VERENIGING VAN BURGERLIJK INGENIEURS UIT DE K.U. LEUVEN
Prof. Georges Van der Perre (nog niet) op rust p. 7 Jaargang 27 - nr. 2 - Juni 2007 - driemaandelijks tijdschrift http://www.kuleuven.ac.be/vilv/
Afgiftekantoor 3000 Leuven 1 − V.U.: Emmanuel Soens, Patrijzenlei 8, 2900 Schoten
Het blad van de Leuvense ingenieur VILv-Jaarvergadering te gast in de Militaire School p. 6
Nieuws van de Factulteit
Aantal ir-inschrijvingen voor de periode 2003-2007 p. 2 Het Thermotechnisch Instituut herleeft
VILv
Forumavond 20 maart: Ingenieur in de Maatschappij
p. 2
Editoriaal: KVIV en VILv: Een huwelijk in crisis? p. 3 Jaarreu ¨ nie 1957, gouden promotie bijeen p. 19
p. 16
Facultaire studiedag: “Inzicht versus Feitenkennis”
Uitnodiging jaarreu ¨ nie 1954 p. 19
VTK
p. 11
De nieuwe VTK-ploeg 2007-2008
p. 20
Overzicht van het aantal inschrijvingen voor de richtingen burgerlijk ingenieur en burgerlijk ingenieur architect over de periode 2003-2007 In de bijhorende grafieken worden de aantallen van de inschrijvingen van generatiestudenten in de verschillende onderwijsinstellingen voor de richtingen Ingenieurswetenschappen en Ingenieurswetenschappen - Architectuur uitgezet. Een generatiestudent is een persoon die voor het eerst inschrijft in het 1ste jaar hoger onderwijs in de Vlaamse Gemeenschap, als hoofdinschrijving. De cijfers zijn de weergave van het aantal hoofdinschrijvingen op 01.02.2007. Tot 2004 betrof dit de inschrijving voor de eerste kandidatuur. Daarna betrof dit het 1ste jaar Bachelor. Het toelatingsexamen voor onze studies werd afgeschaft bij het begin van het academiejaar 2004. Dit heeft slechts tot een marginale verhoging van het aantal studenten voor de gewone richting geleid. Voor de richting architectuur betekende de afschaffing wel een drastische verhoging, maar deze lijkt nu stilaan weg te ebben. De bedoeling van de afschaffing was om het elitaire karakter van de studies burg. ir. weg te nemen en de toegang te vergemakkelijken. Nu, 3 jaar later, moet men concluderen dat deze maatregel niet het verhoopte effect heeft gehad. Integendeel? In de wandelgangen hoort men wel eens fluisteren dat de afschaffing van het toelatingsexamen bij sommige leerlingen uit het middelbaar onderwijs, de uitdaging om de studies te starten zou hebben weggenomen. Dit is slechts een gerucht en het zou interessant zijn om te onderzoeken of dit effect daadwerkelijk meespeelt. Terecht kan men zich de vraag stellen of de interesse voor de studies niet groter zou moeten zijn dan kan worden afgeleid uit het verloop van de aantallen inschrijvingen. Er is immers de hervorming van het secundair onderwijs in de A.S.O. richtingen wiskunde, waarbij men projectwerk organiseert en een
brug tracht te leggen tussen de toegepaste natuurkunde, de techniek en de wiskunde. Er is ook het programma ″Overleven″ op Canvas, dat kadert in het brede actieplan ″Wetenschapsinformatie en Innovatie″ van de Vlaamse Overheid (http:www.wetenschapmaaktknap.be/). Er is blijkbaar meer nodig van dat. Anders zal minister Fientje Moerman nog meer ingenieurs moeten gaan zoeken in Vietnam (10 mei 2007) [sic]. Eric Van de Bulck
Het Thermotechnisch Instituut van onze Alma Mater: een grote toekomst tegemoet
W
ie herinnert zich niet uit zijn studententijd het Thermotechnisch Instituut met die grote stoommachine en vooral die bulderende straalmotor, voor altijd geassocieerd met Prof. em. Theo Van der Waeteren. De K.U.Leuven heeft beslist om dit Instituut te herwaarderen. Volgend nummer zullen we jullie hierover uitvoerig berichten en ook uitnodigen om hierin te participeren. Voor nu volstaan twee smaakmakers die ons herinneren aan de glorietijden van het Instituut en die jullie mogelijk in de juiste stemming kunnen brengen. 50 jaar practicum straalmotor met Prof. em. Theo Van der Waeteren.
2
In 1957 begon Theo Van der Waeteren aan een academische carrière die zou duren tot zijn emeritaat in 1995. Theo nam het roer van het Thermotechnisch Instituut over van Prof. A. Coppens, die eigenlijk in 1955 op pensioen moest gaan, maar nog twee jaar extra zou blijven, aangezien Theo nog zijn legerdienst moest vervullen. Vele generaties van ingenieursstudenten hebben Theo voor lessen en practica gehad. Theo was en is als professor een homo universalis. Waarschijnlijkheidsleer, statistiek, mechanica, trillingen, akoestiek, zuigermotoren, vliegtuigmotoren, stromingsmechanica en aerodynamica,... Elke discipline binnen de mechanica beheerst hij als geen ander. Bij zijn emeritaatsviering in 1995 kreeg Theo een speciaal afscheidsfeest door de studenten aangeboden in de grote Aula Pieter De Somer. Nooit is een professor een dergelijke eer ooit nog te beurt gevallen. Bij de aanvang van zijn emeritaat
Professor Theo Van der Waeteren die een baksteen werpt in de uitlaat van de Rolls Royce straalmotor (december 2007). Studenten kijken toe. werd aan Theo gevraagd om het practicum op de straalmotor tot in 2007 te blijven verzorgen. Hierbij zou hij dan de kaap van 50 jaar dienst aan de universiteit halen. Theo heeft zich van deze taak uiteraard met plezier gekweten. Theo houdt zich momenteel bezig met onder andere de studie van de algemene relativiteitstheorie van A. Einstein. Hij hoopt dat hij een ingenieursbenadering van deze theorie kan vinden die ietwat minder wiskundig is maar meer fysisch getint zou zijn. Wij, als alumni, wensen hem het allerbeste en beschouwen hem nog steeds als een welkome gast op recepties of koffiebreaks in het departement. Eric Van den Bulck
Pag.
Adverteren in dit nummer: - Dienst Postacademische Vorming van de K.U.Leuven Campus Kortrijk - Postgraduaat Financiewezen
4 13
KVIV en VILv: Een huwelijk in crisis?
VILv-Blad Magazine van de VILv. Verschijnt vier maal per jaar op 5.200 exemplaren. De VILv, de Vereniging van burgerlijk Ingenieurs uit Leuven, is de schoolvereniging van de afgestudeerden Toegepaste Wetenschappen van de K.U.Leuven. Ze is lid van de GSV (Groepering der SchoolVerenigingen) van de KVIV. De GSV overkoepelt de alumniverenigingen van de Vlaamse burgerlijk en bio-ingenieurs. Wie aangesloten is bij de KVIV is automatisch ook lid van de VILv. VILv-leden zijn tevens lid van Alumni Lovanienses.
Beste collega’s Onze jaarlijkse algemene vergaderingen waren ″historisch″ te noemen. De periode van wat sommigen de ″verplichte nummers″ van een vzw noemen, is voorbij. De statutaire bijeenkomst van de VILv was dit jaar één van de meest geslaagde sinds jaren: een schitterend bezoek en demonstraties bij de collega’s van de Koninklijke Militaire School en goede financiële cijfers van onze vereniging. Meer details hierover kunnen jullie lezen in dit nummer. De jaarlijkse vergadering van de KVIV was eveneens ″historisch″ te noemen, maar dan niet in de positieve zin. Naast de denigrerende houding van het beleid t.a.v. de talrijk opgekomen leden, van hun waardevolle suggesties en tussenkomsten, eindigde dit hoogste gezagscollege in mineur en velen voelden zich geschoffeerd. O tempora, O mores.
Abonnementen
C
Het VILv-blad wordt gratis verstuurd naar alle VILv-leden. Niet-leden kunnen zich abonneren. Een los jaarabonnement - 4 nummers - kost € 15 voor niet-leden, te storten op bankrekening nr. 001-0980529-32 van VILv, Kasteelpark Arenberg 1, B-3001 Heverlee.
Redactieraad
L
Werkten mee aan dit nummer
O
Emmanuel Soens, voorzitter; Alfons Calders; Guido De Lepeleire; Jos Deknopper; Kristof Geens; Eric Van den Bulck; Gilbert Verbinnen; Koen Vervloesem.
Emmanuel Soens, voorzitter; Alfons Calders; Dries Claes; Jos Deknopper; Tom De Smet; Kristof Geens; J. Heirman; Patrick Pype; P. Van Bever; Eric Van den Bulck; Gilbert Verbinnen; Koen Vervloesem.
O
Redactie-adres:
F O
VILv-secretariaat, Kasteelpark Arenberg 1 B- 3001 Leuven Tel: 016 32 13 94; fax 016 32 19 82; e-mail:
[email protected]
Verantwoordelijke Uitgever:
N
E. Soens, Patrijzenlei 8, 2900 Schoten
Ditmaal geen ″automatisch″ doorschuiven van ondervoorzitter naar voorzitter, want er waren twee kandidaat-voorzitters, vijf kandidaatondervoorzitters en dertien kandidaat-beheerders voor slechts zes open plaatsen. Dit als resultaat van een scheefgroeiende situatie met fundamentele discussies tussen leden van de Raad van Bestuur van de KVIV onderling, tussen KVIV en schoolverenigingen en met het vertrek - na slechts 6 maanden - van de nieuwe Algemene Directeur (wat door de Algemeen Voorzitter als ″een vluchtend algemeen directeur″ werd afgedaan, wat niet echt getuigde van respect voor arbeidsverhoudingen). De coherentie binnen de KVIV is zoek en het huidige beleid mist voeling met onze basis. Ze negeert de schrijnende ledenafkalving en het financiële debacle. Meer nog: budget 2008 wordt opgefrist met onzekere inkomsten, waarbij het Technologisch Instituut het verlies waar KVIV naartoe stevent, volgend jaar moet goed maken door een rendementsverhoging met 50%! Is dit realistisch? De algemene jaarvergadering van de KVIV kende een hectisch verloop met heel wat kritische tussenkomsten van het publiek en heel wat blanco stemmen. Er is geen nieuwe voorzitter verkozen, omdat geen enkele kandidaat 50 % van het quorum haalde. Dus mag huidige voorzitter Norbert Van Belle er nog een jaartje bijdoen? Wat de ondervoorzitter betreft, hetzelfde scenario. Ook hier leverden 2 stemrondes geen officiële ondervoorzitter op, daar geen enkele van de resterende 2 kandidaten het quorum heeft gehaald. Op het moment van het schrijven van dit editoriaal was nog niet bekend wie ondervoorzitter wordt, omdat er in de statuten geen oplossing voor dit ″catch 22″-probleem te vinden is. Wellicht moet een nieuwe Algemene Vergadering worden samengeroepen om hierover te beslissen. Vanuit deze crisis leek het me nuttig u even te briefen over de samenwerking tussen de alumni-verenigingen en de KVIV, die reeds meer dan een jaar turbulent is. De VILv streeft naar een de uitbouw van een toekomstgerichte strategie, met het oog op het beter worden van zowel VILv als KVIV. Om reden van kafkaiaanse communicatie vindt ze echter bij KVIV weinig gehoor. Op de jaarlijkse algemene vergadering is dit pijn-
3
lijk naar boven gekomen, toen de voorzitter woorden in de mond nam zoals ″het was een jaar waarin men allerhande discussies diende te voeren met de lastige schoolverenigingen″. Hoe is dit toch allemaal zo kunnen scheef groeien? Vanuit de VILv hebben we reeds meerder malen een aantal fundamentele problemen aangekaart binnen de KVIV, meer bepaald: • het sinds een aantal jaren permanent afkalvend ledenaantal, • de toegevoegde waarde van lidmaatschap van de KVIV die moet herbewezen worden, moet groter, moet duidelijk in kaart gebracht worden, zeker t.o.v. het lidmaatschap van een schoolvereniging, • het feit dat de KVIV te weinig naar buiten komt voor belangenverdediging van de ingenieur en ter inname van positiestandpunten naar technologische ontwikkelingen, • de administratieve hulpverlening van de KVIV naar de VILv toe is niet in lijn met de doorrekening van kosten vanuit KVIV naar de VILv toe, • er ontbreekt visie vanuit de KVIV om te antwoorden op de evolutie van ″stand-alone universiteiten″ naar ″associaties van universiteiten en industriële hogescholen″, • de samenwerking met VTK en recent afgestudeerde VTKbestuursleden dient geïntensifieerd i.p.v. een geïsoleerde jongerenwerking in stand te houden. Deze pijnpunten zijn eveneens volledig onderschreven door de alumni ingenieurs van de VUB en de alumni landbouwingenieurs. Hoewel tijdens de pre-electorale overlegvergaderingen met de KVIV een voorzichtig positieve tendens zichtbaar was, bewijst de verkiezingsshow dat alles in een te langzaam tempo verder kabbelt. De VILv zal daarom, in samenspraak met de collegaschoolverenigingen van Brabant, een snellere weg verdedigen die toelaat pro-actief op maatschappelijke veranderingen en
verlangens van onze leden in te gaan. Daarbij hopen we op een KVIV, op een samenwerking om terug een ECHTE ingenieursvereniging voor heel Vlaanderen te bouwen. De VILv zal echter van een ″volgers″-positie in een ″leiders″-positie komen. De VILv zal nieuwe tendensen niet uit de weg gaan. Denk bijv. aan een toenadering tot geassocieerde hogescholen. Denk aan een ROI-benadering in het (getrapt) lidgeld (in functie van wat de leden aan dienstverlening nodig hebben en opnemen). Ze zal meer intense contacten opzetten (o.a. via publicaties) met VTK en de reeds goede samenwerking met de faculteit zal verder geïntensifieerd worden. Ze wil ook haar rol spelen op maatschappelijk vlak en met relevante standpunten naar buiten treden. Indien iemand van jullie verfrissende ideeën of suggesties heeft, laat ons iets weten, zodat we ze kunnen meenemen in de huidige evolutieve overlegrondes. Terug naar onze werking. In juli verwelkomen we terug een lichting pas afgestudeerden. Deze zullen kunnen kennis kunnen maken met een VILv in volle verjongingskuur. Ook onze trouwe leden zullen hiervan profiteren. De eerste stappen zijn immers gezet. Daarnaast blijven we trouw aan goede tradities. Zo is er onze ″Dag van de Ingenieur″, met een vernieuwd namiddagprogramma, maar met een blijvend avondmaal waarbij onze Rector van de K.U.Leuven en een gastspreker - dit jaar Baron Rik Donckels - aanwezig zijn. Meer details en inschrijvingsmogelijkheid in dit nummer. Inmiddels wens ik jullie alvast een denderende vakantie toe, want dit is ons laatste nummer voor het vakantiereces. Geniet van de zomer, laat het werk even opzij en doe waar je echt zin in hebt en meestal geen tijd voor vindt. Vergeet de hectische tijden waarin ieder van ons in het bedrijfsleven vertoeft en laat de rust even binnentreden. Dan zien en horen we mekaar alvast met hernieuwde energie terug na de hopelijk zonnige zomermaanden. Tot dan! Patrick Pype
POSTGRADUAAT IN DE INTEGRALE PRODUCTONTWIKKELING 2007-2008 Uitgangspunten
Getuigschrift
• Er is in Vlaanderen binnen bedrijven en organisaties te weinig knowhow rond integrale productontwikkeling; • Er is een toenemende vraag naar duurzame, betrouwbare, comfortabele producten met aandacht voor economische, maatschappelijke en vormgevende aspecten; • Er is nood aan omscholing tot creatievelingen die niet enkel oog hebben voor nieuwe technologie, maar deze ook kunnen omzetten in concrete, tastbare producten; • Binnen de globale innovatiestrategie van een bedrijf of organisatie is integrale productontwikkeling van essentieel belang en genereert een doordachte toepassing van productinnovatie een belangrijke toegevoegde waarde.
