud. Als het Balloërveld niet door deze schapen wordt begraasd, krijgen de struiken en bomen vrij spel en is het hele landschap binnen een aantal jaren een bos. Daarnaast leveren de schapen ook andere voordelen. De wol van het Drents Heideschaap is bijvoorbeeld erg ruig en daarom uitermate geschikt voor plaids, dekens en truien. De herders van Balloo werken samen met een breister die oude Urker patronen gebruikt voor het maken van onder andere kussens en truien. Deze zijn te koop bij Wolatelier “De Bel” op het terrein van de schaapskooi. Op dit moment is er veel wol en Marianne en Albert willen een machine gaan aanschaffen om de wol te spinnen. “In oktober 2011 is onze schaapskooi door brand verwoest. Zodra deze weer is opgebouwd, willen we een wolspinnerij beginnen waar iedereen wol kan aanbieden en de gesponnen wol kan terugkopen. De wol van het Drents Heideschaap is uniek, waarom zouden we er dan ook niet extra aandacht aan besteden”, vraagt Marianne.

9

Da Vinci

Horse

Sportswear & Ruitersport 10

Puur Slowfood Sinds 2009 is het lamsvlees ook internationaal erkend als culinair streekproduct van Nederland. Het lamsvlees is te koop als lamsbout, lamskoteletten of lamsgehakt. Daarnaast maakt slager Broekhuizen uit Balkbrug ook nog ham en salami van het vlees. Eén keer per twee jaar is er een internationaal slowfood festival in het Italiaanse Turijn waar Marianne naartoe gaat om ook haar producten aan te bieden en om te praten met andere slowfoodaanbieders. Werkelijk alles van dit prachtige beest wordt gebruikt. De vachten van de schapen worden gelooid door een Nederlands bedrijf en zijn als vacht ook te koop. De beenderen worden gebruikt door een soepfabriek om bouillon van te trekken en ook de hoorns zijn te koop. Het maakt het schijnbaar zo gewone Drentse Heideschaap niet alleen tot een ras met een rijke historie, maar ook een ras dat prima past bij de moderne tijd, op alle fronten.

Schapen scheren Elk jaar is een speciaal weekend waarin de schapen worden geschoren en de wol wordt verkocht. Dit jaar is het op 16 en 17 juni. Hierbij is het mogelijk om een schaap uit te zoeken waarvan je de vacht wilt hebben. Alle vachten worden genummerd zodat je altijd kan terugzien van welk schaap je de vacht of wol hebt. ’s Middags is er een workshop “Ruwe vacht vilten”, onder professionele begeleiding van de internationaal bekende viltster Beatrice Waanders. ’s Avonds is er een strobalen diner waar De Smaak Van Het Noorden komt koken (www.desmaakvanhetnoorden.nl). Een mooie manier om kennis te maken met de herders van Balloo in een mooi gebied, iedereen is van harte welkom.

weinig gespikkeld. De geur (lichte schapen en kruidige pepergeur) en kleur doen me watertanden. De salami heeft een stevige beet maar direct barst er een smaakbom in je mond. Een aantal smaken komen naar voren. Eerst de gezouten, gedroogde smaak, daarna een vleug oregano met peper, na een aantal keer kauwen komt er een lichte wildsmaak naar voren. Geweldig bij een borrel of in een gerecht zoals een koude pastasalade met verse Roma tomaten, basilicum olijven en wat geraspte Pecorino Romana. Daarbij stokbrood zonder kruidenboter serveren en laten v ergezellen van een glas jonge gekoelde Chianti. Heerlijk bij een barbecue of een picknick in de vrije natuur.

Smakelijke salami De Salami laat zich gemakkelijk van het v elletje losmaken en direct komt er een geweldig aroma los. De kleur is erg donkerrood en een

Het Drents Heideschaap is een vrij klein schaap dat nog dicht bij de natuur staat. Dit is te zien aan de ranke bouw, de harige wol en de pezige gewrichten. De wol bestaat uit drie soorten vezels: de kortfijne onderwol, de lange harige vezel en de zogenaamde kemp (- dikke holle vezel). De lange harige vezel maakt de wol ook uitermate geschikt voor het vilten. De vacht is vrij lang, sluik en afhangend. De wolopbrengst is één tot twee kilo per dier. De kleur van de vacht is meestal grauwwit, behalve bij geheel


zwarte dieren. De kleur van de kopen pootbeharing varieert van (vrijwel) wit tot geheel zwart, maar doorgaans zijn de licht- en donkerbruin tinten het ruimst vertegenwoordigd. Het Drents Heideschaap werpt meestal één lam, maar bij betere voeding zijn tweelingen geen uitzondering. De herders van Balloo h ebben gekozen voor een kudde bestaande uit deze schapen vanwege hun grote zelf redzaamheid, de wol en vanwege het feit dat dit specifieke dier al zesduizend jaar dit gebied beweidt.

11

Minder antibiotica. Maar hoe? Laat slangengif het werk doen!

ROBOT Bij twijfel

0 DAGEN WACHTTIJD

direct Pyrogenium!

MELKEN

www.pyrogenium.nl ECOstyle Animal Care B.V. Tel: 0516 – 56 77 60 www.ecostylevoordieren.nl

Effect Pyrogenium direct zichtbaar op melkrobot Steeds meer veehouders zijn serieus op zoek naar behandelmethoden die het gebruik van antibiotica verminderen. Nu ontdekken ook steeds meer robot melkers de voordelen van Pyrogenium bij mastitis en hoog celgetal. De melkrobot signaleert immers in een vroeg stadium de verhoogde geleidbaarheid van de melk, wat een indicatie is voor een beginnende mastitis of verhoogd celgetal. De veehouder controleerde in het verleden de koe op vlokjes in de melk of een hard kwartier, maar vaak bleek er niets met het

blote oog waarneembaar te zijn. De veehouder stond dan in dubio om de mastitis wel of niet te behandelen met antibiotica; antibiotica gebruiken betekent i mmers ook vijf dagen de melk uithouden. Bij gebruik van Pyrogenium hoeft de veehouder niet meer te twijfelen en zelfs de melk niet uit te de tank te houden! Na het eerste signaal van de computer kan meteen worden gestart met een kuur Pyrogenium. Slangengif is de b elangrijkste werkzame stof, en deze stimuleert de aanmaak van witte bloedcellen. Het zelfgenezingsproces wordt krachtig versneld en is veelal voldoende om het genezende effect van de behandeling op het computerscherm te kunnen waarnemen. De geleidbaarheidscurve over meerdere dagen laat duidelijk de neergaande lijn zien na de start van de behandeling met Pyrogenium. Om de werking van Pyrogenium bij mastitis te versterken wordt veelal uiermint of ECOstyle UierBalsem ingezet om de doorbloeding te stimuleren. UierBalsem bevat geen pepermunt, maar een complex van zeven andere werkzame stoffen, die tevens desinfecterend werken.

