Herdenking Oude Kerkhof zondag 19 april 2015 “For your tomorrow, we gave our today.” Op zondag 19 april 2015 heeft de Bond van Wapenbroeders Afdeling Roermond, in nauwe samenwerking met vertegenwoordigers van het Joint Force Command Brunssum, weer op gepaste wijze stil gestaan bij de in de Tweede Wereldoorlog gevallen Britse en Canadese vliegtuigbemanningsleden alsmede Nederlandse verzetsstrijders en militairen die in Roermond op het Oude kerkhof begraven liggen. Tijdens een korte inleiding door de voorzitter van de Bond van Wapenbroeders, werd kort ingegaan op de achtergrond voor het houden van deze herdenking, en werd aangegeven dat deze herdenking iets af zou wijken van voorgaande bijeenkomsten. In plaats van de 17 graven die normaliter bezocht zouden worden, werden er dit jaar 22 graven bezocht. Namens de gemeente Roermond was Burgemeester Rianne Donders –de Leest met haar echtgenoot aanwezig. Group Captain Anthony Beasant met eega, was aanwezig namens de Royal British Airforce, terwijl luitenant kolonel Graig Braddon, Canada vertegenwoordigde. Diverse familieleden zoals o.a. Mr Jonathan Kay (zoon van Flying Officer Holme) en familieleden van Jan Wolters en Johannes Roosjen gaven acte de presence. De aanwezigheid van schoolkinderen van de Alfonsus school was fantastisch, zij zijn het die de herinnering aan wat er meer dan 70 jaar geleden plaats vond warm moeten houden . Zij zullen onze taken van herdenken van ons moeten overnemen te zijner tijd. Er waren deze middag vertegenwoordigers van de Royal Airforce Association Amsterdam/Limburg en Germany alsmede vertegenwoordigers van de Royal British Legion Rheindahlen en de Royal British Legion Holland Branch. Van Nederlandse zijde waren de Stichting Herdenkingsmonument Militairen en de Stichting op Vleugels der Vrijheid aanwezig. Een detachement van de Wapenbroeders met banier alsmede een Britse banier maakten onderdeel uit van het cortège. Muzikaal werd het geheel begeleid door een tweetal pipers, een drummer en een trompettist. Na de inleiding door de voorzitter van de Bond van Wapenbroeders Afdeling Roermond, Math Weijers werd door Deken Mgr. Rob Merkx de “Act or Remembrance uitgesproken. Samen met Mr Barry Mellor werden een paar passages uit de bijbel voorgelezen. Na het gezamenlijk bidden van het Onze Vader, werd het woord aan de burgemeester van Roermond gegeven. De tekst kan via link 1 nagelezen worden. Group Captain Anthony Beasant (zijn tekst is via link 2 te lezen) kwam vervolgens aan het woord en herdacht met naam de bemanningsleden van de gecrashte Halifax JD147, de Halifax DK207 en de Wellington NC607 te weten: Flying Officer Robert Goodwin, RCAF Squadron Leader Anthony Stuart, RAF Flying Officer Kenneth Holme, RAF Flight Sergeant Stuart MacLennan, RCAF Sergeant Victor Bradley, RAF Sergeant Douglas Powell, RAF Flying Officer George Hill, RAF
Flying Officer John Lowrie, RAF Flying Officer John Turner, RAF
