12
Gemeente Bloemendaal Aan de Gemeenteraad. Raadsvergadering Nummer Commissie Portefeuillehouder Afdeling Opsteller Productiedatum Vaststellingsdatum b&w Fatale datum Registratienummer Reg.nrs(s) bijlage(n) Onderwerp
: : : : : : : : : : : :
27 maart 2008 12 Commissie Middelen burgemeester W.H. de Gelder III-Publiekszaken P.S.M. Eichhorn 11 februari 2008 26 februari 2008 25 maart 2008 2008002553 2008002551, 2008002878, 2008002879,2008002880 en 2008002886 Besluit Regionalisering brandweer Kennemerland Korte inhoud voorstel
De noodzaak om een krachtige brandweerorganisatie op te zetten wordt steeds groter. Er worden steeds hogere eisen aan de kwaliteit van de brandweerzorg en de bedrijfsvoering gesteld en de steeds specialistischer wordende taken vereisen extra deskundigheid, die op lokaal niveau moeilijk te organiseren is. In een aantal kleinere gemeenten is sprake van kwetsbare situaties: de dagbezetting is onder druk komen te staan, doordat vrijwilligers overdag niet door de werkgever worden vrijgegeven om brandweertaken te vervullen. De vorming van een regionaal korps kan die kwetsbaarheid beperken en kan tegemoet komen aan de eisen van een adequate uitvoering van alle brandweertaken, zodat de burger de beste zorg ontvangt. Ook voor Kennemerland geldt dat regionalisering van de lokale brandweerzorg en rampenbestrijding noodzakelijk is om de hiervoor beschreven verbetering van de kwaliteit van de brandweerzorg en rampenbestrijding te realiseren. Het Dagelijks Bestuur van de HulpverleningsDienst Kennemerland/ VRK i.o. heeft dit onderkend en besloot te streven naar de vorming van één regionaal korps per 31 maart 2008. Het college stelt de raad voor in te stemmen met de voorgestelde besluiten m.b.t. regionalisering van de brandweer Kennemerland.
1. Aanleiding Overal in Nederland zijn, vooruitlopend op de vaststelling van de Wet Veiligheidsregio’s (zie voor inhoudelijke consequenties paragraaf 2.3 van het Bestuursbesluit - corsanummer: 2008002886)), ontwikkelingen gaande om de samenwerking op het terrein van veiligheid te verbeteren. Vanuit het rijk wordt aangegeven dat de politie, brandweer, ambulancediensten en gemeenten onvoldoende zijn voorbereid op calamiteiten en rampen. De rampenbestrijding voldoet op veel punten niet aan de normen van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Met name in de voorbereiding van de coördinatie bij rampen en crises en in de ontwikkeling van multidisciplinair informatiemanagement voor de operationele diensten is nog een wereld te winnen. 1
Daarnaast blijkt uit onderzoek van de Inspectie Openbare Orde en Veiligheid dat het merendeel van de gemeenten onvoldoende zicht heeft op de prestaties van de gemeentelijke brandweer. De noodzaak om een krachtige brandweerorganisatie op te zetten wordt steeds groter. Er worden steeds hogere eisen aan de kwaliteit van de brandweerzorg en de bedrijfsvoering gesteld en de steeds specialistischer wordende taken vereisen extra deskundigheid, die op lokaal niveau moeilijk te organiseren is. In een aantal kleinere gemeenten is sprake van kwetsbare situaties: de dagbezetting is onder druk komen te staan, doordat vrijwilligers overdag niet door de werkgever worden vrijgegeven om brandweertaken te vervullen. De vorming van een regionaal korps kan die kwetsbaarheid beperken en kan tegemoet komen aan de eisen van een adequate uitvoering van alle brandweertaken, zodat de burger de beste zorg ontvangt.
1
Bestuurlijke aansturing van de brandweerzorg, IOOV, februari 2007.
