Het blad van de Leuvense ingenieur

VERENIGING VAN BURGERLIJK INGENIEURS UIT DE K.U. LEUVEN

Forum: de ir als ondernemer, p. 5 getuigenissen? Jaargang 27 - nr. 4 - december 2007 - driemaandelijks tijdschrift http://www.kuleuven.ac.be/vilv/

Afgiftekantoor 3000 Leuven 1 − V.U.: Emmanuel Soens, Patrijzenlei 8, 2900 Schoten

Het blad van de Leuvense ingenieur Rik Donckels: ″De KMO en de ingenieur: een spannende relatie...″ p. 15

Geloven (deel 2): Dawkins hakt met botte bijl, Rowan Williams antwoord p. 13 Lexicon: Van ’Big Bang’ en Neodarwinisme tot ID en de Creationisten p. 18

Groene droom: biobrandstof uit snelgroeiend houtgewas en algen p.11

VILv

Faculteit

VTK

Inschrijven forumavonden?

p. 10

Dag van de ingenieur

p. 15

Reunies ’52, ’54 en ’64

p. 22

Nieuws van de faculteit

Kennismaking met de top van VTK

p. 4

p. 24

STEUN OOK HET THEOKOT (m.a.w. Thermotechnisch Instituut)

LAAT OOK IN TOEKOMST DE STRAALMOTOR BRULLEN! e campagne voor individuele sponsoring voor de renovatie van het Thermotechnisch Instituut werd opgestart met een brief en een brochure, gericht aan de alumni. Deze brief werd bijgevoegd aan het Ingenieursblad van september, ll. De campagne heeft ondertussen al 16.795 € opgebracht. Dank aan allen die steunden. We willen echter zeker zijn dat dit initiatief verder gaat en dus herhalen we de oproep voor diegenen die wilden, maar de brief hebben weggelegd en vergeten. Hier de herdruk van de brief.

D

Het gaat werkelijk om visionaire

wigd project dan noemen wij u

plannen rond dit Thermotechnisch Instituut.

graag eremecenas. Indien u dit wenst, zal uw naam en/of uw

Wij, burgerlijk ingenieurs, willen

schenking opgenomen worden

meewerken aan dit schitterende project. De totale kostprijs van

in ons VILv-tijdschrift. Naast het fiscaal attest ontvangt u ook een

het project wordt gedragen door

attest ondertekend door de rec-

de K.U. Leuven en bedraagt on-

tor van de K.U. Leuven, door de

geveer 1.500.000 euro. Wij willen 150.000 euro bijdragen aan

decaan van de Faculteit Ingenieurswetenschappen en door de

dit congrescentrum via directe

voorzitter van de VILv met ver-

en indirecte sponsoring. De vereniging van de alumni-ingenieurs van de K.U. Leuven (VILv) heeft

melding van u als eremecenas van het Thermotechnisch Instituut van de K.U. Leuven.

de organisatie van deze sponsoring op zich genomen.

Patrick, Paul en Guido waarderen uw deelname aan deze me-

Beste collega-ingenieur,

De K.U. Leuven heeft besloten om dit merkwaardig ’monument’

U kan storten op rekening 7340194177-89 van de K.U. Leuvengiften met vermelding ’gift HCC-

cenaatactie ten zeerste... samen willen wij dit ’memorabel’ labo een lang leven toewensen.

Wie van ons, aan welke universiteit of studierichting ook afge-

een totaal nieuwe bestemming te geven waarbij het historische

THRMO1-P3610 - Renovatie Thermotechnisch Instituut’.

Bij voorbaat hartelijk dank.

studeerd, kent niet het Thermotechnisch Instituut van de Leuvense Universiteit dat werd op-

aspect wordt gevaloriseerd in een hoogtechnologische toepassing. Men zal deze unieke site inrich-

Voor giften vanaf 30 euro stuurt de K.U. Leuven u een fiscaal attest toe. Wij zouden het echter

ir. Patrick Pype, Voorzitter VILv

gestart in 1931?Wie van ons heeft

ten als een volwaardig ontmoe-

appreciëren mocht u toetreden

ir. Paul De Somer,

er niet vele memorabele momenten beleefd met ondermeer de Rolls-Roys-straalmotor en de stoommachine H. Bollinckx?

tingscentrum met een auditorium, hoogstaande AV-apparatuur en een multifunctionele receptieruimte.

met een gift van 150 euro als ereschenker van het Thermotechnisch Instituut. Als u 1.500 euro zou bijdragen voor dit vereeu-

ere-voorzitter VILv dr. ir. Guido Declercq, bestuurder VILv

De VILv en de hele Faculteit Ingenieurswetenschappen staat achter dit project. Het is de bijdrage van onze ingenieursgeneratie in de VILv aan een noemenswaardig project, 76 jaar na onze voorgangers van 1931 in de UILv van toen. Zij schonken in moeilijke tijden het Thermotechnisch Instituut aan de Universiteit... VILv dacht dat het nu aan ons de beurt is om te zorgen dat het wordt behouden!

2

Geïnteresseerd? Sponsoring als bedrijf? Mail naar Thermotechmech.kuleuven.be E.Vanden Bulck

Pag.

VILv-Blad Magazine van de VILv. Verschijnt vier maal per jaar op 5.200 exemplaren. De VILv, de Vereniging van Burgerlijk Ingenieurs uit Leuven, is de schoolvereniging van de afgestudeerden Faculteit Ingenieurswetenschappen (vroeger ″Toegepaste Wetenschappen″ genoemd) van de K.U.Leuven. De VILv is lid van de GSV (Groepering der SchoolVerenigingen) van de KVIV. De GSV overkoepelt de alumniverenigingen van de Vlaamse burgerlijk en bio-ingenieurs. Wie aangesloten is bij de KVIV is automatisch ook lid van de VILv. VILv-leden zijn tevens lid van Alumni Lovanienses.

Een Nieuwe Start?

Beste collega’s, Dit keer schrijf ik het editoriaal eens niet achter mijn bureau, maar op het vliegtuig bij mijn terugkeer uit Lissabon, waar ik een conferentie bijwoonde omtrent RFID en het ″internet der dingen″. Daar werd gedebatteerd over hoe onze leefwereld eruit zal zien als alle objecten in de wereld via RFID-labels met elkaar en met centrale computers kunnen communiceren. Is het een luxesituatie die ons leven vergemakkelijkt of een bedreiging à la Orwells 1984? Wie zal het zeggen? Alleszins de moeite waard om daar verder op wereldvlak strategisch over na te denken en de impact vooraf te bestuderen.

Abonnementen Het VILv-blad wordt gratis verstuurd naar alle VILv-leden. Niet-leden kunnen zich abonneren. Een jaarabonnement - 4 nummers kost € 15 voor niet-leden, te storten op bankrekening nr. 001-0980529-32 van VILv, Kasteelpark Arenberg 1, B-3001 Heverlee.

C

Redactieraad

O

VILv-secretariaat, Kasteelpark Arenberg 1 B- 3001 Leuven Tel: (016)32.13.94; fax (016)32.19.82; e-mail: vilvkuleuven.ac.be

F

Redactie-adres:

O

Alfons Calders; Jos Deknopper; Kristof Geens; Patrick Pype; Gert Sablon; Eric Van den Bulck; Gilbert Verbinnen; Bart Van Buggenhout; Koen Vervloesem.

L

Werkten mee aan dit nummer

O

Jos Deknopper, voorzitter; Alfons Calders; Guido De Lepeleire; Kristof Geens, Bart Van Buggenhout; Eric Van den Bulck; G. Van der Perre, Gilbert Verbinnen; Koen Vervloesem.

Verantwoordelijke Uitgever:

N

E. Soens, Patrijzenlei 8, 2900 Schoten

En ondertussen zitten onze Belgische politici al meer dan een half jaar te redetwisten over de splitsing van een kieskring waarvan de betekenis op wereldschaal zeker niet olympisch is. Niet dat ze volledig ongelijk hebben. Er moet iets gebeuren en Vlaanderen dient zijn stem wat meer te verheffen i.p.v. zich te laten achteruitzetten. Maar hoe is het in godsnaam mogelijk dat volwassen onderhandelaars niet op een redelijke termijn tot een oplossing kunnen komen? Hoewel we hierop zelf niet al te veel commentaar kunnen geven, want het opzetten van een nieuwe samenwerkingsovereenkomst tussen de schoolverenigingen, waaronder VILv (het ″kleine Vlaanderen″) en de centrale KVIV (het ″grote België″) is ondertussen ook al een eeuwigheid aan de gang. Gelukkig zijn er nu toch een aantal mensen tot de bevinding gekomen dat scheiden niet noodzakelijk doet lijden. Door een sterkere eigen identiteit te erkennen van de deelgroepen en deze meer vrijheid te geven, kan men in bepaalde gevallen tot een hechter samenwerkingsverband komen. Een ongelukkige partner in een geforceerd huwelijk, heeft ook niet echt de kans al zijn talenten te ontplooien. Maar we denken op de goede weg te zitten naar een ″nieuw KVIV″. We rekenen hiervoor op de deskundige leiding van de tandem Louis Cooreman & Paul Verhoeven. Er zal gewerkt worden aan een verbeterde invulling van alle identiteiten binnen die KVIV (schoolverenigingen, gewesten, technologisch instituut, jongeren, senioren,...). Laat ons hopen dat onze

3

nummer en op onze website (www.vilv.be). Tevens wil ik de renovatie van het Thermotechnisch Instituut beklemtonen, waar we van velen onder jullie reeds milde giften mochten ontvangen. Waarvoor onze hartelijke dank! Indien er nog collega’s zijn die zich geroepen voelen om een financieel steentje bij te dragen, aarzel niet om met ons contact op te nemen. Tot slot ook even 23 mei noteren in jullie agenda, want dan gaat onze Jaarlijkse Algemene Vergadering door. Meer details hierover in ons volgend nummer en op onze website.

toekomstige federale ministers ook dergelijke stappen gaan zetten... En de vernieuwingsdrang binnen onze VILv gaat nu ook zijn invloed hebben op het vlak van ons tijdschrift. Voor jullie ligt het laatste nummer ″oude formule″. Het volgende wordt immers samen met de ingenieursfaculteit van onze Alma Mater uitgegeven. Het wordt ook in een nieuw en deze maal kleurrijk jasje gestopt. Iets om naar uit te kijken! Graag ook nog even jullie aandacht voor onze activiteitenkalender. Na een meer dan geslaagde ″Dag van de Ingenieur″ en een bomvolle zaal voor onze eerste forumavond omtrent ″ingenieurs en ondernemen″, volgen er in 2008 nog twee boeiende forumavonden, waarover meer in dit

Rest me alleen nog jullie een prettig einde jaar toe te wensen, alsook een schitterend 2008! Het ga jullie goed! Patrick Pype

NIEUWS VAN DE FACULTEIT nschrijvingen van generatiestudenten voor de richtingen Ingenieurswetenschappen (burgerlijk ingenieur en burgerlijk ingenieur architect) voor het academiejaar 2007-08. Een generatiestudent is een persoon die voor het eerst inschrijft in het 1ste jaar hoger onderwijs in Vlaamse Gemeenschap, als hoofdinschrijving.

I

K.U.Leuven (http:www.kuleuven.ac.be/studinfo/) Richting 1ste ba ir. wet. 1ste ba ir. wet.: A Totaal

Man 333 62 395

2006 - 2007 Vrouw 49 54 103

Totaal 382 116 498

Man 363 62 425

2007 - 2008 Vrouw 60 77 137

Totaal 423 139 562

Man +9.0 +0 +7.6

Verschil in % Vrouw +22.4 +42.6 +33.0

Totaal +10.7 +19.8 +12.9

2007 - 2008 Vrouw 55 76 131

Totaal 338 181 519

Man +10.5 +50.0 +19.0

Verschil in % Vrouw +31.0 +38.2 +35.1

Totaal +13.4 +44.8 +22.7

Man +41.4 -33.3 +21.5

Verschil in % Vrouw +33.3 -23.5 -8.7

Totaal +40.6 -28.9 +14.7

U. Gent (http:www.ugent.be/nl/onderwijs/administratie/inschrijven) Richting 1ste ba ir. wet. 1ste ba ir. wet.: A Totaal

Man 256 70 326

2006 - 2007 Vrouw 42 55 97

Totaal 298 125 423

Man 283 105 388

V.U.Brussel (persoonlijke mail van Mevr. Valerie Wojciechowski, Coördinator Inschrijvingen) Richting 1ste ba ir. wet. 1ste ba ir. wet.: A Totaal

4

Man 58 21 79

2006 - 2007 Vrouw 6 17 23

Totaal 64 38 102

Man 82 14 96

2007 - 2008 Vrouw 8 13 21

Totaal 90 27 117

We zien dat aan alle universiteiten het aantal inschrijvingen verhoogd is. Vooral de VUB kent een gestage groei, komende van 50 studenten totaal in het jaar 2002-03. De campagnes voor popularisering van de wetenschappen hebben blijkbaar ook voor de ingenieurswetenschappen vruchten afgeworpen. Met vreugde stellen we vast dat het aantal meisjesstudenten in de gewone richting overal sterk is toegenomen. Aan de K.U.Leuven vormen ze nu 13,8% van de nieuwe studentengeneratie. Dit is een trend die moet geborgd worden. Hoe dit moet gebeuren, vraagt u? Laat het ons weten. Prof. dr. ir. E. Van den Bulck

Drie ingenieurs-ondernemers getuigen

DE INGENIEUR HEEFT SCHRIK VOOR ONDERNEMEN? nderzoek zou uitwijzen dat ingenieurs in doorsnee te weinig zelfvertrouwen of kennis hebben om een eigen onderneming op te richten. Is dat zo? Komt dat door de ir-opleiding of ligt de oorzaak bij onze Vlaamse ingesteldheid van doemdenken rond ondernemen? Spelen andere factoren mee? Vragen voor drie ir-CEO’s: Bart Van Coppenolle van Metris, Danny Lein van E-ZONE en Marc Van Aken van SO Kwadraat. Na hun ″levensverhaal″ was er het debat onder leiding van Rudy Aernoudt, overheidsondernemer en ooit Secretaris-Generaal van EWT (Economie, Wetenschap en Innovatie) Vlaanderen. Deze forumavond van dinsdagavond 20/11 scoorde een bomvol auditorium in het Arenbergkasteel.