Drie meisjes van de Alfonsus school, geïnspireerd door vertellingen van Annie Ramakers-Dahmen en Hub Aendekerk, lazen vervolgens hun eigen geschreven gedichten voor. Het gedicht van Sampavi Paramalingam vertelde over het binnenvallen van de Duitsers in 1940. “De Duitsers vallen binnen, de oorlog begint Een tijd die veel gevoelens verslindt Niemand had het verwacht Duitsland had hier de macht Waar hadden we het aan verdiend Duitsland was toch onze vriend Er werd hard gevochten Door soldaten die naar vrijheid zochten Er werd gevochten om ons land Hoelang het zou duren wist niemand De geallieerden kwamen ons redden Iedereen was blij We waren nu eindelijk vrij!” Maartje Bongaerts gedicht ging over de oorlog….. “Het is oorlog.... Er vliegen vliegtuigen over het hele land je ziet een kind bang en hulpeloos verlaten lopen aan zijn moeders warme hand. Het is ineens normaal om onder te duiken wat niet zo zou moeten zijn In die schuilkelder hoor je bommen op de grond vallen En je voelt je ineens heel klein. We eten elke dag het zelfde ook al lust je het niet eten moet je toch want een keuze heb je niet. Mannen, vaders en zonen moeten van huis weg om te werken voor de Duitsers en als je geluk hebt kom je terug en anders heb je pech. Iedereen wil dat de oorlog voorbij is
we blijven duimen hand in hand wat we willen is een vrij land. Een kind loopt over straat en een Duitser scheldt hem uit. Hij is bang en rent, hij komt huilend bij zijn moeder want niemand ziet hoe klein hij is. De geallieerden hebben ons land bevrijd en we kijken heel blij hoe de laatste Duitse soldaat ons land uit rijdt. Het is heel groot feest in ons land die dag iedereen hangt de rood wit blauwe vlag uit met een hele grote lach. En elk jaar op 4 en 5 mei herdenken we de mensen die voor ons hebben gevochten en vieren wij onze vrijheid.”
En tenslotte gaf Vicky Cox haar visie op vrijheid.
“Vrijheid, Wij hier in Nederland hebben nu vrijheid. Maar dat is niet zomaar, dat hebben we te danken aan veel, veel mensen. Die zijn er nu helaas niet meer. Voor ons, voor ons, hebben ze hun leven gegeven. Daarom zijn wij nu hier, om hen te herdenken
omdat ze hun leven voor ons wilde schenken. Nu is het voorbij. Nu hebben we vrijheid, geen oorlog, geen wapens, geen kwaad. Dat, dat is vrijheid.”
Nadat de drie gedichten waren voorgedragen werd het cortège opgesteld en met de pipers en drummer voorop werd in processiegang langs de 22 graven gewandeld. Bij de eerste drie graven van verzetsstrijders, werd na een korte beschrijving, door kinderen van de Alfonsus school een bloemetje gelegd. Aangekomen bij de graven van onze geallieerde Britse en Canadese militairen werden door de verschillende vertegenwoordigers een krans/bloemstuk gelegd. Namens de Bond van Wapenbroeders Afdeling Roermond kwam deze eer toe aan Nico Engels, Wapenbroeder voor meer dan 30 jaar en ereburger van de stad Roermond. Mr. Barry Mellor sprak een Exhortation uit terwijl Mr Jonathan Kay een gebed in het Hebreeuws uitsprak. Na het gebed van Mr Kay werd de Last Post geblazen door Jean Pisters. De ceremonie bij de geallieerde graven eindigde met het signaal van Reveille waarna de stoet de weg vervolgede over het Oude Kerkhof langs 10 andere graven van verzetsmensen/militairen en de Rode Kruis medewerker Theo Stroucken. Een overzicht van bezochte graven met een korte beschrijving kan bekeken worden via link 3.
