Herstel natuurlijk gebied Brunner Mond griesberg
Welkom
Rijkswaterstaat 2
RWS BEDRIJFSINFORMATIE
Innovatiekeuken Griesberg 2015
Programma •
Dagprogramma – Centrale presentaties, vragen (kort) – Innovatiekeuken (tot de lunch) – B2B (na de lunch)
Rijkswaterstaat 3
RWS BEDRIJFSINFORMATIE
Innovatiekeuken Griesberg 2015
Toelichting -
aanleiding en doel marktconsultatie nadere informatie over de problematiek procedure en proces
Informatie • Het verslag van de marktconsultatie en innovatiekeuken wordt beschikbaar gesteld op de inmiddels bekende websites. • Gelegenheid voor vragen stellen tijdens en na de toelichting(-en).
Rijkswaterstaat 4
RWS BEDRIJFSINFORMATIE
Innovatiekeuken Griesberg 2015
Procedure en proces •
Marktconsultatie (resultaatgericht) als antwoord op onze vragen voor verdere besluitvorming.
•
Na de inbreng van vandaag beraden we ons op de vervolgstappen.
Meer info •
[email protected] • De presentatie wordt beschikbaar gesteld op website Innovatiekeuken
Rijkswaterstaat 5
RWS BEDRIJFSINFORMATIE
Innovatiekeuken Griesberg 2015
Herstel natuurlijk gebied Brunner Mond probleem Griesberg
Bert van der Meulen Projectmanager KRW
Inhoud •
Hoe is het een project geworden
•
Aanpak en planning
Rijkswaterstaat 7
RWS BEDRIJFSINFORMATIE
Innovatiekeuken Griesberg 2015
Hoe een project geworden •
In 2008 onderdeel KRW programma – Daarmee besluit verwijderen Griesberg genomen.
•
Onderzoek (Oranjewoud) in 2010 en werksessies – Er moet nog wel e.e.a. worden uitgezocht, ….
•
Maar …………………. daarna vanwege versobering 1e tranche KRW is Griesberg afgevallen (getemporiseerd)
•
Nu – – –
bij 2e tranche (2016-2021) KRW weer terug In begin 2e tranche uitvoeren Besluit te nemen hoe te verwijderen En gebleven behoefte e.e.a. nog uit te zoeken
Rijkswaterstaat 8
RWS BEDRIJFSINFORMATIE
Innovatiekeuken Griesberg 2015
Sindsdien gedaan •
Nadere onderzoek samenstelling en kort marktonderzoek (Tauw)
•
Verkenning varianten via methode Value Engineering
•
Verkenning terugvaloptie, namelijk afvoeren naar IJsseloog
Rijkswaterstaat 9
RWS BEDRIJFSINFORMATIE
Innovatiekeuken Griesberg 2015
En Nu •
We zoeken naar innovatieve oplossingen
•
Marktconsultatie & innovatiekeuken – RWS wil weten of ons probleem oplosbaar is – Vrijblijvend te toetsen wat de innovatieve mogelijkheden zijn – Marktconsultatie is niet per definitie de opmaat naar een aanbesteding
•
Wensen en ambities RWS – Duurzame oplossing – Snelle uitvoering (voor RWS) – Impuls voor omgeving
Rijkswaterstaat 10
RWS BEDRIJFSINFORMATIE
Innovatiekeuken Griesberg 2015
Planning •
Deze zomer besluit hoe gaan we het doen (MIRT 3 beslissing)
•
2e helft 2015 (contract-)voorbereiding
•
Begin 2016 start uitvoering
•
Uitvoering 5-8 kwartalen (afhankelijk van methode)
Rijkswaterstaat 11
RWS BEDRIJFSINFORMATIE
Innovatiekeuken Griesberg 2015
Innovatiekeuken Griesberg 2015 Technische aspecten
Reijer Hoijtink Technisch Manager KRW
Inhoud •
Waar hebben we het over?