O

Bart van Coppenolle, Metris

De basis van Metris was een algoritme voor ’reverse engineering’, ontwikkeld in PMA (Productietechnieken, Machinebouw en Automatisering, departement Werktuigkunde). Het gaf een snellere verwerking van puntenwolken dan tot dan toe mogelijk was. Sneller betekent: ″meer mogelijkheden in dezelfde tijd″ of ″meer resultaten in kortere tijd″, in elk geval een competitief voordeel voor de gebruiker. Reverse

spronkelijke 3D-CAD model″. En dat kon ook met deze technolo-

niet dat er verkeerde beslissingen werden genomen. Dat kan

gie. Er was dus know-how (pun-

men recht trekken. Er werden

tenwolken omzetten naar XYZ-

geen beslissingen genomen en

coördinaten) en er was een

voor een onderneming is beslui-

markt (kwaliteitscontrole).

teloosheid dodelijk. Januari 2000 kwam een financiële inbreng in

In eerste instantie werden kwaliteitscontrolediensten verkocht

het kapitaal door de GIMV en via leningen werd de baas van het

(en hiervoor werd procesondersteunende software ontwikkeld).

Duitse bedrijf uitgekocht. En hier

Bleek dat ’wat men deed’ ook wereldwijd uniek was, want er kwam de vraag van een Japanse klant.

maand later, maart 2000, was er de beurscrash van de technologie-aandelen en werden alle geld-

Toyota geloofde in het concept en hielp Metris deze software ont-

kranen dichtgedraaid voor technologiebedrijven. Zonder deze

wikkelen tot een gebruiksvriendelijk product. Toyota vertelde Metris ook wat nog meer nodig

financiële injectie en die buy-out zou Metris echter nu niet meer

speelde de factor geluk mee: drie

hebben bestaan.

was om een totale oplossing te hebben. Deze klantvragen waren de start van een echt bedrijf.

Om een lang verhaal kort te ma-

engineering was een door de EU

Alles zelf ontwikkelen, was on-

ken. We zijn nu 13 overnames verder. Telkens gebeurd met een integratieplan, met afbakening van

gesponsord onderzoek waarop

betaalbaar en tijdrovend. Dus werd gezocht naar partnering. De eerste partner, in 1999, was een Duits bedrijf van lasercamera’s. Bij de merging werden echter geen sluitende afspraken rond strategie en cashgenererende activiteiten gemaakt en met twee bazen die aan het roer stonden te trekken, ging het schip bijna op de klippen. Het probleem was

functieprofielen, persoonlijke doelstellingen (en met verloning naar resultaten). En telkens opgevolgd door een integratiemanager. Wekelijkse rapportering zoals een verkeerslicht: rood, oranje, groen. Het hele ontwikkelingsen overnameplan heeft één doel: klantentevredenheid. In december 2006 was er de beursgang, dit om een financiële structuur te

een groep van 5 mensen werkte. Toen dit project in 1995 afliep, zei prof. Kruth aan de teamleider Lieven De Jonge: ″richt een firma op, want het algoritme heeft potentie en je hebt de mensen″. Bart, ook assistent aan PMA en met enige ervaring in het opzetten van een kleine handelszaak, werd CEO van Metris. ’Reverse engineering’ is inputdata voor CAD, dus trok Metris vol moed met het theoretische model de CAD-wereld rond en... vond veel interesse (zeker omdat niets was gepatenteerd), maar geen klanten. Na deze desillusie was de Vlaamse industrie aan de beurt en men kreeg te horen ″reverse engineering, nee dat niet... Maar in kwaliteitscontrole zou het nuttig zijn als we de 3Ddimensies (XYZ-coördinaten) van echte voorwerpen konden opmeten en vergelijken met het oor-

5

kennis vergde), maar verzeke-

tentiële internetmogelijkheden

ringsfirma’s zagen dit initiatief niet

zich vertaalden in massa’s opstarts″). ″Internet, dat was het″.

zitten (″hun competitief bestaan was blijkbaar mist ophangen″).

In juli 1999 gaf hij zijn job op en

Wel liet de website toe om 50 mil-

zette met Paul Janssens, na

joen BF kapitaal op te halen (″100

maanden brainstormen, zijn internetbedrijf op: een Europese

was ook mogelijk geweest, maar 50 leek iets waar je veel mee kan

incubator om van ideeën inter-

doen″). Venturebay werd 50% ei-

netbedrijven te maken, tegenhanger van Idealab in de US. IN-

gendom van de geldschieters. (″Deze zagen de participatie

SEAD leert dat je je onderne-

waarschijnlijk als leergeld en luk-

ming best start voor je 35ste, hij

te het, waren ze mee in de inter-

was 29. Die 32 is niet zo gek: rond die pe-

net gold rush. Maar moet gezegd: ze waren elke raad van be-

kunnen presenteren die er ’staat’

meer dan 520 mensen werken,

riode (1) heb je een stabiel leven

stuur paraat!″). Ook hier: ″de ka-

(een vertrouwensbasis voor een klant ). En dat heeft dan geleid

met R&D in verschillende landen, met een groeifactor 3,35 in

uitgebouwd (en een ruggengraat is nodig: ″de vrouw werkt,

pitaalsinjectie was gelukkig eind 1999, dus voor de technologie-

tot een wereldwijd bedrijf waarin

2006 en 40% groei in eerste jaar-

ik was ondernemer″ was een zin

aandelencrash, anders was het

helft 2007, het merendeel orga-

die meermaals in de mond werd

ondernemerschap gestopt voor

nische groei. Het is een verhaal van overnames en integreren in

genomen); (2) je hebt kennis kunnen verzamelen en (3) je hebt een

het begonnen was″. Ideeën en visie zijn het begin, maar timing -

een totaalconcept, waarbij het

netwerk. Drie basisvereisten voor

geluk dus - is nodig: te vroeg is

bindmiddel de eigen R&D is. Dit totaalconcept geeft waardecreatie, niet de overnames op zich!

ondernemersucces. Venturebay N.V. startte 1/09/1999

marktloos stranden, te laat is niet meer opstarten. De raad van bestuur had dus 3

En er wordt winst gegenereerd, want de beurs kijkt misschien naar omzetstijgingen, de aandeel-

als een zolderkamertjesverhaal. Na de euforieperiode (opstartformaliteiten, aankoop computers,

klinkende namen en dat was voorpaginanieuws in de Tijd. Zeer belangrijk: er was nu geld, infra-

houders zijn pas tevreden als hun

domeinnaam registreren...) kwam

structuur en credibiliteit. Maar

aandeel winst genereert.

echter ’what next’? ″Investeerders gecontacteerd, keken van ’ho, 2 man with a plan..., again’.

nog geen inkomsten voor de vennoten. Volgende stap: contacten genereren voor het incubatiecen-

Wij snapten het niet: ’zo’n realistisch plan, die moéten direct instappen’, tot iemand zei ’toon wat

trum. In de UK bestond ″First Tuesday″, een maandelijkse bijeenkomst van internetfanaten die

je plan waard is en kom dan terug’″. Uit een ideeënlijst AssurWeb.be gekozen, een website voor particulieren om verzekeringscontracten te vergelijken. Na 1,5 maand was de website af (toen nog een hele klus die veel

brainstormden over internetinnovaties. ’First Tuesday Belgium’ werd opgestart en het lukte om topevenementen op te zetten. Er werden ook 15 mensen geëngageerd: ingenieurs, economisten en... advocaten (ook de anderen

Het geheim voor succes? Hard en gedisciplineerd werken, snel beslissingen nemen om in te spelen op opportuniteiten (of om terug ’on the road’ te geraken) en een reeks bedrijfswaarden die creativiteit mogelijk maken. En alhoewel onafhankelijk ervan opgesteld, de ’topics’ komen overeen met deze van Bill Gates van Microsoft (slim van hem): (1) openheid (belangrijker dan ’respect’, want openheid geeft

Danny Lein, E-zone

dat iedereen zijn mening mag

6

historische periode waar de po-

verdedigen en niet enkel moet gehoord worden) (2) eerlijkheid (niet om te zien wat anderen fout doen, maar om zichzelf de spiegel voor te (laten) houden) (3) ″boldness″ (krachtig in het uitdrukken van wat je werkelijk denkt, (stout)moedig in het nemen van acties, geen politieke spelletjes) (4) passie (betekent ’liefde’... voor de job in succes, maar ook... in mislukking omdat dit belangrijk is om te leren door te zetten en hierin opportuniteiten te zien om verder te gaan met iets beters, en passie ook... in het commitment naar de klant) (5) commitment (naar de klant, naar hetgeen de klant nodig heeft, naar het personeel, naar de maatschappij...) Tot slot: ″Success is walking from failure to failure″.

Danny’s parcours startte in het VTK-presidium met ″het gouden krijtje″ dat studenten proffen laat beoordelen (″de zwaarste opstart in mijn carrière″). Van 1992 tot 1995 actief bij Procter & Gamble: van debuggen tot wereldwijde IT-projecten. In 1995-’96 terug naar school: INSEAD, MBA. Toen naar McKinsey & Company (″consultingbedrijven namen geen ingenieur aan zonder MBA″). Daar leerde hij Internet kennen: in 1997-’98 bubbelde in Amerika de Internet-hype (″een

bevestigden dat in nieuwe busi-

nog zou verder doen″. In 2003

E-ZONE nergens. Een maand na

ness men niet mag besparen op goed wetsadvies). En als fait di-

was internet daarenboven geen prioriteit meer binnen bedrijven

de overname werd dat contract toch opgezegd. Gelukkig had

vers: de keuze van het kantoor.

en nog onbekend bij particulie-

men het netwerkingsprincipe ’wie

De raad van bestuur was una-

ren. Opnieuw screenen van de

ken je, wie helpt je’ toegepast.

niem: ″het bedrijf gaat groeien, dus is een groot, prestigieus kan-

markt en ″mobiel″ werd als veelbelovender gedetecteerd met de

Het overnamecontract was opgesteld met hulp en expertise van

toor noodzakelijk″. Bleek één van

introductie van MobileWeb.be als

de financiële investeerder, en zo-

de foute beslissingen.

resultaat. De drie investeerders waren echter niet meer te over-

doende werd er niet veel aan de overname verloren. Nogmaals

tuigen. Dit leidde tot een mana-

wettelijke bescherming van wat

gement buy out met de twee ven-

men als ondernemer doet, is per-

noten en één investeerder, Mitiska Netfund Europe. Belangrijke

manent nodig! Zonder dergelijk overnamecontract was E-ZONE

ondernemersles toen geleerd:

van de kaart geweest.

″voor consulenten geldt de 8020 regel, maar voor een entre-

Vandaag noemt de business: ww-

Marc Van Aken studeerde in 1986 af en alhoewel hij elektrotech-

preneur is beslissen op 50-50 ba-

w.e-zone.net (hosting en incuba-

niek had gedaan, lonkten hem

sis al heel comfortabel″.

tie voor internettoepassingen),

Venturebay stopte, E-ZONE op-

www.mobileweb.be (opzetten van mobiele toepassingen, GSM-

de computers. Hij begon Commodore te verkopen. Van PC’s

Ook Telito.be (personeelsrecrutering) werd opgestart. En... toen gingen tijdens de raad van bestuur van 9/11/2001 de twin towers tegen de vlakte... en ook het vertrouwen van de investeerders. Na veel argumenteren bleven ze nog aan boord. Register.be zou de inkomsten genereren om het incubatoridee uit te werken. Met servers werd een rush gedaan naar domeinnamen: 700 werden geregistreerd (was ook nodig, want elke business op internet vergt een domeinnaam). Eén ervan was Register.be, waarop men vragen kreeg voor het registreren van domeinnamen. Internationaal kon dat op register.com. Toeval (’geluk’), maar meegenomen. En dus snel deze activiteit opgestart. Is nu nr. 3 in België. Telito.be was één kwartaal rendabel en werd in de recruteringscrisis van 2002 gesloten.

gezet met overname Register.be en MobileWeb.be. Business werd ″mobiel″ (bijv. de mogelijkheid geven om SMS-jes gelijktijdig naar meerdere mensen te versturen). En afgeslankt van 15 naar 5 mensen, wat het bedrijf rendabel maakte. Ondernemersles: ″beter directe rendabele business dan een groots plan waarop veel personeel werkt″. Er volgden 2 jaar groeicijfers van 30 à 40% per jaar en... geld verdiend. Toen kwam M-Cube te koop, ac-

Van 1999 tot 2003 kwam de cash

tief in dezelfde branche, maar groter. Het ging om snel reage-

flow van het uitwerken van internetstrategieën voor grote bedrijven. Onvoldoende om inkomen voor de vennoten en aandeelhouders te leveren en de beheerraad dus telkens vragen ″of men

ren: financiering werd gezocht en in 6 weken werd gekocht. De reden: het had een zeer rendabele en (bij navraag) stabiel lange termijncontract met een TVmaatschappij en in ’media’ stond

gateway...) en www.register.be (domeinnaam registratie). Ren-

Marc Van Aken, SO Kwadraat

naar netwerken. En in 1990 kreeg hij contact met Network Gene-

dabel en groeiend. Grootste probleem vandaag is ″gecontroleerd

ral, toen een Amerikaanse KMO (120 man) en actief in testapparatuur voor PC-networking. Uit

blijven in de groei″: dit betekent het opzetten van middelmanagement want het bedrijf is te groot

Silicon Valley, hét ’land van belofte’! Deze zocht een ’Technical Support’ als start voor Europe-

om door de vennoten, beiden controlfreaks, verder alleen in het

se activiteit. Hij kwam uit de sales, dus zoals vroeger met de cur-

oog gehouden te worden. Ook groeien is moeilijk.

sussen: alle boeken over dit onderwerp gekocht en gememoriseerd, als voorbereiding op het

Tot slot: de basisprincipes voor een entrepreneur uit ″Rules for

technisch interview dat nooit kwam. De eerste werkdag: het

Revolutionairies″: (1) create like God (wees enthousiast)

vliegtuig naar Zwitserland, 4 dagen op hotel voor opleiding.

(2) don’t worry, be crappy (tijd is geld, vandaag lanceert iedereen op Internet bethaproducten en verbetert ze zo snel zich problemen manifesteren) (3) avoid death magnets (wat dood is moet afgestoten, zonder weemoed) (4) eat like a bird, poop like an elephant (informatie snel oppikken, snel je producten verspreiden) (5) Don’t ask people to do thinks you wouldn’t (verkopers motiveer je door eigen voorbeeld) (6) turning vision into action (verschil tussen consulent en ondernemer: de consulent geeft de visie, de ondernemer zal zijn visie snel in acties moeten omzetten) Dat laatste punt is juist het plezantste van het verhaal.

