VASTENACTIE 2013
Kruisherenkapel Uden
HELP BANDUNG HELPEN! Kruisheer Fons Bogaartz startte in 1999 vanuit zijn parochie een stichting om de allerarmsten die achter zijn parochiekerk wonen, te helpen. Dit initiatief is eigenlijk een beetje uit de hand gelopen: de nood bleek groter te zijn, dan de hulp die geboden kan worden. Zijn onlangs overleden vriend en confrater Harry Leermakers vestigde vlak voor zijn dood de aandacht op dit sympathieke project. We stelden pastor Bogaartz via mail een aantal vragen en kregen bijna dezelfde dag per kerende post antwoord. Hieronder vindt u zijn uitgebreide, maar boeiende verhaal. a. om de gezondheids- toestand van de armen te bervorderen en om zieken medische hulp te bieden. b. om de economische toestand van de zwakkeren in de maatschappij helpen te verbeteren, m.a.w. mensen een vak leren, mensen aan het werk helpen. In 2000 zijn we zijn gestart met het gezondheidscentrum: “Balai Pengobatan Santo Laurentius” in een gehuurde garage, na allerlei voorbereidingen: a. fysiek, de garage moet clean zijn, men moet zich “veilig, beschermd voelen bij de behandeling, maar vooral op b. menselijk vlak, met de buurt en de lokale regering, opdat het project aan zou slaan en geaccepteerd zou worden. (En niet meteen het etiket kreeg: “Christianisering”, wat je altijd boven het hoofd hangt als je als Katholiek een activiteit naar buiten toe ontplooit). Die garageruimte was niet de best denkbare omgeving om een gezondheidscentrum te beginnen. Maar met wat hocuspocus, een lik verf, een vloer die degelijk schoongeboend werd, een onderzoektafel en krukjes voor bezoekers, lukte het. Het centrum was super clean en oogde vriendelijk; maar wat belangrijker was, het centrum was “laagdrempelig”, midden in de kampung, het nodigde zieke, arme mensen om hier binnen te
Fons Bogaartz:
Wanneer zijn we begonnen met het gezondheidscentrum ? Al jarenlang organiseert onze parochie rond de Bevrijdingsdag (17 Augustus) en de verjaardag van de parochie (10 Augustus) een “Hari Pengobatan”: op die dag kunnen minderbedeelden gratis naar de dokter en krijgen dan ook gratis
Het gezondheidscentrum
medicijnen; of “Hari Khitanan Masal”: jochies kunnen dan gratis besneden worden en krijgen een vitaminepakketje mee. Een nieuwe stap was: we gaan een stichting oprichten die zich gaat bezig houden met de armen rond de kerk. Die stichting is opgericht in 1999 en heet “Yayasan Peduli Masyarakat”, en deze heeft zich tot doel gesteld:
1
komen. Men zeurde niet over “poging tot christianisering”.
hen) alleen voor de rijken. “De Kerk trekt zich niets aan van de armen. Kijk maar naar hun scholen, en ziekenhuizen, en de universiteit van hen….daar kan je alleen binnen komen als je veel geld hebt.”, zo zeggen ze. Dat is natuurlijk niet de hele waarheid, maar toch….. Wij willen die stempel van “een katholieke Kerk slechts voor de rijken, een Kerk die niet sociaal bewogen is” on-klaar maken en daarvoor in de plaats een Kerk poneren en laten zien die echt bekommerd is om het lot van de armen. Wij willen pogen hun eigenwaarde op te krikken.
De wachtkamer
d. West Java staat bekend om zijn fundamentalistische Islam. Bandung ligt in West Java. De FPI (Front Pembela Islam, front dat de Islam verdedigt), bestaande vooral uit jongeren, is zeer militant en heeft de verwoesting van talloze katholieke en Protestantse instellingen op zijn geweten, vooral hier in West Java. Wij willen betere contacten met FPI, hen laten zien dat we geen “Islamieten afpikken” van hen, maar armen, zieken helpen, verder niet. Kortom: We proberen daarom via dat gezondheidscentrum (en PPTK, straks meer) een vriendelijke Kerk te laten zien waarvoor men niet bang hoeft te zijn, een kerk die met het lot van de armen begaan is en die niet uit is op “zieltjes winnerij”, maar die uit is op een leefbare samenleving van mensen, ongracht hun godsdienstige overtuiging. Geen simpele opgave in de huidige maatschappij hier.