Om ca. 15.30 kwamen we weer terug bij de Kapel alwaar we vertrokken waren. Na de zegen van Mgr. Merkx werden de gasten uitgenodigd voor een kopje koffie met vlaai in Maasniel bij Café ’t Dörp. Mede namens alle Wapenbroeders en de vertegenwoordigers van Joint Force Command Brunssum wil ik een ieder bedanken die bijgedragen heeft aan deze mooie en respectvolle herdenkings-bijeenkomst. Kinderen en leerkrachten van de Alfonsus school, vertegenwoordigers van de verschillende organisaties, familieleden en allen die er bij waren. We kunnen terugkijken op een ceremonie waarbij met respect de heldendaden herdacht zijn van hen die gevallen zijn voor onze vrede. Alle foto’s die gemaakt zijn door onze “hof” fotograaf Pim Ermers kunnen bekeken worden via deze link: https://www.dropbox.com/sh/uhxnnqh1axlfrgi/AACUYStoNPdy3PJU1ihqTEE_a?dl=0
Met wapenbroederlijke groet, Math Weijers Voorzitter Bond van Wapenbroeders
Bijlagen:
Link 1: Tekst burgemeester Link 2: Tekst Group Captain Beasant Link 3: Beschrijving bezochte graven Link 4: Foto’s Pim Ermers https://www.dropbox.com/sh/uhxnnqh1axlfrgi/AACUYStoNPdy3PJU1ihqTEE_a?dl=0
Link 1: tekst burgemeester Roermond
Geachte aanwezigen, dear guests, Oorlog en vrede; twee begrippen die mijlenver uit elkaar staan en toch zo onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. De oorlog vond in een ver verleden plaats, de vrede hebben we nu. En toch laten we die oorlog niet los. We staan stil bij degenen die destijds om onze vrede, onze vrijheid hebben gevochten en die dit soms met hun leven hebben moeten bekopen. Wellicht ook omdat wij ons realiseren dat vrede een broos begrip is. Nog steeds zien wij dagelijks beelden van oorlog en vernemen wij via de nieuwsberichten de vreselijkste verhalen. Net als velen onder ons die de Tweede Wereldoorlog niet hebben meegemaakt zijn ook de verhalen van de hedendaagse oorlogen voor velen onbegrijpelijk en een ver-van-mijn-bed-show. Een horror-show dan wel te verstaan, die je zelf liever niet wilt bijwonen. Totdat de oorlog steeds dichterbij lijkt te komen. Kijk maar naar de gebeurtenissen in het Midden-Oosten, met de terreurgroepen van IS, en de oorlog in Oost-Oekraïne, met als triest dieptepunt het neerhalen van de MH17 met daarin heel veel onschuldige landgenoten. Wij staan hier om al die dappere mensen te gedenken en niet te vergeten, die destijds hun leven hebben gewaagd, met name de 9 bemanningsleden van het nabij Roermond neergeschoten vliegtuig, de op dit kerkhof begraven verzetsstrijders en een aantal militairen dat is omgekomen tijdens de Tweede Wereldoorlog en hier begraven ligt. We danken hen postuum voor hun heldendaden en geven met onze aanwezigheid en warme gedachten aan dat wij hen niet zullen vergeten. Daarnaast is het belangrijk om ook in de huidige tijd waakzaam te zijn en ons steentje bij te dragen aan een rechtvaardige en vreedzame samenleving. Een samenleving waar kinderen
zonder zorgen en met genoeg liefde, voedsel en onderdak kunnen opgroeien, waar wij met z’n allen kunnen wonen in een omgeving waar wij kunnen genieten van al het moois om ons heen. Laten wij dit koesteren en omarmen. Net zoals wij in gedachten bij hen zijn, die dit voor ons mogelijk hebben gemaakt. Maar vrede komt niet vanzelf; het is iets waar je elke dag aan moet werken om het in stand te houden. Wij zijn dit verschuldigd aan hen die hiervoor hun leven gaven. En aan diegenen tonen wij het grootste respect! Ik ben blij dat de schoolkinderen vandaag aanwezig zijn om traditiegetrouw een bloemetje op de graven te leggen. Ook voor hen is deze boodschap belangrijk; zij zijn per slot van rekening de kinderen van onze toekomst. En omdat wij naast kinderen ook gasten hebben uit andere landen, spreek ik hen graag in het kort toe: Dear guests, thank you for coming to this place and to remember together with us all those who have given their lives for our peace today. We hope you will join this freedom also in this place here in Roermond; the place where people meet and where borders are only appointments, which nature ignores. Ik dank u voor uw aandacht!
