HERDENKINGSPROGRAMMA Net zoals in de Westhoek, worden ook in Scheldeland tal van initiatieven genomen om de Groote Oorlog te herdenken. Dit gaat van evenementen en tentoonstellingen tot speciale boekvoorstellingen en geleide wandelingen. Hieronder vind je de meest recente lijst met herdenkingsinitiatieven. Overkoepelende initiatieven •
De Provincie Antwerpen ontwikkelde samen met het Instituut voor Veteranen-NIOOO, de tentoonstelling ‘De Groote Oorlog in grote lijnen’: een reizende expo over de periode 1914-1918. De tentoonstelling richt zich op jongeren uit het secundair onderwijs en is bedoeld om in schoolverband te bezoeken. In veertig mobiele panelen worden de oorlogsgebeurtenissen op internationaal en Belgisch niveau weergegeven, aangevuld met lokale verhalen en beelden uit de provincie Antwerpen. www.antwerpen1914-1918.be
•
De terugtocht 1914-2014 (12 tot 17 augustus 2014) is een historische evocatie van de terugtrekking van het Belgische leger in 1914. Het traject vertrekt vanuit het Fort Liezele over Buggenhout naar Lebbeke en eindigt in Dendermonde. Zaterdag 16 augustus 2014: Imde - Merchtem - Londerzeel Fort Liezele (Puurs). Zondag 17 augustus 2014: Fort Liezele (Puurs) Buggenhout - Lebbeke – Dendermonde. www.deterugtocht.be
•
Opendeur Fortengordel Antwerpen, 18 mei 2014, www.fortengordel.be
Lokale initiatieven
Aalst •
Van 27 september 2014 tot 29 maart 2015 loopt de tentoonstelling ‘De Groote Oorlog’ in het stedelijk museum ’t Gasthuys in Aalst. www.aalst.be/toerisme
Berlare •
Op 26 september 2014 opent de tentoonstelling van de Heem- en Oudheidkundige Kring in het gemeentehuis van Berlare.
•
Op 3 oktober 2014 is er een concert van de Sint-Pietersvrienden Uitbergen in de kerk van Overmere.
•
Op 4 oktober 2014 is er een herdenkingsplechtigheid in Berlare met een exposé over de krijgsverrichtingen tijdens WOI.
•
Nog een dag later, op 5 oktober 2014, is er een kasteelconcert, wordt een nieuwe thematische fietsroute (gedeelte Berlare) officieel ingereden en opent een tentoonstelling in CC De Stroming.
•
Op 1 november is er een herdenkingsplechtigheid te Overmere en op 2 november wordt een nieuwe thematische fietsroute (gedeelte OvermereUitbergen) ingereden.
•
Op 11 november 2014 gaat er een herdenkingsplechtigheid aan de monumenten door, is er de oldtimertentoonstelling door KNSB Overmere en de opening van de tentoonstelling van de Heemkring Overmere.
•
www.berlare.be
Boom •
Vertoning van de speelfilm ‘Joyeux Noël/Merry Christmas’, over de waargebeurde kerstwapenstilstand aan het front op het einde van 1914, tussen de Franse, Duitse en Schotse soldaten. 17 december 2014, www.desteigerboom.be
•
Tentoonstelling “De Groote Oorlog in grote lijnen”, Gemeentehuis van Boom, 20-30 november 2014, www.desteigerboom.be
•
Theater: De Soldaat-facteur en Rachel, Compagnie Cecilia, 18 maart 2015 om 20.15 u, www.desteigerboom.be
Bornem •
Website en dagboek 'Van Doninck': vanaf september 2014 zal op www.wo1bornem.be wekelijks en vier jaar lang het oorlogsdagboek van pater Van Doninck worden gepubliceerd.
•
Tentoonstelling "De Groote Oorlog in grote lijnen" in Bernardusabdij Bornem, rondleidingen op 27 maart, 30 maart en 6 april 2014.
[email protected]
•
Wandeltocht Vluchtelingenroute Oud-Gastel op 27-28 september 2014,
[email protected]
•
Remembrance Trail, op 13-14 september 2014, avonturenparcours in het fort en omgeving Breeven,
[email protected]
•
Bunkerwandelingen voor de basisscholen, 3-7 november 2014,
[email protected] •
Huldiging en fakkeltocht voor vrede: 10 november 2013, 18 uur
Buggenhout •
mei – juni: Reizende Tentoonstelling ‘De Doodendraad’ in BIB ACC
•
Op 24 mei wordt de thematische fietsroute ingereden naar aanleiding van het project ‘100 jaar Groote Oorlog in Scheldeland’. Start om 14 uur aan het kerkplein, centrum Buggenhout.
