Het blad voor de leden van tuinpark Lissabon

Redactie De Lissabon Redactieleden

Het blad voor de leden van tuinpark Lissabon

Redactieadres E-mail Omslagontwerp

Piet Tamis Wittgensteinlaan 209 1062 KE Amsterdam T. 020 669 20 63

Fotografie Kopij inleveren winter editie 2014

Vormsalon

Artikelen aanleveren

In de brievenbus aan de winkel

Piet Tamis (tuin 19), coördinatie Angelique Josefa-De Haard Hans Blom Han van den Hoogen, grafisch ontwerp Francisca van Hoefen, webredactie

[email protected] Han van den Hoogen, tuin 42

Vóór 15 december 2014

2

Inhoud

De Lissabon herfst 2014 3

Inhoud

4

Redactie

5

Even bijpraten

8

Van de redactietafel

9

Het is herfst geworden op Lissabon

10

Baggeren

15

Hoe de maan zijn staart kwijtraakte

19

Gesignaleerd

20

Mijlpaal op Lissabon

31

Oproep

33

Paddestoelen in je tuin

35

Oorwurmen

37

Tuintips voor in de herfst

40

Help mee Lissabon veilig te houden

43

Hoe tap ik de waterleiding af

45

Hoogwater op Lissabon



: s e r d a l i om c . l i a E-ma m g bon@

a s s i l k r a p l tuin n . n o b a s s i l k r a p n i u www.t 3

Even bijpraten! Het zogenaamde tuinseizoen is weer voorbij, dit betekent natuurlijk niet dat u niet meer naar uw tuin hoeft om te kijken, er is en blijft altijd nog wel wat te doen. Laat van de winter de gordijnen open dan kunnen wij met het langslopen makkelijker zien of er iets niet klopt. Bij twijfel zullen wij u direct bellen. Ik wil het er eigenlijk niet meer over hebben, maar vooruit dan maar: waar komt al dat water vandaan? Het was schrikken die maandag 28 juli. Gelukkig had onze hovenier veel bagger uit de sloot bij de pomp gehaald en de pomp was kort daarvoor geheel nagekeken. Onze pomp heeft zijn werk goed gedaan, met de hulp van twee dompelpompen die een van onze tuinders beschikbaar stelde (de heer J. Kok, dank hiervoor) is het waterpeil in korte tijd weer enigszins normaal geworden. Bij de controle van onze pomp hebben wij ook gezien dat in die sloot meer bagger was dan dat er water stond, vandaar dat wij onze hovenier hebben ingeschakeld om dat met een machine eruit te halen. Omdat hij toch bezig was heeft hij bij verschillende duikers ook de bagger verwijderd. Met de hulp van de medewerkers van de werkploegen is deze bagger op de juiste plaats verspreid. Op dinsdag 29 juli is een functionaris van Waternet op ons verzoek op ons park geweest om de wateroverlast te zien; de duiker onder de Sloterweg was al open gezet zodat er flink wat water uit onze Riekerpolder kon wegstromen. Op onze Facebook pagina (Tuinpark Lissabon) staan ook nog foto’s van de overstroming.

4

Elke tuinder moet dit jaar baggeren. Voor de nieuwe tuinders en de tuinders die het nog een keer willen zien zal ik een baggerdemonstratie regelen. Per mail zal ik u op de hoogte houden. Voor nadere informatie over het baggeren staat verderop in deze Lissabon hierover een artikel van de hand van de heer Blom. Wat ook weer moet is het snoeien van de potentillahagen, dit moet gebeuren in de periode van 1 oktober tot 1 april. Het openstellen van de Stake op de zaterdagochtend voor de tuinders en de medewerkers van de ploegen is een succes! Hopelijk volgend jaar een herhaling. Nog even over de Stake: de bingo was zoals altijd weer een gezellige avond, aan elkaar gepraat door Hans Blom! Mevrouw Stenzler en mevrouw Van Koert zijn weer een hele dag op stap geweest om de prijzen in te kopen, het resultaat was prima!. De prijzenkast die in de Stake aan de muur hangt (kijkt u daar wel eens naar?) gaat te klein worden: onze klaverjassers hebben de eerst prijs gewonnen bij het Bondsklaverjassen 2014, en kwamen thuis met de wisselbeker. Nogmaals van harte gefeliciteerd met dit mooie succes. 5

Alle aangeboden tuinen zijn verkocht: • Tuin 002 aan de heer Lambrechtsen • Tuin 016 aan mevrouw Lauterslager • Tuin 030 aan de heer Vorzillo • Tuin 080 aan de heer Stel. • Alle nieuwe tuinders van harte welkom en ik hoop dat u allen met plezier zult tuinieren. De vertrokken tuinders wil ik hier nogmaals bedanken voor hun inzet voor ons tuinpark. De natuur en milieu-educatiedagen zijn ook dit jaar weer een succes geweest, de organisatie was eveneens als voorgaande jaren in handen van de heer Blom, die hiermee voor ons tuinpark weer veel goodwill heeft gekweekt. Dank, niet alleen aan de heer Blom, maar ook aan alle vrijwilligers die zich hiervoor hebben ingezet! Voor het opknappen van de paden op ons park hebben we 26 m3 grind gekocht en over de paden verspreid. Een ieder die hieraan heeft meegeholpen hartelijk dank voor uw hulp. Na het lezen van mijn verhaal bent u weer volledig op de hoogte, ik wens u een mooi najaar! September 2014, K. van den Bosch, voorzitter.

6

Van de redactietafel

Van de redactietafel We hebben een prachtige zomer gehad, zeer groeizaam en lekker warm. Lissabon werd kampioen bij het klaverjassen, georganiseerd door de Bond. Onze kantine zit vol leven. Terwijl de meesten van u nog thuis zaten, waren een aantal bestuursleden en tuinders druk in de weer om de paden van nieuw grint te voorzien, een enorme klus die nog niet klaar is. Er komt weer nieuw grint en heeft u even een uurtje over steek dan een helpend handje uit om deze klus met z’n allen te klaren. Dan de overstroming van het complex, wat een ramp. Een aantal huisjes hadden natte voeten doch uiteindelijk viel de schade nog wel mee. De foto’s die gemaakt zijn spreken voor zich. AT5 kwam met z’n filmploeg kijken en een verslag daarvan vindt u op Facebook. Opeens viel mij de enorme saamhorigheid op die plotseling de kop op stak. De Stake ( kantine ) open voor de tuinders die overnachten, je kon geen w.c. meer doorspoelen. Gratis koffie en warme aandacht voor de slachtoffers, hulde. Wel hebben een aantal planten de geest gegeven doch wie weet slaan ze in het voorjaar weer aan. U heeft weer wat te doen om de dode planten af te knippen of er uit te halen, zo’n tuin blijft toch een beetje onze sportschool en bewegen is gezond. Nu maar kijken wat het najaar en de winter ons gaan brengen. Piet Tamis 7

Het is herfst geworden op ons tuinpark Lissabon Het licht veranderde. Tegen de avond wordt het niet zozeer donker als wel dat het licht minder wordt. Tijdens zomerse augustusavonden wordt alles dan zachter en lost de tuin op in een waas van rode, warme zonnegloed. Nu, in de herfst, worden alleen de schaduwen langer en verdwijnt de tuin in het duister. In de bladerloze ruimte klinkt het gekras van de kauwen hard en hol. Egels en kikkers hebben in de koele tuin niets meer te zoeken, hun gang wordt traag en steeds vaker zoeken ze de beschutting. De winterslaap dient zich aan. Het regent hard en aan de hemel razen dikke pakken wolken voorbij, opgejaagd door een trein van depressies. Verscholen in de aarde, beschermd tegen het herfstgeweld, zwellen de bolletjes van het sneeuwklokje. Nog even, zodra het nu minderende licht weerkeert, persen ze hun tere bloemen omhoog, het licht jubelend tegemoet. PH