Deelnemers die de evaluaties succesvol beëindigen, ontvangen een decretaal erkend getuigschrift ’Postgraduaat in de Integrale Productontwikkeling’ uitgereikt door de K.U.Leuven.
Doelstellingen • U leert principes, inzichten en technieken kennen omtrent de totale ontwerpcyclus van een product; • U past de aangereikte kennis effectief toe tijdens een ontwerpproject; • U verwerft inzicht in integrale productontwikkeling als onderdeel van strategisch innovatiebeleid.
Doelgroep
4
• U hebt een universitair diploma of een diploma hoger onderwijs lange type; • U hebt een diploma hoger onderwijs korte type maar overtuigt het programmacomité met een gemotiveerd kandidaatstellingsdossier; • U bent betrokken bij het onderzoek, de ontwikkeling, het ontwerp en/of de marketing van producten en hebt enkele jaren relevante ervaring.
Organisatie Dienst Postacademische Vorming van de K.U.Leuven Campus Kortrijk in samenwerking met de K.U.Leuven (Faculteiten Ingenieurswetenschappen en Economische en Toegepaste Economische Wetenschappen) en de Hogeschool West-Vlaanderen Departement PIH.
Open avond Op 6 september 2007 van 18.00 tot 21.00 uur. op de K.U.Leuven Campus Kortrijk (inkom gebouw B).
Meer info en inschrijven: Dienst Postacademische Vorming Postuniversitair Centrum K.U.Leuven Campus Kortrijk E. Sabbelaan 53 - BE-8500 Kortrijk tel. 056 24 61 84 - fax 056 24 69 98
[email protected] http://pav.kuleuven-kortrijk.be
VILv-jaarvergadering 2007 op 11 mei Te gast in de Militaire School
D
e jaarlijkse algemene vergadering van de VILv was dit jaar op 11 mei te gast bij haar zuster, de afdeling Polytechnique van de KMS (Koninklijke Militaire School). We werden er om 16 u (eigenlijk na wat vertraging, want ook de actieve leden konden weer moeilijk van hun werkweek afscheid nemen) verwelkomd door Kolonel Militair Administrateur Jean Marsia, Licenciaat Economie en Directeur van het Academisch Onderwijs (dus niveau decaan). Onze speciale dank voor de tijd en moeite die hij in de zeer boeiende voorstelling van de KMS heeft gestoken. Ook de Directeur van de Basisvorming, Kol. SBH Tony De Baets was aanwezig, terwijl verschillende professoren in de rondleiding zeer interessante uitleg verschaften. Nadien volgde het officiële gedeelte. En de avond werd afgesloten met een driegangendiner in een eerste klas restaurant, de officiersmesse van de KMS. Met dank aan de equipe die speciaal voor ons, tot een heel stuk in de avond, overuren maakte.
Academisch hoog niveau De Koninklijke Militaire School is opgericht door de wet van 18 maart 1838. De KMS omvat twee faculteiten: de Polytechnische faculteit (POL), onze collega’s burgerlijk ingenieur, en de faculteit Sociale en Militaire Wetenschappen (SSMW). Ze beheert eveneens de leerlingen die medische studies of industrieel ingenieur volgen in burgerinstellingen, de leerlingen van de HZSA (Hogere Zeevaartschool Antwerpen) en de kandidaat-officieren van het hulpkader (piloten en ATC). In de KMS wordt ook de ’voortgezette vorming’ van de officieren verzorgd, wat m.a.w. een postuniversitaire volwassenenvorming is. In de KMS worden dus de officieren gevormd en hierdoor is de opleiding meer dan een louter universitaire vorming. De KMS is nog steeds internaat en naast
het academisch onderwijs gaat er veel aandacht én tijd naar de militaire, sportieve en karakteriële vorming van de leerlingen zodat ze leiding zullen kunnen geven in complexe en uitzonderlijke omstandigheden, zoals in internationale missies. De militaire vorming is gegroepeerd in twee kampperiodes in ieder studiejaar, ingepast in academische vakantieperiodes: twee weken in januari en vier weken in juli. En voor hij begint aan de academische studies van het eerste jaar moet de kandidaat doorheen een periode van militaire initiatie waar hem de basisbegrippen en -vaardigheden van het militaire beroep eigen worden gemaakt. Ook wordt aandacht gegeven aan een goede kennis van de 2de landstaal (waarbij elke officier in zijn Bachelor moet slagen in het wettelijk taalexamen) en het Engels (voor de internationale contacten). De volledige officiersopleiding is overgeschakeld op de vijfjarige bachelor-master opleiding. Dit werd bewust gedaan om de hele militaire instelling, niet enkel polytechniek, op universitair niveau te zetten (in tegenstelling bijv. met de Nederlandse officiersopleiding die zich limiteert tot de bacheloropleiding, maar ondertussen officieren naar de KMS stuurt voor de verdere masteropleiding). En - wat het complex maakte - dit gebeurde zowel volgens de regels van het Vlaamse als het Franse Gewest. De eerste bachelors zullen dit jaar hun diploma halen.
Markante vernieuwing Niet enkel de studie voor officier is sterk veranderd, ook de school zelf ondergaat een belangrijke renovatie in situ. De prachtige KMSlocatie, gelegen in de Renaissancelaan en in gebruik genomen in 1908-1909, is de laatste jaren een enorme bouwwerf geweest. Hierbij werd binnen (en onder) de architectonisch waardevolle locatie (die trouwens werd geklasseerd) een zeer moderne infrastructuur geïntegreerd. Modern zowel op gebied van laboratoria, als wat betreft woon- en sportomgeving (en dit o.a. aangepast aan de moderne leefbehoeftes en aan het feit dat de school sinds 1978 ook vrouwelijke officieren opleidt). De basis hiervan is een op 1 juli 1991 georganiseerde architectuurwedstrijd waaraan 9 studiebureaus deelnamen en waarvan duidelijk een enorm geïnspireerd project werd opgenomen. Er is logement voor 900 personen (wat vandaag te klein is, want voor de eerste jaren wordt het logement van 2 naar 3 personen per kamer gebracht), er is een restaurant voor 800 personen, een ondergrondse parking van 400 plaatsen, een conferentiegebouw met grote zaal voor 300 mensen en een symposiumzaal voor 50 personen, een
sportinfrastructuur met o.a. een zwembad van 25 m (op het niveau -2), de nodige academische infrastructuur met laboratoria en leslokalen. En dan is er het dienstencomplex voor de organisatie van het geheel. De polytechnische faculteit De gediplomeerde ingenieurs van de KMS dragen de titel van Burgerlijk ingenieur polytechnicus. Het curriculum omvat hoofdzakelijk cursussen in wetenschappen en toegepaste wetenschappen met de nadruk op vakken van vooral militaire aard: engineering van de explosieven, ballistiek, aërodynamica, kernfysica, per-
Jaarbalans 2006 ACTIEF 2005 2006 PASSIEF 2005 2006 Portefeuilles Fondsen VILv 462.519 483.063 Pooled fund K.U.Leuven 144.258 149.811 Fortis 371.909 390.045 Obligatielening vzw aktief 15.493 15.493 Spaarboekje 86 87 Reserves VILv 90.421 103.432 Zichtrekening 19.989 34.973 Overlopende rekeningen 1.205 -3.914 TOTAAL 55.940 586.495 555.940 586.495 Begroting werking VILv 2007 Inkomsten 1. Secretariaat 2. Lidgelden 3. VILv-blad 4. Algemene Vergadering 5. Vergaderingen 6. Activiteiten 7. Steun aan VTK 8. Steun aan de Faculteit 9. Varia 10. Financie¨le verrichtingen Totaal
39.000 5.000 0 0 0 0 0 0 0 44.000
Uitgaven 2.000 11.500 15.500 2.000 2.050 6.500 2.650 1.800 0 0 44.000
Saldo -2.000 27.500 -10.500 -2.000 -2.050 -6.500 -2.650 -1.800 0 0 0
5
formanties van vliegtuigen... De faculteit heeft vier departementen: wapensystemen, bouwkunde, mechanica, telecommunicatie. Voor de doctoraatstudies wordt ook samengewerkt met de andere universiteiten, vooral met de ULB en de VUB. We bezochten er ook de moderne, Beltech-geacrediteerde labs van het departement Mechanica, zowel van ″Theoretical & Applied Mechanical Systems″ (met zijn rijdende en stappende robots, o.a. voor ontmijningstoepassingen) als van ″Theoretical & Applied Mechanics of Fluids″ (vooral geïnteresseerd in ’snelle stromingen″, zoals ontstaan bij ontploffingen) en de labs van het departement Wapensystemen en Ballistiek (met de nodige demonstraties betreffende de impact van kogels, ook op de kogelvrije vesten) en van het departement Bouwkunde (met haar unieke drukbestendige kelder voor o.a. het uittesten van springstoffen op gebouwen). Met dank aan de verantwoordelijken voor hun duidelijke motivatie om ons op de korte tijd die we hun gunden, zwaar te impressioneren betreffende de wetenschappelijke draagkracht van deze laboratoria. De impact was zeker groot.