Leuk. Ook van de 120 protocols alle namen en bijhorende afkortingen van buiten geleerd, was leuk om een klant te overdonderen. En de job: veel reizen, veel vliegen, wat toen nog onbetaalbaar was, dus fun. En er was San Fransisco en Palo Alto als hoofdkwartier, ook niet mis. En wat voor technologie er daar was! Begin jaren negentig kon men er al informatie delen op internet, via een directory. Niet zo eenvoudig, maar het was mogelijk (het was nog de tijd van internet als netwerk van de supercomputers voor researchdoeleinden). En in België bestond er niets, maar dat moest er ook komen. Dat is dus wat men noemt een ″opportunity awareness″. En het volgende idee was: ″dat wordt iets en ik ga zelf iets doen″. En hij ontdekte een oud-collega die hetzelfde ge-

7

zien had en al een paar maan-

ook de lifecycle van entrepre-

is het niet abnormaal dat je wordt

mogelijk: wie weg wou of moge-

den bezig was. Hij zei dus tegen zijn vrouw ″blijf werken, want ik

neurship: bedrijf opstarten, beginnen uitbouwen en bij succes

uitgekocht en uw bedrijf in een groot geheel verdwijnt. Het ver-

lijkheden hadden, kreeg voorrang bij ontslag. Deze verplich-

weet niet wat het gaat worden″

haal was niet helemaal gedaan:

ting zorgde wel voor een enor-

en zegde zijn goed betaalde job

Zijn visie op de ’opstartobsta-

na de beurscrash waren er gro-

me ervaring van hoe vakbonden

op (waarbij de US-mentaliteit mooi wordt geïllustreerd met de

kels voor ingenieurs’ Kijk naar de website van de

te moeilijkheden en als directielid was Marc verplicht collectief

reageren.

reactie van zijn Amerikaanse

K.U.Leuven en wat ziet u bij de

ontslag te geven aan een groot

Eind 2002 stapte Marc uit World-

baas: ″succes en wordt het niets, bel me, en we gaan zien wat we

ingenieursfaculteit:

deel van ’zijn’ werknemers. Dat gebeurde dan wel zo menselijk

com en startte - na een sabbatical - samen met anderen die hun

samen kunnen doen″). Volgen-

(1) de slogan ’wordt ingenieurs’ met een foto met drie mannen.

de stap: de omvorming van de

Een impliciete boodschap?

Zijn visie op entrepreneurship

draat, een vzw die het aantal

bestaande bvba naar een NV met drie vennoten en marketing werd

(2) Wat nog? De vraag ″twijfel je aan je voorkennis? Doe de

voor ingenieurs: (1) unieke kennis is belangrijk.

Spin-Off’s in Vlaanderen wil helpen verhogen vanuit valoriseer-

de functie van Marc. En men zag

zelftest″. Enorm bemoedigend

Dus elke onderzoeker moet

bare technologie die binnen de

het groot: internetservices voor de hele Benelux!

voor wie interesse heeft om in-

voor hij zijn doctoraat begint,

genieur te worden. (3) Ik hou vol en lees de de-

kijken wat er bestaat aan patenten. Niets frustrerender dan

Vlaamse kenniscentra aanwezig is. Het bedrijf helpt deze nieuwe

Er moest veel geld worden ge-

caan zijn boodschap. Steeds

een nieuwe technologie ontwik-

genereerd. Toen kostte een Cisco router gemakkelijk de prijs van

die boodschap: het is moeilijk, zou je het wel aankunnen?

keld te hebben die je niet kan commercialiseren, want het

een kleine wagen en hiervan waren er voor internetservices veel

(4) We moeten ingenieurs aan-

marktgebied is dichtgespijkerd

trekken, dus elk departement krijgt een deel in het grote reclamebord en... wat blijkt: er

met patenten. (2) er is een voortdurend debat over de relatieve waarde

staat nog een muis op zonder scrollwiel: zeker 5 jaar oud. Zijn

van intellectuele eigendom versus ″waarde″ van het starters-

we mee? (5) Het gaat om een plaatje met

team, van de ondernemers. Ideaal is de verhouding 10% voor

producten. Marc’s opmerking was dat regel één in de reclame is: ″zet mensen in uw

de IP Industrial Property, de universiteit dus), 90% voor de starters: wie zijn kennis heeft op-

beeld″. (En ondanks zijn enthousiasme om ons te overtui-

gebouwd, zou het moeten kunnen meenemen om een nieuw

gen gaffelt hij hier volgens mij. Ik, de auteur dus, zelf redactie-

bedrijf mee te starten. Het aantal spin off’s zou zeker toene-

directeur in de technische pers met meer dan 22 jaar ervaring in ″het bespelen van de ingenieursmarkt″, ben het met hem NIET eens: in uw bedrijf en bij uw klanten zet je mensen centraal, maar sonderingen in mijn technisch publiek wijst uit dat in publiciteit voor hen deze regel niet geldt: met mensen op je publiciteit zien ze je merknaam niet staan en dus gooi je je geld weg. Zet dus wél duidelijke producten op je pub en ze herinneren je firmanaam én je producten, bijv. omdat ze opmerken, zoals Marc, dat de technologie niet of wel recent is. Waarop Marc antwoord: ″ik kan mij hier wel in vinden, maar bedenk wel dat de website van de K.U.Leuven zich richt op 17jarige jongens en meisjes en deze wil motiveren en aantrekken, geen ingenieurs″.)

men, want kennis is een positieve aanmoediging van risicoschap. Zo wordt het bijv. ook aan de Stanford University aangepakt. (3) Boek welke ik in mijn leven niet wil lezen: ″Woulda, Coulda, Shoulda″ (overcoming, regrets, mistakes and missing opportunities): als je jong bent ″ik wou of zou″, ″ik kan dat doen″, en als je oud bent ″ik had dat moeten doen″. Neen doe het als je er aan denkt. En dan ben je een ondernemer. Trouwens ondernemer zijn is niet enkel ″zijn eigen bedrijf″, maar elke ingenieur moet ondernemer zijn in zijn bedrijf. Achter industriele bedrijven die het goed blijven doen doorheen goede en minder goede conjunctuurperioden staan steeds ingenieurs met ondernemingsgeest ... met de mentaliteit van industielen.

nodig. Maar de business ging: het eerste jaar werd 6 miljoen BEF gegenereerd. Er werden drie mensen geëngageerd. Ondanks de goede business was het balanceren op de rand van de afgrond: ″zal er eind deze maand wel geld zijn om salarissen uit te betalen?″ En er was het zwaard van Damocles: Belgacom had een monopolie op telefoonbusiness en men leefde dus bij de gratie dat deze niet doorhad dat er met internet geld te verdienen was. Na twee jaar was de omzet vertienvoudigd. De naam van het bedrijf was INnet. Toeval, maar vele mensen dachten dat ze als ze internet wilden bij INnet moesten zijn en natuurlijk werden ze geholpen. En marketing werd creatief gevoerd: tijdschriften wilden in die periode uitleg over internet, elke uitleg was neutraal maar telkens kwam er toch de naam INnet in het artikel. Mooi gespeeld.

8

En half 1990 kwam UUNET die eerst een deel aandelen overnam en dan helemaal overkocht. Deze werd toen zelf gekocht door MFS, die direct daarna onder Worldcom kwam. Van 6 mensen bij de start kwam men in enkele maanden in een bedrijf met 60.000 mensen terecht. Er was verkocht voor er van de 2000/ 2001-crash sprake was. Dat is

zaak hadden verkocht SO Kwa-

Spin-Off bedrijven opstarten.

Debat onder leiding van Rudy Aernoudt (we hebben telkens de antwoorden gecompileerd)

Aernoudt: Er is voor succesvol ondernemen de juiste timing (geluk) nodig. Succes en faling liggen dicht bij elkaar. Het gaat om kijken naar opportuniteiten en direct beslissingen durven nemen. Ondernemer en manager zijn geen synoniemen. En een ingenieur is iemand die graag alles berekent. Dus ondernemen en ingenieur is dat geen schizofrenie? Ook ondernemen gaat over een beheersen van risico. Dus convergent en divergent denken moeten beiden aanwezig zijn. Zoals de tegenstelling tussen craftman & artist: eigenlijk zou er geen mogen zijn want de top wordt bereikt met een synergie. De kunst is dat aspect te laten primeren wat op dat ogenblik van doen is. Dus geen compromis tussen, maar een afwisselend gebruik van talenten. En misschien wil

een ingenieur te veel begrijpen

Pharma, Volkswagen, Alcatel Bell,

hoefte aan is: ″ik heb het warm

ting, in een denken dat de stu-

in plaats van springen op basis van aanvoelen, maar het analy-

Agfa Gevaert. Vroeger vocht men er bij wijze van spreken voor zijn

water uitgevonden, wil je wel warm water?″. Onze ingenieurs-

deerrichting niet is aangepast aan de toekomstige taken,... in een

tisch denken van een ingenieur

″job voor het leven″, letterlijk en

opleiding geeft deze dingen niet

negatief beeld over techniek en

is zeker zijn groot voordeel: ana-

figuurlijk. Vandaag hoort men

mee. We moeten een stevige

techniekers (onsociaal).

lyseren en detecteren is eigen vanuit de opleiding... en techno-

deze namen enkel in het kader van reorganisaties en ontslagen.

technische basis houden, maar de huidige ’theoretische econo-

Slotvraag: wat zijn drivers om

logie begrijpen. Trouwens één

De toekomst zit in de nieuwe ini-

mievakken’ (over macro-econo-

als ondernemer risico’s te gaan

van de dingen die elke ingenieur leert is ″elke berekening geldt bin-

tiatieven en dat heeft waarschijnlijk eigen wetmatigheden.

mie) zouden kunnen vervangen worden door ’getuigenissen van

lopen?

nen specifieke grenzen″, en als

praktijkexperten’. In dat geheel:

De voornaamste driver om te star-

ondernemer moet je natuurlijk

Maar ’in de cultuur van vandaag’

je kan keuzevakken in ″onderne-

ten is erkenning, winnen in het

ook de grenzen kennen binnen dewelke je potentiële mogelijk-

is ondernemen minder dan ooit evident. Uit enquêtes betreffen-

men″ inrichten, maar weet dan 80% of meer van de studenten

spel (dat eigenlijk het leven toch is), bevestigd zien dat je goed

heden inschat. En techniek moet

de ’de beste werkgever’, zeggen

nooit geschikt zullen zijn voor het

bent in je specialiteit. Dat ’erken-

je op school leren, economie en andere gaven kan je desgeval-

de meesten ’de overheid’. En volgens een enquête bij studenten

zelfstandig entrepreneurship. Deze cursussen kunnen toekom-

ning’ belangrijker is dan ’geld’ bewijzen de initiatieven van ’ge-

lend nog later, door vallen en op-

van een business school werd

stige opstarters tijd sparen (denk

slaagde ondernemers’ in het ka-

staan leren.

’tax inspector’ als meest gewaar-

aan de valkuilen, denk aan tips

der van liefdadigheid. Hij (en zijn

Aernoudt: Laten we even de fi-

deerde job gekozen. Laten we de geschiedenis presenteren: in

zoals ″bekijk de patenten in uw kennismarkt″, ″denk aan efficiën-

vrouw) zouden deze tijd kunnen steken in het verdubbelen van het

losofische toer op: wat met afgunst op succes?

de 16de eeuw, na het Spaans wereldimperium van Karel V kwam

te netwerking″, ″vergeet niet, een goede advocaat in je team te heb-

behaalde fortuin, maar neen, ze gaan voor sociaal vriendelijke

Philips II; er was luxe en een vlucht in de ambtenarij. Het heeft

ben″...).

Geld verdienen wordt in onze Eu-

doelen. IJdelheid wordt het ook genoemd, maar erkenning is juis-

ropese cultuur als pejoratief gezien. Ondernemers moeten dus zeker profiteurs en bedriegers

tot 1984 geduurd vooraleer Spanje terug uit een diep dal is opgestaan. Vlaanderen heeft nu

Eigenlijk zouden we elke ingenieur zes maanden op stage moeten sturen om op jaarbeur-

ter.

zijn. Zie het evangelie: ″het is moeilijker voor een rijke om in de

40.000 ambtenaren en dat aantal is al verschillende jaren

zen TV-toestellen te verkopen. Hij leert de techniek beter begrijpen,

hemel te komen dan voor een kameel door het oog van de naald

groeiend!

welke features zijn iets waard en dit face to face met de (poten-

te komen″. Iemand die cultuur wil veranderen, zal geen ondernemer worden, maar zal aan het

Publieksvraag: hoe eerste klanten verwerven, zonder achtergrondargument van ’ervaring’?

tiële, te overtuigen) klant. Trouwens dit aspect van ’verkoop aan technisch onkundigen’ is ook in

kruis eindigen. Niet zo in de Angelsaksische cultuur. Daar be-

Het gaat in business om ’waar-

de interne structuur van een bedrijf nodig. Ingenieurs starten niet

de creëren voor de klant’ (en hem ervan overtuigen). Belangrijk is de ’technologie’ (uniek), maar ook de ’eigen medewerkers’ die deze technologie beheersen en de markt kunnen enthousiasmeren en kunnen sonderen of er be-

per definitie in management, maar moeten zich verkopen om er in te geraken. Dat wordt dikwijls vergeten en leidt dan tot teleurstellingen in carrières en (indirect, via beeldvorming) in ontmoediging van de studeerrich-

grijpt men dat ″oog van de naald″ een poortje in de Jeruzalemse verdedigingsmuur was en een kameel kon er door, zij het met moeite. Belangrijk is het rolmodel. Aernoudt: niemand spreekt over coaching? Niet nodig? Ondernemen is een spel van vallen en opstaan, van met je gezicht tegen de muur lopen. Natuurlijk zou en zal coaching helpen om valkuilen vlugger te onderscheiden, maar een ondernemer moet doen wat hij moet doen. Belangrijker, en deel uitmakend van coaching, is netwerking: zorg dat je omringt bent met een netwerk die helpt valkuilen detecteren en die kan helpen na vallen op te staan. Hoeveel is ’ervaring’ waard. Kijk naar bestaande bedrijven, genre Janssen

Drivers zijn voorbeelden. Het debacle van Ieper heeft initiatieven en innovaties in Vlaanderen voor 10 jaar stil gezet. Figuren als Bill Gates, van nieuwe technologie tot wereldwijd overwicht, zijn trekkers. En logisch dat geld verdienen voor de ondernemer ook een affirmatie is. Drivers voor succes zijn: het idee ″dat is het, dat is iets waar ik me wil/moet in vast bijten″. Opportuniteiten komen uit nieuwe verbanden leggen, op een andere manier dan anderen. Andere topitems zijn: ″snelheid″ (ieder internetinitiatief gebeurt op bhetaversies), ″geld maakt het gemakkelijker″ (voor ideeën hebben banken weinig geld over, behalve als je iets in onderpand kunt geven) en ″niet besparen op juridisch advies, eerder op locatie″. Maar vergeet niet ″Dat kan iets worden″ bestaat eigenlijk niet, het is de ondernemer die er iets van maakt. Werken en harder werken zijn ook gevolgen van ondernemen. En het belangrijkste voor een ondernemer is ″starten″. En ″neem geen boodschappen en raadgevingen blindelings over: vorm je eigen ideeën en doe wat je denkt dat belangrijk genoeg is om het spel te spelen″.

