Programmabegroting 2004
Heesch, 16 september 2003
2
Inhoudsopgave DEEL I: PROGRAMMAPLAN........................................................................... 5 LEESWIJZER ................................................................................................... 7 VOORWOORD ............................................................................................... 9 VISIE EN PRIORITEITEN .............................................................................. 11 BURGER EN BESTUUR.................................................................................. 13 WAARUIT BESTAAT ONS PROGRAMMA?.............................................................................13 WAT WILLEN WIJ BEREIKEN? ..............................................................................................13 WAT DOEN WE DAARVOOR?..............................................................................................13 Communicatie en participatie ..........................................................................................13 Dienstverlening ...............................................................................................................14 Solidariteit .......................................................................................................................16 Financiering ....................................................................................................................16 WAT MAG HET KOSTEN?.....................................................................................................17 WOON- EN LEEFOMGEVING ........................................................................ 19 WAARUIT BESTAAT ONS PROGRAMMA?.............................................................................19 WAT WILLEN WIJ BEREIKEN? ..............................................................................................19 WAT DOEN WIJ DAARVOOR?..............................................................................................19 Kwaliteit openbare ruimte ...............................................................................................19 Woningbouw ..................................................................................................................20 Mobiliteit ........................................................................................................................21 WAT MAG HET KOSTEN?.....................................................................................................21 VEILIGHEID................................................................................................... 23 WAARUIT BESTAAT ONS PROGRAMMA?.............................................................................23 WAT WILLEN WIJ BEREIKEN? ..............................................................................................23 WAT DOEN WE DAARVOOR?..............................................................................................23 Integrale veiligheid ..........................................................................................................23 Rampen- en calamiteitenbestrijding .................................................................................24 WAT MAG HET KOSTEN?.....................................................................................................25 WELZIJN EN SOCIALE VOORZIENINGEN..................................................... 27 WAARUIT BESTAAT ONS PROGRAMMA?.............................................................................27 WAT WILLEN WIJ BEREIKEN? ..............................................................................................27 WAT DOEN WIJ DAARVOOR?..............................................................................................27 Jeugd- en jongerenbeleid .................................................................................................27 Accommodaties ...............................................................................................................28 Bibliotheek......................................................................................................................28 Kunst en cultuur..............................................................................................................28 Werk, inkomen en zorg...................................................................................................29 Stichting Pekaku..............................................................................................................30 Lokaal gezondheidsbeleid.................................................................................................30 Vrijwilligersbeleid............................................................................................................32 Ouderenbeleid.................................................................................................................32 Sport ...............................................................................................................................33 WAT MAG HET KOSTEN?.....................................................................................................33
3
ONDERWIJS................................................................................................... 39 WAARUIT BESTAAT ONS PROGRAMMA?.............................................................................39 WAT WILLEN WIJ BEREIKEN? ..............................................................................................39 WAT DOEN WE DAARVOOR?..............................................................................................39 Lokaal onderwijsbeleid ....................................................................................................39 Volwasseneneducatie .......................................................................................................39 Integraal Huisvestingsplan (IHP) ......................................................................................40 Peuterspeelzaalwerk en kinderopvang ..............................................................................40 WAT MAG HET KOSTEN?.....................................................................................................41 DUURZAME ONTWIKKELING....................................................................... 43 WAARUIT BESTAAT ONS PROGRAMMA?.............................................................................43 WAT WILLEN WIJ BEREIKEN? ..............................................................................................43 WAT DOEN WIJ DAARVOOR?..............................................................................................43 Ruimtelijke ontwikkeling................................................................................................43 Natuur, landschap en openbaar groen ..............................................................................44 Waterbeheer....................................................................................................................44 Afvalbeleid ......................................................................................................................45 Energiebeleid...................................................................................................................46 WAT MAG HET KOSTEN?.....................................................................................................46 ECONOMIE.................................................................................................... 49 WAARUIT BESTAAT ONS PROGRAMMA?.............................................................................49 WAT WILLEN WIJ BEREIKEN? ..............................................................................................49 WAT DOEN WIJ DAARVOOR?..............................................................................................49 Bedrijvigheid...................................................................................................................49 Ondernemersklimaat........................................................................................................49 Toerisme en recreatie ......................................................................................................49 WAT MAG HET KOSTEN?.....................................................................................................50 ALGEMEEN FINANCIEEL BELEID.................................................................. 53 OVERZICHT VAN BATEN EN LASTEN ......................................................... 59 Investeringsplan 2004 ..........................................................................................................59 Verloop reserves en voorzieningen in 2004..........................................................................60 DEEL II: PARAGRAFEN ................................................................................. 61 A. LOKALE HEFFINGEN .......................................................................................................62 B. WEERSTANDSVERMOGEN ..............................................................................................65 C. ONDERHOUD KAPITAALGOEDEREN ..............................................................................71 D. FINANCIERING ..............................................................................................................74 E. BEDRIJFSVOERING .........................................................................................................78 F. VERBONDEN PARTIJEN ..................................................................................................84 G. GRONDBELEID...............................................................................................................85
4
Deel I: Programmaplan
5
6
Leeswijzer Het begrotingsjaar 2004 is een verdere stap die leidt tot ontwikkeling van een zogenaamde duale begroting. De invoering van het dualisme heeft namelijk invloed op de presentatie van de begrotingsstukken. Met de programmabegroting 2003 is hierin reeds een eerste stap gezet. Met het presenteren van de programmabegroting 2004 en de bijbehorende productenraming zijn de functies en bevoegdheden van de raad en het college gescheiden. De programmabegroting ondersteunt de kaderstellende en controlerende functie van de raad en vormt de basis voor de productenraming voor het college die de beheertechnische en de uitvoerende functie regelt. De beleidsvoornemens/prioriteiten zijn gegroepeerd naar investering en beleidsintensiveringen (structureel en incidenteel). Investering: het genoemde bedrag betreft de totale uitgaven, de kapitaallasten zijn verantwoord bij het programma Burger en bestuur (subprogramma financiering). Structureel: geeft de mutatie aan die meerjarige doorwerking heeft. Incidenteel: betreft een eenmalige uitgave; uitsluitend voor begrotingsjaar 2004. Het per programma gegeven totaaloverzicht van baten en lasten is onderverdeeld in de subprogramma’s en vervolgens gerubriceerd naar producten. Hiermee wordt aangesloten met de productenraming. BTW: Alle budgetten, ook de investeringsbudgetten, zijn, voor zover van toepassing, opgenomen exclusief btw. BCF staat voor btw-compensatiefonds. Voor onderdelen waarvoor een kostendekkend tarief als uitgangspunt geldt, geeft de inkomstenkant een hoger saldo aan dan de uitgavenkant. Dit wordt veroorzaakt door het feit dat de tarieven inclusief btw worden berekend. Er bestaat een verband met de lagere uitkering uit het gemeentefonds. De terug te ontvangen btw wordt hiermee namelijk gecorrigeerd.
7
8
Voorwoord Aan de Raad, Voor u ligt de programmabegroting van de gemeente Bernheze voor het jaar 2004. In 2003 zijn we samen met uw raad gestart met de invoering van het duale stelsel. Deze begroting gaat uit van een verdere invulling van het dualisme. Voor het eerst presenteren we daarom een aparte productenraming die nog tot volwassenheid moet komen. De productenraming - die voor u ter inzage ligt - is voor het college een belangrijk instrument bij de sturing en verantwoording van de beleidsuitvoering. Duurzaamheid en kwaliteit Het collegeprogramma 2002 - 2006 “Investeren in duurzaamheid en kwaliteit” is de basis voor het beleid dat wij in de komende jaren willen realiseren. De duurzame ontwikkeling en het vergroten van de kwaliteit van het leven, wonen en werken in Bernheze staat hierbij voorop. De minder gunstige economische ontwikkelingen die wij landelijk op ons zien afkomen, hebben echter ook hun weerslag op de gemeente Bernheze. Dat ziet u terug in de programmabegroting. Concreet betekent dit dat we ambities moeten bijstellen. Daarnaast ziet u een accentverschuiving van ontwikkeling van nieuw beleid naar uitvoering en versobering van bestaand beleid. Belangrijk uitgangspunt bij het opstellen van de programmabegroting is het streven naar een evenredige en gematigde ontwikkeling van de lastendruk voor alle inwoners van Bernheze. Wij delen de opvatting van uw raad dat in tijden waarin het economisch minder goed gaat, een lastenverzwaring zo beperkt mogelijk moet blijven. Uw raad heeft ons hiervoor in de vergadering van 24 april 2003 en in de bespreking van de perspectiefnota op 3 juli 2003 voorzien van bruikbare voorstellen, adviezen en richtlijnen. De volgende items hebben wij overgenomen: - de jaarlijkse prijscompensatie naar 1% bij te stellen; - versnelde afschrijvingstermijnen toe te passen; - de breedtesportfunctie verder te versterken door hiervoor middelen beschikbaar te stellen; - door middel van een afzonderlijk voorstel van ons college zal invulling worden gegeven aan de door meerdere fracties genoemde startersleningen. Verbeteren dienstverlening In deze programmabegroting ligt het accent dan ook op het bouwen aan duurzaamheid en kwaliteit. Samen met uw raad, de inwoners en alle andere betrokkenen willen wij verder bouwen aan de gemeente Bernheze. Naast de uitvoering van het woningbouwprogramma en de realisatie van een gymnastieklokaal in Loosbroek, willen wij met name verder werken aan de verbetering van de dienstverlening. Het vernieuwde gemeentehuis vormt hierin een belangrijk faciliterend onderdeel. Inhoud programmabegroting Evenals vorig jaar is de begroting opgebouwd uit zeven programma's. De programma's zijn gebaseerd op het collegeprogramma, aangevuld met de wensen van uw raad, in het bijzonder de aandachtspunten die u benoemd heeft in de bespreking van de perspectiefnota. Vooraf geven we aan welke prioriteiten we samen met uw raad voor het komende jaar willen stellen. Vervolgens geven wij u per programma antwoord op de volgende vragen: · Waaruit bestaat ons programma? · Wat willen we bereiken? · Wat doen we daarvoor? · Wat mag het kosten? Het college van burgemeester en wethouders
9
10
Visie en prioriteiten De visie van het college, zoals verwoord in het collegeprogramma 2002 - 2006, richt zich op het investeren in duurzaamheid en kwaliteit. Dit thema vormt de leidraad voor de zeven programma’s waaraan het college in deze periode uitvoering geeft. In deze zeven programma’s geeft het college met concrete voorstellen aan op welke manier het college wil investeren in het vergroten van de betrokkenheid tussen burger en bestuur, de duurzaamheid en kwaliteit van het woon-, leef- en werkklimaat binnen onze gemeente, de integrale veiligheid, het welzijn van de burgers, de sociale voorzieningen, het onderwijs, de ruimtelijke ontwikkeling binnen de gemeente, het milieu en tenslotte de verdere ontwikkeling van de bedrijvigheid, het ondernemersklimaat en het toerisme en recreatie binnen onze gemeente. Vanuit deze visie, die richtinggevend is voor de komende vier jaar, hebben wij als college voor het begrotingsjaar 2004 de volgende prioriteiten benoemd: Programma: Burger en Bestuur · Heroriëntatie op communicatie met en participatie van inwoners; · Uitvoeren Huisvesting en Dienstverlening; Programma: Woon- & leefomgeving · Planvorming reconstructie De Misse Heesch; · Uitvoering woningbouwprogramma; Programma: Veiligheid · Inrichten 30 km zones t.b.v. verkeersveiligheid kernen; Programma: Welzijn & Sociale voorzieningen · Invoering Wet werk en bijstand; · Realisering gymnastieklokaal Loosbroek; Programma: Duurzame ontwikkeling · Uitvoeringsprogramma reconstructie agrarische sector; · Actualisering bestemmingsplan kom Heesch en kom Loosbroek; · Uitvoering Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP); Programma: Economie · Nota economisch beleid gemeente Bernheze.
11
12
Burger en bestuur Waaruit bestaat ons programma? Het programma Burger en bestuur omvat: · Communicatie en participatie; · Dienstverlening; · Handhaving; · Solidariteit; · Financiering.
Wat willen wij bereiken? De afgelopen jaren is veel geschreven over de relatie tussen burger en bestuur. Dit maakt het thema niet minder actueel. Wij zien het als ons streven om gezamenlijk met de gemeenteraad in brede zin te investeren in de relatie met burgers en hun organisaties, instellingen en bedrijven. Wij willen dit op een open, transparante manier doen, met oog voor een klantgerichte benadering. Wij zien vier pijlers in dit streven: · Een zorgvuldige communicatie en participatie; · Een kwalitatief goede dienstverlening; · Een herkenbaar, toegankelijk en integer lokaal bestuur; · Een prettige leef- en woonomgeving met gedeelde verantwoordelijkheid.
Wat doen we daarvoor? Communicatie en participatie Communicatiebeleidsplan Wij zijn van plan om nog in 2003 een communicatiebeleidsplan vast te stellen en ter kennisgeving aan de raad voor te leggen. In dit beleidsplan wordt de inhoudelijke basis gelegd voor de externe en interne communicatie, worden prioriteiten bepaald en afspraken vastgelegd. Het beleidsplan bevat ons antwoord op de vraag hoe we gericht met onze burgers en andere doelgroepen moeten communiceren, onze missie en de operationalisering daarvan en hoe we de gemeente dichter bij de burgers kunnen brengen. Onze visie op de rol van nieuwe media in onze externe communicatie wordt daar uiteraard in meegenomen. Het beleidsplan zal ook een visie bevatten op onze interne communicatie: de interne projecten, cultuur en huisstijl. De interne communicatie is in hoeveelheid en belang toegenomen, mede als gevolg van de organisatieontwikkeling. Met het beleidsplan willen wij een omslag maken van pure, eenzijdige voorlichting naar communicatie. Vanaf 2004 gaan we het beleidsplan uitvoeren. Dualisering In de komende jaren zullen de gevolgen van de dualisering zichtbaar worden in de taakuitoefening van college en raad. Zo zal de raad zich steeds meer richten op haar kaderstellende en controlerende rol. Ook zal de raad steeds vaker met inwoners gaan overleggen over hun wensen voor gemeentelijk beleid. Dat betekent ook dat zij vaker dan voorheen actief deelnemen aan interactieve beleidsprocessen en contacten met inwoners, zoals bijvoorbeeld de kerncontactavonden. Het presidium zal bij de invulling van deze nieuwe rollen, met ondersteuning van de griffier, hierin het voortouw nemen. Door middel van scholing en themabijeenkomsten zullen raadsleden, collegeleden en leden van de ambtelijke organisatie zich steeds verder bekwamen in een dualistische werkwijze.
13
Burgerjaarverslag De nieuwe gemeentewet schrijft voor dat vanaf 2003 een burgerjaarverslag wordt uitgebracht. In het burgerjaarverslag legt de burgemeester verantwoording af aan raad en inwoners over in ieder geval de volgende onderwerpen: · De kwaliteit van de gemeentelijke dienstverlening en; · De kwaliteit van de procedures voor burgerparticipatie. Wij zien het burgerjaarverslag als een belangrijk instrument in de communicatie met burgers. We willen het burgerjaarverslag daarom voor iedereen beschikbaar te stellen en tevens op de website van de gemeente plaatsen. Het burgerjaarverslag verschijnt steeds gelijk met het jaarverslag en de jaarrekening. Regionale Samenwerking De gemeente neemt deel aan diverse regionale samenwerkingsverbanden op een groot aantal beleidsterreinen. Daarnaast willen wij onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om via regionale samenwerking betere resultaten te behalen. We denken hierbij aan het behalen van efficiëntievoordelen, maar ook aan het gebruik maken van elkaars kennis en het bundelen van krachten om beleidsdoelstellingen beter of eerder te realiseren. En goed voorbeeld van een dergelijke samenwerking is centrale inkoop van goederen en diensten. Verkiezingen In de gemeente Bernheze wordt nu nog gestemd op stemmachines. De afschrijvingstermijn van deze stemmachines loopt in 2004 af. Het vervangen van de huidige stemmachines door (gehuurde) stemcomputers leidt in 2005 éénmalig tot extra kosten. Dit komt door aanschaf van een softwarelicentie en stemkasten waarin de stemcomputers worden geplaatst. Hierna blijven de vaste kosten per verkiezing nagenoeg gelijk. In 2004 zijn er verkiezingen voor het Europese Parlement. Dienstverlening In de nota’s “Visie en Kwaliteit” en “Verder bouwen aan de toekomst” is een duidelijke visie neergelegd op het dienstverleningsconcept. Aan dit thema wordt inmiddels invulling gegeven door de projectorganisatie Dienstverlening, waarin zowel naar de toekomstige huisvesting van de gemeente wordt gekeken (project Huisvesting) als naar de inrichting van een front- en backoffice (project Front & Backoffice). Huisvesting gemeente De raad heeft een krediet van € 4,9 mln. ter beschikking gesteld waarmee de verbouwing van het gemeentehuis kan worden gerealiseerd. Met dit besluit is de weg vrijgemaakt om voortvarend aan de slag te gaan. Na oplevering van de kantoorlagen boven De Pas is de eerste fase afgerond en zal een deel van de medewerkers in deze kantoorlagen worden gehuisvest. Hierna gaat de tweede fase van start en zal het gemeentehuis worden verbouwd en uitgebreid met een publiekshal. Tijdens de verbouwing van het gemeentehuis zullen de medewerkers elders onderdak moet vinden. Naar verwachting bieden de kantoren boven De Pas en het gebouw aan ’t Dorp 94 te weinig ruimte om iedereen onderdak te bieden, waardoor extra tijdelijke huisvesting benodigd is. Zodra er een geschikte tijdelijke oplossing is gevonden en de te verwachten kosten hiervan in beeld zijn, zal de raad een kredietvoorstel worden voorgelegd voor de financiering van de kosten die gepaard gaan met de extra benodigde tijdelijke huisvesting. Voorgesteld zal worden om deze eenmalige kosten te dekken uit de reserve nader te bestemmen.
14
In de meerjarenraming van perspectiefnota 2003-2006 zijn reeds de kosten van de (her)inrichting van de werkplekken opgenomen. Na afronding van de eerste fase van het huisvestingstraject zullen in 2004 de werkplekken in de kantoorlagen boven De Pas worden ingericht. Na afronding van de tweede fase zullen vervolgens in 2005 de werkplekken in het verbouwde gemeentehuis worden ingericht. Front- & backoffice De projectgroep Front- & Backoffice heeft in het startdocument afdeling publiekszaken Bernheze op hoofdlijnen beschreven hoe wij onze dienstverlening willen inrichten. Er worden aanzetten gegeven hoe tot een geïntegreerde klant- en vraaggerichte dienstverlening te komen. Samen met de werkgroepen Administratieve Organisatie, Personeel & opleidingen en ICT wordt hieraan verder inhoud gegeven. Inmiddels zijn diverse richtinggevende producten vervaardigd. In aansluiting hierop wordt steeds meer op detailniveau gewerkt aan de bouw van de front- en backoffice. Eind 2004 is het operationeel ontwerp klaar en zijn alle noodzakelijke voorbereidingen voor de start van een front- en backoffice getroffen. In verband met de invoering van de front- en backoffice is een groot aantal activiteiten in gang gezet. De activiteiten die voor de komende jaren staan gepland maken onderdeel uit van het informatiserings- en automatiseringsbeleid en worden in deze perspectiefnota in de paragraaf bedrijfsvoering toegelicht. Klantenpanel Om te kunnen beoordelen of de kwaliteit van dienstverlening zich in de gewenste richting beweegt worden in de toekomst zowel interne als externe instrumenten ingezet om de kwaliteit te toetsen. Externe instrumenten zijn een structureel periodiek klanttevredenheidsonderzoek, een doorlopende enquêtering naar kwaliteit dienstverlening en een klantenpanel. Met het klantenpanel is inmiddels gestart. Het is de taak van het klantenpanel om mee te denken en te adviseren over onze dienstverlening in brede zin. Met het klantenpanel is een inventarisatie gemaakt van onderwerpen waarmee zij zich gaan bezig houden. Het klantenpanel heeft zich inmiddels gebogen over het dienstverleningsconcept en over de huisvestingsplannen. Zij hebben hun mening gegeven over de vertaling van het dienstverleningconcept naar de fysieke inrichting van de publieksruimte. Ook is bij het panel advies ingewonnen over de inhoud van het burgerjaarverslag. Enkele van de onderwerpen die nog op de agenda komen zijn: · De kwaliteit van de huidige informatiekanalen (website, gemeentepagina in de Bernhezer, nieuwsbrieven, jaarkalender); · De kwaliteit van de schriftelijke correspondentie; · De snelheid van afhandeling van aanvragen/verzoeken; · Het nakomen afspraken en de controle daarop. Internet Vanuit het project Front- & Backoffice is een internet projectplan opgesteld. Daarin is de verdere ontwikkeling van de gemeentelijke website planmatig beschreven. De gemeentelijke website zal zich ontwikkelen van een informatief medium tot een interactief medium. Uiteindelijk zal de gemeentelijke website het “digitale loket” vormen, waar klanten informatie, diensten en producten kunnen aanvragen. Aandachtspunten voor de komende periode zijn: · Internet wordt ingezet als aanvullend medium, naast bestaande media; · Communicatie via de website wordt een vast onderdeel van onze communicatiemiddelenmix; · Via de website kunnen informatie, diensten en producten worden aangevraagd (digitale loket); · Met internet willen we doelgroepen bereiken die via de traditionele media moeilijker bereikbaar zijn (zoals jongeren);
15
· ·
De informatievoorziening rondom de raadscyclus, waaronder de raads- en commissievergaderingen wordt verder uitgebreid, zodat alle relevante documenten digitaal beschikbaar zijn; We zijn 24 uur per dag ‘bereikbaar’ (niet gebonden aan kantoortijden). Dit geldt ook voor vragen gericht aan de servicelijn.
Gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens (GBA) In 2003 heeft een onafhankelijke auditinstelling in opdracht van het ministerie van BZK de kwaliteit van de gegevens in de GBA getoetst. Ook de procedures met betrekking tot uitwijken, beveiliging en privacy zijn getoetst. Indien het resultaat van de audit onverhoopt negatief uitvalt, zullen de kosten voor een eventuele heraudit in een bestuursrapportage bijgeraamd worden. De eerstvolgende audit vindt plaats in 2007. Solidariteit In 2003 wordt de (kader) nota Internationale Zaken ontwikkeld waarin het gemeentelijk beleid is opgenomen over ontwikkelingssamenwerking. Het in 1997 vastgesteld beleidsadvies Internationale Zaken is opgenomen in deze nota. De komende jaren zal op basis van deze nota het gemeentelijke beleid nader worden ingevuld. Binnen de gemeente zijn vier wereldwinkels actief. De Wereldwinkels in Nederland hebben hun formule aangepast. Ook hebben zij een nieuwe logo gekregen. De huisvestingsproblematiek van de wereldwinkel Heesch is opgelost doordat deze in de nieuwbouw van dorpshuis De Pas zal worden gehuisvest. De consequentie hiervan is dat de huisvestingskosten zullen stijgen. Wij stellen voor een subsidie beschikbaar te stellen voor de huisvestingskosten en een eenmalige bijdrage te leveren aan de verhuiskosten. Financiering BTW-compensatiefonds Op basis van het begrotingsjaar 2003 is de verwachting dat ook voor de volgende jaren het effect van de invoering neutraal verloopt. De jaarlijkse vrijval van de reserve BTW-compensatiefonds ter compensatie van btw van historische investeringen - is meerjarig bepaald en heeft een aflopend karakter. Tot en met 2005 wordt overigens de garantie gegeven dat het negatieve effect van de operatie niet meer zal bedragen dan € 4,54 per inwoner.
16
Wat mag het kosten? Beleidsvoornemens/prioriteiten Investering
Beleidsintensiveringen Structureel m.i.v. 2004
Communicatie en participatie Burgerjaarverslag
Incidenteel 2004
5.000
Dienstverlening Tweede fase verbetering huisvesting GBA audit kwaliteitscontrole (correctie inc. budget 2003)
1.700.000 -1.158
Solidariteit Subsidie extra huisvestingskosten Wereldwinkel Heesch Incidentele bijdrage in verhuiskosten Wereldwinkel Heesch
5.100 2.500
Financiering Prijscompensatie levering goederen en diensten (1%) 2e bestuursrapportage 2002 1e bestuursrapportage 2003 Algemene uitkering Oormerking onderwijshuisvesting Oormerking WVG Vrijval reserve BCF Kapitaallasten Renteresultaat
130.289 14.480 33.970 -114.370 58.030 43.320 -229.530 38.260 -92.470
Overzicht van baten en lasten Product nr.
Omschrijving product
Communicatie en participatie 10101 Algemeen bestuur 10102 10103
Dagelijks bestuur Representatie
10104 10105
Verkiezingen Communicatie
10106
Dorpsraden
Dienstverlening 10201 Rechtsbescherming 10204 10205
Burgerzaken Vastgoed
Lasten
Baten
2002
2003
2004
2002
2003
2004
266.514
491.789
551.877
5.003
6.899
5.835
2.192.709
2.006.364
2.310.377
686
30.684
698
41.218
11.329
161.717
63.440
37.549
55.839
29.055
228.495
287.623
274.098
2.302
4.061
2.402
49.224
58.621
73.055
787.390
720.705
651.872
388.375
355.576
214.497
17
360.416
Product nr.
Omschrijving product
Lasten
Solidariteit 10401 Internationale samenwerking 10403
Activiteiten Molukse gemeenschap
Financiering 10501 Treasury 10502 10503
Belastingen Algemene baten en lasten
10504
Algemene dekkingsmiddelen
Baten
2002
2003
2004
2002
2003
2004
21.552
36.096
44.413
41.155
40.432
41.192
1.176.278
394.836
98.200
3.200.539
2.851.707
2.031.597
774.084
931.059
3.648.502
2.213.291
941.883
5.008.186
5.277.345
5.735.227
-20.338 17.421.753
16.847.661 14.869.035
5.752.882
Totaal
9.349.922
3.559.125
7.289.535 10.985.288 26.080.381
25.398.927 26.561.933
Meerjarig Product nr.
Lasten 2004
Communicatie en participatie 10101 551.877 10102 2.310.377 10103 11.329 10104 37.549 10105 274.098 10106 2.402
Baten
2005
2006
2007
2004
2005
2006
2007
552.590
537.469
539.035
5.835
5.952
6.071
6.192
2.312.430
2.314.524
2.316.660
698
712
726
741
11.556
11.787
12.023
360.416
367.624
374.976
387.920
1.799.423
37.913
38.289
38.675
275.961
277.860
279.798
2.450
2.499
2.549
73.055
103.501
74.549
75.010
651.872
654.607
656.959
665.012
214.497
213.350
189.267
189.267
Solidariteit 10401 10403
44.413
42.579
43.258
43.951
41.192
39.780
39.380
38.992
Financiering 10501 10502 10503 10504
98.200
70.519
42.838
38.364
2.031.597
1.898.905
1.826.719
941.883
930.021
901.584
902.405
5.735.227
6.125.873
6.549.926
7.015.042
-20.338
733.560
1.047.825
1.223.413
14.869.035
15.218.770
15.639.306
16.436.866
5.752.882
5.904.492
6.070.687
6.262.887
3.559.125
3.502.981
3.458.670
3.429.095
10.985.288
11.885.309
12.248.775
12.628.041
26.561.933
27.120.817
27.856.394
29.075.279
Dienstverlening 10201 10204 10205
Totaal
18
Woon- en leefomgeving Waaruit bestaat ons programma? Het programma Woon- en leefomgeving omvat: · Kwaliteit openbare ruimte; · Woningbouw; · Mobiliteit.
Wat willen wij bereiken? Het welbevinden van inwoners van de gemeente Bernheze wordt in grote mate bepaald door de woon- en leefomgeving. De woning op zich, de woonomgeving – ook in sociaal opzicht – en de harde en zachte infrastructuur bepalen het woongenot. Wij willen niet alleen het woongenot optimaliseren, maar ook het verantwoordelijkheidsbesef van inwoners voor hun eigen woon- en leefomgeving vergroten. Duurzame ontwikkeling van woningen en milieu staat hierbij centraal.
Wat doen wij daarvoor? Kwaliteit openbare ruimte Onderhoud wegen In de afgelopen jaren zijn verschillende wijzigingen ontstaan in de beheersgegevens van wegen, zoals de diverse wijzigingen van de komgrenzen, de aanleg van verkeersremmende maatregelen, verhoogde plateaus, fietssuggestiestroken e.d. Deze wijzigingen maken het noodzakelijk extra inspanningen te verrichten om het gegevensbestand up to date te houden. De wijziging van CROW systematiek draagt eveneens bij aan de benodigde extra uren die hiervoor ingezet worden. Wij willen daarom voorstellen het budget bijstellingsrapportage onderhoud wegen te verhogen. Renovatie groenvoorziening in kernen en uitvoering Groenstructuurplan Groen in de woon- en leefomgeving (kernen) is belangrijk voor het welbevinden van mensen. Dat groen moet echter wel goed en gezond zijn en geen overlast geven. Op basis van de in het Groenstructuurplan vermelde knelpunten is in 2002 daarmee een start gemaakt. Het belangrijkste daarbij zijn de vervanging van bomen en renovatie c.q. omvorming van beplanting. Deze maatregelen hebben ook een flink effect op de woonomgeving. Gepland zijn eén groot actiepunt (in 2004 Heilarensestraat) en een aantal kleinere projecten qua omvorming van groen. Hierbij is het verlagen van de onderhoudskosten medebepalend voor de nieuwe inrichting. De verhoging van budget wordt besteed om ongeveer 50 bomen te vervangen op plaatsen waar het opdrukken van verharding een terugkerend knelpunt is. De locaties worden bepaald aan de hand van de prioriteiten uit de weginspecties. Graffiti verwijdering Op gemeentelijke gebouwen, verkeersregelkasten, rioolgemaalkasten, lantaarnpalen enz. wordt regelmatig illegaal graffiti aangebracht. In het kader van het beleid Schoon, Heel en Veilig willen we deze opschriften en tekeningen zo spoedig mogelijk verwijderen. Na een eerste schoonmaakactie stellen we een structurele aanpak voor (constateren en direct verwijderen).
19
Onderhoud (vis)vijvers Als sluitstuk van het beheerplan Visvijvers willen wij in 2004 de Klotbeek herinrichten, waarna al het achterstallig onderhoud is ingelopen en de onderhoudstoestand weer op een normaal peil is. Areaaluitbreiding Schoon, Heel en Veiligtaken (SHV-taken) en bermen maaien Bij de uitvoering van het fietsplan in het buitengebied zijn 62 verkeersvoorzieningen gerealiseerd om de wegen duurzaam veilig te maken en de fietser meer ruimte te geven. Daarbij zijn 240 schampbanden en 33 schrikhekken geplaatst. Om de voorzieningen goed zichtbaar te houden is vier keer per jaar uitmaaien van de bermen bij die locaties nodig. Dit vereist een aanvulling op het bestek voor het maaien van de bermen. Naast de verkeersvoorzieningen zijn er ook fietsparkeervoorzieningen gerealiseerd. Dit vereist een uitbreiding van het SHV-bestek en het bermenbestek. Luchtfoto’s De luchtfoto’s van de gemeente worden onder andere gebruikt voor beleid en handhaving op het gebied van vastgoed, milieu en bouwzaken. Om de actualiteit te bewaken is het nodig dat de luchtfoto’s van onze gemeente elke drie jaar worden vervangen. Hiervoor wordt een budget in de begroting opgenomen. Reconstructie De Misse Met de nieuwbouw van De Pas en de verbouwing van het gemeentehuis gaat een reconstructie gepaard van De Misse. Wij stellen voor de reconstructie uit te voeren in twee fasen. In de eerste fase (2004) vindt planvorming plaats en wordt de noodzakelijke herinrichting in relatie tot de nieuwbouw van De Pas en verbouwing van het gemeentehuis gerealiseerd. In de tweede fase (2005) willen wij vanuit de planvorming rondom het centrumplan Heesch over gaan tot een definitieve herinrichting van De Misse. Ceres In 2007 zal de Ceres-subsidieregeling worden beëindigd. Dit heeft tot gevolg dat de gemeentelijke bijdrage aan het regionaal fonds Ceres-gelden in 2007 afloopt. Woningbouw De invulling van het woningbouwprogramma 2000 – 2004, in het kader van de door uw raad vastgestelde notitie ‘taskforce woningbouw’, verloopt naar verwachting. Voor de periode na 2004 gelden de perspectieven van de woningbouwprogrammering die gerelateerd zijn aan de streekplannen van de samenwerkingsgebieden Waalboss en Maashorst. Voor een goede onderbouwing van deze plannen is het van belang dat er een nieuw volkshuisvestingsplan wordt opgesteld, gebaseerd op de nieuwe taakstellingen en een daarop afgestemd woningmarktonderzoek. In dit volkshuisvestingsplan zal een relatie worden gelegd met het provinciale beleid. Dit plan wordt gecombineerd met het huisvestingsplan voor senioren. Een van de uitgangspunten in het volkshuisvestingsbeleid zoals reeds is verwoord in het eerdere volkshuisvestingsplan en recentelijk ook in de notitie taskforce woningbouw, is het bevorderen van de woonmogelijkheden voor starters op de woningmarkt. Vanuit de raad zijn door meerdere fracties ideeën aangedragen voor de mogelijkheid van startersleningen. In een voorstel zal het college de voorstellen nog nader uitwerken.
20
Mobiliteit De invulling van dit programmaonderdeel is ondergebracht bij de programma’s Veiligheid, Woon- en Leefomgeving, onderdeel Kwaliteit openbare ruimte en Welzijn en Sociale voorzieningen, onderdeel Ouderenbeleid.
Wat mag het kosten? Beleidsvoornemens/prioriteiten Investering
Kwaliteit openbare ruimte Verhoging budget bijstellingsrapportage onderhoud wegen Verwijdering graffiti Verwijdering graffiti– nulmeting (uit reserve) Onderhoud visvijver “De Meuwel” te Nistelrode (correctie inc. budget 2003) Groot onderhoud De Klotbeek (uit reserve) Schoon, heel en veiligtaken: onderhoud schampbanden, banken, afvalbakken e.d. Bermen: uitmaaien verkeersvoorzieningen Renovatie groen in de kernen en uitvoering groenstructuurplan Reconstructie de Misse (planvorming + 1ste fase) Opstellen plan verbeteren infrastructurele voorzieningen (correctie inc. budget 2003) Plaatsing/vervanging hekwerken speelterreinen (correctie inc. budget 2003) Woningbouw Opstellen volkshuisvestingsplan 2005
7.650 6.500 6.500 -9.244 5.042 15.425 14.632 21.000 200.000 -8.403 -16.807
35.000
21
Beleidsintensiveringen Structureel Incidenteel m.i.v. 2004 2004
Overzicht van baten en lasten Product nr.
Omschrijving product
Lasten
Kwaliteit openbare ruimte 20101 Wegen, straten en pleinen 20104 20105
Natuurbescherming Groen
20109
Dorpsontwikkeling
Woningbouw 20201 Volkshuisvesting
2002
2003
2004
2002
2003
2004
3.094.473
3.246.948
2.968.546
198.200
473.102
445.472
205.816
263.636
133.107
12.971
13.575
13.847
790.863
787.741
767.200
3.850
3.932
517.325
447.732
547.213
540.758
473.280
503.367
20202 20203
Exploitatie panden Woonwagen en woonwagenlocaties
20204 20206
Bouw- en woningtoezicht Bouwgrondexploitatie
Baten
1.426
1.934
988
7.628
8.622
8.510
121.662
189.558
140.633
71.108
115.281
126.801
811.711
955.445
1.007.164
750.642
626.961
827.260
16.683.089 10.759.794
8.916.350 16.683.089
10.759.794 10.431.781
Mobiliteit 20301
Vervoer
79.293
Totaal
69.541
71.623
22.291.700 16.795.772 14.457.275 18.270.851
12.538.093 12.326.951
Meerjarig Product nr.
Lasten 2004
2005
2006
2007
2004
2005
2006
2007
2.975.555
2.996.600
3.031.839
445.472
452.871
460.417
468.115
133.511
132.922
132.972
13.847
14.124
14.407
14.696
787.885
808.984
820.505
3.932
3.932
3.932
447.732
431.556
415.129
398.437
473.280
457.139
440.746
424.087
988
1.006
1.025
1.044
8.510
8.680
8.854
9.031
140.633
141.448
138.698
129.468
126.801
128.378
129.985
122.160
1.007.164
1.008.266
1.009.391
1.010.538
827.260
643.805
656.681
669.814
8.916.350
8.916.350
8.916.350
8.916.350
10.431.781
10.431.781
10.431.781
10.431.781
71.623
73.027
74.460
75.921
14.457.275
14.472.536
14.497.491
14.521.006
12.326.951
12.136.778
12.142.871
12.139.684
Kwaliteit openbare ruimte 20101 2.968.546 20104 133.107 20105 767.200 20109 3.932 Woningbouw 20201 20202 20203 20204 20206 Mobiliteit 20301 Totaal
Baten
22
Veiligheid Waaruit bestaat ons programma? Het programma Veiligheid omvat: · Integrale veiligheid; · Rampen- en calamiteitenbestrijding.
Wat willen wij bereiken? De leefbaarheid van onze samenleving wordt in belangrijke mate bepaald door de feitelijke veiligheid en het gevoel van veiligheid. De verantwoordelijkheid om te komen tot een veilige leef- en woonomgeving ligt niet alleen bij de lokale overheid. Samenwerking met diverse andere actoren is dus noodzakelijk. Ons doel is de integrale benadering van veiligheid in al zijn facetten te versterken. Dit moet leiden tot een objectief aantoonbaar veiligere woon- en leefomgeving en een vergroot gevoel van veiligheid.
Wat doen we daarvoor? Integrale veiligheid Integrale veiligheid Voor het ontwikkelen en uitvoeren van integraal veiligheidsbeleid bestaat een projectorganisatie met vertegenwoordigers van de gemeente, politie, brandweer, woonmaatschappij, opbouwwerk en incidentele andere externe partners. Met name preventie heeft hierin nadrukkelijk de aandacht. Ook worden de inwoners van de gemeente actief bij dit vraagstuk betrokken. De integrale en praktische manier van werken bij het pilotproject jeugdoverlast leidt tot goede resultaten. Voor het aanpakken van huiselijk geweld werken in het politiedistrict Maasland alle betrokken instanties aan het afstemmen van hun aanbod. Eind 2002 zijn de resultaten gepresenteerd van de enquête “Waaraan stoort u zich op straat? Laat het ons weten!”. Deze enquête vond plaats in het kader van een onderzoek naar het mogelijk inzetten van toezichthouders gericht op specifieke aandachtspunten. De resultaten en de mogelijke oplossingsrichtingen, met bijbehorende financiële consequenties, zijn voor een opiniërende bespreking aan de commissie ABZ voorgelegd. Duidelijk is dat het geven van voorlichting een belangrijk onderdeel van de oplossingsrichtingen vormt. Hiervoor is in de begroting een bedrag opgenomen. Verkeersveiligheid Er wordt hard gewerkt aan het inrichten van verkeersveilige verblijfsgebieden (30 en 60 km zones) en het combineren van verkeersveiligheidsmaatregelen met groot onderhoud aan wegen. Eind 2002 is volgens afspraak 50% van de kommen ingericht als 30 km zone. Het voornemen is om in 2004 en 2005 de resterende gebieden volgens de huidige aanpak (interactief proces met belanghebbenden) als 30 km zone in te richten. Eind 2003 zal circa 80% van het buitengebied ingericht zijn als 60 km zone. Vanuit bewoners en buurtverenigingen zijn diverse verzoeken binnengekomen om straten en wijken verkeersveilig in te richten, in het bijzonder gericht op de meer kwetsbare deelnemers in het verkeer. Het college stelt voor om de geplande inrichting van de 30 en 60 km zones – volgens planning – in 2004 en 2005 af te ronden, maar hierbij, in navolging van de wensen vanuit de raad, het accent te leggen op de centra van de kernen. Wij willen in dit verband tevens nadrukkelijk een relatie leggen met het meerjarenbeleidskader ouderenbeleid. Om de
23
verkeersveiligheid en mobiliteit van ouderen en andere kwetsbare verkeersdeelnemers te vergroten stellen wij voor om infrastructurele voorzieningen zoals speciale looproutes en oversteekplaatsen te realiseren vanuit het verkeersveiligheidsbeleid. Door prioritering van de inrichting van 30 km zones in de centra van de kernen wordt de inrichting van het resterende buitengebied als 60 km zone getemporiseerd. Het college vindt het wenselijk dat het kruispunt St. Servatiusstraat-Torenstraat in HeeswijkDinther veiliger wordt ingericht. Wij willen dit doen door de snelheden van het verkeer aanzienlijk te reduceren en goede oversteekmogelijkheden voor het langzaam verkeer te realiseren. Hierdoor ontstaat er ruimtelijk een versterkte entree van de bebouwde kom. Na onderzoek is gebleken dat een rotonde een weliswaar goede, maar relatief dure oplossing is. We stellen voor om in 2007 een goedkopere oplossing te realiseren, die hetzelfde effect sorteert. De planvorming van het centrumplan Heesch wordt op zijn vroegst medio 2004 afgerond Wij stellen voor hiervoor een extern bureau in te schakelen. Tevens zullen wij uitzoeken of hier kansen liggen voor het verkrijgen van subsidies, zoals in het kader van stads- en dorpsvernieuwing. De provincie heeft aangegeven de provinciale weg N603 (Oss-Heesch-Nistelrode) te willen overdragen aan de gemeenten. Op ambtelijk niveau is eind 2002 overleg geweest met de provincie over een toekomstige visie van deze weg (vanaf het viaduct A59 tot aan de verkeerslichten bij Nistelrode). De gedachte is om een extern bureau in te schakelen ter ondersteuning van de visievorming en de toekomstige onderhoudskosten van de verbetering van de verkeersveiligheid/oversteekbaarheid in beeld te laten brengen. De gemeente zal de trekker zijn van dit proces, terwijl de provincie de kosten voor dit plan op zich zal nemen. Gezien de verwachte openstelling van de nieuwe autosnelweg A50 (Oss-Eindhoven) in het najaar van 2005 zal een overdracht en herinrichting in 2006 plaatsvinden. Wij stellen voor om in 2005 de visievorming met betrekking tot de overdracht van de N603 te voltooien In het bestemmingsplan De Hoef 2 is de bekostiging van de aanleg van een rotonde op de Nistelrodeseweg (N603)-De Ploeg voorzien. Uit oogpunt van verkeersveiligheid (voordat de eerste mensen daar komen wonen en rekening houdend met de werkzaamheden A50 wegvak Nistelrode-Oss), wordt de rotonde uiterlijk in het najaar van 2004 aangelegd. Hierover zal nader overleg plaatsvinden met de provincie als wegbeheerder. Rampen- en calamiteitenbestrijding De gemeentelijke taakstelling voor de brandweerzorg is wettelijk vastgelegd. Deze omvat de gehele veiligheidsketen: pro-actie, preparatie, preventie, repressie, rampenbestrijding en nazorg. Van de brandweerorganisatie, de vrijwilligers en de beroepsondersteuning, wordt meer progressie verwacht op alle taakvelden uit de basiszorg. De rampenbestrijding, onderdeel van het taakveld preparatie, is een dynamisch proces waaraan veel aandacht (oefenen) besteed moet worden om te komen tot een plan welk is afgestemd op een adequate rampenbestrijding. Om deze basiszorgtaken op een effectieve en efficiënte wijze uit te voeren, behoort de brandweer goed opgeleid, geoefend en uitgerust te zijn. Dit laatste betekent dat er in de komende jaren verschillende vervangingsinvesteringen moeten worden gedaan. Met ingang van 1 januari 2004 is het Gemeenschappelijk Meldcentrum (GMC) operationeel. In het GMC participeren de politie, brandweer en CPA. Voor het beheer van het GMC is een gemeenschappelijke regeling aangegaan. In begroting 2003 is rekening gehouden met een bijdrage per inwoner van € 1,10. Door aanpassingen in het gebouw en installaties wordt dit bedrag verhoogd naar € 1,26. In het GMC wordt gebruik gemaakt van het verbindingssysteem C2000. Dit heeft als voordeel een goede en snelle verbinding met alle hulpverleningsdiensten.