8

Baggeren

To dredge Baggerarbeiten Dragar Dragare Udgravning Muddring Dragatzea Dragatge Bagrovanie Süvendus Ruoppaus Kotras Dreidireacht Dypkun Pengerukan Jaruzanje Thammil Poglebiania Tarama

Baggeren in 20 talen. Als een taal een woord kent mag je eruit opmaken dat ze de vaardigheid ook kennen. Baggeren is universeel. Over de hele wereld wordt gebaggerd. Als de oude Egyptenaren de kunst van het baggeren niet beheerst hadden zou er zo’n kleine 4000 jaar geleden langs de Nijl geen tarwe gegroeid hebben. Ook de rijstoogst in China zou het moeilijk hebben gehad als er niet gebaggerd zou zijn. Zonder baggeren geen Opperdoeze Ronden. Het Bestuur heeft mij verzocht een stukje te willen schrijven over BAGGEREN. Dit doe ik met veel plezier want baggeren moet.

9

Het is nu eenmaal het lot van een volkstuinder. Baggeren tot het bittere einde. Ik ken tuinders die met een volkstuin gestopt zijn alleen vanwege het baggeren. . De vraag is alleen wie er dit jaar (TWEEDUIZENDVEERTIEN) wel en wie er niet moet baggeren. Want zo gaat het namelijk al jaren. De enen tuinder moet wel baggeren, de andere tuinder hoeft pas volgend jaar te baggeren. Ik zal proberen het zo duidelijk mogelijk uit te leggen. A. Woont u aan een buitensingel en heeft u geen zijsloot dan moet u baggeren. B. Woont u aan een buitensingel en heeft u ook een zijsloot dan moet u ook baggeren. C. Woont u aan een zijsloot dan moet u in oktober, november of december 2014 baggeren D. Woont ergens waar geen sloot langs loopt hoeft u ook niet te baggeren. Even een paar voorbeelden. Als u het boekje open slaat bij “Plattegrond Tuingroep Lissabon” (meestal de middenpagina maar het kan ook een andere pagina zijn) dat wordt het voorbeeld misschien nog duidelijker Stel, ik zeg stel, u woont op tuin 14. U woont in dat geval aan de buitensingel dus moet u baggeren. Een helder en duidelijk voorbeeld dat waarschijnlijk geen toelichting behoeft. Dit geldt ook voor bijvoorbeeld tuinen 1, 3 en 7. Stel u heeft tuin 100. U heeft tuin 100 niet maar stel dat u deze tuin zou hebben. Dan moet u dus baggeren Dit zijn dus de tuinen die vallen binnen categorie A. Tot zo ver geen bijzonderheden. Moeilijker en onduidelijker wordt het als u bijvoorbeeld op tuin 47 zou worden.

10

U woont aan een buitensingel maar helaas…achter uw tuin loopt nog een smalle sloot. De sloot ligt dus aan de kopse kant van uw tuin. De baggerschuit kon hier in 2011 niet komen dus moet u . Dit zijn dus de tuinen die vallen in categorie B. Nu de laatste categorie. Alle tuinen die niet aan de buitensingel liggen moeten DIT jaar baggeren. Voorbeeld: tuin 81. Tuin 81 heeft trouwens maar een relatief klein stuk te baggeren. Circa 15 meter. Anders ligt dat met tuin 26. Deze tuinder mag, wat zeg ik moet, DIT JAAR bijna 35 meter baggeren. Ik hoop dat ik u met dit korte, eenvoudige schrijven voldoende heb ingelicht. Heeft u ondanks deze zeer duidelijke explicatie toch nog vragen dan kunt u deze schriftelijk richten aan de vice voorzitter. ER MOET DIT JAAR DUS GEBAGGERD WORDEN. IEDEREEN MOET BAGGEREN. TUSSEN 15 OKTOBER EN 15 DECEMBER LIGGEN DE BAGGERBEUGELS VOOR U KLAAR. IN DEZE PERIODE MOET U DUS BAGGEREN. MOCHT U NIET WETEN WAT BAGGEREN IS EN WILT U GRAAG EEN DEMONSTRATIE MEEMAKEN LET DAN GOED OP HET MEDEDELINGENBORD EN OP UW MAIL. NAGEKOMEN MEDEDELING:

DE HEER HANS VAN LEEUWEN GEEFT OP ZATERDAG 27 SEPTEMBER EEN GRATIS PROEFLES BAGGEREN. AANVANG: HALF ÉÉN VERZAMELEN BIJ HET KROGGETJE. 11

MOCHT U FYSIEK EN/OF PSYCHISCH NIET IN STAAT ZIJN TE BAGGEREN NEEM DAN TELEFONISCH OF PER MAIL CONTACT OP MET ONZE VICE-VOORZITTER. 06 24276203 of [email protected] Hij heeft een hovenier bereid gevonden tegen een redelijke vergoeding voor u te baggeren. Jan van Osch Specialist in modder, bagger en afvalslib.

Bijzonder Wist dat mollen een wintervoorraad wormen aanleggen? Ze bijten het voorste deel van de worm af, zodat deze niet meer kan ontsnappen.

12

Hoe de MAAN zijn staart kwijtraakte  

DE SLECHTVALK EN MAAN                                                    

De maan heeft een wonderlijke invloed op de mens. Zeker wanneer het vollemaan is en hij zich in volle omvang boven de nachtelijke horizon laat zien worden niet weinigen romantisch en euforisch. Dat is wel eens anders geweest! Vooral toen de maan de mensen een rotstreek had geleverd en ze overgeleverd waren aan de hulp van de snelst vliegende vogel ter wereld. Luister maar naar dit oude Aboriginalsprookje In het begin van onze geschiedenis was de maan jaloers op de zon. Hij kon het maar moeilijk verkroppen dat de mensen hem de rug toekeerden en gingen slapen als hij tevoorschijn kwam en pas weer tot leven kwamen als de zon zich weer liet zien. Hij wilde dat hijzelf kon schijnen en niet alleen maar zwakjes het licht van een ander weerkaatsen. Dat de mensen hem ook belangrijk zouden vinden. Aangezien vuur licht geeft, besloot hij het vuur van de mensen te stelen. Hij hing het als een staart achter zich aan en dacht op die manier meer aanzien op aarde te krijgen. De mensen zagen weliswaar dat de maan een lichtende staart had gekregen, maar het kon ze niets schelen. Nee, ze hadden wel iets anders aan hun hoofd: hun vuur was verdwenen. Ze konden zich niet meer warmen en niet meer koken. Hongerig en verkleumd van de kou moesten ze de nachten dicht tegen elkaar aan doorbrengen. Zelfs als ze twee dierenhuiden over elkaar aantrokken lagen ze nog te rillen van de kou! Wie had hun vuur gestolen? Een paartje slechtvalken wees de maan als schuldige aan. Iedereen des duivels, maar de mensen stonden machteloos. 13