Link 2: tekst Group Captain Beasant
“Today, we are gathered here to commemorate those who lost their lives on the battlefield to secure the freedom of others, actually our freedom. We are here to honour those men and women who never returned to their loved ones and for whom a future was never possible due to the war. We commemorate those who fought their battle in the airspace above Holland, all brave heroes unfortunately killed in action here, but who ultimately found their peace and final resting place in this small part of Limburg. With their names, we remember
the crews of: Halifax JD147, 419 Squadron Flying Officer Robert Goodwin, RCAF Wellington NC 607, 69 Squadron Flying Officer George Hill RAF Flying Officer John Lowrie RAF Flying Officer John Turner RAF
Halifax DK 207, 76 Squadron Squadron Leader Anthony Stuart, RAF Flying Officer Kenneth Holme, RAF Flight Sergeant Stuart MacLennan, RCAF Sergeant Victor Bradley, RAF Sergeant Douglas Powell, RAF
We are also here at this moment to commemorate/remember the killed civilians belonging to the Dutch resistance or partisans and some soldiers who lost their lives during World War 2 (WW2). They offered their lives after many years fighting the enemy. They were advocates for freedom in the broadest sense, whilst they were resolute and heroic. In particular we praise the selfless way in which they put their lives at risk, often ending in tragedy while trying to safeguard and help crashed allied aircrews and others to escape. For many, the events which happened more than 70 years ago are far away from today’s reality. For others, those events are still very fresh in the mind. They, however, find their support and comfort through the bravery and courage of those we are commemorating today. Those who provided the foundation for more than half a century of freedom which we might not have experienced without their sacrifice. We are proud today, amidst all these brave women and men. On behalf of the British Armed Forces and, in particular, on behalf of the RAF I would like to thank them for their extraordinary courage, devotion, and loyalty which they demonstrated during the WW2. Our search for peace and freedom will continue through the coming years and we are resolute in defending our principles which were achieved by our predecessors. We also should remember and commemorate those men, women and children, all over the world who have been victims of aggression and terrorism. A special word of thanks and appreciation goes to the many policemen and members of the security forces who, together with the armed forces, put their lives at stake for defending our freedom.” Link 3: Bezochte graven met korte beschrijving
Volgorde te bezoeken graven van geallieerden, Nederlandse militairen en verzetsstrijders1 1. Franciska Brinkman-Rohling werd wegens verzetsactiviteiten door de Duitsers gearresteerd en met haar man en dochter gevangen gezet in de Gestapo Klingelpützgevangenis in Keulen. Zij stierf aan de opgelopen ontberingen op 18 maart 1945 te Maastricht en is een jaar later in Roermond herbegraven. (1875-1945, Vak 6, 219) 2. Jos Schalleij was mijnwerker bij de Staatsmijn Maurits en functioneerde als line-crosser. Bij het passeren van de frontlinie op 25 januari 1945 werd hij bij Hattem (Roermond) door de Duitsers doodgeschoten. (1924-1945 Vak 18,15) 1
Source/Bron: John Vaessen, ‘Dood, maar niet vergeten’. Graven en grafkelders op ‘den Aje Kirkhaof’ te Roermond. Uitgave Stichting Oude Kerkhof januari 2015.
3. Theo Bots, hoofdinspecteur van politie, stelde zijn medewerkers in de gelegenheid tot het verlenen van hulp aan piloten, krijgsgevangenen en onderduikers. Op 5 mei 1945 stierf hij in Roermond aan in gevangenschap te Maastricht geleden ontberingen. (1905- 5 mei 1944 Vak 20,54) *********************************************************** OORLOGSGRAVEN VAN HET GEMENEBEST 4. Robert Goodwin (Halifax JD, 419th Squadron), neergestort op 25 juni 1943 nabij het Hammerveld te
Roermond.