9

Forum 19 februari 2008 Auto en verkeer in de toekomst Oplossingen langs infrastructuur en intelligente weg. De nieuwe technische ontwikkelingen, met een case study. Moderator:

Toenemende verkeersstromen roepen om aanpassing van infrastructuren, een aanpak die vaak

- Gert Sablon, product manager, ICOS

op korte termijn al verbetering kan laten zien. Denk maar aan grote projecten als de ring rond Antwerpen en het verkeersknooppunt Lummen. Er zijn ook kleinere ingrepen die verkeersdoorstro-

Sprekers:

ming kunnen verbeteren zoals het inrichten van zogenaamde turborotondes... Een volgende mo-

- Nick Cohn (Tom Tom)

gelijke stap is het verhogen van de ″throughput″ van de bestaande infrastructuur door middel van

- Gijs Moors (Afdelingshoofd, Wegen en Verkeer, MOW

de ICT-technologie. ’Intelligente weg’ slaat op de vele mogelijkheden die vandaag al bestaan zoals elektronische ver-

Vlaanderen)

keersgeleiding in functie van de drukte, weersomstandigheden, ongevallen,...zowel voor het rege-

- Peter Van der Perre (Managing Director, ITS Belgium)

len van de snelheid als voor het suggereren van alternatieve routes. Maar de toekomst biedt nog meer mogelijkheden, vooral dan in combinatie met intelligentie die in de voertuigen kan ingebouwd worden. Misschien moeten we ooit wel onze plaats op de weg vooraf ″reserveren″ met als positief gevolg een absolute zekerheid over de reistijd voor het vooraf gereserveerde traject. Onze auto’s... mogen evenmin buiten beschouwing gelaten worden. De volgende logische vraag is uiteraard: wat kan daar nog verbeterd worden. Ook hier willen we een overzicht brengen van een aantal verbeteringen en ’snufjes’ die al ergens toegepast zijn, om een overzicht te verwerven van wat de verdere toekomst nog zou kunnen brengen.

Forum 15 april 2008 Interactieve digitale TV Coördinator: - Nicole De Smyter Moderator: - Carmen Cordier Sprekers aangezocht: - Hugo Lemmens,Telenet - Dirk Wauters,VRT - Belgacom: nog mee te delen

- - -✂ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

FORUMAVONDEN 2007-2008, een VILv-organisatie i.s.m. Leuven Inc. en KVIV Brabant, Arenbergauditorium, 19.30 u Kasteelpark Arenberg 1, 3001 Heverlee Toegang: 5 euro, te betalen ter plaatse. Aanvang 19.30 u., vanaf 19 u. koffie en broodjes in de Fumoir.

Inschrijven liefst direct via de website (VILv.be/kalender) Anders uw deelname per brief aankondigen aan VILv-secretariaat te 3001 Heverlee, of e-mail aan V met info: Naam ........................................................................................Promotie/Specialiteit ........................................................................................ Adres: ........................................................................................................ ........................................................................................................ E-mail: ........................................................................................................ ....................................................................................................... Ik schrijf in voor volgende forumavonden: (mag ook direct voor de beide avonden)

10

[ dinsdag 19/02/2008 Auto en Verkeer in onze Toekomst

[ koffie & broodjes

[ dinsdag 15/04/2008 Interactieve digitale TV: waar staan we

[ koffie & broodjes

’Human cost’ van huidige biobrandstof roept om alternatieven

GROENE DROOM VAN ONDERZOEKERS: BIOBRANDSTOF UIT SNELGROEIEND HOUTGEWAS EN ALGEN outer technisch bekeken, kunnen de bio-ethanol en biodiesel die vandaag geproduceerd worden uit zelfverbouwde maïs, sojabonen en suikerriet, een reële bijdrage leveren tegen de aankomende olieschaarste. Deze ’biofuel’ heeft momenteel sterke wind in de zeilen in Amerika. Hoge olieprijzen en veel miljarden dollar overheidssteun in de VS hebben de producties daar doen omhoog schieten, in 2006 al tot 19 miljoen m3 bio-ethanol. De aankomende ethanolboom liet de grote VSlandbouwbedrijven floreren met de hoogste oogsten sinds WO II.

L

Terwijl benzine er 3,03 dollar per US gallon kost (omgerekend 0,5 euro per liter), kost E85 er 2,62 dollar per US gallon (of 0,44 euro per liter). Hun productieprijs zou 1,09 dollar per gallon bio-ethanol bedragen (of 0,18euro per liter). Om evenveel energie te leveren als in een US gallon benzine, is er 3,71 dollar te betalen (of 0,62 euro per liter). Omdat ethanol per volume-eenheid slechts 67 percent van de energie bevat aanwezig in hetzelfde volume benzine. Voor biodiesel versus gewone diesel ligt dit percentage hoger en bedraagt 86 percent E85. Wat men meestal aan de 1200 pompen in ’cornbelt ’ landbouwstreek in de Verenigde Staten bedient, bevat 85 percent ethanol en 15 percent benzine.

Onterecht groen label voor ethanol uit maïs... en uit suikerriet Uit maïs als feedstock... wordt nu door Amerikaanse boeren al ethanol gedistilleerd uit één vijfde van hun oogst, en dat aandeel blijft omhooggaan. De prijzen van

maïs en andere voor biofuel aangewende voedingsgewassen zijn intussen bijna verdubbeld in één jaar tijd. Brazilië sloeg eveneens resoluut deze weg in, en met hun 15 miljoen m3 in 2006 uit suikerriet geproduceerde bio-ethanol zijn ze voorop in de wereld. Hun kostprijs voor zuivere ethanol bedraagt 0,15 euro per liter of 0,87 dollar per US gallon. Zij verkopen zuivere ethanol aan de pomp voor 2,92 dollar per gallon of 0,50 euro per liter. Duitsland van zijn kant produceerde in 2005 al 2 miljoen m3 biodiesel en geeft zo in Europa de toon aan. In 2006 kostte biodiesel er 1,20 euro per liter, en gewone diesel 1,09 euro per liter. Voorstanders van de huidige rush naar biobrandstoffen wijzen op de pluspunten in deze ontwikkeling: - een revitalisatie van de landbouw die stagneerde, - verminderde afhankelijkheid van ingevoerde olie, speciaal uit het Nabije Oosten, - wegwerken van de stijgende CO2-emissies in de wereld, dank

zij de opname van CO2 uit de atmosfeer door planten in hun groeifase. Het derde geciteerde ’pluspunt’ wordt echter resoluut betwist door deskundigen die erop wijzen dat ethanol uit voedingsgewassen het groene label op geen enkele wijze verdient. Het totale productieproces stuurt immers veel CO2 de lucht in en is niet milieuvriendelijk: maïs en soja vergen immers veel herbiciden en stikstofmeststoffen. Daarenboven leert een vergelijking van de

energie die nodig is om ethanol te produceren, met de energie geproduceerd door deze ethanol dat dit amper een winstgevende operatie op energiegebied voorstelt: het vergt weinig minder CO2-uitstotende fossiele brandstoffen voor zijn fabricatie dan de brandstoffen die het zelf vervangt. Er zijn daarnaast zelfs ook studies die bio-ethanol een klein tekort toekennen op dat gebied, en er zo een licht verlieslatende operatie qua CO2-uitstoot van maken. Hoe dan ook, een wondermiddel zal deze et-

11

hanol uit maïs nooit zijn. Voor-

nog vóór zij hun vijfde levensjaar

Momenteel is het productieren-

was, omdat algen groeien in af-

aanstaande wetenschappers bevestigen dat wereldwijd, en zijn

bereiken.

dement qua overgedragen inhoud aan energie nog veel te

valwater en in zeewater, terwijl ze

laag, vergeleken met benzine: 45

hebben om te groeien en bloeien. In een start-up bedrijf van een MIT-researcher wordt op grote

bezorgd dat de wereld hiermee

Landbouw moet in de eerste plaats dienen om honger en on-

niet de goede weg opgaat.

dervoeding uit de wereld te hel-

procent versus 85.

pen.

Daarom zien de onderzoekers uit naar betere methodes om de cellulose te breken. Eén thans on-

Uit suikerriet als feedstock... ken-

De miljoenen hongerige mensen

de ethanol anderzijds in Brazilië sinds 2000 een ongeziene pro-

in de wereld worden niet gehol-

schaal het opnemen van CO2 en andere polluenten uit afgassen

pen door deze ethanol-boom, die een bedreiging begint te beteke-

derzochte mogelijkheid: gene-

van elektriciteitscentrales geme-

tisch gewijzigde microben en en-

ten.

rijden vandaag op ethanol of op mengsels met biofuel met ook

nen voor hun voedselvoorzie-

zymen uit het darmsysteem van

ning.

Sommige algen produceren stijfsel dat in bio-ethanol kan omge-

aangepaste motorregelingen als

De enige mogelijkheid om de

termieten, ’de eigen cellulosefabriekjes van de natuur’..Dit bete-

TotalFlex.

kent nog een hele af te leggen

zet worden, andere produceren kleine druppeltjes olie waar bio-

Maar er is een keerzijde aan de

voordelen van biobrandstoffen te kunnen binnenhalen zonder de

weg voor de onderzoekers.

diesel of jetfuel kan uit gemaakt

medaille. Het meeste Braziliaan-

voedselvoorziening van een hon-

Maar door het US Energy Dep-

worden.

se suikerriet wordt immers met

gerende wereld te gaan blokke-

artment wordt berekend, dat in

de hand gesneden, en de onafzienbare velden worden afge-

ren bestaat erin, resoluut de voedingsgewassen weg te halen uit

de VS alleen met 20 miljoen hectare braakland iets als 1,3 miljard

brand vóór de oogst; de lucht ziet

de grondstoffen voor biofuel...

ton biomassa als feedstock zou beschikbaar kunnen komen voor

Een eerste bron van bio-ethanol, los van voedingsgewassen: ethanol uit cellulose, o.m. van snelgroeiende houtgewassen

ethanolproductie.

ductietoename. Alle Brazilianen

dan zwart van het roet met afgifte van broeikasgassen als metaan en stikstofoxyde. De grote expansie van het areaal voor suikerriet doet de druk op de deforestatie toenemen. Het blijft ook zo dat ethanol uit suikerriet slechts alléén op zichzelf een zuivere brandstof kan genoemd worden. Het fabricageproces blijft zéér vuil, speciaal het verbranden van het suikerriet, en de uitbuiting van de werklieden met hun slopend hakwerk in de plantages is welbekend.

Landbouw tegenover verdubbelde vraag: één naar voedsel, één naar brandstof Opdracht... voedsel weghalen uit de feedstock voor biobrandstoffen

12

niets dan zonlicht en CO2 nodig

Elke biobrandstof die vandaag geproduceerd wordt, verbruikt in werkelijkheid de voedingsgewassen van grote arealen die hongerige miljoenen in de wereld kunnen helpen voeden. VN-rapporten tonen aan dat, alhoewel de potentiële winst hieruit manifest heel groot kan zijn voor de grote landbouwbedrijven, de biofuel-boom de veiligheid van de voedselbevoorrading in gevaar brengt en de voedselprijzen al sterk de hoogte indrijft. En dat in een wereld waar iedere dag duizenden mensen sterven van ondervoeding, de meesten van hen

Onafhankelijk daarvan becijfert het Bioenergy Center van het

Sterktepunt nummer één is dat algen hun massa kunnen verdub-

NREL dat - eenmaal men met voldoende rendement vlot ethanol

belen in enkele uren. Met 460 liter ethanol per hectare maïs per

uit cellulose kan produceren - het equivalent van 3,5 miljard barrels

jaar en 90 liter per hectare sojabonen...zou dat theoretisch bij een hectare algen tot 7500 liter

Alhoewel maïskorrels en sap van suikerriet momenteel nog altijd

ethanol kan geleverd worden met alles wat vanuit de boerderijen leverbaar is inclusief snelgroeien-

dé bronnen zijn voor bio-ethanol, kan deze ook gemaakt worden

de houtgewassen en prairiegras gelijk hun ’switchgrass’.

van plantstengels, bladeren en zelfs van zagemeel - nevenpro-

Dit zou een bijzonder grote vooruitgang impliceren t.o.v. de hui-

ducten van fabrieken die meestal gedumpt of verbrand worden.

dige situatie.

Deze materialen bestaan in hoofdzaak uit cellulose, de taaie kettingen van suikermoleculen die de celwanden van de planten uitmaken. Die kettingen breken zou een ’hoorn des overvloeds’ van biobrandstoffen kunnen opleveren, zonder in concurrentie te komen met voedselgewassen.

beeld aan, moest men algen kunnen doen werken hiervoor.

Visionaire onderzoekers zien bij dit type biofuel een herleving mogelijk van oeroude diepgewortelde grassoorten, die koolstof in de grond vastzetten, habitat voor wild geven en erosiecontrole verzekeren. Het principe achter ethanolwinning uit deze cellulosehoudende producten is eenvoudig, maar er een brandstof uit produceren die even goedkoop is als benzine blijkt niet eenvoudig en zal nog een paar doorbraken vereisen in de onderzoekscentra.