-2-
Ook voor Kennemerland geldt dat regionalisering van de lokale brandweerzorg en rampenbestrijding noodzakelijk is om de hiervoor beschreven verbetering van de kwaliteit van de brandweerzorg en rampenbestrijding te realiseren. Het Dagelijks Bestuur van de HulpverleningsDienst Kennemerland/VRK i.o. heeft dit onderkend en besloot te streven naar de vorming van één regionaal korps per 31 maart 2008. Proces tot nu toe De basis om te komen tot een regionaal brandweerkorps voor Kennemerland is gelegd in een bestuurlijke conferentie van de burgemeesters van de HDK-gemeenten van december 2005, waarin de intentie is uitgesproken dat Kennemerland streeft naar een regionaal brandweerkorps. In mei 2007 is het Plan van Aanpak ‘Realisatie van het regionale brandweerkorps Kennemerland’ vastgesteld door het Dagelijks Bestuur van de HDK. In navolging hierop is in het najaar van 2007 door alle gemeenten ingestemd met het in kaart brengen van de consequenties van regionalisering, zodat hierover begin 2008 een definitief besluit kan worden genomen. De consequenties van regionalisering zijn inmiddels uitgewerkt op bestuurlijk, organisatorisch/personeel en financieel gebied en vastgelegd in het zogenaamde Bestuursbesluit dat op 17 december 2007 door het Dagelijks Bestuur van de HDK onder voorbehoud van een aantal wijzigingen is vastgesteld. Thans is het proces zo ver gevorderd dat het besluit over regionalisering van de brandweer Kennemerland kan worden voorgelegd aan de individuele gemeenten. 2. Probleem-en doelstelling/oplossingen/effecten Bestuurlijke consequenties Sinds 1 januari 2008 is de Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Kennemerland van kracht, waarmee territoriale congruentie van Haarlemmermeer formeel is vastgelegd. Op basis van deze gemeenschappelijke regeling is regionalisering van de brandweer mogelijk. Bij regionalisering van de brandweer blijft de scheiding tussen gezag en beheer gehandhaafd. Het gezag blijft bij de burgemeester en hij/zij houdt het opperbevel bij rampen en crises. Daarnaast houdt de raad het budgetrecht over de brandweerzorg; hij stelt jaarlijks het budget voor de lokale brandweerzorg vast. Op basis hiervan worden indien nodig de bestuursafspraken met gemeenten aangepast. Per gemeente zijn bestuursafspraken (zie bijlagen) gemaakt met de VRK i.o. die na diverse gespreksrondes tot stand zijn gekomen. Bij deze bestuursafspraken is een bijlage A opgesteld waarin een overzicht van taken is opgenomen die door de Veiligheidsregio Kennemerland worden uitgevoerd c.q. door de gemeenten worden gecontinueerd. In de eveneens bij de bestuursafspraken behorende bijlage B zijn voor elke gemeente de financiële consequenties van de overdracht opgenomen. In bijlage A, pagina 5 zijn gemeentespecifieke afspraken opgenomen. Als uitgangspunt voor de bestuursafspraken geldt voor alle gemeenten dat is uitgegaan van: - Ten minste gelijkblijvende kwaliteit van taakuitvoering tegen gelijkblijvende kosten. De overdracht van de brandweer verloopt in beginsel budgettair neutraal, uitgaande van een zelfde niveau van dienstverlening. De financiële cijfers ten behoeve van de overdracht zijn gebaseerd op de budgetten uit de gemeentelijke begroting 2008 ten behoeve van de brandweerzorg en er volgt een toetsing op basis van de rekeningen 2006 en 2007. - het instappen in de nieuwe organisatie met een zo gelijk mogelijk instapniveau. Als uitgangspunt geldt hierbij het huidige kwaliteitsniveau doch minimaal een kwaliteitsniveau voldoende - conform het rapport Berenschot (november 2007) - op alle schakels van de veiligheidsketen, inclusief bedrijfsvoering en rampenbestrijding. - overdracht van te verrichten werkzaamheden en taken aan de Veiligheidsregio Kennemerland die betrekking hebben op werkzaamheden op het terrein van de gemeentelijke brandweerzorg. - een fasering van de ontvlechting van de brandweerkorpsen (per 31 maart 2008 personeel en per 1 januari 2009 het materiaal en materieel. Huisvesting blijft vooralsnog bij de gemeenten, hier wordt nog nader onderzoek naar verricht). Organisatorische en personele consequenties De organisatie wordt per 1 april 2008 een matrixorganisatie met aan het hoofd de regionaal commandant. Er worden drie geografische districten georganiseerd onder leiding van een districtscommandant. Ieder district omvat een aantal posten met een eigen postcommandant. Er komen drie inhoudelijke domeinen, proactie/preventie, preparatie/nazorg en het multidisciplinaire onderdeel (het veiligheidsbureau, de meldkamer en het Meld-, Informatie- en Coördinatiecentrum Kennemerland (MICK)), die worden toegewezen aan de districten. Het Inrichtingsplan Brandweerdistricten (versie 1.2 d.d. 13 november 2007) ligt op dit moment ter advies voor aan de Buitengewone Ondernemingsraad (BOR) waarin alle gemeenten vertegenwoordigd zijn.