•
26 september: Herdenking Slag om Buggenhout in Opstal
•
27 september: Herdenking Slag om Buggenhout in het Centrum
•
Tentoonstelling ‘100 Jaar GROOTEN OORLOG’ – ACC Buggenhout Organisatie Kunstraad Buggenhout, open iedere zaterdag en zondag van 15 tot 18 uur. 13-14, 20-21 en 27-28 september
•
Op 11 november is er een herdenkingsplechtigheid voor de gesneuvelde soldaten van WOI.
•
www.buggenhout.be
Denderleeuw •
Tentoonstelling De Groote oorlog, Zaal Den Breughel, 8 tot 16 november 2014
•
Filmforum, Zaal Den Breughel, foyer. Met het filmforum selecteerden we 6 boeiende oorlogsfilms. De vertoning start telkens om 20u. • • • • • •
Zondag 9 november : All quiet on the western front Maandag 10 november: The trench Dinsdag 11 november: Paths of glory Woensdag 12 november: Beneath hill 60 Donderdag 13 november: The last battalion Zaterdag 15 november : Un long dimanche de fiancailles
•
Philip Vanoutrive - De allerlaatste getuigen van WOI, ’t Kasteeltje (parketzaal), 12 november, 20u. Philip zet verhalen van getuigen neer die een beeld scheppen van diverse aspecten van WO1 (en van het leven toen): hoe de mensen zich uit de slag trokken - omgingen met verlies, ziekte en miserie - de omgang met de Duitsers - het leven als vluchteling - de dodendraad - smokkel - hoe inventief de mensen waren - de trauma’s die enkelen hun hele leven hebben meegedragen,… En ondanks het zware thema slaagt Philip erin ook luchtige anekdotes aan bod te laten komen
•
www.denderleeuw.be
Dendermonde •
De erfgoedcel ‘Land van Dendermonde’ geeft vanaf 2014 een oorlogskrant uit, met daarin een overzicht van alle herdenkingsevenementen uit de streek. De krant zal per kwartaal verschijnen, vier jaar lang.
•
Op 17 augustus 2014 start in zaal ‘t Sestich van de bibliotheek een historische tentoonstelling ‘Tegen-Strijd’ over de beleving in het land van Dendermonde tijdens WOI.
•
Op 5 en 6 september 2014, exact 100 jaar nadat de Groote Oorlog in Dendermonde woedde, organiseert de stad een groot herdenkingsevenement. Zo wordt ondermeer het uniek en groots publieksspektakel ‘Stad in As’ gecreëerd. Stijn Kolacny van het wereldbefaamde Scala neemt de leiding van dit spektakel door en voor Dendermondenaars. Meer info: www.dendermonde1914.be.
•
Op 7 september is er de jaarlijkse bloemencorso in Sint-Gillies, ditmaal in teken van oorlog en vrede. Meer info: www.bloemencorso.be
•
Als sluitstuk van de herdenking van WOI zal in het najaar van 2015 een nieuw bezoekerscentrum openen in de gerenoveerde stadshallen en belfort. De lokale geschiedenis van de Groote Oorlog wordt er in beeld gebracht.
•
www.dendermonde.be , www.martelaarsteden.be
Hamme •
Van 27 september tot 12 november 2014 organiseert heemkring Osschaert de tentoonstelling ‘Hammenaars in WOI’.
•
Van 11 tot 23 november loopt de tentoonstelling over WOI door André De Clercq.
•
www.hamme.be
Hemiksem-Schelle •
De bibliotheek IveBiC Hemiksem Schelle organiseert op 29 april 2014 een lezing van Leo Bridts over Wereldoorlog I in de Rupelstreek. De plaatselijke heemkring zorgt voor een themastand.
•
www.ivebic.be
Lebbeke •
De thematische fietslus rond '100 jaar Groote Oorlog in Scheldeland' wordt op 8 juni 2014 ingereden.
•
Op 24 augustus 2014 wordt het jaarboek van de Heemkring Lebbeke over WOI voorgesteld in CC De Biekorf.
•
30 augustus: Herdenking in de Kazeirekes van de moord op 13 Lebbeekse burgers, op de plaats waar ze werden verplicht hun eigen graf te graven en vervolgens werden vermoord.
