l-
sdeiteins LeEenA i t
l us cwt.l-ewawpw .l
e wojw
pro sct uEsA pluje prl pL
re.n l e r e maelm .nDi aela.
Het Almeerse basisonderwijs
Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2012/2013
Januari 2014 Gemeente Almere, Onderzoek & Statistiek
Inhoud 4
1 Inleiding
9
2 Kleutertoetsen
14
3 Technisch lezen
18
4 Begrijpend lezen
21
5 Woordenschat
24
6 Spelling
27
7 Rekenen
30
8 Scholen met vve-aanbod
33
Bijlagen
43
Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2012/2013 | 3
Inhoud
Managementsamenvatting
Managementsamenvatting
Managementsamenvatting In het schooljaar 2012/2013 is de vierde meting uitgevoerd van de Monitor Taal, Lezen en Rekenen in het Almeerse basisonderwijs. Hiertoe zijn van vrijwel alle Almeerse basisscholen de toetsresultaten verzameld van schooljaar 2012/2013 (respons bedraagt 96%). In dit rapport worden de prestaties van Almeerse leerlingen en scholen gepresenteerd. De scores worden hierbij vergeleken met de scores van voorgaande schooljaren en met de landelijke verdeling van de scores, vastgesteld door het Cito1. Overall beeld In onderstaande figuur wordt een overall beeld van de Almeerse taal-, lees- en rekenprestaties weergegeven. Hierin worden de percentages scores in het hoogste (I) en laagste (V) niveau vergeleken met landelijke referentiecijfers2. Als er meer scores op het hoogste niveau zijn dan op het laagste niveau is het resultaat positief en visa versa. Bijvoorbeeld: op de toetsen voor Taal voor Kleuters scoort 27% van de leerlingen op niveau I (7% meer dan landelijk) en 16% op niveau V (4% minder dan landelijk). Het verschil tussen beide percentages is 27%-16% = 11%; dat is het percentage dat in de figuur is opgenomen. Op deze manier wordt het niveau van de leerlingen in Almere op een bepaalde toets samengevat in één percentage. Positieve percentages, rechts van de verticale lijn in het midden, betekenen dat Almere beter scoort dan landelijk. Negatieve percentages betekenen dat Almere onder het landelijk niveau scoort. In de figuur worden meerdere groepen samengenomen, zodat er één score ontstaat voor de kleuters, de middenbouw (groep 3 t/m 5) en bovenbouw (groep 6 t/m 8). Percentage leerlingen in het hoogste en laagste niveau vergeleken met landelijke verdeling. Taal voor Kleuters (groep 1 en 2) Rekenen voor Kleuters (groep 1 en 2) Drie-Minuten-Toets (groep 3 t/m 5) Drie-Minuten-Toets (groep 6 t/m 8) Begrijpend Lezen (groep 4 en 5) Begrijpend Lezen (groep 6 t/m 8) Woordenschat (groep 3 t/m 5)
2010/2011 2011/2012 2012/2013
Woordenschat (groep 6 t/m 8)* Spelling (groep 3 t/m 5) Spelling (groep 6 t/m 8) Rekenen-Wiskunde (groep 3 t/m 5) Rekenen-Wiskunde (groep 6 t/m 8) -30% -20% -10% 0% 10% 20% 30% * De score voor Woordenschat groep 6 t/m 8 is in 2010/2011 alleen gebaseerd op groep 6 en in 2011/2012 op groep 6 en 7. 1 In deze monitorrapportage worden de resultaten zoals afgesproken alleen anoniem gepresenteerd. Individuele scholen zijn dus niet herkenbaar. Naast deze stedelijke meting ontvangen de schoolbesturen een samenvattend overzicht met daarin de scores van hun scholen. Afspraken tussen gemeente en schoolbesturen over verzameling en gebruik van gegevens zijn vastgelegd in een ‘privacyprocedure’. 2 Een score op niveau I betekent dat een leerling behoort tot de 20% hoogst scorende leerlingen van Nederland; bij een score op niveau V behoort de leerling tot de 20% laagst scorende leerlingen van Nederland (zie ook bijlage 1). 4 | Het Almeerse basisonderwijs
In het voorgaande schooljaar (2011/2012)3 is een duidelijke verbetering in toetsresultaten geconstateerd ten opzichte van het schooljaar daarvoor. Deze ontwikkeling zet dit jaar door, op negen van de twaalf toetsen wordt beter gescoord dan in 2011/2012. De verbetering is het sterkst bij technisch lezen en iets minder bij de kleutertoetsen. Op de overige toetsen zijn de verschillen, positief of negatief, klein. Voor de toets Begrijpend Lezen voor de bovenbouw betekent de verbetering een omslag van een licht negatieve naar een positieve score. Verder valt op dat er binnen de domeinen en groepen wisselend gescoord wordt. Op bijvoorbeeld Begrijpend Lezen wordt in groep 4 en 5 boven het gemiddelde gescoord, in groep 6 onder het gemiddelde en in groep 7 en 8 weer boven het landelijk gemiddelde. Voor de toets Woordenschat scoren Almeerse leerlingen in groep 3 en 4 ruim onder het landelijk gemiddelde, waarna de gemiddelde score toeneemt tot omstreeks het landelijk gemiddelde in groep 6, weer afneemt tot onder het landelijk gemiddelde in groep 7, en weer toeneemt tot omstreeks het landelijk gemiddelde in groep 8. De variatie in resultaten treedt ook binnen scholen op, binnen alle domeinen. Zo scoort een school bijvoorbeeld in groep 4 op Begrijpend Lezen op het hoogste niveau (I), in groep 5 op het laagste niveau (V), in groep 6 op niveau II en in groep 7 weer op het laagste niveau (V). Deze variatie in de scores werd ook in de voorgaande metingen vastgesteld. Hieronder worden de resultaten per domein samengevat. Kleutertoetsen In groep 1 hebben de Almeerse kleuters een voorsprong in taalvaardigheid ten opzichte van het landelijk gemiddelde. Deze voorsprong is in groep 2 deels verdwenen, Almeerse leerlingen scoren in groep 2 net iets boven het landelijk gemiddelde. De scores in 2012/2013 voor Taal voor Kleuters zijn vergelijkbaar met die in 2011/2012. Op de toets Rekenen voor Kleuters ligt het niveau net iets boven het landelijk gemiddelde in beide groepen, dit is een lichte verbetering ten opzichte van 2011/2012, toen leerlingen in beide groepen ongeveer op het landelijk gemiddelde scoorden. De verschillen tussen de leerlingen zonder gewicht en de gewichtenleerlingen bij Taal voor Kleuters zijn relatief groot in groep 1 en aanmerkelijk kleiner in groep 2. Dit komt vooral door het minder presteren van leerlingen zonder gewicht, en het beter presteren van leerlingen met een licht gewicht in groep 2, in vergelijking met groep 1. Terwijl in 2011/2012 bij de toets Rekenen voor Kleuters het verschil tussen leerlingen met en zonder gewicht in groep 2 ten opzichte van groep 1 toenam, neemt in 2012/2013 het verschil tussen leerlingen met en zonder gewicht in groep 2 af. Dit komt vooral door het beter presteren van leerlingen met een zwaar gewicht (1,2) op deze toets.
3 Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2011/ 2012, Oberon, april 2013.
Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2012/2013 | 5
Managementsamenvatting
Van de in totaal twaalf toetsen vallen de scores van tien toetsen in 2012/2013 boven het landelijk gemiddelde en twee onder het landelijk gemiddelde. Op Taal en Rekenen voor Kleuters, de Drie-Minuten-Toets, Begrijpend lezen, Spelling en Rekenen-Wiskunde wordt positief gescoord. Verder valt de sterk negatieve score op Woordenschat op, met name in de middenbouw. Hier scoren veel leerlingen op het laagste niveau (V) en weinig leerlingen op het hoogste niveau (I). In de bovenbouw is de balans iets minder negatief.
Managementsamenvatting
Technisch Lezen Op het gebied van technisch lezen wordt in Almere goed gepresteerd. De gemiddelde vaardigheidsscore op de LOVS Drie-Minuten-Toets ligt in groep 3 boven het landelijk gemiddelde, in groep 4 en 5 op het landelijke gemiddelde en in groep 6 tot en met 8 weer boven het landelijk gemiddelde. De score van Almeerse leerlingen is hiermee licht verbeterd ten opzichte van de voorafgaande jaren, vooral de score van leerlingen in groep 6 is verbeterd ten opzichte van vorig jaar. De scores van leerlingen zonder gewicht en leerlingen met een zwaar gewicht (1,2) liggen ongeveer op hetzelfde niveau. Wat opvalt is dat leerlingen met een licht gewicht (0,3) in groep 3, 4, 7 en 8 ruim lager scoren dan de andere leerlingen. Ook in 2011/2012 scoorden leerlingen met een zwaar gewicht in de meeste groepen hoger dan leerlingen met een licht gewicht. Dit is opmerkelijk; over het algemeen scoren 0,3-leerlingen beter dan 1,2-leerlingen. Begrijpend Lezen De Almeerse leerlingen scoren bovengemiddeld op begrijpend lezen in de groepen 4 en 5. In groep 6 ligt het niveau onder het landelijk gemiddelde, in groep 7 en 8 liggen de scores weer op het landelijk niveau of daarboven. Dit patroon komt overeen met dat uit 2011/2012. Wel wordt er in vrijwel alle groepen, en dan vooral in groep 8, iets beter gescoord dan in 2011/2012. De score in groep 6 is, na een verbetering in 2010/2011, niet verder omhoog gegaan. Verder wordt het beeld uit 2011/2012 bevestigd dat het vooral de leerlingen zonder gewicht zijn die zich in groep 7 en 8 herstellen, de gewichtenkinderen, zowel 0,3-leerlingen als 1,2-leerlingen, blijven op een laag niveau steken. De lagere gemiddelde score in groep 6 op begrijpend lezen wordt niet zozeer veroorzaakt door een groot aandeel leerlingen die onderpresteren (niveau V), maar door een klein aandeel leerlingen die heel goed presteren (niveau I)4. Woordenschat De Almeerse leerlingen starten in groep 3 met een forse achterstand op het gebied van woordenschat. In het schooljaar 2012/2013 liggen de gemiddelde vaardigheidsscores onder het landelijk gemiddelde in groep 3, 4, 5 en 7 en rond het landelijk gemiddelde in groep 6 en 8. Dit patroon geeft het beeld dat leerlingen een groot deel van hun achterstand tijdens hun schoolcarrière inlopen. Dit patroon komt overeen met het beeld uit 2011/2012. De leerlingen zonder gewicht laten de sterkste vooruitgang zien en vinden aansluiting bij het gemiddelde niveau, de gewichtenleerlingen blijven achter bij deze ontwikkeling en scoren ook in groep 5 t/m 8 onder het gemiddelde. Vooral voor de leerlingen met een zwaar gewicht is dit verschil groot. Het aantal leerlingen dat op het laagste niveau (V) presteert neemt af in de hogere groepen, maar anderzijds zijn er ook weinig leerlingen die ver boven het gemiddelde scoren (niveau I). Spelling Op het gebied van spelling scoren de Almeerse leerlingen over het algemeen voldoende tot goed, de scores op LOVS Spelling liggen in alle groepen rond of boven het landelijk gemiddelde. Ten opzichte van 2011/2012 wordt er in groep 4 minder goed, en in groep 8 beter gescoord dan in 2011/2012. Er scoren meer leerlingen op het hoogste niveau dan op het laagste niveau op deze toets. De leerlingen zonder gewicht scoren beter dan de leerlingen met een laag (0,3) of hoog (1,2) gewicht. Verschillen zijn in het algemeen klein. Leerlingen met een licht gewicht scoren in de eerste leerjaren echter gemiddeld gezien wel laag op deze toets.
4 Cito geeft in reactie op de opmerking van het Kenniscentrum Begrijpend Lezen over lage scores op begrijpend lezen in groep 6 aan dat een relatief lage score op toets Begrijpend Lezen in groep 6 te maken heeft met een iets te soepele normering van de toets voor de groepen 4 en 5 (Onderwijsblad 9, 11 mei 2013).
6 | Het Almeerse basisonderwijs
Zwakke scholen De huidige monitor gaat voor het eerst niet meer specifiek in op verschillen en overeen komsten in toetsscores van leerlingen van zwakke scholen en leerlingen van scholen met een basisarrangement. Reden is dat het aantal zwakke scholen in Almere de afgelopen jaren is afgenomen tot vijf (peildatum 31 juli 2013). Dit aantal is hiermee zo laag geworden dat het minder relevant wordt om te onderzoeken of en hoe toetsresultaten van zwakke scholen afwijken. Vve-scholen Dit jaar wordt er in de monitor Taal, Lezen en Rekenen, net als in de monitor 2010/2011, nader ingegaan op resultaten van vve-scholen5. In de rapportage zijn de scholen die bij het onderzoek Voor- en vroegschoolse educatie 2012/2013 (gemeente Almere, 2013) aangegeven hebben dat ze vve aanbieden, vergeleken met scholen die geen vve-aanbod hebben. Alle 27 vve-scholen hebben meegewerkt aan het onderzoek. Bij dit onderdeel van het onderzoek zijn dit jaar voor het eerst, naast de medio-afnames van toetsen, ook eindafnames gebruikt. De leerlingpopulatie van vve–scholen wijkt af van die van scholen zonder vve-aanbod. Scholen met een vve-aanbod hebben beduidend meer leerlingen met een leerlinggewicht dan scholen zonder vve. Het percentage gewichtenleerlingen op vve-scholen bedraagt 17%, 8% hiervan heeft een licht gewicht (gewicht 0,3) en 9% een zwaar gewicht (1,2). Op scholen zonder vveaanbod zijn de percentages respectievelijk 5% (gewicht 0,3) en 3% (gewicht 1,2). Overall beeld Leerlingen van vve-scholen scoren in 2012/2013 op vijf van de zes toetsen uit groep 1,2 en 3 lager dan leerlingen op scholen zonder vve-aanbod. Op de toets LOVS Spelling ontlopen de scores van leerlingen van vve-scholen en van leerlingen van scholen zonder vve elkaar niet veel. De zwaardere leerlingpopulatie op vve-scholen verklaart voor een deel het verschil in scores. Het beeld dat leerlingen op vve-scholen minder goed scoren blijft echter bestaan, ook als de toetsscores uitgesplitst worden naar leerlinggewicht. Op de meeste toetsen scoren leerlingen op vve-scholen minder goed dan, of ongeveer even goed als leerlingen met hetzelfde leerlinggewicht op scholen zonder vve-aanbod. Dit algemene beeld komt niet overeen met het algemene beeld uit 2011/2012. In 2011/2012 scoorden leerlingen van vve-scholen weliswaar gemiddeld ook lager dan leerlingen van scholen zonder vve-aanbod, uitgesplitst naar leerlinggewicht viel dit verschil echter weg. Zo scoorden zowel leerlingen met als zonder leerlinggewicht vaak relatief beter op vve-scholen dan op scholen zonder vve-aanbod.