Toestand VILv-Fondsen eind 2006 TOTAAL VILv
1
COUSIN
VAN BREE
studieleningen
uitstraling
FONDSEN
Toestand eind 2005 Opbrengsten 2006 Registratiekosten Bijstortingen/legaten Gebruik van de fondsen Toestand eind 2006
462.519 21.307 -763 0 0 483.068
64.416 2.967 -106 0 0 67.278
VILv-voetbalploegen en de dag van de ingenieur op 6 oktober (bezoeken starten vanaf de campusbibliotheek om 14u) waarbij de nadruk nu, naast de alumnijaren, ook gelegd wordt op allen die jaarlijks hun nostalgie naar Leuven willen hernieuwen. Er zijn de forumavonden, nog in volle ontwikkeling. Er is de samenwerking met VTK (met een ’marketing’-werkgroep om VTK en VILv te verbinden tot de Leuvense leefwereld van burgerlijk ingenieurs), met de Alumni Lovanienses en met de faculteit (met o.a. de werkgroep die ijvert voor het opknappen en stabiliseren van de toekomst van het ’kot van den Theo’, het Thermotechnisch Instituut, zodat de straalmotor nog regelmatig over Leuven mag brullen).
VILv-statutaire jaarvergadering Ik zou het bijna vergeten, maar de VILv was er bijeen voor de statutair verplichte jaarlijkse algemene vergadering. Alle documenten hierover zijn te raadplegen op de website. Enkele hoogtepunten. Er was een inleidend woordje van Patrick Pype, VILvvoorzitter, die wees op onze bezorgdheid wat betreft het dalend ledenaantal van de KVIV, die natuurlijk ook impact heeft op onze vereniging. Er werd verslag gegeven van de soms moeizame communicatie hierover met KVIV. VILv zal voor volgend jaar van dit punt een speerpunt maken om samen met KVIV - oplossingen te zoeken om de alumni als belangrijke ’thuisbasis’ te houden van de in Leuven afgestudeerde burgerlijk ingenieurs.
6
Dan volgde een activiteitenverslag 2006-2007, gegeven door Bart Van Buggenhout. Maar omdat het VILv-blad u hiervan permanent op de hoogte houdt, sla ik deze opsomming hier over (zie vorige edities VILv-blad of de website www.vilv.be). In het programma voor het komende jaar vermeld ik de activiteiten van de
En dan was er het financieel verslag van de penningmeester Johan Vanmarcke. Alle details op de website. En het jaarresultaat was dit jaar positief, zowel wat betreft de eigenlijke werking (positief resultaat van 33.555 euro), als wat betreft de beleggingen van de fondsen. Deze worden sinds de vorige beurscrash, waar ook onze fondsen onder leden, bewaakt door een afzonderlijk financieel comité. Het geboekte resultaat laat, ondanks de inkrimping van de lidgelden, ruimte voor het verder zetten van de bestaande initiatieven en voor nieuwe initiatieven. Met handgeklap werd het activiteiten- en het financiële verslag goedgekeurd.
MERTENS de WILMAR VILv-rpijs
149.354 6.900 -247 0 0 156.429
13.354 615 -22 0 0 13.947
BLONDEL
JADOT
missen
behoeftige
weduwen
steun
leden
wezen
aan andere
23.510 1.083 -39 0 0 24.554
166.447 8.175 -293 0 0 185.329
VILv-fondsen 30.396 1.400 -50 0 0 31.747
3.612 166 -6 0 0 3.770
binnen de raad van beheer). Werden als nieuwe leden aanvaard: Elke Piessens (vooral actief in de dag van de ingenieur), Alfons Calders (een terugkeer in de raad van bestuur, actief in de redactie van het VILv-blad), Marijn Spillebeen (na het behalen van zijn diploma, als coördinator voor jongerenactiviteiten en ledenmarketing) en Martine Wevers (dit onder voorbehoud van haar defini-
JADOT FONDS VAN BREE SOLIDARITEIT
tieve aanvaarding). Bart Van Buggenhout werd van dienstdoend naar effectief zetelende Algemeen Secretaris verkozen als vervanging van Bart Wellens die tijdens het jaar ontslag nam. De raad van bestuur 2006-2007 werd op handgeklap ontheven van haar wettelijke verplichtingen. Alfons Calders
Financieel verslag 2006
A.
Werking VILv
1.
Sekretariaat
2. Lidgelden 2.1 KVIV 2.2 Alumni
Inkomsten
Uitgaven
Saldo
Begroting
41018,24 41018,24
2292,90
-2292,90
-22000,0
9808,89
31209,35
30400,0
4847,87 850,0 3997,87
12558,27
-7710,40
-13700,0
2405,96
-2405,96
-1250,0
17414,98 570,0 1628,55 14383,43 833,00
-3039,98
-7000,0
2650,00 1050,00 1250,00 350,0
-2650,00
-2650
1800,00 1000,00 800,00
-1800,00
-1800,0
89,40
-89,40
0,00
3120,18
0,00
3120,18
0,00
3120,18 63361,29
50350,40
13010,89
9808,89
3. 3.1 3.2 3.4 3.5 3.6
VILv-blad Publiciteit Tussenkomst Alumni Redactionele kosten Drukkosten Verzendingskosten
4.
Algemene vergadering
5.
Vergaderingen
6. 6.1 6.2 6.3 6.6.
Activiteiten 14375,00 Promotiebijeenkomsten VILv-Forum 600,00 Dag van de Ingenieur 13775,00 VILv Jongeren - FC VILv Heverlee
7. 7.1 7.2. 7.2
Steun aan VTK Galabal Promotiefeest Revue
1247,86 6819,77 4490,64 0,00
8. Steun aan de faculteit 8.1 Receptie promotie 8.3 Leerstoel prof. Van Cauteren 9.
Dan was er de stemming rond de wijzigingen in de raad van bestuur. Statutair ontslagnemende leden van de raad van bestuur 2006 - 2007 zijn Bart Wellens (wegens vertrek naar het buitenland), Guido Declercq (die wegens zijn activiteit als fundraiser voor het Thermotechnisch Instituut in het bestuur van 2006 - 2007 terug werd gecoöpteerd) en Emmanuel Van Lil (die GSV-voorzitter wordt bij KVIV en in die hoedanigheid verslag blijft uitbrengen
VIERENDEEL DUMONT
Varia
10. Financie¨le verrichtingen 10.1 Reserves VILv Afnames en bijstortingen Resultaat beleggingen TOTAAL WERKING B. VILv-Fondsen 10.2 Fondsen VILv Afnames en bijstortingen Resultaat beleggingen TOTAAL FONDSEN
20543,79 20543,79
11. Globaal resultaat TOTAAL
83905
20543,79
1330,0
-2000,0
0,00 0,00 0,00 33555 83905
20543,79
00
Professor Georges Van der Perre (nog niet) op rust Een deel van mijn leven heeft zich in het frequentiedomein afgespeeld, maar toen ik in de kandidaturen les kreeg over de Fourieranalyse had ik geen zicht op het nut en de toepassingen ervan
P
rofessor Georges Van der Perre kan terugkijken op een rijke en gevarieerde loopbaan. Niet alleen naar het vooruitstrevend onderzoek gevoerd in de Afdeling Biomechanica en Grafisch Ontwerpen, die 18 jaar onder zijn leiding stond, tot recent, hij heeft zich ook ingezet voor goed onderwijs in de ingenieursopleiding en was betrokken bij verschillende belangrijke onderwijshervormingen, onder andere de invoering van het Bachelor-Master systeem. Met zijn emeritaat in zicht, vroegen we hem uit over zijn loopbaan en de onderwijshervormingen die hij heeft zien gebeuren. Wanneer we op het bureau van professor Van der Perre komen,
richtingen die de studenten vroeger niet konden volgen, zoals be-
is hij bezig met zijn pensioenaanvraag. Hij legt
drijfskunde of technische verbreding. ″Het succes van deze ne-
ze opzij om samen met ons achteruit te kijken. De Bachelor-Master hervorming die nu bezig is,
venrichtingen wisselt″, merkt Van der Perre op, ″de nevenrichting bedrijfskunde trekt bijvoorbeeld
ligt nog vers in zijn geheugen,
jaarlijks vijftig à zestig studenten,
dus daarmee begint hij: ″In de Bachelorjaren is de hervorming nu al volledig doorgevoerd″, zegt Van der Perre. ″De vroegere twee kandidatuursjaren zijn nu gecondenseerd in anderhalf jaar van de Bachelor, en in de overige anderhalf jaar ervan volgen de ingenieursstudenten nu een hoofden een nevenrichting″. Bij de nevenrichtingen zitten ook nieuwe
terwijl de richting technische verbreding weinig gevolgd wordt, en dus waarschijnlijk zal verdwijnen.″ De nevenrichting technische verbreding is bedoeld voor studenten die naast hun hoofdrichting geen andere technische nevenrichting willen kiezen, maar hun vakkenpakket willen aanvullen met allerlei technische vakken uit een richting naar keuze.
Professor Georges Van der Perre Georges Van der Perre is burgerlijk ingenieur, doctor in de toegepaste wetenschappen en gewoon hoogleraar aan de K.U.Leuven. Van 1967 tot 1971 was hij assistent aan het Departement Metaalkunde en Toegepaste Materiaalkunde, en van 1971 tot 1976 werkte hij in het Centrum voor Onderzoek van de NV Bekaert te Zwevegem. In 1976 werd hij benoemd aan de Faculteit Ingenieurswetenschappen. Hij doceert er mechanica en biomechanica en verricht wetenschappelijk onderzoek in de biomechanica. Hij is auteur en coauteur van meer dan 250 wetenschappelijke artikels in dit domein. Van 1987 tot 2005 was hij afdelingshoofd van de afdeling Biomechanica en Grafisch Ontwerpen, een nieuw opgerichte groep binnen het departement Werktuigkunde. Van 1984 tot 1996 was hij programmadirecteur van de voortgezette academische opleiding Biomedische ingenieurstechnieken. In 1996 ontving hij de internationale onderscheiding ″Fellow of Biomaterials Science and Engineering″. Van 1998 tot 2002 was hij president van de ″European Society of Biomechanics″ en lid van de editorial board van de ″Journal of Biomechanics″. Naast het onderwijs en onderzoek in zijn eigen discipline was professor Van der Perre actief op het bredere domein van de ingenieursopleiding. In 198687 was hij president van SEFI (Société Européenne pour la Formation des Ingenieurs), de representatieve vereniging van de Europese ingenieursscholen, met 350 instellingen als leden. Sinds 2000 is hij programmadirecteur van de eerste cyclus van de opleiding ″Bachelor in de ingenieurswetenschappen″. Hij speelde een belangrijke rol in twee opeenvolgende programmahervormingen, nl. de ″semesterisering″ en de invoering van het Bachelor-Master systeem, en hij was facultair verantwoordelijke voor de onderwijsvisitatie 2004. Professor Van der Perre hield zich ook bezig met de educatieve toepassingen van ICT, het afstandsonderwijs, het levenslang leren en de internationale netwerking. Van 1993 tot 2004 was hij president van EuroPACE 2000, een Europees netwerk van 40 universiteiten en opleidingsorganisaties met zetel in Leuven. Vanuit deze functie leidde hij verscheidene Vlaamse, federale en EU-projecten i.v.m.afstandsonderwijs en e-learning en speelde hij een actieve rol in het opzetten van concrete initiatieven voor permanente vorming via afstandsonderwijs in samenwerking tussen Vlaamse bedrijven en universiteiten, zoals de Vlaamse cursus ″Advanced Telecommunications″ (1996-2001). Aan de K.U.Leuven was hij van 1995 tot 2001 voorzitter van LINOV (Leuvens Instituut voor Nieuwe Onderwijsvormen), dat later omgedoopt werd tot e-LINK. Hij publiceerde tal van artikels in dit domein, en in 2001 stichtte hij het spin-off bedrijf ″EPYC for e learning″. Recent nog leidde hij twee studies over de introductie van e-learning in het volwassenonderwijs in Vlaanderen, in opdracht van respectievelijk het Ministerie van Onderwijs en van VIZO. Hij is lid van de algemene raad van KaHo-St.-Lieven en bestuurder bij Groep T. Bij Groep T werkt hij vanuit zijn eigen expertise mee aan de ontwikkeling van de Bachelor- en Masterprogramma’s, aan het academiseringsproces, en aan de internationale netwerking. Hierbij heeft hij de bijzondere zorg voor de contacten, samenwerking en uitwisselingen met de K.U.Leuven. Hij is ook actief lid van CAWET (het Comité van de Academie voor Wetenschappen en Techniek).