-3-
Het overdragen van het gemeentelijk brandweerpersoneel aan de VRK i.o. betekent dat alle fte’s die op dit moment in de begroting 2008 (conform Staat B) van de brandweer zijn opgenomen, overgaan. In onderstaand overzicht zijn de aantallen per gemeente opgenomen. Gemeente Bennebroek Beverwijk Bloemendaal Haarlem Haarlemmerliede Haarlemmermeer Heemskerk Heemstede Uitgeest Velsen Zandvoort Totaal
Medewerkers op loonlijst brandweer 18,4 fte 142,18 fte 1 fte 101,4 fte 11,26 fte 7,06 fte 2,2 fte 54,5 fte 6,5 fte 344,5 fte
Vrijwilligers (incl. vacatures) 13 68 75 27 114 57 36 25 49 44 508
Formatie conform Staat B 2008, aangeleverd door de afdelingen financiën van de gemeenten
Voor de huidige korpsen geldt dat per 1 april 2008 iedere medewerker in dienst komt van de VRK i.o.. Bij de overgang naar de nieuwe organisatie geldt als hoofdregel “mens volgt werk”. Die regel is van toepassing op alle medewerkers. Plaatsing in de VRK i.o. geldt één op één voor álle bij de overgang betrokken medewerkers in dienst van de bij de overgang betrokken gemeenten of gemeenschappelijke regelingen. Er zijn op deze regel slechts drie uitzonderingen, te weten de nieuwe functies districtscommandant, postcommandant en afdelingshoofd. Deze functies vormen de sleutelfuncties binnen de VRK i.o. en vormen daarom een uitzondering op de regel “mens volgt werk”. Voor de nieuwe functies geldt dat deze worden ingevuld door middel van belangstellingsregistratie en een selectieprocedure. Om ervoor te zorgen dat de regionalisering zorgvuldig verloopt, wordt een sociaal plan opgesteld. Dit plan heeft tot doel om: - helderheid te hebben over de procedure die wordt gevolgd - voldoende inspraakmogelijkheden voor betrokkenen te garanderen - duidelijkheid te hebben over de consequenties van de regionalisering voor de rechtsposities. De onderhandelingen hierover met het Bijzonder Georganiseerd Overleg bevinden zich in een vergevorderd stadium. 3. Financiële aspecten/risico’s Financiële consequenties Bij het in kaart brengen van de financiële consequenties is het van belang te benadrukken dat voor de werkelijke financiële overdracht en ontvlechting van de brandweer onderscheid wordt gemaakt in de overgang van personeel per 31 maart 2008, de overgang van materieel en materiaal per 1 januari 2009 en eventueel huisvesting per 1 januari 2010. Ten aanzien van de financiële consequenties van de overdracht van de brandweer aan de VRK i.o. wordt onderscheid gemaakt in drie componenten: - personeelsgerelateerde budgetten uit de brandweerbegroting 2008 - overhead die vanuit gemeente meegaat naar de VRK i.o. - overige budgetten uit de brandweerbegroting 2008. De personeelsgerelateerde budgetten conform de begroting 2008 zijn in kaart gebracht en verwerkt in bijlage B van de bestuursafspraken.