5 Een vergelijking van toetsscores van leerlingen van scholen met en zonder vve-aanbod voor het jaar 2011/ 2012 is in de monitor Voor- en vroegschoolse educatie 2012/ 2013 opgenomen.
Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2012/2013 | 7
Managementsamenvatting
Rekenen De Almeerse leerlingen scoren goed op het gebied van rekenen. In alle groepen liggen de scores boven het landelijk gemiddelde. De scores liggen ongeveer op hetzelfde niveau als in 2011/2012. De leerlingen zonder gewicht scoren aanmerkelijk beter dan de gewichtenleerlingen. Het percentage leerlingen dat op het laagste niveau (V) scoort ligt voor alle groepen onder de landelijke 20%. Het percentage dat op het hoogste niveau (I) scoort ligt voor alle groepen, met uitzondering van groep 5, boven de landelijke 20%. Dit patroon komt in grote lijnen overeen met het beeld uit 2011/2012.
Managementsamenvatting
Beschouwing Prestaties schooljaar 2012/2013 Op tien van de in totaal twaalf toetsen geeft deze monitor een positief beeld van de taalen rekenprestaties van de Almeerse leerlingen. Alleen de scores voor Woordenschat, zowel in de midden- als bovenbouw, liggen onder het landelijk gemiddelde. De geconstateerde verbetering in 2011/2012 zet dit jaar door, bij negen toetsen lag de gemiddelde score in 2012/2013 hoger dan in 2011/2012. Op Woordenschat is echter geen verbetering zichtbaar ten opzichte van 2011/2012, de score van Almeerse leerlingen op deze toets in de middenbouw ligt ook dit jaar weer ver onder het landelijke gemiddelde. De achterstand van gewichtenkinderen op dit domein is daarnaast erg groot. Ook bij Begrijpend Lezen is dat het geval. Beide domeinen zijn van belang voor goede studievaardigheden van leerlingen. Gemeente en schoolbesturen hebben binnen de Brede Leesimpuls activiteiten opgezet die zich richten op het verbeteren van de woordenschat van leerlingen. De activiteiten zijn vooral gericht op de voorschoolse periode en de kleutergroepen van de basisschool. Er zijn boekjes ontwikkeld (‘Ik zoek een woord’) voor kinderen in verschillende leeftijdsgroepen, die aan ouders worden uitgereikt of op scholen worden uitgeleend. Daarnaast worden scholingsbijeenkomsten georganiseerd voor leerkrachten van basisscholen, gericht op het onderwijs in woordenschat en begrijpend lezen. Een ander aandachtspunt vormen de resultaten van vve-scholen. In Almere wordt sinds 1999 met vve gewerkt om taalachterstanden van kinderen van twee tot en met zes jaar (zoveel mogelijk) te voorkomen en in te lopen. In 2011/2012 heeft de gemeente samen met schoolbesturen en voorschoolse partners resultaatafspraken voor vve gemaakt. Onderdeel van deze resultaatafspraken is onder meer het systematisch inzetten van vve-programma’s op basisscholen, gebaseerd op de omvang van de doelgroep. De verschillen in toetsresultaten tussen scholen met en zonder vve laten zien dat veel leerlingen op vve-scholen nog taal- of rekenachterstanden hebben en verbetering van hun toetsresultaten wenselijk is. In het voorgaande schooljaar (2011/2012)6 is een duidelijke verbetering geconstateerd ten opzichte van het schooljaar daarvoor. Deze ontwikkeling zet dit jaar door, op negen van de twaalf toetsen wordt beter gescoord dan in 2011/2012. De verbetering is het sterkst bij technisch lezen en iets minder bij de kleutertoetsen. Op de overige toetsen zijn de verschillen, positief of negatief, klein.
6 Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2011/ 2012, Oberon, april 2013.
8 | Het Almeerse basisonderwijs
1. Inleiding
Dit jaar is voor de vierde keer de Monitor Taal, Lezen, Rekenen voor het primair onderwijs uitgevoerd. De uitvoering van de monitor ligt dit jaar voor het eerst volledig bij de afdeling Onderzoek en Statistiek van de gemeente Almere. De eerdere drie edities van de monitor (2009/2010, 2010/2011 en 2011/2012) zijn uitgevoerd door het onderzoeksbureau Oberon in nauwe samenwerking met de afdeling Onderzoek en Statistiek. Voor de monitor zijn in de laatste weken van het schooljaar 2012/2013 van vrijwel alle Almeerse basisscholen de resultaten van alle toetsen uit het Cito-leerlingvolgsysteem verzameld7. In deze stedelijke rapportage wordt een overzicht gepresenteerd van de taal-, lees- en rekenprestaties van Almeerse leerlingen en scholen over de gemeente als geheel. De scores worden hierbij vergeleken met de scores van de voorgaande schooljaren en met de door het Cito vastgestelde landelijke verdeling8. De gemeente Almere heeft met de schoolbesturen vooraf duidelijke afspraken gemaakt over welke taal-, lees- en rekengegevens worden verzameld, waarom en wanneer, voor wie ze bedoeld zijn etc. Deze afspraken zijn vastgelegd in een ‘privacyprocedure’. In deze monitorrapportage worden de resultaten zoals afgesproken alleen anoniem gepresenteerd. Individuele scholen zijn niet herkenbaar. Naast deze stedelijke meting ontvangen de schoolbesturen een samenvattend overzicht met daarin de scores van hun scholen. 1.1 Overall respons Van de 78 Almeerse basisschoollocaties (in schooljaar 2012/2013) zijn van 75 basisscholen de taal-, lees-, en rekengegevens in een analysebestand verwerkt. Dit betekent een respons van 96 procent. Van de responsscholen heeft 90 procent van de leerlingen (één of meerdere) toetsscores, dit zijn ongeveer 19.000 leerlingen. Niet van alle leerlingen zijn toetsgegevens beschikbaar. Dit komt doordat een aantal scholen niet of nauwelijks toetsen afneemt in groep 1. Ook in groep 2 en groep 8 wordt minder getoetst. 1.2 Werkwijze en presentatie van de resultaten In de monitor wordt uitgegaan van een basispakket met toetsen, dat gebruikt wordt door alle Almeerse scholen. In samenwerking met de werkgroep Monitor is een advies opgesteld, waarin keuzes gemaakt zijn voor de samenstelling van dit basispakket met toetsen9. Het pakket bestaat uit de medio-afnames van de volgende LOVS-toetsen: • LOVS Taal voor Kleuters (alleen groep 2) • LOVS Rekenen voor Kleuters (alleen groep 2) • LOVS Drie-Minuten-Toets • LOVS Begrijpend Lezen • LOVS Woordenschat • LOVS Spelling • LOVS Rekenen-Wiskunde
7 De resultaten van scholen van ASG en Prisma konden op bestuurlijk niveau worden aangeleverd, de overige scholen hebben rechtstreeks de resultaten aangeleverd aan Onderzoek en Statistiek. 8 Het Cito heeft in september 2011 de normering voor de toets LOVS Spelling voor groep 6 t/m 8 aangepast na klachten van scholen. In dit rapport zijn de scores voor alle jaren vergeleken met de nieuwe normeringen. 9 Advies basispakket toetsen basisonderwijs Almere, ten behoeve van de monitor Taal, Lezen en Rekenen, juni 2011.
Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2012/2013 | 9
Inleiding
Almeerse schoolbesturen voor basisonderwijs en de gemeente hebben in het kader van de LEAplus Almere besloten gemeentebreed taal-, lees- en rekenprestaties in beeld te brengen en ontwikkelingen meerjarig te volgen.
Inleiding
In deze monitor wordt gewerkt met de medio-afnames van de bovenstaande toetsen met twee uitzonderingen: • Hoewel LOVS toetsen Taal voor Kleuters en Rekenen voor Kleuters voor groep 1 niet in het basispakket opgenomen zijn, zijn deze toetsen als aanvulling op het basispakket wel in de rapportage opgenomen. Dit omdat de meerderheid van de scholen de toetsen wel afneemt en de toetsen extra informatie opleveren over de taal- en rekenprestaties van kleuters. • De rapportage gaat voor toetsen voor kleuters, voor het bepalen van verschillen en overeenkomsten in toetsresultaten van scholen met en zonder vve-aanbod, naast de medioafnames ook uit van de eindafnames. Dit om de taal- en rekenprestaties van kleuters beter in beeld te krijgen en om beter te voldoen aan het advies van Cito, dat stelt dat toetsen het beste pas afgenomen kunnen worden als leerlingen tenminste drie maanden op school zitten. In dit rapport worden de medio-afnames aangeduid met de letter ‘M’ aangevuld met het nummer van de groep waar de leerling in zit. Eindtoetsen worden volgens dezelfde systematiek aangeduid met een ‘E’, aangevuld met het groepsnummer. Werkwijze en presentatie In deze rapportage worden resultaten op leerling-niveau en schoolniveau gepresenteerd. Resultaten op leerling-niveau geven het beste weer hoe de Almeerse leerling presteert in vergelijking met landelijke cijfers. Resultaten op schoolniveau sluiten veelal aan bij het lokale Almeerse onderwijsbeleid, waarin de school als ‘eenheid’ centraal staat. Elke school telt hierbij, ongeacht de grootte, even zwaar. Op leerling-niveau worden de volgende scores gerapporteerd: • Gemiddelde vaardigheidsscores. De gemiddelde toetsscores zijn vertaald naar een waarde tussen 0 en 100 procent, waarmee de positie ten opzichte van de landelijke verdeling op leerling-niveau wordt weergegeven. Op deze manier kunnen meerdere leerjaren in één grafiek worden weergegeven. Het landelijke gemiddelde ligt voor alle toetsen op 50%10. • Verschillen naar gewichtsfactor. De scores van de Almeerse leerlingen worden, waar mogelijk, uitgesplitst naar het achtergrondkenmerk leerlinggewicht (er zijn drie gewichten: 0,0; 0,3 en 1,211). De grens hierbij is dat van minimaal 25 leerlingen per gewicht per toets een toetsscore bekend is. • Onder- en bovenpresterende leerlingen. Op de verschillende toetsen wordt het percentage leerlingen dat in het hoogste en in het laagste niveau scoort gepresenteerd. Hierbij wordt aangesloten bij de nieuwe niveau-indeling van Cito, namelijk de niveaus I t/m V. Deze percentages worden daarnaast vertaald naar een indexcijfer, waarin de afwijkingen ten opzichte van de landelijke 20% bij elkaar worden geteld. Hierbij telt het aandeel leerlingen op niveau I positief en het aandeel leerlingen op niveau V negatief. Daarnaast worden op schoolniveau de niveauscores gepresenteerd, eveneens aangeduid met niveau I t/m V. Om een betrouwbaar beeld te schetsen van de taal-, lees- en rekenprestaties van de Almeerse leerlingen en scholen is het van belang dat toetsen op een voldoende aantal scholen en bij voldoende aantal leerlingen zijn afgenomen. Voor opname in het analysebestand zijn per toets de volgende criteria gehanteerd. Deze criteria bepalen of er wel of niet gerapporteerd wordt over een toetsresultaat.
10 Er is geen landelijk gemiddelde bekend. De Almeerse gemiddelden worden vergeleken met de landelijke verdeling op leerlingniveau, waarin wordt gewerkt met de mediaan en percentielen. Aangenomen kan worden dat de afwijking tussen het landelijk gemiddelde en de mediaan klein is, en dat dezelfde conclusies getrokken kunnen worden. 11 Een gewicht 0,3 betekent dat beide ouders of de ouder die belast is met de dagelijkse verzorging, laagopgeleid zijn. Een gewicht 1,2 betekent daarnaast dat één van de ouders maximaal basisonderwijs heeft gevolgd. Leerlingen met een leerlinggewicht van 0 hebben een ouder of ouders met een hoger opleidingsniveau.