7
8
ken, specifiek voor een bepaal-
met het probleem dat de wiskun-
de richting. Zo volgen studenten elektrotechniek het vak complexe
dige bagage van de Bachelorstudenten tekortschiet voor ge-
functieleer.
vorderde vakken in toegepaste
In het academiejaar 2003-2004 kwam de Visitatiecommissie
mechanica. Analyse is immers ingekort, terwijl numerieke wiskun-
langs bij de Faculteit Ingenieurs-
de en informatica, naar aanlei-
wetenschappen, en die was vol-
ding van de dotcom-boom rond
gens Van der Perre positief over de programmahervorming. ″Ze
de eeuwwisseling, prominenter aanwezig zijn in de Bachelorja-
waren vooral enthousiast over het
ren.
vak P&O.″ Op dit moment is er een hearing bezig bij studenten
Volgens Van der Perre moeten we voor de dalende wiskunde-
en docenten, en volgens Van der
kennis van de ingenieursstuden-
Joint-Seminar SEFI-EuroPACE ″Trans European networking in Engi-
Perre wordt hierin wel de struc-
ten echter al gaan kijken in het
neering Education″, Leuven, november 1992
tuur van de Bacheloropleiding in vraag gesteld. ″Er zijn geen vra-
middelbaar onderwijs: ″Studenten die uit de humaniora komen,
In de Masters is de hervorming
De eerste vijf weken van P&O krij-
gen bij P&O, maar wel bij de
hebben nu een lagere wiskundi-
nog niet volledig doorgevoerd. ″In 2008 studeren onze eerste
gen de studenten instructies over de gebruikte software, leren ze
structuur van hoofd- en nevenrichtingen. Nu is de verdeling van
ge kennis dan vroeger. De kwaliteit van het wiskunde-onderwijs
Masters hier officieus af,″ zegt
de basiskennis van groepsdyna-
studiepunten tussen beide rich-
is echter wel goed. Dat zien we
Van der Perre. ″We zitten met de
mica en andere belangrijke start-
tingen 60-40, terwijl we in de toe-
echter niet in de wetenschaps-
hervorming een jaar voor op de andere richtingen, omdat de
punten. Wanneer de lessen één keer een voorsprong hebben,
komst misschien eerder naar 5050 zullen gaan.″
vakken in het middelbaar onderwijs: in fysica en chemie blijken
K.U.Leuven één opleiding zocht
duiken ze in de praktijk. Zo ont-
Een andere kritiek die met de re-
de schoolverlaters namelijk een
om de BaMa-invoering te testen. De Faculteit Toegepaste Wetenschappen was toch al bezig met
wierpen en lanceerden ze in het eerste P&O-jaar een waterraket. Een tweede doelstelling van P&O
ductie van de theoretische vakken wel eens naar boven komt is de vraag of de studenten na hun
zeer oppervlakkige manier van redeneren aangeleerd te hebben.″
de semesterhervorming, en besloot dus om als pilootproject voor de BaMa-hervorming mee
is het integreren van verschillende vakken: de studenten moeten door het werk voor P&O een
bachelor wel genoeg kennis hebben. ″De docenten van de masterjaren kregen de vraag of de
Van der Perre vindt echter niet dat de reductie van theoretische vakken in de Bachelorjaren op
te gaan.″
inzicht verkrijgen in de samen-
bachelorstudenten wel goed ge-
zich een probleem is. ″Ook in wis-
Probleemoplossen en ontwerpen
hang van vakken. ″Deze doelstelling bleek misschien wat ambitieus te zijn,″ geeft Van der Per-
noeg zijn,″ vermeldt Van der Perre, ″maar de resultaten daarvan weten we nog niet.″ De opleiding
kunde is meer inhoud niet altijd beter: je kan beter weinig goed kennen dan veel oppervlakkig.″
re toe. ″De studenten willen vaak gewoon de opdracht afwerken, en niet te veel nadenken over de samenhang van de vakken die ze voor de opdracht gebruiken.″
werktuigkunde heeft al te maken
Hij ziet eerder een oplossing in
Een in het oog springende nieuwigheid die de ingenieursopleiding heeft gekregen met de BaMa-hervorming is het vak P&O: Probleemoplossen en ontwerpen. Dit vak doorloopt het hele eerste anderhalf jaar van de Bacheloropleiding: in de eerste Bachelor telt het het eerste semester voor 4 studiepunten en het tweede semester voor 3, en in het eerste semester van de tweede bachelor gaat het om 5 studiepunten. ″We hebben dit revolutionaire concept dank zij de BaMa-hervorming kunnen doordrukken,″ zegt Van der Perre. ″De bedoeling van P&O is dat de studenten vanaf het begin leren wat ingenieurswerk inhoudt, zoals modelleren, computermodellen opstellen en implementeren, samenwerken in teams... Het vak moet de ingenieurscompetenties bijbrengen die buiten de wetenschappelijke vakken vallen.″
Terugblik op BaMa ″Na vier jaar worden nu ook de beperkingen van de BaMa-hervorming duidelijk,″ aldus Van der Perre. Vooral op vlak van de theoretische vakken is de hervorming ingrijpend in vergelijking met de vroegere kandidaturen. De duur is namelijk gereduceerd van 4 tot 3 semesters, het vak P&O is erbij gekomen en er zijn meer technische vakken toegevoegd, waardoor er minder plaats voor de theoretische vakken is overgebleven. Zulke grote hervorming is uiteraard een risico. Na die 3 semesters zijn er wel nog theoretische vakken, maar niet meer verplicht voor iedereen. Het gaat om ondersteunende basisvak-
Conferentie ″European Society of Biomechanics″, Leuven 1996
Van Cauteren leerstoel 2000: ″Doorbraak in de medische technologie″
oplossing zou dus kunnen zijn om de eerste twee jaar gemeen-
denten mondiger en assertiever dan vroeger. ″Er is veel meer con-
schappelijk in te richten, zoals
tact tussen de professoren en stu-
vroeger in de kandidaturen ge-
denten. De studenten hebben in
beurde.″ Anderen die vragen hebben bij
P&O ook al presentaties en demonstraties gegeven, en daar-
de huidige structuur, reageren er
door hebben ze betere commu-
pragmatisch op en gebruiken een of andere kunstgreep, zoals het
nicatievaardigheden.″ Ondanks de roep van verschil-
departement bouwkunde dat een
lende kanten is de huidige inge-
’speciale’ nevenrichting gekozen
nieursopleiding nog heel sterk
heeft. Wie als hoofdrichting in zijn bachelor voor bouwkunde kiest,
gebaseerd op ex-cathedra onderwijs. ″De meeste studenten
moet namelijk de nevenrichting
van nu willen ex-cathedra, om re-
mijnbouw en geotechniek kiezen, die in feite essentieel bouw-
den van het extreme comfort, terwijl vele professoren iets anders
ondersteunende basisvakken in
der Perre. ″Het deel over dyna-
kundevakken bevat.
willen. Vroeger was het anders-
het vierde of vijfde semester. ″Dan hebben de studenten de wiskun-
mica wordt gedoceerd door een team van mechanica en het deel
Pedagogische evolutie
om: toen wilden de professoren niets liever dan op de klassieke
de immers nodig, en dan onder-
over sterkteleer door een team
vinden ze dat ze dit nodig heb-
van bouwkunde. Het is echter ad-
ben. Een deel van mijn leven heeft zich in het frequentiedo-
ministratief wel één vak, met een in het oog springend nadeel: een
mein afgespeeld, maar ik heb
student die gebuisd is op het ene
Fourieranalyse geleerd op een moment dat ik het niet nodig had. Pas later had ik ze veel nodig -
ex-cathedra manier onderwijzen, Professor Van der Perre is al lang vóór de BaMa-hervorming be-
terwijl de studenten verandering vroegen. Ex-cathedra onderwijs
trokken bij het pedagogische
nodigt niet echt uit om zelfstan-
aspect van de ingenieursoplei-
dig na te denken. De studenten
deel maar goede punten heeft op het tweede deel, moet over beide delen opnieuw examen afleg-
ding. Wanneer hij terugkijkt op zijn loopbaan, merkt hij op dat de huidige studenten van de eer-
van nu stellen het zelfstandig gaan nadenken zo lang mogelijk uit, ze vragen de hele tijd voor-
en ben ik ook inzicht in die Fourieranalyse gaan ontwikkelen: in mijn thesis, voor mijn doctoraats-
gen.″ De BaMa-evolutie is dus ingezet, maar er kan nog wel wat veran-
ste en tweede bachelor veel meer comfort vragen dan vroeger. ″Ze
beelden in de cursus, ze willen dat je in het begin van een oe-
thesis en in mijn verder onder-
deren aan de huidige implemen-
willen op alle manieren geholpen worden: ze eisen een perfecte
fenzitting de basisprincipes nog eens herhaalt, enzovoort. Dat al-
zoek in trillingsanalyse.″ De toekomst van BaMa
tatie van het programma. ″Naast de vraag naar een betere wiskunde-achtergrond, is er ook vraag
cursus, zodat ze niet meer naar de les hoeven te gaan, maar eisen tegelijk ook dat er perfect les
les om het zelfstandig nadenken nog een tijdje uit te stellen.″ De evolutie van de studenten
Een andere evolutie die bij de BaMa-hervorming ook is aange-
naar meer kennis van Matlab,″ zegt Van der Perre. ″Matlab is niet meer weg te denken in de inge-
gegeven wordt, zodat ze hun cursus niet meer hoeven in te kijken.
wordt ook zichtbaar bij het inkijken van de examens. ″Vroeger
pakt is de integratie van sommige cursussen. Zo was het de bedoeling om de cursussen mechanica en sterkteleer van de vroegere tweede kandidatuur te integreren in één vak ’Toegepaste Mechanica 2’. ″We wilden hierin de nadruk leggen op dezelfde concepten,″ legt Van der Perre uit, ″je kan namelijk alles in deze twee vakken vanuit dezelfde basisbegrippen opbouwen. De verschillen in de vakken komen voort uit de verschillende media waarin je werkt. Het zou interessant zijn om studenten dit inzicht te geven, zodat ze zien dat de concepten achter verschillende formules hetzelfde zijn.″ Rond deze integratie is er echter heel wat discussie geweest, en uiteindelijk is het een vak over dynamica en sterkteleer geworden. ″Van echte integratie is er voorlopig geen sprake,″ zegt Van
nieurspraktijk, waar je tegenwoordig niet meer zonder computermodellen en -berekeningen kan. Dit zou nog prominenter moeten terug te vinden zijn in vernieuwingen van de ingenieursopleiding.″ Een ander voorstel waaraan hij denkt is om de studenten misschien pas na 2 jaar een richting te laten kiezen, en dan geen hoofd- en nevenrichting, maar slechts één richting. ″In de praktijk moeten de studenten immers toch al na één jaar kiezen, bij de inschrijving voor het tweede jaar bachelor. Dit is om administratieve redenen, aangezien we geen diploma van bachelor in de ingenieurswetenschappen afleveren, maar diploma’s specifiek voor de gekozen richtingen. Aangezien de studenten in 2e bachelor een richting kiezen, moeten ze dit bij hun inschrijving voor het tweede jaar al aangeven. Een
Ze verwachten ook modeloplossingen van alle oefeningen en opdrachten die ze krijgen, en vragen een begeleiding die zo ver meegaat dat het kan lijken op bemoedering en betutteling″. Anderzijds ziet Van der Perre ook een positieve evolutie: in het eerste Masterjaar zijn de huidige stu-
kwam een enkeling zijn examen inkijken,″ aldus Van der Perre, ″terwijl nu alle studenten die gebuisd zijn dat doen, plus iemand die een 11 haalde en 13 wou. Ik doe dan ook de moeite om uit te leggen wat ze verkeerd deden, en ze leren er veel van bij. Het is positief en zij zullen u bedanken,
Meeting van de council van de European Society of Biomechanics, Toulouse, 1998
9
maar het is helaas te laat.″ De
gaan. In die dorps-
studenten moeten volgens Van der Perre eerder - en dan wel dui-
school leerde men dat befaamde Renaissan-
delijk vroeger - zelfstandig be-
cecomponist
ginnen te denken, door zelfstu-
Ockegem van hier was,
die, opdrachten, enzovoort. ″Op die manier kunnen de studenten
iets waarop men zich ook in Dendermonde
sneller en dieper leren, maar ze
durft te beroepen. Ge-
willen het niet altijd.″ Dit bleek ook uit een studieduurmeting van
lijk dat toen ging moest Georges voor de hoge-
twee jaar geleden. Daaruit bleek
re humanioracyclus
dat de gemiddelde ingenieursstudent 1450 uur per jaar stu-
naar het bisschoppelijk college van Ge-
deert, terwijl dat vroeger 1800 uur
raardsbergen, een tra-
was.