24
Een gevolg van dit verbindingssysteem is dat de huidige verbindings- en alarmeringsmiddelen vervangen moeten worden. Deze randapparatuur huurt de gemeente van de Hulpverleningsdienst Brabant Noord. De brandweerkazernes van de drie brandweergroepen moeten worden aangepast om te voldoen aan de richtlijnen brandweerkazerne van het Nederlands Instituut voor Brandweer en Rampenbestrijding (NIBRA) en aan de arbo-normen conform het risico-inventarisatie- en evaluatierapport. Met betrekking tot de huisvesting van de brandweer willen wij het scenario van een centraal gelegen kazerne met daarnaast drie uitrukpunten uitwerken. Wij willen hierbij ook nadrukkelijk kijken naar de mogelijkheden van een eventuele combinatie met de gemeentewerf.
Wat mag het kosten? Beleidsvoornemens/prioriteiten Investering
Beleidsintensiveringen Structureel m.i.v. 2004
Integrale veiligheid Verkeer: tbv verkeersveiligheidsprojecten (uitv. 30 en 60 km zones incl. plan van aanpak looproutes) Planvorming centrumplan Heesch (inhuur extern bureau) Toezicht publieke domein: voorlichting (uit reserve)
Incidenteel 2004
305.062 75.000 4.202
Rampen- en calamiteitenbestrijding Verhoging huur verbindingsmiddelen C2000 i.v.m. invoering verbindingssysteem C2000 Verhoging bijdrage Reg. Brandweer i.v.m. GMC Vervangingsinvesteringen brandweer
19.496 4.640 25.714
Overzicht van baten en lasten Product nr.
Omschrijving product
Integrale veiligheid 30101 Integraal veiligheidsbeleid 30102 30103
Verkeer Verkeersbrigadiers
Lasten
Baten
2002
2003
2004
96.328
46.003
120.770
295.748
200.372
382.193
2002
2003
2004
155
158
7.586
7.586
2.816
Rampen- en calamiteitenbestrijding 30201 Totaal
Brandweer en rampenbestrijding
868.423
850.339
963.605
33.212
56.969
48.698
1.260.499
1.096.714
1.469.384
40.798
57.124
56.442
25
Meerjarig Product nr.
Lasten 2004
Baten
2005
2006
2007
116.857
117.151
117.451
158
161
164
167
383.258
384.057
385.189
7.586
7.586
7.586
7.586
2.873
2.930
2.988
Rampen- en calamiteitenbestrijding 30201 963.605 973.914
980.449
991.438
48.698
49.672
50.665
51.678
1.484.587
1.497.066
56.442
57.419
58.415
59.431
Integrale veiligheid 30101 120.770 30102 382.193 30103 2.816
Totaal
1.469.384
1.476.902
26
2004
2005
2006
2007
Welzijn en sociale voorzieningen Waaruit bestaat ons programma? Het programma Welzijn en sociale voorzieningen omvat: · Jeugd- en jongerenbeleid; · Accommodaties; · Bibliotheek; · Kunst en cultuur; · Werk, inkomen en zorg; · Stichting Pekaku; · Lokaal gezondheidsbeleid; · Vrijwilligersbeleid; · Ouderenbeleid; · Volksgezondheid; · Sport.
Wat willen wij bereiken? Bernheze moet een gemeente zijn waar mensen zich thuis voelen, veilig voelen, prettig samenleven en elkaar durven en willen aanspreken op individuele en gedeelde verantwoordelijkheden. Kwaliteit van leven, goede voorzieningen en voldoende ruimte voor ontmoeting, hebben wij hoog in het vaandel staan. Wij streven er naar om de kwaliteit van de samenleving te vergroten.
Wat doen wij daarvoor? Jeugd- en jongerenbeleid In 2004 zullen wij verder uitvoering geven aan het programma jeugd- en jongerenbeleid dat in 2002 is vastgesteld. Vanaf 2004 zal nadere invulling worden gegeven aan het inrichten van een Jongere Informatie punt (JIP). Vanaf 2003 participeert de gemeente actief in het project “The Award for Young People”. Dit was ook al opgenomen in de perspectiefnota 2003. Een aantal begeleiders zijn geworven om deelnemers aan dit project binnen Bernheze de komende jaren te begeleiden. Doordat de deelnemers aan dit project een langdurige uitdaging met zichzelf aangaan is ook langdurige begeleiding nodig. De Bureaus Jeugdzorg Noord-Brabant zijn gefuseerd tot één provinciaal Bureau Jeugdzorg (BJZ). De gemeente Bernheze doet zaken met het regiokantoor Bureau Jeugdzorg in Oss. In 2003 wordt een Rijksbesluit genomen over een breed of smal Bureau Jeugdzorg (alleen indicatiestelling en geen ambulante hupverlening). Naar verwachting zal gekozen worden voor een smal BJZ. Met de brief van 11 november 2002 neemt het Ministerie van VROM hierop een voorschot door het BJZ te positioneren als toegang tot de zorg en niet als aanbieder. Deze brief spreekt verder ook over aanscherping van gemeentelijke verantwoordelijkheid ten aanzien van de coördinerende en bewakende functie van de eerste lijnszorg. Als gevolg van dit Rijksbesluit en de invoering van de Wet op de Jeugdzorg op 1 januari 2004 zal de gemeente meer verantwoordelijkheden krijgen op het op het gebied van jeugd en jongerenbeleid die extra financiële consequenties met zich mee brengen. In 2003 zijn reeds meerjarige subsidieafspraken gemaakt met het Bureau Jeugdzorg over het uitvoeren van het Jeugd Preventie Plan en Jeugdwerk Maatschappelijk Werk in onze gemeente.
27
In 2003 zijn extra middelen beschikbaar gesteld voor beleidsintensivering van de jongerencentra gericht op de oudere doelgroep (16+). Hierover zijn met I meet (voorheen ons Dorp) en de Heesche Jongerenstichting meerjarige subsidieafspraken gemaakt. Om deze doelgroep te binden dient er sprake te zijn van aansprekende activiteiten over meerdere jaren. Vanaf 2004 zal de mogelijke privatisering van het gebouw Jong Nederland Vorstenbosch worden bezien. Accommodaties Legionellapreventie Nieuwe wetgeving verplicht eigenaren van accommodaties de aanwezige collectieve waterleidinginstallaties te controleren op legionellabesmettingsgevaar. Afhankelijk van de installaties zullen eenmalige technische en structurele beheersmaatregelen moeten worden genomen. Risicoanalyses zijn inmiddels verricht. Momenteel wordt onderzocht welke de noodzakelijke en meest wenselijke vervolgacties zijn. Hierbij worden zowel de financiële als beheertechnische consequenties in beeld gebracht. De weergegeven financiële consequenties zijn een zeer globale inschatting op basis van met name ervaringsgegevens uit andere gemeenten. In 2004 willen we bij alle welzijnsaccommodaties met gemeentelijk beheer een arbotechnisch onderzoek uitvoeren. Bibliotheek Leenrechtvergoeding Met ingang van 2002 is met het bestuur van de bibliotheek Bernheze een nieuwe subsidieovereenkomst afgesloten. In deze overeenkomst is bepaald dat de leenrechtvergoeding gefaseerd over vier jaar vanaf 2003 cumulatief wordt gecompenseerd. Jongerencontributie In het traject om te komen tot een nieuwe budgetovereenkomst, is met het bibliotheekbestuur gesproken over de mogelijkheid van het afschaffen van de per 1-1-1998 ingevoerde jongerencontributie voor 13 t/m 17-jarigen. Dat bleek met het afgesproken subsidiebudget niet mogelijk. Het afschaffen/handhaven van de jongerencontributie zal een belangrijk onderwerp zijn bij de vorming van de basisbibliotheek Maasland. Naar verwachting wordt het Osse model voorgesteld waarbij de jongeren tegen betaling van een paar euro, via de scholen, de beschikking krijgen over een V(oor) I(informatie en P(lezier)-kaart. De jongeren hoeven dan geen contributie meer te betalen. In het Osse model wordt gewerkt met sponsoring door derden. Hierdoor kan de bijdrage vanuit de gemeente worden teruggebracht. Kunst en cultuur Het beleid dat de gemeente al enkele jaren voert om zowel in nieuwe als bestaande wijken kunst te realiseren krijgt definitief beslag in de kadernota Kunst en Cultuur die wij in 2004 willen opstellen. Deze nota willen wij op interactieve wijze tot stand brengen. Wij denken dat de beleidsvorming en –uitvoering hierdoor een kwaliteits- en kwantiteitsimpuls krijgt. In deze kadernota zullen wij een visie uiteenzetten op de ontwikkeling van alle vormen van kunst en kunstbeoefening binnen de gemeente, waaronder muziek, toneel en beeldende kunst.
28
Om de gerealiseerde kunstwerken en -projecten binnen Bernheze te promoten zal vanaf 2004 gestart worden met het inventariseren en documenteren van kunstwerken en -projecten, zodat deze via diverse communicatiekanalen (internet, website, t.v., Bernhezer) onder de aandacht kunnen worden gebracht. Vanuit deze gedachte wil de gemeente kunst en cultuur in de breedste zin van het woord onder het particuliere initiatief promoten en ondersteunen. Werk, inkomen en zorg Wet werk en bijstand Op 1 januari 2004 staat de invoering van de opvolger van de huidige algemene bijstandswet, de Wet werk en bijstand, gepland. De aangekondigde wet “inzake aanbieding van voorzieningen gericht op arbeidsinschakeling en verlening van bijstand door gemeenten” (hierna te noemen Wet werk en bijstand) vervangt de volgende wetten: · Algemene bijstandswet; · Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers; · Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen; · Wet financiering ABW; · Wet inschakeling werkzoekenden; · Besluit in- en doorstroombanen. Naast deze wet komt er een nieuwe Wet zelfstandigen en blijft de Wet inkomensvoorziening kunstenaars gehandhaafd. Uitgangspunten van de Wet werk en bijstand vormen de vereenvoudiging en deregulering van de regelgeving, vermindering van nadere regelgeving en vergroting van de gemeentelijke bevoegdheden bij de uitvoering. De deregulering levert grotere (financiële) risico’s voor de gemeenten op. De Raad is de eerstverantwoordelijke voor de controle op de uitvoering door de gemeente. De Raad moet er op toezien dat mensen actief worden begeleid naar werk. Hiermee moet bereikt worden dat het aantal uitkeringsgerechtigden zo laag mogelijk is en dat invulling wordt gegeven aan de inkomenswaarborg van bijstandsgerechtigden. Overschotten van het inkomensdeel zijn vrij beschikbaar voor ander gemeentelijk beleid. Door de deregulering wordt het mogelijk meer energie te steken in uitstroom en handhaving, waar overigens wel weer een bezuiniging tegenover staat. Deze nieuwe wet heeft verstrekkende gevolgen voor de gemeente. Het huidige beleid zal grotendeels herzien moeten worden om te voldoen aan de eisen van de Wet werk en inkomen en om de financiële risico’s te beperken. WVG In 2002 heeft het Ministerie van SZW het WVG-protocol uitgebracht. Dit protocol heeft een vraaggericht karakter (vraag gehandicapte staat centraal) en beoogt de toepassing en uitvoering van de WVG te verbeteren. Dit betekent maatwerk in verstrekking van voorzieningen en een transparante administratieve uitvoeringsorganisatie. Het protocol wenst een zekere normering tot stand te brengen voor hetgeen onder een ‘behoorlijke’ toepassing en uitvoering van de WVG moet worden verstaan zonder dat afbreuk wordt gedaan aan de gemeentelijke beleidsvrijheid in de uitvoering van de WVG. Er wordt een algeheel toetsingskader aangegeven om na te gaan of een voorziening doeltreffend, doelmatig en afgestemd is op de specifieke situatie van de cliënt. Wij zijn in dit verband bezig de kwaliteit van de uitvoering verder te verbeteren. De afspraken met de lokale woningbouwverenigingen worden weer opgepakt. Een prijslijst voor eenvoudige woonvoorzieningen is reeds voor handen. Er zal een registratie plaats vinden van eerder aangepaste woningen. Nieuwe, cliëntvriendelijkere aanvraagformulieren zijn in de maak. Uiterlijk in 2004 zal de nieuwe verordening cliëntenparticipatie voor de gehele cliëntengroep van het cluster Sociale Zaken worden vastgesteld.