12

Breed inzetbaar Omdat Pyrogenium het gehele immuun systeem van het dier triggert, gaat de geneeskrachtige werking verder dan alleen tegen mastitis. Pyrogenium wordt eveneens succesvol ingezet tegen tussenklauwontsteking, witvuilen, E-coli en andere bacteriële infecties. Pyrogenium is verkrijgbaar bij de vakhandel en ambulante handel, ook in 6-pack voordeelverpakking!

Kers & Vers Lezen:

Doen: Zelf plukken màg, in de fruit- en beeldentuin van Frytsjam in het Friese Twijzel. Dagelijks geopend van juli t/m september, maar even bellen voorkomt teleurstelling. De entree is gratis, het geplukte fruit wordt gewogen en per gewicht afgerekend. In Drenthe krijgt u zelf blauwe vingers bij het plukken in de tuin van de Greftenhoeve, in Vriezenveen. Kijk voor openingstijden op de websites: www.frytsjam.nl en www.greftenhoeve.nl

Stichting Van Eigen Erf kreeg een onderscheiding voor het biologische boerenkookboek van Iris van de Graaf en Maria van Boxtel. Prachtige kleurenfoto’s en heerlijke recepten per seizoen laten je watertanden bij het doorbladeren van dit prachtige kijken kookboek. Het register achterin maakt het terugzoeken van de recepten eenvoudig en de adressenlijst van biologische boerenwinkels maken het wel heel aan trekkelijk om voortaan alleen nog maar pure kookkunst toe te passen. Bestellen? Kijk op www.vaneigenerf.nl, prijs € 24,50.

Maken:

Foto’s: Stichting Van Eigen Erf, Meta Groot Antink, Stock.XCHNG Auteur: Meta Groot Antink

Rood zomerfruit als bessen en kersen doen het heerlijk in een fruitbowl, met wat zure room op een pannenkoek of ingemaakt als jam. Ook de rode bessen leveren een heerlijk zoete jam als je 1/3 van de vruchten, na het wassen en ritsen, even pureert. Voeg water en geleisuiker toe, meng het met de rest van de bessen en laat de zoetigheid heerlijk een nachtje intrekken voordat je de jam in 10 minuten flink borrelend afkookt.

Planten: Kersenbomen en bessenstruiken, maar ook streekeigen bomen, haagbeplanting of fruitbomen bestel je als jonge aanplant en met aantrekkelijke korting bij Landschapsbeheer Friesland. Via het project ‘Boeren Planten Bomen’ kun je twee keer per jaar bestellen: voor 1 november of voor 1 februari. Zowel boeren, landgoedbeheerders, overheden als andere particuliere eigenaren in het buitengebied kunnen h iervan gebruik maken. Woon je buiten Friesland, dan dien je de bomen zelf af te halen in Beetsterzwaag. Bestellijst en bijbehorend boekje vind je op www.landschapsbeheerfriesland.nl

Beleven:

Smullen:

Deze zomer kan iedereen weer genieten van een Bourgondisch goed feestmaal bij een biologische boer op het erf. Mensen schuiven er aan bij lange tafels in de stal, op de deel of bij mooi weer zelfs in de wei.

Bij fruitparadijs De Lauwershof koop je het hele jaar door zelfgemaakte jam, heerlijke sap, siroop en scharreleieren. Vanaf ongeveer half juni is er ook weer vers fruit te koop, zo van de boom. De aardbeien zijn het eerste rijp, daarna volgen kersen, rode bessen en frambozen. Kijken en proeven kan op zondag 24 juni van 11 tot 17 uur tijdens de open dag. Ook in Drenthe en Groningen zijn er zulke adresjes. In Tolbert vind je bijvoorbeeld verse aardbeien rechtstreeks van het land, bij Jan de Jong.

Professionele koks zorgen voor superverse seizoensgerechten, een goed glas wijn en de entourage doet de rest. Voor ongeveer vijftig euro heb je een topavond die smaakt naar meer! Adressen zijn te vinden op de website www.lekkerbiologisch.nl Via de nieuwsbrief krijg je de actuele aanmeldingen gratis en voor niks in je mailbox.


Meer info: www.lauwershof.com

13

Eltjo Hoornveld in Westerbork onderneemt met passie:

Ruitershop als service bij autobedrijf 14


“Er zijn paardenmensen en er zijn mensen met paarden. Paardenmensen stellen alles in het werk om hun paard zo prettig mogelijk te laten leven. Mensen met paarden hebben paarden vanwege de uitstraling.” Aan het woord is Eltjo Hoornveld, een gedreven ondernemer die net zo gemakkelijk handelt in auto’s, als in paarden en ruiter benodigdheden. Maar het begon met de paarden, tijdens een vakantie meer dan veertig jaar geleden waarbij Hoornveld met zijn ouders bij een manege terecht kwam. Zijn interesse voor paarden en pony’s was gewekt.

Foto’s: Studio Mauronne Auteur: Maurice Toonen

Tot hij brommer en auto ging rijden stond de jeugd van Hoornveld in het teken van rijden op paarden en pony’s. Dit deed hij bij een manege en bij zijn oom, een boer die paarden had. Elk vrij moment reed hij paard. Zijn trainer bij de manege leerde hem om te springen met pony’s zonder zadel, maar wel met een bezemsteel achter zijn rug om hem rechtop te laten zitten. “Ik zat als een zak haver op een paard.”

leerde hij de fijne kneepjes van het vak. Heel belangrijk is transparant zijn in wat je doet. “Helderheid en duidelijkheid staan voorop wanneer je met mensen omgaat. Het is niet erg om een fout te maken, maar geef toe dat je een fout maakt en vertel vervolgens hoe je dat gaat oplossen.”