ject waarop hij leerde
″Verwerven van inzicht door de
hoe goed je op de trein
ingenieursstudenten...″ is door professor Van der Perre steeds
de dossiers van de dag kunt voorbereiden ...
als een centrale opgave - als iets prioritair gezien. Hij heeft dan ook
Zoals velen van zijn generatie was hij een van
hierover op 2 mei 2007 een stu-
de eersten in de fami-
diedag opgezet - een goed ogen-
lie en in het dorp die naar de uni-
blik vindt hij - nu semesterisering achter de rug is, en de BaMahervorming in ’t zicht van de eind-
versiteit trok, en dan nog wel ″voor ingenieursstudie″. De oorlog en zijn nasleep waren nog
meet. Het is 25 jaar geleden dat over de ingenieursopleiding nog zo een facultaire studiedag
dichtbij - toen hij geboren werd in ’42 besloeg Hitler’s Dritte Reich nog ruim driekwart van Europa,
plaatsgreep. Het thema ervan luidt ″Inzicht ver-
en trok Rommel Egypte binnen. Families hadden in die jaren ze-
Zelf gaat Van der Perre er prat op dat hij ruim vijf jaar bij Bekaert
sus Feitenkennis″, en VILv werd uitgenodigd op die bevraging van
ker zorgvol om te springen met hun middelen en keuzes, met
docenten, programmadirecteurs en studentenvertegenwoordigers. En VILv wás present op die be-
geld gooien hoorde er niet bij. Anno 2007 zijn die omstandigheden meestal vergeten geraakt,
gewerkt heeft, en vindt hij dat die industriële ervaring een belangrijke stempel gedrukt heeft op zijn
langwekkende studiedag van 2 mei.U leest het verslag van deze
nu België vandaag aan zijn jongeren de beste onderwijskansen
studiedag op blz. 11 in dit nummer.
ter wereld kan aanbieden. Van zijn vier kinderen hebben er twee de richting van technologiestudies gekozen: een dochter die als burgerlijk ingenieur afstudeerde en doctoreerde werkt voor IMEC, en een zoon behaalde een graduaat elektronica en werkt voor een telecom-operator. Twee andere dochters studeerden rechten, en werken resp. in de perswereld en de welzijnssector. Als student derde jaar heeft Georges Van der Perre nog professor Van Cauteren meegemaakt, toen deze zijn laatste jaren les gaf in de faculteit. Hij is er zich bewust van dat ″Richard″ in zijn cursus thermodynamica de studenten een diepgaand inzicht in die belangrijke ingenieursdiscipline wilde bijbrengen. Het verbaast de professor niet als hem verteld wordt dat ingenieursalumni die bij Richard Van Cau-
Een afsluitend gesprek met de ″weldra″ emeritus
10
Van deze BaMa-hervorming terug naar de jaren zestig in de jonge FTW - en verder met zijn parcours naar de jaren vijftig in de Vlaamse humaniora’s waar hij langs kwam, tot het Okegem van zijn roots: het werd een lange, boeiende babbel achteraf over ″life and times″ van de professor - weldra emeritus. Met negen thuis - zes zussen die allen in ’t onderwijs terechtkwamen, en twee broers van wie de ene VLIR-secretaris werd en de andere in het zakenleven belandde, was het voor Georges een voorgetrokken weg om van de dorpsschool naar de middelbare school in ’t nabije Ninove te
Jan
Karikatuur, getekend door ir.Koen Tilley, als geschenk van de afdeling BMGO bij mijn vijftigste verjaardag in 1992 teren en collega André Houberechts gevormd waren een voor-
Voor die opleiding ziet de Faculteit Ingenieurswetenschappen
aanstaande rol speelden in de
graag uit naar een flinke instroom
gereputeerde Belgische energiesector en veel betrokken werden bij het optimaliseren van het ener-
van gemotiveerde, goedwillende studenten.
giebeleid in de industrie.
Wat het ″na Leuven...″ betreft wacht er op Georges Van der Per-
verdere ontwikkeling als mens en als prof. Maar het bedrijfsleven waar onze ingenieurs-promovendi straks aan de slag zullen gaan is erg veranderd in de laatste halve eeuw. Het steeds meer uitgebreide gamma van moderne bedrijven die we in de nijverheidszones en industrieparken gelijk rond Leuven, in West-Vlaanderen of in ’t Antwerpse ontmoeten verschillen met hun geavanceerde technologieën heel sterk van de steenkoolmijnen, de siderurgie, de scheikundige fabrieken, de mechanische werkplaatsen en de elektrische constructieateliers die in de oude industriebekkens actief waren tot voorbij de jaren zestig. Met de in de laatste decennia doorgevoerde veranderingen aan de ingenieursopleiding, nu weldra afgerond met de BaMa-hervorming, zal Leuven voorbereid zijn op de toekomst die nu aankomt.
re zeker niet het spreekwoordelijk ″zwart gat ″, belangstellingspunten zijn er te over. Om te beginnen zijn er al de negen kleinkinderen....Wel zou hij het mooi vinden zich met zijn expertise in afstandsonderwijs en bepaalde educatieve toepassingen van ICT, vermeld in het kaderstuk hierboven, ten dienste te kunnen stellen van onderwijsinrichtingen zoals de Université de Kinshasa (het vroegere Lovanium) - of andere in de derde wereld. Naast collega’s uit andere disciplines zoals bv. geneeskunde die daar op hun terrein welkome bijdragen komen leveren, zou professor Van der Perre zich graag inzetten om ook voor de derde wereldcollega’s iets aan de gang te krijgen qua opzetten van concrete initiatieven op gebied van afstandsonderwijs en e-learning. Verder heeft hij nog enkele doctoraten lopende rond enorm boeiende Biomechanica-onderwerpen, en is er nog geweldig veel te doen en te beleven in de wereld daar buiten.... Koen Vervloesem
Facultaire studiedag op een scharniermoment Inzicht versus Feitenkennis
O
p 2 mei bracht prof. Georges Van der Perre, de programmadirecteur van de eerste opleidingscyclus ″Bachelor ingenieurswetenschappen B1″ een groep docenten, assistenten en studentenvertegenwoordigers bijeen voor een studiedag rond het thema ″Inzicht versus feitenkennis″. Veertig deelnemers hadden zich aangemeld voor de dag van workshops en plenaire sessies in La Foresta in Vaalbeek. Zij vonden bij de onthaaldesk verse koffie en een alert faculteitsteam, klaar voor de start van een belangwekkende studiedag.
regels van de logica, kritisch, creatief...″. De feedback van de vakgroepen brengt in de aansluitende plenaire sessie de hoofdpunten van de rond deze vraag gevoerde discussie naar voren.
voor 2007-2008, officieel voor 2008-2009. De uitnodiging tot de studiedag benadrukt
bouwen. Uitgaand van de basisprinciepen
kennis getoetst worden. Die tegenstelling kwam aan het licht bij de visitatie in 2004 van de opleiding kandidaat burgerlijk ingenieur″. + Brainstorming over ″Inzicht″ in Workshop 1 m Georges Van der Perre
Professor Van der Perre is blij om nu in de context van 2007, na 25 jaar een tweede editie van zo een studiesessie over onze ingenieursopleiding te kunnen organiseren. Voor een gefocuste bevraging over de opleiding die de faculteit in de bachelorjaren aan ingenieursstudenten aanbiedt - op het scharniermoment dat haar eerste promoties met Mas-
tieve opbouw van nieuwe kennis, volgens de
- duurzame kennis...: ’t is de bedoeling in de Bachelorsemesters 1, 2 en 3 inzicht op te
over - louter - ″Feitenkennis″: ″De docenten verwachten van de studenten inzicht. De studenten vinden dat zij op feiten-
Professor Van der Perre, die als scheidend programmadirecteur de studiedag opzet in duo met opvolger professor Claude Creemers, herinnert er in zijn welkomwoord aan dat 25 jaar geleden in 1982 de Faculteit voor de eerste maal een dergelijke studiebijeenkomst organiseerde. Toen ging het ook om de ingenieursopleiding die aan verandering toe was, en de reeks concrete vragen die hierrond in veelvoud gesteld werden. Denkgroepen gelijk vandaag kwamen bijeen om te bevragen en te brainstormen in studiesessies, residentieel over twee dagen. Het evenement greep plaats in de Kempen, in een even ontspannen groen kader als La Foresta vandaag.
langs opeenvolgende benaderingen - van Van Dale’s definitie ″intellectueel beheersen van een samenhang″ tot een definitie als ″ac-
terdiploma in zicht komen, ’officieus’ reeds
het belang van ″Inzicht″ - als gesteld tegen-
Scharniermoment
De gevraagde definitie wordt gepreciseerd
De workshop van de voormiddag behandelt in groepen de ontmoete basisvragen achter het thema van de dag. De 4 vakgroepen - energie en materie, informatie, wiskunde en ″probleemoplossen en ontwerpen″ - bespreken afzonderlijk wat ″Inzicht″ moet zijn: ″Wat is inzicht binnen uw vakdomein?″ Er wordt hierover nagedacht aan de hand van 3 specifieke punten rond een stel typische examenvragen: - Peilt zo een vraag/oefening naar inzicht of naar feitenkennis?... - Wat is de grens tussen feitenkennis en inzicht?... - Kan uit voorgaande discussie een vakspecifieke definitie van ’inzicht’ dichterbij worden gebracht? Eenmaal tot een vakspecifieke definitie gekomen, volgt de logische tweede vraag, nu naar een vakoverschrijdende definitie.
die daar aangebracht worden, moet de student in staat zijn om achteraf de problemen te weten aan te pakken - teruggrijpend naar die basisgegevens. Dit in tegenstelling tot het louter ″studeren van een pakket - blok 1″, en losstaand daarvan achteraf te willen beginnen aan pakket - blok 2 als aan een blanco blad. Daarbij gaan denken dat de essentials van pakket - blok 1... als vergeten mogen beschouwd worden of gewoon als ″nog niet gekend″ aangenomen...is typisch voor een studiehouding die regelmatig ontmoet wordt en met veel tijdverlies samengaat. - leggen van verbanden...: de bekwaamheid tot het leggen van verbanden tussen feitelijke gegevens, bv. tussen fasediagramma’s en structuur etc.... Dit is als een essentieel objectief te zien. - de waarom-vraag: de gebruikte oplossingsmethoden kunnen verantwoorden vanuit de theorie. - zelfstandigheid van de student : van inzicht zal maar sprake zijn wanneer de student de problemen zelf leert oplossen en die vaardigheid effectief gaat verwerven. - attitudes van de student: intellectuele nieuwsgierigheid is een basisvereiste om tot inzicht te komen - eigen interesse los van de examens; geëngageerd zijn,″ los van het boek″ inzicht willen verwerven.
″ Hoe kan men inzicht vakoverschrijdend definiëren?″
- gradatie van de methodes: er wordt maar inzicht opgebouwd indien de student er creatief en kritisch mee bezig wil zijn.
In overleg tussen studenten en monitoren van de verschillende vakgroepen wordt gezocht naar een vakoverschrijdende definitie van inzicht, ″tout court″.
- vereiste feitenkennis: voor inzicht is altijd een bepaald pakket feitenkennis onmisbaar... De breedte van die vereiste feitenkennis verschilt per discipline.