Waarom zijn we begonnen met dit gezondheidscentrum? a. Onze kerk staat langs een zeer drukke weg. Achter de kerk, zoals overal achter de huizen langs de weg, de kampungs, zeer dicht bevolkte wooneenheden, Hier wonen de minder- tot weinig bedeelden van de maatschappij. Hier lijken alle huizen op elkaar, ze zijn a.h.w. aan elkaar geplakt, zo dicht op elkaar woont men er, en zo goedkoop mogelijk. Open rioleringen, weinig schoon water, open vuilnishopen. Daardoor vele zieke, arme mensen. Weinig hygiene, veel TBC, Typhus, dengue (knokkelkoorts), maagen darm ziektes. Daar kan je je ogen niet voor sluiten… b. Aan de ene kant van de kerk een katholieke peuter-, kleuter- en lagere school, geen bezit van onze kerk. Wij schamen ons ervoor dat op die school geen kinderen binnen willen, en kunnen komen, omdat ie te duur is. Te hoog drempelig. Aan de andere kant van de kerk een weggetje dat naar ons gezondheidscentrum loopt; tevens de weg naar de kampung. c. Er is veel onbegrip van de kant van onze buren, islamieten in de kampung achter de kerk (90 % of meer van de bevoling is Islamiet) t.a.v. de katholieke kerk. Die zou alleen voor de chinezen zijn en (dus, volgens
Bloeddruk opnemen
2
Het sociale klimaat TOEN…
socialer op te stellen en meer maatschappelijk betrokken te zijn. We bezoeken de regeringshoofden, we houden silaturahmi’s = goodwill bijeenkomsten, waarbij we dan ook samen eten. Inderdaad nog heel formeel, onder de noemer “elkaar leren kennen”, maar dat zijn toch lichtpunten in onze moeizaam opgebouwde contacten.
De Kerk leefde teveel op een eilandje, stond te veraf van de maatschappij, ook al deed ze zeer veel goed werk. De Kerk werd (en wordt) beschouwd als een gevaarlijke concurrent voor de Islam want de Kerk heeft hele goeie scholen, ziekenhuizen, universiteiten etc. Daarom wordt de Kerk afgeschilderd als import van het kapitalistische Westen etc. Opruimen die boel! (Een schier onmogelijke taak om bijv. bouwvergunning te krijgen als men “katholiek” of “kerk” ruikt of vermoedt.
De medische acties die plaatshebben: a. De gewone medische handelingen waarvoor men naar een dokter gaat. b. Er is een tandartspraktijk c. Er is praktijk voor alternatieve geneeskunde: acupunctuur.
Het sociale klimaat NU… a. Van de kant van de bovengenoemde FPI/de radicale Islam: is de Kerk nog altijd een gevaar dat uitgebannen moet worden. Indonesia moet een Islamitische staat worden. b. Van de kant van de meer gematigde Islam: de contacten tussen Kerk en deze vorm van de Islam worden steeds beter en milder. Op hoog niveau, maar ook op parochieel niveau. Voorbeeld: met Kerstmis kreeg onze parochieraad een boeket bloemen van de commandant van de kazerne achter het parkeerterrein; op kerstavond kwam een RT (plaatselijk regeringshoofd die achter de kerk in de kampung woont) met zijn vrouw bij mij op bezoek….Twee simpele gebeurtenissen, maar voor onze parochie vormen ze de twee grootste kerstcadeau’s sinds jaren…..dit was nog nooit gebeurd!
Acupunctuur
d. Eens per week houdt hier ook een gynaecoloog praktijk e. Er worden voorlichtingscursussen gegeven o.a. over TBC, Typhus, geboorteregeling, hygiene, gezonder eten en snoepen etc.