Toen de slechtvalken vanuit hun boom een tijdje hadden aangezien hoe beroerd de mensen er avond aan avond aan toe waren, kregen ze medelijden en wilden ze hen te hulp schieten. Mevrouw Slechtvalk zei tegen haar man: “Dat is toch hartverscheurend als je dat zo ziet. Het wordt echt tijd dat ze hun vuur weer terugkrijgen. Ik denk dat wij de enige levende wezens zijn die kunnen helpen. Per slot kan niemand sneller vliegen dan wij.” Meneer Slechtvalk was een man van weinig woorden. Hij dacht een poosje zwijgend en met gesloten ogen na, keek zijn vrouw aan en zei: “De maan is slim en ziet alles. Daarom is het beter te wachten tot hij slaapt achter de horizon. Wij zijn snel, we pakken het vuur vliegensvlug van zijn staart en op topsnelheid duiken we terug naar de aarde.” Daags erna al begonnen ze te oefenen. Het viel de mensen op dat de slechtvalken vaak plotseling vanuit grote hoogte als lichtflitsen naar beneden schoten. Ze vonden het een indrukwekkend schouwspel, maar hadden geen flauw idee wat de vogels in hun schild voerden. Toen de slechtvalken na veel oefenen vonden dat ze in topconditie waren, vlogen ze op een vroege morgen zo snel ze konden naar de slaapplaats van de maan en in één snelle beweging stalen ze zijn staart. Het vuur brandde aan de snavels waardoor ze tijdens de duikvlucht het vuur van de een naar de ander moesten gooiden. Van grote hoogte lieten ze het vuur in de bossen vallen, die snel vlam vatten. Duizenden bomen stonden in lichterlaaie en verlichtten de vroege morgenlucht. De mensen waren uitgelaten en dansten van blijdschap. De wakker geschrokken maan probeerde nog de vogels te achtervolgen maar wist zich machteloos toen hij de razendsnelle vogels zich in duikvlucht naar de aarde zag storten.

14

Toen hij zag dat hele bossen brandden, beval hij de wolken om net zo lang te regenen tot alle branden waren gedoofd. Maar de slechtvalken waren niet alleen snel, slim waren ze ook. Ze hadden de wraak van de maan wel verwacht en hadden stukjes vuur in het binnenste van de bomen gestopt zodat het vuur nooit meer zou verdwijnen. Weken van stortregens blusten alle bosbranden en vanuit hun hoge boom zagen de slechtvalken de mensen treuren over het verlies van het warme vuur. Maar zodra de aarde was opgedroogd leerden ze de mensen vuur maken uit hout door droge boomtakjes snel tegen elkaar te wrijven boven de pluizen van de lisdodde. Sindsdien kunnen de mensen zich weer warmen en kunnen ze hun eten weer koken. En de maan? De maan is weer een bleke, blauw-gele ronde bol zonder staart die enkel nog het licht van de grote zon weerkaatst. Maar juist door dat bescheiden licht is de maan geliefd geworden bij de mensen. En zeker wanneer de volle maan aan de nachtelijke hemel verschijnt, zie je de mensen glimlachen en dichter tegen elkaar aan kruipen. En dat doen ze heus niet omdat ze het koud hebben… De slechtvalk is de snelste vogel ter wereld. In een stootduik haalt hij snelheden van meer dan 300 km per uur. De vogel laat zich dan van grote hoogte naar beneden vallen, pakt in zijn vlucht met zijn poten een vogel en eet die vervolgens op een hoge plek met veel uitzicht op, zoals een hoogspanningsmast of een hoge schoorsteen. Hij heeft een voorkeur voor weidse, open gebieden zoals weiden en heidevelden. Zoals bij alle roofvogels is het vrouwtje met een spanwijdte van 110 cm beduidend groter dan het mannetje met een spanwijdte van ongeveer 90 cm. Hoewel de meeste slechtvalken zo’n 5 jaar worden is er een bekend van 17 jaar. 15

Roofvogels zien tien keer beter als mensen. Zo zien uilen en valken extra kleuren, zoals ultraviolet licht. Hierdoor kunnen ze bv. muizenurine zien en zo de muizen lokaliseren. Als gevolg van vergiftiging door bestrijdingsmiddelen waren de slechtvalken in Europa bijna verdwenen. Het aantal broedparen neemt nu snel toe: van 1 paar eind vorige eeuw tot 120 paren in Nederland en 65 in Vlaanderen in 2012.

De maan, en in mindere mate de zon, trekken twee keer per dag het zeewater omhoog. Vloed is de periode dat het water door die aantrekkingskracht stijgt; “hoog water” is de hoogste stand. In Nederland is het hoogteverschil niet zo groot, op Texel zo’n 2 m en bij Vlissingen 4 m, maar in Normandië is dat wel 12 m. Twee keer per maand is het verschil tussen hoog- en laagwater het grootst, wat springtij wordt genoemd. In Nederland en België is dat twee dagen na volle- en nieuwe maan. Als er bij springtij ook nog een noordwesterstorm op de Noordzee woedt, noemen we dat springvloed. Dat gebeurde laatstelijk nog in december 2013. Toen steeg de waterhoogte tot slechts 2 cm onder het niveau van de watersnoodramp van 1953. Dit keer werden enkel grote stukken duin weggeslagen. Veel mensen denken dat als we geen maan zien dat komt door de schaduw van de aarde, maar bij nieuwe maan staat de maan juist tussen de aarde en de zon en bij vollemaan staat de aarde tussen de zon en de maan. 16

AL RUIM 50 JAAR HET ADRES VOOR LOODGIETERSWERK, DAKBEDEKKING, VERWARMING EN SANITAIR. Ons team van loodgieters, dakdekkers, verwarmingen (sanitair) installateurs staatvoor u klaar! Ook voor o.a. zonnepanelen, boilers en waterinstallaties. Bel voor een afspraak 020 - 659 3480 of kijk op www.plooyinstallaties.nl

Tips en laatste nieuws op www.plooyinstallaties.nl

-10%

KORTING

OP ALLE SOORTEN DAKWERK* * ALLEEN VOOR LEDEN EN OP VERTOON VAN DEZE BON. BON GELDIG TOT 31 DEC. 2014. NIET IN COMBINATIE MET ANDERE ACTIE’S. ÉÉN BON PER KLANT. KORTING TOT MAXIMAAL € 500,- INCL. BTW.

WWW.PLOOYINSTALLATIES.NL 020 - 659 3480

IJsvogel gesignaleerd op Lissabon Op zondag 23 augustus omstreeks 14.00 uur kwam een prachtige ijsvogel maar liefst3 keer langsvliegen bij tuin nr. 16 Margot Lauterslager Op 4 september weer een ijsvogel gezien op het ijsvogelpad. Ze kwam 2 keer langsvliegen omstreeks 12 uur. Susan Stocker

17

De mijlpaal op Lissabon De organisatie is strak. De voorbereiding a hell of a job, de deadline is bijna bereikt. Ruimte om van het programma af te wijken is er niet en alle vrijwilligers staan klaar om deze dag(en) als een militaire operatie te laten verlopen. Generaal van Uhm had er een puntje aan kunnen zuigen. Totdat een van de kinderen vraagt: “Hoe vermenigvuldig je nu eigenlijk een boom?” Nog verrassender is de vraag: “Hoeveel doet nu zo’n huisje?’ Daar sta je dan met je mond vol tanden. Weet ik veel. Hoe vermenigvuldig je een boom. Misschien wel met zaadjes. Appelpitten in de grond en dan maar wachten tot het een appelboom wordt. Waarom niet? Misschien weet u het juiste antwoord op de ze vraag. Als u het weet bent u de uitgelezen persoon om volgend jaar misschien ook een ochtendje met een groep ontzettend enthousiaste, lieve, leergierige 11 jarigen op pad te gaan. Makkelijker was het antwoord op de vraag hoeveel een huisje doet. “Gemiddeld tussen de 2000 en 10000 euro. Jongetje blij en z’n vader blij. We hebben het inderdaad weer over de Milieu Educatiedag voor de leerlingen van groep 7 van de Mijlpaal. Even voor alle duidelijkheid. Als u vanaf de tuin naar het winkelcentrum in Nieuw Sloten gaat ligt deze basisschool na een paar honderd meter aan uw rechterkant. Het zijn praktisch buren. En het was dit jaar al weer voor de 18e of 19e keer dat de school een bezoek heeft gebracht aan Lissabon. Hans Blom had niet alleen het Dagelijks Bestuur van Stadsdeel Nieuw West uitgenodigd maar ook Radio Noord Holland, het bondsbestuur van het AVVN en de BVV. Helaas had niemand tijd en/of interesse maar gelukkig had ik nog een gaatje in mijn agenda om verslag te doen van deze twee heerlijke dagen.