Omdat hij wilde zien dat de wereld groter is dan Nederland, was het voor hem geen bezwaar om naar Libanon te gaan. “Ik ben er goed vanaf gekomen. Natuurlijk heb ik het nodige meegemaakt, maar zo gaat dat in het leven. Er zijn vervelende gebeurtenissen en er zijn mooie gebeurtenissen. Het belangrijkste is dat je moet genieten van de mooie gebeurtenissen en moet leren van de vervelende gebeurtenissen. ”

Na een aantal jaar bij verschillende bedrijven te hebben gewerkt, kwam toch de liefde voor paarden weer terug en kwamen er weer paarden bij huis. Ook de auto’s bleven trekken, al liep Hoornveld toen al rond met het idee om dan voor zichzelf te beginnen, liefst samen met

De weg naar ondernemerschap Na zijn diensttijd begon Hoornveld bij een garage met het wassen en verkoopklaar maken van auto’s. Een paar weken later mocht hij ook auto’s verkopen. Bij verschillende bedrijven

iemand. “Het prettige van samen een bedrijf beginnen is dat ieder zijn kwaliteiten heeft. We zijn het niet altijd eens, maar we komen er wel altijd uit. Daarnaast kan het altijd gebeuren dat een persoon wegvalt en dan kunnen de an-

Daarnaast heeft hij vanaf zijn twaalfde gewerkt bij een boer. “Als je iets wilt bereiken dan moet je ervoor werken. Dat heeft mijn vader mij altijd voorgehouden en dat vertel ik mijn kinderen nu ook. Je waardeert pas wat je hebt, als je er voor hebt gewerkt.” Meer dan alleen paarden Toen hij brommer ging rijden werd de tijd om paard te rijden minder. Naar school gaan had niet zijn hoogste prioriteit en toen hij werd opgeroepen voor zijn dienstplicht, besloot hij direct te gaan. “Ik ben van mening dat de discipline die je leert in het leger goed voor je is. Van mij mag de dienstplicht weer worden ingevoerd. Ik weet zeker dat er dan ook minder rotzakjes zouden rondlopen.”


15

16

dere twee het overnemen.” Dit is Automobielbedrijf Dakar geworden. Een autobedrijf dat is gespecialiseerd in vierwielaangedreven auto’s. Het bedrijf is opgesplitst in drie gedeelten. De verkoop, de werkplaats en het onderdelenen demontagegedeelte. Het persoonlijk contact met klanten staat hoog in het vaandel. Vanwege dit contact is ook het idee geboren om een winkel in ruitersportbenodigdheden te beginnen. “Veel paarden mensen hebben een krachtige auto met vierwielaandrijving. Al snel hoorde ik dat er in Drenthe steeds minder bedrijven zijn waar je paardenbenodigdheden kunt kopen. Ik heb het plan opgevat om een winkel te beginnen.” Da Vinci Ruitersport Samen met een compagnon is Hoornveld op 1 december 2011 Da Vinci ruitersport begonnen. De winkel maakt een zeer nette indruk. Op de begane grond liggen alle benodigdheden zoals bitten, singels, sporen, etc. en in een apart gedeelte zijn voedingssupplementen opgeslagen. “Het belangrijkste voor de voeding blijft natuurlijk het ruwvoer”, zegt Hoornveld. Op de bovenverdieping is een collectie dekens, zadels, caps, laarzen, kleding etc. te vinden. Alles is zeer over zichtelijk uitgestald. “Wat we niet op voorraad hebben, is te bestellen en binnen een paar dagen in de winkel” zegt Hoornveld. Ook voor de kleine beurs heeft Da Vinci mogelijkheden. Door slim in te kopen en restpartijen te kopen, kan Da Vinci mooie en kwalitatief goede producten en kleding aanbieden voor een schappelijke prijs. “Wij willen alle paardenmensen helpen met hun liefhebberij.”

Kythera H Stable Na zijn scheiding kreeg Hoornveld de mogelijkheid om in een boerderij van natuurmonumenten te Oosterhesselen, in het mooie natuurgebied De Klencke te gaan wonen. Op een later tijdstip kwam zijn vriendin Renske Jansen hier ook wonen. Tijdens een oldtimerrit, waar Hoornveld een week aan mee deed, zorgde Renske voor de paarden. Door in die week op stermerrie Kythera te rijden werd bij Renske de interesse in de paardensport weer gewekt. Daardoor is ze gaan werken bij stal Zoer om ze jonge paarden te berijden. Dit beviel zo goed dat werd besloten om ook thuis meer met de paarden te gaan doen en om de paarden uit te brengen in de sport. Na twee jaar werd dit een dagtaak stopte ze met werken bij Zoer samen met Hoornveld een sportstal op te zetten. Dit is Kythera H Stable, vernoemd naar de eerste merrie van Hoornveld. In deze stal worden jonge paarden opgeleid voor de springsport. Daarnaast worden ook paarden van derden door Renske bereden in wedstrijdverband. Visie op fokken “Op dit moment hebben we een geweldig mooi paard staan, Vesper O’Hara, een jonge Furore stermerrie. Zij is volledig gefokt voor het springen maar dressuurmatig getraind. Bij ons krijgt ze de tijd en de kans om zich te ontwikkelen in de springsport. Nu springt ze in de M-klasse.” Renske zorgt ervoor dat Vesper binnen een aantal jaar in Nederland op nationaal niveau mee kan gaan doen. “Ook hebben we een crack die in Italië op nationaal niveau heeft gelopen. Zij is terug gekomen naar Nederland en wordt door Renske bijgeschoold.”


Met het fokken wordt gekozen voor een hengst die de kwaliteiten van een merrie kan complementeren. De sportgegevens van de hengst zijn in deze belangrijk. Daarna wordt gekeken naar de afstamming en het karakter. Dit wordt vergeleken met de gegevens van de fokmerrie. Waarna bepaald wordt hoe dominant de gegevens van de merrie zijn. “Om hier mee bezig te zijn en over na te denken is gewoon geweldig, daar ben je dag in en dag uit mee bezig.” Op dit moment zijn er een aantal paarden voor de fok, voor de sport en voor de verkoop. “Wij doen hier alles op onze manier en nemen overal de tijd voor. Te vaak merken we dat in deze jachtige wereld te snel wordt gewerkt met paarden. Paarden zijn geen voorwerpen maar intelligente dieren en daar moet je de tijd voor nemen. Anders haal je niet uit het paard, wat er in zit”, zegt Hoornveld.

Conclusie Altijd is Hoornveld bezig om te kijken hoe hij het op de lange termijn goed kan doen. Of dit gaat over het onderhouden van een auto, een klant helpen een zadel uit te zoeken of een stermerrie het predicaat ‘elite’ te bezorgen. Ondernemen is niet moeilijk, ” als je het maar weloverwogen doet.”

17

Green Grass Gadgets Wat heeft 32 stukken, 16 witte Schapen en 16 zwarte Schapen en is nergens meer te krijgen behalve bij ons? Juist! Schaap Schaak. www.schaaplekker.nl

Schaap Schaakspel

Boekensteun Boerderij Kleurrijke houten boerderij boekensteun, een exemplaar dat onmisbaar is in de vrolijke kinderkamer. www.zelus4kids.nl

Paperclips Koe 30 paperclips in de vorm van een Koe in een leuk klein doosje en is een leuke blikvanger voor op je bureau.