10 | Het Almeerse basisonderwijs
Respons op de toetsen In onderstaande tabel staan per groep de toetsen waarover gerapporteerd wordt. De getallen tonen het aantal responsscholen dat aan de criteria op schoolniveau voldoet. Zoals eerder aangegeven, wordt er in dit rapport, met uitzondering van het hoofdstuk over vve-scholen, alleen over de medio-afnames van toetsen gerapporteerd. Voor het hoofdstuk Scholen met vve-aanbod zijn, dit jaar voor het eerst, ook eindafnames van de toetsen in groep 1 en 2 meegenomen. Over de gehele linie is de respons iets beter dan in het voorgaande schooljaar. Aantal respons-scholen op de Kleutertoetsen toets
jaar
Groep 1 M1
LOVS Taal voor Kleuters
LOVS Rekenen voor Kleuters
Groep 2 E1
2009/10
M2
E2
10
2010/11
24
39
2011/12
40
62
2012/13
42
59
67
64
2009/10 2010/11
18
2011/12
43
2012/13
45
21 59 60
69
64
Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2012/2013 | 11
Inleiding
Leerling-niveau: • Minimaal 75% van de leerlingen heeft, per groep, per toets, een score. Om zoveel mogelijk uit te sluiten dat de analyses beïnvloed worden doordat een specifieke groep leerlingen de toets niet maakt (bv. de zwakkere leerlingen), hebben we de ondergrens gelegd op 75%. Idealiter ligt deze grens op 100% (iedere leerling in een groep heeft een score op een toets), maar dit is in de praktijk niet haalbaar. Er zijn altijd enkele leerlingen ziek of afwezig, of kunnen een toets om bepaalde redenen niet maken. Om te bepalen hoeveel leerlingen in een bepaalde school en groep zit, is gebruik gemaakt van de door de scholen aangeleverde leerlinggegevens. In enkele gevallen zijn deze gegevens aangevuld met gegevens van DUO. Bij de kleutertoetsen is er bij de bepaling van de respons rekening mee gehouden dat leerlingen bij het afnemen van de toets tenminste 3 maanden op school horen te zitten. Schoolniveau: • Van minimaal 10 scholen zijn toetsgegevens voorhanden. • Minimaal 10 leerlingen per school per toets hebben een score. • Van minimaal 75% van de leerlingen per school per groep zijn toetsgegevens bekend.
inleiding
Aantal respons-scholen op de toetsen voor groep 3 t/m 8 Domein en toets
jaar
Groep 3
Groep 4
Groep 5
Groep 6
Groep 7
22
22
18
16
Groep 8
Technisch Lezen LOVS Drie minuten toets
2009/10 2010/11
39
51
48
48
42
36
2011/12
56
66
61
62
60
48
2012/13
69
68
65
64
68
57
2009/10
54
49
42
11
2010/11
56
56
54
47
20
2011/12
66
70
69
69
45
2012/13
68
69
70
73
47
Begrijpend Lezen LOVS Begrijpend lezen
Woordenschat LOVS Woordenschat
2009/10
43
41
22
2010/11
51
48
43
25
2011/12
59
57
55
50
35
2012/13
57
58
54
50
51
2009/10
52
52
45
34
20
2010/11
58
58
56
51
41
17
2011/12
71
71
70
69
68
44
2012/13
73
69
69
68
72
46
2009/10
58
54
53
38
30
2010/11
60
53
56
55
40
22
2011/12
73
71
70
68
67
42
2012/13
73
71
70
69
70
45
26
Spelling LOVS Spelling
Rekenen/wiskunde LOVS Rekenen/wiskunde
Om te bepalen of leerlingen met een sociaal-economische achterstand achterblijven bij hun leeftijdsgenoten hebben is ervan leerlingen behalve de toetsresultaten ook het leerlinggewicht opgevraagd. In totaal is van 99% van de leerlingen van de scholen uit de respons het leerlinggewicht bekend. Almere heeft in verhouding iets minder gewichtenleerlingen dan landelijk. Het percentage leerlingen met een gewicht in 2012/2013 bedraagt voor de scholen in Almere 10%, landelijk is dat 12%. Dit verschil wordt veroorzaakt door een iets kleinere groep leerlingen met een licht gewicht (0,3), het percentage leerlingen met een zwaar gewicht (1,2) is ongeveer gelijk aan het landelijke aandeel. 1.3 Leeswijzer In deze rapportage worden de resultaten weergegeven op leerling- en schoolniveau. In het eerste deel (hoofdstuk 2 t/m 7) worden de totaalresultaten van alle Almeerse leerlingen en scholen gepresenteerd. Hierbij wordt steeds een vergelijking met landelijke referentiecijfers gemaakt. Achtereenvolgens komen aan bod: • kleutertoetsen (H2); • technisch lezen (H3); • begrijpend lezen (H4); • woordenschat (H5); • spelling (H6); • rekenen/wiskunde (H7).
12 | Het Almeerse basisonderwijs
De monitor Taal, Lezen en Rekenen 2012/2013 wordt afgesloten met een hoofdstuk Scholen met vve-aanbod. In dit hoofdstuk wordt nader ingegaan op toetsresultaten van leerlingen van scholen met een vve-aanbod in vergelijking met scholen zonder een vve-aanbod (H8). Zoals hierboven aangeven wordt in dit hoofdstuk naast de medio-afnames van de kleutertoetsen ook over de eindafnames gerapporteerd. De monitor Taal, Lezen en Rekenen gaat dit jaar voor het eerst niet meer specifiek in op toetsresultaten van zwakke scholen. Het aantal zwakke scholen in Almere is de afgelopen jaren afgenomen tot vijf (peildatum 31 juli 2013). Dit aantal is hiermee zo laag geworden dat het minder relevant wordt om te onderzoeken of en hoe toetsresultaten van leerlingen van zwakke scholen afwijken van toetsresultaten van overige Almeerse scholen.
Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2012/2013 | 13
Inleiding
De bovengenoemde hoofdstukken zijn als volgt opgebouwd. Eerst worden de gemiddelde scores op leerling-niveau gepresenteerd; vervolgens eventuele verschillen naar leerlinggewicht (op leerling-niveau); daarna de percentages onder- en bovenpresterende leerlingen en tenslotte worden de niveauscores op schoolniveau gepresenteerd.
Kleutertoetsen
2. Kleutertoetsen Om de vaardigheid van kleuters op het gebied van taal en rekenen te toetsen, worden de resultaten op de nieuwe LOVS toetsen Taal voor Kleuters en Rekenen voor Kleuters gerapporteerd. De kleutertoetsen worden in het eerste leerjaar door ongeveer acht op de tien scholen gebruikt, voor het tweede leerjaar geldt dat voor negen op de tien scholen. In groep 2 worden de toetsen bij vrijwel alle leerlingen afgenomen. In groep 1 gebeurt dit op een aantal scholen bij een deel van de leerlingen. Ongeveer 60% van de scholen neemt de toetsen voor groep 1 bij minimaal 75% van de leerlingen af. Over deze scholen kan gerapporteerd worden over de scores in groep 1. Het Cito adviseert scholen om de kleutertoetsen niet af te nemen bij leerlingen die nog geen drie maanden op school zitten. Bij het bepalen van de respons per toets is hier rekening meegehouden. Bij het bepalen van het percentage leerlingen in groep 1 met een score is uitgegaan van de leerlingen die vanaf oktober op school zaten. Deze leerlingen zaten ten tijde van het afnemen van de toets, in januari, minimaal drie maanden op school. Zie bijlage 2 voor de responsaantallen op leerling-niveau als ook de absolute scores per toets. 2.1 Gemiddelde vaardigheidsscores van Almeerse leerlingen In deze paragraaf worden de gemiddelde vaardigheidsscores van de Almeerse leerlingen in het schooljaar 2012/2013 vergeleken met de scores uit voorgaande schooljaren en de landelijke verdeling op leerling-niveau. De gemiddelde toetsscores zijn vertaald naar een waarde tussen 0 en 100 procent, waarmee de positie ten opzichte van de landelijke verdeling wordt weergegeven12. Op deze manier kunnen meerdere leerjaren in één grafiek worden weergegeven. Het landelijk gemiddelde wordt voor alle toetsen weergegeven met 50%13. Op de toets Taal voor Kleuters wordt in groep 1 en 2 goed gescoord door de Almeerse leerlingen, de gemiddelde vaardigheidsscores liggen boven het landelijk gemiddelde. In groep 2 is de voorsprong ten opzichte van het landelijk gemiddelde wat afgenomen. De scores in de beide groepen liggen rond hetzelfde niveau als in 2011/2012, ook toen nam het niveau in groep 2 af. De scores voor de toets Rekenen voor Kleuters liggen voor beide groepen net iets boven het landelijk gemiddelde. Dit is een lichte verbetering ten opzichte van 2011/2012, en (voor de scores in groep 2) een forse verbetering ten opzichte van 2010/2011, toen de toets voor het eerst, en bij een beperktere groep leerlingen, is afgenomen. Vaardigheidsscores Taal voor Kleuters t.o.v. landelijke verdeling 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
2009/2010 2010/2011 2011/2012 2012/2013
M1
M2
12 De waarde (score) die hoort bij het landelijk gemiddelde in de verschillende leerjaren, varieert dus van leerjaar tot leerjaar. 13 Feitelijk gaat het hier over de mediaan en niet het gemiddelde. Aangenomen kan worden dat het verschil tussen het landelijk gemiddelde en de mediaan klein is.
14 | Het Almeerse basisonderwijs
100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
2009/2010 2010/2011 2011/2012 2012/2013
M1
M2
De gemiddelde vaardigheidsscores van leerlingen zijn uitgesplitst naar gewichtsfactor. Ook in deze figuren worden de relatieve scores ten opzichte van de landelijke verdeling weergegeven. Zoals verwacht scoren leerlingen zonder gewicht hoger dan de leerlingen met een gewicht; de leerlingen met een laag gewicht (=0,3) scoren hoger dan de leerlingen met een hoog gewicht (=1,2). De verschillen tussen leerlingen zonder, met een licht of zwaar gewicht zijn net als in 2011/2012 relatief groot. Leerlingen zonder gewicht scoren op de toets Taal voor Kleuters beter dan landelijk gemiddeld, in groep 1 wordt door deze groep leerlingen beter gescoord dan in groep 2. Leerlingen met een licht gewicht scoren op de toets Taal voor Kleuters in groep 1 onder het landelijk gemiddelde, de score in groep 2 ligt op het landelijk gemiddelde. Leerlingen met een zwaar gewicht scoren in groep 1 en 2 ongeveer op hetzelfde niveau, onder het landelijk gemiddelde. Leerlingen zonder gewicht scoren op de toets Rekenen voor Kleuters zowel in groep 1 als 2 boven het landelijk gemiddelde. Leerlingen met een gewicht scoren in beide groepen onder landelijk gemiddelde, waarbij leerlingen met een licht gewicht beter scoren dan leerlingen met een zwaar gewicht. Gezien van jaar tot jaar wijken de scores van leerlingen zonder gewicht en met een licht gewicht in groep 2 niet erg af van hun scores in groep 1. De leerlingen met een zwaar gewicht scoren in groep 2 hoger dan in groep 1. De scores van de leerlingen met gewicht, afgezien van de score van de leerlingen met gewicht 1,2 op Taal voor Kleuters, zijn in groep 2 verbeterd ten opzichte van schooljaar 2011/2012. De scores in groep 1 zijn nagenoeg hetzelfde gebleven14. Vaardigheidsscores Taal voor Kleuters naar gewichtsfactor 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
gewicht 0 gewicht 0.3 gewicht 1.2
M1
M2
14 In de figuren presenteren we, omwille van de overzichtelijkheid alleen de toetsscores van het schooljaar 2012/ 2013.Voor de toetsscores van voorgaande jaren wordt verwezen naar bijlage 2.
Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2012/2013 | 15
Kleutertoetsen
Vaardigheidsscores Rekenen voor Kleuters t.o.v. landelijke verdeling
Kleutertoetsen
Vaardigheidsscores Rekenen voor Kleuters naar gewichtsfactor 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
gewicht 0 gewicht 0.3 gewicht 1.2
M1
M2
2.2 Percentage onder- en bovenpresterende leerlingen De vaardigheidsscores van de leerlingen kunnen ook weergegeven worden in landelijke niveaugroepen I t/m V. Daarbij is I het hoogste niveau en V het laagste (zie bijlage 1). Deze niveaus zijn gestandaardiseerd, waardoor ook vergelijkingen tussen verschillende toetsen mogelijk zijn. Met deze indeling is het mogelijk aan te geven hoeveel procent van de leerlingen ver onder het gemiddelde (niveau V) van een toets scoort en hoeveel procent ver boven het gemiddelde (niveau I). Landelijk liggen de percentages voor elke categorie (I t/m V) op 20%. In de figuur wordt het percentage leerlingen dat op niveau V scoort met een negatieve waarde aangegeven. Op Taal voor Kleuters wordt meer dan landelijk op niveau I gescoord en minder dan landelijk op niveau V. In groep 2 neemt het aandeel bovenpresterende leerlingen wel iets af en het aandeel onderpresterende leerlingen iets toe. Dit beeld komt overeen met de hogere gemiddelde scores in Almere, vooral in groep 1, in vergelijking met het landelijk gemiddelde. Ook in 2011/2012 was het aandeel bovenpresterende leerlingen relatief hoog, en het aandeel onderpresterende leerlingen relatief laag. Voor de toets Rekenen voor Kleuters is het verschil tussen het aandeel bovenpresterende leerlingen en het aandeel onderpresterende leerlingen wat kleiner. Wel is het aandeel bovenpresterende leerlingen in groep 2 in 2012/2013 wat toegenomen ten opzichte van 2011/2012. De verbetering op de toets Rekenen voor Kleuters die vanaf het leerjaar 2010/2011 ingezet is, wordt hiermee doorgezet. Percentage scores op hoogste (I) en laagste (V) niveau op de kleutertoetsen in 2012/2013
Taal voor Kleuters M1
Taal voor Kleuters M2 niveau I niveau V
Rekenen voor Kleuters M1
Rekenen voor Kleuters M2
-40% -20%
16 | Het Almeerse basisonderwijs
0%
20%
40%
Wat bij de toets Taal voor Kleuters opvalt is dat relatief veel Almeerse scholen op niveau IV scoren. Vooral in het eerste leerjaar (M1) is het aandeel scholen op niveau IV erg hoog, waardoor Almere veel scholen heeft die ondergemiddeld scoren. Overigens is het aandeel scholen op niveau V weer erg klein. In relatie met de leerlingscores op de toets, is dit een interessant beeld. Almeerse leerlingen scoren gemiddeld gezien relatief juist hoog op deze toets. De indeling naar niveaus komt bij de toets Rekenen voor Kleuters in groep 1 vrijwel overeen met het landelijk beeld, iets meer scholen scoren beter en iets minder scholen slechter dan landelijk gemiddeld. In groep 2 draait het beeld wat om en valt de score van relatief veel scholen op niveau IV en V. Dit is een versterking van het beeld dat ook in de scores van 2011/2012 te zien was. Niveauscores scholen Taal voor Kleuters 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
10%
19%
20%
16%
20%
22%
20%
19% 14%
55%
2%
M1 (N=42)
34% 7%
M2 (N=67)
20%
I II III IV V
20%
Landelijk
Niveauscores scholen Rekenen voor Kleuters 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
22% 22%
22%
20%
14%
20%
13% 20% 29% 18% 18%
M1 (N=45)
22%
M2 (N=69)
20% 20%
I II III IV V
20%
Landelijk
Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2012/2013 | 17
Kleutertoetsen
2.3 Niveauscores van Almeerse scholen In de voorgaande paragrafen zijn de resultaten op leerling-niveau gepresenteerd, in deze paragraaf worden de resultaten op schoolniveau gerapporteerd. Ook de schoolscores kunnen worden weergegeven in de landelijke niveaugroepen I t/m V (zie bijlage 1). Onderstaande figuren laten zien in hoeverre de verdeling van scores van Almeerse scholen voor de kleutertoetsen overeenkomt met de landelijke verdeling.