Algen oogst je elke dag, voedingsgewassen één keer per jaar

Nog mooier kondigt zich het

Algen als tweede bron van bio-ethanol, los van voedingsgewassen Met aspecten van een wondermiddel, mits nog een of twee doorbraken... Een tweede mogelijke bron lijkt een wondermiddel te kunnen worden. Er is evident géén ’magisch energiegewas’ dat onze energiezorgen kan oplossen zonder het milieu op een of andere wijze kwaad te doen. Maar de meeste onderzoekers gaan wel akkoord dat algen - ééncellig vijverschuim - het dichtst bij de definitie van zo een magisch energiegewas komt. Dichter dan om het even welk ge-

ethanol per jaar kunnen opbrengen. Immers, je oogst maïs en soja eenmaal per jaar, terwijl algen elke dag kunnen geoogst worden. En dat gaat op de droogste zandgronden zowel als op alle andere bodemsoorten.. Maar ook hier zijn nog en paar doorbraken te realiseren in een algenkweek in hoge densiteitssystemen. Hét groot probleem blijft nog, evenals voor bio-ethanol uit cellulose, het drukken van de kost van brandstof uit algen. Gemak en zekerheid van aanvoer, en motorrendement met deze brandstoffen vormen mede de beslissende factoren voor hun toekomst op de markt. Bottomline in beide gevallen is dat de biobrandstof moet goedkoper zijn dan de dieselolie of de benzine die ze moet vervangen. Voor bio-ethanol en biodiesel uit cellulose en uit algen is dat einde 2007 nog verre toekomstmuziek, maar met het toptalent, de middelen en het enthousiasme in de research naar zo een ’Heilige Graal’ zijn verrassingen niet uitgesloten.

Deel 2 van dialoog tussen Geloof en Wetenschap

Dawkins hakt met botte bijl, Rowan Williams antwoordt e dialoog tussen Wetenschap en Geloof is opvallend aanwezig in het nieuws tegenwoordig. Dat gebeurde ook wel eens af en toe in de voorbije eeuw, maar op een doorgaans sereen niveau. Het trok niet speciaal de aandacht van de media, buiten misschien wat rubrieken voor religieus nieuws bij enkele kranten. Momenteel worden Geloof en Religie opvallend intensiever dan vroeger aangesproken vanuit de Wetenschap, een Wetenschap die blijft vooruitgaan. We zien trouwens agressiviteit in twee richtingen.

D

Deze uitspraak deed de media-

trekkelijke schrijver″ maar zei dat

belangstelling in een klap toenemen: de gerespecteerde weten-

zijn argumenten niet van voldoende kaliber zijn om met geloof in

schapper Richard Dawkins die

conflict te kunnen treden.

zegt dat het Geloof ″leeg″ is en als een deurwaarder komt aan-

″Zij zouden ons als gelovigen moeten aanspreken op ons ge-

kloppen om gelovigen te bete-

loof met de argumenten die wij

kenen dat hun Geloof op niets

van hen verwachten en hun pij-

berust... Dàt is nieuws, ’fit to print’, exact zo iets als een postbode

len niet richten op een vervormd beeld dat zij er zelf van hebben.

die de hond bijt...

Als gelovigen zien wij God niet

Die ″opdracht namens de Wetenschap″ wordt Dawkins intussen wel ontzegd door collega-

als de verklaring van dit stukje of dat stukje van het Universum, zelfs niet van het hele begin van

wetenschappers. Zij hebben ook vragen bij zijn theorie over het

het Universum. Wat wij zeggen is dat de natuur van onze relatie met

doorgeven van cultuur, en zijn vooral van mening dat hij de aanspraken van De Wetenschap niet

dat Universum, het proces zelf van denken en verklaren, de echte structuur aan de basis ervan...

Wetenschap’...

nóg groter moet maken dan ze al zijn. Wetenschap heeft een in-

een allesomvattende energie en ordening op een ander niveau

Deze dialoog tussen Wetenschap en Geloof lijkt de laatste jaren overstemd te worden door agres-

drukwekkend palmares.

vereist: een energie en een ordening die het in stand houdt gelijk het is. De perceptie dat ons

Met de botte bijl, zonder ’Opdracht namens de

sieve uitspraken, zoals van bioloog Richard Dawkins en van een groep ’nieuwe atheïsten’ rond hem. In Dawkins’ boek ’The God Delusion’ valt de evolutiebioloog God ″in al zijn vormen″ aan. Hij stelt dat geloven in zoiets niet meer in overeenstemming is met de rede. Hij stelt dat de Wetenschap bewezen heeft dat God niet bestaat, dat ″Darwinisme (*) een betere explicatie van de wereld is, dan dit irrationeel geloof...″. Geloven bestempelt hij als ″een excentrieke overlevingsstrategie″ waartoe mensen zich niet langer moeten laten overpraten. Zelf heeft Dawkins zijn boek beschreven als ″het hoogtepunt van zijn campagne tegen het geloof...″.

(*) Darwinisme - Neodarwinisme - Big bang - ID - ... Zie hiervoor de bijdrage ’Enige definities, van big bang tot creationisme’ verder in dit nummer.

Rowan Williams: Andere argumenten gevraagd Naar aanleiding van reacties op de bestseller van Dawkins heeft dr. Rowan Williams, de Anglicaanse bisschop van Canterbury in een universitaire lezing in Swansea University de gereputeerde bioloog en zijn fans in deze campagne ongewoon direct van antwoord gediend. Hij verklaarde in een lezing in het Tallesin Institute dat het debat over geloof door de bioloog en zijn geestesgenoten op de verkeerde wijze wordt gevoerd. ″...Er zijn specifieke gebieden aanwijsbaar, waar er geen overeenstemming is tussen wat gelovige mensen denken over wat zijzelf doen, en wat wij Richard Dawkins hierover zien schrijven. Weinig zaken vervelen méér dan mensen die u komen zeggen ’Ik weet wat je bedoelt’″, stipte Williams aan. Hij beschreef Dawkins als een ″buitengewoon levendige en aan-

Universum deel uitmaakt van een proces dat een zin heeft en dat op een doel zou wijzen, wordt veel waarschijnlijker en redelijker wanneer wij redeneren uitgaande van de wetenschapsfilosofie, zonder beroep te doen op religie. Zo wordt de hypothese van een Universum dat door een God geschapen is, een God die met ons communiceert via religies, in feite ook meer aanneembaar dan vroeger toen de moderniteit de wereld beschouwde als ’in één enkel realiteitsniveau vervat’. Vijfendertig jaar nadat de moderniteit proclameerde: ’de mens weet eindelijk dat hij alleen is in de onverschillige oneindigheid van een Universum waarin hij per toeval tevoren gekomen is...’ kan die mens nu eindelijk vernemen dat hij deel is van iets dat hem overstijgt en dat een zin heeft. Die zin hebben we te zoeken, ons steunend op de geest die ons vanuit de transcenden-

13

tie en de consistentie van de rede

de zalen waar zijn lezing te ho-

Tijd voor een vruchtbare

spraken erkend worden - als we

ten dele valt. Het gaat erom, aansluiting te verzekeren met de bron

ren was, kreeg dr. Williams uit de zaal de vraag gesteld: ″...Wiens

dialoog

maar beseffen dat de Bijbel géén wetenschappelijk boek is, en dat

en oorsprong van ons Wezen.

fout is Dawkins?″...

Waar er sprake is van ernstige,

Wetenschap niet de bron van het

Een bron waarvan wij niets ratio-

Zijn antwoord was dat een aan-

Geloof kan zijn... - dan kan het

neels kunnen zeggen dan dat zij bestaat, én dat zij niet in de tijd

tal religieuze gelovigen zelf voor een deel daar de oorzaak van

gerechte aanspraken van de Wetenschap naar het Geloof toe - en

gesitueerd is, noch in de ruimte,

zijn, er aan toevoegend dat God

noch in materie of energie.″ Rowan Williams riep dan ook de cri-

in het verleden dikwijls gereduceerd werd tot het soort doel-

tici op om ″... ons niet meer te komen afleiden van de reële argumenten door er zomaar van uit te gaan dat geloof een excentrie-

gaan schieten. ″Maar als ik hier nu even kwaad-

die zijn er - daar moeten wij in-

tot een open dialoog komen tussen die twee. Dan houdt zo een

derdaad erkennen dat haar inbreng duidelijk geweest is.

dialoog ook beloften in en kan

De Wetenschap heeft ons Geloof

vruchtbaar zijn. Doorheen de jaren en de eeuwen zijn mensen

schijf waarop Dawkins en ande-

bijgesnoeid naar zijn kerngege-

tot inzichten gekomen die hoop

ren al te gemakkelijk kunnen

vens, en doet dat nog: er is véél onnodige en hinderlijke ballast

en uitzicht geven op wat zo een

aan boord geraakt met de huis-

dialoog zal kunnen opleveren. In de jaren voordat Monod na-

ke overlevingsstrategie is, een ir-

aardig mag zijn″, verklaarde Wil-

vlijt van eeuwen.

mens de moderniteit sprak over

rationele verklaringsvorm″. En meer van die formules welke in

liams...: ″onze cultuur is er een die wetenschap grondig prijst...

Anderzijds... wat aanspraken van ’t Geloof naar de Wetenschap be-

die toevallige mens, alleen in de zinloze cosmos, schreef de Saint-

een sloganrepertorium thuisho-

en zo veronderstellen wij dat om-

treft... daar blijft het zo dat Reli-

Exupéry: ″ Il est urgent de redé-

ren.

dat iemand een goed weten-

gie, die staat voor een bepaald

couvrir qu’il existe une vie de

schapper is, hij ook een goed filosoof moet zijn. Of dat het ge-

idee van de mens als een doel op zichzelf, die wetenschap moet

l’esprit plus haute que la vie de l’intelligence″.

val is... daar ben ik nog niet zeker van″ - zei hij, ″my inner jury

blijven ontzeggen de mens als een object te manipuleren en tot

Jos Deknopper

is out on that...″. Een galant understatement.

een robot te herleiden. Maar als die wederzijdse aan-

Boemerang is een understatement Met meer dan 1000 mensen in het auditorium en de aanliggen-

Verder over dit onderwerp... Op 25 en 26 oktober vond in Waterloo een tweedaagse plaats van reflectiegroep Renovabis over de Dialoog tussen Geloof en Wetenschap, met professoren uit Leuven, Gent en Louvain-la-Neuve. Jos Deknopper was met Pol Deblieck van Renovabis coördinator van het symposium. Door plaatsgebrek wordt zijn verslag-overzichtsbijdrage daarover naar volgend nummer verschoven. Het programma omvatte conferenties van Charles Delhez SJ van Louvain-la -Neuve, professoren Marc Peersmans en Ivo Brosens, en van rectoren Vervenne en Dillemans van K.U.Leuven. U kan deze bijdragen zien als een situering terzake.

Marc Vervenne, prof. Jan Dequeker en prof. Ivo Brosens op het Renovabis-symposium over Geloof en Wetenschap.

14

Roger Dillemans

Marc Peersman

Charles Delhez

Terugblik op de dag van de ingenieur

Rik Donckels: ″De KMO en de ingenieur: een spannende relatie...″ p 6 oktober was er de zoveelste editie van de Dag van de Ingenieur. Er waren 296 deelnemers en alle activiteiten waren gezegend met mooi weer. Het werd voor de lustrumjaren (en voor alle andere deelnemers) een leuk weerzien met de universiteit en collega’s. We gaan geen opstel maken over hoe leuk het was, daarvoor moet u maar volgende editie zelf naar Leuven afkomen. Wel kunnen de deelnamescores voor 6 geslaagde namiddagactiviteiten én van de lustrumpromoties die van daar naar het avondfeest zouden afzakken u een indruk geven van het mooi succes van het jaarlijks topevenement.

O

De Dag van de Ingenieur werd

ingenieur is - ook voor de KMO -

naar jaarlijkse gewoonte afgesloten met een goed diner in Salons

dan wel een steunpilaar, maar men loopt er gemakkelijk tegen-

Georges (nog niks veranderd

aan.

sinds we afstudeerden). En een

Een moeilijke biotoop dus voor

goed diner kan niet zonder opmerkelijke gastsprekers. Er was

een ingenieur die ″fundamentele vraagstellingen″ en ″ruimte om

de rector, er was ook baron Rik

toekomstgericht te denken″ wil.

Donckels, economist, gedelegeerd bestuurder van CERA Be-

Ze komen met deze mentaliteit dikwijls in aanvaring met de fa-

heersmaatschappij en prof. em.

miliale KMO-cultuur, waar men

van de Katholieke Universiteit Brussel. Aansluitend bij zijn imago als KMO-goeroe, ging ook zijn

direct hét bevrijdend antwoord wil op elk probleem dat vandaag uit het niets is opgerezen. Het is

toespraak over de moeilijke re-

niet verwonderlijk dat de mees-

latie, zeg maar fundamentele tegenstellingen, tussen de KMOfamiliebedrijf en de ingenieur. Hier

te ingenieurs kiezen voor jobs in grote ondernemingen, waar ze meer mogelijkheden hebben om

enkele van zijn bedenkingen die aan vele tafels nog lange tijd gespreksonderwerp waren. Het ver-

zich waar te maken. Hun geaardheid om diepgaand en gefundeerd te willen werken

slag is genoteerd tijdens de soep en de patatten en door een inge-

komt uit hun opleiding die gericht is op de werkwijzen in gro-

nieur gemaakt (dus waarschijnlijk wel wat gekleurd). Voor wat

te bedrijven. Ingenieurs zullen hiermee moeite hebben om in

het waard is.

een KMO-structuur te begrijpen wat er gaande is, ze zullen moeite hebben om te volgen. Ze zullen moeten leren omgaan met de diploma-allergie die ingegeven is door de tweespalt in denken tussen de KMO-familie en de ingenieursopleiding.

Ingenieursonvriendelijke omgeving

De heer Donckels (° 1941) behaalde aan de K.U.Leuven de diploma’s van Licentiaat Wiskunde (1965), Licentiaat Economie (1970) en Doctor in de Economie (1974). Hij was sinds 1972 verbonden aan de K.U.Brussel, was er van 1974 tot 1983 decaan van de Faculteit Economie en werd ondertussen emeritus. Hij is 22 jaar bij CERA, waar hij vandaag gedelegeerd bestuurder is van CERA beheersmaatschappij. Van 1984 is hij lid van de Raad van Bestuur van CERA Bank, van 1996 tot 1998 voorzitter van de Raad van Bestuur van CERA Bank, tot 2006 voorzitter van de Raad van Bestuur van CERA Beheersmaatschappij en van de Raad van Bestuur van CERA Ancora (nu Almancora) en sinds 1999 lid van het comité van dagelijks bestuur van CERA. Sinds 2001 is hij eveneens lid van de Raad van Bestuur van Almancora Beheersmaatschappij. De heer Donckels is tevens lid van de Raad van Bestuur, het Bureau en het Auditcomité van KBC Groep, lid van de Raad van Bestuur van KBC Bank, KBC Verzekeringen, CBC Banque en Kredietbank Luxembourgeoise en lid van de Raad van Bestuur en het Investeringscomité van Gevaert. Hij kreeg in 2006 de titel baron.

