HELLFIRE PAS GEDENKTEKEN
BI RMA – THAI LAN D SPOOR LIJ N
HET HELLFIRE PAS GEDENKTEKEN
ThaIland
is opgedragen aan de geallieerde krijgsgevangenen (prisoners of war, POWs) en Aziatische arbeiders die tijdens de tweede wereldoorlog geleden hebben en gestorven zijn bij Hellfire Pas en elders in het Aziatische gebied rondom de Stille Oceaan.
Birma maleISIë
m
Su r aT a
ThanbyuzayaT
Thailand
EEN SPOORLIJN NAAR BIRMA
birma – Thailand spoorlijn 1943
hEllFirE PaS
hellfire Pas naar Kanchanaburi 80 km oorlogskerkhof
Three Pagodas Pas
oorlogskerkhof
Snelweg Functionerende spoorlijn Stad
rivier
namTOK
(eindpunt van de spoorlijn)
sn
elw
eg
Kwai yai ri
WamPO ViadUCT
32
3
Stad
Spoorlijn verbonden 16 oktober 1943 (Konkoita)
Internationale grens
Pack of Cards brug (hintok)
hellfire Pas (Konyu)
vier
ai n Kw
Kanchanaburi
oi riv ier
De Oorlog in het Pacifisch gebied begon in december 1941 met de Japanse aanval op Pearl Harbour in Hawaii en de invasie van Maleisië. Tegen het midden van 1942 vochten de Japanse troepen tegen de Britten in Birma, met als uiteindelijke doel een aanval op India. Om hun troepen in Birma te handhaven hadden de Japanners een veiligere bevoorradingsroute nodig dan de kwetsbare vaarroutes tussen Singapore en Rangoon. Ze besloten om een spoorlijn te bouwen, 415 kilometer lang, door het oerwoud en de bergen van Bampong in Thailand naar Thanbyuzayat in Birma.
SIngaPore
Chungkai
bamPong
Chung Kai
Bangkok
KanChanaBUri SnElWEG 323 naar BanGKOK
2
3
borneo
11 10
GEDENKPLAATS
E PA S S HELLFIR
BRUG
15
16 17
Toegang tot Spoorweg via looppad
voor stopplaatsen 12, 13, 14 zie de kaart hieronder
8
7
6
5
LET OP:
9
Uitkijkposten over Hellfire Pass
Loop van het water in het natte seizoen
4 19
7 km naar SNELWEG 323
MUSEU 20
1
M
3
Drie-lagen Hintok uithouwing Brug
2
Geen zin om te lopen? Zoek een plekje in de schaduw en luister op uw gemak naar de stopplaatsen. Luister naar zoveel of zo weinig als het u blieft. 4
Compressor Uithouwing
GESCHATTE WANDELTIJDEN (ZONDER AUDIO)
Kwae N
Einde looppad
Museum naar Hintok Road (ophalen van de weg). Reken 1.5 uur (enkele reis). Museum naar Compressor Uitgraving en terug naar het afhaalpunt op Hintok Road. Reken 2.5 uur.
SCHRAAGBRUGGEN
De Kwae Noi Vallei Uitkijkpost
11 300m
Konyu Uithouwing (Hellfire Pass)
UITHOUWINGEN/ AARDWALLEN WANDELPAD
Begin van het wandelpad INGANG MUSEUM
Naar Kanchanaburi (80 km)
Museum naar Compressor Uithouwing Reken 3 uur voor de heenen terugreis
4km
Locatie van ‘Kaartspel’ Brug
Hamer en Beitel uithouwing 12
weg rde rha nve mo 3k
Museum naar Kwae Noi Uitkijkpost (stopplaats 11) Reken 1 uur voor de heenen terugreis
14
Tweebaans Pad
oad kR toc Hin
LET OP: Het Hellfire Pass Herdenkingsmuseum verzorgt geen ophaaldienst bij Hintock Road. Ophalen gebeurt slechts als dat van tevoren is afgesproken en hangt af van beschikbaarheid.