-4-
Gemeente Bennebroek Beverwijk Bloemendaal Haarlem
salarislasten beroeps -
salarislasten vrijwilligers € 42.850
inhuur andere korpsen € 66.365
apparaatskosten € 22.915
€ 132.130
€ 1.091.029 -
€ 422.290
-
€ 111.212
€ 1.624.531
-
€ 728.620
€0
€ 728.620
Totaal
€ 4.523.831
€ 286.400
-
€ 1.032.224
€ 5.842.455
Haarlemmerliede
€ 38.969
€ 70.971
-
€ 52.234
€ 162.174
Haarlemmermeer
€ 5.151.700
€ 402.000
-
€ 802.000
€ 6.355.700
Heemskerk
€ 717.209
€ 262.045
-
€ 128.823
€ 1.108.077
Heemstede
€ 349.918
€ 142.961
-
€ 5.156
€ 498.035
Uitgeest
€ 124.062
€ 94.804
-
€ 53.176
€ 272.042
€ 3.210.673
€ 23.520
-
€ 177.532
€ 3.411.725
Velsen Zandvoort Totaal Tabel 2.
€ 340.990
€ 394.450
-
€ 93.533
€ 828.973
€ 15.548.381
€ 2.142.291
€ 794.719
€ 2.478.805
€ 20.964.196
Personeelsgerelateerde budgetten conform brandweerbegroting 2008
Ten aanzien van de overhead is een separate berekening opgesteld door de commissie bedrijfsvoering, omdat dit niet één op één afgeleid kan worden uit de brandweerbegrotingen 2008. Hierin wordt uitgegaan van 60 fte (gemiddelde kosten per fte bedragen per jaar wat betreft salaris € 50.000 en wat betreft bureaukosten € 10.620) die omgeslagen worden naar de gemeenten op basis van inwoneraantal 2008. De concrete uitwerking per gemeente is opgenomen in onderstaande tabel en eveneens in bijlage B bij de bestuursafspraken. Gemeente Bennebroek Beverwijk Bloemendaal Haarlem
aantal inwoners (begroting 2008) 5.162
aandeel overhead 2 fte’s in euro’s € 30.382
aandeel overhead bureaukosten € 6.453
€ 36.835
36.820
€ 216.713
€ 46.030
€ 262.743
0
€0
€0
€0
Totaal
164.009
€ 965.315
€ 205.033
€ 1.170.348
Haarlemmerliede
5.441
€ 32.024
€ 6.802
€ 38.826
Haarlemmermeer
138.392
€ 814.540
€ 173.008
€ 987.548
Heemskerk
38.051
€ 223.959
€ 47.569
€ 271.527
Heemstede
25.555
€ 150.410
€ 31.947
€ 182.357
Uitgeest
12.063
€ 71.000
€ 15.080
€ 86.080
Velsen
67.608
€ 397.924
€ 84.519
€ 482.444
Zandvoort
16.605
€ 97.733
€ 20.758
€ 118.491
Totaal
509.706
€ 3.000.000
€ 637.200
€ 3.637.200
Tabel 3. Overzicht overhead en bureaukosten die vanuit gemeente meegaat naar VRK i.o. Het inwonertal van Bloemendaal, evenals de berekening overhead en bureaukosten is opgeteld bij Haarlem omdat de brandweerzorg is uitbesteed aan de gemeente Haarlem
Het voorstel overhead van de commissie bedrijfsvoering berust op een aantal pijlers. Onder andere een onderzoek naar de percentages van de deelnemende gemeenten en andere regio’s. Uit landelijke benchmarkgegevens van o.a. Bureau Berenschot blijkt dat voor een gemiddeld efficiënte overheidsorganisatie uitgegaan wordt van een overheadpercentage van 25-30%. In het Bestuursbesluit d.d. 17 december 2007 is vastgesteld dat voor de VRK i.o. uitgegaan wordt van een percentage van maximaal 20%, omdat uitgegaan wordt van efficiencyvoordelen als gevolg van de schaalvergroting. Bij toepassing van dit percentage, uitgaande van een totale formatie van de brandweer van 344,5 fte alsmede rekeninghoudend met optredende efficiencyvoordelen wordt de totale overhead voor de VRK i.o. vastgesteld op 60 fte. Toegestaan wordt dat de VRK i.o. dit uitgangspunt in de regionalisering evalueert na 3 jaar (concreet na 2011). Op dit moment bestaat slechts inzicht in de personeelsgerelateerde budgetten. In de loop van 2008 zullen de overige budgetten zoals materieel en materiaal, ICT (licentiekosten), centrale inkoop, rente en afschrijvingen, energie etc. worden geïnventariseerd. Uitgangspunt hierbij blijft dat de overdracht plaatsvindt op budgettair neutrale basis. 2 het aandeel overhead dient nog gecompenseerd te worden met de huidige fte overhead (bijvoorbeeld personele of financiële ondersteuning) die in Staat B per gemeente is opgenomen. In dergelijke gevallen wordt immers capaciteit (fte) meegegeven in plaats van financiën.