18

Na een fantastische maand april en een hele mooie maand mei bleef het, in tegenstelling tot andere jaren, ook in juni en juli FANTASTISCH WEER. Eigenlijk hebben we 4 aaneengesloten maanden stralend weer gehad. Dat het in augustus een beetje nat en kil werd overschaduwde natuurlijk weer al het moois dat er aan vooraf was gegaan. Want vooral bij minder goed weer geldt dat HET GLAS ALTIJD HALF LEEG IS. Het korte termijn geheugen laat ons blijkbaar altijd in de steek al we het over mooi weer hebben. Slecht weer staat in ons geheugen gegrift maar dat we maanden buiten hebben kunnen eten zijn helaas veel mensen alweer vergeten. Geeft niks, ik heb iedere dag een kleine aantekening gemaakt over de temperatuur, neerslag, wind en stoelgang. Al dagen wisten we dat het op 1 en 2 juli stralend weer zou worden. Geen vuiltje aan de lucht. Stel dat we regen hadden gehad. Alternatieve data waren er niet want de kinderen hoefden nog maar 2 dagen naar school en dan begon de zomervakantie. Wat is er mooier dan met 40 kinderen door het park struinen. Want, stel dat het plenst, hoe houd je dan 40 jongens en meisjes uit groep 7 in bedwang als ze een kleine twee uur binnen moeten zitten. Ik weet dat de voorganger van Hans, De Weledelgestrenge Heer Jaap van Son (onze vertrouwde IVN gids) een kant-en-klaar alternatief binnenprogramma op de plank heeft liggen maar kinderen moeten rennen.

Tijdens de Algemene Ledenvergadering had Hans Blom al een beroep gedaan op de tuinders om alsjeblieft een ochtendje vrij te willen maken om op deze dagen te assisteren. Was er vorig jaar nog een smartelijke oproep in de mededelingenkastjes nodig voor ronselen van vrijwilligers, dit jaar hadden ze er zelfs te veel. Nog nooit vertoond. 19

Eindelijk was het dan zo ver. Klokslag 9 uur zijn ze er. 40 kinderen die waarschijnlijk voor het eerst van hun leven op een volkstuin komen. Het openingsverhaaltje ging er dit jaar weer in als koek. Persoonlijk heb ik wel eens mijn twijfels voor wat betreft het waarheidsgehalte van Hans Blom z’n verhalen maar de kinderen vinden het prachtig. Wat de ouders er van vinden weet ik niet. Klein stukje letterlijke tekst: “We hebben natuurlijk niet alleen bloemen en planten op onze tuinen. Er zijn ook een paar tuinders die nog groente en fruit verbouwen. Ikzelf heb een heel kleine moestuin. Anderhalf bij anderhalve meter. Is niet echt groot maar m’n tuin is wel erg hoog. Hij reikt tot in de hemel.” “M’n kleinzoon had vorige week een kikker gevangen. Kleintje natuurlijk maar hij was er erg trots op. Moet je eigenlijk gewoon laten lopen. Ze pissen trouwens gewoon in je handen. Weet je waarom? Ze zijn doodsbang. Ze pissen van angst. Je mag ze trouwens nooit zoenen. Sommige prinsessen doen het. Levensgevaarlijk. Je hebt namelijk twee mogelijkheden. Je zit opeens met een prins opgescheept of je zit met een kop vol uitslag. Kans op het laatste is het grootst.” Jaja…..hij was weer heerlijk pedagogisch bezig. Zijdelings waarschuwde hij ook nog even voor alle mogelijke wilde dieren. Piranha’s, vossen, rattenslangen en andere nuttige opruimers. 20

Met deze opwekkende boodschap kinderen de kinderen de vrije natuur in. Dus laat ze maar proeven van de wilde aardbeien, bieslook, zuring en andere eetbare gewassen. Dit jaar zijn er geen klachten binnen gekomen over spontane allergie aanvallen of vergiftigde schoolkinderen. Dus de paddenstoeltjes die ze wilden proeven waren blijkbaar eetbaar. Het vangen van waterbeestjes en het uitgraven van pissebedden, duizendpoten en ringslangen is altijd een groot succes. De meiden gillen en de jongens doen stoer maar zijn eigenlijk als de dood voor alles dat kruipt, wriemelt en glibberig is. Maar hoe het komt weet ik nog niet maar er was GEEN WATERDIERTJE te bekennen. Hoe ze ook met de schepnetten door de sloten raasden er was geen leven te bekennen.

Net als vorig jaar zat er ook een zoekopdracht naar vogels in. Foto’s van 10 verschillende vogels. De foto’s zijn genummerd. De namen van de vogels zijn gegeven en nu nog de juiste vogel en juiste naam bij elkaar zoeken. Lijkt heel eenvoudig maar is het absoluut niet. Want ziet u het verschil tussen een pimpelmees, koolmees, staartmees, buidelmees, kuifmees of zwarte mees? De mus en het roodborstje gaan nog wel maar wat te denken van de winterkoning, tjiftjaf, matkop en rietgors. De kinderen hadden het er best moeilijk mee. Gelukkig zijn er bereidwillige vrijwilligers om ze af en toe een goede hint te geven. “Klinkt als …….” “Ik weet het meester…nijlpaard”

21

Terug in de kantine gaf Hans een heel leuke uitleg over alles wat ze onderweg hebben verzameld en meegenomen. Maar in tegenstelling tot andere jaren dit jaar geen uitleg over meeldraden, stampers, sapstromen. bladgroenkorrels, koolzuur en zuurstof. De eikenbladgallen, zuringbladeren , wantsen, duizendpoten en fakkels worden slechts heel snel en summier besproken. Een gevonden vogellijk is nog redelijk intact en meester Hans verricht razendsnel een autopsie. “Lieve jongens en meisjes….kop dicht achterin……., deze vogel is niet het slachtoffer geworden van een misdrijf . Waarschijnlijk is hij overleden aan een ongeval of gestorven van ouderdom. Roofvogels plukken ze namelijk eerst als ze een andere vogel opeten. Ze vreten ook alles op. Zelfs de botten. Kijk….deze vogel heeft nog botten en veren” Zie hier, het voorbeeld van aanschouwelijk onderwijs. Daar kan een kind in de toekomst nog iets mee. Geen geneuzel over de Slag bij Nieuwpoort maar een degelijk vogellijk dat uit elkaar gesloopt wordt. Hans had de eer het slotwoord te mogen spreken. “Jongens en meisjes, het was weer een fantastische dag. Ik heb van jullie genoten! Maar deze dag is alleen mogelijk door de geweldige inzet van alle vrijwilligers die de hele ochtend jullie vragen hebben beantwoord en zo goed op jullie gepast hebben. Daarom een super applaus voor al deze mensen” De kinderen braken de tent bijna af. Staande ovatie. De meeste jaren was er wel een leuke gadget voor de kinderen. Begonia, medaille, vlijtig liesje of een sleutelhanger vanwege het 90 jarig bestaan van de Bond van Volkstuinders. 22

Ideeën voor een dagje uit. Op onderstaande link barst het van de uitnodigingen, veel plezier.

http://www.opentuinagenda.nl/

23

Dit jaar werd het een mikadospel. Volgens de organisator van het kinderfeestje gemaakt uit een 500 jaar oude beuk die helaas tijdens de laatste storm gesneuveld was. De BVV had er voor het 95-jarig bestaan enige duizenden mikadospellen van laten maken.