GESCHATTE LOOPTIJDEN
Hintok Station
Uitrit Weg
rivier oi
De geschatte aangegeven looptijd zijn ruim genomen
1.75km (ongeveer halverwege)
13
PARKEER PLAATS
AFSTANDEN EN TIJDSBEREKENING
7 m Aardwal
323
Inrit Weg
2,5km
AY HW HIG
Pickup Point
Trap is steil en glad bij nat weer 2km
RUSTPLEKKEN
TOILETTEN
ROUTE VAN DE SPOORLIJN
5
HET BOUWEN VAN DE SPOORLIJN
Om de spoorlijn te bouwen stelden de Japanners een multinationale arbeidskracht samen bestaande uit ongeveer 250.000 Aziatische werklieden en meer dan 60.000 Australische, Britse, Nederlandse en Amerikaanse krijgsgevangenen (POWs). Werk aan de spoorlijn begon in Zuid-Birma in oktober 1942 terwijl op hetzelfde moment de bouw ook begon in Thailand. Op 16 oktober 1943 werden de twee uiteindes van de Birma – Thailand spoorlijn verbonden bij Konkoita in Thailand. Er was weinig moderne apparatuur beschikbaar voor het werk aan de spoorlijn. Bodem en rotsen werden gebroken met scheppen, pikhouwelen en chunkels (schoffels), en weggedragen in manden of zakken. Spoordijken van steen en aarde werden opgehoopt met behulp van menselijke inspanning. Uitgravingen werden met de hand uit rots gehouwen; metalen schroefdraad en mokers werden gebruikt om gaten te boren voor de explosieven. De meeste bruggen langs de spoorlijn waren schraagbruggen gemaakt van hout dat in het omliggende oerwoud was gekapt. Vanaf april 1943 nam het werktempo sterk toe aangezien de Japanners de voorgenomen opleverdatum
in augustus probeerden te halen. Dit was de beruchte “Speedo” periode. POWs en Aziatische arbeiders werkten slopende uren tot diep in de nacht. Het flikkerende licht van het openlucht vuur bij Konyo Uitgraving dat de uitgemergelde arbeiders verlichtte, gaf de plek zijn naam – Hellfire Pas. De “Speedo” viel samen met het natte seizoen en uitbraken van cholera eisten duizenden levens. Tussen december 1943 en augustus 1945 werden zo’n 220.000 ton militaire voorraden over de spoorlijn vervoerd. Alhoewel geallieerde luchtaanvallen de werking van de spoorlijn tegenwerkten, bleven de Japanners voorraden langs de route vervoeren. Tegenwoordig is nog 130 kilometers van de spoorlijn in gebruik, van Non Pladuk naar Namtok.
DE KOSTEN
Van de 60.000 geallieerde POWs die aan de spoorlijn
werkten, stierven er 12.399 (20 procent). Er wordt geschat dat ook tussen de 70.000 en 90.000 burgerarbeiders zijn gestorven. De redenen voor dit verschrikkelijke dodental waren een gebrek aan fatsoenlijk voedsel, totaal ontoereikende medische faciliteiten, en soms de meedogenloze behandeling door bewakers en spoorlijn opzichters. Het basisvoedsel voor de POWs was rijst met een beetje gedroogde groenten en gedroogde vis. Deze schrale kost verzorgd door de Japanners werd tot op zekere hoogte aangevuld door ruilhandel met de lokale bevolking. Verhongering leidde tot een reeks van ziektes, waaronder rijstziekte en pellagra. De verzwakte POWs, levend in slechte omstandigheden, kregen vaak malaria, dysenterie, cholera en tropische zweren. POWs woonden in bamboe hutten met dakbedekking van attap (gewoven palm). De hutten waren
overbevolkt en de kook- en sanitaire voorzieningen in het kamp waren primitief. Gebrek aan kleding en schoeisel verhoogde de kans op ziektes. De Japanse militaire discipline werd gekenmerkt door lijfstraf en de POWs werden vaak ernstig geslagen en ondergingen ook andere vormen van straf. Dit was op z’n ergst tijdens de “speedo” periode. De Aziatische arbeiders, of “Romusha” zoals ze bekend stonden, verging het zo mogelijk nog slechter. Anders dan de POWs hadden zij geen legerartsen die hun fundamentele medische hulp konden bieden.
“V” ORGANISATIE
Thailand was een onwillige bondgenoot van Japan en geallieerde geïnterneerde burgers werden goed behandeld door de Thailanders. De geïnterneerden werden zich bewust van de benarde toestand van de POWs. Een groep geïnterneerden die bekend staat als de “V” Organisatie, geholpen door neutrale zakenlieden en meelevende Thailanders, smokkelde voedsel en medicijnen naar de POWs.