Technisch lezen
3. Technisch lezen Om inzicht te geven in de vaardigheid op het gebied van technisch lezen, worden de resultaten op de LOVS Drie-Minuten-Toets gerapporteerd. Het gebruik van deze toets is toegenomen door de jaren heen. Waar de nieuwe toets in 2009/2010 door beperkte groep scholen gebruikt werd, maakte in 2012/2013, afhankelijk van het leerjaar, zo’n 80-90% van de scholen gebruik van deze toets. Zie bijlage 2 voor de responsaantallen op leerling-niveau als ook de absolute scores per toets. 3.1 Gemiddelde vaardigheidsscores van Almeerse leerlingen In deze paragraaf worden de gemiddelde vaardigheidsscores van de Almeerse leerlingen in het schooljaar 2012/2013 vergeleken met de scores uit de voorafgaande jarenen de landelijke verdeling op leerling-niveau. De gemiddelde toetsscores zijn vertaald naar een waarde tussen 0 en 100 procent, waarmee de positie ten opzichte van de landelijke verdeling wordt weergegeven. Op deze manier kunnen meerdere leerjaren in één grafiek worden weergegeven. Het landelijke gemiddelde wordt voor alle toetsen weergegeven met 50%. De gemiddelde vaardigheidsscore op de LOVS Drie-Minuten-Toets ligt in 2012/2013 op of boven het landelijk niveau. Almeerse leerlingen scoren in leerjaar 3 gemiddeld boven het landelijk gemiddelde waarna de score in leerjaar 4 en 5 terugzakt naar het landelijk gemiddelde. Almeerse leerlingen scoren in 2012/2013 in leerjaar 6,7 en 8 gemiddeld hoger dan landelijk gemiddeld. De score van Almeerse leerlingen is hiermee licht verbeterd ten opzichte van de voorafgaande jaren. Vooral de score van leerlingen uit groep 6 (M6 in de figuur) is verbeterd ten opzichte van vorig jaar. Vaardigheidsscores LOVS Drie-Minuten-Toets t.o.v. landelijke verdeling 100% 90% 80% 70% 60%
2009/2010 2010/2011 2011/2012 2012/2013
50% 40% 30% 20% 10% 0%
M3
M4
M5
18 | Het Almeerse basisonderwijs
M6
M7
M8
Terwijl in de monitor 2011/2012 opviel dat er relatief weinig niveauverschil was tussen leerlingen met en zonder gewicht zijn er dit jaar in groep 3, 4, 7 en 8 wel verschillen te onderscheiden. In deze groepen scoren de leerlingen met een licht gewicht ruim onder de leerlingen zonder gewicht en met een zwaar gewicht. Vaardigheidsscores LOVS Drie-Minuten-Toets naar gewichtsfactor 100% 90% 80% 70% 60%
gewicht 0 gewicht 0.3 gewicht 1.2
50% 40% 30% 20% 10% 0%
M3
M4
M5
M6
M7
M8
3.2 Percentage onder- en bovenpresterende leerlingen De vaardigheidsscores van de leerlingen kunnen ook weergegeven worden in landelijke niveaugroepen I t/m V. Daarbij is I het hoogste niveau en V het laagste (zie bijlage 1). Deze niveaus zijn gestandaardiseerd, waardoor ook vergelijkingen tussen verschillende toetsen mogelijk zijn. Met deze indeling is het mogelijk aan te geven hoeveel procent van de leerlingen ver onder het gemiddelde (niveau V) van een toets scoort en hoeveel procent ver boven het gemiddelde (niveau I). Landelijk liggen de percentages voor elke categorie (I t/m V) op 20%. In de figuur wordt het percentage leerlingen dat op niveau V scoort met een negatieve waarde aangegeven. Op de LOVS Drie-Minuten-Toets zijn er over het algemeen meer bovenpresterende leerlingen dan onderpresterende leerlingen. Dit geldt met name voor de hogere groepen, groep 6, 7 en 8, waar het percentage scores op niveau I (fors) groter, en het percentage scores op niveau V kleiner is dan de landelijke 20%. Dit beeld komt in grote lijnen overeen met het beeld in 2011/2012, in dat jaar presteerden vooral leerlingen van groep 7 en 8 relatief goed op deze toets.
Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2012/2013 | 19
Technisch lezen
In onderstaande figuur worden de gemiddelde vaardigheidsscores van leerlingen uitgesplitst naar gewichtsfactor. Ook in deze figuur worden de relatieve scores ten opzichte van de landelijke verdeling weergegeven.
Technisch lezen
Percentage scores op hoogste (I) en laagste (V) niveau op de LOVS Drie-Minuten-Toets Drie-Minuten-Toets M3 Drie-Minuten-Toets M4 Drie-Minuten-Toets M5
niveau I
Drie-Minuten-Toets M6
niveau V
Drie-Minuten-Toets M7 Drie-Minuten-Toets M8 -40%
-20%
0%
20%
40%
3.3 Gemiddelde scores van Almeerse scholen In de voorgaande paragrafen zijn de resultaten op leerling-niveau gepresenteerd, in deze paragraaf worden de resultaten op schoolniveau gerapporteerd. Ook de schoolscores kunnen worden weergegeven in de landelijke niveaugroepen I t/m V (zie bijlage 1). Onderstaande figuur laat zien in hoeverre de verdeling van scores van Almeerse scholen voor de LOVS DrieMinuten-Toets overeenkomt met de landelijke verdeling. De gemiddelde schoolprestaties blijken vooral in groep 6, 7 en 8 hoger te zijn dan landelijk gemiddeld. In deze leerjaren scoren in Almere relatief veel scholen op het hoogste niveau. Het aandeel scholen dat op de LOVS Drie-Minuten-Toets op laag niveau presteert, varieert van lager dan landelijk gemiddeld in de lagere leerjaren, tot (vrijwel) nul in hogere schooljaren. Het beeld uit 2011/2012 dat Almeerse scholen relatief goed scoren op LOVS Drie-Minuten-Toets wordt in 2012/2013 hiermee versterkt. Niveauscores scholen op LOVS Drie-Minuten-Toets 100% 90%
20%
22%
20%
80% 70%
22%
40% 30% 20% 10% 0%
43%
21%
54%
20%
38%
60% 50%
20% 41%
22%
34% 20%
17%
17%
17%
5%
3%
25% 19% 12%
20%
22% 32%
6%
26% 12%
4%
10% 1%
16% 0%
20%
20%
M3 (N=69) M4 (N=68) M5 (N=65) M6 (N=64) M7 (N=68) M8 (N=57) Landelijk
20 | Het Almeerse basisonderwijs
I II III IV V
4. Begrijpend lezen
4.1 Gemiddelde vaardigheidsscores van Almeerse leerlingen In deze paragraaf worden de gemiddelde vaardigheidsscores van de Almeerse leerlingen in het schooljaar 2012/2013 vergeleken met de scores uit voorgaande schooljaren en de landelijke verdeling op leerling-niveau. De gemiddelde toetsscores zijn vertaald naar een waarde tussen 0 en 100 procent, waarmee de positie ten opzichte van de landelijke verdeling wordt weergegeven. Op deze manier kunnen meerdere leerjaren in één grafiek worden weergegeven. Het landelijke gemiddelde wordt voor alle toetsen weergegeven met 50%. In schooljaar 2012/2013 liggen de gemiddelde vaardigheidsscores op de toets LOVS Begrijpend Lezen in groep 4, 5, 7 en 8 op of boven het landelijke gemiddelde en in groep 6 onder het landelijk gemiddelde. Dit patroon komt overeen met de voorgaande jaren, wel wordt in bijna alle groepen iets beter gescoord dan in 2011/2012. De score in groep 6 blijft echter onder het landelijk gemiddelde liggen, de dip in groep 6 blijft daardoor bestaan. Vaardigheidsscores LOVS Begrijpend Lezen t.o.v. landelijke verdeling 100% 90% 80% 70% 60%
2009/2010 2010/2011 2011/2012 2012/2013
50% 40% 30% 20% 10% 0%
M4
M5
M6
M7
M8
In onderstaande figuur worden de gemiddelde vaardigheidsscores van leerlingen uitgesplitst naar gewichtsfactor, ook hier worden de relatieve scores ten opzichte van de landelijke verdeling weergegeven. Zoals verwacht scoren leerlingen zonder gewicht beter dan de leerlingen met een gewicht, wel is het verschil relatief groot. Wat verder opvalt is dat de leerlingen zonder gewicht de achterstand uit groep 6 ten opzichte van het landelijke gemiddelde kunnen wegwerken in groep 7 en 8, maar dat de achterstand van de leerlingen met gewicht blijft bestaan. Deze achterstand is wel kleiner dan in groep 7. Dit beeld komt overeen met dat uit 2011/2012. Nieuw is dat in 2012/2013 leerlingen in groep 8 met een licht gewicht (0,3) hoger scoren dan leerlingen met een zwaar gewicht (1,2). In 2011/2012 scoorden leerlingen een zwaar gewicht in groep 8 net wat beter dan leerlingen met een licht gewicht.
Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2012/2013 | 21
Begrijpend lezen
Om de vaardigheid op het gebied van begrijpend lezen in beeld te brengen, zijn de scores op de toets LOVS Begrijpend lezen geanalyseerd. Een grote meerderheid van de scholen, ruim 90% neemt deze toets af in groep 4 t/m 7. Het aandeel scholen dat in groep 8 deze toets afneemt is lager en bedraagt ruim 60%. Zie bijlage 2 voor de responsaantallen op leerlingniveau als ook de absolute scores per toets.
Begrijpend lezen
Vaardigheidsscores LOVS Begrijpend Lezen naar gewichtsfactor 100% 90% 80% 70% 60%
gewicht 0 gewicht 0.3 gewicht 1.2
50% 40% 30% 20% 10% 0%
M4
M5
M6
M7
M8
4.2 Percentage onder- en bovenpresterende leerlingen De vaardigheidsscores van de leerlingen kunnen ook weergegeven worden in landelijke niveaugroepen I t/m V. Daarbij is I het hoogste niveau en V het laagste (zie bijlage 1). Deze niveaus zijn gestandaardiseerd, waardoor ook vergelijkingen tussen verschillende toetsen mogelijk zijn. Met deze indeling is het mogelijk aan te geven hoeveel procent van de leerlingen ver onder het gemiddelde (niveau V) van een toets scoort en hoeveel procent ver boven het gemiddelde (niveau I). Landelijk liggen de percentages voor elke categorie (I t/m V) op 20%. In de figuur wordt het percentage leerlingen dat op niveau V scoort met een negatieve waarde aangegeven. Wat opvalt is dat het percentage leerlingen in groep 6 op niveau V ongeveer gelijk is aan de landelijke 20%, terwijl het percentage leerlingen op niveau I lager is dan landelijk. De lagere gemiddelde vaardigheidsscore in groep 6 op begrijpend lezen wordt dus niet veroorzaakt door een groot aandeel leerlingen die onderpresteren, maar door een kleiner aandeel leerlingen die heel goed presteren. In groep 8 is de balans weer positief. Deze positieve balans geldt ook voor groep 4 en groep 5. Het beeld in 2012/2013 komt hiermee overeen met het beeld uit 2011/2012. Percentage scores op hoogste (I) en laagste (V) niveau op LOVS Begrijpend Lezen Begrijpend Lezen M4 Begrijpend Lezen M5 niveau I
Begrijpend Lezen M6
niveau V Begrijpend Lezen M7 Begrijpend Lezen M8 -40%
22 | Het Almeerse basisonderwijs
-20%
0%
20%
40%
Wat in de niveauscores op schoolniveau opvalt is de grote variabiliteit in de verdeling in scores tussen leerjaren. In groep 3 en 4 scoren relatief veel scholen op hoog niveau, terwijl in groep 6 een relatief groot aandeel gemiddeld (groep III) scoort en weinig op niveau I of II. In groep 7 verschuift het beeld naar meer onderpresterende, en minder gemiddeld presterende scholen. In groep 8 scoort een relatief groot aandeel scholen weer bovengemiddeld (niveau I). Het algemene beeld in 2012/2013 komt hiermee in grote lijnen overeen met het beeld uit 2011/2012. In 2012/2013 is het aandeel bovenpresterende scholen in groep 4 en 5 wel wat afgenomen, en het aandeel bovenpresterende scholen in groep 8 wat toegenomen ten opzichte van 2011/2012. Niveauscores scholen op LOVS Begrijpend Lezen 100%
4% 10%
90% 80%
44%
33%
70% 60% 50% 40%
13% 19%
30%
10%
20%
16%
10% 0%
10% M4 (N=68)
43%
20%
26% 12%
53%
20%
8% 20%
17%
21%
16%
24%
20%
19%
M5 (N=69)
M6 (N=70)
33%
19% 6% 6% 15%
M7 (N=73)
M8 (N=47)
20%
I II III IV V
20% Landelijk
Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2012/2013 | 23
Begrijpend lezen
4.3 Niveauscores van Almeerse scholen In de voorgaande paragrafen zijn de resultaten op leerling-niveau gepresenteerd, in deze paragraaf worden de resultaten op schoolniveau gerapporteerd. Ook de schoolscores kunnen worden weergegeven in de landelijke niveaugroepen I t/m V (zie bijlage 1). Onderstaande figuur laat zien in hoeverre de verdeling van scores van Almeerse scholen op de toets LOVS Begrijpend Lezen overeenkomt met de landelijke verdeling.