Wie haalt het nu in z’n hoofd om kinderen een mikadospel te geven. Je zou verwachten dat ze allemaal een gratis APP veel meer op prijs zouden stellen maar ze waren er heel blij mee.. Voor volgend jaar hebben we weer 100 setjes mikado gereserveerd. Leuker dan een begonia. Deze dag is mede mogelijk gemaakt door de geheel belangeloze bijdrage van onze Natuur en Milieu Nestor, de heer Hans van Leeuwen, Peter Kamlag, Jan van den Bosch, Ineke en Willem van Koert, Ellen Zandbergen (toch maar mooi de studie-punten binnen gehaald, Jan Kok, Leonie Groothusen.en last but not least Hans Blom. Mocht ik iemand vergeten zijn spijt het me maar volgend jaar mag hij of zij natuurlijk weer meedoen en zal ik zeker je naam niet vergeten. Jan van Osch Natuur Educatie Correspondent

24

25

26

27

OPROEP

Uitbreiding/vervanging bestuursleden

In de komende jaren vallen een aantal bestuursfuncties vrij. Als voorbereiding daarop doen wij op u een beroep te bekijken of u deel wil uitmaken van het bestuur. Op dit moment bestaat het bestuur uit het minimale aantal van vijf leden, te weten:

De heer K. van den Bosch De heer H. Blom De heer R. Valk Mevrouw C.M. van Koert De heer P. Plenckers

- voorzitter - vice voorzitter - penningmeester - secretaris -algemeen, met de nadruk op communicatie

Wij zijn op zoek naar: - Een 2e penningmeester, die mettertijd de heer Valk kan opvolgen. - Een bestuurslid, die mettertijd als voorzitter de heer Van den Bosch kan opvolgen, dan wel als vice voorzitter gaat functioneren. - Een algemeen bestuurslid ter versterking van het bestuur. Naast vaktechnische kwaliteiten voor de specifieke functies, geldt voor een bestuurslid het volgende: - tijd vrijmaken voor het uitoefenen van de toegewezen taak - samenwerking met de andere bestuursleden voor specifieke projecten - bereidheid tuinders met raad terzijde te staan - verantwoordelijkheid dragen voor de instandhouding van het tuinpark en het te volgen beleid daarbij

Denkt u dat wil ik wel proberen, of wilt u nadere informatie of uitleg, neemt u dan contact op met één van de bestuursleden om een afspraak te maken voor een gesprek.

28

32

Paddelstoelen in je tuin Al doe je het alleen ‘voor het mooi’: paddestoelen horen ook in een tuin. Ze bieden voedsel voor sommige insecten, muizen, slakken én eekhoorns (wat denk je van het ‘brood’?). Ook voor bomen zijn ze van belang. Paddenstoelen horen helemaal bij grauw herfstweer, bij vallende blaadjes in een goudkleurig bos. Het najaar is de periode om paddenstoelen in al hun vormen en kleuren te gaan bekijken. Er bestaan misschien wel geen andere plantsoort die de mensheid door de eeuwen heen zo hebben gefascineerd en tegelijkertijd zoveel angst hebben ingeboezemd als paddenstoelen. Ze gedragen zich natuurlijk wel speciaal en zijn zo anders dan planten dat het bijna niet anders kan dat onze fantasie een beetje op hol slaat. Die waan van geheimzinnigheid wordt nog versterkt door oude volksverhalen. Het waren vooral duivels, heksen en elfjes die deze geheimzinnige groeisels ineens uit de grond toverden. Heksenboleet, zwavelkop, judasoor, elfenbankje ... allemaal namen met een mysterieuze klank. Er zijn ook zeer giftige paddestoelen. Hoewel er veel diversiteit is en veel paddestoelen gegeten kunnen worden is het heel verstandig om goed uit te zoeken welke paddenstoel je wel en niet kunt eten als je in het bos wandelt en op paddestoelenjacht gaat. In Nederland zijn er wel zo’n 500 verschillende soorten geteld. De hele kleintjes niet eens meegerekend!

30

Het is mogelijk om paddelstoelen te lokken. Kunstmest is geen optie, daar groeien ze niet van. Maar stalmest, zeker als er genoeg stro doorheen zit, is een prima voedingsbodem voor veel paddestoelen. Tip 1: maak de paadjes in de tuin van houtsnippers en in geen tijd verschijnen er honderden paddestoeltjes. Het hout verteert daardoor sneller en wordt ‘voeding’voor de grond. Dit gaat zelfs zó snel dat je voor het behoud van de paddestoelen eigenlijk elk jaar de houtlaag moet aanvullen. Een houtsnipperpad is veel beter dan de meeste andere soorten ‘verharding’ - regenwater kan er doorheen en bovendien hoeft het snoeihout niet te worden afgevoerd. Tip 2: er zijn paddestoelen (officieel: mycorrhiza-symbionten) die echt samenwerken met bomen. Je ziet ze dan ook vaak rond de stam.De paddestoelen ‘krijgen’ voeding van de boomwortels en in ruil daarvoor zorgen ze voor betere groeikansen voor de boom!

31

Oorwurmen Bij ondermeer dahlia’s, clematis en chrysanten zie je weleens bloemen waarvan de zachte bloemblaadjes rafelig zijn aangevreten. Meestal zijn oorwurmen hier de boosdoeners. Toch spelen deze beestjes niet alleen een ongunstige rol, want ook bladluizen staan op hun menu. Als de schade aan uw bloemen te groot wordt, kunt u ze met een simpel valletje vangen. Stop wat stro of gedroogde grashalmen in een bloempotje en zet dat op zijn kop over een bamboestok in de border, zodat het valletje net boven de planten uitsteekt. Oorwurmen verschuilen zich namelijk graag in kleine dorge kiertjes en zullen het strovalletje al snel weten te vinden. Kijk de potjes dagelijks even na, voer de oorwurmen af of laat ze ergens anders weer vrij. Bang hoef je niet te zijn voor deze beestjes, want dat ze het op je oren zouden hebben voorzien is een fabeltje. Waarom heet een oorwurm een oorwurm? De Nederlandse naam ‘oorwurm´ is misleidend, omdat het geen wormen zijn, en ze ook niet in het oor van de mens kruipen. Oorwurmen zijn totaal ongevaarlijk voor de mens.

32

De naam verwijst naar een oud gebruik vermalen oorwormen als medicijn in het oor te gebruiken bij oorproblemen. De uitgevouwen vleugels lijken qua vorm op een oorschelp, en zou de naam hiervan afgeleid kunnen zijn. De meest bekende oorwormen zijn: de ‘gewone’ oorworm, de kleine oorworm en de bosoorworm, zij worden tussen de 3 en 5 centimeter groot. Er zijn ongeveer 1800 soorten in 10 families die allemaal het zelfde bouwplan volgen. De oorwurm (Forficula auricularia) heeft een slank afgeplat lichaam met een tangvormig aanhangsel aan het achterlijf. Wanneer een oorwurm opgepakt wordt, kromt deze direct het achterlijf naar boven en tracht met de geopende tangen te knijpen. Oorwurmen gebruiken hun tang om ´s nachts vliegen en kleine rupsen te vangen, die ze dan over hun rug heen naar de mond brengen. De tangen helpen ook bij het ontvouwen van de achtervleugels en spelen een rol bij de copulatie.