29
Op dit moment is er landelijk een ontwikkeling gaande waarbij men streeft naar een efficiëntere en klantvriendelijkere dienstverlening zowel voor WVG- als AWBZ-voorzieningen. In dat kader wordt gesproken van een ‘Dienstenwet’. Hoe een dergelijke wet vorm gaat krijgen is afhankelijk van de politieke keuzen van het nieuwe kabinet. Aangezien de huurlasten van de WVG-hulpmiddelen de grens van € 253.266 (aanbestedingsgrens) ruimschoots overschrijden is de gemeente Bernheze verplicht deze hulpmiddelen Europees aan te besteden. Wij willen in de loop van het jaar 2003 de mogelijkheden in deze verder te onderzoeken, waarbij wordt bekeken of samenwerking met naburige gemeenten een optie is. Wij stellen voor om in 2004 de kosten voor Europese aanbesteding eenmalig te financieren vanuit de WVG-reserve. Stichting Pekaku Het in 2002 aangetreden nieuwe bestuur van Stichting Pekaku heeft in 2003 een beleidsplan voor periode 2003 – 2007 gepresenteerd. De Stichting geeft hierin haar visie en beleidsdoelen weer die erop gericht zijn om interne en externe relaties te verbeteren. De gemeente acht het van groot belang dat de Molukse gemeenschap van Bernheze ondersteuning krijgt van een goede eigen organisatie. De gemeente heeft dit belang in een brief aan het bestuur van 2 april 2002 onderstreept en de Stichting Pekaku meegedeeld dat de herziening van jaarlijkse subsidie mede afhangt van de inhoud van het beleidsplan. De gemeente wil dit belang uitdrukken door gedurende de termijn van deze perspectiefnota een tijdelijke stimuleringssubsidie op te nemen bedoeld om Stichting Pekaku binnen Bernheze en in het bijzonder in de Molukse gemeenschap een duidelijk gezicht en plaats te geven. Lokaal gezondheidsbeleid De gewijzigde Wet Collectieve Preventie Gezondheidszorg (WCPG) verplicht gemeenten iedere 4 jaar een lokaal gezondheidsbeleid vast te stellen. Onder een lokaal gezondheidsbeleid wordt verstaan: De vorming en uitvoering van het beleid dat gericht is op behoud of verbetering van de volksgezondheid en op het wegwerken van gezondheidsverschillen tussen groepen van de bevolking in de gemeente. Zorgloket Het zorgloket wordt ook wel de toegangspoort tot de zorg genoemd. Er is een notitie zorgloket opgesteld. Het doel van de notitie is informatie te verstrekken over en richting te geven aan de lokale zorgloketvorming. Op basis van de resultaten van de contacten met de verschillende interne en externe partners moet blijken of dit in de praktijk haalbaar is. Er is reeds een structureel bedrag opgenomen in de begroting voor de vormgeving en implementatie van het zorgloket. Regionaal Indicatieorgaan (RIO) RIO’s zijn verantwoordelijk voor de indicatiestelling van de verpleging en verzorging inclusief de thuiszorg, de gehandicaptenzorg en van de geestelijke gezondheidszorg. Het indiceren van verschillende zorgterreinen door één organisatie draagt bij aan het realiseren van een integrale indicatiestelling. Via de Tijdelijke Regeling Uitkering Kwaliteitsverbetering Indicatiestelling voert het ministerie van VWS een dwingend stimuleringsbeleid om de WVG-indicatiestelling over te dragen aan het RIO. Op basis van onderzoeksresultaten heeft het college een principebesluit genomen om de verantwoordelijkheid voor de WVG-indicatiestelling met ingang van 1 januari 2005 - of zoveel eerder als mogelijk blijkt - onder voorwaarden onder te brengen bij het RIO. De gemeente Bernheze neemt, samen met 14 andere gemeenten, deel aan het project “RIO-robuust” om
30
door middel van een gezamenlijk traject de implementatie van de WVG bij het RIO te bewerkstelligen. Op dit moment wordt op regionaal niveau onderzocht op welke wijze (de verantwoordelijkheid voor) de WVG-indicatiestelling geïntegreerd kan worden bij het RIO. Uiteindelijk maken wij lokaal een afweging van de voor- en nadelen van de verschillende mogelijkheden en maken een eigen keuze. Algemeen maatschappelijk werk (AMW) Door onder meer de capaciteitsuitbreiding en de automatiseringslasten zal de gemeentelijke bijdrage stijgen. Over de begroting 2004 van AMW zal nog met de instelling en de betrokken regiogemeenten gediscussieerd worden. De subsidierelatie van de betrokken regiogemeenten met AMW wordt herzien en een regionale visie op maatschappelijke dienstverlening wordt bepaald. In 2003 en 2004 wordt dit door een werkgroep waarin de gemeente Bernheze participeert vormgegeven. Budgetsubsidiëring is voor onze gemeente het uitgangspunt. GGD De GGD streeft naar vraaggestuurd werken. Gemeenten kunnen op basis van hun lokaal beleid een pakket diensten samenstellen uit de productbegroting van de GGD. Bij de samenstelling van het keuzepakket wordt ook rekening gehouden met de wensen vanuit het veld (o.a. onderwijs). Het keuzepakket bestaat uit een wettelijk verplicht basisstandaarddeel en een keuzedeel. Het jaar 2003 is het eerste experimentele jaar waarin GGD-producten afgenomen worden op basis van het keuzepakket. Vanaf 2004 wordt voor de eerste keer een keuzepakket voor 4 jaar gehanteerd. Het wettelijk verplichte lokaal gezondheidsbeleid vormt hiervoor de basis. Vanaf 2004 wordt op verzoek van de betrokken gemeenten voor het eerst de forensische geneeskunde (o.a. lijkschouwing, justitieel medisch onderzoek) in het bedrag per inwoner opgenomen. Voorheen werd dit product op basis van een specifieke afrekening betaald. Verslavingszorg Gemeente Oss is centrumgemeente van de maatschappelijke opvang (Verdihuis) en van de verslavingszorg (Novadic). Er wordt gewerkt aan het formuleren en uitvoeren van een regionaal beleidsplan maatschappelijke opvang en verslavingszorg. De gemeente vervult een volgersrol bij de vorming van dit beleid. In de begroting is hiervoor structureel een bedrag opgenomen. Het Verdihuis en Novadic ontvangen via de centrumgemeente een rijkssubsidie. Tussen het Verdihuis en de betrokken gemeenten is een convenant gesloten waarin vastligt dat gemeenten, na goedkeuring, exploitatietekorten subsidiëren. Voor het jaar 2004 heeft het Verdihuis een exploitatietekort. Richting het Verdihuis is benadrukt dat de rijksbijdrage in principe voldoende moet zijn. Uitsluitend op basis van een goedgekeurd inhoudelijk beleid kan besloten worden tot het dekken van het exploitatietekort door gemeenten. Een inhoudelijk beleid ontbreekt op dit moment nog. In 2004 wordt een regionaal beleidsplan geformuleerd en hierna uitgevoerd. Verder is het Verdihuis gevraagd om bezuinigingsmogelijkheden te bezien. Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ) De OGGZ is een onderdeel van de openbare gezondheidszorg en wordt omschreven als: "Alle activiteiten op het terrein van de geestelijke volksgezondheid die niet op geleide van een vrijwillige individuele hulpvrager worden uitgevoerd" (NRV, 1999). Op grond van de gewijzigde WCPG hebben de gemeenten met ingang van 1 januari 2003 nadrukkelijker een regierol gekregen voor de OGGZ. Het is de bedoeling dat op het niveau van de regio Brabant-Noordoost en in de daarbinnen te onderscheiden subregio’s wordt samengewerkt tussen de gemeenten en verschillende partners op het terrein van de OGGZ. Daarom is er op basis van de landelijke ontwikkelde aanpak een regionaal convenant (intentieverklaring) opgesteld waarin het formuleren en uitvoeren van OGGZ-beleid formeel is vastgelegd. Het convenant gaat uit van de installatie van een (bestuurlijk) Platform OGGZ
31
Brabant-Noordoost. Met de ondertekening van het convenant stellen wij ons bereid met andere partijen te overleggen over de financiering van de OGGZ (artikel 4 lid 3). Integrale jeugdgezondheidszorg (JGZ) Op grond van de gewijzigde WCPG zijn gemeenten per 1 januari 2003 verantwoordelijk voor de integrale JGZ van 0 tot 19 jaar. Dit betekent dat de reeds bestaande gemeentelijke verantwoordelijkheid voor de JGZ voor 4-19 jarigen wordt aangevuld met de zorg voor 0-4 jarigen. Voor 2003 was er sprake van een financiële overgangsregeling. Vanuit het rijk zijn extra middelen toegevoegd aan de algemene uitkering. Voorheen werden deze middelen rechtstreeks aan de stichting Thuiszorg Brabant-Noordoost beschikbaar gesteld. Voorgesteld wordt om de kosten die vanaf 2004 ten laste van de gemeente komen op te nemen in de begroting. Verhoging ongediertebestrijding De laatste jaren zijn de kosten van ongediertebestrijding steeds meer gestegen. We stellen voor het budget structureel te verhogen om de volgende redenen: · Het aantal keren dat ratten of muizen bestreden moeten worden neemt toe. Met name door toename in de populatie zwarte ratten; · Van de eikenprocessierups is het aantal nesten vergroot waardoor er op meer plekken bestreden moet worden; · Van lieveheersbeestjes voor bestrijding van luizen in lindebomen is de prijs verdubbeld omdat ze, i.v.m. de Flora- en Faunawet, inheems moeten zijn en niet meer geïmporteerd mogen worden. Vrijwilligersbeleid In 2003 wordt in de gemeente Bernheze het steunpunt Vrijwilligerswerk geopend. Het steunpunt staat vrijwilligers met raad en daad terzijde op diverse gebieden (zoals administratie, juridisch) en is actief met werving van nieuwe vrijwilligers. Het realiseren van het steunpunt is één van de aanbevelingen uit de nota Vrijwilligerswerk Verlicht die in 2002 is vastgesteld. In 2004 zal verder uitvoering worden gegeven aan de aanbevelingen uit deze nota. In 2004 zal een onderzoek worden opgestart naar de mogelijkheid om de bestaande taken van het steunpunt te verbreden met sociale activering en mantelzorg. Wij stellen voor om op basis van deze verbreding vanaf 2005 het budget voor het lokale steunpunt te verhogen. Doordat het werven van vrijwilligers moeilijker is, er sprake is van een toename van ingewikkelde regelgeving waarmee vrijwilligersorganisaties te maken krijgen en omdat vrijwilligers onmisbaar zijn voor organisaties, vraagt het vrijwilligersbeleid om constante aandacht. Met het vervallen van de Tijdelijke Stimuleringsregeling Vrijwilligerswerk in 2005 willen wij aanvullende middelen beschikbaar stellen. Ouderenbeleid Een van de producten in het Meerjarenbeleidskader en het Projectplan Lokaal Integraal Ouderenbeleid (vaststelling gemeenteraad december 2001) is het verbeteren van de infrastructuur ten behoeve van het gebruik door ouderen. Concreet betreft het de opstapplaatsen voor openbaar vervoer en looproutes. Op basis van een inventarisatie van de bestaande voorzieningen zal een keuze gemaakt worden hoe deze voorzieningen er in de toekomst uit moeten zien. In een plan van aanpak wordt uitgewerkt wat nodig is om het gewenste beeld te bereiken en welke consequenties dat heeft. Vanaf 2004 zal daar uitvoering aan worden gegeven. We stellen voor om de verbetering van infrastructurele voorzieningen voor ouderen te realiseren vanuit het verkeersveiligheidsbeleid en hiervoor geen apart budget op te nemen.
32
Voor uitvoering van de welzijnsactiviteiten uit het Meerjarenbeleidskader Ouderenbeleid is een structurele subsidie opgenomen die verdeeld is over diverse actiepunten. Bij uitvoering van het Meerjarenbeleidskader 2003 is gebleken dat flexibiliteit bij de inzet van het subsidiebudget wenselijk is. Bepaalde elementen blijken duurder uit te vallen dan andere. Daarom stellen wij voor voortaan één bedrag op te nemen voor uitvoering van de actiepunten uit het Meerjarenbeleidskader. In overleg met de ouderenorganisaties zullen wij nader bepalen waar de prioriteiten komen te komen te liggen. Daarnaast stellen wij voor om extra te investeren in het onder de aandacht brengen van de ondersteuningsmogelijkheden voor mantelzorgers (steunpunt mantelzorg). Sport Conform eerdere toezeggingen willen wij in 2004 de materialenberging van Korloo realiseren en stellen we een ophoging van de dotatie “voorziening onderhoudsplan gymnastiektoestellen/sportmaterialen” voor. In de komende jaren willen wij onderzoek doen naar de privatiseringsmogelijkheden van sportvelden. Ook willen wij de behoefte en noodzaak onderzoeken van uitbreiding van de sportparken. De uitbreiding en renovatie van de Albertusschool in Loosbroek is in combinatie met herhuisvesting van de peuterspeelzaal in 2002 als project gestart. In nagenoeg alle mogelijke varianten wordt geconcludeerd dat het gymnastieklokaaltje het best vervangen zou kunnen worden. Dit is mede nodig omdat het bestaande gymnastiekzaaltje niet aan de eisen (oppervlakte/hoogte) voldoet. Volgens de richtlijnen behoort het tot de mogelijkheden om de gymnastieklessen in een andere woonkern te laten plaatsvinden. Hiervoor wordt echter om onderwijskundige redenen (verhouding lestijd vs. reistijd) niet gekozen. Op grond van een globale berekening kunnen de bouwkosten worden geraamd op € 500.000. Daarnaast moet rekening worden gehouden met een matige tot slechte bezetting van de gymzaal gedurende de avonduren en in de weekends. Dit heeft uiteraard gevolgen voor de exploitatieopzet. Om een indicatie hierover te geven kan de gymzaal te Vorstenbosch (eveneens matig gebruikt) als voorbeeld dienen. Geschoond van enkele posten (kapitaallasten) laat deze gymzaal (peil: jaarrekening 2002) een tekort zien van ruim € 15.000.
Wat mag het kosten? Beleidsvoornemens/prioriteiten Investering
Beleidsintensiveringen Structureel m.i.v. 2004
Accommodaties De Stuik Aanpassen coll. Waterleiding installaties/legionella Verhoging budget onderhoud technische installaties/legionellapreventie Arbo-onderzoek welzijnsaccommodaties
13.650 100.000 25.000 B.N.
33
Incidenteel 2004
Investering
Beleidsintensiveringen Structureel m.i.v. 2004
Bibliotheek Compensatie leenrechtvergoeding Herziening jeugdcontributie bibliotheek
7.500 10.000
Kunst en cultuur Opzetten onderhoudscyclus kunst in de openbare ruimte (correctie inc. budget 2003)
-7.627
Werk, inkomen en zorg Europese aanbesteding WVG-hulpmiddelen (uit reserve) Invoering opvolger ABW
B.N.
Stichting Pekaku Stimuleringssubsidie Stg. Pekaku
4.000
16.807
Ouderenbeleid Intensiveren informatievoorziening aan ouderen (correctie inc. budget 2003) Maatregelen verbetering opstapplaatsen openbaar vervoer (uit gelden openbaar vervoer) Steunpunt mantelzorg Welzijnsactiviteiten Meerjarenbeleidskader ouderenbeleid
-15.000 25.210 5.000 B.N.
Lokaal gezondheidsbeleid Jeugdzorg 0-4-jarigen Gelden VWS voor uitbreiding jeugdgezondheidszorg
25.000 21.200 10.000
Verbetering automatisering Alg. maatschappelijk werk Overige kostenstijgingen Alg. maatschappelijk werk a.g.v. gemaakte afspraken, CAO-verplichtingen etc. Stijging subsidie Reg. Indicatieorgaan o.m. a.g.v. toename indicaties Uitwerken integratie WVG-indicatiestelling bij het Reg. Indicatieorgaan Herziening subsidierelatie en implementatie en bepaling reg. visie op maatsch. Dienstverlening Formulering en uitvoering regionaal beleidsplan maatsch. Opvang en verslavingszorg Verhoging budget ongediertebestrijding Sport Realisatie materialenberging kv Korloo Onderzoek privatiseringsmogelijkheden sportvelden Ophoging dotatie voorziening onderhoud gymnastiektoestellen/sportmaterialen Nieuwbouw gymnastieklokaal Loosbroek
17.500 15.000 B.N. p.m. B.N. 4.760
7.500 B.N. 8.000 500.000
34
Incidenteel 2004
Overzicht van baten en lasten Product nr.
Omschrijving product
Lasten
Baten 2002
2003
2004
2.989
34.788
6.780
6.916
145.757
113.764
16.959
23.555
24.028
13.818
12.039
9.914
10.211
10.415
52.537
89.606
52.100
28.348
54.304
28.963
114.515
125.485
121.876
80.918
85.932
87.665
Bibliotheek 40301 Openbare bibliotheek
708.922
705.852
718.636
101.295
100.650
62.148
Kunst en cultuur 40401 Kunstzinnige vorming
370.000
372.037
374.229
4.800
35.955
55.516
61.271
58.709
116.254
68.174
26.307
27.262
27.807
4.266
3.187
2.235
2.036
2.098
2.140
10.394
4.327
6.902
5
5
5
103.029
114.679
116.879
4.266
23.561
17.407
135
140
143
15.867
5.210
2.246
148.492
314.395
130.816
635.884
635.884
648.602
3.535.156
3.537.714
3.949.556
2.017.373
2.102.175
2.345.234
3.378.908
3.292.244
1.730.557
1.809.374
1.582.289
127.052
750.301
996.659
989.923
865.532
935.457
920.511
24.086
50.707
31.826
38.800
51.318
12.080
74.918
82.706
80.511
0
20.424
31.642
99.107
174.117
84.874
22.700
22.689
22.689
353.078
418.032
418.727
Jeugd- en jongerenbeleid 40101 Jeugd- en jongerenwerk
2002
2003
2004
408.341
378.355
474.032
31.189
6.342
118.336 13.208
Accommodaties 40201 40202
Ouderen ontmoetingsplaatsen Gemeenschapshuizen
40203 40204
Educatief centrum Accommodaties jeugd en jongeren
40205
Multifunctionele accommodaties
40402 40403
Kunst Monumenten
40404 40405
Musea Heemkunde
40406 40407
Archief Lokale omroep
40408
Culturele vorming
Werk, inkomen en zorg 40501 Uitvoering werk, inkomen en zorg 40502 40503
Inkomen Zorg
40504 40505
Werk Vreemdelingen
40506
Opvang vluchtelingen
Lokaal zorgloket 40601 Zorgloket Vrijwilligersbeleid 40801 Vrijwilligersbeleid Ouderenbeleid 40901
Ouderenbeleid
35
Product nr.
Omschrijving product
Lasten 2002
2003
2004
2002
2003
2004
678.972
1.115.732
1.147.894
5.257
377.813
378.374
267.457
299.640
361.923
21.857
15.320
19.263
143
146
41.407
48.522
39.826
34.103
40.114
41.714
719.976
798.396
727.799
395.144
438.665
445.795
451.318
518.586
380.748
108.772
134.815
116.832
34.300
36.247
35.736
295
304
310
104.493
143.742
190.116
31
33
33
12.733.360 14.023.169 12.496.516
6.238.770
6.632.636
5.309.602
Volksgezondheid 41001 Volksgezondheid 41002 41003
Maatschappelijke dienstverlening Ongediertebestrijding
41004
Begraafplaatsen
Sport 41101 41102
Binnensportaccommodaties Buitensportaccommodaties
41103 41104
Zwembad Sportverenigingen
Totaal
Baten
Meerjarig Product nr.
Lasten
Baten
2004
2005
2006
2007
Jeugd- en jongerenbeleid 40101 474.032
482.575
491.290
500.178
Accommodaties 40201 40202 40203 40204 40205 Bibliotheek 40301
2004
2005
2006
2007
2.989
3.001
3.014
3.028
6.916
7.054
7.195
7.339
113.764
114.265
115.130
116.017
24.028
24.509
24.999
25.499
12.039
11.946
11.855
11.767
10.415
10.623
10.835
11.052
52.100
52.538
52.984
53.446
28.963
29.543
30.135
30.738
121.876
123.512
125.187
122.889
87.665
89.420
91.207
93.033
718.636
738.894
759.152
772.967
62.148
61.801
61.541
61.497
381.196
388.305
395.555
61.783
62.305
62.840
68.839
69.515
70.204
27.807
28.363
28.930
29.509
2.280
2.326
2.373
2.140
2.183
2.227
2.272
6.987
7.074
7.162
5
5
5
5
118.577
111.422
113.650
17.711
18.021
18.337
143
146
149
152
2.265
2.285
2.305
Kunst en cultuur 40401 374.229 40402 61.271 40403 68.174 40404 2.235 40405 6.902 40406 116.879 40407 17.407 40408 2.246
36
Product nr.
Lasten 2004
Werk, Inkomen en zorg 40501 130.816 40502 3.949.556 40503 1.730.557 40504 989.923 40505 31.826 40506 80.511
2005
Baten 2006
2007
2004
2005
2006
2007
132.031
133.271
134.535
648.602
661.574
674.805
688.301
4.013.648
4.079.027
4.145.710
2.345.234
2.391.400
2.438.491
2.486.520
1.738.461
1.763.667
1.789.377
127.052
129.593
132.185
134.829
1.007.635
1.025.702
1.044.131
920.511
938.920
957.698
966.028
32.005
32.187
32.373
12.080
12.322
12.568
12.819
72.027
73.374
74.748
Lokaal zorgloket 40601 31.642
32.059
32.484
32.917
Vrijwilligersbeleid 40801 84.874
90.801
92.230
91.886
426.221
433.865
441.662
1.169.558
1.191.655
1.214.193
378.946
379.530
380.125
368.602
375.414
382.364
19.543
19.828
20.119
146
149
152
155
39.843
39.868
39.904
41.714
42.548
43.399
44.267
727.799
732.910
738.200
743.689
445.795
454.711
463.805
473.080
380.748
378.687
381.646
383.684
116.832
119.048
121.309
123.615
35.736
36.451
37.180
37.924
310
316
322
328
190.116
192.730
195.398
198.120
33
33
33
33
12.496.516
12.669.581
12.864.861
13.060.054
5.309.602
5.383.207
5.481.520
5.571.196
Ouderenbeleid 40901
418.727
Volksgezondheid 41001 1.147.894 41002 361.923 41003 19.263 41004 39.826 Sport 41101 41102 41103 41104 Totaal
37
22.689
378.374
38
Onderwijs Waaruit bestaat ons programma? Het programma Onderwijs omvat: · Lokaal onderwijsbeleid; · Volwasseneneducatie; · Integraal Huisvestingsplan (IHP); · Peuterspeelzaalwerk en kinderopvang.
Wat willen wij bereiken? Wij staan voor kwaliteit in het onderwijs. Ouders en hun kinderen hebben recht op goed onderwijs. Wij zien onderwijs als de basis voor het verwerven van een goede positie in de maatschappij. Als lokaal bestuur dragen wij bij aan het creëren van de juiste randvoorwaarden om kwalitatief goed onderwijs mogelijk te maken.
Wat doen we daarvoor? Lokaal onderwijsbeleid In 2004 zal verder worden gewerkt aan de uitvoering van het lokaal onderwijsbeleid. Dit gebeurt op basis van de ‘Nota Lokaal Onderwijsbeleid Planperiode 2002 – 2006 “Sturen op Resultaat”’. Hierin heeft de gemeenteraad onder meer de financiële beleidskaders vastgesteld. Met ingang van 2003 is een nieuwe overlegvorm ingevoerd met het primair onderwijs, afgestemd op de managementwijzigingen bij de verschillende schoolbesturen. In dit overleg zal onder andere de uitvoering van de onderwijsnota worden afgestemd met de onderwijsinstellingen. Deze en andere beleidsmatige zaken worden voortaan in een regulier overleg met het bovenschools management van het primair onderwijs in Bernheze besproken. Ook de verwachte stelselwijziging schoolbegeleiding zal onderwerp van gesprek zijn met de onderwijsinstellingen. De invoering is door de regering uitgesteld tot 2005. Kern van de wijziging is dat gemeenten geen instandhoudings- of bestedingsverplichting meer hebben richting onderwijsbegeleidingsdienst. Scholen krijgen voortaan zelf het budget en de vrijheid om dit te besteden. De gemeente heeft wel vanuit het lokaal onderwijsbeleid een medeverantwoordelijkheid voor de manier waarop met de nieuwe situatie zal worden omgegaan. De bestedingsvrijheid zal in de periode 2005 – 2007 in drie stappen worden ingevoerd. De inzet van de gemeente Bernheze hierbij is om de middelen voor onderwijsbegeleiding in 2005 geheel toe te wijzen aan Giralis met als voorwaarde dat vanaf 2006 volledige bestedingsvrijheid ontstaat. Volwasseneneducatie Samen met het Regionaal Opleidingscentrum (ROC) gaan wij duale trajecten aanbieden aan zogenaamde ‘oudkomers’ die in een maatschappelijke achterstandssituatie verkeren en behoren tot de groep werklozen of opvoeders. Van het Ministerie van Justitie heeft de gemeente hiervoor een subsidie van € 145.000 ontvangen voor een 25-tal trajecten. Deze trajecten moeten wel voor 1 juli 2005 zijn afgerond en kent een resultaatafhankelijke bekostiging (outputfinanciering). Deze Regeling Inburgering Oudkomers wordt in samenwerking met de afdeling Publiekszaken (sociale zaken) uitgevoerd.