Woordenschat
5. Woordenschat Om de vaardigheid op het gebied van woordenschat te bepalen, gebruiken de meeste scholen de toets LOVS Woordenschat. Van deze toets is in 2012/2013 ook een versie voor groep 8 beschikbaar gekomen. Deze nieuwe toets is door ongeveer een derde van de scholen gebruikt in groep 8. De respons op de nieuwste versies van de toets Woordenschat (groep 6 in 2010/2011 en groep 7 in 2011/2012) lag in het verleden ook lager, doordat niet alle scholen direct de nieuwe toets aanschaffen. Daarnaast ligt het gebruik van toetsen in groep 8 sowieso lager dan in andere groepen, wat de respons extra laag maakt. Dit maakt dat met de resultaten voor deze nieuwe toetsen voorzichtig omgegaan moet worden. Zie bijlage 2 voor de responsaantallen op leerling-niveau als ook de absolute scores per toets. 5.1 Gemiddelde vaardigheidsscores van Almeerse leerlingen In deze paragraaf worden de gemiddelde vaardigheidsscores van de Almeerse leerlingen in het schooljaar 2012/2013 vergeleken met de scores uit voorgaande schooljaren en de landelijke verdeling op leerling-niveau. De gemiddelde toetsscores zijn vertaald naar een waarde tussen 0 en 100 procent, waarmee de positie ten opzichte van de landelijke verdeling wordt weergegeven. Op deze manier kunnen meerdere leerjaren in één grafiek worden weergegeven. Het landelijke gemiddelde wordt voor alle toetsen weergegeven met 50%. Almeerse leerlingen scoren gemiddeld gezien niet erg goed op de LOVS toets Woordenschat. In het schooljaar 2012/2013 liggen de gemiddelde vaardigheidsscores onder het landelijk gemiddelde in groep 3, 4, 5 en 7 en ongeveer op het landelijk gemiddelde in groep 6 en 8. Dit patroon geeft het beeld dat leerlingen een deel van hun achterstand tijdens hun schoolcarrière inlopen, maar dat dit maar net lukt. Het patroon in 2012/2013, waarbij de toetsresultaten van groep 3 tot en met 8 meegenomen zijn, lijkt een voorzetting te zijn van het patroon uit 2011/2012, toen de toets in groep 3 tot en met 7 afgenomen werd. Ook in dat jaar scoorden leerlingen in groep 3 en 4 gemiddeld ruim onder het landelijk gemiddelde, waarna de gemiddelde vaardigheidsscore steeg tot net onder het landelijke gemiddelde in groep 5, waarna de gemiddelde vaardigheidsscores in groep 6 en 7 weer licht afnamen. Vaardigheidsscores LOVS Woordenschat t.o.v. landelijke verdeling 100% 90% 80% 70% 60%
2009/2010 2010/2011 2011/2012 2012/2013
50% 40% 30% 20% 10% 0%
M3
M4
M5
24 | Het Almeerse basisonderwijs
M6
M7
M8
De gemiddelde vaardigheidsscore van leerlingen met een licht gewicht neemt in 2012/2013, sterker dan in 2011/2012, door de groepen heen, toe. Deze ontwikkeling ondersteunt het beeld dat leerlingen met een licht gewicht hun oorspronkelijke achterstand tijdens hun schoolcarrière ook deels inhalen. De gemiddelde vaardigheidsscore van leerlingen met een licht gewicht blijft, ook in groep 8, wel onder de landelijk gemiddelde score liggen. Het verschil is wel minder groot dan in 2011/2012. De gemiddelde vaardigheidsscores van leerlingen met een zwaar gewicht liggen voor de hele linie onder de gemiddelde vaardigheidsscores van leerlingen met een licht gewicht. Opvallend, ook ten opzichte van scores van leerlingen met en zonder gewicht in 2011/2012, is dat in 2012/2013 leerlingen met een zwaar gewicht in groep 6 beduidend beter scoren dan leerlingen met een zwaar gewicht in overige groepen. In groep 7 en 8 is het verschil met de overige leerlingen weer erg groot. Vaardigheidsscores LOVS Woordenschat naar gewichtsfactor 100% 90% 80% 70% 60%
gewicht 0 gewicht 0.3 gewicht 1.2
50% 40% 30% 20% 10% 0%
M3
M4
M5
M6
M7
M8
5.2 Percentage onder- en bovenpresterende leerlingen De vaardigheidsscores van de leerlingen kunnen ook weergegeven worden in landelijke niveau groepen I t/m V. Daarbij is I het hoogste niveau en V het laagste (zie bijlage 1). Deze niveaus zijn gestandaardiseerd, waardoor ook vergelijkingen tussen verschillende toetsen mogelijk zijn. Met deze indeling is het mogelijk aan te geven hoeveel procent van de leerlingen ver onder het gemiddelde (niveau V) van een toets scoort en hoeveel procent ver boven het gemiddelde (niveau I). Landelijk liggen de percentages voor elke categorie (I t/m V) op 20%. In de figuur wordt het percentage leerlingen dat op niveau V scoort met een negatieve waarde aangegeven. Wat opvalt is dat is het relatief hoge percentage leerlingen dat in groep 3 en 4 onderpresteert (niveau V). Meer dan vier op de tien Almeerse leerlingen scoort in groep 3 op niveau V. Het aandeel onderpresterende leerlingen neemt na groep 3 af tot omstreeks de landelijke 20%, waarna het aandeel in groep 7 weer licht toeneemt en vervolgens in groep 8 weer afneemt. Het aandeel bovenpresterende leerlingen (niveau 1) stijgt door de leerjaren heen maar komt in geen van de groepen uit boven de landelijke 20%. Dit patroon komt voor de groepen 3 tot en met 7 overeen met de meting uit 2011/2012. Voor groep 8 zijn er voor 2011/2012 geen meetgegevens beschikbaar.
Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2012/2013 | 25
Woordenschat
In onderstaande figuur worden de gemiddelde vaardigheidsscores van leerlingen uitgesplitst naar gewichtsfactor, ook hier worden de relatieve scores ten opzichte van de landelijke verdeling weergegeven. Leerlingen zonder gewicht scoren beter dan de leerlingen met gewicht, na de achterblijvende scores in groep 3 en 4 liggen scores van leerlingen zonder gewicht vanaf groep 5 rond het landelijk gemiddelde. Leerlingen uit groep 7 zonder gewicht scoren in 2012/2013 wel wat lager ten opzichte van het landelijk gemiddelde dan leerlingen zonder gewicht uit groep 7 in 2011/2012.
Woordenschat
Percentage scores op hoogste (I) en laagste (V) niveau op LOVS Woordenschat Woordenschat M3 Woordenschat M4 Woordenschat M5
niveau I
Woordenschat M6
niveau V
Woordenschat M7 Woordenschat M8 -60% -40% -20%
0%
20%
40%
60%
5.3 Niveauscores van Almeerse scholen In de voorgaande paragrafen zijn de resultaten op leerling-niveau gepresenteerd, in deze paragraaf worden de resultaten op schoolniveau gerapporteerd. Ook de schoolscores kunnen worden weergegeven in de landelijke niveaugroepen I t/m V (zie bijlage 1). Onderstaand figuur laat zien in hoeverre de verdeling van scores van Almeerse scholen voor de toets LOVS Woordenschat overeenkomt met de landelijke verdeling. Wat opvalt is dat in groep 3 bijna zeven op de tien scholen onderpresteren en op niveau V scoren. Dit aandeel neemt, met een kleine stijging als onderbreking in groep 7, door de jaren heen af. Het aandeel scholen dat in groep 8 onderpresteert, ligt in 2012/2013 met 19%, net onder de landelijke 20%. Het aandeel scholen op niveau I en II neemt door de jaren heen toe en komt in groep 8 uit boven de landelijke 40%. Het patroon komt hiermee in grote lijnen overeen met het patroon uit 2011/2012, met die verstande dat er in 2011/2012 nog geen meetgegevens over groep 8 beschikbaar waren. Niveauscores scholen op LOVS Woordenschat 100% 90% 80%
7% 4% 21%
70% 60%
30% 20% 10%
17%
4% 13%
28%
10%
8%
18%
18%
8%
18%
15%
20%
27%
20%
24%
50% 40%
3% 12%
22%
32%
24%
68% 43%
33%
32%
19%
20%
19%
20%
19%
20%
33%
0% M3 (N=57) M4 (N=58) M5 (N=54) M6 (N=50) M7 (N=51) M8 (N=26) Landelijk
26 | Het Almeerse basisonderwijs
I II III IV V
6. Spelling
De normeringen voor de toets LOVS Spelling voor groep 6 t/m 8 zijn in september 2011 door het Cito aangepast na klachten van scholen. Deze nieuwe normeringen worden met terugwerkende kracht toegepast op de (oude) scores. In dit rapport worden alle scores ten opzichte van deze nieuwe normeringen gerapporteerd. 6.1 Gemiddelde vaardigheidsscores van Almeerse leerlingen In deze paragraaf worden de gemiddelde vaardigheidsscores van de Almeerse leerlingen in het schooljaar 2012/2013 vergeleken met de scores uit voorgaande schooljaren en de landelijke verdeling op leerling-niveau. De gemiddelde toetsscores zijn vertaald naar een waarde tussen 0 en 100 procent, waarmee de positie ten opzichte van de landelijke verdeling wordt weergegeven. Op deze manier kunnen meerdere leerjaren in één grafiek worden weergegeven. Het landelijke gemiddelde wordt voor alle toetsen weergegeven met 50%. De scores op de toets LOVS Spelling zijn over het algemeen voldoende of goed te noemen, in schooljaar 2012/2013 liggen de gemiddelde vaardigheidsscores in alle groepen rond of boven het landelijk gemiddelde. Ten opzichte van de scores in 2011/2012 wordt er in groep 4 minder goed en in groep 8 beter gescoord dan in 2011/2012. Vaardigheidsscores LOVS Spelling t.o.v. landelijke verdeling 100% 90% 80% 70% 60%
2009/2010 2010/2011 2011/2012 2012/2013
50% 40% 30% 20% 10% 0%
M3
M4
M5
M6
M7
M8
In onderstaande figuur worden de gemiddelde vaardigheidsscores van leerlingen uitgesplitst naar gewichtsfactor, ook hier worden de relatieve scores ten opzichte van de landelijke verdeling weergegeven. Leerlingen zonder gewicht scoren beter dan leerlingen met een gewicht. Leerlingen met een zwaar gewicht (1,2) scoren opvallend genoeg in groep 3,4 en 5 gemiddeld gezien hoger dan leerlingen met een licht gewicht (0,3). Voor de hogere groepen, vanaf groep 6, ontlopen de scores van leerlingen met een zwaar en een licht gewicht elkaar niet veel. Ook in 2011/2012 was dit het geval. Wel scoren leerlingen met een licht gewicht in 2012/2013, anders dan in 2011/2012, zeker in de eerste leerjaren gemiddeld gezien relatief laag op deze toets.
Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2012/2013 | 27
Spelling
Om de vaardigheid op het gebied van spelling in beeld te brengen, zijn de scores op de toets LOVS Spelling geanalyseerd. Deze toets wordt in groep 3 t/m 7 door ruim 90% van de scholen gebruikt. In groep 8 ligt het gebruik van de toets wat lager, namelijk op zo’n 60% in 2012/2013. Zie bijlage 2 voor de responsaantallen op leerling-niveau als ook de absolute scores per toets.
Spelling
Vaardigheidsscores LOVS Spelling naar gewichtsfactor 100% 90% 80% 70% 60%
gewicht 0 gewicht 0.3 gewicht 1.2
50% 40% 30% 20% 10% 0%
M3
M4
M5
M6
M7
M8
6.2 Percentage onder- en bovenpresterende leerlingen De vaardigheidsscores van de leerlingen kunnen ook weergegeven worden in landelijke niveaugroepen I t/m V. Daarbij is I het hoogste niveau en V het laagste (zie bijlage 1). Deze niveaus zijn gestandaardiseerd, waardoor ook vergelijkingen tussen verschillende toetsen mogelijk zijn. Met deze indeling is het mogelijk aan te geven hoeveel procent van de leerlingen ver onder het gemiddelde (niveau V) van een toets scoort en hoeveel procent ver boven het gemiddelde (niveau I). Landelijk liggen de percentages voor elke categorie (I t/m V) op 20%. In de figuur wordt het percentage leerlingen dat op niveau V scoort met een negatieve waarde aangegeven. Wat opvalt is dat over het algemeen het aandeel leerlingen in het laagste niveau gelijk of kleiner is dan het aandeel leerlingen in het hoogste niveau. Dit beeld komt overeen met de goede gemiddelde vaardigheidsscores in alle groepen. Het patroon van onder- en bovenpresterende leerlingen biedt hiermee in 2012/2013 hetzelfde beeld als in 2011/2012. Percentage scores op hoogste (I) en laagste (V) niveau op LOVS Spelling Spelling M3 Spelling M4 Spelling M5
niveau I
Spelling M6
niveau V
Spelling M7 Spelling M8 -40%
-20%
28 | Het Almeerse basisonderwijs
0%
20%
40%
Wat opvalt is dat, hoewel het voor het overgrote gedeelte dezelfde scholen zijn die deze toets afnemen in de verschillende groepen, er veel verschil is tussen de groepen. In groep 3 scoort een derde van de scholen op niveau V, in groep 4 daalt dit aandeel naar het landelijk gemiddelde van 20%, waarna dit aandeel daalt in groep 5, stijgt in groep 6, en vervolgens fors daalt tot bijna nul in groep 8. Het aandeel scholen dat bovenpresteert (niveau I), ligt in alle groepen boven het landelijk gemiddelde van 20%. Het aandeel bovenpresterende scholen varieert daarbij wel sterk over groepen, bijvoorbeeld van zo’n 24% in groep 6 tot 49% in groep 4. Dit patroon met relatief veel bovenpresterende scholen en veel variatie tussen groepen komt overeen met het beeld uit 2011/2012. Een verandering is dat voor de toets in groep 8 het aandeel bovenpresterende scholen in 2012/2013 van onder het landelijk gemiddelde, naar boven het landelijk gemiddelde is toegenomen, en dat het aandeel gemiddeld presterende scholen in groep 8 (niveau III) in 2012/2013 is afgenomen van 50% in 2011/2012 tot 33% in 2012/2013. Niveauscores scholen op LOVS Spelling 100% 90% 80%
49%
70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
24%
36%
45%
7%
10% 9%
13%
29%
16%
12% 32%
16%
7%
20%
20% 28%
18%
33%
20%
22%
20%
15%
20%
I II III IV V
10%
19% 20%
28%
13%
14% 12%
32%
18%
13%
2%
M3 (N=73) M4 (N=69) M5 (N=69) M6 (N=68) M7 (N=72) M8 (N=46) Landelijk
Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2012/2013 | 29
Spelling
6.3 Niveauscores van Almeerse scholen In de voorgaande paragrafen zijn de resultaten op leerling-niveau gepresenteerd, in deze paragraaf worden de resultaten op schoolniveau gerapporteerd. Ook de schoolscores kunnen worden weergegeven in de landelijke niveaugroepen I t/m V (zie bijlage 1). Onderstaand figuur laat zien in hoeverre de verdeling van scores van Almeerse scholen voor de toets LOVS Spelling overeenkomt met de landelijke verdeling.