Oorwurmen zijn volkomen onschadelijk voor de mens. Ze bijten of knijpen niet en richten inhuis ook geen schade aan. Oorwormen zijn voornamelijk aaseters en rovers. Ze voeden zich met dood plantenmateriaal, kleinere insecten, larven en slakken. Wanneer ze in grote aantallen voorkomen, kunnen ze zich ook voeden met bloemen, groenten of fruit. De schade is te zien als vele onregelmatige gaatjes in de bladen, bloembladen. Jonge oorwormen lijken zich voornamelijk aan zaailingen tegoed te doen, ouderen eerder aan allerlei bloemen. Let vooral op voor rozen en dahlia´s. Andere planten zijn klaver, zinnia´s, vlinderstruiken, kaasjeskruid, sla, aardbeien, selder, aardappelen, jonge boontjes en bieten, jonge grasscheuten en jonge wortels. Schrik niet als er per toeval eentje in een rijpe appel, pruim te vinden is Ze lusten ook voedsel dat nogal vet is, zoals, brood en koekjes.

oor de mens

nschadelijk v rwurmen zijn o

Oo

33

Tuintips voor in de herfst Nog heel heel even en dan is het tuin- en zomerseizoen weer voorbij. Goed om aan de slag te gaan wat te doen voor een mooi volgend voorjaar en zomer in 2015. Haal zomerbloeiers uit de tuin en gooi ze op de composthoop. Knip planten met slappe stengels diep terug. Planten met sterke stelen en zaaddozen mogen blijven staan, ze zorgen voor een fraai silhouet. Wied (met de hand) onkruid uit de tuin.

Rozen planten Stap 1: Spit twee spaden diep. Stap 2: Werk volop organische mest door de grond. Stap 3: Laat de grond twee weken rusten en plant de rozen.

Rozenstruik

Oude bloemen wegknippen bevordert de groei van de nieuwe knoppen, die tijd en energie nodig hebben om te groeien. Knip altijd net boven een gezond blad, er ontstaat dan weer een nieuwe scheut. En die oudere, mooie rozen staan prachtig op uw tuintafel.

Geurende rozen Het bloemblad van de roos geurt nog lang nadat het is afgevallen. Pluk laatbloeiende rozen vóór een regenbui, haal de bloemblaadjes los en laat ze op een plat schaaltje boven de verwarming drogen; zo verspreiden ze een heerlijk geur.

34

Autobedrijf

De Leeuw

Pilotenstraat 17 1059 CH Amsterdam Voor: Reparaties alle merken auto’s A.P.K. Benzine-auto’s A.P.K. Diesel-auto’s Schade en Taxaties MILIEUVRIENDELIJK AUTOBEDRIJF 35

WAAI NIET WEG De nazomer/ herfst is een goed moment om klimplanten goed vast te zetten zodat ze niet bij de eerste najaarsstorm naar beneden vallen. Een klein beetje snoeien kan nu ook behalve bij de voorjaarsbloeiers – daar snoei je dan de bloemknoppen voor volgend jaar weg en dat is jammer. Bind de uitgroeiend takken en ranken van de klimmers vast aan een pergola of klimsteun. Belangrijk: gebruik afbreekbaar of elastisch materiaal om de takken en ranken niet af te knellen.

Superstart Heester en bomen in de herfst planten geeft ze een heel jaar voorsprong. In het voorjaar hebben de wortels hersteld en zijn ze aangegroeid. Daardoor kunnen de bovengrondse delen van de heesters en bomen direct beginnen te groeien.

Hemelwater Regenwater is voor veel doeleinden te gebruiken, dus vang het op in een prachtige regenton gemaakt van wijnvaten. En het staat ook nog eens fantastisch.

Bollen De bollen van sierui (Alium) moeten vroeg in oktober de grond in. Ze vragen een doorlatende, niet te rijke grondsoort. Verbeter arm zand met compost. Natte klei kan teleur stellen. Plantdiepte 10 centimeter.

Dahlia’s rooien Dahlia’s komen oorspronkelijk uit ZuidAmerika; ze zijn dan ook niet winterhard. Rooi ze na de eerste vorst. Knip het groen terug en zet ze op de kop weg, zodat ze kunnen drogen. Laat ze daarna in kistjes, gebed in oude droge potgrond, overwinteren.

36

Help mee Lissabon veilig te houden Afkloppen maar er is al weer een hele tijd niet ingebroken op Lissabon. Nieuwe tuinders schrikken zich nu misschien een hoedje want geen van de bestuursleden heeft hun verteld dat er wel eens wordt ingebroken op Lissabon. Net zo goed als dat er in uw straat, woonwijk, flat of dorp wordt ingebroken, wordt er natuurlijk ook op Lissabon wel eens ingebroken. Maar de laatste 4 jaar NIET meer. De laatste inbraak had trouwens wel iets heel spannends. Ik vertel het verhaal nog wel eens op een donkere, stormachtige avond als ik met de kleinkinderen voor het haardvuur zit. Ik zal u het verhaal niet onthouden. Het ging als volgt Een van de tuinders is een verdienstelijk amateur schilder. Hij had zich voorgenomen om nu eens iets groots te gaan schilderen. Voor deze gelegenheid had hij een doek aangeschaft van ongeveer 70 x 120 cm. Maar de duisternis viel te snel en hij besloot er pas de volgende dag aan te beginnen. Het maagdelijk schone doek stond op de ezel, de kwasten in de pot en de tubes verf op het tafeltje. Na een uitgebreid diner en een goed nachtrust spoedde de schilder zich weer naar de tuin om aan z’n karwei te beginnen. Als hij in de vroege ochtend weer op de tuin komt zet hij eerst op zijn gemak een pot koffie en geniet van zijn warme croissantjes met roomboter en abrikozenjam. Maar toch voelt hij iets in de lucht hangen. Hij weet niet wat hem onrustig maakt, maar er is iets. Tergend langzaam draait hij zich om naar z’n schilderij en dan ziet hij pas was er is. Het doek staat omgekeerd op de ezel. Toch weet hij zeker dat hij het doek gisteren goed heeft neergezet. Ook ziet hij dat z’n verf is gebruikt en dat de penselen op de grond liggen. Hij pakt het doek, draait het om en krijgt bijna een flauwte. Een liggende vrouw, gekleed in een stralend blauwe jurk ligt hem aan te kijken. Kippenvel en rechtopstaande nekharen. In hanenpoten staat onder zijn liggende Jomanda: SORRY, IK KON HET NIET LATEN. 37

“Nou kinderen, dit was het verhaaltje voor vanavond en nu lekker naar bed. Oh ja….kijk er wel eerst even onder” Nu even heel serieus. Samen met de coördinator van de redactie, de heer Piet Tamis, ( zeer ruime ervaring als beveiligingsadviseur en rechercheur bij de gemeentepolitie Amsterdam) hebben wij een hoeveelheid tips opgesteld die een bijdrage zouden kunnen leveren om de komende maanden vrij te blijven van inbraken. We garanderen niet dat het echt helpt maar uit de praktijk is gebleken dat inbrekers of insluipers niet van deze maatregelen houden.

• Laat zoveel mogelijk uw gordijnen, luxaflex, shutters e.d. open

staan. Inbrekers zijn, net als normale mensen, nieuwsgierig. Wat heeft u te verbergen?