•
Van 13 tot 16 september 2014 is er de jaarlijkse tentoonstelling van de Heemkring Lebbeke tijdens de septemberkermis. Daarna is de tentoonstelling tot eind 2014 in de bibliotheek te bewonderen.
•
Vanaf 2 november 2014 loopt er een educatief tentoonstellingsproject voor leerlingen van de lagere scholen.
•
www.lebbeke.be
Melle •
De gemeente Melle en de Erfgoedcel 'Viersprong-Land van Rode' herdenken op 15 april 2015 het vergeten verhaal van het vliegveld van Gontrode. De herdenking zal ondermeer volgende elementen inhouden: o
Duurzame cultuurtoeristische producten:
Panoramatafel met beeldmateriaal (foto's), tekst en digitale belevingselementen (qr-codes en digitaal canvas waar videomateriaal op getoond wordt). Wandelroute rond het vliegveld van Gontrode (+/- 6 km) aan de hand van wandelkaart met digitale belevingselementen (QR-codes) met educatief luik waarbij het cultuurhistorisch erfgoed geduid en leesbaar gemaakt wordt voor kinderen. Fietslus tussen het vliegveld van Gontrode en de stad Gent, aan de hand van fietskaart met digitale belevingselementen (QR-codes), geënt op de bestaande fietsknooppuntenroute en de Rodelandroute II, met educatief luik waarbij het cultuurhistorisch erfgoed geduid en leesbaar gemaakt wordt voor kinderen. Duurzaam educatief product: Instap educatieve website "kinderen in bezet gebied" ontwikkeld door Erfgoedcel Terf. Het verhaal van WOI wordt verteld door kinderen van toen voor kinderen van nu aan de hand van kant en klare lesfiches, een kennisquiz, spelelementen… waarbij ook de link naar actuele conflicten gemaakt wordt: www.kindereninbezetgebied.be Inschakeling erfgoedbank in het project. Al het verzamelde materiaal wordt via de erfgoedbank duurzaam ontsloten en toegankelijk gemaakt voor een breed publiek (www.erfgoedbanklandvanrode.be). De erfgoedbankautomaat is een verplaatsbare versie van de erfgoedbank in de vorm van een bankautomaat. Zo wordt de erfgoedbank mobiel en overal raadpleegbaar. De erfgoedbankautomaat zal reizen tussen de rust-en verzorgingstehuizen en de psychiatrische centra van het Land van Rode en de Gentse rand. Tijdelijke cultuurtoeristische producten: Ontwikkeling toeristisch arrangement WOI i.s.m. lokale economie (horeca en logieshouders) Lezingencyclus ontwikkeld door lokale Heemkundige Kringen i.s.m. archiefdienst gemeente Merelbeke Publieksmoment voorjaar 2015 op het vliegveld van Gontrode. www.erfgoedcelviersprong.be
o
o
o •
Op 7 september 2014 wordt in het College Paters Jozefieten een boek voorgesteld dat uitgebracht wordt door Heemkundige Kring De Gonde over de slag van 7 september; er wordt aansluitend ook een monument van de hand van Frank Vanhooren onthuld aan de collegebaan te Melle ter herdenking van die gebeurtenissen. In de namiddag is het publiek welkom op een geleide themawandeling.
•
Op 11 oktober herdenkt de gemeente in samenwerking met de Koninklijke Kring Mars en Mercurius de Franse Vlootfuseliers die 100 jaar geleden in Melle sneuvelden. De plechtigheden vinden plaats op het gemeenteplein vanaf 14.30 uur.
•
www.melle.be
Merelbeke •
Op 25 april 2014 wordt het boek ‘Merelbeke in de Eerste Wereldoorlog’ voorgesteld. Op diezelfde dag geeft Guy Erbo een lezing over spionage in het Gentse.
•
Op 30 augustus 2014 is er een verbroederingsdag met de gemeente Kampenhout en de opening van de herdenking met uitwisseling van een oorkonde in de Raadzaal van Merelbeke. Daarnaast wordt er een tentoonstelling in pastorij van Munte officieel geopend.
•
Van 1 tot 30 september 2014 loopt in de pastorij van Munte de tentoonstelling “De Lange tocht van Gaston” over het dagelijkse leven in Merelbeke tijdens WOI.
•
Op 9 november 2014 is er een verbroedering met de gemeente Kampenhout voorzien met tal van activiteiten in Kampenhout en de opening van een reizende tentoonstelling
•
21 november 2014 geeft Frederik Vanderstraeten een lezing over het inzetten van zeppelins tijdens WOI.