Rekenen
7. Rekenen De toetsen LOVS Rekenen-Wiskunde dienen om de vorderingen in de rekenvaardigheid van leerlingen vast te stellen. Ruim 90% van de scholen gebruikt deze toets in groep 3 tot en met 7. Voor groep 8 ligt het gebruik van de toets wat lager op zo’n 60%. Zie bijlage 2 voor de responsaantallen op leerling-niveau als ook de absolute scores per toets. 7.1 Gemiddelde vaardigheidsscores van Almeerse leerlingen In deze paragraaf worden de gemiddelde vaardigheidsscores van de Almeerse leerlingen in het schooljaar 2012/2013 vergeleken met de scores uit voorgaande schooljaren en de landelijke verdeling op leerling-niveau. De gemiddelde toetsscores zijn vertaald naar een waarde tussen 0 en 100 procent, waarmee de positie ten opzichte van de landelijke verdeling wordt weergegeven. Op deze manier kunnen meerdere leerjaren in één grafiek worden weergegeven. Het landelijk gemiddelde wordt voor alle toetsen weergegeven met 50%. De resultaten op Rekenen-Wiskunde zijn over het algemeen goed te noemen. In schooljaar 2012/2013 liggen de gemiddelde vaardigheidsscores op de toets LOVS Rekenen-Wiskunde in alle groepen boven de landelijke norm. De positie van de gemiddelde vaardigheidsscores ten opzichte van de landelijk gemiddelde score komt in 2012/2013 vrijwel overeen met de positie van de gemiddelde vaardigheidsscores in 2011/2012. Vaardigheidsscores LOVS Rekenen-Wiskunde t.o.v. landelijke verdeling 100% 90% 80% 70% 60%
2009/2010 2010/2011 2011/2012 2012/2013
50% 40% 30% 20% 10% 0%
M3
M4
M5
M6
M7
M8
In onderstaande figuur worden de gemiddelde vaardigheidsscores van leerlingen uitgesplitst naar gewichtsfactor, ook hier worden de relatieve scores ten opzichte van de landelijke verdeling weergegeven. Zoals verwacht scoren de leerlingen zonder gewicht beter dan de leerlingen met een gewicht, dit verschil is (relatief) groot. Het verschil tussen de leerlingen met een laag (0,3) of hoog (1,2) gewicht is minder groot. Het patroon is ongeveer hetzelfde als bij de vorige meting, in schooljaar 2011/2012.
30 | Het Almeerse basisonderwijs
100% 90% 80% 70% 60%
gewicht 0 gewicht 0.3 gewicht 1.2
50% 40% 30% 20% 10% 0%
M3
M4
M5
M6
M7
M8
7.2 Percentage onder- en bovenpresterende leerlingen De vaardigheidsscores van de leerlingen kunnen ook weergegeven worden in landelijke niveaugroepen I t/m V. Daarbij is I het hoogste niveau en V het laagste (zie bijlage 1). Deze niveaus zijn gestandaardiseerd, waardoor ook vergelijkingen tussen verschillende toetsen mogelijk zijn. Met deze indeling is het mogelijk aan te geven hoeveel procent van de leerlingen ver onder het gemiddelde (niveau V) van een toets scoort en hoeveel procent ver boven het gemiddelde (niveau I). Landelijk liggen de percentages voor elke categorie (I t/m V) op 20%. In de figuur wordt het percentage leerlingen dat op niveau V scoort met een negatieve waarde aangegeven. Het percentage leerlingen dat ver onder het gemiddelde scoort ligt voor alle groepen onder de landelijke 20%, dit is een goed resultaat. Het percentage leerlingen dat ver boven het gemiddelde scoort ligt in alle leergroepen, met uitzondering van groep 5, boven de 20%. Het beeld van de aandelen onder- en bovenpresterende leerlingen komt in 2012/2013 hiermee in grote lijnen overeen met het beeld uit 2011/2012. Percentage scores op hoogste (I) en laagste (V) niveau op LOVS Rekenen-Wiskunde Rekenen-Wiskunde M3 Rekenen-Wiskunde M4 Rekenen-Wiskunde M5
niveau I
Rekenen-Wiskunde M6
niveau V
Rekenen-Wiskunde M7 Rekenen-Wiskunde M8 -40%
-20%
0%
20%
40%
Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2012/2013 | 31
Rekenen
Vaardigheidsscores LOVS Rekenen-Wiskunde naar gewichtsfactor
Rekenen
7.3 Niveauscores van Almeerse scholen In de voorgaande paragrafen zijn de resultaten op leerling-niveau gepresenteerd, in deze paragraaf worden de resultaten op schoolniveau gerapporteerd. Ook de schoolscores kunnen worden weergegeven in de landelijke niveaugroepen I t/m V (zie bijlage 1). Onderstaande figuur laat zien in hoeverre de verdeling van scores van Almeerse scholen op de toets LOVS Rekenen-Wiskunde overeenkomt met de landelijke verdeling. Over het algemeen is het aandeel scholen in niveau I en II groter dan landelijk en het aandeel scholen in niveau IV en V kleiner, dit is een positief beeld. Er is wel veel variatie in niveauscores tussen de verschillende groepen. In groep 5 valt zo’n 34% van de scholen onder niveau I en II, een lager aandeel dus dan landelijk gemiddeld, terwijl in groep 8, maar liefst 80% van de schoolscores op niveau I of II scoort. De verdeling over niveaus komt hiermee in grote lijnen overeen met de verdeling uit 2011/2012. Niveauscores scholen op LOVS Rekenen-Wiskunde 100%
10%
90% 80%
41%
23%
31% 24%
20% 34% 58%
70% 60% 50%
18%
40%
7%
30% 20% 10% 0%
20%
28%
21% 14%
32%
19%
31% 20%
10% 17% 10%
26%
20%
9%
9%
26%
19% 3%
20% 22%
20%
13% 4% 2%
20%
M3 (N=73) M4 (N=71) M5 (N=70) M6 (N=69) M7 (N=70) M8 (N=45) Landelijk
32 | Het Almeerse basisonderwijs
I II III IV V
8. Scholen met vve-aanbod
Toetsen en respons In Almere bieden in totaal 27 scholen vve aan in groepen 1 en 2 van de basisschool (Monitor Voor- en Vroegschoolse educatie 2012/2013, gemeente Almere, peildatum 1 oktober 2012). Al deze scholen hebben toetsgegevens aangeleverd voor deze monitor. Niet elke toets is door elke school afgenomen, afhankelijk van de toets hebben 20 tot 27 scholen toetsresultaten van leerlingen aangeleverd. In de onderstaande tabel staat een overzicht van de respons van deze scholen op de verschillende toetsen in de groepen 1 t/m 3. Door de ruime respons kan in dit hoofdstuk over alle toetsen worden gerapporteerd. Toetsgebruik van de vve-scholen in de respons Groep 1 Mediotoets
Groep 1 Eindtoets
Groep 2 Mediotoets
Groep 2 Eindtoets
LOVS Taal voor Kleuters
20
23
25
26
LOVS Rekenen voor Kleuters
22
23
27
26
Groep 3 Mediotoets
Kleutertoetsen
Technisch Lezen LOVS Drie-Minuten-Toets
26
Woordenschat LOVS Woordenschat
25
Spelling LOVS Spelling
26
Rekenen/Wiskunde LOVS Rekenen/ Wiskunde
26
Leerlinggewichten Onderstaande tabel geeft een overzicht van de gewichtenverdeling van de leerlingen op scholen met en zonder vve-aanbod. Gewichtenverdeling van de leerlingen, in percentages Geen gewicht
Gewicht 0,3
Gewicht 1,2
Totaal15
vve-scholen
4.946
83%
449
8%
545
9%
5.967
100%
Niet-vve scholen
12.600
93%
618
5%
361
3%
13.745
100%
Totaal Almere16
18.877
88%
1.157
6%
1.022
5%
21.056
100%
15 Het totaal aantal leerlingen is inclusief de leerlingen waarvan het gewicht onbekend is. 16 De totale Almeerse leerlingpopulatie is gebaseerd op de DUO registraties van 1 oktober 2012.
Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2012/2013 | 33
Scholen met vve aanbod
In dit hoofdstuk wordt ingegaan op taal-, lees- en rekenprestaties van vve-scholen. De prestaties van leerlingen op vve-scholen worden vergeleken met prestaties van leerlingen van scholen zonder vve-aanbod en met de landelijke verdeling. De gemiddelde toetsscores zijn hierbij vertaald naar een waarde tussen 0 en 100 procent, waarmee de positie ten opzichte van de landelijke verdeling wordt weergegeven. Het landelijk gemiddelde wordt voor alle toetsen weergegeven met 50%. In tegenstelling tot de rest van dit rapport, wordt er in dit hoofdstuk, naast de medio-afnames ook over de eindafnames van de kleutertoetsen gerapporteerd. Zie bijlage 3 voor de responsaantallen op leerling-niveau als ook de absolute scores op scholen met en zonder vve per toets.
Scholen met vve aanbod
Uit de tabel blijkt dat scholen met een vve-aanbod beduidend meer leerlingen met een leerlinggewicht hebben dan scholen zonder vve. Vooral het aandeel leerlingen met een zwaar gewicht (1,2) is hoger op vve-scholen dan op scholen zonder vve. 8.1 Kleutertoetsen- Taal voor kleuters In de onderstaande figuur worden de gemiddelde vaardigheidsscores van leerlingen op vvescholen op de toets LOVS Taal voor Kleuters vergeleken met de scores van leerlingen op scholen zonder vve-aanbod. Leerlingen van zowel vve-scholen als scholen zonder vve scoren bij alle afnames van de LOVS toets Taal voor Kleuters op of boven het landelijk gemiddelde. Net als in 2011/2012 scoren leerlingen – van zowel vve- als scholen zonder vve - gemiddeld beter op de medio-afname van de toets in het eerste leerjaar dan in het tweede leerjaar. In dit rapport wordt er voor het eerst ook gerapporteerd over de eindafnames van de toets. Opvallend is dat leerlingen van scholen met een vve-aanbod zowel in het eerste als in het tweede leerjaar beduidend beter scoren op de eindafname dan op de medio-afname van de LOVS toets Taal voor Kleuters. Voor leerlingen van scholen zonder vve treedt deze verbetering alleen op in het tweede leerjaar. Vaardigheidsscores Taal voor Kleuters t.o.v. de landelijke verdeling 100% 90% 80% 70% 60% geen vve
50%
vve
40% 30% 20% 10% 0% M1
E1
M2
E2
In de onderstaande figuur worden de gemiddelde vaardigheidsscores van leerlingen op vvescholen en scholen zonder vve uitgesplitst naar gewichtsfactor voor de toets Taal voor Kleuters. De figuur geeft zowel de gemiddelde vaardigheidsscores op de medio- en eindtoets in groep 1 als de medio- en eindtoets in groep 2 weer. In 2012/2013 hebben onvoldoende leerlingen met een zwaar gewicht op scholen zonder vve de toets Taal voor Kleuters M1 afgelegd om de scores van leerlingen op scholen met en zonder een vve met elkaar te vergelijken. Uit de figuur blijkt dat leerlingen zonder leerlinggewicht bij alle toetsafnamen beter scoren dan leerlingen met een leerlinggewicht. Leerlingen met een licht gewicht (0,3) scoren bij deze toets gemiddeld gezien beter dan leerlingen met een zwaar gewicht (1,2).
34 | Het Almeerse basisonderwijs
Vaardigheidsscores Taal voor Kleuters t.o.v. de landelijke verdeling uitgesplitst naar gewicht 100% 90% 80% 70%
geen vve gewicht 0
60%
geen vve gewicht 0.3
50%
geen vve gewicht 1.2 vve gewicht 0
40%
vve gewicht 0.3
30%
vve gewicht 1.2
20% 10% 0% M1
E1
M2
E2
8.2 Kleutertoetsen- Rekenen voor Kleuters In de onderstaande figuur worden de gemiddelde vaardigheidsscores van leerlingen op vvescholen op de toets LOVS Rekenen voor Kleuters vergeleken met de scores van leerlingen op scholen zonder vve-aanbod. De scores van leerlingen op scholen met en zonder een vve-aanbod ontlopen elkaar niet veel op de toets Rekenen voor Kleuters. Leerlingen van scholen zonder vve scoren bij alle afnames van de toets wel licht beter dan leerlingen van scholen met vve-aanbod. Ook in 2011/2012, toen alleen gegevens bekend waren over de medio-afnames van deze toets, verschilden de scores van leerlingen van scholen met en zonder vve niet erg van elkaar.
Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2012/2013 | 35
Scholen met vve aanbod
De scores van leerlingen van scholen met en zonder vve-aanbod ontlopen elkaar niet veel. Op scholen zonder vve-aanbod doen leerlingen zonder leerlinggewicht en leerlingen met een licht gewicht het even goed of net iets beter dan leerlingen op scholen met een vve-aanbod. De toets Taal voor Kleuters is alleen bij de eindafname in groep 1, en de medio- en eindafname in groep 2 door voldoende leerlingen met een zwaar gewicht afgelegd om scores te kunnen vergelijken. Leerlingen met een zwaar gewicht (1,2) scoren gemiddeld gezien beter op de eindafnames van de toets op scholen met een vve-aanbod dan op scholen zonder vve. Bij de medio-afname in het tweede leerjaar komt de gemiddelde score van leerlingen met een zwaar gewicht op vve-scholen vrijwel overeen met de gemiddelde score van leerlingen met een zwaar gewicht op scholen zonder vve.
Scholen met vve aanbod
Vaardigheidsscores Rekenen voor Kleuters t.o.v. de landelijke verdeling 100% 90% 80% 70% 60% geen vve
50%
vve
40% 30% 20% 10% 0% M1
E1
M2
E2
In de onderstaande figuur worden de gemiddelde vaardigheidsscores van leerlingen op vvescholen en scholen zonder vve uitgesplitst naar gewichtsfactor voor de toets Rekenen voor Kleuters. De figuur geeft zowel de gemiddelde vaardigheidsscores op de medio- en eindtoets in groep 1 als de medio- en eindtoets in groep 2 weer. In 2012/2013 hebben onvoldoende leerlingen met een zwaar gewicht op scholen zonder vve de toets Rekenen voor Kleuters M1 afgelegd om de scores van leerlingen op scholen met en zonder een vve-aanbod met elkaar te vergelijken. De gemiddelde scores van leerlingen zonder leerlinggewicht op vve-scholen verschillen bij allevier de afnames van de toets Rekenen voor Kleuters vrijwel niet van de gemiddelde scores van leerlingen zonder gewicht op scholen zonder vve-aanbod. Bij leerlingen met een leerlinggewicht zijn er wel verschillen te zien. Leerlingen met een licht gewicht (0,3)scoren gemiddeld gezien beter op de toets Rekenen voor kleuters op scholen zonder vve-aanbod dan leerlingen op scholen met een vve-aanbod. Het verschil in scores loopt op door het jaar heen. Verschillen zijn niet erg groot bij de medio-afnames van de toets en groter bij de eindafnames. Vooral in het tweede leerjaar scoren leerlingen met een licht gewicht op scholen zonder vve-aanbod fors beter op de toets dan leerlingen op scholen met een vve-aanbod. Bij de vergelijking van scores van leerlingen met een zwaar gewicht (1,2) is het beeld minder eenduidig. Leerlingen met een zwaar gewicht scoren op vve-scholen gemiddeld gezien beter op de eindtoets in het eerste leerjaar dan leerlingen op scholen zonder vve. De scores liggen bij de medio afname in het tweede leerjaar ongeveer gelijk en bij de eindtoets in groep 2 scoren de leerlingen met een zwaar gewicht op scholen zonder vve juist beter dan leerlingen van scholen met vve. Ook in 2011/2012 ontliepen de scores op de toets Rekenen voor Kleuters (voor zover scores bekend waren) van de verschillende groepen leerlingenop vve-scholen en scholen zonder vve elkaar niet veel. Bij de medio-afname in groep 1 deden leerlingen zonder gewicht het net iets beter op scholen zonder vve, bij de medio-afname in groep 2 scoorden alle groepen leerlingen op vve-scholen net iets beter dan leerlingen met dezelfde gewichten op scholen zonder vveaanbod.
36 | Het Almeerse basisonderwijs
100% 90% 80% 70%
geen vve gewicht 0
60%
geen vve gewicht 0.3
50%
geen vve gewicht 1.2 vve gewicht 0
40%
vve gewicht 0.3
30%
vve gewicht 1.2
20% 10% 0% M1
E1
M2
E2
8.3 Technisch Lezen In de onderstaande figuur worden de gemiddelde vaardigheidsscores van leerlingen op vvescholen op de LOVS Drie-Minuten-toets vergeleken met de scores van leerlingen op scholen zonder vve-aanbod. Voor deze toets zijn alleen gegevens voor de medio-afname in groep 3 beschikbaar. Leerlingen van scholen zonder vve-aanbod scoren gemiddeld beter op de deze toets dan leerlingen van scholen met een vve-aanbod. In 2011/2012 hadden leerlingen van vve-scholen gemiddeld juist een betere score op deze toets. 100%
80%
60%
40%
20%
0% vve
niet-vve
Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2012/2013 | 37
Scholen met vve aanbod
Vaardigheidsscores Rekenen voor Kleuters t.o.v. de landelijke verdeling uitgesplitst naar gewicht
Scholen met vve aanbod
De scores op de LOVS Drie-Minuten-Toets kunnen ook onderverdeeld worden naar leerlinggewicht. De onderstaande figuur geeft de gemiddelde vaardigheidsscores van leerlingen op vve-scholen en scholen zonder vve weer, uitgesplitst naar gewichtsfactor. Leerlingen zonder gewicht en leerlingen met een zwaar gewicht scoren zowel bij scholen met als zonder vve-aanbod beter op deze toets dan leerlingen met een licht gewicht. Hoewel de verschillen in scores voor leerlingen zonder gewicht en leerlingen met een licht gewicht tussen vve- en niet vve-scholen niet erg groot zijn, is het opvallend dat leerlingen, ongeacht hun leerlinggewicht, op vve-scholen gemiddeld gezien minder goed op de toets scoren dan leerlingen van scholen zonder vve-aanbod. In 2011/2012 scoorden leerlingen van vve-scholen, ongeacht hun gewicht, juist beter op deze toets dan leerlingen van scholen zonder vve. Vaardigheidsscores LOVS Drie-Minuten-Toets t.o.v. de landelijke verdeling uitgesplitst naar gewicht 100% 80% 60% 40% 20% 0% vve
niet-vve
gewicht 0
vve
niet-vve
gewicht 0.3
vve
niet-vve
gewicht 1.2
8.4 Woordenschat In de onderstaande figuur worden de gemiddelde vaardigheidsscores van leerlingen op vvescholen op de LOVS toets Woordenschat vergeleken met de scores van leerlingen op scholen zonder vve-aanbod. Voor deze toets zijn alleen gegevens voor de medio-afname in groep 3 beschikbaar. Het eerste wat opvalt in de figuur is de lage score op deze toets bij zowel de vve-scholen als scholen zonder vve. Zowel leerlingen van scholen met als zonder vve-aanbod scoren gemiddeld gezien rond het niveau van de 20-30% landelijk de minst goed scorende leerlingen. Deze lage gemiddelde score komt overeen met de observatie in hoofdstuk 5, juist leerlingen uit groep 3 scoren niet goed op de LOVS toets Woordenschat. Leerlingen van scholen met vveaanbod scoren gemiddeld gezien lager op de toets dan leerlingen zonder vve-aanbod. Dit is hetzelfde beeld als in 2011/2012.
38 | Het Almeerse basisonderwijs
Scholen met vve aanbod
Vaardigheidsscores LOVS Woordenschat t.o.v. landelijke verdeling 100%
80%
60%
40%
20%
0% vve
niet-vve
De scores op de LOVS toets Woordenschat kunnen ook onderverdeeld worden naar leerlinggewicht. De onderstaande figuur geeft de gemiddelde vaardigheidsscores van leerlingen op vve-scholen en scholen zonder vve weer, uitgesplitst naar gewichtsfactor. Uit de figuur blijkt dat leerlingen met een gewicht nul en leerlingen met een gewicht 1,2 op scholen zonder vve-aanbod de toets gemiddeld gezien beter maken dan leerlingen met dit gewicht op scholen met vve-aanbod. Leerlingen met een licht gewicht scoren gemiddeld gezien beter op deze toets op scholen met, dan op scholen zonder vve-aanbod. Opvallend ten opzichte van 2011/2012 is dat het verschil in scores van leerlingen met een licht gewicht op scholen met en scholen zonder vve is afgenomen, in 2011/2012 scoorden leerlingen met een licht gewicht op vve-scholen fors beter op deze toets dan leerlingen op scholen zonder vve-aanbod. In 2011/2012 scoorden leerlingen met een zwaar gewicht op vve-scholen nog licht beter op deze toets dan leerlingen op scholen zonder vve-aanbod. Vaardigheidsscores LOVS toets Woordenschat t.o.v. de landelijke verdeling uitgesplitst naar gewicht 100%
80%
60%
40%
20%
0% vve
niet-vve
gewicht 0
vve
niet-vve
gewicht 0.3
vve
niet-vve
gewicht 1.2
Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2012/2013 | 39
Scholen met vve aanbod
8.5 Spelling In de onderstaande figuur worden de gemiddelde vaardigheidsscores van leerlingen op vve-scholen op de LOVS toets Spelling vergeleken met de scores van leerlingen op scholen zonder vve-aanbod. Voor deze toets zijn alleen gegevens voor de medio-afname in groep 3 beschikbaar. Zowel leerlingen van scholen met vve-aanbod als leerlingen van scholen zonder vve-aanbod scoren op deze toets gemiddeld ongeveer op het landelijk gemiddelde. Vaardigheidsscores LOVS Spelling t.o.v. landelijke verdeling 100%
80%
60%
40%
20%
0% vve
niet-vve
De scores op de LOVS toets Spelling kunnen ook onderverdeeld worden naar leerlinggewicht. De onderstaande figuur geeft de gemiddelde vaardigheidsscores van leerlingen op vve-scholen en scholen zonder vve weer, uitgesplitst naar gewichtsfactor. Leerlingen zonder gewicht en leerlingen met een zwaar gewicht maken LOVS toets Spelling gemiddeld gezien beter dan leerlingen met een licht gewicht. Leerlingen zonder gewicht op vve-scholen scoren gemiddeld gezien beter op de toets dan leerlingen zonder gewicht op scholen zonder vve-aanbod. Voor leerlingen met een leerlinggewicht geldt dat leerlingen van scholen zonder vve-aanbod de toets gemiddeld gezien beter maken dan leerlingen van scholen met een vve-aanbod. Voor leerlingen met een zwaar gewicht (1,2) is dit verschil groot. Opvallend is dat leerlingen met een zwaar gewicht op scholen zonder vve de toets gemiddeld gezien ongeveer even goed maken als leerlingen zonder leerlinggewicht op vvescholen. In 2011/2012 waren de scores van leerlingen van vve-scholen, ongeacht hun gewicht, ongeveer gelijk of net wat hoger dan de scores van leerlingen van scholen zonder vve-aanbod. Daarnaast waren de verschillen in scores van leerlingen zonder gewicht en met een licht gewicht minder groot, en waren de scores van leerlingen met een licht gewicht gemiddeld hoger dan scores van leerlingen met een zwaar gewicht.
40 | Het Almeerse basisonderwijs
100%
80%
60%
40%
20%
0% vve
niet-vve
gewicht 0
vve
niet-vve
gewicht 0.3
vve
niet-vve
gewicht 1.2
8.6 Rekenen In de onderstaande figuur worden de gemiddelde vaardigheidsscores van leerlingen op vvescholen op de LOVS toets Rekenen-Wiskunde vergeleken met de scores van leerlingen op scholen zonder vve-aanbod. Voor deze toets zijn alleen gegevens voor de medio-afname in groep 3 beschikbaar. Zowel leerlingen van vve-scholen als leerlingen van scholen zonder vve-aanbod maken de toets gemiddeld beter dan landelijk gemiddeld. Leerlingen van scholen zonder vve-aanbod scoren hierbij gemiddeld gezien licht beter dan leerlingen van scholen met een vve-aanbod. Dit is hetzelfde beeld als in 2011/2012. Vaardigheidsscores LOVS Rekenen-Wiskunde t.o.v. landelijke verdeling 100%
80%
60%
40%
20%
0% vve
niet-vve
Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2012/2013 | 41
Scholen met vve aanbod
Vaardigheidsscores LOVS toets Spelling t.o.v. de landelijke verdeling uitgesplitst naar gewicht
Scholen met vve aanbod
De scores op de LOVS toets Rekenen-Wiskunde kunnen ook onderverdeeld worden naar leerlinggewicht. De onderstaande figuur geeft de gemiddelde vaardigheidsscores van leerlingen op vve-scholen en scholen zonder vve weer, uitgesplitst naar gewichtsfactor. Leerlingen zonder leerlinggewicht scoren zowel op scholen met als op scholen zonder vveaanbod gemiddeld gezien boven het landelijk gemiddelde, de scores van beide groepen leerlingen zijn ongeveer gelijk. Leerlingen met een zwaar of licht gewicht scoren gemiddeld op deze toets juist onder het landelijk gemiddelde. Hierbij valt op dat leerlingen met een licht gewicht gemiddeld gezien beter scoren op scholen met vve-aanbod, en leerlingen met een zwaar gewicht beter op scholen zonder vve-aanbod. Ten opzichte van 2011/2012 valt op dat het verschil in scores van leerlingen met een licht gewicht van scholen met en zonder vve afgenomen is, dit ligt vooral in de verbetering in de score van leerlingen op scholen zonder vve-aanbod. In 2011/2012 hadden leerlingen met een zwaar gewicht op vve-scholen gemiddeld nog een hogere score dan leerlingen op scholen zonder vve. In 2012/2013 is vooral de score van leerlingen met een zwaar gewicht op scholen zonder vve toegenomen. Vaardigheidsscores LOVS toets Rekenen-Wiskunde t.o.v. de landelijke verdeling uitgesplitst naar gewicht 100% 80% 60% 40% 20% 0% vve
niet-vve
gewicht 0
42 | Het Almeerse basisonderwijs
vve
niet-vve
gewicht 0.3
vve
niet-vve
gewicht 1.2
Bijlage 1 Niveaugroepen De indeling in niveaugroepen is gebaseerd op een omvangrijke landelijke steekproef. Het Cito onderscheidt de volgende niveaus: Niveau I: ver boven het gemiddelde (20% hoogst scorende leerlingen); Niveau II: boven het gemiddelde (20% net boven het landelijk gemiddelde scorende leerlingen); Niveau III: de gemiddelde groep leerlingen (20% rond het landelijk gemiddelde scorende leerlingen); Niveau IV: onder het gemiddelde (20% net onder het landelijke gemiddelde scorende leerlingen) Niveau V: ver onder het gemiddelde (20% laagst scorende leerlingen). De scores die bij de niveaus horen, staan in de Cito-handleidingen van de betreffende toetsen. Niveaugroepen op schoolniveau
Ook schoolscores kunnen worden ingedeeld in niveaugroepen, waarin de prestaties van een school vergeleken kunnen worden met een landelijke steekproef van scholen: Niveau I: ver boven het gemiddelde (20% hoogst scorende scholen); Niveau II: boven het gemiddelde (20% net boven het landelijk gemiddelde scorende scholen); Niveau III: de gemiddelde groep leerlingen (20% rond het landelijk gemiddelde scorende scholen); Niveau IV: onder het gemiddelde (20% net onder het landelijke gemiddelde scorende scholen) Niveau V: ver onder het gemiddelde (20% laagst scorende scholen).
Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2012/2013 | 43
Bijlage 1
Niveaugroepen op leerling-niveau
Bijlage 2
Bijlage 2 Overzicht toetsscores en respons Toevoegingen M = middenafname Nummer = groep
Verklaring van de afkortingen in de tabellen: LTK = LOVS Taal voor Kleuters LRK = LOVS Rekenen voor Kleuters LDM = LOVS Drie-Minuten-Toets LBL = LOVS Begrijpend Lezen LWT = LOVS Woordenschat LSP = LOVS Spelling LRA = LOVS Rekenen-Wiskunde
Indien voor een toets minder dan 10 Almeerse scholen een schoolscore hebben, is dit aangegeven met een ‘#’ Als voor een toets minder dan 25 leerlingen een toetsscore hebben, is dit aangegeven met een ‘*’ Respons en gemiddelde vaardigheidsscores Almeerse leerlingen 2009/2010
2010/2011
2011/2012
2012/2013
NL 2012/2013
N
score
N
score
N
score
N
score
score
LTK M1
#
#
619
50,1
1097
50,8
1153
50,7
48,5
LTK M2
304
61,6
1304
61,2
2229
62,9
2296
63,4
61,5
472
65,3
1173
65,5
1234
66,0
65,5
LRK M1 LRK M2
782
77,7
2104
80,9
2352
81,3
80,5
LDM M3
#
#
1249
23,8
1771
21,9
2386
23,7
19,5
LDM M4
765
51,0
1877
52,2
2347
53,4
2313
53,7
53,5
LDM M5
779
71,0
1684
70,7
2173
71,3
2380
71,6
72
LDM M6
593
82,0
1672
81,4
2150
83,0
2285
84,6
82,5
LDM M7
522
93,3
1494
89,7
2113
92,4
2301
93,5
89,5
LDM M8
#
#
1196
96,9
1482
99,8
1782
101,1
96,5
LBL M4
1964
10,53
2040
10,6
2447
11,6
2292
11,4
9
LBL M5
1826
23,08
1915
23,1
2562
23,9
2500
23,4
22
LBL M6
1520
28,89
1836
30,7
2461
31,0
2509
31,4
33
LBL M7
369
42,51
1602
43,7
2451
44,7
2469
44,4
44,5
581
55,1
1563
56,6
1639
58,3
53,5
LBL M8 LWT M3
1529
30,0
1585
30,6
1885
31,4
1815
31,9
39,5
LWT M4
1333
44,9
1629
45,2
1890
46,7
1842
46,9
52,5
LWT M5
656
61,2
1268
59,9
1860
61,8
1787
61,0
62,5
782
71,7
1548
72,7
1652
73,1
73,5
1088
84,7
1514
84,1
87
LWT M6 LWT M7 LWT M8
801
96,8
97,5
LSP M3
2018
106,1
2071
105,9
2507
106,6
2526
107,0
107
LSP M4
1965
118,5
2073
119,0
2594
119,8
2358
119,1
119
LSP M5
1564
126,0
1892
126,1
2545
126,3
2514
126,5
126
LSP M6
1278
132,7
1713
133,2
2418
133,5
2471
133,5
133
LSP M7
620
137,8
1461
138,8
2435
139,7
2454
139,7
138,5
478
142,9
1499
143,4
1627
144,2
142,5
LSP M8 LRA M3
2207
27,7
2079
28,7
2538
29,0
2528
29,8
26,5
LRA M4
1939
48,1
1978
48,3
2634
50,1
2406
49,1
47,5
LRA M5
1862
68,8
1853
68,2
2558
70,0
2505
69,8
69
LRA M6
1303
82,2
1773
82,7
2357
83,8
2438
84,0
82,5
LRA M7
868
97,4
1364
97,6
2327
98,6
2322
99,0
96,5
LRA M8
#
#
684
110,7
1330
111,5
1592
112,0
107,5
44 | Het Almeerse basisonderwijs
LTK M1 LTK M2 LRK M1 LRK M2 LDM M3 LDM M4 LDM M5 LDM M6 LDM M7 LDM M8 LBL M4 LBL M5 LBL M6 LBL M7 LBL M8 LWT M3 LWT M4 LWT M5 LWT M6 LWT M7 LWT M8 LSP M3 LSP M4 LSP M5 LSP M6 LSP M7 LSP M8 LRA M3 LRA M4 LRA M5 LRA M6 LRA M7 LRA M8
2010/2011 2011/2012 2012/2013 N 0 N 0,3 N 1,2 Score Score Score N 0 N 0,3 N 1,2 Score Score Score N 0 N 0,3 N 1,2 Score Score Score 0 0,3 1,2 0 0,3 1,2 0 0,3 1,2 487 40 55 51,3 49,0 41,7 974 50 73 51,7 46,5 42,3 798 59 56 52,0 47,3 42,4 1148 66 75 61,8 58,3 55,1 1980 104 113 63,5 59,8 56,8 2057 101 114 63,9 61,5 56,1 380 22 33 66,2 * 58,9 1041 55 77 66,1 61,7 59,8 919 67 62 66,5 61,7 58,6 716 24 30 78,1 * 71,4 1881 90 102 81,5 76,1 73,5 2106 104 118 81,8 78,2 75,8 1020 77 60 23,9 18,2 22,6 1584 93 85 21,9 20,5 24,2 2127 136 108 24,1 18,1 23,2 1523 131 100 52,5 51,0 52,8 2095 111 108 53,4 51,1 56,5 2081 120 98 53,8 50,9 55,5 1416 99 109 71,1 67,2 69,0 1887 137 118 71,4 70,4 70,9 2117 140 92 71,6 71,6 72,3 1434 100 73 81,8 80,0 79,4 1889 113 139 83,2 78,7 83,8 2002 142 113 84,5 85,0 85,7 1291 92 53 89,9 88,4 91,2 1895 116 95 92,7 88,7 90,2 2027 128 128 93,7 89,6 95,0 1024 73 49 96,9 94,1 104,0 1290 88 75 99,8 100,6 98,9 1593 114 71 101,4 96,7 100,6 1602 119 98 11,4 5,7 5,2 2202 109 103 12,2 6,4 5,2 2076 103 98 11,9 7,3 5,5 1521 113 121 24,1 17,1 15,6 2260 146 123 24,5 19,8 17,1 2237 145 88 24,0 18,4 16,8 1499 111 74 31,5 26,4 23,5 2191 108 138 31,6 26,1 24,2 2211 154 115 32,0 26,3 25,6 1288 93 58 44,4 37,1 36,3 2214 116 101 45,5 38,0 34,6 2192 127 130 45,3 37,1 35,6 482 27 27 56,7 43,8 43,6 1417 65 51 57,2 45,8 47,0 1482 90 50 59,1 49,5 46,5 1296 116 83 32,5 25,1 12,8 1672 94 112 32,5 28,6 17,2 1608 109 98 33,1 26,4 16,7 1289 130 102 46,6 40,3 37,0 1671 109 101 47,6 42,1 35,5 1643 100 97 47,8 42,5 35,7 1035 91 110 61,4 55,5 50,1 1600 134 115 62,7 57,1 53,5 1572 123 83 62,0 55,5 51,6 664 53 46 73,0 66,3 61,9 1322 100 120 73,8 66,8 65,1 1411 129 106 74,1 68,4 66,3 115 85,2 79,6 75,6 950 75 57 85,7 79,5 73,8 1299 93 701 58 37 97,6 93,5 85,6 1637 127 92 106,6 102,7 104,0 2278 102 118 106,8 105,4 104,0 2265 138 108 107,2 103,8 106,0 1619 132 102 119,3 118,5 117,9 2328 122 109 119,9 118,6 119,3 2121 120 102 119,1 117,5 119,5 1519 107 124 126,4 125,0 124,9 2244 147 123 126,5 125,3 125,0 2250 144 94 126,6 124,5 126,1 1424 104 72 133,3 132,4 132,9 2151 112 143 133,7 130,9 133,3 2186 147 113 133,6 132,8 133,0 1192 88 54 139,0 138,2 138,1 2199 116 101 139,9 138,0 137,6 2176 130 128 140,0 137,8 138,3 398 28 29 143,3 140,5 140,0 1353 67 50 143,5 142,1 141,1 1465 87 58 144,5 142,0 141,3 1656 126 87 29,6 23,0 20,4 2293 103 118 29,8 23,0 19,4 2261 138 111 30,8 21,5 20,5 1600 124 94 49,0 45,1 42,6 2368 124 107 50,7 43,7 45,9 2166 122 104 49,7 43,4 43,6 1489 109 121 69,0 62,4 63,3 2259 145 123 70,5 64,6 65,8 2241 144 94 70,5 64,0 64,5 1463 107 74 83,7 79,9 76,6 2098 108 128 84,4 78,2 80,0 2157 146 110 84,4 79,8 81,5 1138 74 53 98,5 92,5 93,3 2113 102 92 99,2 93,6 92,0 2068 115 121 99,6 94,0 94,2 592 37 26 111,6 104,4 104,1 1204 55 42 111,8 106,1 107,7 1457 71 48 112,5 106,7 106,0
Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2012/2013 | 45
Bijlage 2
Respons en gemiddelde vaardigheidsscores Almeerse leerlingen naar gewicht
Bijlage 3
Bijlage 3 R espons en vaardigheidsscores leerlingen op scholen met en zonder vve Verklaring van de afkortingen in de tabellen: LTK = LOVS Taal voor Kleuters LRK = LOVS Rekenen voor Kleuters LDM = LOVS Drie-Minuten-Toets LBL = LOVS Begrijpend Lezen LWT = LOVS Woordenschat LSP = LOVS Spelling LRA = LOVS Rekenen-Wiskunde
Toevoegingen M = middenafname E = eindafname Nummer = groep
Gegevens over eindafnames van toetsen zijn alleen beschikbaar voor 2012/2013 Respons en gemiddelde vaardigheidsscores Almeerse leerlingen op scholen zonder en met vveaanbod toets
toetsmoment
2011/2012
2012/2013
Geen vve N
vve mean
N
NL
Geen vve N
vve
mean
mean
mean
mean
LDM
M3
1156
21,0
615
23,5
19,5
1642
24,0
744
23,0
19,5
LRA
M3
1735
29,3
803
28,2
26,5
1790
30,1
738
29,0
26,5
LRK
M1
650
65,8
523
65,0
65,5
690
66,1
544
65,9
65,5
1382
73,6
617
72,0
69,5
1621
81,5
731
80,9
80,5
1357
90,7
717
89,3
87
E1 M2
1401
80,8
703
81,0
80,5
E2
mean
N
NL
LSP
M3
1704
106,6
803
106,8
107
1787
106,9
739
107,2
107
LTK
M1
641
51,2
456
50,3
48,5
665
51,9
488
49,1
48,5
1349
57,9
615
57,3
55
1543
62,8
686
63,2
61,5
1624
63,9
672
62,2
61,5
1378
72,2
707
68,9
66,5
1120
32,8
695
30,3
39,5
E1 M2 E2 LWT
M3
1127
46 | Het Almeerse basisonderwijs
32,0
758
30,4
39,5
Bijlage 4 Vve-scholen
Stadsdeel
School
Almere Haven
De Polderhof
Almere Haven
Obs de Wierwinde
Almere Haven
Klaverweide
Almere Haven
IKC de Regenboog
Almere Haven
De Dubbeldekker
Almere Buiten
PCB Het Kompas
Almere Buiten
De Albatros
Almere Buiten
OBS De Tjasker
Almere Buiten
PCB De Buitenburcht
Almere Buiten
De Architect
Almere Buiten
De Egelantier
Almere Buiten
Het Kristal
Almere Poort
Europaschool
Stad Oost excl. Waterwijk
Caleidoscoop
Stad Oost excl. Waterwijk
Hasselbraam
Stad Oost excl. Waterwijk
Brede school OBS De Zevensprong
Stad Oost excl. Waterwijk
Het Meesterwerk
Stad Oost excl. Waterwijk
De Compositie
Stad Oost excl. Waterwijk
Het Palet
Stad West incl. Waterwijk
Shri Ganeshaschool
Stad West incl. Waterwijk
De Kameleon
Stad West incl. Waterwijk
De Waterhoek
Stad West incl. Waterwijk
Samenspel Noord (Flevoschool)
Stad West incl. Waterwijk
Samenspel Midden (Waterlandschool)
Stad West incl. Waterwijk
De Driemaster
Stad West incl. Waterwijk
KBS de Delta
Stad West incl. Waterwijk
Al-Iman
Monitor Taal, Lezen en Rekenen 2012/2013 | 47
Bijlage 4
De tabel hieronder geeft een overzicht van de vve-scholen uit de respons, onderverdeeld naar stadsdeel. Informatie over het vve-aanbod van scholen is afkomstig uit de monitor Voor- en vroegschoolse educatie 2011/2013 (gemeente Almere, september 2013)
Bijlage 5
Bijlage 5 Werkgroepleden monitor Almere Erna Driessen (Stichting De Schoor) Riejet van Til (Almeerse Scholengroep) Erich van den Heuvel (Almeerse Scholengroep) Wilma Tjalsma (Prisma) Dick Hattenberg (SLA-PO) Arnica Derkink (Gemeente Almere, DMO) Klaske Grimmerink (Gemeente Almere, O&S) Anne Luc van de Vegt (Oberon)
48 | Het Almeerse basisonderwijs