• Laat vooral geen drank of eten achter. • Sluit uw ramen en deuren. Hang geen sleutel aan een spijker. Ze kennen alle plaatsjes. Sluit ook uw toiletraam.

• Laat geen kaarsen, lucifers, zaklantarens of olielampen achter. Draai de lampen uit de fittingen.

• Haal kostbaarheden uit het zicht. Dus niet open en bloot een radio, TV, omvormer, DVD speler.

• De zonnepanelen zijn niet meer verzekerd tussen 28 oktober

en 1 april. Ook uw radio, TV, DVD Speler, laptop, elektrisch handgereedschap is niet verzekerd in genoemde periode. Dit zelfde geldt ook voor uw dure fiets die u in de schuur heeft geparkeerd. Vooral het afdekken van ramen van schuurtjes nodigt uit tot inbreken.

38

• Maak het huisje zo onaantrekkelijk mogelijk. Probeer het in

feite een beetje onbewoonbaar te maken. Leg een omgekeerde kruiwagen op bed i.p.v. een dekbed. Gooi er ook nog een tuinstoel op.

• Probeer met enige regelmaat op uw tuin te komen. Loop af en toe eens een rondje over het park. Leg niet alle verantwoordelijkheid bij de buren.

• En als laatste een totaal overbodige opmerking. Natuurlijk sluit u

het hek. Ook als u maar 2 minuten op uw tuin moet zijn is dat voor u geen enkele reden om het hek niet te sluiten. Alleen als we allemaal mee werken kunnen we Lissabon veilig houden. Jan van Osch Veiligheidscoördinator Lissabon.

39

Hoe tap ik de waterleiding af Zoals wel vaker in ons klimaat worden we ’s winters geconfronteerd met koude. Soms met ernstige koude, soms met matige koude en soms helemaal geen koude. Dit laatste wil niet zeggen dat u de waterleiding niet hoeft af te tappen. Want ook de zogenaamde nachtvorst kan al schade opleveren aan uw moeizaam samengesteld waterleidingnet in uw tuinhuisje. Aldus de eerste alinea uit hoofdstuk 4 van het handboek “Bouw uw eigen tuinhuis” Eigenlijk stelt het allemaal niets voor, maar iemand moet het wel even voordoen of anders minimaal even uitleggen. In het handboek dat ik hierboven noemde hebben ze het over “Aftappen met een fietspomp”. Allemaal onzin. Geldt ook voor aftappen met een compressor. Ook allemaal flauwe kul. Ik leg het u uit en u heeft tot circa 14 november de tijd om te oefenen want dan gaat het water er pas af. Regel 1: Onthoud het volgende ezelsbruggetje. DROL: Dicht Rechts, Open Links. In Nederland werken kranen als volgt: Draai de kraan naar Rechts en iets gaat dicht. Draai de kraan naar Links en iets gaat Open. Wist u natuurlijk allang maar vorig jaar waren bij 3 tuinen de kranen wagenwijd opengedraaid. Werk in de juiste volgorde. Haal de deksel van de waterput. Draai de GROTE KRAAN naar rechts. U heeft de hoofdkraan dus dichtgedraaid. Vlakbij de hoofdkraan zit een klein aftapkraantje. Draai deze kraan naar links. U draait hem dus open en als gevolg daarvan ziet u water uit het tapkraantje stromen. Prima…draai dit kraantje niet dicht. Ga nu uw huisje in en draai alle kranen die u heeft open. Koud waterkranen en warmwaterkranen. Ook van de geiser maar vergeet niet een pannetje onder de geiser te zetten.

40

Zet nu uw mond om de opening van een kraan en blaas zo hard mogelijk. Borrelende geluiden en water gespat zijn het gevolg. U bent er nog niet. Het toilet moet ook nog droog. U heeft twee mogelijkheden. 1: U denkt: ik wacht wel even tot het echt gaat vriezen en doet niets. 2: U grijpt nu onmiddellijk in en maakt het toilet winterklaar. Zelf kies ik voor het eerste geval en spoel de hele winter het toilet door met regenwater maar vandaag kiezen we voor het direct ontwateren van uw WC. Leg de volgende zaken klaar: Paar oude kranten, soeplepel, handje zout en een teiltje o.i.d. Zeer belangrijk: Trek eerst de WC door. Schep nu de WC pot helemaal leeg. Gebruik hiervoor de soeplepel. Als het toilet helemaal droog is, gooi dan een handje zout in de pot. Maak van de oude kranten een prop en stop deze prop in het nu droge gat. De krant werk nu als stankafsluiter. Als extra maatregel kunt u ook nog alle waterleidingen die aan de buitenzijde van uw huisje zijn inpakken met piepschuim. Alle bouwmarkten verkopen deze waterleiding bescherming. Niemand houdt u tegen ook nog de leidingen aan de binnenzijde met piepschuim in te pakken. In uw huisje vriest het ’s winters namelijk net zo hard als buiten. Alleen de gevoelstemperatuur ligt wat anders. Dit was nu alles. In het decembernummer zal ik u uitgebreid uitleggen hoe u het water er weer opzet. Samensteller van dit verhaaltje neemt geen enkele verantwoordelijkheid op zich als u toch waterschade mocht hebben. Volgt u echter alle richtlijnen dan is de kans op vorstschade nihil. Jan van Osch

41

Hoogwater op Lissabon Maandag 28 juli. De lucht trekt dicht, Donkere regenwolken hangen boven het westen van het land. Vanuit het zuiden begint het te regenen en rond een uur of negen breekt de hel boven Amsterdam los. Binnen één uur valt er 68 mm regen. Totale chaos. Velsertunnel wordt afgesloten. Brandweer heeft zijn handen vol aan het leegpompen van kelders en laag gelegen polders. Ik sta op de trein te wachten op station Zuid. Ik wil naar Rotterdam. Schiphol is niet meer bereikbaar, Ook via Sloterdijk naar Haarlem schijnt geen optie te zijn. De stationshal van Amsterdam Zuid staat blank. Buiten komen red je alleen met natte voeten. Via Amsterdam Bijlmer de stoptrein naar Rotterdam. Overstappen op de trein naar Roosendaal. Gaat helaas niet verder dan Dordrecht. Voor mij niet erg maar er stranden honderden mensen in Dordt. Ik neem de stoptrein naar Hardinxveld-Giessendam. In Hardinxveld zie ik iets vreemds.

42

De sloten zijn allemaal ver buiten de oevers getreden. Tuinen staan blank en via de kelderramen lopen de huizen vol. Brandweer, burgers en andere hulpdiensten doen hun uiterste best de boel weer leeg te pompen. Dit is dus eigenlijk het moment dat is me realiseer dat er meer gebeurd is dan alleen maar een “buitje voor het stof”. In Amsterdam had ik wel gezien dat de putdeksels spontaan uit de putten knalden en dat de berging onder mijn flat onder water liep maar dat het een heuse kleine ramp aan het worden was drong nu pas tot me door. Rond drie uur was ik weer op de tuin en zag de eerste gevolgen van de regenval. De sloten liepen vol en de paden werden nat. Eerst nog heel voorzichtig maar in de loop van de avond nam het steeds ernstigere vormen aan. Dezelfde middag kwam Waternet al om een soort sluis onder de Sloterweg open te zetten. Als u lopend het park verlaat richting rotonde ziet u aan u linkerkant een betonblok liggen.