Speciaal voor de (kinder)

Afmetingen doosje: 7,5 x 4 x 1,5 cm

boerderij, voor een fokcentrum

www.leukdoordebrievenbus.nl

of educatief centrum, heeft de SZH de map “Van Blaarkop tot Kraaikop” gemaakt. De naam zegt het al: onze oorspronkelijke rassen staan centraal in deze map. www.szh.nl

Van Blaarkop tot Kraaikop Weg met de skippybal! Hier is de nieuwe sensatie, Sammy het Biggetje en Klara de Koe: een opblaasbaar rubberen biggetje en springkoe, werkt net als een skippy bal! Afmeting: ca 50 cm lang, 40 cm hoog, 20 cm breed. www.springkoe.nl

Spring Koe 18


Uit de praktijk Klauwbekapper Durk Reitsma

Foto’s: Durk Reitsma Auteur: Meta Groot Antink

Als klein jongetje was Durk Reitsma uit Buitenpost, getogen in Jistrum, elke vrije minuut bij de buurman op de boerderij. Hij werd geen boer, maar wel pootbekapper en geniet nu al twaalf jaar van een veestapel die gezond op haar poten staat. Bij grote veehouders werkt hij samen met een aantal collega-bekappers. Per uur gaan er zo’n acht koeien door zijn ‘mobiele nagelstudio’. Op andere dagen rijdt Reitsma van boer naar boer om de probleemgevallen te helpen. Een paar maanden voor zijn trouwen nam hij daarbij zijn ‘aanstaande’ maar eens mee. Martje, niet bekend met het boerenleven, had nog nooit tussen de koeien gestaan.. Bij boer Hoeksma lag juist een koe te kalven, en dus assisteerde Martje maar al te graag met het ter wereld brengen van het kalf, dat prompt naar haar vernoemd werd. Groot was de verbazing bij Durk en Martje toen ze op hun bruiloft van diezelfde boer Hoeksma een envelop kregen. Daarin zat de schets van het zwartbonte kalf, het eigendomsbewijs. Hoeksma schonk het kalf maar al te graag aan het bruidspaar, waarbij het dier bij hem op stal mag blijven lopen. Mochten Durk en Martje het kalf ooit willen verkopen, dan heeft Hoeksma één voorwaarde. Hij wil recht op de eerste koop. Want Martje; dat is een hele beste. En daar is Durk het helemaal mee eens. Verstoorde pens Een koe wordt gemiddeld twee tot drie keer per jaar behandeld door een eigen soort hoefsmid, of pedicure. Gespecialiseerde pootverzorgers hebben daarvoor een mobiele box bij zich, waarin de koe wordt vastgezet en ondersteund. Met hydraulische

hefinrichting worden haar poten omhoog gehouden, zodat de verzorger de hoeven kan bijsnijden, en eventuele ziektes en bacteriën kan behandelen. Problemen in de klauw kunnen ontstaan door een natte, vochtige vloer. Maar ook door te weinig structuur in het ruwvoer, waardoor de penswerking wordt verstoord. Zes tot acht weken later is dat terug te zien in de hoef, net als mensen die witte plekken op hun nagels krijgen bij vitaminegebrek. Met nieuwe middelen is het tegenwoordig mogelijk om bepaalde ziektes te behandelen zonder antibiotica, maar met een gel die de bacterie van een ‘stinkpoot’ doodt en afschermt. Heup of poot Elk bedrijf is anders en dus moet de klauwverzorger van alle markten thuis zijn. Op een rubberen vloer loopt een koe lekker zacht, maar dat betekent ook extra opletten: kleine kreupelheden vallen minder snel op. Soms zit het probleem in de heup en niet in de klauw. Dan is extra voorzichtigheid geboden, want in de klauwbox kan de heup wel eens extra geforceerd worden en dan is de koe na de behandelingen kreupeler dan voor de behandeling. De mooiste klant is voor klauwbekapper Durk Reitsma een klant waar hij tussendoor ook nog eens terugkomt. Zoals ” de buurman. Dan zie ik hoe zo’n probleemkoe weer opknapt na een behandeling.” De afwisseling tussen preventief bekappen en de echte probleemoplossing, het curatieve, is ook een mooi aspect van het vak. Soms komt het er echt op aan, bijvoorbeeld ” vlak voor een keuring. Ik heb wel eens een koe ‘op een blokje’ gezet. Die kon toen herstellen, en werd prompt reservekampioen. Dan ben ik net zo trots als de boer zelf.”


19

NEDERLANDSE

RUNDVEERASSEN

Uitgiftedatum Postzegelformaat Tanding Papier Gomming Soort postzegels Drukkleuren Druktechniek Oplage Drukkerij

Technische gegevens 13 augustus 2012 36 x 25 mm 14 ½ : 14 ½ normaal met fosforopdruk synthetisch velletje met tien verschillende postzegels geel, magenta, cyaan en zwart offset 240.000 velletjes Joh. Enschedé Security Print, Haarlem

Postzegels Nederlandse Rundveerassen De koe is een geliefd onderwerp onder verzamelaars; het postzegelvel Nederlandse Rundveerassen zal daarop een mooie aanvulling zijn. Er staan zes zeldzame rundveerassen op afgebeeld. t ekeningen gemaakt, ik de illustraties. Het resultaat is een postzegelvel volgens de klare lijn, de stijl waarin ik werk en die beroemd werd door Hergé, de tekenaar van Kuifje.”

NEDERLANDSE

RUNDVEERASSEN

Kleuren symboliseren weidegrond Elk rundveeras heeft zijn eigen kleur gras, zijn eigen kleur lucht en zijn eigen bos-, dorp- of stadscontouren aan de horizon gekregen. Ook de houding van de kop van de koe wisselt per rundveeras. Iedere illustratie is gekaderd in een strakke lijst waarin onderin ook de sorteerhaak is opgenomen. Het slotenpatroon van elke linker- en rechterpostzegel sluit op elkaar aan. De gebruikte kleikleuren in de onderbalken symboliseren de bodem onder de wei. De gebruikte letter is de Nobel. Klare lijn Joost Veerkamp werkte voor zijn ontwerp samen met Marleen Felius, schilder van rundvee en auteur/illustrator van standaardwerken over dit onderwerp: “Voor ik deze opdracht kreeg, wist ik eigenlijk niets van koeien. Marleen Felius daarentegen is de mondiale expert op dit gebied. Zij heeft dan ook de

20

artikelnummer: 321062 datum aanvang verkoop: 13 augustus 2012


Foto: Magazine Collect van Post NL Bron: Magazine Collect van Post NL

Ontwerper Joost Veerkamp maakte illustraties van het Fries-Hollands zwartbont, de witrik, het brandrode rund, de Groninger blaarkop, de lakenvelder en het Maas-Rijn-IJsselvee. Hij plaatste elke koe in een typisch Nederlandse weide die doorsneden is met sloten en met een evenzeer typisch Nederlands vergezicht. De achtergronden zijn symbolisch bedoeld. Er is een bos te zien, zonder spoor van menselijke activiteit, een agrarisch landschap met enkele boerderijen, een dorp, nieuwbouw, de oprukkende stad en bedrijventerreinen met aanhangende industrie.

