Hepatitis B-vaccinatiebeleid voor drugsgebruikers Nationale Hepatitis Dag 1 oktober 2015 Anouk de Gee
Disclosure belangen spreker Voor deze bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven: Projectfinanciering (Doorbraak hepatitis C in de verslavingszorg)
• • • • •
Abbvie Gilead Janssen MSD Roche
Doel Netwerk I&HR De borging in beleid en werkprocessen van • infectieziektepreventie en –zorg (van opsporing tot behandeling; boa/soa, zoals hepatitis B en C, hiv en tuberculose) • harm reduction voorzieningen en maatregelen (zoals methadonprogramma’s, gebruiksruimten, heroïnebehandeling, spuitomruil, medische spreekuren) • zorg voor lichamelijke gezondheid/somatiek in de verschillende geledingen van de verslavingszorg (en indien van toepassing van de GGZ, de maatschappelijke opvang, de GGD en het ziekenhuis) door het toepassen en standaardiseren van kennis in beleid, onderzoek en praktijk.
Achtergrond Netwerk I&HR Harddrugsgebruikers zijn risicogroep voor infectieziekten, en daarmee voor volksgezondheid Eerder veel aandacht voor hiv, daarna voor hepatitis B, nu voor hepatitis C Harm Reduction = beperken gezondheidsschade, met acceptatie van drugsgebruik (pijler NL beleid) Netwerk I&HR wordt gefinancierd door VWS-VGP
Activiteiten Netwerk I&HR • Beleid en borging • Registratie • • • •
Deskundigheidsbevordering Praktijk Bijeenkomsten Kennisverspreiding
Rijksvaccinatieprogramma hepatitis Brisicogroepen Looptijd:
2002 – heden
Doelgroepen: sekswerkers mannen die seks hebben met mannen (MSM) tot 2012: (injecterend) drugsgebruikers
Van vaccinatieprogramma naar individuele zorg
Drugsgebruikers in het vaccinatieprogramma 2002 – 2010 Aantal 1e vaccinaties Aantal 2e vaccinaties Aantal 3e vaccinaties
18.155 12.620 8.830
Infectie in het verleden Chronisch drager Vaccinatietrouw 2e vaccinatie
11,2 % 0,6 % 81,4 %
Vaccinatietrouw 3e vaccinatie Totaal beschermd tegen HBV (volledige vaccinatie & infectie doorgemaakt)
57,4 % 68,6 %
Van Dam, van Ouwerkerk, van den Kerkhof, Timen (2011). Infectieziekten Bulletin, 22 (9).
Drugsgebruikers in het vaccinatieprogramma
Van Dam, van Ouwerkerk, van den Kerkhof, Timen (2011). Infectieziekten Bulletin, 22 (9).
Drugsgebruikers uit het vaccinatieprogramma Daling in: • Percentage infectie in het verleden van 28,7% naar 11,2% • Percentage chronisch drager van 1,2% naar 0,6% • Aantal acute HBV-infecties onder drugsgebruikers • Aantal (injecterend) harddrugsgebruikers (aanwas is laag) Dus: Vaccinatieprogramma stopt voor drugsgebruikers per 1-1-2012 Met advies: blijvende vaccinatie van drugsgebruikers met risico als onderdeel van individuele zorg.
Hepatitis B-vaccinatiebeleid Netwerk Verslavingszorg & Platform 1e Geneeskundigen (2011): • Hepatitis B-vaccinatie geen algemeen standaard aanbod • Wel aanbieden aan (ex) intraveneus gebruikende drugscliënt (n.a.v. uitslag bloedonderzoek)
Trimbos-instituut 2014 Eerste inventarisatie HBV-vaccinatiebeleid 2015 Update inventarisatie HBV-vaccinatiebeleid
Inventarisatie beleid hepatitis B-vaccinatie Methode Feb-2014 Sept-2015
Schriftelijke vragenlijsten (Eerste Geneeskundigen) Telefonische interviews (respondenten 2014)
Vragen 1. Is er schriftelijk beleid voor de hepatitis B-vaccinatie voor cliënten? 2. Worden de vaccinaties aangeboden/gegeven?
Inventarisatie beleid hepatitis B-vaccinatie Respons van alle 11 instellingen voor verslavingszorg Respondenten (2014-2015): • Eerste Geneeskundige • Manager • Verslavingsarts • Verpleegkundige • Aandachtsfunctionaris infectieziekten (verpleegkundige) • Infectieziekten consulent • Beleidsmedewerker
Beleid & uitvoering HBV-vaccinatie 2014
Beleid & uitvoering HBV-vaccinatie 2015
4 instellingen beleid conform advies RIVM/Netwerk VZ 1 instelling
Vaccineren behoort niet tot onze kerntaken Wel systematische screening & verwijzing huisarts
Beleid & uitvoering HBV-vaccinatie 2015
Doelgroep:
intraveneus drugsgebruikers/gebruikers met risico
Financiering:
Zorgverzekeraar bij hepatitis C Op kosten van de instelling Gratis via GGD indien sekswerker of MSM Manuren: DBC, bv. als medisch consult
Beleid & uitvoering HBV-vaccinatie 2015
Wel vaccinatie:
Nog niet overal instelling breed
Geen vaccinatie:
Wel screenen Voor vaccinatie verwijzen naar huisarts/GGD
Geen beleid hepatitis B-vaccinatie 2015 Knelpunten/redenen voor ontbreken van beleid: • Geen financiering • Het wordt niet opgepakt • Cold chain richtlijn kan niet worden geïmplementeerd 3 instellingen zijn voornemens huidige werkwijze (screenen en verwijzen voor vaccinatie) vast te leggen.
Hepatitis B-vaccinatie voor drugsgebruikers Conclusies: • Aantal instellingen met schriftelijk beleid conform advies van RIVM/Netwerk Verslavingszorg is gegroeid (1 => 4) • Aandacht nodig voor implementatie van beleid • Meeste instellingen geen/beperkte mogelijkheid tot vaccinatie • Verwachtte toename van instellingen waarin het niet vaccineren in beleid/werkprocessen vastgelegd gaat worden Kansen: • Doorbraakproject hepatitis C kan faciliterende factor zijn • Daadwerkelijke kosten zijn laag
Doorbraakproject Opsporing en behandeling van hepatitis C in de verslavingszorg Doel: Ondersteunen van teams (verslavingszorg en ziekenhuis) in het verbeteren van de lokale hepatitis C-zorg voor verslaafde cliënten, beschreven in een zorgpad, passend binnen de lokale situatie. “In het afgelopen ‘doorbraakproject ter bestrijding van hepatitis C’ in de verslavingszorg is per patiënt een individueel traject ingezet waarbij de zorgketen om de patiënt heen is georganiseerd. De resultaten zijn zeer positief en worden als best practices meegenomen in de zorgketen.” Ministerie van VWS – Brief integrale aanpak chronische hepatitis 2015
2013-2014 2015-2016
10 teams, goede resultaten tweede ronde, doe mee!
Bedankt voor uw aandacht. Anouk de Gee
[email protected], 030-2959362