39
Integraal Huisvestingsplan (IHP) Door middel van een jaarlijks te actualiseren huisvestingsplan voor het onderwijs (het IHP) worden de middelen die de raad voor onderwijshuisvesting oormerkt besteed. De hoogte van deze voorziening bepaalt het plafond voor de uitgaven. Er worden momenteel extra middelen door het Rijk beschikbaar gesteld ten behoeve van aanpassingen van gebouwen aan onderwijskundige vernieuwingen. Over de besteding van deze middelen zal, op een zelfde wijze als bij de besteding van de IHP-gelden, overeenstemming gezocht worden met de schoolbesturen in Bernheze. Met ingang van 2003 worden ook de apparaatlasten ten behoeve van de onderwijshuisvesting ten laste gebracht van het budget. Ook andere kosten die betrekking hebben op de onderwijshuisvesting, zoals bijvoorbeeld voor aanvullend onderzoek, worden uit deze voorziening bekostigd. Op dit moment worden de mogelijkheden verkend om de schoolbesturen zelf de uitvoering van het onderhoud te laten aansturen, aan de hand van een onderhoudsplan dat wordt opgesteld voor de schoolgebouwen. Dit plan kan mogelijk gebruikt worden om te bepalen hoeveel financiële middelen aan de schoolbesturen ter beschikking gesteld kunnen worden voor deze doordecentralisatie. Dit sluit aan bij het voornemen van het Rijk om de middelen voor het schoolonderhoud per 1 januari 2005 over te hevelen van de algemene uitkering naar de begroting van OCW. Peuterspeelzaalwerk en kinderopvang In Bernheze vormt Stichting Piccino het bestuur van de peuterspeelzalen. Vanuit de verder groeiende professionaliteit is deze voorziening in staat om steeds meer bij te dragen aan een goed ontwikkelingsklimaat. Dit gebeurt ook steeds meer in goede samenwerking met andere partners, met name het basisonderwijs. Dit blijkt uit de deelname aan het Gemeentelijk Onderwijsachterstanden Beleid, waarbij met name de voor- en vroegschoolse periode centraal staat. De toekomstige plaats van het peuterspeelzaalwerk zal mogelijk veranderen. Globaal zijn er drie richtingen: · Versterking van het peuterspeelzaalwerk op lokaal niveau, binnen de Welzijnswet 1994; · Een stelselwijziging rondom het peuterspeelzaalwerk, vergelijkbaar met het regime van de Wet basisvoorziening kinderopvang; · Peuterspeelzaalwerk wordt een verantwoordelijkheid van het onderwijs. Op korte termijn wordt nog geen definitieve, landelijke stelselwijziging verwacht. Bij het versterken van de peuterspeelzalen zal daarom van de lokale situatie moeten worden uitgegaan. De kinderdagverblijven en buitenschoolse opvang vallen in Bernheze onder de Stichting Kinderopvang Humanitas. Door deze voorzieningen onder te brengen bij een sterke stichting lijkt de continuïteit gewaarborgd. Verder zijn er nog enkele kleine, onafhankelijke aanbieders actief in onze gemeente. Op dit moment is nog onduidelijk of, na twee jaar uitstel, de Wet basisvoorziening kinderopvang (Wbk) alsnog per 1 januari 2005 zal worden ingevoerd. Tot het tegendeel blijkt zal hier echter wel van worden uitgegaan. De deelname aan het netwerk opvoedingsondersteuning 12- door peuterspeelzalen en kinderdagverblijven is hoe dan ook belangrijk. Steeds meer wordt in het onderwijsbeleid de doorgaande lijn in de pedagogische en educatieve omgeving versterkt. Ook het gezamenlijk huisvesten in zogenoemde brede scholen biedt hiervoor kansen. De huisvesting van peuterspeelzaal ’t Bijenkorfje in Vorstenbosch zou in 2006 geïntegreerd worden in basisschool Op Weg. In verband met de deplorabele onderhoudstoestand van het huidige gebouw zal dit project vervroegd in 2004 worden uitgevoerd.
40
Wat mag het kosten? Beleidsvoornemens/prioriteiten Investering
Beleidsintensiveringen Structureel Incidenteel m.i.v. 2004 2004
Lokaal onderwijsbeleid Uitvoering onderwijsnota Voorbereiding stelselwijziging schoolbegeleiding
B.N. B.N.
Volwasseneneducatie Regeling inburgering oudkomers
B.N.
Peuterspeelzaalwerk en kinderopvang Meerkosten subsidie Stg. Piccino Integratie basisschool Op Weg te Vorstenbosch
10.630 45.000
Overzicht van baten en lasten Product nr.
Omschrijving product
Lokaal onderwijsbeleid 50101 Lokaal onderwijsbeleid 50102 Onderwijsbegeleiding 20103 50104
Leerplicht Leerlingenvervoer
Lasten
Baten
2002
2003
2004
152.333
177.496
186.818
51.623
67.646
55.552
223.995
231.337
235.512
115.810
115.810
118.101
21.640
3.118
3.180
67.429
63.082
88.408
303.040
309.439
320.092
8.235
17.053
17.238
2002
2003
2004
Volwasseneneducatie 50201
Volwasseneneducatie
Integraal huisvestingsplan (IHP) 50301 Huisvesting openbaar onderwijs 50302 50303
Huisvesting bijzonder onderwijs Huisvesting bijz. alg. voortgezet onderwijs en VWO
138.954
183.187
191.605
1.450
1.420.025
1.422.318
1.042.784
11.954
485.818
480.563
457.987
32.223
29.073
29.654
451.599
478.218
488.272
280.364
326.881
332.587
268.054
343.340
372.153
35.600
63.397
87.029
3.519.482
3.706.033
3.400.869
537.260
605.925
639.507
Peuterspeelzaalwerk en kinderopvang 50401 50402 Totaal
Kinderopvang Peuterspeelzalen
41
Meerjarig Product nr.
Lasten 2004
Lokaal onderwijsbeleid 50101 186.818 50102 235.512 50103 88.408 50104 320.092 Volwasseneneducatie 50201 17.238
Baten
2005
2006
2007
189.834
192.910
196.046
55.552
56.663
57.796
58.952
215.205
219.493
223.867
118.101
120.463
122.872
125.329
3.180
3.244
3.309
3.375
88.442
88.477
88.512
325.445
330.905
336.474
10.965
10.995
11.026
2004
2005
2006
2007
Integraal huisvestingsplan (IHP)
50301 50302 50303
191.605
189.765
185.498
183.807
1.450
1.480
1.510
1.540
1.042.784
1.038.388
1.019.745
1.016.750
11.954
12.193
12.437
12.686
457.987
457.737
457.587
457.538
29.654
30.247
30.852
31.469
Peuterspeelzaalwerk en kinderopvang
50401 50402 Totaal
488.272
495.204
502.198
506.561
332.587
338.880
345.297
351.843
372.153
386.691
401.585
417.028
87.029
87.319
87.615
87.917
3.400.869
3.397.676
3.409.393
3.437.609
639.507
650.489
661.688
673.111
42
Duurzame ontwikkeling Waaruit bestaat ons programma? Het programma Duurzame ontwikkeling omvat: · Ruimtelijke ontwikkeling; · Waterbeheer; · Afvalbeleid; · Energiebeleid.
Wat willen wij bereiken? Bij de vorming van ons beleid willen wij ons laten leiden door de gedachte van duurzame ontwikkeling. Duurzame ontwikkeling of duurzaamheid is echter een breed begrip. Onderwerpen als milieu, werkgelegenheid, leefbaarheid, veiligheid en gezondheid scharen wij hieronder. De samenhang tussen de ecologische, economische en sociale dimensie is voor ons de essentie voor een succesvolle duurzame ontwikkeling. Duurzame ontwikkeling is in die zin een beleidsonderdeel dat terug komt op diverse terreinen.
Wat doen wij daarvoor? Ruimtelijke ontwikkeling Uitvoeringsprogramma reconstructie agrarische sector De planning is dat in de loop van 2003 het reconstructieplan voor onze regio wordt vastgesteld. Ondertussen is echter wel duidelijk dat de invulling van het reconstructiebeleid aanzienlijk meer financiële middelen vraagt. Uitgaand van de calculaties in het ontwerp-koepelplan “reconstructie aan zet” willen wij in 2004 een bedrag van € 1 mln. reserveren ten behoeve van het uitvoeringsprogramma. Wij willen dekking vinden voor dit bedrag uit de reserve nader te bestemmen. Tevens bestaat de kans dat het reconstructieplan vraagt om een herziening van het bestemmingsplan buitengebied. In het geval dit risico zich mocht voordoen, zullen wij de raad hierover in de eerste bestuursrapportage van 2004 informeren. De vast te stellen uitwerkingsplannen van het provinciale streekplan voor het stedelijk gebied Waalboss en het landelijk gebied Maashorst zullen zonodig worden meegenomen in de herziening van het reconstructieplan. In 2004 kan de planvorming van een te realiseren regionaal bedrijventerrein Waalboss aan de orde komen. De kosten hiervan kunnen uit de exploitatie gedekt worden. In 2004 willen wij voor de kom Heesch en de kom Loosbroek een geactualiseerd bestemmingsplan opstellen, gebaseerd op de te realiseren Structuurvisie +. Uitvoering Landschapsplan De uitvoering van het Landschapsplan en daarmee de realisatie van een natuurlijk en duurzaam landschap is een doorlopend proces, waarbij continue afstemming plaatsvindt met andere actoren (adviesgroep Flora en Fauna). Nog uit te voeren projecten c.q. te nemen maatregelen zijn met name aanleg van natte en droge ecologische verbindingszones, versterken van het dassenleefgebied en plaatsen van wildspiegels. Gezien de animo en bereikte resultaten stellen we voor de erfbeplantingcampagne door te laten lopen. Dit sluit ook aan op de Brede Structuurvisie “behouden en versterken van het groene karakter van de gemeente” en bij de Revitalisering van het Landelijk Gebied (reconstructie). Een belangrijk initiatief in dit verband is de vorming van de
43
Initiatiefgroep Beekdal De Aa. Deze groep mensen heeft tot doel ‘de duurzame kwaliteit van het Aadal te behouden en te versterken samen met grondeigenaren, gebruikers en bewoners’. Een deel van de projecten dat hieruit naar voren komt past goed in de uitvoering van ons landschapsplan. Gelet op onze strategische keuzes in de Brede Structuurvisie, willen wij een verdere impuls aan gemeentelijke natuur en landschapsontwikkeling geven. Hierbij streven wij naar het realiseren van een of twee grotere gebieden c.q. projecten, waarvoor het nodig is om gronden aan te kopen. In verband hiermee is het reeds geplande budget voor 2004 en 2005 verder opgehoogd. Natuur, landschap en openbaar groen Onderhoud bermen In 2004 wordt het bestek bermen maaien opnieuw voor een periode van drie jaar aanbesteed. Omdat in het lopende bestek geen indexering van prijzen is opgenomen, dienen we er vanuit te gaan dat de kosten hoger uitvallen. Hiermee zal in het budget rekening gehouden worden. Voor de verhoging is uitgegaan van zeven procent prijsstijging over de afgelopen drie jaar. Bomenonderhoud De bomen in de bebouwde kommen leveren op veel plaatsen overlast op door het opdrukken van verhardingen (gevaar voor voetgangers, mindervaliden, ouderen en funderingen van particuliere eigendommen). In relatie met het uitvoeren van herstratingswerkzaamheden is het belangrijk dat (zo nodig) gelijktijdig de bomen vervangen kunnen worden. Op dit moment is het budget voor vervanging van bomen te beperkt om het tempo van herstraten te kunnen volgen en blijft de cyclus van opdrukken en herstraten zich herhalen. Wij stellen daarom voor het budget op te hogen. Waterbeheer Riolering De gemeente is in het kader van de Wet Milieubeheer verplicht een door de gemeenteraad vastgesteld Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) te hebben. Het huidige GRP geldt voor de periode 2000-2004 en moet voor 2005 worden herzien. In het GRP is hiervoor een bedrag opgenomen van € 22.200. Voor 2004 zijn de volgende projecten gepland: · Uitvoering project "Sanering buitengebied" aanleg Iba's; · Renovatie riolen Heesch, Vorstenbosch en Loosbroek; · Ombouw overkluizing tot randvoorziening Heesch; · Saneren overstortputten Heeswijk-Dinther; · Herberekening stelsel Vorstenbosch; · Vergroten rioleringstraject 25014-25012 Loosbroek; · Bouw randvoorziening Loosbroek; · Saneren overstortput 25045 Loosbroek; · Inrichting van een bergbezinkbassin Nistelrode; · Automatisch bestuurde interne overstorten. Voor de kernen Heesch en Nistelrode worden herberekeningen uitgevoerd, waarna de bijgestelde maatregelen voor deze kernen kunnen worden gedefinieerd. Dit kan invloed hebben op de inrichting van een bergbezinkbassin in Nistelrode en automatisch bestuurde interne overschotten. In de huidige situatie streeft de gemeente bij nieuwe woongebieden voor het afvoeren van regen- en vuilwater naar een integrale benadering voor het gehele watersysteem. Een
44
gemeentelijk waterplan dat wordt opgesteld in samenwerking met alle betrokken partijen kan hierbij een nuttig en zinvol instrument zijn. De uitvoering van het waterplan is gepland voor 2004 met een doorloop naar 2005. Sloten Eind 2003 is voor het onderhoud van sloten in de gemeente een onderhoudsplan opgesteld. Hierin wordt vastgelegd waar, onder welke voorwaarden, welk onderhoud dient te worden uitgevoerd. Onderdeel van de sloten vormen ook de duikers onder de wegen. Omdat daar normaal gesproken niets aan gedaan hoeft te worden, is daar geen aandacht voor. Omdat ze zo oud zijn begint een enkele duiker te verzakken. Zeker onder wegen kunnen verzakkingen tot gevaarlijke situaties leiden. Daarom stellen wij voor een budget op te nemen voor noodzakelijke vervanging van enkele duikers per jaar. We gaan uit van een vervanging van 2 à 3 duikers op jaarbasis. Afvalbeleid Vervolgbeleid n.a.v. evaluatie diftar Bij de invoering van diftar is een egalisatiefonds ingesteld om tariefschommelingen op te kunnen vangen. Deze schommelingen kunnen ontstaan door tussentijdse prijsstijgingen en de feitelijke resultaten van het aanbod dat middels de variabele heffing wordt gedekt. Ook meevallers of incidentele inkomsten worden aan dat fonds toegevoegd. De omvang van het fonds leidde afgelopen jaren tot afzonderlijk uit te keren restituties. Voor 2004 wordt een dergelijke restitutie niet voorzien. Bij de invoering van Diftar is een ondersteund geautomatiseerd systeem in gebruik genomen. Dit systeem kent een afschrijvingstermijn van drie jaar en moet in 2004 worden vervangen. Bij de aanschaf van een nieuw systeem willen wij zo veel mogelijk aansluiting zoeken bij de nieuwe programmatuur die dit jaar wordt aangeschaft voor de financiële administratie. Milieustraat Dit voorjaar hebben wij een onderzoek laten uitvoeren naar de locatiekeuze en combinatie van gemeentewerf en milieustraat. Hierover zullen wij nog in de commissie ruimtelijke zaken verslag doen. De conclusie die wij uit dit onderzoek trekken is dat Bernheze geen echte ideale centrale locatie voor een gecombineerde werf annex milieustraat heeft, evenmin dat er echte investeringsvoordelen zijn te behalen bij een gekoppelde realisatie van een eventueel nieuw te bouwen werf met milieustraat. Combinaties van een werf met voorzieningen voor de brandweer kunnen wel een meerwaarde opleveren. Dit behoeft echter nog nader vervolgonderzoek, ook voor wat betreft een mogelijke voorkeurlocatie. Hiervoor kan gebruik gemaakt worden van het ongebruikte deel van het beschikbare voorbereidingskrediet. Mogelijk is aanvullend krediet nodig. Met betrekking tot de milieustraat als publieksvoorziening hebben wij op basis van huidige ervaringen geconcludeerd dat noodzakelijke en vereiste verbeteringen onontkoombaar zijn. Als richtbedrag aan investeringsruimte daarvoor hebben wij voor 2005 een bedrag van € 500.000 opgenomen omdat komende periode nog bezien moet worden of verbeteringen kunnen plaatsvinden op de bestaande locatie of wellicht toch nog op een nieuwe locatie elders in de gemeente, voor zover de consequenties ervan naar de tarieven identiek zijn. Milieubeheer Belangrijk onderdeel van het milieubeleidsplan is een visie op de handhaving. Wij constateren dat bij het huidige bedrijfstoezicht het accent teveel op de kwantiteit en niet op de kwaliteit van de controles ligt. In navolging van het ministerie willen wij de handhaving verder professionaliseren en samenwerking tussen alle betrokken handhavingpartners bevorderen. Een
45
zo optimaal mogelijke inzet van de beschikbare capaciteit door meer projectmatig handhaven en het toepassen van meer maatwerk achten wij noodzakelijk. Op grond van het afdelingsplan wordt in 2003 een aanvang gemaakt met de ontwikkeling van een integrale handhavingsparagraaf. Daadwerkelijke implementatie is daarbij voorzien in de 2e helft van 2004. Energiebeleid Om gemeenten te stimuleren bij het ontwikkelen van lokaal klimaatbeleid is door het Rijk een subsidieregeling vastgesteld. Om in aanmerking te komen voor die subsidie moet een lokale klimaatscan worden uitgevoerd. Ook in de komende jaren willen wij een duurzaam energiebeleid blijven voeren en willen wij (verdere) uitvoering geven aan de volgende activiteiten: · Lokale Agenda 21; · Voortzetting zonneboileractie, solarprojecten, het organiseren van milieueducatieprojecten etc.; · De milieuthermometer, -monitoring en –communicatie; · Duurzaam bouwen; · Uitvoeren van klimaat- en energiescans; · Deelname aan en ondersteuning van consumentencampagnes; · Verdere ontwikkeling van windenergie.
Wat mag het kosten? Beleidsvoornemens/prioriteiten Investering
Beleidsintensiveringen Structureel m.i.v. 2004
Ruimtelijke ontwikkeling Verhoging budget onderhoud bermen i.v.m. prijsstijging Verhoging budget bomenonderhoud incl. sportparken Vorming bestemmingsreserve uitvoeringsprogramma reconstructie agrarische sector (uit reserve) Bestemmingsplan kom Heesch Bestemmingsplan kom Loosbroek Uitvoering landschapsplan
1.000.000 45.378 25.000 63.343
Waterbeheer Herziening GRP (uit voorziening) Uitvoering rioleringsplan (uit voorziening) Opstellen waterplan (uit grp en subsidie provincie)
22.000 2.690.055 35.000
Afvalbeleid Maatregelen n.a.v. evaluatie diftar (correctie inc. budget 2003 – uit reserve) MIG-beleidsimplementatie (correctie inc. budget 2003)
46
6.500 25.000
-12.605 -21.008
Incidenteel 2004
Overzicht van baten en lasten Product nr.
Omschrijving product
Lasten
Ruimtelijke ontwikkeling 60101 Uitvoering milieuwetten 60102
Ruimtelijke ordening
Waterbeheer 60201 Riolering 60202
Water
Afvalbeleid 60301 Afval Energiebeleid 60401 Milieubeleid 60402
Milieubeheer
Totaal
Baten
2002
2003
2004
2002
2003
2004
8.554
151.114
852.023
1.111.515
969.196
34.192
134.575
12.156
2.426.504
2.488.080
2.920.908
2.426.504
2.689.071
3.121.899
139.927
174.014
140.794
2.523.871
2.335.218
2.348.355
2.523.871
2.637.423
2.745.905
774.483
984.882
997.666
27.600
28.152
2.974
6.458
6.525
9.202
12.269
12.514
6.728.336
7.251.281
7.383.444
4.993.769
5.643.498
5.920.626
142.560
Meerjarig Product nr.
Lasten
Baten
2004
2005
2006
2007
2004
2005
2006
2007
Ruimtelijke ontwikkeling 60101 60102 969.196
968.864
972.127
840.391
12.156
12.399
12.647
12.900
2.920.908
2.896.624
2.763.472
2.762.920
3.121.899
3.097.615
2.964.463
2.963.911
140.794
147.780
149.905
152.075
2.348.355
2.372.535
2.370.763
2.407.827
2.745.905
2.800.823
2.856.839
2.913.975
997.666
1.001.061
1.000.678
981.348
28.152
28.715
29.289
1.160
6.525
6.656
6.789
6.925
12.514
12.764
13.019
13.279
7.383.444
7.393.520
7.263.734
7.151.486
5.920.626
5.952.316
5.876.257
5.905.225
Waterbeheer 60201 60202 Afvalbeleid 60301 Energiebeleid
60401 60402 Totaal
47
48
Economie Waaruit bestaat ons programma? Het programma Economie omvat: · Bedrijvigheid; · Ondernemersklimaat; · Toerisme en recreatie.