•
www.merelbeke.be
Niel •
Op 27 april neemt het NEA (Niels Erfgoedarchief) deel aan de Erfgoeddag. Die dag staat ook deels in het teken van WO I. Met registratie van documenten “Wereldoorlog I” uit private collecties.
•
Op 23 november vindt in Niel ‘Muziekklanken uit Flanders Fields’ plaats, een muzikale ode aan onze oorlogshelden.
•
www.niel.be
Puurs • Van 4 maart 2014 tot 11 november 2018 loopt in de Oude Pastorij een fototentoonstelling over de oorlogsjaren in Liezele tijdens de expo ‘Liezele van de kaart’. • De ontroerende film ‘Warhorse’ gaat over de band tussen mens en dier in moeilijke tijden. De film staat gepland op 22 april in CC De Kollebloem. • 16 en 17 augustus wordt in het Fort van Liezele getoond hoe de terugtocht verliep naar de forten rond Antwerpen, door de uitgeputte maar niet volledig verslagen soldaten. • Van 16 augustus tot 12 september wordt in de bibliotheek van Puurs het oorlogsdagboek van een soldaat getoond, het verleden in een strip gegoten, door stripauteur Ivan Adriaenssens. • De tentoonstelling ‘Kalfort in de Groote Oorlog’ laat zien hoe de fortengordel van Antwerpen het leven in Kalfort beïnvloed heeft. Van 17 augustus tot 7 september kan je hiervoor terecht in de kerk van Kalfort.
•
•
• • •
•
14 september: Open Monumentendag in het Fort van Liezele – Wiedergutmachung, waarbij de nabestaanden van soldaten van de oorlog van beide fronten worden samengebracht. 26 en 27 september is het Fortendag in het Fort van Liezele waarbij tijdens het evenement ‘Levende geschiedenis 1914 een echt oorlogsfort tot leven komt door re-enactors van verschillende nationaliteiten. De lezing ‘Overleving in het Belgische leger ’14-‘18’ kan men bijwonen op 16 oktober om 20.00 uur in CC De Kollebloem. 21 oktober katapulteert CC De Kollebloem iedere bezoeker terug in de tijd met de film ‘Passchendaele’. Twee muziekverenigingen uit Puurs laten op 25 oktober de Sint-Pieterskerk in Puurs daveren met een muzikaal evenement door het Harmonieorkest Concordiavrienden en het gemengd koor Bacchanten. www.puurs.be, www.fortliezele.be
Rumst •
Op zondag 27 april 2014 (Erfgoeddag) en 1 mei (‘Duvel on Tour’) organiseert Museum Rupelklei een tentoonstelling in het kader van de herdenking van WO I, met oude foto’s, prentkaarten, documenten. Het gaat hier om de collectie van een inwoner van deelgemeente Terhagen. Ook toepasselijke muziek, vertoning van documentaires, drankenterras vlakbij de Rupeldijk maken deel uit van dit evenement.
•
Op 4 Oktober zal de Rumstse Jaarmarkt volledig in het teken staan van WOI.
•
25 oktober: de vereniging ‘Reetse Concertband’ geeft een najaarsconcert in teken WO I.
•
Van 10 november t.e.m. 12 december vindt er in het Rumstse Gemeentehuis met de tentoonstelling 'Wereldoorlog I van IJzer tot Rupel. En daarna?' een speciale thema-editie van ‘Kunst in het gemeentehuis’ plaats. Lokale kunstenaars laten via verschillende kunstwerken de verschillende facetten van WOI aan bod komen en leggen de link naar de actualiteit.
•
Op 11 november vindt het optreden Aanvallen! - het verhaal van Ward van het 13e'.plaats. Een voorstelling van Uitgelezen Gezelschap vzw en Borsalino.
•
November 2014: Stoeptekenwedstrijd in het thema van ‘Oorlog en Vrede’.
•
www.rumst.be
Schelle •
Van 5 tot 7 september loopt er een fototentoonstelling ‘Herdenking van de Groote Oorlog’ in Schelle. Deze tentoonstelling loopt opnieuw een week later op 13 en 14 september.
•
Op 18 en 19 oktober organiseert de Heemkundige Kring Schelle een thematentoonstelling ‘Schelse gesneuvelden tijdens de Groote Oorlog’.