Zoals ingenieurs vaak merkten, is een KMO allergisch aan diploma’s. Ze zijn ook korte termijn georiënteerd met een continuïteitsillusie (het gaat al 20 jaar goed, het zal de volgende 30 jaar ook niet tegengaan), m.a.w. met een aversie tegen verandering en innovatie. En de meesten hebben te veel geluisterd naar wijlen Gaston Geens ″wat we zelf doen, doen we beter″. En bedrijfsleiders houden graag het zeggingschap, dus ook het management, ’in de familie’ of verwijzend naar een Franse goeroe die zegt dat in KMO-familiebedrijven er twee types bedrijfsleiders zijn: ″ceux qui croient que leurs ancêtres sont élitaires″ en ″ceux qui ont pas d’enfants″. De

Essentiële vaardigheden voor ingenieurs in KMO’s... De ingenieursstudie heeft hen niet voorbereid op het in KMO’s gevraagde entrepreneurschap met snelle beslissingen, bakzeil halen en zich enten op alle kansen die zich voordoen. Een economist zal zich beter in deze omgeving thuis voelen dan een ingenieur. Ingenieurs zullen daarbij moeten werken aan de uitbouw van aan KMO’s aangepaste sociale vaardigheden, hun communicatie aanscherpen en vooral leren dat

15

Zes namiddagactiviteiten trokken 255 deelnemers... Het Lemmensinstituut, de internationaal bekende Leuvense muziektempel,, werd door 63 deelnemers-muziekliefhebbers bezocht uit alle promoties. Onder hen een opvallend grote groep van Gouden Promotie 1957. Welke psycholoog zei daar weer dat de ingenieurs technici-cultuurbarbaren zijn? Muziek is voor heel veel ingenieurs altijd een tweede liefde geweest, getuige de burgies in het LSO, ’t Leuvens Studenten Orkest, de Kasteelconcerten uit afgelopen jaren, én... de ingenieurs in het LAO, ’t Leuvens Alumni Orkest dat begin december nog een geslaagde Musica Española-avond bracht in aula De Somer De Abdij van ’t Park ontving 41 deelnemers waaronder veel jaargenoten van Etienne Aernoudt, André Verbinnen en Michel Naze - allen vol interesse voor die ’landmark’ van historisch Leuven,nu voor de eerste keer op het programma.

″gelijk krijgen″ heel iets anders

ook hiermee vangt hij meestal

betekent dan ″gelijk hebben″. Ook is de taal van de ingenieur

achter het net: de meeste ingenieurs willen geen financieel ri-

De Werf KBC/Kop Kesssel-Lo werd - gelijk de toppers van de Burgerlijke Bouwkunde in vorige jaren - een boeiende demonstratie

de taal gehanteerd in grote be-

sico lopen. Ingenieurs willen een

van het kunnen van Bob de Bouwer...een succesnummer die 58

drijven en dus niet aangepast aan de KMO. Er is het Plato-project geweest in Turnhout, waar erva-

job met toekomst, geen onderneming als carrière. Jonge ingenieurs willen ook nog tijd voor

deelnemers aantrok.

ren mensen werden afgevaar-

hun gezin. Daarnaast zal de in-

digd als ’peters’ om KMO-bedrijfsleiders te helpen in hun problemen. Maar in vele projecten

genieur - wegens het belang van zijn werk in de onderneming - dikwijls ″in het vaarwater van de fa-

bleek een duidelijke communicatiekloof tussen de KMO-er en de high potential-ir’s uit de gro-

miliale belangen″ komen.

te bedrijven: KMO’s begrepen

Toekomst voor ondernemingsspirit

zelfs de taal - half Engels half jargon - van deze mensen niet. En hij moet in een KMO vooral le-

Is er dan wel een rol voor de ingenieur in de KMO? Het zou moe-

ren om met schaarse middelen te werken: de investering moet verdiend worden, de verdiensten volgen niet altijd. Carrièreplanning in KMO’s Men leert ingenieurs aan de universiteit dat ze aan ’carrièreplanning’ moeten doen. Dat kan misschien mooi in grote bedrijven, in de KMO’s is dat geen gemakkelijke visie. Men wil er wél ondernemende mensen die permanent beschikbaar zijn: een familiale ondernemer is met al zijn vezels, 24 uur op 24, 365 dagen/ jaar gebonden met zijn bedrijf... en natuurlijk wil hij dezelfde mentaliteit van zijn ’verantwoordelijk, duur personeel’, dus ook van zijn technische rechterhand. Soms wil de eigenaar - als hij merkt dat hij op zijn ingenieur kan rekenen - deze man wel mee in het aandeelhouderschap halen. Maar

ten, want ook de KMO wordt geconfronteerd met een steeds technischer omgeving, met het feit dat ondernemingschap alleen geen basis meer is van succes. Maar de ingenieur moet een realistisch idee hebben over zijn mogelijkheden. Elke KMO is zo anders en elke ir-carrière in een KMO zal dan ook verschillend zijn. Er is één constante: een KMO is geen groot bedrijf, niet van mentaliteit, niet van middelen, niet van strategie en werkwijze. KMO’s zijn nichespelers. Ondernemen en deelnemen aan het ondernemingschap geven de ingenieur en de KMO waarin hij werkt, toekomst. Maar het is er zeker geen job zoals in een internationale beursgenoteerde groep. Alfons Calders (op basis van een toespraak van prof. em. Rik Donckels)

De Gasthuisberg is op meer dan één gebied een prestigieus sterktepunt van de K.U.Leuven, waar ingenieurs voor goed hun intrede hebben waargemaakt. Hij trok voor een vierde keer een grote groep geïnteresseerden. Dit jaar waren ze met 41. Het Departement Computerwetenschappen trok 42 deelnemers onder wie een grote groep ’72-ers, allen erg tevreden met een ontvangst die voor velen een interessante update betekende.

... en wij waren met 296 aan tafel in de Salons Georges Er was van alle kanten waardering voor de culinaire prestaties van de Salons Georges die een degelijk en lekker menu op tafel brachten gekruid met de humor van Rik Donckels. Aan tafels met de Promotiejaren als vlaggen op het schip waren o.m. 26 deelnemers van 1957 bijeen met Jules Heirman en Jef De Lepeleirs, nog eens 26 van 1962 rond Etienne Aernoudt, André Verbinnen en Michel Naze, niet minder dan 49 deelnemers ’67ers. Promotie ’77 met Ludo Froyen en Manu Va Lil bezette het terrein met 36 deelnemers, en de ’82-ers konden met twintig het door Bernard Schaballie aangekondigd glas heffen op een kwarteeuw diploma. Er waren ook de recenter lustrumpromoties, tot die van 1997 die met Koen Van Wijmeersch al aan een boeiende tussentijdse stand van familie en jobtrajecten toe waren. Én de ’vijfjarigen’ van 2002 die met Wim De Bruyne blij waren elkaar terug te treffen en de banden van toen weer aan te halen. Bij hen hadden zich ook collega’s van andere promoties aangesloten, samen met het VILv-bestuur nog eens goed voor 73 feestvierders. De lustrumpromoties brachten aldus voor de Dag 2007 nog eens een driehonderdtal alumni naar Leuven. Met onze VILv presteren zij dat al jaar na jaar sinds begin de jaren negentig deze vernieuwde ’Dag...’ de traditie voortzet van de ’Nacht van de Ingenieur’ uit vroegere jaren.

17

Mooi jargon...

Van ’Big Bang’ en Neodarwinisme tot ID en de Creationisten Klein lexicon als toelichting bij vorig artikel 1

dat de oerexplosie als het ″be-

Big Bang: de naam ontstond als een grapje van Fred Hoyle

″Big Bang″ of de ″Oerknal″ is een theorie over het ontstaan van het heelal Het is de populaire benaming van de kosmologische theorie die stelt dat 13,7 miljard jaar geleden het heelal ontstaan is met een oerknal, uit een enorm heet en dicht puntvormig begin - als ″singulariteit″ aangeduid. Tegelijk met die oerknal zouden ook ruimte en tijd ontstaan zijn. Aan het begin van die oerknal zou het heelal geconcentreerd geweest zijn in die puntvormige ″singulariteit″. De theorie is ondermeer gebaseerd op waarnemingen die aan-

gin van het heelal″ tot 15 miljard jaar moet terugliggen (vandaag tot 13,7 miljard jaren teruggebracht...). Hij is een tijd tegengesproken door cosmologen als Fred Hoyle die zijn theorie sarcastisch de ″big bang″ noemde en het sinds eeuwen gevestigde ″steady state-model″ van het heelal bleef verdedigen, ook nadat Einstein het verliet. Later is de big bang theorie op verschillende ogenblikken bevestigd, o.m. door onderzoekers als Alpher en Herman in 1948 met hun temperatuurberekeningen over de ″Hete Oerknal″, en in 1964 door Nobelprijsdragers Penzao en Wilson met hun metingen van de kosmische achtergrondstraling. In de recentste becijfering kwam men tot een heelal van 13,7 miljard.jaar.

tonen dat het heelal voortdurend uitdijt. Zeer lang geleden bevonden de sterren zich veel dichter bij elkaar. Hun uitdijen in het heelal moet begonnen zijn met een uitzonderlijke explosie.

Georges Lemaître was de Leuvense professor die een van de grondleggers werd van de theorie van de ’oerknal’. Hij was een vriend van Albert Einstein, met wie wij hem hier samenzien in Pasadena, in 1932, op een congres over cosmische stralen.

18

Het uitdijen is af te leiden uit de geleidelijke verandering van het licht dat we waarnemen van verre sterrenstelsels: van hun licht verschuiven de spectraallijnen allemaal naar de kleur rood toe, en dat wijst op een snelle ″verwijdering, van ons weg...″. Door de studie van de uitdijing van het heelal kan een schatting gemaakt worden van de leeftijd van dat heelal. Men is gaan terugrekenen hoe lang dat uitdijen al gebeurt sinds het begin, dwz bij die ″oerknal″... Edwin Hubble berekende dat als eerste, zijn ″Wet van Hubble″ (1921) was basis van de ″hypothese van de oerknal″. Kanunnik Georges Lemaître zette die in 1931 definitief op de kaart. Hij berekende daarbij

2

Darwinisme

De term Darwinisme wordt gebruikt voor verschillende processen die overeenkomen met de ideeën van Charles Darwin, vooral als deze evolutionele selectie betreffen. De term wordt zelden gebruikt door biologen, maar filosofen, wiskundigen en sociale wetenschappers gebruiken hem om evolutionele processen te omschrijven die lijken op evolutie van leven, zoals de ontwikkeling van software met genetische algoritmen. Wanneer de term op die manier gebruikt wordt, heeft het begrip darwinisme niets meer te maken met de biologische evolutie. Een ’darwiniaans proces’ vergt volgende voorwaarden: - zichzelf vermenigvuldigen,

- de kopieën moeten lijken op het

in de wetten van de natuur - net

plaats gevonden gelijk ze in de

origineel, - er is variatie: met kopieën afwij-

zoals de structuur van sneeuwkristallen of de structuur van pro-

Bijbel wordt beschreven: een

kend van het origineel, - er is selectie: geërfde kenmer-

voorwaarden voldoet zal waarschijnlijk evolueren.

3

Neodarwinisme

nen jaren duurden

teïnen in de natuurwetten vervat

religieus geïnspireerde opvatting dat het universum en de

- Onderbrekingstheorie:er was een onderbreking van miljoe-

zijn.

aarde met alle planten en die-

nen jaren tussen de eerste dag

ren evenals de mens hun ont-

van de schepping en de laatste (24 uur) scheppingsdagen.

ken moeten de mogelijkheid van reproductie beïnvloeden. Ieder systeem dat aan deze 4

scheppingsdagen die miljoe-

4

ID of Intelligent Design...

staan te danken hebben aan een bijzondere scheppingsdaad.

Tijdens de onderbreking werden de aardlage gevormd.

Intelligent Design, afgekort ID

Deze impliceert een Schepper, en kan gezien worden

- Progressief creationisme : God stuurt of grijpt in de ontwikke-

- is een hypothese die stelt dat bepaalde karakteristieken van

- als een vrij plotseling en een-

ling van het leven in - wordt als

het heelal en van organismen

- ofwel als een geleidelijk en voortgaand proces.