5. Anthony Stuart (Halifax DK 207, 76th Squadron), neergestort op 31 augustus 1943 te Grathem. 6. Kenneth Holme (Halifax DK 207, 76th Squadron), neergestort op 31 augustus 1943 te Grathem 7. Victor Bradley (Halifax DK 207, 76th Squadron), neergestort op 31 augustus 1943 te Grathem 8. Douglas Powell (Halifax DK 207, 76th Squadron), neergestort op 31 augustus 1943 te Grathem. 9. Stuart MacLennan (Halifax DK 207, 76th Squadron), neergestort op 31 augustus 1943 te Grathem.
10. John Turner ( Wellington NC 607,69th Squadron), januari 1945 te Maasniel (Roermond).
neergestort op 23
11. George Hill ( Wellington NC 607,69th Squadron), neergestort op 23 januari 1945 te Maasniel (Roermond).
12. John Lowrie ( Wellington NC 607,69th Squadron), neergestort op 23 januari 1945 te Maasniel (Roermond). 13. Jan Wolters, mijnwerker bij de Staatsmijn Maurits,werd gearresteerd wegens het verborgen houden van Russische dwangarbeidsters. Op 25 oktober 1944 werd hij door leden van de NSDAP-Ortsgruppe Roermond op de vlucht doodgeschoten. (1910-1944 Vak 22,36) 14. Wachtmeester van de Koninklijke Marechaussee, Gerrit Schoonderbeek, werd op 19 oktober 1944 te Venray, rijdende op zijn motor door de Duitsers doodgeschoten. (1905-1944, Vak B1,13) 15. Hoofdopzichter Provinciale Stroomverkoopmaatschappij, Johannes Roosjen, beschikte via het PLEM-net over een eigen telefoonnet voor de illegaliteit. Door de Sicherheitspolizei werd hij, na verraden te zijn,
gearresteerd en op17 november 1944 op het verlaten vliegveld te Venlo standrechtelijk geëxecuteerd. (1884-1944, Vak B1,10) 16. Rode Kruismedewerker Theo Stroucken werd bij hulpverlening tijdens de uitoefening van zijn plicht op de Kapellerlaan te Roermond op 19 januari 1945 getroffen door een granaatscherf die zijn helm doorboorde. (19201945 Vak 1A,44) 17. Landbouwer Henri Hendrickx assisteerde de later gefusilleerde verzetsheld Martinus (Bob) Bouman bij het ophalen van gevluchte Franse krijgsgevangenen. Voor het clandestien in zijn bezit hebben van een wapen werd hij in 1943 gearresteerd en overleed na zijn vrijlating in 1945 aan dysenterie. (1902-1945 Vak 1B,27) 18. Fabrieksarbeider Albert (Bair) Reulen (1916-1944 Vak 1B,28) verzetsstrijder die samen met Sjaak Frencken lid was van de Knok Ploeg Roermond. 19. Lasser Sjaak Frencken (1921-1944, Vak 1B,29) was verzetsstrijder en samen met Albert Reulen lid van de Knok Ploeg Roermond. Ten gevolge van hun vele succesvolle acties tegen de Duitse bezetter werden zij uiteindelijk op 22 mei 1944 te Amsterdam gearresteerd. Op 10 juni 1944 werden zij aldaar door ophanging terechtgesteld en nadien begraven in een massagraf in de duinen te Bloemendaal. Op 10 september 1945 zijn beiden herbegraven in Roermond. 20. Timmerman Sef Dörenberg is op 10 november 1942 te Siegburg (Duitsland) gesneuveld. Nadere details ontbreken. (1924-1942 Vak 3A,1). 21. Mathieu Fonteijn was lid van de Binnenlandse Strijdkrachten en de Ordedienst. Op 1 maart 1945 (bevrijding van Roermond) kwam hij in de Pollartstraat in contact met een landmijn die explodeerde en overleed aan de gevolgen ervan in het ziekenhuis. (1917-1945 Vak 3b,28b). 22. Soldaat Gort Pas sneuvelde op de eerste oorlogsdag 10 mei 1940 bij gevechten aan de Maas bij Roermond. (1904-1940, Vak 4b,3).