•
www.schelle.be
Temse •
Van 8 tot 30 maart 2014 loopt de tentoonstelling ‘Frontleven 1914-1918’ in het Gemeentemuseum van Temse. Aan de hand van een 100-tal foto’s van amateur-fotograaf Egide Wauters wordt het leven aan het front uitgebeeld.
•
Van 26 april tem 18 mei 2014 loopt de tentoonstelling ‘Oorlogskant’ in het Gemeentemuseum van Temse.
•
Van 31 mei tem 29 juni 2014 is er in het Gemeentemuseum van Temse de tentoonstelling ‘Kunstenaars aan het IJzerfront’.
•
www.temse.be
Wetteren •
11 november – 30 november 2014: expo in Kwatrecht – de oorlog begint… Kwatrecht en Melle zijn belangrijke plaatsen voor de Grote Oorlog. Fransen en Belgen slaagden erin de Duitse opmars te vertragen. Kwatrecht had het zwaar te verduren en moest de wonden likken na de doortocht van de Duitsers. De tentoonstelling in de kerk staat stil bij deze donkere periode. www.wetteren.be
Wichelen •
Vanaf 14 oktober herdenkt een tentoonstelling de slachtoffers van de drie deelgemeenten.
•
Een tweede tentoonstelling, van de Heemkring Schellebelle, loopt van 25 oktober tot 11 november.
•
Op 8 november is er een optreden ‘Heldentroost’ door het mannenkoor ‘Oudenaardse zangvereniging’ en op 11 november is er de 11 november viering.
•
www.wichelen.be
Willebroek •
Vanaf 29 september 2014 loopt in het Fort van Breendonk de tentoonstelling ‘De Groote Oorlog’. De tentoonstelling omvat een overzicht van de fortengordel rond Antwerpen met daarin de rol van het Fort van Breendonk,
en toont hoe de www.willebroek.be
inwoners
van
Willebroek
de
oorlog
meemaakten.
1. TIPS VOOR GROEPEN Wie graag met een groep in het oorlogsverleden van Scheldeland wil snuisteren, kan terecht bij de diensten toerisme. Zij stellen graag een halve dag of dagprogramma voor je op. Hieronder alvast enkele tips. •
Themawandeling ‘Martelaarstad Dendermonde’
Deze twee uur durende wandeling staat niet alleen stil bij het militaire aspect van WOI, maar ook en vooral bij de impact van dit conflict op het dagelijkse leven van zoveel mensen, de ‘kleine verhalen’ van de Groote Oorlog. Prijs: 50 euro per gids (max. 35 personen), uitgebreide versie mogelijk mits prijsaanpassing. Tip: van september tot oktober kan deze wandeling uitgebreid worden met een geleid bezoek aan de historische tentoonstelling ‘Tegen-Strijd’ over de beleving van de Groote Oorlog in Dendermonde. •
Bunkerwandeling in Wetteren
De regio van Wetteren heeft een bewogen oorlogsgeschiedenis. De bunkers van Wetteren zijn getuigen van dit oorlogsverleden. Een gids neemt je mee langs slagvelden en oorlogsmonumenten. Kwatrecht en Melle zijn belangrijke plaatsen voor de Groote Oorlog. Fransen en Belgen slaagden erin de Duitse opmars te vertragen. Zo konden de Belgische troepen zich terugtrekken achter de IJzer. Jammer genoeg kreeg Kwatrecht het ook in mei 1940 zwaar te verduren. Het programma duurt 2 uur. Je kan ook opteren voor een begeleide fietstocht in het thema van de wereldoorlogen. Periode: Permanent, zowel in de week als in het weekend. Prijzen: € 60 per groep (max. 30 personen). Contact: Toerisme Wetteren, T 09 366 31 04,
[email protected], www.beleefwetteren.be •
Groepsarrangement 'Groote Oorlog in Klein-Brabant'
Toerisme Klein-Brabant werkt graag een arrangement voor je groep uit, waarbij je in de voormiddag een geleid bezoek aan het Fort van Liezele brengt en in de namiddag aan het Fort van Bornem. Alternatief kan je in de namiddag de Bunkerroute wandeling afleggen of een fietstocht met bezoek aan de SintPietersburcht maken. Contact: Toerisme Klein-Brabant-Scheldeland, T 03 899 28 68,
[email protected], www.toerismekleinbrabant.be
•
Themawandeling WOI in Aalst
De gids neemt je mee door het oorlogsverleden van de stad. Een bezoek aan het Stadspark mag daarbij niet ontbreken. Contact: Toerisme Aalst, T 053 73 22 70,
[email protected], www.aalst.be/toerisme