Vroeger & Nu

Te koop wegens teleurstelling Na de introductie eind 18e eeuw werd de stoommachine in de landbouw ingezet om te dorsen en te ploegen. Maar pas nadat de stoommachine wielen kon aandrijven en zichzelf dus kon verplaatsen, was er voor het eerst sprake van trekkracht en ging het lijken op wat later de trekker zou worden.

Duitsland Duitsland had vanaf 1907 zo’n 360 trekker merken. Fabrikanten als Deutz, Hanomag en Lanz zijn nu nog bekend. Trekkers met namen als AEG, Autarra, Burischeck, Mig en Platten zijn allang vergeten. Wél bekendheid kreeg het merk ‘’Hansa-Lloyd’’. In Friesland hebben er vermoedelijk twee gedraaid, waarvan één in Oudwoude. Rederij „Norddeutscher Lloyd“ in Bremen richtte omstreeks 1905 de „Norddeutsche Waggonfabrik“ (later „Hansa Waggon“) op. In 1906 gevolgd door de „Norddeutsche Automobil- und Motorenwerke Aktiengesellschaft“ (NAMAG). Bremen kreeg daarmee een nieuwe industrietak die naast de scheepsbouw en rederijen de stad van een verse economische impuls voorzag.

Foto: Fries Landbouwmuseum Auteur: Henk Dijkstra

De stoomlocomobiel was geboren, maar hij was verre van ideaal. Hij was te zwaar, te onbetrouwbaar en gebruikte te veel brandstof. Het wachten was op een ander type motor die licht en betrouwbaar was. Die kwam er in 1876, toen Nikolaus Otto de brandstofmotor ontwikkelde. De firma Rumly in Amerika monteerde een verbrandingsmotor op een frame van een stoomtrekker en de trekker was geboren. In 1906 gebruikte de Amerikaanse firma “Hart-Parr” voor het eerst het woord “tractor”. In Amerika bouwde Henry Ford de eerste goedkope trekker. Zijn trekker bestond uit het voorstuk van een auto en de wielen van een maaier. Het model F kwam in 1917 uit en had een zelfdragende constructie: motor, versnellingsbak en achteras vormden één geheel zodat er geen frame nodig was. Die uitvinding wordt tot op de dag van vandaag bij nagenoeg elke trekker toegepast. De trekker werd – hoe kon het anders bij Ford – op een lopende band gebouwd. Van de 18 pk Fordson F werden tussen 1917 en 1928 ruim één miljoen exemplaren gebouwd. Naast Ford kreeg concurrentie van Allis-Chalmers (1914) en Case (1919). In ons land bleef het aantal trekkers land beperkt. In 1940 waren het er ongeveer 3.200 in bedrijf.

Vanaf 1906 werd de merknaam Lloyd gebruikt voor de auto’s die men produceerde. De NAMAG bouwde aanvankelijk elektrische auto’s in licentie van het Franse merk Krieger. Later begon de onderneming ook luxe auto’s, vrachtauto’s, trekkers en veldkeukens te produceren. Ondanks de goede kwaliteit, bleef succes uit en fuseerde NAMAG in 1914 met de Vareler Hansa-Werken en ging verder onder de naam ‘Hansa-Lloyd Werke Aktiengesellschaft‘.

De twee meter hoge achterwielen met ijzeren kammen werden door kettingen aangedreven. De trekker had een riemschijf om werktuigen mee aan te drijven en een overdekte zitplaats. De snelheid bedroeg ongeveer zo’n 3 tot 5 kilometer per uur. Ook een verbeterd type uit 1924 bleek in de praktijk een mislukking. Hanze Lloyd stopte daarop met het bouwen van trekkers en concentreerde zich op auto’s, vrachtauto’s en bussen. De trekker in Oudwoude heeft een aantal jaren gedraaid en is toen verkocht naar de Heidemij in Drenthe. Van een andere is een advertentie bekend: te koop ‘wegens teleurstelling’ Uiteindelijk ging Hansa-Lloyd-Werke in de verkoop. Het werd in 1929 overgenomen door Carl F.W. Borgward, een bekend naoorlogs automerk. Van de Hanze fabriek houden we nog wel wat over: zij hebben voor het eerst het woord ‘schlepper’ gebruikt: in het Nederlands ‘’trekker’’.

Trekkers Het bouwen van trekkers ging Hansa-Lloyd slecht af. De eerste trekker was de HL 18, die met een zwakke viercilinder 18 pk motor was uitgevoerd. Ook een latere motor van 25 pk kon de 4.350 kilo zware, op een stoomtrekker lijkende kolos, maar kwalijk vooruit krijgen. Pas met een 35 pk-motor kreeg de trekker genoeg trekkracht. Bijzonder aan de trekker was dat de spoorbreedte van de vooras te veranderen was. Ook opmerkelijk was dat de vooras kon pendelen. Maar die pendel mogelijkheid bleek in de praktijk erg gevaarlijk, want in combinatie met het hoge zwaartepunt - de trekker stond met andere woorden ‘’hoog op de poten’’ deed de trekker snel kantelen.