Wat willen wij bereiken? De gemeente Bernheze is bovenal een groene gemeente. Wij constateren dat Bernheze zich kenmerkt door veel werkgelegenheid in kleinere, veelal ambachtelijke bedrijven, detailhandel en de agrarische sector. De gemeente kent geen grote industrieën. Het economisch karakter van Bernheze willen wij in grote lijnen behouden en onder voorwaarden versterken.
Wat doen wij daarvoor? Bedrijvigheid Met name door de toekomstige positie van de kern Heesch binnen het stedelijk gebied Waalboss verdient het taakveld economische zaken een zwaarder accent. Dit in het algemeen door de bovenlokale taakstelling van het stedelijk gebied, maar in het bijzonder door de afgesproken participatie in een binnen dat kader tezamen met Den Bosch, Oss en Maasdonk te exploiteren regionaal bedrijventerrein. Ondernemersklimaat Door het stimuleren van ondernemerssamenwerking en het bevorderen van werkgelegenheid, willen wij het ondernemersklimaat in Bernheze verder bevorderen. De reconstructie van de agrarische sector vraagt om een herbezinning op de economische dragers binnen onze gemeente. Wij zien hierin ook nadrukkelijk een relatie met de (verdere) ontwikkeling van toerisme en recreatie binnen onze gemeente. In de eerste bestuursrapportage 2003 is budget toegekend aan het opstellen van een startnota Economisch Beleid in Bernheze. Hierin zal nadere invulling worden gegeven aan het taakveld economische zaken en worden enkele beleidsuitgangspunten omschreven. Op basis van deze nota willen wij concreet inhoud geven aan de verdere economische ontwikkeling van de gemeente. Wij willen deze nota begin 2004 met u bespreken. Toerisme en recreatie Toerisme en recreatie zijn volop in beweging. Ook voor Bernheze zijn er voldoende nog te benutten kansen op dit vlak. Om lokale initiatieven te ondersteunen en stimuleren is vorig jaar een budget ‘toeristische ontwikkeling’ in de begroting opgenomen. In regionaal verband worden de nodige ontwikkelingen in gang gezet waar ook door Bernheze op wordt ingestoken (kanovaarroute, fiets- en wandelroutes etc.). Op basis van het raadsbesluit van eind 2002 heeft regionalisering van de VVV plaatsgevonden. De financiële consequenties hiervan zijn in deze perspectiefnota opgenomen. Daarnaast willen wij als onderdeel van de nota Economisch Beleid ingaan op toerisme en recreatie in Bernheze. Dit in samenwerking met de regionale VVV, de Recreatieve Toeristische Vereniging (RTV) en overige relevante partijen. Om het toerisme en recreatie in de gemeente te
49
stimuleren stellen wij tevens voor het budget voor het onderhoud van recreatieve fietspaden te verhogen.
Wat mag het kosten? Beleidsvoornemens/prioriteiten Investering
Beleidsintensiveringen Structureel m.i.v. 2004
Toerisme en recreatie Regionalisering VVV Verhoging budget onderhoud recreatieve fietspaden
Incidenteel 2004
10.300 4.202
Overzicht van baten en lasten Product nr.
Omschrijving product
Lasten 2002
2003
2004
2002
2003
2004
38.799
12.731
476.987
472.454
389.119
630.715
371.813
333.334
33.668
31.463
32.312
29.565
27.162
27.705
507.957
585.139
556.268
160.005
183.374
165.815
47.775
52.299
52.552
32.422
84.276
76.637
1.098.809
1.264.430
1.119.619
Bedrijvigheid 70101 Handel 70102
Exploitatie gronden
Detailhandel 70201 Markten Toerisme en recreatie 70401 Openluchtrecreatie 70402 70406 Totaal
Bezoekerscentra VVV
Baten
50
16.199 820.285
598.548
526.854
Meerjarig Product nr.
Lasten 2004
2005
Baten 2006
2007
2004
2005
2006
2007
Bedrijvigheid 70101 70102
12.731
12.986
13.246
13.511
389.119
390.126
391.154
392.203
333.334
340.000
346.800
353.736
Detailhandel 70201
32.312
32.294
32.275
31.882
27.705
27.705
27.705
27.705
556.268
553.287
556.986
560.768
165.815
169.132
172.515
175.965
52.552
53.484
54.434
55.403
76.637
77.671
78.725
79.801
1.119.619
1.119.848
1.126.820
1.133.568
526.854
536.837
547.020
557.406
Toerisme en recreatie
70401 70402 70406 Totaal
51
52
Algemeen financieel beleid Het financiële beleid is gericht op een bedrijfseconomisch verantwoorde grondslag. Mede bepalend hierbij zijn de wettelijke bepalingen en de richtlijnen van de provincie in verband met haar toezichtstaak. Algemene uitgangspunten bij de formulering van het financieel beleid zijn: · structurele uitgaven met structurele middelen dekken; · tarieven kostendekkend; · het meerjarenperspectief moet sluitend zijn; · de begroting hoort structureel in evenwicht te zijn.
Budgettaire uitgangspositie Uitgangspunten De volgende uitgangspunten zijn gehanteerd voor de opmaak van de begroting 2004: · het vertrekpunt is de perspectiefnota inclusief de genoemde beleidsvoornemens en voorgestelde ombuigingen. Zie hiervoor het onderstaande overzicht; · de rentetoerekening aan reserves en de afgeleide renteberekening over de voorzieningen is voor 2004 gesteld op 3%. Voor de daaropvolgende jaren wordt van hetzelfde percentage uitgegaan; · in het kader van de lastenverlichting zal de zalmsnip uitgekeerd worden voor € 34,03; · in het begrotingsjaar wordt een geldontwaarding van 2% verwacht. Bij het bepalen van de budgetten wordt in deze begroting uitgegaan van 1% prijscompensatie ten opzichte van het vorige jaar. Deze maatregel is genomen om de lastendruk te beperken; · de gelden opgenomen in de algemene uitkering voor onderwijshuisvesting zijn gereserveerd c.q. geoormerkt. Voor 2004 betreft het een bedrag van € 2.119.062. · voor de uitvoering van de Wet voorziening gehandicapten wordt voor het bepalen van het budget uitgegaan van het vanuit de algemene uitkering berekende aandeel. Het verschil tussen de uitgaven en de geoormerkte dotatie wordt onttrokken of gestort via de egalisatiereserve WVG. Uitgangspositie Hieronder wordt een resumé gegeven van de in de perspectiefnota 2004 opgenomen wijzigingen en beleidsvoornemens. Een verdere toelichting wordt gegeven op bladzijde 55 van de perspectiefnota 2004 – 2007. De wijzigingen van de begroting ten opzichte van de perspectiefnota zijn genoemd in het vervolg van het overzicht.
53
Perspectiefnota 2004 (bedragen x € 1.000): Autonome ontwikkelingen, structurele gevolgen eerdere besluitvorming, algemene uitkering en volume en prijsontwikkelingen
652
Consequenties beleidsvoornemens
582
Saldo
1.234
Financiële dekking: Verhogen OZB met 8%
-541
Dekkingsvoorstellen
-399
Te verwerven subsidies
-300
Positief saldo perspectiefnota
-6
Begroting 2004: wijzigingen bij uitwerking (x € 1.000): Positief saldo perspectiefnota Hoger aandeel kosten sociale zaken; bijstandswet 76.000 en inburgeringprogramma 40.000 Vaststelling van definitieve salariskosten inclusief bijkomende uitvoeringskosten rechtspositie Hogere incidentele opbrengst bouwvergunningen i.v.m. hogere woningproductie in 2004 Bovenmatige kostenstijgingen van verzekeringspremies en contractuele verplichtingen diverse posten Prijscompensatie incidenteel verlagen van 2% naar 1%; aanpassen van de budgetten
-6 116 50 -200 49 -110 -55
Versneld afschrijven van incourante activa Bijstelling van algemene uitkering op basis van juni-circulaire Bijstelling intern rendement op eigen financieringsmiddelen; mutaties in reserves en overige vermogensbehoefte Ozb-stijging van 8% beperken naar 5% verhoging Hogere doorberekening naar tariefgebonden onderdelen. Met name zal in verband met de hogere woningproductie voor 2004 een groter aandeel van de apparaatskosten (100.000) naar de bouwgrondexploitatie worden doorberekend. Wel door laten gaan van breedtesportimpuls in tegenstelling tot voornemen perspectiefnota Saldo begrotingsresultaat overschot
89 74 158
-214 20 -29
Budgettair middellange termijnperspectief Inleiding De meerjarenramingen zijn gebaseerd op de inzichten bekend op het moment van het opmaken van deze begroting waarbij de financiële uitgangspunten en beleidsvoornemens van de perspectiefnota de basis vormen. De meerjarige ramingen zijn per programma van 2004 tot en met 2007 weergegeven.
54
Uitgangspunt voor ons college is geweest dat de meerjarenraming structureel in evenwicht is. De in perspectiefnota genoemde uitgangspunten zijn overgenomen, terwijl de wijzigingen en ontwikkelingen die zijn ontstaan na de vaststelling van deze nota zijn verwerkt in de begroting over 2004 en ook in de meerjarenramingen. Provinciaal toezicht en meerjarenperspectief De gemeentewet geeft aan dat de begroting voorgelegd dient te worden aan Gedeputeerde Staten. Zij bepalen mede aan de hand van de meerjarenbegroting op welke wijze toezicht zal worden gehouden. Het in meerjarig perspectief sluitend zijn van de gemeentebegroting is een van de vereisten voor het zogeheten repressieve toezicht (dit betekent toezicht achteraf). Voor het jaar 2004 wordt de begroting met een klein overschot afgesloten. Voor de jaren 2005 en 2006 wordt een tekort op de begroting voorzien, terwijl in 2007 weer een sluitende exploitatie wordt bereikt. De provincie laat bij haar beoordeling de toekomstige lasten van nieuw beleid voor de periode van 2005 tot en met 2007 buiten beschouwing. Dit komt door het feit, dat dit beleid nog niet onherroepelijk is. Dit geldt niet voor het aangaan van vervangingsinvesteringen en voor medebewindstaken, omdat hierbij geen keuzemogelijkheid aanwezig is. Met toepassing van bovenstaand toetsingskader gaan wij uit van instemming van Gedeputeerde Staten voor deze begroting. De uitkomsten van het meerjarig perspectief zijn als volgt: (x € 1.000) Saldo meerjarenraming - = voordelig saldo + = nadelig saldo
2004 -29
2005 +546
2006 +276
2007 -583
Resultaat van rente Het rentepercentage van de jaarlijkse kapitaallasten voor investeringen is 5%. Voor toerekening aan de reserves en voorzieningen geldt een rentevergoeding van 3%. Deze percentages zijn meer in overeenstemming met het thans geldende lagere renteniveau. Onder invloed van kleinere marges en schommelingen van de beschikbare financieringsmiddelen lopen de interne renteresultaten terug. Met ingang van 2004 wordt rekening gehouden, dat voor 4 miljoen vreemd vermogen aangetrokken wordt. Verwachte belastingdruk De effecten van de gekozen uitgangspunten zijn verwerkt in de jaarlijkse benodigde opbrengsten van belastingen en overige heffingen. De verwachte belastingdruk voor de volgende jaren wordt beïnvloed door diverse factoren. Per heffing wordt hieronder op ingegaan. Afvalstoffen- en rioolheffing In de meerjarenraming wordt voor de afvalstoffenheffing uitgegaan van de trendmatige prijsindex. Vanwege het kostendekkende uitgangspunt volgt het tarief. Er wordt uitgegaan van een gemiddelde aanbod per gezin van 490 kg en 22 ledigingen. Voor de rioolheffing gaan wij eveneens uit van het trendmatig aanpassen van het tarief. De voorgestane differentiatie heeft voor 2004 een lastenverschuiving tot gevolg tussen woningen en
55
niet-woningen en tussen eigenaren en gebruikers. De niet-woningen verbruiken meer water en de eigenaren betalen minder in het geval het pand in gebruik is gegeven bij huurders. Er wordt van uitgegaan dat de woonmaatschappijen in 2004 75% van het huidige riooltarief (€ 56,81) restitueren aan de huurder. Dit loopt jaarlijks terug met 25%. In 2007 ontvangt de huurder geen compensatie meer. Ten aanzien van de vrijval van de rente over de voorziening ten gunste van de algemene middelen willen we eveneens dit beleid meerjarig continueren. De uitkomsten van de evaluatie van de uitvoering van het huidige plan zullen de basis zijn voor het geactualiseerde rioolplan 2005 en de toekomstige tarieven. Zalmsnip De zalmsnip wordt door het Rijk in 2004 voor het laatst uitgekeerd. In welke mate onze gemeente aan de burgers de betaling van € 34,03 na deze periode kan en wil continueren zal worden bezien in relatie tot de totale lastendruk. De effecten van de plannen van de regering om het gebruikersgedeelte van de OZB af te schaffen spelen hierbij een belangrijke rol. OZB De bestaande tariefdifferentiatie tussen woningen / niet-woningen wordt gehandhaafd op de verhouding 100 : 165. Voor de OZB wordt voor de jaren 2005 tot en met 2007 rekening gehouden met een jaarlijkse stijging van 6%. De mogelijke effecten van de met ingang van 2005 aanpassing van de OZB - het gebruikersgedeelte wordt niet langer geheven - zijn door gebrek aan verdere uitgangspunten niet doorgerekend. Algemene uitkering De algemene uitkering uit het gemeentefonds is voor deze meerjarenbegroting berekend op basis van de junicirculaire. De uitkomsten van deze circulaire - die nog niet gerelateerd zijn met de definitieve rijksbegroting - vertonen een lichte stijging voor 2005 en 2006, terwijl voor 2007 een groter aandeel wordt voorzien. In verband met de koppeling van het niveau van de rijksuitgaven met het gemeentefonds kan achteraf blijken dat de lagere overheden recht hebben op een hogere uitkering. Deze zogenaamde behoedzaamheidreserve is voor de helft voor het maximaal toelaatbare meegenomen (€ 134.000). In 2003 is gestart met het btw-compensatiefonds. Deze invoering heeft in 2004 en verdere jaren de consequentie dat de algemene uitkering wordt gekort met € 54,00 per inwoner. Financiële consequenties heeft dit in principe niet, omdat we als gemeente via het btw-compensatiefonds de betaalde btw kunnen verrekenen (dus ook lagere lasten). Het eventuele saldo tussen lagere uitkering gemeentefonds en lagere lasten wordt verrekend via de reserve btw-compensatiefonds. Overige financieel-technische uitgangspunten · De basis is de begroting over 2004. Hierbij zijn verwerkt de begrotingswijzingen tot en met mei 2003 die een structureel karakter hebben. De uitkomsten van de perspectiefnota zijn als leidraad gehanteerd. · Ten behoeve van externe loon- en prijsstijgingen is uitgegaan van een verhoging voor 2004 1% en voor de jaren daarna met 2%. Bij de berekening van de kosten van de salarissen is rekening gehouden met een CAO-ontwikkeling voor 2004 van 2 1/2% en latere jaren van 2%. De door de gemeente door te berekenen vergoedingen, zoals huren zijn met 3% verhoogd. · Er wordt uitgegaan van een structurele bijdrage vanuit de verkoopprijs voor bouwkavels van € 31,76 per vierkante meter verkochte grond. Dit bedrag wordt ingeboekt bij de reserve nog
56
·
nader te bestemmen. Daarnaast wordt uitgegaan van een aanvullende opslag van € 13,61. Dit bedrag wordt gedoteerd aan de reserve volkshuisvesting. Deze laatste storting heeft geen invloed op de reguliere exploitatie, omdat de gelden binnen een bestemmingsreserve blijven. De kapitaallasten zijn gebaseerd op historische aanschafwaarde en worden niet geïndexeerd. Met de jaarlijkse vrijval van kapitaallasten ten gevolge van het verstrijken van de afschrijvingstermijn op investeringen is rekening gehouden in het meerjarig perspectief.
Algemene dekkingsmiddelen Onderstaande tabel geeft een overzicht van de algemene dekkingsmiddelen. Het betreft met name OZB en de uitkeringen uit het gemeentefonds. Deze middelen kennen in tegenstelling tot heffingen als rioolrecht of de afvalstoffenheffing geen vooraf bepaald bestedingsdoel. Overzicht algemene dekkingsmiddelen: 2002 2003 2004 2005 2006 2007 1 OZB 4.834.364 5.048.424 5.456.072 5.843.422 6.264.113 6.725.800 2 Algemene uitkering 16.009.386 16.573.515 14.869.035 15.218.770 15.639.306 16.436.866 3 Dividenden 57.402 333.057 338.687 338.687 338.687 338.687 4 Toeristenbelasting 87.864 75.334 61.000 61.000 61.000 61.000 5 Overige alg.dekkingsmiddelen · Beschikkingen over reserves · Rente reserves 6 Saldo financieringsfunctie Totaal
5.772.140 856.998 682.485
2.595.182 845.143 1.075.545
3.559.125 581.601 690.763
3.502.981 455.177 712.175
3.458.670 455.177 667.670
3.429.095 455.177 644.848
28.300.639 26.546.200 25.556.283 26.132.212 26.884.623 28.091.473
1. OZB De tarieven voor eigenaren en gebruikers betreffen per eenheid (€ 2.268): 2002 2003 2004 2005 Woningen: 2,08 2,18 2,28 2,41 · Gebruikers 2,60 2,72 3,01 2,85 · Eigenaren Niet-woningen: 3,22 3,59 3,76 2,97 · Gebruikers 4,02 4,48 4,70 4,96 · Eigenaren
2006 2,55 3,18
2,70 3,37
4,20 5,25
4,45 5,56
Er wordt rekening gehouden met een tariefsverhoging van 5% op het OZB-tarief voor 2004 en voor 2005 tot en met 2007 jaarlijks 6%. De tariefdifferentiatie van woningen/niet woningen is 100:165. De stijging van de OZB in meerjarig perspectief houdt tevens verband met de volumegroei die wij voorzien voor de komende jaren als gevolg van taskforce woningbouw en de contingentsuitbreiding in 2006 en 2007. 2. Algemene uitkering De juni-circulaire 2003 is het uitgangspunt geweest voor de raming van de algemene uitkering van het gemeentefonds. 3. Dividenden Wij ontvangen jaarlijks dividenduitkeringen uit hoofde van ons aandelenbezit in de Bank Nederlandse Gemeenten en Maaslandgas (In 2002 is de opbrengst lager in verband met de verantwoordingswijze van de verkooptransactie van Obragas).
57
2007
4. Toeristenbelasting Tegenover de in te voeren toeristenbelasting staan geen specifieke te benoemen activiteiten van de kant van de gemeente; vandaar dat deze heffing ook is opgenomen onder de algemene dekkingsmiddelen. De lagere opbrengst vloeit voort uit de terugloop van toeristisch kamperen en door inschrijvingen als ingezetene van de gemeente Bernheze. Deze problematiek doet zich voor bij vakantiepark de Wildhorst. 5. Overige algemene dekkingsmiddelen Een deel van de algemene dekkingsmiddelen krijgen we door de aanwending van aanwezige reserves. Het betreft hier de algemene reserves en de bestemmingsreserves. Tevens rekenen we ook over de reserves een (calculatorische) rentebate als revenu voor de financieringsfunctie die zij hebben. BTW-compensatiefonds In deze begroting zijn alle budgetten – zover deze vallen onder de werking van het btwcompensatiefonds – exclusief btw. Uitgangspunt is dat de invoering per 1 januari 2003 van het btw-compensatiefonds geen financiële effecten heeft op de begroting. De aanname is namelijk dat de lagere uitkering vanuit het gemeentefonds gelijk is aan het totaal terug te ontvangen btw. Doordat pas vermoedelijk in 2004 door het ministerie de definitieve korting wordt bepaald blijft hierover onzekerheid bestaan. De invoering van het btw-compensatiefonds zorgt bij investeringen in duurzame zaken niet ten volle tot lagere exploitatielasten in het jaar van investeren. Het voordeel van de compensatie wordt namelijk in de vorm van lagere afschrijvingslasten uitgesmeerd over de afschrijvingstermijn van de zaak. De verlaging van de uitkering van het gemeentefonds komt echter wel volledig tot uitdrukking in de exploitatie van het desbetreffende jaar. Per saldo zou dus in de eerste jaren een dekkingstekort in de exploitatie kunnen ontstaan. Het dekkingstekort wordt opgevangen door de geleidelijke vrijval van de reserve btwcompensatiefonds. De reserve heeft bovendien de functie voor het opvangen van de financiële risico’s ten gevolge van de invoering van het btw-compensatiefonds. De financiële consequenties zijn namelijk mede afhankelijk van het toekomstig investeringsniveau en het door het ministerie nog definitief vast te stellen uitname. Deze wordt bepaald door de te declareren btw van alle gemeenten. 6. Saldo financieringsfunctie Wij hebben onze rentekosten zo veel mogelijk verdeeld naar de producten die we leveren, via een van tevoren bepaald rentetarief van 5%. De rentekosten op basis van de renteomslag is 3%. Hierdoor ontstaat een saldo wat als algemeen dekkingsmiddel kan worden gezien. Onvoorzien In de begroting 2004 is als onderdeel van het programma Burger en bestuur een bedrag opgenomen voor onvoorzien van € 94.472. Deze post onvoorzien kan ingezet worden voor alle programma’s. Gezien de gedachte van het duale stelsel en de daarmee samenhangende verantwoordelijkheid van het college voor een adequate begrotingsuitvoering, is het college gemachtigd tot beschikking over deze post: · Tot een bedrag van € 25.000 per voorstel wanneer aanvullende dekking nodig is als gevolg van financiële afwijkingen op beleidsvoornemens opgenomen in de begroting; · Tot een bedrag van € 10.000 per voorstel wanneer het een onvoorziene incidentele uitgaven betreft in afwijking van het bestaande beleid; Bij de bestuursrapportage legt het college hierover verantwoording af aan de raad en worden de mutaties over onvoorzien verwerkt in een begrotingswijziging.