De grootste problemen bij die medische acties zijn: a. Het doorbreken van oude gewoontes om bijv. TBC te voorkomen b. Het aanleren van “medicijnen blijven slikken” ook al voel je je beter. De kuur is immers nog niet af. (belangrijk bij TBC) c. Het aanleren van alledaagse hygiene (vuil moet in een vuilnisbak/zak en niet in de open goot voor of achter je huis. Men eet rijst etc. met zijn handen: eerst je handen wassen met
De kinderarts
c. Van de kant van de Kerk: We doen ons best om ons sympathieker, begrijpelijker en 3
zeep voor je gaat eten ….heel simpel, maar er moet iemand zijn die hen dat leert.
b. Er zijn vier verpleegsters die een salaris krijgen; drie jonge vrouwen die al jarenlang hun werk met veel toewijding doen. c. Er is iemand om de kliniek schoon te houden en iemand die het gebouwtje‘s nachts bewaakt (er is een voorraad aan medicijnen!). Zij krijgen ook een salaris. d. Er zijn een 30 tal vrijwilligers/sters voor de administratie, voor de apotheek, het aannemen van patienten, geld innnen, voor het klaarleggen van de patientenkaarten. e. De vrijwilligers/sters werken in ploegendiensten; ‘s morgens en ‘s middags is het centrum open. f. We zoeken donateurs die de rode cijfers wegwerken.
Tandartskliniek
d. Bij “knobbels” naar de dokter gaan en dat bezoek niet uitstellen. e. Het aanleren van een gezonder menu dan alleen een bord rijst met wat sambal. f. Kinderen niet alsmaar hun zin geven. Heel veel goedkope snoeprommel wordt door hen dagelijks verorberd. Slechte gebitten en zwakke gezondheid. g. Er is te weinig ruimte in het centrum om al die zieken op te vangen en een behandeling te geven
Hoe deze kliniek draaiende te houden met “slechts” vrijwilligers/sters.
De apotheek
Het centrum blijft goed draaien omdat de sfeer en de toewijding van deze groep vrijwilligers onder elkaar, en met de dokters en anderen goed is. ‘s Middags eten ze allemaal samen in een kleine ruimte achter in het centrum. Dat loopt zo al jaren en het resultaat is dat men elkaar kent en dat men goed samen werkt. Een keer per jaar gaat de hele groep een paar dagen samen uit….gefinancierd door hen zelf, en met subsidie van de kerk. Verder nodigt de kerkeraad hen eenmaal per jaar uit om verslag te doen van al hun werkzaamheden; dan komen ook hun vreugde en verdriet op tafel. Daarna is het samen eten. Het centrum wordt regelmatig bezocht/gecontroleerd door een auditor die de financieen en het beleid goed in de gaten houdt
a. Er is een team van een 10 tot 15 dokters die op toerbeurt komen helpen. Zij krijgen slechts transportgeld, wat ze vaak weigeren aan te nemen. Het zijn echt sociaal bewogen dokters die hun werk heel goed doen.
De wachtkamer
4
voor de armen en solidair ? Of kijken we meer naar onze eigen beurs? d. De stichting “Yayasan Peduli Masyarakat” zit altijd met financiele zorgen vanwege genoemde problemen. e. Vaak vragen de mensen om een vroedvrouw, voor onderzoek van moeder en kind…..we hebben daar nog geen ruimte voor en of we daarvoor een vrijwilligster kunnen krijgen ?
Het effect van de kliniek op patienten en omgeving Ik denk dat vele armen hun gezondheid deels aan dit centrum te danken hebben. Ook dat velen van hen van ernstige aandoeningan bespaard zijn gebleven omdat het centrum vlakbij is en men daar ‘s morgens of ‘s middags terecht kan. Men komt er graag want het is er schoon, goedkoop, de sfeer is gemoedelijk. Hier en daar zie je tekenen van verbetering van hygienische toestanden.
De zorgen voor voortbestaan gezondheidscentrum
exploitatie van
en het
a. Elk jaar zit het centrum dik in de rode cijfers. Financieel is het centrum “een lastpost”. Er moet altijd zeer veel geld bij. Kunnen we dat volhouden ? b. Het team vrijwilligers bestaat uit mannen en vrouwen die voor een groot deel al gepensioneerd zijn…..Kunnen we nieuwe, pas gepensioneerde mensen warm krijgen voor de zaak zoals bij het begin van dit centrum ? En de jongeren ?