21

[In de regio] 14 mei - 1 november Expositie: ‘vergaderboeren’ bij het Frysk Lanbou Museum te Eernewoude. www.frieslandbouwmuseum.nl 21 juni Open Dag Vernieuwingsbedrijf Op de Es te Zeijen. Thema ‘boer precies’, over toepassen van GPS in de landbouw. Met doorlopende demonstraties en ruimte voor discussie. www.vmt.nl 23 en 24 juni Lekker naar de Boer - Open dagen bij 200 biologische boerderijen. Inclusief Boergondische feestmalen, mooie fietsroutes langs biologische bedrijven zoals de Pieperpad-route, en extra feestelijkheden rondom het 150 jarig lustrum. www.lekkernaardeboer.nl 30 juni Folkloaredei in openlucht laagveenderij museum It Damshus te Nijbeets. Feestelijke dag met optredens van de Baggelbaksjongers, aandacht voor de armeluiskoe (geit) en oude ambachten. www.damshus.nl 30 juni Trekkertrek te Stadskanaal. Spektakel en races met trekkers en trekker-achtigen. www.stadskanaalnoord.nl/index.php/trekkertrek-noord.nl 1 juli Schaapscheerdersfeest op de Brink in Museumdorp Orvelte. De schapen worden geschoren, omkleed door een feestelijk WOL-festival, met muziek van de Ierse Folkband Unicorn. Alle festiviteiten rond de schaapskooi. www.orveltepoort.nl 3 juli Open dag SPNA-proefboerderij Ebelsheerd in Nieuw Beerta. Op de Open dag Ebelsheerd krijgen opdrachtgevers de gelegenheid hun proeven te presenteren aan belangstellenden. www.spna.nl Op 5 juli idem op proefboerderij Kollumerwaard te Munnekezijl. 7 juli Oerboerendag in het IJstijdenmuseum/De Kruidhof in Buitenpost. Met demonstraties van bewerking van been, hout en vuursteen zoals dat in de prehistorie plaats vond. Met verhalen over boeren in de prehistorie. In de prehistorische tuin kunnen kinderen hun eigen brood bakken boven een open vuurhaard. www.dekruidhof.nl 7 & 8 juli De Fryske Trekkerdagen in en rond het Frysk Lanbou Museum te Eernewoude. Met onder andere oude trekkers, een expositie, trekkerfilms en kinderactiviteiten. Beide dagen beginnen om elf uur en duren tot vier uur. www.frieslandbouwmuseum.nl 9 juli t/m 15 juli Oostermoerfeest in Borger. Met op zaterdag 14 juli keuring van Welsh pony’s, concours met hackney’s en ringsteken. Op zondag boeren-trekkertrek en oldtimers. www.oostermoerfeest.nl

22

[Buiten de regio] 29 en 30 juni Nationale Rundvee Manifestatie in Zwolle. Landelijk evenement met keuringen en manifestaties. Locatie: IJsselhallen. www.nrm.nl


Foto’s: Fries Landbouwmuseum, Studio Mauronne Auteur: Meta Groot Antink

10 juli Centrale keuring van het stamboek Koninklijk Warmbloedpaarden Nederland regio Groningen in manege Tolbert. 14 juli Historische dag Diever, inclusief optocht en oude voertuigen. www.oldtimerdagdiever.nl 14 juli en 11 aug Ommelander Markt in Groningen stad. Regionale producten, aangeboden door de boeren en producenten zelf. Met asperges, groenten, fruit, aardbeien, jam, eieren, honing, blaarkop- en lakenvelder vlees, koeien- en geitenkaas, vis- en paardenmelkproducten. De boeren vertellen graag het verhaal achter hun product. 14 en 15 juli Midzomerplantenmarkt en Salviadagen op Tuingoed Foltz in Meeden. Met plantenveiling, rondleidingen en smakelijk onthaal met Engelse scones en Brabants gebak. www.tuingoedfoltz.nl 19 juli Centrale Keuring van het stamboek Koninklijk Warmbloedpaarden Nederland voor de regio Friesland bij WB Stables te Warga. 21 juli en elke 3e zaterdag van de maand Streekmarkt op het landgoed van museumboerderij Verhildersum in Leens. Met taart, chocolade, honing, jam, mosterd en diverse proeverijen. www.streekmarktsverhildersum.nl 21 en 22 juli Tuindagen bij Atelier Ton ter Linden in De Veenhoop en Brian Kabbes in Sumar. Genieten van privétuin, kunst en zomerborders rond de vijver. Tevens tuindagen op 11 en 12 augustus, met als thema kleurrijke borders. www.ateliertonterlinden.nl 6 en 20 juli, 3 en 17 augustus Vrijdagmarkten in Leek met pure producten uit de regio Westerkwartier. Met kookdemonstraties en verkoop van bijzondere kazen, worsten, fruit en verrassende groenten. Locatie parkeerterrein Landgoed Nienoord, Leek. www.streekproductenmarktnienoord.nl 24 juli Centrale Keuring van het stamboek Koninklijk Warmbloedpaarden Nederland voor de regio Drenthe locatie De Wolden. 25 juli Start van FF Boeren in Gaasterland, 14 dagen met activiteiten op diverse boerderijen in Friese Gaasterland. Kijken, proeven en spelen op verschillende boerderijen, zoals een schapenboerderij, een boerderij waar de robot de koeien melkt, een gloednieuw melkveebedrijf, een paardenpension, een varkensboerderij en nog veel meer. Ook voerleveranciers, de dierenarts en andere bedrijven zullen zich deze open dagen presenteren. www.ffboeren.nl 25 juli Bissingh gaat de boer op in Ommen. Themadag van LTO Noord binnen feestelijk programma van deze week, die zich afspeelt op diverse locaties in Ommen. www.ommerbissingh.nl 27 juli Centrale Keuring voor de tuigpaarden van het stamboek Koninklijk Warmbloed paarden Nederland voor de regio Noord te Norg (Drenthe). 26, 27 en 28 juli Paardendagen Driezum- Wâlterswâld. Driedaags evenement met grote paarden marathon op vrijdag, dwars door de dorpen en het landschap. Op zaterdag boerendag met braderie, oude ambachten en veekeuring. Vanaf 15 uur diverse shows met onder meer ridders en monstertrucks. www.paardendagen.nl 28 juli Themadag It Griene Nêst te Sumar. Met streekproducten en aandacht voor duurzame kweek van oude fruitrassen. www.grienenest.nl Tevens op 29 september. 1 aug Boerderijenfestival in dorp Orvelte, van 15 tot 20 uur. Met oude trekkers, ambachten, huis- en tuindecoraties, boerderijedieren en streekproducten. www.boerderijenfestival.nl 9 sept Boerenmarkt van Oldambt, bij Jet en Teun in Finsterwolde. Markt met streek producten, wandeltocht van 6,5 km en bezichtiging van de eko-kruiderij die is gevestigd in de oude Oldambter boerderij. www.boerenmarktoldambt.nl 14, 15 en 16 sept 17e Country Pumpkin Fair op de Pompoenerie in Nieuw-Weerdinge. Sfeervolle outdoor fair met lifestyle, wonen, tuin, fashion en beauty. Drie dagen lang, van 10-17 uur. www.countryenpumpkinfair.nl 15 sept Determinatiedag op Fraeylemaborg te Slochteren. Laat de naam bepalen van uw oude peer-, appel- of pruimenras door d eskundigen van de Noordelijke Pomo logische Vereniging. www.fraeylemaborg.nl 23 sept Dag van het Nieuwe Wonen op Oude B oerderijen in Midwolda. Tweede editie van de beurs voor huidige en toekomstige boerderijbewoners, met praktische informatie en inspiratie over wonen en duurzaam verbouwen met respect voor de historie van boerderij en erf. www.hetnieuwewonenopoudeboerderijen.nl