Dit is een veredelde duiker die het water uit de Riekerpolder kan laten doorstromen naar de Sloterpolder. Deze duiker gaat alleen open als de buitensingel de extra hoeveelheid water niet meer aankan. Tot een paar jaar geleden fungeerde het stuk braakliggend land richting Huizingalaan als een spons. Maar met de komst van hotels, Pricewater en nog veel meer kantoren en vooral parkeerruimte is de werking van de spons minder geworden en wordt het water nu rechtstreeks op de buitenspiegel geloosd.

Het waterpeil in de buitensingel staat – 1.90 meter. Het waterpeil op Tuinpark Lissabon ligt op – 2.35. Ik hoop dat u het kunt volgen. Lissabon pompt het water op naar -1.90. De pomp staat achter het clubhuis en heeft een capaciteit van circa 1 miljoen liter water per etmaal. Op de bewuste maandag stond de pomp dus voluit te pompen. Het water ging op de juiste manier naar de buitensingel. Maar wat was nu het geval. Ondanks het feit dat de sluis giga hoeveelheden water naar de Sloterpolder liet lopen kan de buitensingel de capaciteit van de omliggende gebieden niet aan. Riekerpoldergemaal (achter ons Buiten) draaide op topniveau om het water naar de Nieuwe Meer te krijgen en dus naar de Ringvaart, Maar ook deze waterwegen stonden op hun hoogst. Gevolg was dat het water van de buitensingel via de takkenwal zo weer de tuin opstroomde. Alle tuinen stonden in meer of mindere mate blank. Op maandag waren het vooral de tuinen aan de westkant van het park. 43

Ik ben er maandagnacht verschillende keren uit geweest om te controleren wat het water deed. Het bleef stijgen. Op dinsdagochtend was het echt raak. Paden waren niet meer begaanbaar en sommige tuinen stonde onder ruim 40 centimeter water. Om 9 uur hing ik al bij Waternet aan de telefoon. Ze zouden alles in het werk stellen om zo gauw mogelijk iemand langs te sturen maar ze hoopten wel dat ik me realiseerde dat een Volkstuinpark geen top prioriteit heeft. De voorzitter heeft daarna nog contact opgenomen met de brandweer, 112 en weer met Waternet. Hulpdiensten hadden het veel te druk en Waternet kon op dit moment niets doen. Gelukkig had Jan Kok nog twee zware dompelpompen die als extra vermogen bijgezet konden worden. Ondertussen was AT5 ook present om enige tuinders te interviewen. Verschillende tuinders vonden dat de geïnterviewden nogal lauw reageerden. Ik kan uit wel ingelichte bron vermelden dat er verschillende tuinders voor de camera hebben staan te vloeken maar dat deze reacties er direct weer uitgeknipt worden. En dan is het dinsdagmiddag. Het water stijgt niet meer. Het zakt ook niet maar de ergste dreiging is nu dus weg. Samen met Waternet heeft het bestuur verschillende wandelingen over het park gemaakt maar een echte reden kon Waternet niet geven. Het was een samenloop van omstandigheden. 68 mm neerslag in zeer korte tijd zou de boosdoener zijn geweest. 68 mm regen betekend per vierkante meter tuin 68 liter water. Op een tuin van 300 vierkante meter al gauw een kleine 20.000 liter water. Op 110 tuinen is dit al gauw 2.2 miljoen liter. Maar we hebben ook nog groenstroken, paden, een parkeerterrein en onze eigen sloten waar ook water in valt. Houdt u het er dus maar op dat er binnen één uur circa 3 miljoen liter water is gevallen. 3.000.000 liter is best veel. 44

Hoe groot is de schade. IK WEET HET NIET. Mijn hortensia’s hebben een opdonder gehad. De tuin fuchsia’s hebben al hun blaadjes laten vallen en zien er triest uit. De vlier is volgend mij hartstikke dood. Ik weet niet hoe het onder m’n huisje is. Er stond water onder m’n huis. De balken zijn nat geworden. Hoe erg is het als balken nat worden. Niet erg want het droogt ook weer. Oorspronkelijk zijn ook alle balken in de menie of carboleum gezet. Er is dus enige mate van conservering maar hout op zich mag best nat worden. Ik heb dus geen idee hoe groot de schade is. Kan ik pas volgend jaar beoordelen. Verschillende tuinders hebben contact opgenomen met Waternet. Het klachtenformulier invullen en dan maar wachten. Waternet heeft al deze klachten netjes afgehandeld. Volgens Waternet kwam het door kortsluiting bij het Bijenpark. Er zoemde van alles rond op het park. Er zouden dammetjes doorgegraven zijn en het Bijenpark zou illegaal lozen op ons park. Wat is hier nu wel en wat is hier nu niet van waar. Als u de moeite neemt op de takkenwal af te lopen tot het bruggetje en daar 10 meter naar links loopt ziet u een hek, Onder dit hek ligt een kleine dam. Deze dam ligt er nog steeds. Er loopt geen water overheen of doorheen. We hebben dit met drie bestuursleden bekeken . Recht tegenover tuin 21 hebben we een duiker gevonden. De duiker was niet weg maar we konden hem nooit zien vanwege het waterpeil. Nu we het waterpeil extra laag hebben gezet, zie je dat daar een duiker is. Deze duiker is afgesloten maar rond de duiker is het water er doorheen gaan sijpelen. Water is heel krachtig en het sijpelen werd stromen. Er stroomt dus water van het Bijenpark

45

naar Lissabon. Omdat het waterniveau van het Bijenpark op -1.90 staat en wij op – 2,35 stroomt het water dus naar binnen. Het is geen zondvloed maar er stroomt water langs de afgesloten duiker. Waternet zegt dat dit hun pakkie aan niet is. De landtong is een soort niemandsland. Stadsdeel onttrekt zich aan onderhoud en wij hebben er in feite ook niets op te zoeken. Wat ons dus te doen staat is weer contact opnemen met Bijenpark en Stadsdeel om toch maar te kijken of er iets aan gedaan kan worden. Maar het kortsluitingsverhaal is bij het Bestuur niet bekend. Het Bijenpark heeft namelijk géén stroom. Op lang niet alle vragen kunnen we antwoord geven. Vooral niet op de vraag of we dat volgend jaar weer krijgen. Als we deze extreme regenval op enig moment weer zouden hebben zou het zo maar kunnen gebeuren dat de boel weer blank komt te staan. Ik was woensdag met de voorzitter en de secretaris op de takken wal om de boel nog eens heel goed te bekijken. Na een kleine 100 meter ligt een soort eiland in de buitensingel. Ter hoogte van dit eiland staat de beschoeiing en het water bijna op één lijn. Stijgt het water in de buitensingel te snel dan wordt de takkenwal overstroomd. Wat kunnen we hier aan doen. Zelf kunnen we dit probleem niet oplossen. Is toch echt iets tussen Waternet en Stadsdeel. Komt nog bij dat wij géén onderhandelingspartner zijn voor het Stadsdeel. Het dagelijks Bestuur van ons Stadsdeel onderhandelt alleen met de Bond van Volkstuinders. Ik hoop trouwens dat het duidelijk is wat de buitensingel is. Met de buitensingel bedoel ik het water dat aan de andere kant van de takkenwal ligt. Het is dus niet de brede buitensloot waar onze

46

slootjes op uit komen. Ons park heeft een gesloten systeem. Ons park hoort een gesloten systeem te hebben maar is momenteel even ontregeld. Het is misschien een beetje saai stuk geworden maar ik hoop dat een hoeveelheid vragen nu beantwoord is. Mochten er toch nog vragen zijn maar vooral suggesties hoe we dit in de toekomst kunnen voorkomen wil ik dit graag van u weten. Hans Blom

47