VREDE EN ERNA
POWs werken aan de Birma – Thailand Spoorlijn
6
Na het voltooien van de spoorlijn werden de POWs of in Thailand gehouden of teruggestuurd naar Singapore. Na afloop
Hellfire Pas (Konyu Uitgraving)
van de oorlog werden de overlevende POWs gerepatrieerd en met behulp van fatsoenlijk voedsel en goede medische behandeling herstelden velen snel. De meesten droegen echter de mentale littekens van hun ervaring met zich mee voor de rest van hun leven. De POWs die stierven langs de spoorlijn werden herbegraven 7
op de begraafplaatsen van de Commonwealth War Graves Commission (Commissie voor Oorlogsgraven van het Britse Gemenebest) in Thanbyuzayat, Kanchanaburi en Chung Kai. De Amerikaanse gevallenen werden teruggebracht naar de Verenigde Staten van Amerika.
HELLFIRE PAS HERDENKINGSMUSEUM
Dhr. J G (Tom) Morris Foto ter beschikking gesteld door AUSPIC.
Het behoud en de ontwikkeling van deze historische locatie is het resultaat van de inspiratie van de Australische exkrijgsgevangene Dhr. J G “Tom” Morris. J G (Tom) Morris was één van de duizenden krijgsgevangenen (POWs) en Aziatische arbeiders die tijdens de Tweede Wereldoorlog aan de
DONATIES Donaties voor het Hellfire Pas Gedenkteken ondersteunen het in gebruik blijven van het gedenkteken. Het Gedenkteken herdenkt het lijden en de offers van de geallieerde krijgsgevangenen en Aziatische dwangarbeiders die geleden hebben en gestorven zijn op de Birma – Thailand spoorlijn tussen 1942-1945. Het Gedenkteken
Birma – Thailand Spoorweg werkten. Tom nam dienst in februari 1941, toen hij net 17 was, en deed dienst als Korporaal bij het hoofdkwartier van de 22e Brigade. Gevangengenomen toen Singapore viel in februari 1942, zat Tom een driejarige straf uit als POW bij A-Force, grotendeels werkend aan de constructie van de Birma – Thailand spoorlijn. Gedurende deze tijd zat Tom vast in tien verschillende kampen, waar hij malaria en dysenterie opliep. Later, in het 55 kilo “ziekenhuis” kamp, werkte hij als hospitaalsoldaat en verzorgde hij andere POWs. Veertig jaar nadat hij aan de spoorlijn had gewerkt, nam Tom de beslissing om terug te keren naar Thailand om Konyu Uitgraving (Hellfire Pas) op te sporen. In 1984 was hij niet alleen succesvol in het vinden van Hellfire Pas, die toen bijna opgeslokt erkent ook het lijden en de offers van geallieerde krijgsgevangenen elders in het Pacifisch gebied tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het Gedenkteken vervult een belangrijke educatieve functie voor de bevolking van Thailand en bezoekers uit Australië en andere landen. Het Gedenkteken functioneert als een blijvend symbool voor de hechte banden tussen Thailand, Australië en die landen waarvan staatsburgers gewerkt 8
was door het omringende oerwoud, maar vond hij ook de inspiratie om deze belangrijke locatie te behouden ter nagedachtenis aan allen die geleden hebben en gestorven zijn tijdens de bouw van de Birma – Thailand spoorlijn. Tom benaderde de Australische overheid om Hellfire Pas op te dragen als een historische locatie. In eerste instantie werd geld ter beschikking gesteld om een gedenkteken te bouwen dat officieel in gebruik genomen werd in 1987, en om de toegang tot de locatie te verbeteren. In 1994 werden meer fondsen toegewezen om het Hellfire Pas herdenkingsmuseum, wandelpaden en informatieborden te bouwen. Het museum werd officieel geopend op 25 april 1998 en ontvangt momenteel meer dan 80.000 bezoekers per jaar. hebben aan de Birma – Thailand spoorlijn. Het “Office of Australian War Graves” (Bureau voor Australische Oorlogsgraven) beheert een rekening voor het ontvangen van donaties, en een inzamelpunt bevindt zich bij de ingang tot het gebouw van het Gedenkteken. Donoren kunnen met het personeel de mogelijkheid bespreken om donaties voor een specifiek doel te gebruiken.