-5-
4. Voorstel Wij stellen u voor: 1. kennis te nemen van de bestuursafspraken inclusief de bijbehorende bijlage A en bijlage B; 2. in te stemmen met het overdragen van het gemeentelijk brandweerpersoneel Haarlem/Bloemendaal aan de VRK i.o. per 31 maart 2008 onder de daartoe geldende voorwaarden vastgelegd in het sociaal plan; 3. in te stemmen met de financiële consequenties van regionalisering, dat wil zeggen met de financiën zoals opgenomen in de bestuursafspraken en de gemeentelijke begroting 2008 als uitgangspunt. Hierbij geldt het principe op budgettair neutrale basis, tenzij gemeenten nog zaken dienen te realiseren om het minimum kwaliteitsniveau (score 6) te kunnen behalen. Daarmee wordt voorkomen dat een gemeente (mede) de kosten draagt van financiële verplichtingen en toezeggingen van overige regiogemeenten van vóór de overgangsdatum; 4. in te stemmen met de ontvlechting van de gemeentelijke brandweer Haarlem/Bloemendaal in drie fasen: de ontvlechting van personeel per 31 maart 2008, de ontvlechting van materieel en materiaal per 1 januari 2009 en de evt. ontvlechting van huisvesting (naar aanleiding van onderzoek) per 1 januari 2010 en 5. in te stemmen met het vervolgproces.
5. Uitvoering De ontvlechting van de brandweerkorpsen vindt gefaseerd plaats (per 31 maart 2008 personeel en per 1 januari 2009 het materiaal en materieel. Huisvesting blijft vooralsnog bij de gemeenten, hier wordt nog nader onderzoek naar verricht).
Burgemeester en wethouders van Bloemendaal,
W.H. de Gelder
, burgemeester.
A.Ph. van der Wees
, secretaris.
Advies Commissie De commissie neemt kennis van de mededeling van de portefeuillehouder in de commissie dat de vorming van een regionaal corps is uitgesteld tot 1 juli 2008 en adviseert overigens positief. Het kan een hamerpunt zijn.
De raad besluit conform.
Gemeente Bloemendaal 12 De raad der gemeente Bloemendaal; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 26 februari 2008;
b e s l u i t:
1. kennis te nemen van de bestuursafspraken inclusief de bijbehorende bijlage A en bijlage B; 2. in te stemmen met het overdragen van het gemeentelijk brandweerpersoneel Haarlem/Bloemendaal aan de VRK i.o. uiterlijk per 1 juli 2008 onder de daartoe geldende voorwaarden vastgelegd in het sociaal plan; 3. in te stemmen met de financiële consequenties van regionalisering, dat wil zeggen met de financiën zoals opgenomen in de bestuursafspraken en de gemeentelijke begroting 2008 als uitgangspunt. Hierbij geldt het principe op budgettair neutrale basis, tenzij gemeenten nog zaken dienen te realiseren om het minimum kwaliteitsniveau (score 6) te kunnen behalen. Daarmee wordt voorkomen dat een gemeente (mede) de kosten draagt van financiële verplichtingen en toezeggingen van overige regiogemeenten van vóór de overgangsdatum; 4. in te stemmen met de ontvlechting van de gemeentelijke brandweer Haarlem/Bloemendaal in drie fasen: de ontvlechting van personeel uiterlijk per 1 juli 2008, de ontvlechting van materieel en materiaal per 1 januari 2009 en de evt. ontvlechting van huisvesting (naar aanleiding van onderzoek) per 1 januari 2010 en 5. in te stemmen met het vervolgproces.
Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad der gemeente Bloemendaal, gehouden op 27 maart 2008.
, voorzitter
, griffier