58
Overzicht van baten en lasten In onderstaand overzicht treft u de budgetten per begrotingsprogramma aan. Hierin zijn de beleidsvoornemens voor 2004 opgenomen. De financiële consequenties van het investeringsplan zijn opgenomen onder het programma Burger en bestuur. Elk programma is onderverdeeld naar lasten en baten. Het overzicht toont het abstractieniveau waarop in het kader van de dualisering de raad de begrotingsbudgetten autoriseert. Binnen deze budgetten is het college geautoriseerd de begroting uit te voeren. Het college stelt een productenraming vast waarin de programmabegroting wordt uitgewerkt. Omschrijving programma 2002
Lasten 2003
2004
9.349.922
7.289.535
Woon- en leefomgeving Veiligheid
22.291.700 1.260.499
Welzijn en sociale voorzieningen Onderwijs
Burger en bestuur
Duurzame ontwikkeling Economie Totaal
2002
Baten 2003
2004
10.985.288
26.080.381
25.398.927
26.561.933
16.795.772 1.096.714
14.457.275 1.469.384
18.270.851 40.798
12.538.093 57.124
12.326.951 56.442
12.733.360 3.519.482
14.023.169 3.706.033
12.496.516 3.400.869
6.238.770 537.260
6.632.636 605.925
5.309.602 639.507
6.728.336 1.098.809
7.251.281 1.264.430
7.383.444 1.119.619
4.993.769 820.285
5.643.498 598.548
5.920.626 526.854
51.426.934 51.312.395 56.982.114 51.474.751
51.341.915
56.982.108
Investeringsplan 2004 Investeringen worden gesplitst in economisch en maatschappelijk nut. Middelen met een economisch nut zijn activa die kunnen bijdragen aan het genereren van middelen van de gemeente en/of die verhandelbaar zijn. Voorbeelden van investeringen met maatschappelijk nut zijn wegen en pleinen. Deze activa genereren geen middelen en er is geen markt voor. Investeringen met een economisch nut: Tweede fase verbetering gemeentelijke huisvesting Invulling backoffice DIS/Wfm Inrichting werkplekken Opstellen volkshuisvestingsplan Vervanging ademluchtcilinders naar lichtgewicht cilinders Vervanging 13 stuks ademluchttoestellen PA80 door PA100 met bodyguard Communicatiesets brandweerhelmen Realisatie materialenberging KVKorloo Nieuwbouw gymnastieklokaal Loosbroek Aanpassen coll. waterleiding installaties/legionella Integratie basisschool Op Weg te Vorstenbosch Investeringen met een maatschappelijk nut: Reconstructie de Misse (planvorming en 1-ste fase Verkeer: t.b.v. verkeersveiligheidsprojecten i.c.m. groot onderhoud incl. plan van aanpak looproutes Vorming van bestemmingsreserve uitvoeringsprogramma reconstructie agrarische sector (dekking uit reserve nader te bestemmen) Bestemmingsplan kom Heesch Uitvoering landschapsplan Bestemmingsplan kom Loosbroek Uitvoering rioleringsplan (dekking uit voorziening riolering) Opstellen waterplan (dekking uit grp € 7.000 en subsidie provincie € 28.000) Herziening GRP (dekking uit grp) Implementatie handhavingsvisie (dekking uit reserve nader te bestemmen)
59
1.700.000 48.222 76.140 248.268 35.000 4.191 13.960 7.563 7.500 500.000 100.000 45.000
200.000 305.062 1.000.000 45.378 63.343 25.000 2.690.055 35.000 22.000 8.067
Verloop reserves en voorzieningen in 2004 Saldo 1-1-2004
Reserves Risicoreserves Algemene reserve (= nntb) Bestemmingsreserve Totaal reserves
6.140.353 22.904.477
Voorzieningen
13.439.291
Totalen
36.343.768
Vermeerderingen wegens rente
Vermeerdingen t.l.v. exploitatie of reserves
Overige vermeerderingen
9.961.203
418.454
6.802.921
1.060.736
345.616
3.659.073 5.138.263
345.616
135.533 135.533
1.891.464 135.533
7.029.727
60
Vermind- Vermind- Vermineringen eringen deringen t.g.v. t.g.v. t.g.v. exploitatie andere activa reserves
Saldo per 1-1-2005
10.379.657 82.227
1.418.454
6.708.592
1.797.507 82.227 1.418.454
8.137.452 25.225.701
2.907.235 345.616 4.786.969 1.418.454
25.500
12.398.020
25.500
37.623.721
Deel II: Paragrafen
61
A. Lokale heffingen 1. De geraamde inkomsten De opbrengsten van de (belangrijkste) belastingen en heffingen: Onroerende zaakbelasting Afvalstoffenheffing Rioolrechten Baatbelasting Forensenbelasting Toeristenbelasting
5.456.072 2.506.912 879.806 10.278 1.423 61.000
2. Het beleid ten aanzien van de lokale heffingen Uitgangspunten tarieven OZB Er wordt rekening gehouden met een tariefsverhoging van 5% op het OZB-tarief voor 2004 en voor 2005 tot en met 2007 jaarlijks 6%. De tariefdifferentiatie van woningen/niet woningen is 100:165. De gemiddelde waarde van een woning voor dit WOZ-tijdvak, dat loopt tot en met 2004, bedraagt € 177.538 (78,28 eenheden). Voor een niet-woning is dit € 267.011 (117,73 eenheden). Uitgangspunten afvalstoffenheffing Voor het berekenen van de belastingdruk is uitgegaan van gemiddeld 496 kilogram en 22 ledigingen per jaar. Met inachtneming van de verwachte kostenstijging van 2% worden de tarieven: kilogramprijs € 0,16 (gelijk), ledigingtarief € 1,53 en het vastrecht € 122,40 vermeerderd met € 1,57 (i.v.m. afronding kilogramprijs). Het vastrecht wordt afgerond € 124,00. Het saldo van de egalisatievoorziening is in tegenstelling tot vorige jaren niet meer toereikend om een restitutie aan de inwoners te doen. In verband met het btw-compensatiefonds wordt de terugontvangen btw gekort via de uitkering van het gemeentefonds. Dit heeft tot gevolg dat het tarief weer wordt verhoogd met de oorspronkelijke btw. Uitgangspunten rioolrecht Het tarief rioolrecht wordt geïndexeerd met 2% prijsstijging. De rioolrechten worden met ingang van 2004 op basis van het waterverbruik berekend. Dit heeft een verschuiving tot gevolg tussen woningen en niet-woningen en tussen eigenaren en gebruikers. Voor een gezin wordt uitgegaan van een gemiddelde aanslaggrondslag van 143M3 en voor een niet-woning 3.000 m3. Het tarief wordt per m3 € 0,50. Bij dit tarief doet zich eveneens het effect van het btwcompensatiefonds voor. 3. Een overzicht op hoofdlijnen van de diverse heffingen De gemeente Bernheze kent de volgende belastingen en heffingen die kunnen worden onderscheiden in algemene dekkingsmiddelen en heffingen waarvan de besteding is gebonden. Uitgangspunt is dat producten die worden aangeboden tegen legestarieven kostendekkend moeten zijn. Dit principe geldt ook voor de zogenaamde retributies van inzamelen afval en riool. Algemeen dekkingsmiddel: · Onroerend zaakbelasting; · Toeristenbelasting.
62
Gebonden belastingen en heffingen: · Afvalstoffenheffing en reinigingsrechten; · Rioolrecht; · Marktgelden; · Lijkbezorging; · Leges; · Baatbelastingen. 4. Lokale lastendruk Overzicht lastendruk
2003
Woningen
Eigenaar Gebruiker
EIGENA AR EN GEBRUI KER NietWoningen
2004
Eigenaar Gebruiker Eigenaar en gebruiker
Woningen
Eigenaar Gebruiker Eigenaar en gebruiker Eigenaar Gebruiker Eigenaar en gebruiker
NietWoningen
OZB
AfvalstoffenRioolrecht heffing Tarief Bedrag Tarief Restit Tarief Terug utie -gave 212,92 170,65 231,40 -27,00
75,74
4,90
383,57 231,40 -27,00
75,74
4,48 3,59
527,43 422,65
151,48
678,91 422,65
8,07
950,08
151,48
1.101,56
2,85 2,28
223,10 178,48 236,06
5,13 4,70 3,76
401,58 236,06 553,33 442,96
71,50 154,51
8,46
995,99
154,51
Overzicht lastendruk
Niet-woningen
Totaal
2,72 2,18
71,50 -56,81
Uitkomsten lastendruk gemeente Bernheze
Woningen
Zalmsnip
Eigenaar Gebruiker Eigenaar en gebruiker Eigenaar Gebruiker Eigenaar en gebruiker
2003
Bedrag 288,66 341,02 629,68 678,91 422,65 1.101,56
63
2004
Bedrag 223,10 395,20 675,11 553,33 1.942,66 2.495,99
Wijziging ten opzichte van 2003 % -22,71 15,88 7,21 -18,50 359,64 126,58
- 34,03
288,66 341,02
- 34,03
629,68
- 34,03 - 34,03
300,35 374,84 675,11 707,84 442,66 1.150,50
5. Kwijtscheldingsbeleid Op basis van artikel 26 van de invorderingswet wordt uitvoering gegeven aan de kwijtschelding van belastingen. De gemeente Bernheze hanteert een zo ruim mogelijk kwijtscheldingsbeleid. Er wordt uitgegaan van de 100%-norm. Dit betekent dat de norm van de bestaanskosten gelijk is aan 100% van de normbedragen die zijn aangegeven in de Algemene Bijstandswet. Globaal komt een inwoner in aanmerking voor kwijtschelding indien iemand geen vermogen bezit en een gering inkomen heeft, zoals een bijstandsuitkering, werkeloosheidsuitkering (WW) of een uitkering op grond van de Algemene ouderdomswet (AOW). Als het inkomen gering hoger is kan gedeeltelijke kwijtschelding worden verleend. In verband met de invoering van een gedifferentieerd riooltarief worden extra kosten voorzien. Dit heeft te maken met het verleggen van de lasten van eigenaar naar huurder. De volgende belastingen en heffingen zijn bij gemeentelijke verordening uitgezonderd van de mogelijkheid van kwijtschelding: · afvalstoffenheffing voor bedragen groter dan € 135; · reinigingsrechten (betreft non-profit-instanties); · toeristenbelasting; · marktgelden; · lijkbezorging; · leges.
64
B. Weerstandsvermogen Weerstandsvermogen is het vermogen van de gemeente om niet structurele financiële tegenvallers op te kunnen vangen teneinde haar taken te kunnen voortzetten. Tevens legt weerstandsvermogen een relatie tussen weerstandscapaciteit en risico’s. Voordat dit weerstandsvermogen bepaald kan worden zullen wij eerst een inventarisatie van de weerstandscapaciteit en de risico's geven. 1. Weerstandscapaciteit Met weerstandscapaciteit worden al die elementen bedoeld waarmee tegenvallers eventueel bekostigd kunnen worden. Wij onderscheiden de (reëel) (vrije) reserves en de onbenutte belastingcapaciteit. Weerstandscapaciteit in vermogenssfeer In 2002 is een aantal beleidsuitgangspunten geformuleerd waaraan wij het vermogen willen toetsen. Een van deze beleidsuitgangspunten is de keuze voor het instellen van een bandbreedte van 10% (van het balanstotaal) waarbinnen de algemene reserves kunnen schommelen (voor 2004 komt 10% van het balanstotaal overeen met € 7,7 miljoen). De minimale omvang is bedoeld voor het kunnen voldoen aan de inkomensfunctie en financieringsfunctie van de algemene reserves (Deze minimale omvang is bij raadsbesluit betreffende 2e bestuursrapportage 2002 opgehoogd met € 550.000). De maximale omvang is bedoeld als bovengrens. Het meerdere kan in principe tot (eenmalige) belastingverlaging leiden. Algemene reserves per 31-12-2004 Minimale omvang Minimum risicoreserve Inkomensreserve Reserve bedrijfsrisico bouwgrondexploitatie Reserve nog nader te bestemmen Totaal
Maximale omvang
Huidige omvang
3.347.131 3.211.280
3.347.131 3.211.280
3.347.131 3.211.280
3.821.246
3.821.246
3.821.246
3.170.343 13.550.000
10.870.343 21.250.000
6.708.592 17.088.249
Vrij aanwendbaar
3.538.249 3.538.249
Het vrij aanwendbare deel van de reserve nog nader te bestemmen € 3.538.249 is de weerstandscapaciteit in de vermogenssfeer. Deze middelen kunnen gedurende het jaar vrij besteed worden aan bijstelling van beleid, nieuw beleid of het afdekken van risico's wanneer zich deze voordoen. Weerstandscapaciteit in exploitatie Riool en afval werken beiden op basis van kostendekkend tarieven er is derhalve geen onbenutte belastingscapaciteit aanwezig. Bij de post onvoorzien is nog geen beslag gelegd op deze middelen en draagt bij aan extra weerstandscapaciteit. Voor wat betreft de onbenutte belastingscapaciteit wordt uitgegaan van het normbedrag € 5,90. Dit is het maximumtarief op basis van artikel 12 gemeenten.
65
Onbenutte belastingscapaciteit Stand per 31/12/2003 Rijks- en provinciale norm OZB per eenheid van € 2.268
Stand per 31/12/2004
6,00
Totale waarde OZB
5,90
2.148.787.116 2.186.243.136
Norm belastingscapaciteit Opbrengst 2004
5.684.622 4.834.364
5.687.317 5.494.227
850.258
193.090
Onbenutte belastingscapaciteit
Als gevolg van de aanpassing van het normtarief en tariefstijging daalt de onbenutte belastingcapaciteit op OZB aanzienlijk. Weerstandscapaciteit gemeente Bernheze (bedragen x € 1.000) Stand per 31/12/2004 3.825
Totaal weerstandscapaciteit Weerstandscapaciteit in vermogenssfeer: Vrij aanwendbaar deel algemene reserve · reserve nog nader te bestemmen
3.538 3.538 3.538
Weerstandscapaciteit in exploitatie: Onbenutte belastingscapaciteit · OZB · Rioolrechten · Afvalstoffenheffing Onvoorzien
287 193 193 0 0 94
2. Risico's Onder risico's worden verstaan alle benoembare risico's waarvoor geen voorzieningen zijn gevormd of niet tot afwaardering van activa hebben geleid. Het is de bedoeling dat alleen die risico's worden gepresenteerd die afzonderlijk of gezamenlijk van substantiële betekenis kunnen zijn in relatie tot het balanstotaal of de financiële positie van de gemeente. De risico's zijn gerubriceerd in een aantal categorieën. Er worden onderkend: 1. Algemene en prijsrisico's; 2. Sociale zaken; 3. Door derden ingediende claims; 4. Vanwege ontbrekende beheerplannen; 5. Lopende projecten. Ad. 1 Algemene en prijsrisico's Renovatie woonwagencentrum Bruijstenhof De renovatie van woonwagencentrum Bruijstenhof heeft een risico in zich van vervuilde grond. De plannen voor overdracht aan een woningbouwcorporatie zal dit risico in principe niet wegnemen.
66
Gemeenschappelijke regeling Bestuursacademie Zuid-Nederland Met ingang van 1 januari 2002 is de gemeenschappelijke regeling opgeheven. Door de gemeente is reeds een voorlopige bijdrage betaald van € 51.595. De finale afrekening is per heden niet bekend. BTW-compensatiefonds Het risico van de effecten van de herverdeling van het gemeentefonds ten gevolge van de invoering van het BTW-compensatiefonds is maximaal € 132.000 (aantal inwoners x € 4,54). Kosten van referendum Voor de kosten van een eventueel te houden referendum is geen budget opgenomen in deze begroting. Verkoop van aandelen Obragas aan RWE Gebleken is dat de verkoop van de aandelen van Obragas aan het Duitse bedrijf RWE niet onherroepelijk is. Vanwege onduidelijk rijksbeleid kan over twee jaren de transactie nog teruggedraaid worden. De provincie acht vanuit haar toezichtstaak de situatie risicovol. Realisatie autosnelweg A-59 Tot aan de goedkeuring van het (de) daarvoor vast te stellen bestemmingsplan(nen) bedraagt het maximale risico het aandeel, verdeeld naar rato van het inwonertal, in het bedrag van € 7 miljoen; feitelijk betekent dit een bedrag van ca € 0,84 miljoen (bevolkingsaantal 1.1.2002). Met de andere gemeenten gezamenlijk draagt Bernheze het ‘gebruikelijke’ financiële risico van de exploitatie van het regionale bedrijventerrein. Vanaf de goedkeuring van het bestemmingsplan bedraagt het maximale risico het aandeel in de totale gezamenlijke gemeentelijke bijdrage van € 11 miljoen; naar rato van inwonertal betekent dit ca € 1,32 miljoen. Ad. 2 Risico’s Sociale Zaken WVG Sinds de invoering van de Wet voorzieningen gehandicapten in april 1994 wordt de gemeente geconfronteerd met een stijgende lijn van uitgaven. Vanaf 1998 overschrijden de uitgaven de inkomsten vanuit de algemene uitkering en wordt het tekort afgedekt door de gevormde reserve egalisatiefonds WVG. Inmiddels zijn een aantal maatregelen genomen, welke geleid hebben tot een terugloop van de kosten verband houdend met vervoersvoorzieningen. Daarnaast is sprake van een dalend beroep op woonvoorzieningen (woningaanpassingen). Wet inburgering nieuwkomers De door het rijk in het kader van de Huisvestingswet op te leggen taakstelling is onzeker en kan voor geheel andere uitkomsten leiden. Hierbij wordt verwezen naar de landelijke discussie rondom het asielzoekersvraagstuk.
67
Wet werk en bijstand Per 1-1-2004 wordt de Wet werk en bijstand ingevoerd (Wwb). Vanaf deze datum wordt de gemeente volledig financieel verantwoordelijk voor de financiering van de bijstandsuitkeringen. Hiertoe ontvangt de gemeente een budget. Voor 2004 is het budget indicatief vastgesteld op € 2.447.674. Voor zover nu bekend is wordt er een vangnet gerealiseerd. Als de feitelijk gerealiseerde uitgaven in 2004 voor de uitkeringen meer dan 10% hoger zijn dan € 2.447.674 (> € 244.767) en: · de overschrijding een gevolg is van bijzondere omstandigheden en · de uitvoering op orde is wordt het bedrag bóven de drempel alsnog door het Rijk uit de begroting van SZW vergoed. Derhalve bedraagt het risico minimaal € 244.767 en meer in geval van een overschrijding van 10% als de gemeente niet voldoet aan de genoemde criteria van de vangnetregeling. Ad. 3 Door derden ingediende claims Planschade Op dit moment loopt een zestal zaken over een vergoeding van schade als bedoeld in artikel 49 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening. (Planschade.) Een recente uitspraak van de Hoge Raad geeft aan dat planschade niet meer verhaalbaar is op de planontwikkelaars, maar voor rekening van de gemeente komt. Dit geldt voor lopende en nieuwe projecten. Milieuvergunningen In het kader van een aanvraag van milieuvergunningen zijn door acht agrariërs ammoniakemissierechten aangekocht op grond van het ammoniakreductieplan (arp). De gemeente heeft geen milieuvergunning verleend. In een uitspraak van de afdeling bestuursrechtspraak van 2 oktober 1997 is bepaald dat het saneren van ammoniakemissierechten niet kan worden afgedwongen indien het verzoek om vergunning niet leidt tot een ammoniakemissie, die hoger is dan de emissie, die uit een rechtsgeldige vergunning voortvloeit. De agrariërs stellen schade te hebben geleden. De desbetreffende stukken zijn voor behandeling doorgezonden naar de verzekeraar van de gemeente. Het gemoeide risico wordt begrensd door in de verzekeringspolis bepaalde drempelbedragen. Gegarandeerde geldleningen Op 17 november 1994 is besloten tot deelname aan het Waarborgfonds eigen woningen en in aanvulling daarop is nadien nog besloten tot het afkopen van de financiële risico's van alle eerdere verleende gemeentegaranties woningbouw. Het financiële risico van de gemeente is beperkt tot de achtervangfunctie. In theorie is het mogelijk dat ons nog schadeclaims bereiken over voor 1994 genomen beschikkingen, die mogelijk (in rechterlijke uitspraken) achteraf als onrechtmatig worden aangemerkt. Er zijn op dit moment geen concrete claims bekend. Ad. 4 Risico's vanwege ontbrekende beheerplannen Beheerplannen Voor de buitensportvelden ontbreekt momenteel een planmatig onderhoudsplan. Ad. 5 Risico’s vanuit projecten Geluidswal Risico’s blijven beperkt tot de fiscale beoordeling achteraf met betrekking tot de omzetbelasting.