11
De onderwijsondersteuners: ″A&B →C? Aanleren van inzicht is een complex probleem″ Na de lunch openen de onderwijsondersteuners de namiddagsessie met een uiteenzet-
4) Ter activering van de studenten, kleine
5) Bewuste reflectiemomenten inbouwen in
tussentijdse testen uitwerken voor uw OPO (″vak″...) zo dat de studenten ook tijdens
de oefenzittingen: stilstaan (letterlijk) bij de
het academiejaar worden aangezet om
(niet)?
met de leerstof bezig te zijn (ev. via tools Toledo, QMP,...).
ting die achtergrond brengt bij de discussies van de dag. Deze onderwijsondersteuners komen uit de faculteit, en uit de centrale dienst universitair onderwijs DUO -ICTO. Het onderscheid tussen inzicht en feitenkennis wordt treffend geïllustreerd aan de hand van een uitspraak A&B=C, die een logische redenering inhoudt, maar die ook als een feitelijk gegeven kan gememoriseerd worden. Toegelicht wordt welke factoren de student beïnvloeden bij het verwerven van inzicht. Dit alles werkt verhelderend om de discus-
De bevraging van de programmadirecteurs Hier wordt gebrainstormd rond de vragen: - In hoeverre wordt er in de masters voort-
+ Workshop 2: voorstel van ″good intentions″ voor het eigen ″vak″... Terwijl de programmadirecteurs van de verschillende masterspecialiteiten in overleg gaan om te brainstormen over een vijftal vragen rond de overgang van Bachelor- naar de Masterstudies (zie verder.) wordt nu... in Workshop 2 aan de didactische teams de vraag voorgelegd om tot een voorstel van ’good intentions’ te komen voor het eigen OPO″...aan de hand van de eerder besproken factoren″. OPO staat hier voor opleidingsondersteunend onderdeel (in ’t verleden meestal ″vak″ genoemd). De bespreking per didactisch team Aan deze groepen is gevraagd uit een aantal voorgelegde oefeningen er een of meer uit te kiezen voor uitwerking met het eigen team: 1) In kaart brengen van misconcepties - ervaring bij examens - nakijken van de eindtermen van het S.O. - opstellen van een toets bij beginnende studenten - remediëring. 2) Precies aangeven waar de grens tussen feitenkennis en inzicht ligt - voor één bepaald hoofdstuk - en uitgaande van die grens enkele examenvragen formuleren (A&B=sC of omgekeerd). 3) Enkele eenvoudige typevragen opstellen die, voor item 2),: - de studenten aanzetten om de nodige feitenkennis voor te bereiden (A,B)
12
- in de loop van het hoorcollege en / of oefenzitting kunnen gesteld worden (A&B =s C,...).
6) Stroomlijnen van cursusinhouden, met het oog op een duurzamer eindresultaat ermee: er is te beletten dat studenten een jaar afsluiten met afgelegde vakken gelijk men budgettair een boekjaar afsluit. En ″de bladzijde
gebouwd op de principes en de inzichten
omdraait″, met het gevolg dat zij in een vol-
die aangeleerd worden in de bachelors?
gend jaar reeds het overzicht en de essen-
- Zijn de docenten uit de masters zich be-
tials van vorig jaar kwijt zijn...Een verder stroomlijnen van de cursusinhouden is nog
wust van wat zich afspeelt in de bachelors? - Waar zitten de knelpunten bij de instroom naar de masters? - Hoe zijn die te verhelpen?
voort te zetten daartoe.(*). Verdere actieplannen van deze POC Bachelor B1...
- Werkvormen - hoe tot actievere werkvormen komen?
In de aansluitende slotzitting heeft professor Creemers het ook nog kort over verdere
sies en vragen van ’s voormiddags nader te situeren.
vraag: waarom gebruik je deze methode
Feedback van Workshop 2... en een slotzitting met verwachtingen
suggesties voor mogelijke opvolging en acties: - het verslag van deze studiedag kan moge-
Op de plenaire terugkoppeling vat profes-
lijk een vertrekpunt worden voor een uitvoe-
sor Claude Creemers de conclusies van Workshop 2 samen.
riger document dat als artikel zou kunnen komen in een gekend tijdschrift (European Journal of Enginering Education,,...). Met o.m. de
1) Hiaten in de voorkennis... Blijken bij de instroom een handicap voor een toegenomen aantal studenten. Om hieraan te verhelpen kan gedacht worden aan toetsen, en aan een inleidingscursus: - een diagnose- of oriëntatietoets... (kan best vanaf 2de of 3de week, voor ieder op zelfde wijze - in hetzelfde lokaal) - een inleidende cursus... Een zomercursus bv. begin september zou zinvol zijn, indien werkelijk nodig zal daar geld voor zijn. Het betreft een potentieel publiek van ongeveer 120 studenten (ermee rekening houdend dat 75% van de instroom ’type 4 jaar wiskunde’ kan verwacht worden, waaruit dan vaak een derde wegvalt wegens ongeschikt voor ir-studie. 2) Grensjaar om hiaten weg te werken: het tweede Bachelorjaar is een goed grensjaar om te detecteren wat er aan hiaten bestaat en overblijft, en om ze te verhelpen. 3) Activeren van de oefenzittingen...: de studenten moeten in de beoogde groepswerking aangezet /verplicht worden werk te maken van een actieve inbreng en deelname aan de oefenzittingen. Het zal extra motivatie voor hun keuzes meebrengen. 4) De welmenende studenten aanmoedigen...:. Het is in kleine groepjes dat het begrijpen best kan groeien. In die context renderen de inspanningen voor goede begeleiding het best: daar ligt een sleutel..De ervaring leert dat zoiets in studiesessies met 30... niet zomaar lukt.
recente BaMa-ervaring als een Case 2007 van de faculteit, inclusief de (link naar...) de harde gegevens en data als achtergrond zou het met de bereikte inzichten wel een Leuvens document kunnen worden dat breed belangstelling wekt. Een ″Case 2007″ van de Faculteit valoriseren? Mogelijk zou er zelfs ook, op grond van standpunten waartoe die ervaring geleid heeft, aan een memorandum kunnen gedacht worden met aanbevelingen in Leuvense en bredere context. Uiteraard is een werkgroep het aangewezen vehikel om een en ander te realiseren. Afsluiten... en ″aflossing van de wacht″ Na de historische etappe waarin de Faculteit, met de semesterisering achter de rug, nu de BaMa-hervorming al in ’t zicht van de eindmeet bracht, wordt de taakoverdracht van de scheidende naar de aantredende programmadirecteur Bachelor Ingenieurswetenschappen B1 een bijzonder moment. Professor Georges Van der Perre dankt van ganser harte al wie meewerkte aan deze studiedag. Hij heeft een bijzonder woord van dank voor de faculteit en de academische overheid die het initiatief naar waarde wisten te schatten en het gesteund hebben. ’Dat heeft de werkgroep aangemoedigd om met zeer grote inzet het evenement voor te bereiden en te begeleiden tot het welslagen van de dag. De studiedag is illustratief voor de spirit die onze Permanente Onderwijscommissie B1 bezielt. Een POC dat in de voor-
bije zeven jaar de semesterisering, de BaMa
steun van een mysterieuze ’Club van vier’ in
hervorming en de onderwijsvisitatie tot een goed einde gebracht heeft. Velen van ons
slaagde... En wij leerden hem ook kennen als
hebben hierbij moeten inleveren aan lesu-
- Georges de Bruggenbouwer...tussen onze
ren en stof, maar de discussies verliepen al-
Bachelors en de Hogescholen.
tijd zeer constructief. De POC B1 is een van de plaatsen waar samengewerkt wordt - in
Voor zijn voortzetting van de opdracht rekent prof. Creemers op de steun van allen.
goede geest - aan het verbeteren en vervol-
″Zonder u gaat het niet!...″. Hij wil graag - met
maken van de opleiding van de ingenieursstudenten. Deze geest is opgebouwd met
de no nonsense aanpak die hij niet zinnens is af te leggen - zijn beste krachten in te zet-
mijn voorgangers programmadirecteurs, en
ten om...″goede kansen te scheppen voor
zal zeker verder gezet worden met mijn opvolger Claude Creemers.’ Aldus prof. Van der
welmenende studenten″. En aansluitend op vandaag...″ om de conclu-
Perre. Mieke Branders ( die instaat voor alle
sies van deze studiedag tot uitvoering te
praktische regelingen en alle studentenvra-
brengen″.
gen opvangt) en Karel Thaels (secretaris van
m Professor Creemers
Vervolgens brengt een receptie aangeboden
de POC) krijgen hierbij een extra dankwoord...
pen te nemen in situaties met tegengestelde belangen... vraag ik ook om uw diplomatie,
door de faculteit met sfeer, ambiance en de bijpassende decibels de passende afsluiter
Creemers
en wil ook daar trachten van te leren Er was dan ook nog...
van de studiedag, met de deelnemers rond de scheidende en de aantredende program-
Met de fakkel in de hand...deze antwoordt
- Georges de Geheimagent...die de ondank-
madirecteur Bachelor ingenieurswetenschap-
met een pittig dankwoord..
bare taak had op basisvakken ingrijpende re-
pen.
Nu aantreden in de schoenen van deze programmadirecteur Bachelorjaren..: dit is een hele opdracht, zegt professor Claude
ducties te laten doorvoeren, en daar met de
Het moment van overdracht...: professor
Jos Deknopper
Postgraduaat Financien - zie mail
Creemers. Wie hem nu naar zijn aspiraties als programmadirecteur vraagt zal hij alleen antwoorden ″dat hij zijn best zal doen″. En hij rekent op de competente staf ″om het goed te doen″. Met een programma dat in grote lijnen uitgerijpt is en vastligt, en het didactisch mainframe in place komt hij op een voorbereid terrein. Georges Van der Perre heeft bijzonder belangrijk werk verricht in een scharnierperiode in de ontwikkeling van de faculteit. Nu het moment van overdracht daar is richt professor Creemers zich met een doorvoeld woord tot de voorganger:... ″ Dank u, Georges Van der Perre, voor zeven jaar inzet, zeven jaar doorgezette actie als voorzitter nieuwe formule... moderator, instaand voor externe relaties, en betrokken in een brede reeks activiteiten. Uw preponderante rol in het voorbereiden en doorvoeren van P&O, en uw werk voor de visitaties van twee jaar geleden betekenen een inbreng waarvoor we u dankbaar zullen blijven.″ Zijn pionierswerk wordt to the point en humorvol met enkele karakteristieke trekken geëvoceerd. Volleerd oratorisch typeert Claude Creemers de voorganger en betrekt er zijn eigen aantreden bij als hij zich tot de deelnemers richt: ″Om het even goed te doen als mijn voorganger... - Georges de Geduldige...vraag ik om uw geduld Om het even goed te doen als... - Georges de Diplomaat...die rekening wist te houden met het kader, om de juiste stap-
13
Dag van de Ingenieur 6 oktober 2007 VILv komt bij elkaar
13.15u
Ontvangst in de nieuwe Campusbibliotheek Arenberg, de Croy¨laan 6 in Heverlee de koffie staat klaar, de badges per lustrumjaar geëtaleerd op de onthaaldesk. Parkeren op vlakbije parkings Celestijnenlaan of op parking CBA.
13.45u
Verwelkoming - Aankondiging voor vertrek van de verschillende groepen.
14.15-16.15u
Namiddagactiviteiten 1.
LEMMENS INSTITUUT Een volledige rondleiding wordt verzorgd door een professionele gids van het instituut over orgels en klassieke muziek naar zang, afgesloten met een concert. Het aantal deelnemers voor dit bezoek is beperkt.
2.
ABDIJ VAN ’T PARK De stichting van de abdij van ’t Park voert ons terug tot het jaar 1129. Deze Norbertijner abdij is prachtig gelegen aan de Geldenaakse Baan. Sinds 2003 werden grote delen van de Abdij van ’t Park in erfpacht overgedragen aan de Stad Leuven. De restauratie van dit uitzonderlijke abdijpatrimonium loopt nog tot 2012. Het aantal deelnemers aan dit unieke bezoek is beperkt.
3.
WERFBEZOEK KBC GEBOUW - KOP VAN KESSEL-LO De stationsomgeving van Leuven werd reeds aangepakt aan de kant van Leuven, met een verbluffend resultaat. In de komende jaren zal ook een project ontwikkeld worden aan de kant van Kessel-Lo. U krijgt inside informatie tijdens een rondleiding door de ontwerper. Op het programma staat tevens een werfbezoek aan het nieuwe KBC-gebouw in opbouw.
14
4.
GASTHUISBERG ACHTER DE SCHERMEN In het UZ Gasthuisberg gebeurt meer dan alleen opereren. De logistiek en het werk achter de schermen van dit dorpop-zich loont de moeite om te bezoeken. Bijzondere aandacht gaat naar de activiteiten van de ingenieurs op Gasthuisberg die werken op het Centrum voor Medische Beeldverwerking. Het aantal deelnemers voor dit bezoek is beperkt.
5.
DEPARTEMENT COMPUTERWETENSCHAPPEN Na de opbouw van 2 extra verdiepingen en een grondige vernieuwing is het departement computerwetenschappen - nog steeds gehuisvest in de ″tekenzalen″ - nauwelijks nog herkenbaar. Na een beknopte voorstelling van het departement in het nieuwe auditorium maken de bezoekers in kleine groepen kennis met de onderzoeksgroepen: artificiële intelligentie, gedistribueerde systemen, veilige software, toepasbare wiskunde, computer graphics, hypermedia,... Ook de samenwerking met Vlaamse bedrijven, o.a. in het kader van het IBBT (Interdisciplinair instituut voor BreedBand Technologie) wordt geïllustreerd.