23

Persberichten LTO-kunst in bruikleen in Earnewâld

Expositie vergaderboeren in Fries Landbouwmuseum

Earnewâld - Van 23 april a.s. tot 1 september toont het Fries Landbouwmuseum in Earnewâld kunstwerken uit het voormalige LTO-kantoor in Drachten. Het gaat om een unieke collectie werken van kunstenaars als Ids Wiersma, Andries- en Bouke van der Sloot, Sjoerd de Vries, Pyt de Vries en Germ de Jong. Meer dan vijftig kunstwerken, voornamelijk tekeningen, blijven daarmee behouden voor Friesland. De kunstenaars hebben alleen gemeen dat ze de boer, de Friese landbouw en het Friese landschap op hun eigen kenmerkende manier op papier en linnen hebben gezet. De werken bestrijken bovendien diverse periodes: die van Ids Wiersma dateren uit de periode 1920-1940, die van de Van der Goot(en) zijn naoorlogs en Pyt de Vries maakte de etsen in de jaren 1980. Meer informatie: www.frieslandbouwmuseum.nl

Ecostyle biedt weerstandbooster in grootverpakking Appelscha - Ecostyle Animal Care zet het product Immulon vanaf heden in de markt als 6-pack grootverpakking naast de bekende 100 ml verpakking. Reden voor deze uitbreiding is volgens Ecostyle de geslaagde introductie vorig jaar van de grootverpakkingen Pyrogenium en UierBalsem. Immulon is een weerstandbooster voor diverse diersoorten, o.a. voor rundvee, kalveren en paarden. Het is te gebruiken bij virale aandoeningen en ter versterking van de algehele weerstand. Te denken valt bijvoorbeeld aan diarree en longaandoeningen bij kalveren. Ook bij hoestende paarden werkt Immulon erg goed, zo vermeldt Ecostyle.Immulon bevat een hoge concentratie Echinacea, die de weerstand tegen virussen bevordert. Immulon voorkomt en geneest virusziekten, zoals griep, hoesten, IBR, IPV, bronchitis, longontsteking en infectieuze diarree. Virusziekten zijn niet te bestrijden met antibiotica, maar worden overwonnen door temperatuurstijging (koorts) en een hogere concentratie witte bloedlichaampjes in het bloed. Immulon verhoogt, onder andere door de aanwezigheid van Echinacea, de aanmaak van witte bloedlichaampjes. Hierdoor neemt de weerstand tegen virussen toe en heeft Immulon ook een preventieve werking. Immulon is een geregistreerd diergeneesmiddel en heeft 0 dagen wachttijd voor vlees en melk. Het middel is eenvoudig zelf toe te dienen. De Ecostyle-Groep is als familiebedrijf sinds 1967 gespecialiseerd in de ontwikkeling en het vermarkten van ecologische verantwoorde producten en concepten voor bodem, plant en dier voor de particuliere en beroepsmatige toepassing. Meer informatie: www.ecostyle.nl

Earnewâld - Van 14 mei tot 1 november a.s. is in het Fries Landbouwmuseum in Earnewâld de expositie ‘vergaderboeren, een geschiedenis van de georganiseerde landbouw’ te zien. De expositie gaat over het ontstaan van de landbouworganisaties in de afgelopen 150 jaar. Dat begint met de oprichting van ‘Landbouwmaatschappijen’ rond 1850. Grote boeren nemen zitting in de besturen, en zo ontstaat de ‘vergaderboer’. Het Landbouwmuseum toont een unieke collectie materialen, die onder meer afkomstig zijn uit de bibliotheek van de Universiteit Wageningen en Tresoar. Zo is er bijvoorbeeld het verhaal van Jan Kops, de eerste landbouwambtenaar van Nederland, die in 1800 begint met een enquête naar de toestand va de landbouw in Nederland. Hij is ook de stichter van het Kabinet van werktuigen, de eerste landbouwwerktuigenexpositie. In Earnewâld zijn onder andere catalogussen te zien uit die tijd (1840), even als een model van een authentieke karnmolen. Verder zijn er een aantal uiterst zeldzame modellen te zien van de miniaturen van landbouwwerktuigen van Van Brakell den Eng, die als voorbeeld dienden voor bouwers van werktuigen. Daarnaast put het museum uit eigen collectie, met onder meer gedenkborden van allerlei soorten. Ook is de volledige lijn van I.l.C. kalenders te zien: van 1948 tot 1992. Meer informatie: www.frieslandbouwmuseum.nl

Coffea nu ook verkrijgbaar als 6-pack voordeelverpakking Door een toenemende vraag naar Coffea als eetlustopwekker en oppepper, is vanaf heden Coffea ook verkrijgbaar als 6-pack voordeelverpakking. Uiteraard blijft de vertrouwde Coffea 100 ml verpakking bestaan naast de nieuwe 6-pack voordeelverpakking.Coffea is een krachtige oppepper en eetlustopwekker ineen voor zieke dieren. Coffea bevat een hoge concentratie cafeïne en geeft daardoor een krachtige booster bij alle ziekten en aandoeningen, waarbij sprake is van gebrek aan eetlust en apathie, het zgn. laten hangen van de kop, depressie en opgeven. Het werkt stimulerend voor hart, bloedsomloop en alle ritmische regulatieprocessen. Coffea kan worden ingezet als begeleidingstherapie bij talrijke ziekten, zoals ontstekingen, acute bronchitis en diverse virusziekten (o.a. pinkengriep). In de melkveehouderij wordt het product veelal gebruikt om de eetlust op te wekken bij koeien met melkziekte na het afkalven of bij dieren met diarree of slepende melkziekte. De oppeppende werking van de hoge concentratie cafeïne zorgt ervoor dat de eetlust van het dier wordt gestimuleerd. Daarbij activeert Coffea ook de maag- en darmwerking. Coffea is een homeopathisch diergeneesmiddel zonder receptplicht en heeft 0 dagen wachttijd voor melk en vlees. Zowel de Coffea 100ml verpakkingen als de 6-pack voordeelverpakking zijn te verkrijgen bij uw vakhandel.