Neodarwinisme is een stroming

het best worden verkaard als

die de evolutieleer van Darwin combineert met de erfelijk-

het werk van een intelligente ″ontwerper″.

heidsleer van Gregor Mendel.

malig gebeuren,

the ’ God of the gaps’ gezien. Daarnaast is er de grote meerderheid van christelijke gelovi-

Er zijn een 2-tal richtingen te on-

gen die de wetenschap en haar

Deze hypothese stelt zich daar-

derscheiden tussen wie zich nadrukkelijk creationisten noemen,

methodologisch naturalisme niet in vraag stellen, en de evolutie-

Centrale opvatting binnen het

mee ondermeer op tegenover de

die meer of minder in overeen-

leer gans accepteren.

neodarwinisme is dat de combinatie van mutatie en natuur-

evolutietheorie, waarin de karak-

stemming zijn met de letterlijke lezing van de bijbel, en zo meer

Los hiervan is er een groep theïs-

lijke selectie leidt tot evolutie.

den verklaard door ongeleide processen zoals natuurlijke se-

of minder in conflict met de ge-

tische evolutionisten die voor

lectie.

vestigde wetenschap. Een 3de groep gelooft niet in een

De redenering is als volgt: organismen geven genen door aan hun nakomelingen, daarbij wor-

teristieken van organismen wor-

De hypothese: . ″Er bestaan na-

bijzondere schepping, maar ziet

zichzelf de benaming ’creationisten’ weigeren. Volgens hen heeft God het evo-

den genen zo nauwkeurig mogelijk gekopieerd. Hierbij worden af en toe fouten gemaakt:

tuurlijke systemen die niet voldoende kunnen verklaard worden in termen van ongeleide na-

God als de Schepper langs het evolutieproces.

lutieproces zelf geschapen - en is al het leven inclusief de mens

mutaties.

tuurlijke krachten en die eigen-

1 - Eerste richting: de ’Jonge aar-

een zo bedoeld uitvloeisel van dit proces. Zij willen niet bij de hier-

Door een mutatie ontstaat een allel van een nieuw gen. Deze genen kunnen ook door-

schappen hebben - die zo perfect zijn - die we in elke andere

de creationisten’: Volgens hen gebeurde de schepping in zes dagen van 24 uur zo’n

voor vermelde creationisten gerekend worden...van wie zij de stellingnamen i.v.m. de weten-

gegeven worden aan de nakomelingen. Natuurlijke selectie zou dan de

zouden toeschrijven″.

zesduizend jaar geleden. 2 - Tweede richting: de ’Oude aarde creationisten’:

schap vehement afwijzen. Een van de grondleggers van de theorie van de oerknal was kanunnik

Volgens hen gebeurde de schep-

Georges Lemaître, tijdgenoot en

ping over een periode van miljoenen jaren. Er komen er bij deze oude aarde creationisten drie groepen aan ’t woord met 3 theorieën daarover: - Dag-Tijdperkttheorie: met

vriend van Einstein, professor aan de K.U.Leuven en lid van de Pauselijke Academie van de Wetenschappen in Rome. De kerk zag dit als in overeenstemming met haar visie van een goddelijke schepping.

verspreiding van een mutatie in een populatie tegengaan of bevorderen. Wanneer binnen een populatie de relatieve frequentie van een gen toeneemt, is er per definitie sprake van evolutie. In 2007 worden deze darwiniaanse opvattingen in vraag gesteld door de gewijzigde benadering van de evolutie van onderzoekers als Conway-Morris, Denton en Nobelprijswinnaar Christian de Duve uit Louvainla-Neuve. In deze benadering wordt het ″toeval″ gekanaliseerd door een structuratie van fysische en biologische wetten waarvan de ontcijfering echter nog niet beëindigd is. Deze benaderingen verlenen een nieuwe geloofwaardigheid aan de platonische opvatting volgens dewelke de grote families van levende wezens ingeschreven zijn

omstandigheid aan intelligentie Aanhangers van die hypothese zien aanwijzingen voor ″tekenen van intelligentie ″: fysieke eigenschappen die zonder intelligentie onmogelijk zouden zijn. Vaak genoemde tekenen zijn: - onherleidbare complexiteit* (irreductible complexity) en - specifieke complexiteit** (specified complexity). Voorstanders van de hypothese stellen dat levende systemen dergelijke eigenschappen hebben, en concluderen daaruit dat minstens enkele onderdelen van leven ″ontworpen ″ zijn. De naam Intelligent Design wordt ook gebruikt voor de beweging die zich hard maakt voor het nemen van bovenstaande hypothese in het curriculum van scholen in de V.S.

5

Creationisme en zijn aanhangers

Creationisme is de stroming die gelooft dat de Schepping heeft

(*) ″Een systeem dat bestaat uit goed passende samenwerkende onderdelen die elk bijdragen aan de basisfunctionaliteit en waarvan het weghalen van één van de onderdelen tot gevolg heeft dat het systeem niet meer functioneert″. (**) Als iets zowel complex als specifiek (betekenisvol) is, dan is het aannemelijk dat het ontworpen is. Een enkele alfabetletter is specifiek maar niet complex, een lange reeks willekeurige letters is complex maar niet specifiek. Een sonnet van Shakespeare is echter zowel complex als specifiek. Onderdelen van organismen kunnen hiermee worden vergeleken- bv DNA dat de erfelijke code bevat. Dembski definieert iets als complexe specifieke informatie als de kans dat iets spontaan ontstaat kleiner is dan 1 op de 10 exponent 150 (getal met 149 nullen achter cijfer 1). Beide zo aangeduide tekenen van intelligentie worden van uit de wetenschap in vraag gesteld om volgende argumenten: - het concept is niet zinnig, de kans dat een oog ontstaat is niet te berekenen. Daarenboven is voor de werking van het oog en een viertal andere voorbeelden die worden aangedragen (bloedstolling, immuniteit, trilharen, zweepstaart van de bacterie E.colli) ... aangetoond dat deze wel eenvoudiger voorgangers hebben gehad of in eenvoudiger vorm hebben bestaan; - Loterij toont dat met minieme winkans voor bepaalde deelnemer, dit niet uitsluit dat er nooit iemand een loterij wint; - Specifieke complexiteit is juist datgene wat er volgens de evolutietheorie wel ontstaat, er zijn diverse computermodellen die dat aantonen.

19

’Koe 80 heeft een probleem’ Boer, consument, agro-industrie en grootdistributie at een opwarming van de planeet voor ons goede leven op aarde een bedreiging kan inhouden, dat weten we ondertussen. Veel kleiner is het besef dat de verwaarlozing van het platteland, de honger en de ondervoeding, de milieuvernietiging en de massale migratie ons verhinderen een mondiale welvarende samenleving uit te bouwen

D

Een boek en een reportage met intrigerende titel... Koe nummer 80 is een Afrikaanse koe met een probleem. Zij krijgt haar melk niet verkocht, omdat melk van Europese koeien haar land overspoelt.

Landbouw, van levensbelang voor iedereen

VRT-journalist Dirk Barrez toont in dit boek, gebaseerd op zijn laatste documentaire, hoe de glo-

Eten moeten we allemaal. En

balisering de familiale lokale land-

zonder energie kunnen we niet leven.

bouw in Afrika en elders ruïneert en de boeren belet een eigen

Aan onze tafels varen wij wel bij

markt op te bouwen.

wat landbouwers, tuinders, veetelers of vissers presteren. Landbouw en bosbouw leveren ook

Hij reisde hiervoor de wereld rond

industriele gewassen en grondstoffen: katoen, rubber, hout, jute en almaar meer energiegewas-

van de vrije wereldhandel voor de landbouw.

sen, meestal als ’biobrandstof-

Wat hij hoorde en zag is neergeschreven in een boek dat de le-

fen’ aangeduid en die we hierna bespreken in een afzonderlijk stuk hierover.

zer zal bijblijven. Hij beschrijft met helder economisch doorzicht hoe de kleine boeren in veel scena-

Landbouw is dus wel van levensbelang, voor iedereen. Maar wie heeft de landbouw in

rios die vaak dezelfde gelijkenis-

handen? De agro-industrie en de grootdistributie, of de boer en de boerin?

sel anno 2007, nu overal platgewalst worden door de industriële landbouw en de grootdistributie.

Ongeremde globalisering creëert chaos. De mondiale industriele landbouw ruïneert de familiale lokale landbouw en daarmee het leven en de welvaart van een paar miljard mensen op het platteland, omdat hij deze boeren belet een eigen markt op te bouwen in hun landen.

sen vertonen, als kleinste spelers in de wereldhandel in voed-

Achter mooie woorden, de feiten Wie vaart wel bij deze gang van zaken?

De toekomst zal uitwijzen of boer en consument terrein kunnen heroveren op de agro-industrie en de grootdistributie om die honderden miljoenen mensen opnieuw levenskansen te geven.

Globale megaspelers zoals WalMart en Lidl en Carrefour, dat zijn duidelijk de winnaars van de wereldhandel in voedsel. Alhoewel sinds enige tijd ’verantwoord ondernemen’ vaak begint voor te komen in het woordgebruik van industriekapiteins, zakenkringen en regeringen... stelt Barrez vast dat er enig scepticisme op zijn plaats is bij al dat gepraat over ’het belang van de mensen’ dat men zegt te willen dienen.

Dit boek van Dirt Barrez brengt het verhaal van de mensen die wereldwijd voor ons zorgen.

Bedrijven worden immers afgerekend op hun financiele resultaten, en met dat als de regel van

Meer dan 850 miljoen mensen hebben honger op de wereld, en van hen zijn er 600 miljoen zelf boer.

20

en ging praten met landbouwers over de desastreuze gevolgen

het economisch kaartspel doen

dieerde producten uit Europa en

Barrez trof ook ook een groeiend

ratieven slaagden zelfs zo we, dat

zij er alles aan om hun winst te verhogen. De rest blijft onderge-

de VS. Dat wordt volgens Barrez wel een

aantal mensen die tot het besef komen dat dergelijk landbouw-

zij lijken uit te groeien tot heuse multinationals.

schikt en zal zelden van tel blij-

erg kwalijke zaak.

systeem niet de juiste weg is, en

ken. In de drie continenten die hij bereist dringen zich zelfde vaststel-

FC De Kampioenen tegen Arsenal...

lingen op aan de schrijver, en dat

die dit ellendeverhaal willen over-

Een economie waar we allen

stijgen. Hij ging ook en kijkje nemen bij

beter van worden

kleine boeren in Frankrijk, India,

Zoiets houdt uiteraard in dat dit

wordt dan zijn uitgangspunt: de vrije wereldhandel heeft een ave-

Ge zoudt hen kunnen vergelijken met een ploegje dorpsvoetbal-

Senegal en Brazilië hoe boeren opboksen tegen grotere bedrij-

tot problemen kan leiden, maar daarbij blijft Barrez toch optimis-

rechts effect in de landbouw. Die

lers die men in Wembley zou la-

ven en er in geslaagd zijn, uit de

tisch. In feite komt het in deze

stelling licht Dirk Barrez toe, zon-

ten aantreden in een match voor

neerwaartse spiraal te geraken.

optiek neer op een beheersbaar

der in groene slogans of dogmatiek te vervallen.

de World Cup. De Kameroense boeren bijvoor-

Hij vertelt over boeren die daar teruggekeerd zijn naar de fami-

probleem - we hoeven maar te denken aan de Boerenbond in

beeld geraken hun melk niet lan-

liale en regionale landbouw, in-

onze contreien, vandaag een

ger kwijt op de markt want die wordt verzadigd met laaggeprijsd

teressante case-stories, opvallend eenvoudig maar zeker niet

sterktepositie van de landbouw in België, ooit ook begonnen als

Vrije landbouwmarkt werkt slecht op wereldniveau

gesubsidieerd melkpoeder uit

simplistisch. Zij proberen aan

een kleine landbouwerscoöpe-

Hij legt haarfijn uit waarom die

Europa.

landbouw te doen met respect

ratie die een plaats wist te vero-

vrije landbouwmarkt slecht werkt op wereldniveau, en dat in tegen-

Daarbij komt dat de wereldprijs van een landbouwproduct - of het

voor mens en milieu.

veren in een België waar zich in de jaren na 1890 een industriele

stelling met andere sectoren. Hij erkent dat voor producten als

nu graan of soja, rijst of thee, bananen of kiwis, melk of vlees,

Familiale landbouw moet zelf

revolutie voltrok bleef doorzetten.

auto’s en pc’s dit vrije marktmechanisme vrij goed werkt, maar

groenten of fruitsoorten betreft...bepaald wordt door de meest

als het over voedsel gaat levert het duidelijk veel minder goede resultaten op.

concurrentiele producenten - zij die over het beste productieapparaat beschikken en op die de

Betekent dit nu een afwijzen van modernisering, of een pleidooi ertegen? Barrez spreekt zich met

beeldbaar. Zonder hiernaar te verwijzen denkt Barrez in die lijn:

Immers de rijke landen laten van hun kant, hun landbouw hele-

beste gronden kunnen verbouwen. Die prijs kan, dank zij de

beslistheid uit voor een modernisering, maar hier op maat van

’Ik ben ervan overtuigd dat zich een wereldwijde alliantie kan vor-

maal niet over aan de markt, door zwaarwegende subsidies aan

betere productieapparatuur en schaalgrootten van die produc-

de familiale landbouw die zelf haar modernisering in handen

men tussen boerenbewegingen, vakbonden, milieubewegingen,

hun landbouw en een sterke afscherming van hun markt voor de produkten van de ontwikke-

tiefste boeren, zo scherp gesteld worden dat het veruit grootste deel van de boeren over de we-

neemt. Hij bezocht boeren die zich organiseren in coöperaties en zo

consumenten, en ja, ook met bedrijven die echt maatschappelijk willen ondernemen. Die alliantie

lingslanden. Met een dergelijke protectie van hun landbouw heb-

reld - en dat is wel de halve wereldbevolking, niet in staat is te

zelf de verwerking van hun produkten in eigen handen geno-

kan een slagkracht verwerven om een economie af te dwingen waar

ben zijn hun welvaartsmachine kunnen consolideren en van daar uit de wereldmarkt aanpakken met extra uitgebouwde productiecapaciteit van hun landbouw iets wat hen nog bijkomend verrijkt heeft. Hun exportsubsidies leiden tot het dumpen van overschotten in arme landen en dus tot oneerlijke concurrentie voor de lokale landbouw In feite werden de arme landen tot meedoen in hetzelfde spel gedwongen, terwijl zij nooit in de mogelijkheid waren noch kans kregen om hun landbouwsector behoorlijk te kunnen ontwikkelen. Kleine boeren uit Kameroen, Senegal en Kenia, Peru en Brazilië, Mexico en Honduras, India en de Philippijnen... geraken op die manier hun producten niet meer kwijt omdat hun markt overspoeld wordt door goedkoop gesubsi-

leven van die prijs. De boeren in Afrika raken zo gevangen in een wereldwijd productie-en distributie systeem dat hen het leven onmogelijk maakt, stelt de schrijver. Die situatie en dit type scenario verklaart de enorme armoede die ten dele valt van de helft van de wereldbevolking.

men hebben, wat een substantiele meerwaarde voor hen inhoudt. Het is vaak klein begonnen en bemoedigend volgehouden ’small is beautiful’ - en dat is niet neerkijkend gezegd. Maar een reeks geslaagde coöperaties die konden doorgroeien en op grote schaal gaan werken, hebben aangetoond dat dergelijke succesvolle starters niet klein hoefden te blijven. Eeb paar van dergelijke coöpe-

we allen beter van worden’. Wie het boek heeft gelezen, kan niet anders dan van de dringende noodzaak hiervan overtuigd geraken. Dirk Barrez

Juiste weg, of formule voor nog een eeuw armoede? Barrez stelt vast dat politiekers en Wereldbankdirecteurs of -professoren die een doorgezette, ongeremde liberalisering van de wereldlandbouw bepleiten, in feite de boeren het recht op een menswaardig inkomen blijven ontzeggen. Hij oordeelt dan ook scherp voor hun beleidskeuze en -implementatie die ellende veroorzaakt en in stand houdt.

haar modernisering in handen nemen

Wat nadien in België gebeurde is vandaag op wereldschaal in-

Koe 80 heeft een probleem (Boek + dvd) Epo, 256 blz., 25 €

Dirk Barrez is een journalist bij de VRT en maakte talrijke tv-reportages. Rond de vragen die zich opdringen bij de ongebreidelde globalisering maakte hij talrijke tv-reportages, o.a. Het gezicht van de honger (2002) en Koe nummer 80 heeft een probleem (2007). Hij schreef een paar boeken hierover die bestsellers werden, zoals Ik wil niet sterven in de XXste eeuw (1999) en De antwoorden van het antiglobalisme (2001) Voor Het land van ooit. Boeren en groenen kreeg hij de Dexia Persprijs.