16.15u...16.30u en 18.00u:
tijd voor een Leuvens terrasje. Sommige promoties kiezen alvast vooraf samen voor ’hun’ trefplaats in historische cafés en gelegenheden.
18.15u
VILv-aperitief in de Salons Georges (Naamsestraat, parkeren kan in H. Hart parking, parkingservice voorzien)
19.45u
Reu ¨ niebanket 2007 in de Salons Georges Carpaccio van Gandaham met gekruide olijfolie en Parmezaanse krullen *** Ontbeende en gevulde hoevekwartel op smaak gebracht met een saus van Leffe, gekonfijte aardappel en zomergroenten *** Compote van kiwi met cassissorbet en witte chocoladesaus *** Mokka met babbelsnoepjes
Prijs: 50 euro voor de VILv/KVIV-leden, en 60 euro voor niet-leden, alle dranken inbegrepen tot na het dessert - rode en witte wijnen en waters. Promoties 2004, 2005 en 2006 tegen 34 euro voor VILv-leden en 39 euro voor niet-leden, promotie 2007: 25 euro. Deelnemers die enkel het namiddagprogramma meemaken, betalen 10 euro.
Feestspreker: Baron Rik Donckels (Gedelegeerd bestuurder van Cera Holding, professor emeritus van de Katholieke Universiteit Brussel). Programma en laatste info op de website www.vilv.be
Inschrijven kan u met onderstaand formulier, maar sneller en gemakkelijker via de website www.vilv.be - kalender.
INSCHRIJVINGSFORMULIER Naam en voornaam: ....................................................... Promotie/Spec: ....................................................... Gemeente/Postnr: ........................................ Straat: ........................................ Nr.: ........................................ Tel: ............................................... Fax: ............................................... E-Mail: ............................................... Meldt: ................ deelnemers voor de Dag en stort hiervoor: ................ × ................euro = ................ euro op rkn 001-0980529-32 van Vilv, Kasteelpark Arenberg 1 B-3001 Heverlee Keuze namiddagprogramma’s vanaf 14.00u (1e èn 2e keuze aanduiden!) ❐
1
LEMMENS INSTITUUT
❐
2
ABDIJ VAN ’T PARK
❐
3
WERFBEZOEK KBC-GEBOUW - KOP VAN KESSEL-LO
❐
4
GASTHUISBERG ACHTER DE SCHERMEN
❐
5
DEPARTEMENT COMPUTERWETENSCHAPPEN
Deelname aan Avondprogramma in de Salons Georges ❐
Diner Salons Georges Inschrijvingsformulier via website, kan ook per fax, mail of brief naar het VILv-secretariaat - Kasteelpark Arenberg 1 - B-3001 Heverlee tel.: 016-32.13.94 fax 016-32.19.82 e-mail:
[email protected] rkn 001-0980529-32 inschrijving geldig na betaling - betalingsuittreksel geldt als inschrijvingsbewijs 15
Ingenieur in de Maatschappij Opgemerkte Forumavond in aula Maria-Theresia
D
e slotavond van de VILvForumcyclus 2003-2007 vond plaats op 20 maart ll. in de aula Maria-Theresia. Ditmaal niet in ’t Arenbergkasteel, maar in het grote auditorium in de stad. Er werd immers veel belangstelling verwacht, want de rondgemailde uitnodiging met enkele wat provocerende accenten had reacties laten loskomen bij ’t doelpubliek in verschillende kwartieren. Extra publiciteit dus,... al is dat niet de vaste huisstijl van de VILv. Met sprekers als Karen Maex (Vice-Rector K.U.Leuven), Fons Leroy (Directeur VDAB) en Luc Vansteenkiste (CEO Recticel) kregen we boeiende en sterk gestoffeerde presentaties, waarop een geanimeerd debat aansloot. Moderator was Goedele Devroy (VRT) die met precies gefocuste vragen de voordrachtgevers op de kernpunten van hun betoog aansprak. De daaropvolgende boeiende en levendige vragenronde die zij in goede banen hield, ging het tijdskader al overschrijden als de deelnemers uitgenodigd werden op een aangeboden receptie. Wij komen er in een volgend nummer zeker op terug. Daar kregen bij gestegen decibels de laatste vragen hun beslag, tussen aanrukkende gevulde schenkbladen rond de drie sprekers van de dag.
16
De universiteit aan ’t woord:
Qua opleidingsinvesteringen...
Karen Maex
moet erkend worden dat onze maatschappij hier inderdaad veel
Vice-Rector prof. Karen Maex be-
in de opleiding van haar jeugd
kijkt kritisch de uitnodiging aan de hand van recente cijfers uit de
investeert. Bij die keuzevrijheid,
bestanden van de Universiteit. Bij
en de gekende kostprijs van dat onderwijssysteem... werd er wel
de conclusies waartoe dit haar leidt, wil zij een paar voorstellen
altijd op gerekend dat de vrije
naar voren brengen.
markt verder zorgt voor ’t invullen van de vraag naar de nodige
Zij schetst de evolutie van de stu-
geschoolde arbeidskrachten in
dentenaantallen, de slaagkansen, en het aandeel van de vrou-
het bedrijfsleven, dat onze wel-
welijke studenten en geeft een situatiebeeld van de toestand in Vlaanderen en internationaal. Uitgaande daarvan kan Karen Maex de kerngedachte van de uitnodiging wel onderschrijven, met
vaart schraagt.. Dit lukt in een aantal kerndomeinen niet meer, en daar zijn ook voor ’t onderwijs lessen uit te trekken. Conclusies...
wel een bemol van haar: Daartoe wil Karen Maex enige ″Een maatschappij moet investeren in de opleiding van haar jeugd. Daarbij rekent men erop dat de vrije keuze en het spel van vraag en aanbod leidt tot een min of meer correcte invulling van de vacatures op de arbeidsmarkt, zeker in die sectoren die van cruciaal belang zijn voor de instandhouding van onze welvaart (wetenschap, innovatie, industrie, productie...). Aangezien er in de wetenschappelijke richtingen duidelijke tekorten zijn en er steeds meer wetenschappers en R&D-mensen vanuit het buitenland in Europa komen, kan men zich afvragen hoe het verder moet met Vlaanderen en West-Europa, wanneer er te weinig Europese wetenschappers zijn. Hoe kunnen we jongeren tot innovatief en ondernemend denken aanzetten? Wat is hierbij de invloed van de media? Moeten die niet meer stimuleren en positief nieuws brengen over de Wetenschap en de industrie? Wat met het imago van ingenieur?″
vaststellingen uit de getoonde cijfers onderstrepen,noterend dat er geen grote verschuivingen in de studentenaantallen zijn over de laatste tien jaar: - vergeleken met het OESO-gemiddelde zijn de slaagkansen laag. Over de disciplines gezien zijn de slaagkansen niet zo verschillend, - er valt voor België op te merken dat het aantal gediplomeerden in Wetenschappen opvallend laag is, vergeleken met het OESO-gemiddelde, - het aantal meisjesstudenten in Wetenschappen is laag en daalt, - segregatie is al merkbaar in de middelbare scholen. En voorstellen... Eerste voorstellen die zich opdringen zijn: - Werken aan de slaagkansen in het onderwijs - en dat voor alle disciplines. Het zal naast het beoogde doel ook een rationalisatie van de kosten meebrengen,
- Werken aan het imago van het
spanning 1 (één). Voor diverse
beroep met nadruk op de maatschappelijke relevantie,
beroepen op de arbeidsmarkt blijkt die spanning te variëren van
- Er moet werk gemaakt worden
dit cijfer tot 7,5 voor dactylogra-
van het aantrekken van meis-
fen en secretaresses, waar spra-
jes o.m. met initiatieven naar tieners en naar de middelbare
ke is van ca 6000 niet werkende werkzoekenden en van 800 va-
scholen,
catures gemiddeld.
- Er moet beter aansluiting gevonden worden bij de tijdsgeest
Knelpuntberoepen
en het gedachtegoed van de jongeren zelf.(dat houdt een opdracht in voor de media,
De top 5 kwantitatieve knelpuntberoepen zijn:
maar ook voor de alumnivere-
- bij de hooggeschoolden: de
niging in samenwerking met de
ziekenhuisverpleegkundigen, de 3 ingenieursopleidingen
faculteit, voor de beroepsverenigingen en voor iedereen die in deze materie communiceert met de jongeren).
bouwkunde, mechanica en elektromechanica, en de logopedisten, - bij de middengeschoolden be-
Te weinig wetenschappers, ingenieurs en technici...:
derwijs- en arbeidsmarktbeleid
mechanica, elektriciteit, pro-
wezen, gebaseerd op participatie en variatie.
aanpassen. Hiertoe moet het onderwijsbeleid luisteren naar wat van op het terrein, van be-
Daartoe zijn activerende programma’s op maat nodig, flexibel afgestemd op:
drijfsleven en hoger onderwijs met aandrang gevraagd wordt, ook vanuit een vaak met om-
- de kortgeschoolden, om die met aangepaste opleidingen
zendbrieven betutteld secundair onderwijs.
naar werk in knelpuntjobs te oriënteren,
- de sociale partners...moeten
sers, bestuurders van trekkers met opleggers, bestuurders van
tiek in het ruimer kader van onze arbeidsmarkt. Daar is sprake van
zware vrachtwagens, bekisters en de dakdekkers.
een krapte die op veel plaatsen een sterke hinderpaal wordt. En dat met gemiddeld 215.000 werk-
De top 5 kwalitatieve knelpuntberoepen zijn -typisch, onderhoudsmecaniciens en elektriciens, schrijnwerkers, loodgieters en hulpkoks.
iets te dalen. Hoeveel jobs komen door uit-
″Spanning één″... voor ingenieurs, ″spanning zes″... voor paramedici Met een gemiddeld aantal werkzoekende ingenieurs van 902 op dit ogenblik betekenen 940 openstaande plaatsen voor hen een
drijf in moeilijkheden. - de overheid... moet haar on-
Talentontwikkeling is hier aange-
neraal van VDAB situeert met data en grafieken de problema-
Maar intussen is het werkaanbod toegenomen - ook voor laaggeschoolde jobs. De laatste drie jaar is dit werkaanbod aan openstaande jobs zelfs verdubbeld, zowel voor laaggeschoolde, als voor middengeschoolde en hooggeschoolde werknemers. Ook het beroep van ingenieur is betrokken bij de gestegen krapte op de Vlaamse arbeidsmarkt: tussen 2004 en 2006 steeg het gemiddeld aantal openstaande plaatsen voor industriële en burgerlijk ingenieurs van 400 tot 940.
niteiten ook limieten van de te-
kortzichtig personeelsbeleid werkte zich al meer dan een be-
kening vlug duidelijk worden:
ductieoperatoren en elektronica, - bij de laaggeschoolden: met-
Toegenomen werkaanbod
Met migratie... als strategie zullen naast de veel reële opportu-
plannen op termijn. Met een
treft het de technici bouwwerfleiders, en de technici elektro-
Fons Leroy staaft de visie van VDAB met feiten en cijfers De directeur administrateurge-
lozen op de lijsten de laatste twee jaar. Die werkloosheid bleek wel
Strategieën
breidingen en vervanging open in de komende vijf jaar? In Nederland betreft het 21 procent van alle werkenden voor periode 2005-2010, met 22 procent voor ingenieurs en technici en zelfs 27 procent voor de verzorgende sector. Voor Vlaanderen liggen deze cijfers nog niet voor, maar de Nederlandse prognose lijkt een relevante vergelijkingsbasis. Structureel antwoord gevraagd In de huidige omstandigheden in België één vijfde (tot één vierde...) van de werkkrachten vervangen zal een structureel antwoord vragen. Zonder een echt diversiteitsbeleid komt men er niet uit. De strategieën hiervoor zijn voorgoed aan hun test met de realiteit toe.
- de allochtonen, waar hun talenten en scholing te identificeren zijn om ze op maat daarvan aan werk te brengen via inburgerings- en imperatief nodige taalcursussen. Hierna zijn indien nodig opleidingen op maat te geven gelijk voor Belgische kortgeschoolden, - de ouderen: met omscholingscursussen waar dat nog nodig en nuttig kan zijn, én begeleiding, cf. ervaringen met outplacement, - de personen met een arbeidshandicap: voor de kleinere groep van bv. blinden, gehoorgestoorden en fysiek gehandicapten moet gewerkt worden in de lijn van ″cases″ van geslaagde begeleidingen en experimenten. Alle niveaus moeten hier inspanningen leveren: - de bedrijven...moeten hun arbeidsorganisatie hiertoe aanpassen. Een degelijk management moet de toekomstige bezetting van zijn werkkrachten
met visie en zorg voor de toekomst van de komende generaties optreden en een draagvlak hiervoor ontwikkelen bij hun achterban.