Naam bedrijf

Plaats

Agra Totaal

Berltsum

De Boer Drachten

Drachten

Kort Erica BV

Erica

Bos Mechanisatie Easterein

Easterein

De Zevenster Kuipers VOF

Zuidhorn

Kort Mechanisatie BV

Zwiggelte

Bos Mechanisatie Harich

Harich

Dijkstra Mechanisatie BV

Sondel

Kort Sellingen BV

Sellingen

Bos Mechanisatie Sneek

Sneek

Elzinga’s Agrarische Winkel

Garijp

Mulder Agro

Kollumerzwaag

Bos Tuin & Parkmachines

Easterein

Fouragehandel K Politiek

Lollum

Robertus Mechanisatie

2e Exloërmond

Bosma Groene Vakzaak

Sint Nicolaasga

Fouragehandel R de Vries

Haulerwijk

R Waaksma Agrarisch Bedrijf

Ternaard

Broekens Gorredijk

Gorredijk

Fries Landbouw museum

Earnewâld

Snijders Jager BV

Wachtum

Broekens Stiens

Stiens

Handelsonderneming A J Noeverman

Zuidwolde

Uildriks Mechanisatie

Assen

BTN de Haas

Groningen

Jager Agri Shop

Westerbork

Uildriks Mechanisatie

Pesse

24


Kruisbessenmoes

Foto: Shutterstock Recept: Geïllustreerd Kookboek - A. Simonsz (jaren ‘20)

500 gram kruisbessen 100 gram suiker 2 deciliter water 2 eieren Voor het bereiden van de kruisbessenmoes, gebruikt men harde, onrijpe kruisbessen. Het steeltje en het bruine kelkje worden verwijderd, daarna de bessen gewasschen en gaar gekookt in het kokende water, terwijl ze onder het koken telkens worden omgeschud om aanbranden te voorkomen. Zijn de kruisbessen gaar, dan worden ze met een houten lepel fijn gewreven en de suiker en de eieren, waarvan het wit en het geel afzonderlijk geklopt zijn, er aan toegevoegd. Beginnen de kruisbessen reeds rijp te worden, waardoor de schillen en de pitten hard worden, dan wordt het moes door een paardenharen zeef gewreven.

i


25

1e

simmerjûn de dize dûnset oer de greiden leit in ljochte tekken oer it gea in reager dikert tusken reiden muskusrotten hoffenje har de lea reidhintsjes hoedzje harren jongen in snoek leit ûnferweechlik hast foar dea karrekiten hâlde in wedstriid priissjongen jûnsinne kleuret himmelbôgen rea de lêste strielen hawwe it bejûn gleone gloede bôget nei de grûn rêst sêdet dizze stille simmerjûn yn 'e fierte blaft in hûn.

1e prijs

‘Morra bij Koudum op een mooie stille zomeravond’ Rinkje van der Heide Hoekstra - It Heidenskip

ytsje hettinga

3e

3e prijs F. van der Werf - Reeuwijk

Een uniek Agrarisch Noord Nederland t-shirt gaat naar: Rinkje van der Heide Hoekstra uit It Heidenskip, C.P. Kloet uit Minnertsga, F. van der Werf uit Reeuwijk, A. Visser uit Leeuwarden, E.J. Mulder uit Rottum, Mevr. C. de Jong uit Anjum, K. de Bakker uit Eemnes, H. Bosma uit Assen, Willem Put uit Haren en Erwin van Veen uit Delfzijl.

26


2e

2e prijs

E.J. Mulder - Rottum

Doe mee & Win! Stuur ons uw mooiste foto! Wij belonen de leukste inzendingmet een Uniek Agrarisch Noord Nederland t-shirt. Stuur uw mooiste foto vóór 17 augustus naar: [email protected]

De door de redactie uitgekozen foto’s plaatsen we in de volgende editie die 24 september verschijnt.

Vergeet niet uw adresgegevens en kledingmaat te vermelden. De winnaars worden in het volgende magazine bekend gemaakt.

Stuur uw foto’s bij voorkeur als een groot JPG-bestand. Voor plaatsing in ons magazine is minimaal 300 dpi nodig op ware grootte. Stuurt u alstublieft geen foto’s groter dan 4 MB.

Er is geen correspondentie mogelijk rond deze wedstrijd. Door het toesturen van uw foto geeft u Media Groep Noord Nederland toestemming deze te gebruiken voor publicatiedoeleinden.

Voordelig kennismaken met Ja! Ik neem een proefabonnement en ontvang 3 X Agrarisch Noord Nederland voor € 7,50*

num 3 voo mers* r sle chts 7

Maak dan éénmalig € 7,50 over op rekeningnummer: 1699.41.582 t.n.v. Media Groep Noord Nederland, o.v.v. uw adresgegevens en “proefabonnement”. U ontvangt dan de eerstvolgende drie edities thuisgestuurd.

,50!

* Het proefabonnement stopt automatisch na 3 nummers.

Colofon

Agrarisch Noord Nederland is een uitgave van Media Groep Noord Nederland en verschijnt tien keer per jaar, uitgezonderd het eerste jaar.

Uitgever

Media Groep Noord Nederland Mûntsegroppe 14, 9281 KN Harkema, Telefoon: 0512 - 30 10 00 Website: www.mediagroepnoordnederland.nl

Wanneer u wilt kennismaken met Agrarisch Noord Nederland, kunt u ook éénmalig € 7,50 overmaken op rekeningnummer 16.99.41.582 t.n.v. Media Groep Noord Nederland o.v.v. ”proefabonnement Agrarisch Noord Nederland” en uw adresgegevens. U krijgt dan de eerstvolgende drie edities thuisgestuurd. Het proefabonnement stopt automatisch. Voor onze advertentiemogelijkheden kunt u contact opnemen via:

Redactie

Telefoon: 0512 - 30 10 00 E-mail: [email protected]

[email protected]

Abonnement

Agrarisch Noord Nederland is gratis verkrijgbaar bij verschillende verspreidingspunten in uw regio.


Studio Mauronne - vormgeving, opmaak en fotografie Maurice Toonen - tekstschrijver en fotograaf Meta Groot Antink- tekstschrijver Henk Dijkstra - tekstschrijver Fries Landbouwmuseum Stichting Zeldzame Huisdierrassen

Adverteren

Hoofdredacteur Bianca Wielinga

Aan dit nummer werkten mee:

Foto’s

De foto’s in dit magazine zijn eigendom van Media Groep Noord Nederland. Bij uitzonderingen staat dit vermeld bij het betreffende artikel.

Overname van artikelen is alleen toegestaan na toestemming van de redactie. Hoewel aan de samenstelling van de inhoud de meeste zorg is besteed, kan de redactie geen aansprakelijkheid aanvaarden voor mogelijke onjuistheden en onvolledigheden.

27

LOUIS NAGEL IS VERHUISD!

| Wanraaij 53, 6673 DM Andelst | www.louisnagel.com | Telefoon: +31 (0) 488 420819 |

McCormick

Sigma4

! e i t Ac

Landini

Ag Leader | Autofarm

Tot duizenden euro’s voordeel; Profiteer! Informeer vandaag nog bij uw dealer in de buurt.

Het Drents Heideschaap: Oud ras blijkt multifunctioneel. Boer op vakantie: Duur maar niet onmogelijk

Recommend Documents