De kamer van de gynecoloog
De wensen om genoemde problemen de baas te blijven zijn: a. Het aantal donateurs vergroten…. De giften van de parochie alleen zijn niet voldoende. b. Het zou goed zijn als we ook een vaste dokter in dienst zouden hebben die natuurlijk betaald moet worden. Momenteel is dat niet haalbaar. Nu is het “doktersbestand” helemaal afhankelijk van “goodwill” . NB de regering eist ook dat er een vaste dokter in dienst is….Maar wij “zondigen” nog steeds. c. Sinds 2003 is het centrum van de garage verhuisd naar een nieuw gebouwtje. Dit is nu echt te klein geworden. Dus….? Of arme patienten-stop? d. Aan de overkant van dit gezondheidscentrum staat een ander gebouwtje. Hier huist de “Bursa Kerja” in, een arbeidsbeurs(je), PPTK genoemd. Hier worden mensen geholpen die werk zoeken en worden ze mentaal begeleid om goede werknemers te worden. In dit gebouwtje worden ook cursussen gegeven om mensen aan werk te helpen en hun eigen waarde te bevorderen. Cursussen voor vrouwen als haken, breien,
De dokterskamer
c. Gemiddeld komen er per dag een 100 patienten. Per jaar een 30.000. De patienten betalen nu Rp 10.000 per bezoek en dat is “all in”; verder zijn er geen lasten voor hen. Voor een bezoek bij de tandarts betaalt men meer, dat hangt vooral af van de benodigde behandeling. Moeten die 10.000 rupiahs, 15.000 rupiahs worden ? Zijn we dan nog echt 5
borduren; we helpen hen om hun producten op de markt te brengen. Voor meisjes cursussen in het verzorgen van ouden van dagen en het verzorgen van baby’s. Voor jongens en meisjes (en ouderen van dagen!) cursussen in het gebruik van computer, zodat ze administratief en eenvoudig boekhoudkundigwerk kunnen doen; cursus in het onderhoud geven van lichte air condtioners etc. Hier is veel geld voor nodig. De cursisten zelf betalen bijvoorbeeld Rp 100.000, (ongv. 8 euro) en elke keer als ze komen krijgen ze dan Rp 10.000 terug om te voorkomen dat ze halverwege afhaken…ze zijn immers niet gewend te leren en “hun studie” af te ronden.
Concrete voorbeelden over het gebruik van nieuwe giften a. We denken dan vooral aan de vorming van een fonds dat garantie biedt dat het gezondheidscentrum en genoemde PPTK financieel haalbaar blijft, maar tegelijkertijd ook dat de armen er ook altijd gemakkelijk binnen kunnen lopen. Dus trouw aan de beginselen: laagdrempeligheid! b. We denken aan een dokter in vaste dienst naast de dokters die als vrijwilligers hun diensten aanbieden. Daar is ook veel geld voor nodig c. Het zou goed zijn als we voor boven genoemde cursussen wat ‘goede spullen’ hadden; we denken dan o.a. aan een paar betere, nieuwere computers dan de afdankers die we nu gebruiken. Goed genoeg om op te oefenen maar….je kunt er geen moderne programma’s op uit proberen. De computer van de cursus verschilt nogal van die op het kantoor of op de werkplaats waarin de cursisten straks terecht komen d. We denken ook aan een eenvoudige laboratorium e. Een ruimte en de financieen voor een vroedvrouw….
Registratie
Februari 2013 Pastoor Fons Bogaartz, o.s.c.
Inzameling De nood is hoog, het doel is duidelijk en daarom is besloten om dit project in de Vastentijd te steunen. In het weekend van 16/17 maart wordt de eerste inzameling gehouden en met Pasen een tweede. Natuurlijk mag u ook geld overmaken op rek.nr. 62.54.82.891 t.n.v. St. Missieprocure o.v.v. Fons Bogaartz. Van harte bij u aanbevolen!
6