De VDAB-strategie voor de knelpuntberoepen Grafische voorstelling van de VDAB-strategie voor de aanpak van de knelpuntberoepen VDAB-strategie Knelpuntberoepen = Kansenberoepen voor Kansengroepen xxx (Slide nr 12... Powerpoint presentatie F. Leroy)
Het VDAB-beleid t.o.v. de krapte op de arbeidmarkt Door haar acties wil VDAB alles op werk focussen, toeziend op een sluitende aanpak ervan. Daarvoor moet het beleid op de knelpunten toegespitst worden, dus kansengroepen een opleiding geven, ze screenen gericht
17
en de statistische analyses, kun-
goed genoeg om de noden in de
nen we trachten een antwoord te
new economy op te vullen, de ″booming period″ 1998 tot 2001.
geven op degelijke trends. ″Immigratie is maar een tijdelijk,
Daarna weer enkele jaren van
op zich geen verontrustend feno-
groot overschot in die sector, en
meen, wat dit soort noden be-
nu op twee jaar tijd komt er weer een tekort aan voor Informatici.
treft.″
Vandaag verschijnt plots een te-
5) ″Ik geloof er niet in dat we ie-
kort aan gespecialiseerde mensen in de wereld van de fiscali-
mand die een zogenaamde zachte richting in wil, op het moment
teit, enz. En zo kan men verder
dat hij zijn studiekeuze zal ma-
gaan.
ken, zomaar kunnen omturnen
″De voorspelbaarheid voor de industrie zelf en hun visie voor dit
tot een wilde adept van de andere richting door meer te gaan wij-
op de arbeidsmarkt, en een op-
dustrie verandert en meer focust
soort fenomenen blijft uiterst be-
zen, bijvoorbeeld via de media,
gevolgde vacaturewerking doorvoeren. Een jobkanaal kan een
op innovatieve en moeilijker technologieën.
perkt als ze individueel gecontacteerd worden i.v.m. dergelij-
op de concrete noden van de industrieën op een bepaald mo-
essentieel vehikel zijn. Er is daar-
ke noden.
ment.
bij intensief te werken op lokaal
2) De opleidingen tot ingenieur
Ook zij weten niet altijd wat de
De onbesliste jongeren kunnen
vlak met acties naar bedrijven en werkzoekenden: jobbeurzen etc,
zijn altijd vatbaar voor kritische analyse en aanpassing aan de
schaarste op de markt zal worden. Eenmaal ze het weten is de
we richting geven, de anderen (liefst) niet.
screenings- en oriënteringspro-
continu veranderende noden van
nodige responstijd om studenten
Het is evenwel nooit verloren
jecten, bedrijfsgerichte rekruteringsprojecten en aansluitend daarbij interregionale mobiliteit.
de maatschappij, maar in wezen zijn ze, althans in ons land, erg goed voor wat hun objectief is:
die bepaalde richting in te sturen gemiddeld vier jaar te ″laat″!...″
moeite om via diezelfde media erop te wijzen dat we industrie nodig hebben in ons land, naast
Het jeugdwerkplan Oostende is een voorbeeld van dergelijke lokale initiatieven.
geïnteresseerde mensen opleiden in kritische gestructureerde analyses en syntheses en ze een
4) Enkel door ’n continu afstemmen tussen diegenen die meten
en met een succesvolle diensten economie.″
algemeen gevoel geven van wat een industriemanager
er actueel is in de door hen gekozen richting.
De CEO van Recticel, vooraanstaand figuur in het Belgisch bedrijfsleven, geeft graag zijn per-
″Ik ben persoonlijk een sterke ″believer″ in het feit dat alle andere uiterst specifieke opleiding
soonlijke visie in enkele trekken:
op dit vlak niet dit doel ondersteunt en in feite tot het opleidingsdomein van het bedrijf behoort waar de ingenieur zal terecht komen. Of tot zijn eigen bijscholings- verantwoordelijkheid. Ik weet dat sommige bedrijfsleiders hierover andere opinies hebben en geloven dat ze uit de universiteit voor hen klaargestoomde ingenieurs moeten krijgen, maar ik deel hun opinie niet. Wel geloof ik in globale richtingen, die moeten trachten zo dicht mogelijk aan te sluiten bij de algemene tendensen van een bepaald soort industrie op ieder moment.″
Luc Vansteenkiste: visie van
18
Dan weer was iedere universitair
1) Vroeger stond de Industrie voor ruim 45% van de Belgische economie, vandaag stelt men dat dit lager is dan 25% en nog verder daalt, maar bedrijven voeren massaal hun diensten via outsourcing (zoals onderhoud, IT, personeelsbeheer, en housekeeping) die vroeger in de industriecijfers qua tewerkstelling begrepen waren). In werkelijkheid viel er niet dramatisch veel industrie weg. Wat niet wegneemt dat zeer arbeidsintensieve industrie verhuist of kan verhuizen naar lage Loonlanden. Maar de meeste Europese verhuizingen gebeuren toch van hier naar Centraal Europa, als filiaal van vroegere Belgische bedrijven, en die zetten zeer dikwijls Belgische ingenieurs in ter plaatse). Dit neemt niet weg dat onze in-
3)De noden van de industrieën bewegen zich in golven. Er zijn jaren geweest dat er ingenieurs teveel waren in bepaalde disciplines (1990-1995), dan waren er gedurende enkele jaren weer te weinig.
VILv-Forumavonden 2007-2008 een VILv-organisatie i.s.m. Leuven Inc.en KVIV- G.A. Brabant
Openingsavond Dinsdag 20 november 2007
De toekomst van de automobielindustrie in Vlaanderen * Focus op de nieuwe technologische ontwikkelingen en de R&D-aspecten Deze Forumavond moest begin 2007 uitgesteld worden na wegvallen van een keynote-spreker, het onderwerp had veel interesse gewekt en is meer dan ooit in de actualiteit
Auditorium van het Arenbergkasteel Kasteelpark Arenberg1 te 3001 Heverlee Start te 19.30 u stipt; vanaf 19 u koffie en broodjes in de Fumoir voor deelnemers die het bij inschrijving vermelden. Inschrijving liefst via de website (VILv.be/kalender), anders schriftelijk naar VILv-secretariaat Arenbergkasteel, Kasteelpark Arenberg 1, 3001 Heverlee, faxen (016 32 19 82) of mailen (
[email protected]). Coördinator: Gert Sablon, ICOS Vision Systems Verwachte sprekers: ir. Reinhilde Craps, Flanders Drive ir. Luc Vinckx van General Motors
Jaarreu ¨nie 1957 50 jaar later
Promotie 1957, 50 jaar geleden Op 26 april ll. zijn de jubilarissen van de promotie 1957 samengekomen om hun gouden jubileum eens goed te vieren. Met 62 studeerden we af (zie de foto van onze promotie op de trappen van het Elektrotechnisch Instituut in ’57). Jammer genoeg hebben we in die 50 jaar 11 collega’s verloren en van de 51 nog in leven waren er 34, hetzij exact 2 van de 3, present op de viering. Met de partners en de weduwen van overleden collega’s erbij, waren we met 66 deelnemers. De dag begon trouwens met een dankmis in de Sint-Lambertuskapel in het domein van het kasteel van Arenberg in Heverlee. Johan Maes, priester en ingenieur-collega van onze promotie, droeg de mis op en zorgde voor een gepaste keuze van de teksten. Deze lieten op ons allen een diepe indruk na. Het werd even muisstil toen hij de namen vernoemde van degenen die ons zijn ontvallen. Daarna volgde een goed gevuld programma: feestmaal met het aperitief aangeboden door de VILv, geleid bezoek aan de bibliotheek van de wetenschappen en ’s avonds bijwonen van het toneelstuk ″Martens″ in het Stuk. En dat alles in een met zon overgoten atmosfeer. Die april-
Promotie 1957, 50 later zomer van 2007 zullen we ons allen nog lang herinneren. De organisatoren hadden het niet beter kunnen treffen. Onze promotie komt regelmatig samen en dat maakt dat we mekaar goed blijven kennen. Er is op die manier een band gesmeed die met het ouder worden nog sterker wordt. Voor bijna alle lustrumvieringen werd een weekend georganiseerd, soms met twee overnachtingen: aan de kust (Oostduinkerke, Oostende, Knokke), in de Champagnestreek (Epernay), in de Ardennen (Wirtzfeld, Domaine du Bonsoy), Hengelhoef, Namen (Les Tanneurs). Daarbuiten kwamen we ook voor een dagprogramma bijeen, o.a. in Leuven meerdere keren, Antwerpen, Gent, Bokrijk, Westerlo, Petit-Leez, Gaasbeek,... De volgende bijeenkomst is al gepland voor 2009. Maar voor we zover zijn worden we nog eens speciaal gevierd op de dag van de ingenieur op 6 oktober e.k. en bij deze doen we een oproep aan onze collega’s om die viering niet te missen. Jef De Lepeleire en Jules Heirman
PROMOTIE 1954, uitgenodigd in Oostende Op onze jaarbijeenkomst van 2 mei 2006 in Brussel werd meteen een enquête afgesproken over de geplande herfstreünie 2007. Uit een dertigtal positieve reacties is met wijsheid de grootste gemene deler en het kleinste gemeen veelvoud, én de kwadratuur van de cirkel met de gegevens bepaald: • Plaats: Oostende, Thermae Palace • Datum: woensdag 3 oktober • Bereikbaarheid: 2de stilstand van de kusttram vanaf Station NMBS, richting De Panne, gratis autoparking voor deelnemers bij de toegang van ’t hotel • Programma: 12,30 u in restaurant met zeezicht van Thermae Palace - VILv-aperitief en aansluitend feestdiner 15.00 u gezellig samenzijn in afzonderlijke zaal, met foto-, filmen diamontages over onze Leuvense tijd en de wereld van toen... Waarbij zij die ons ontvielen echt niet vergeten worden. Alles verzorgd door Fons Pauwels, samen met o.m. Theo Van der Wae-
teren en Dré Declercq die interessant materiaal in de BRTN - VRTarchieven opspoorde, t.e.m. de St-Barbara td van ’53-’54. Voor de muzikale omlijsting is er talent in overvloed aanwezig. In die zaal wordt een koffietafel voorzien met kleine gebakjes. • Inschrijving: 60 (zestig) Euro p.p., te storten op rekening 8906840314-02 van Paul Van Beveren, ( Schoonzichtstraaat 35 te 9051 St-Denijs-Westrem). Betaalstrookje geldt als inschrijvingsbewijs. Zijn telefoon: 09-222 61 30. Zijn e-mail:
[email protected]. • Prolongaties mogelijk...: Wie te Oostende wil overnachten na het feestprogramma, en er een rustige dag aan zee bijnemen... kan dat onder ideale voorwaarden hier. Louise-Marie’s koninklijke villa, Ensors museum, Napoleons fort en het visserskwartier wachten op enige boogscheuten van de Thermen. Wij namen alvast een optie op tien kamers voor de collega’s die willen verlengen.
19
VTK-praesidium 2007-2008
Praeses Dries Claes (9) Vice-Praeses Tom Bottelbergs (7) Secretaris Ralf Boelanders (6) Beheerder VTK Marline Berghmans (3) Beheerder ’t Elixir Sam Daems (13) Activiteiten Bart Coelmont (10) Goele Geuens Andries Purnal (5) Frederik Leys (20) Axel Vandevenne (23) Dieter Van Boeckel Daan van Berkel (22) William Dekeuleneer
20
Bedrijvenrelaties Frederik De Prins (niet op foto) Kim Proost
Greet Illegems (19) Lieven Smekens Elien Van den Dungen (14) Logistiek Jef Verheyen (25) Steven Bervoets (4) Nick Bemus (2) Communicatie Michiel Mentens (9) Thomas Sacreas (21) Bram Busschots (8) Lieven Smekens Cursusdienst Jelle Peeters Jan Hermans Pierre Martens (niet op foto) An Veyfeyken Didactiek Koen Verstrepen (26) Pieter Himpens (niet op foto) Wouter Rerren
E Toon Geens (2) Reinaut Krekels Fakbar Brecht Herckens Jeroen Janse Johan De Fyn (14) Bart Wens (27) Lisa Markey (31) Peterjan Peeters Kristof Mevissen Sport Bert Goossens (17) Emilie D’haeseleer (15) Tim van Hoeck (24) Theokot Evelien Craeynest (12) Felix Godts (16) Jonas Heylen Maarten Grauwels (18) Caroline Cooreman (11) Jeroen Gernay