21

Naast de ’Dag’ brachten ook andere Jaarreünies nog alumni bijeen dit najaar

N

aast de zeven Lustrumjaren die op 6 oktober samenkwamen op de Dag van de Ingenieur - van Gouden Promotie 1957... tót hun collega’s van 1977, 1997 en 2002, hielden nog eens 63 alumni van twee andere Promoties in dit najaar hun Jaarbijeenkomst.

Promotie 1952 op dinsdag 18 september terug bijeen in Brugge Organisatoren André Rosey en Jos Vercruysse brachten 25 deelnemers van hun Promotie bijeen. Zij kwamen samen in Hotel-Restaurant ’t Putje, een passende trefplaats voor Brugge ’die Scone’... Hun programma omvatte een geleid bezoek aan de haven van Zeebrugge, die dit jaar 100 jaar jong is.

Leuven 1952 in 2007 in Brugge

Promotie 1954 op donderdag 3 oktober in Oostende... met een film over haar Leuvense jaren

22

In het Thermae Palace met zijn uniek zicht op zee stonden op 3 oktober de tafels gedekt voor Promotie 1954. Onder de 38 deelnemers waren er niet minder dan 22 jaargenoten present - de betreurde vrienden Fik Casteels en Jos Victoir vertegenwoordigd door hun echtgenotes. Wat ruim twee derden betekent van de ’54Mannschaft’ vandaag. Zo werd het een prettig weerzien bij het traditionele VILv-aperitief, met dank aan onze 135-jarige alumnivereniging! Bij het uitstekend diner geraakten de klokken aan alle tafels vlot bijgesteld, maar met hun vooruitlopende wijzers was ’t al om drie uur verzamelen geblazen naar een reüniezaal boven. Ook daar panoramisch uitzicht op een nevelige Noordzee onder de zon... We kregen er een heu-

se filmpremière met op het scherm: ″Promotie 1954... Het Leuven van Toen - en Nu″, een werkstuk van collega Fons Pauwels. Onze liefhebber-cineast ging in ’t

En zo zagen ze er in 1954 uit

afgelopen jaar op zoek naar onze roots in Leuven. Eerst op een aantal historische plaatsen - en langs gebouwen in de stad waar we les volgden en examens bleven afleggen, vanaf ’het’ ingang-

sexamen. Alles met foto’s van onze professoren in volle actie aan krijtbestofte borden vóór hun studenten. Die metamorfoseerden... van schachten op de banken die door zuster Perpetua Her-

mans opgeroepen werden om te

carrière van prof. Pietermaat kre-

filmsequenties vertoond met jour-

teren nog eens feilloos een qua

″Brossen!...″ tot de doorwinterde anciens die hun ’tweede kan’

gen aandacht. De film vulde een heel stuk van

naalopnamen uit 1953 over onze Ste-Barbarastoet van 1953 waar

decibels en zangplezier weergaloze knaller van een cantus.

gingen afleggen bij ’den Itter’. En

de namiddag en werd in twee de-

Richard Van Cauteren speechte

’Nog eens’... want daags ervo-

met - rond het studentenleven

len vertoond: onze kandidatuurs-

vol lof over ″de slapende stu-

ren had hij in de Leuvense Waai-

van toen - commentaren die historische gebeurtenissen uit die

jaren in de stad, ’n vol half uur film,...en na een koffiepauze... onze

dent″, over de Sportdag van onze Technische Kring toen, en waar-

berg al zo een cantus geleid met 350 burgies als meesterzangers

jaren lieten herleven in pittige

ingenieursjaren in Heverlee. Al-

in ook Marraine te zien was in

en -zangeressen. Na de muzika-

anekdotes. Nadien trok de cineast ’t Arenbergkasteel in He-

les gelardeerd met opgewekte fifties-muziek en met de populair-

haar café-hoogburg op de Oude Markt: allemaal opnamen... die

le afsluiter was het terugkeren naar het ″Zeestation″ van Oost-

verlee, met Theo Van der Wae-

ste liederen uit de codex, afge-

Dré De Clercq in oude BRT-ar-

ende. Iedereen kreeg als gedach-

teren als gids op wandel langs

wisseld met commentaar van

chieven kon RT-film, samenge-

tenis een kleurkopie van het

de Instituten in het park waar namen als Richard Van Cauteren

Theo Van der Waeteren en met BBC-sérieux ingesproken tek-

monteerd uit n nooitgezien filmprogramma dré De Clercq in de

Menu van 25 mei 1954 mee, met handtekeningen van alle laatste-

en zijn collega’s herleefden in hun

sten van Jos Deknopper, Paul

oude archieven van BRT heeft

jaars-ingenieurs anno ’54 en van

Instituten en auditoria gelijk het Thermotechnisch Instituut van

Van Beveren en cineast Fons Pauwels die de sfeer en de eve-

kunnen opsporen - uiopsporen. Uiteraard moest er ook nog zang

onze professoren van toen op de verso.

’Coppens-Moteurs’. Ook de

nementen van die jaren evoce-

komen...

Niet zonder afspraak genoteerd

bouwstabiliteit van het Elektro-

ren.

Met Dré’s repertorium van 20 lie-

te hebben voor een nieuwe bij-

technisch Instituut en de komeet-

Naast deze film werden ook nog

deren leidde Theo Van der Wae-

eenkomst in voorjaar 2009...

43ste Bijeenkomst van Ingenium 64 op verkenning in Doornik wordt de bijna 2000 jaar geschiedenis van de stad tot leven gebracht in de ″high tech″ voorstelling van ″Le couloir du temps″. Tijdens een stadswandeling gingen we dan op zoek naar de restanten van deze geschiedenis die overal in de stad terug te vinden zijn behalve rond de grote markt die immers in 1940 grondig werd gebombardeerd door de Duitde kathedraal van Doornik

sers om zoveel mogelijk schade te berokkenen.

Ingenium 64, de vereniging van in 1964 afgestudeerde ingenieurs, trok dit jaar naar Doornik voor zijn 43ste bijeenkomst. Een prachtige, zonnige dag werd het. De stad Doornik is gelegen op de plaats waar de heerbaan Boulogne-Bavai de Schelde kruist. Deze ligging aan de Schelde heeft Doornik veel bijgebracht, maar betekende ook dat veel machten er interesse voor hadden: Romeinen, Franken, Engelsen, Fransen en Oostenrijkers. Op een bijzonder mooie wijze

Gelukkig bleef de trots van Doornik de ″Cathédrale Notre-Dame″ redelijk gespaard. Dit gebouw is een van de mooiste kathedralen van België met zijn 5 indrukwekkende torens, zijn Romaans schip en transept en zijn vroeggotisch koor. Ten gevolge van verzakkingen en een hevige tornado in augustus 1999, die de stabiliteit van het gebouw bedreigen, zit deze kathedraal nog steeds vol uitdagingen voor de hedendaagse ingenieurs. Getuigen hiervan zijn de indrukwekkende stellingen, balken en stutten die overal in en

Oproep: Afgestudeerden van 1964 die de uitnodigingen voor onze bijeenkomsten niet zouden ontvangen, kunnen contact nemen op telefoon 03.383.46.16 of e-mail: [email protected]. rond het gebouw zijn aangebracht om instorting te voorkomen.

Doornik afgerond.

Met een bezoek aan de kerkschatten die prachtige reliek-

Een echt lekker gastronomisch etentje aan de boorden van de Schelde in Restaurant ″L’Eau à

schrijnen, wandtapijten en beeldhouwwerk bevatten werd dan het

la bouche″ maakte de dag af. Het was weer heel gezellig om met

bezoek aan de historische stad

de vrienden samen te zijn.

Ingenium 64 geeft terug rendez-vous

Oproep tot de organisatoren van Promotiereünies Wilt u in 2008 een bijeenkomst van uw Promotie organiseren? VILv steunt u heel graag voor dat initiatief. Op deze jaarreünies worden de in Leuvense gesmede vriendenbanden bewaard en aangehaald, iets wat de alumnivereniging als een grote doelstelling ziet. Daar-

om betaalt zij graag het aperitief bij zo’n samentreffen. Voor vergoedingstarief ervan...en afspraken desbetreffend contacteert u voorzitter Patrick Pype, of Bart Buggenhout: [email protected] of [email protected]

23

VTK IN DE KIJKER e schrijven, eind november 2007, het 1e semester is voorbij de helft, VTK is weer sterk van start gegaan. Fakbar ’t ElixIr is volledig vernieuwd, niet één steen bleef staan. We luisteren naar praeses Dries Claes en vice-praeses Tim Bottelbergs.

W

deze werken werden ook essen-

ning van de studenten te verde-

tiële elementen als de waterdicht-

digen en zo mee te werken aan

heid en de elektriciteit volledig

een goed nieuw systeem dat nog

vernieuwd. Buiten deze ruwe ver-

decennia zal overleven.

anderingen is ook werk gemaakt van een echt architecturaal con-

Nadat vorig jaar het Theokot vol-

cept. Zo is er momenteel een dag

ledig verbouwd is, is het onze

en nacht concept en loopt er een architecturale lijn doorheen de

taak het Theokot ook meer open te stellen voor de studenten. Elke

hele fakbar. Niets gaat natuurlijk

dag tussen 10u. en 18u. kunnen

vanzelf. Na 3 maanden van in-

de Ir. studenten hier terecht voor

tense arbeid met een beperkt aantal personen werd de laatste

een hapje en drankje en alles van ontspanning tot studie. Er is nu

weken met heel het praesidium

echt een plaats waar Ir. studen-

alles op alles gezet om de fakbar open te kunnen laten gaan

ten tussen de lessen door terecht kunnen.

de eerste zondag van het acadeDe economie draait goed en dus ook de financiële situatie van VTK. Maar dat is voor ons zeker

bewijst zijn efficiëntie. Een langere toog, propere toiletten, meer

geen sein om op onze lauweren te rusten. Bedrijvenrelaties heeft

plaats en een betere verluchting. Wij bevinden ons nog steeds op

zichzelf voorgelegd om zoveel mogelijk nieuwe initiatieven te ne-

Dries is opgegroeid in ZoerleParwijs, een klein dorp naast

praesidium samen te stellen. Het Vlam praesidium telt 54 praesi-

Tervuursevest 60 onder de Waaiberg, kom zeker eens een kijkje nemen op één van de ouwzak-

men en de alom bekende uitermate te verzorgen. Zo is er dit jaar een BR-launch geweest. 100

Westerlo waar hij zijn middelbare school volbracht in de richting

diumleden waarvan een groot deel uit de verliezende ploeg ZET.

kenavonden elke laatste vrijdag van de maand.

laatstejaars studenten gingen samen met enkele bedrijven gratis

wiskunde-wetenschappen (8u). Eenmaal ingenieurstudent in Leuven koos hij voor bouwkunde. Hij was 2 jaar geleden al sportverantwoordelijke toen VTK de 24urenloop won en is ondertussen doorgegroeid tot praeses van het Vlam-praesidium. Tim is afkomstig van Berbroek nabij Herck de Stad. Hij volbracht hier zijn middelbaar in de richting wiskunde-wetenschappen (8u). Hij volgt momenteel de nieuwe optie biomedische technieken. Ook hij begon 2 jaar geleden al in het Strike praesidium. Na de posten logistiek en activiteiten is hij dit jaar de VTK vicepraeses.

Het belang van een goed VTK jaar primeert immers. Naast deze 54 praesidiumleden kan VTK tegenwoordig ook rekenen op een 100tal zeer enthousiaste medewerkers. VTK organiseert zoveel dat zonder deze de kwaliteit van de activiteiten zou moeten dalen. Er is voor deze medewerkers dan ook een uitgebreid beloningssysteem om iedereen gemotiveerd te houden.

Vlam wint en zet zich met Zet samen

24

miejaar. En het resultaat mag gezien worden. Alles is mooi afgewerkt en de nieuwe organisatie

Na de ongelooflijke verkiezingsstrijd vorig jaar was het aan de winnende ploeg Vlam om een

Het jaar begon deze zomer zeer vroeg en intens voor het nieuwbakken praesidium. Reeds de eerste week van de zomer zette een praesidiumweek iedereen in het werk. Hierna werd een hele zomer lang gewerkt om fakbar ’t ElixIr volledig te verbouwen. Het plan dat opgevat werd, was dan ook zeer ambitieus. De toog, het podium, de toiletten, het drankkot, licht en geluid,... Niets zou nog zijn zoals het was. Tijdens

Studentikoos, maar ook studentenservice Het praesidium is weer uitgebreid dankzij een nieuwe post nl. sport en uitbreiding van het didactisch- en e-team. Op deze manier willen we sport een volwaardige plaats geven. De eerste resultaten hiervan zijn reeds zichtbaar. Zo verloren we de 24-urenloop zeer nipt van een uitermate sterk Apolloon dat het oude record verpulverde. Ook in de IFB competitie won VTK tot nu toe alles. Op didactisch vlak krijgen we studenten steeds meer warm voor onderwijs. Zo is er elke 2 weken een overvol VTK bureau waar we met een 30tal personen over onderwijs debatteren en zijn er extra studentendebatten over de nakende invoering van het creditsysteem. VTK wil hierin een voortrekkersrol spelen om de me-

karten. Tussen de sessies door werden er door de bedrijven presentaties gegeven. De volgende nieuwe evenementen staan reeds te wachten en natuurlijk ziet de jobfair er in deze tijden zeer aantrekkelijk uit voor de studenten. Wetgevingen veranderen, nieuwe regels worden uitgevonden. Dit is iets waar ook VTK niet aan ontsnapt. VTK bestaat ondertussen al uit 3 vzw’s met elk hun beheerder, RvB en AV. Er wordt achter de schermen hard gewerkt om conform de vzw wetgeving te werken en de toekomst van VTK veilig te stellen. De ideeën die vorig jaar ontstaan zijn rond alumniwerking worden dit jaar in de praktijk gegoten. Zo willen we de VILv bekend maken bij de studenten. Zo weten zij nog vóór ze Leuven verlaten wat het VILv voor hen kan betekenen.