•
Uitgevoerde onderzoeken
•
Hoeveelheden en omvang
•
Afzetmogelijkheden en onderzoek samenstelling
•
Voorlopige conclusies
Rijkswaterstaat 13
RWS BEDRIJFSINFORMATIE
Innovatiekeuken Griesberg 2015
Waar hebben we het over? •
Restproduct sodafabricage Brunner Mond (voorheen AkzoNobel)
•
M.n. kalk (onverbrand kalksteen), gips, calciumhydroxide
•
Tussen 1957 en 2009 geloosd op de Eems (legaal)
•
Zeer hoge pH (12-13)
•
Hoog zoutgehalte
Rijkswaterstaat 14
RWS BEDRIJFSINFORMATIE
Innovatiekeuken Griesberg 2015
Rijkswaterstaat 15
RWS BEDRIJFSINFORMATIE
Innovatiekeuken Griesberg 2015
‘Herstel natuurlijk gebied Brunner Mond’ •
pH te hoog voor benthische soorten → creëren condities voor herstel natuurlijke bodem
•
Link met Marconi: compensatie habitatverlies en mitigatie stromingscondities door aanleg Marconi-kwelders
Rijkswaterstaat 16
RWS BEDRIJFSINFORMATIE
Innovatiekeuken Griesberg 2015
Uitgevoerde onderzoeken •
Exploratief veldwerk ecologie Griesberg (EcoShape, 2008)
•
Onderzoek samenstelling Griesberg (Oranjewoud, 2010)
•
Verkennende studie naar sanering van de Griesberg (Oranjewoud, 2010)
•
Ecologische bemonstering Griesberg (Imares, 2012)
•
Marktconsultatie Griesberg (Tauw, 2014)
•
Monsterneming, afperking en laboratoriumonderzoek Griesberg (Tauw, 2015) Rijkswaterstaat
17
RWS BEDRIJFSINFORMATIE
Innovatiekeuken Griesberg 2015
Hoeveelheden en omvang Laag
Oppervlak
Hoeveelheid
Toplaag zand, slib (en gries)
22,1 ha
18.500 m3
‘Zuiver’ gries
14,0 ha
65.000 – 102.000 m3
Gries/slib mengsel
20,3 ha
132.000 m3
•
Totaal gries/slib 197.000 – 234.000 m3 (inclusief toplaag 215.000 – 252.000 m3)
•
Eerdere raming Oranjewoud (2010): 335.000 m3
•
Oorzaken: afslag NW-zijde, foutenmarge (afperking onderzijde)
•
NB: voorlopige cijfers!! Rijkswaterstaat
18
RWS BEDRIJFSINFORMATIE
Innovatiekeuken Griesberg 2015
Afzetmogelijkheden en onderzoek samenstelling (1) •
Gebruik als kalkmeststof → o.a. chloride, zuurbindende waarde, droge stof, nutriënten, zware metalen
•
Afzet in staalindustrie → o.a. chloride, zand/slib, gips/sulfaat, korrelgrootteverdeling
•
Afzet in cementindustrie → o.a. chloride, droge stof, korrelgrootteverdeling
•
Afzet in gipsindustrie → o.a. gips, kalk, droge stof, korrelgrootteverdeling
Rijkswaterstaat 19
RWS BEDRIJFSINFORMATIE
Innovatiekeuken Griesberg 2015
Afzetmogelijkheden en onderzoek samenstelling (2) •
Afzet als bouwstof (vul-/ophoogmateriaal, afdeklaag IJsseloog) → o.a. calcium, chloride, sulfaat, uitloognormen Bbk, samendrukkingsparameters
•
Gebruik als toeslagstof (bezinking/ontwatering) → flocculerende eigenschappen (slib + gries)
En verder: • Ontzilting tijdens transport en drainage/ontzilting in depot
Rijkswaterstaat 20
RWS BEDRIJFSINFORMATIE
Innovatiekeuken Griesberg 2015
Voorlopige conclusies •
Gebruik als kalkmeststof lijkt haalbaar voor 50 – 90% van het gries
•
Afzet cementindustrie haalbaar na voorbewerking (o.a. malen)
• •
Gebruik als bouwstof is haalbaar, na ontzilting Mogelijkheid gebruik als bouwstof in zoute omgeving i.r.t. sulfaateis onbekend (uitloging alleen onderzocht na ontzilting)
•
Gebruik voor uitvulling, afdekking, ophoging etc. lijkt technisch haalbaar mits aan eisen voor bouwstof wordt voldaan
•
Gebruik als toeslagstof voor rijping zoute baggerspecie is haalbaar
•
Afzet gips- en staalindustrie niet kansrijk Rijkswaterstaat
21
RWS BEDRIJFSINFORMATIE
Innovatiekeuken Griesberg 2015