68
Om toch een indicatie te geven over de totale omvang van de risico's, hebben wij een globale inschatting gemaakt naar de omvang van deze risico's. Deze inschatting is gebaseerd op gegevens die in de risico's zelf zijn vernoemd of een inschatting op basis van ervaringsgegevens. Deze inschatting levert het volgende beeld op: Soort risico Globale inschatting (x € 1.000) Algemene en prijsrisico's; Sociale zaken; Door derden ingediende claims; Vanwege ontbrekende beheerplannen; Lopende projecten;
2.202 543 325
Totaal
3.140
50 20
3. Weerstandsvermogen Weerstandsvermogen kunnen wij op dit moment dus opvatten als een verhoudingsgetal tussen de weerstandscapaciteit en de geïnventariseerde risico's. Weerstandscapaciteit Risico's (globale inschatting)
3.825.000 ---------3.140.000
= 121 %
Wanneer zich de risico's in de loop van de tijd voordoen hebben wij als gemeente voldoende vrije middelen ter beschikking deze risico's af te dekken. Een probleem doet zich voor wanneer deze risico's zich gelijktijdig voordoen. Alhoewel deze kans vrij klein is willen wij toch in beeld brengen wat op dat moment de gevolgen voor de gemeente zijn. In de weerstandscapaciteit zitten onderdelen die niet direct te gelde kunnen worden gemaakt. De belastingen zijn voor 1 jaar vastgesteld en kunnen niet tussentijds verhoogd worden. Het gevolg is dat de weerstandscapaciteit beperkt blijft tot de vrije reserves. Weerstandscapaciteit Risico's (globale inschatting)
3.538.000 ---------3.140.000
= 112 %
De betekenis van deze beide percentages is dat de gemeente voldoende in staat is eventuele risico's op te vangen zonder dat hierdoor de bedrijfsvoering van de gemeente in gevaar komt. De manier waarop wij een inschatting van de risico's geven is op zichzelf al een risico. Schatten wij de risico's te laag dan scheppen wij een te rooskleurig beeld van het weerstandsvermogen. Schatten wij de risico's te hoog dan is het weerstandsvermogen te laag en nemen wij actie om de weerstandscapaciteit te verhogen terwijl dit niet nodig blijkt. Een andere invalshoek is bijvoorbeeld de weerstandscapaciteit naast een verhoudingsgetal tussen weerstandscapaciteit en risico's te koppelen aan een bedrag per inwoner.
69
Meerdere gemeenten werken al met weerstandscapaciteit gekoppeld aan een bedrag per inwoner of woonruimte. Echter een vergelijking tussen deze bedragen is sterk afhankelijk van de aard en het risicoprofiel van de gemeente. Het vergelijken van deze bedragen is op dit moment nog te vroeg. Weerstandscapaciteit in bedrag per inwoner / woonruimte 31-12-2003 31-12-2004 Weerstandscapaciteit 3.166.000 3.825.000 Inwoners 28.857 29.158 Woonruimte 10.200 10.289 Bedrag per inwoner Bedrag per woonruimte Per inwoner · Referentiegemeente · Norm rijk / provincie Per woonruimte · Referentiegemeente · Norm rijk / provincie
109,71 310,39
131,18 371,75
nvt nvt
nvt nvt
nvt 136,00
nvt nvt
70
C. Onderhoud kapitaalgoederen Het beheer van kapitaalgoederen (wegen, water, groen, riolering, gebouwen, sportfaciliteiten etc.) is belangrijk. Niet alleen omdat het de publieke ruimte betreft en er dus directe invloed is op het woon-, leef- en werkklimaat van iedereen, maar ook omdat er veel geld besteed wordt aan het beheer van kapitaalgoederen. Het beleid van gemeente Bernheze voor het onderhoud kapitaalgoederen is opgenomen in de volgende nota’s: · Wegbeheer 1997-2006 (november 1996) · Landschapsplan (december 1998) · Verkeersveiligheidsplan (november 1999) · Fietsvoorzieningen buitengebied (november 2001) · Beleidsplan openbare verlichting (november 2000) · Gemeentelijk Rioleringsplan 2e generatie (december 2000) · Groenstructuurplan en groenbeheerplan (maart 2001) · Inventaris binnensportaccommodaties (1998-2010) Voor de buitensportvelden ontbreekt momenteel een planmatig onderhoudsplan. Integraal Beheer Openbare Ruimte (IBOR) In 2003 is gestart met het opstellen van een beleidsplan voor het beheer van de openbare ruimte. De kosten die eventueel voortvloeien uit het op te stellen beleidsplan zijn nog niet aan te geven. Wegen Voor het jaarlijks uit te voeren grootschalig onderhoud worden vanuit het beheersysteem de wegen geselecteerd die op basis van een globale visuele inspectie voor onderhoud in aanmerking komen. Hierbij wordt zoveel mogelijk afstemming gezocht met het riool en groenbeheer, de afbouw van bestemmingsplannen en de lopende en/of in voorbereiding zijnde verkeerstechnische projecten. De CROW-systematiek voor het ‘waarderen’ van de staat van onderhoud van de wegen is in 2002 herzien. Uit de op brede schaal verkregen evaluatiegegevens behoeft de herziene systematiek op diverse punten bijstelling. In de loop van 2003-2004 worden de aanscherpingen doorgevoerd. Hierop zullen deze in de wegbeheerpakketten worden aangepast. De daadwerkelijke resultaten voor de meerjarenplanningen en ramingen zullen op termijn bruikbaar zijn. Landschapsplan Bernheze 1998 In 1998 is het Landschapsplan Bernheze vastgesteld. Het landschapsplan is richtinggevend voor diverse ontwikkelingen in het buitengebied. In het plan zijn verschillende projectvoorstellen opgenomen. Jaarlijks wordt een selectie van de projectvoorstellen uitgevoerd. De projectvoorstellen variëren van landschappelijke beplantingen, natuurontwikkeling en beheertaken (o.a. bij particulieren). Naast de projectvoorstellen worden ook andere ideeën aangedragen op gebied van extensieve agrarische activiteiten en recreatie in combinatie met natuur en landschap. De uitvoering van projecten gebeurt in overleg met de Adviesgroep Flora en Fauna die bij de vaststelling van het landschapsplan opgericht is. Veel projecten worden in samenwerking met verenigingen of andere overheden voorbereid en uitgevoerd. Openbare verlichting In het beleidsplan openbare verlichting is een strategie uitgezet ten aanzien van het te voeren beheer en onderhoud van de bestaande en nieuw aan te brengen openbare verlichtingsinstallaties in de gemeente Bernheze over de langere termijn. De openbare verlichting moet een bijdrage
71
kunnen leveren aan een sociaal veilige, verkeersveilige en leefbare ruimte. Bij het opstellen van het verlichtingsplan is uitgegaan van de noodzakelijk te achten werkzaamheden om, conform de “aanbevelingen van de Nederlandse Stichting voor Verlichtingskunde”, de richtlijnen vanuit het “Politiekeurmerk Veilig Wonen” en de vertaling van de gemeentelijke “leidraad voor het beleid”, te komen tot een goede openbare verlichting. Groen In 2001 is het Groenstructuurplan vastgesteld. In dit plan per kern (en afhankelijk van de grootte van de kern ook per ‘wijk’) de gewenste groenstructuur aangegeven. Om het groen in de verschillende kernen goed te beheren en om voor de toekomst een karaktervolle, duurzame en hoogwaardige groenstructuur te realiseren is het nodig dat uitvoering wordt gegeven aan het Groenstructuurplan. Riolering Op basis van het Gemeentelijk Rioleringsplan 2000-2004 is het beleid vertaald in 3 operationele programma’s. Door het opstellen van operationele programma’s krijgt het beheer van de riolering een operationeel karakter zodat onderhoud en vervanging planmatig worden uitgevoerd. Water Er wordt voor alle type sloten in de gemeente een onderhoudsplan opgesteld. Hierin zal worden vastgelegd waar, onder welke voorwaarden, welk onderhoud dient te worden uitgevoerd. Gebouwen Gemeentelijke gebouwen Het realiseren van onderhoudsmaatregelen aan gemeentelijke gebouwen moet plaatsvinden op basis van een meerjarig onderhoudsplan. In 2003 is voor alle gemeentelijke gebouwen een nieuw onderhoudsplan opgesteld. De begeleiding van de uitvoering van dit plan aan de hand van jaarprogramma’s wordt uitbesteed aan een bedrijf. In de het opstellen van een nieuw onderhoudsplan zal ook tot gevolg hebben dat de financiële dekking van het onderhoud wordt gewijzigd. Zo zal opnieuw worden bepaald welke stortingen ten laste van de exploitatie aan één onderhoudsvoorziening moeten worden gedaan. Onderwijsgebouwen Ook voor onderwijsgebouwen wordt momenteel (zomer 2003) een nieuw onderhoudsplan opgesteld. Op basis van dit plan zal met de schoolbesturen worden overlegd of het onderhoud aan de buitenzijde (voor rekening van gemeente) wordt doorgedecentraliseerd naar de schoolbesturen. Inventaris binnensportaccommodaties Voor het planmatig vervangen van de inventaris/inrichting van de gemeentelijke binnensportaccommodaties is een plan beschikbaar. Het vervangen van materiaal en toestellen wordt getoetst aan dit plan. Onderhoud kunstwerken In juni 2003 is opdracht gegeven om alle kunstwerken in onze gemeente te inventarisen, te beschrijven en aan te geven welke onderhoudsmaatregelen – over meerdere jaren gezien moeten worden getroffen.
72
Financiële consequenties De onderstaande tabel bevat een overzicht van de lasten onderhoud kapitaalgoederen, gerubriceerd naar programma’s. In programma Burger en bestuur Woon- en leefomgeving Veiligheid Welzijn en sociale voorzieningen Onderwijs Duurzame ontwikkeling Economie Totaal
2002
2003
2004
2005
2006
2007
10.320 4.175.419 1.257.082 1.561.555 1.381.844 2.788.896 81.471
8.349 3.901.700 1.120.534 1.484.200 1.235.878 2.601.694 83.510
0 3.536.759 1.186.541 1.327.690 1.263.563 2.920.908 86.279
0 3.572.620 1.188.541 1.335.607 1.248.644 2.896.624 80.494
0 3.604.720 1.200.369 1.346.735 1.216.673 2.763.472 81.330
0 3.641.885 1.215.241 1.353.198 1.200.510 2.762.920 82.186
11.256.587
10.435.865
10.321.740
10.322.530
10.213.299
10.255.940
73
D. Financiering De uitvoering van de programma’s in deze begroting wordt ondersteund door de treasuryfunctie. Deze treasuryfunctie omvat in hoofdlijnen de financiering van het voorgestane beleid en het uitzetten van de liquide middelen die niet direct nodig zijn voor de uitvoering hiervan. Voor de gemeente Bernheze is het beleid in deze vastgelegd in het “Treasurystatuut”, zoals dat door de raad is vastgesteld in mei 2001. Op dit statuut heeft één wijziging plaatsgevonden om een aantal bedragen aan te passen. (raad 7 november 2002) De uitvoering van de treasuryfunctie vereist (soms snelle) beslissingen in een steeds complexer wordende geld- en kapitaalmarkt. Hieraan gekoppeld vormt een van de belangrijkste uitgangspunten van de wet Fido (Financiering decentrale overheid) het beheersen van de risico’s en dit blijft tot uitdrukking komen door een tweetal randvoorwaarden: 1. het aangaan en verstrekken van leningen alsmede het verlenen van garanties zijn alleen toegestaan voor de uitoefening van de publieke taak; 2. de uitzettingen en derivaten moeten een prudent karakter hebben en niet gericht zijn op het genereren van inkomsten door het lopen van overmatige risico’s. Op basis van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten dient in deze financieringsparagraaf aandacht te worden geschonken aan een aantal specifieke deelfuncties. Deze deelfuncties zijn risicobeheer, kasbeheer en gemeentefinanciering. Risicobeheer Het risicobeheer beoogt een samenvatting te zijn van het verwachte risicoprofiel van de organisatie en is het kernonderdeel van de treasuryparagraaf. Onder deze risico’s worden verstaan het renterisico, kredietrisico, koersrisico, intern liquiditeitsrisico en valutarisico. Voor het beheersen van het renterisico worden door de wet Fido heel concrete richtlijnen gegeven in de vorm van een kasgeldlimiet en de renterisiconorm. Onder de kasgeldlimiet wordt verstaan een renterisico op vlottende schuld, en dat is een bedrag ter grootte van 8,50 % van het totaal van de jaarbegroting bij aanvang van het jaar. Dit houdt in dat de netto vlottende schuld (schuld in rekening-courant en opgenomen deposito’s) niet mag uitkomen boven het berekende bedrag. Uit de berekening van de langlopende schuld blijkt dat voor 2004 de renterisiconorm voor Bernheze € 913.829 bedraagt. Dit betekent dat in enig jaar 20% van het bedrag van de opgenomen geldleningen onder een renteaanpassing c.q. andere condities kan vallen. In 2003 is de laatste ‘gemeentelijke” lening vervroegd afgelost; de nog resterende vijf leningen op het overzicht van geldleningen zijn doorverstrekte leningen voor de woningbouw, waarvan de rente en aflossing integraal worden terugontvangen. Deze leningen brengen geen risico met zich mee en daarnaast zijn de condities aangepast tot een rentevaste looptijd. Het kredietrisico wordt beperkt omdat uitsluitend gelden mogen worden uitgezet bij kredietwaardige partijen met minimaal een AA-rating.
74
Deposito’s worden uitgezet bij de BNG, ING, ABN/AMRO en RABO welke allen een rating hebben van AA of hoger. Koersrisico Dit speelt eigenlijk niet binnen de gemeente Bernheze omdat in de richtlijnen is opgenomen dat de hoofdsom gegarandeerd dient te zijn. Intern liquiditeitsrisico Dit houdt het beheersen in van de risico’s van mogelijke wijzigingen in de liquiditeitenplanning en meerjaren investeringsplanning waardoor als gevolg daarvan de financieringskosten hoger uit kunnen vallen. Hiervoor wordt verwezen naar de liquiditeitsbegroting, die als overzicht is opgenomen en waarin de jaren tot en met 2007 zijn opgenomen. Op basis van deze gegevens wordt inzicht verkregen in de eventuele gewenste financiering. Valutarisico Dit is alleen aan de orde indien transacties in niet eurovaluta worden afgesloten. Voor Bernheze zal dit hoogstwaarschijnlijk niet voorkomen. Kasbeheer (geldstromenbeheer, saldo- en liquiditeitenbeheer) Geldstromenbeheer houdt o.a. in dat de liquiditeitenpositie een dusdanig niveau heeft dat het reguliere betalingsverkeer normaal doorgang kan blijven vinden. Hierbij wordt gebruik gemaakt van saldocompensatie tussen de verschillende rekeningen. Een ander aspect is het betalingsverkeer zodanig inrichten dat de externe bankkosten worden geminimaliseerd. Met de huisbankier, de nv BNG, loopt een integrale dienstverleningsovereenkomst, waarbij over de overtollige liquiditeiten op dagbasis een vergoeding op daggeld onder bepaalde condities wordt ontvangen. Van deze overeenkomst zijn de deposito’s uitgezonderd. In de loop van 2004 zullen o.a. de kosten van het bankverkeer worden vergeleken met enkele andere aanbieders van bankdiensten. Saldo- en liquiditeitenbeheer Hiermee worden de activiteiten aangeduid die erop gericht zijn het aantrekken van gelden en het uitzetten van gelden voor de duur van maximaal één jaar. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een liquiditeitsplanning, die periodiek wordt bijgesteld. Voor de gemeentefinanciering wordt gebruik gemaakt van deze planning. Met het uitzetten van gelden wordt een optimaal renteresultaat beoogd. Het aantrekken van gelden in dit kader is overigens wel gebonden aan een maximumbedrag, de kasgeldlimiet. Om tot zo gunstig mogelijke resultaten te komen, zijn intern een aantal afspraken gemaakt, waarbij over het algemeen genomen mutaties/transacties/notarisakten van > € 100.000 bij de treasurer worden aangemeld.
75
Gemeentefinanciering (financiering/leningportefeuille, uitzetting en relatiebeheer) Omdat de uitvoeringsdatum van toekomstige investeringen soms heel lastig te plannen is, is het aantrekken van de juiste financiering afhankelijk van het maken van de juiste inschattingen. Een goede liquiditeitenplanning vormt de basis voor een adequate financiering. Op basis van de liquiditeitsbegroting kan de conclusie getrokken worden dat in de loop van 2004 zal moeten worden overgegaan tot consolidatie; dit houdt in dat korte schuld moet worden omgezet in lange schuld door het aantrekken van een of meer vaste geldleningen. Volgens de liquiditeitsbegroting bedraagt de financieringsbehoefte over de jaren 2004 tot en met 2007 € 27.150.000. Echter, in de praktijk blijkt dat de investeringen vertraagd worden gerealiseerd ten opzichte van de prognoses. Door de behoorlijke overliquiditeit van de laatste jaren en de voordelige rente percentage zijn een aantal vaste geldleningen vervroegd afgelost. In 2003 is de laatste “eigen” vaste geldlening eveneens vervroegd afgelost. De in de staat E nog opgenomen geldleningen betreffen alleen nog geldleningen, die zijn doorverstrekt aan woningbouwstichting De Kleine Meierij te Rosmalen. Voor 2004 is op dit terrein geen rentewinst meer te boeken, ook niet op andere condities omdat deze leningen gedurende 2002 en 2003 geconverteerd en rentevast zijn gemaakt voor de resterende looptijd Uitzetting van overtollige liquiditeiten is al bij voorgaande onderdelen opgenomen. Met de huisbankier, de nv BNG, vindt minimaal een keer per jaar een evaluatie plaats. Nieuwe ontwikkelingen op betalingsgebied, beleggingsproducten, internetverkeer en nieuwe financiële pakketten vormen de aanleiding tot meer dan één bezoek. Overige Rentevisie (juli 2003) (algemene ontwikkelingen, rentebeleid) Met de rentevisie wordt beoogd de toekomstige ontwikkelingen voor de korte en langere termijn zo goed mogelijk in te schatten. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de visies zoals die door BNG en enkele andere grote handelsbanken en een institutionele belegger periodiek worden uitgegeven. Uit die visies is wel een algemene lijn te destilleren. De korte rente: Door de lage groei en gunstige inflatievooruitzichten heeft de ECB in juni 2003 besloten om de rentetarieven te verlagen naar een historisch laag niveau van 2 %. Daarbij bestaat nog de verwachting dat de ECB het monetaire beleid, in relatie tot de verwachte inflatieontwikkeling, nog wat zal versoepelen. Er wordt dan ook vanuit gegaan dat de geldmarktrente voor ultimo 2004 geraamd kan worden op een niveau van 2,2 % tot 2,7 %. De lange rente: Naar verwachting zal de internationale conjunctuur geleidelijk aantrekken, waarbij de motor achter het economische herstel de Verenigde Staten is. Door de invloed van de prijs van de dollar ten opzichte van de euro en de verwachte inflatiecijfers zou de conclusie kunnen worden getrokken dat de lange rente een stijging laat zien van 3,7 % à 4,2 % naar 4,2 à 4,7 %
76
Voor Bernheze houdt dit in, dat in geval van consolidatie van korte schuld tijdig in een vaste financiering moet worden voorzien. Gelet op de praktijk dat de investeringen enigszins vertraagd worden uitgevoerd ten opzichte van de prognose is het niet gewenst om nu reeds vaste financiering te contracteren.
77
E. Bedrijfsvoering De bedrijfsvoering van onze gemeente omvat alle faciliteiten en randvoorwaarden die benodigd zijn om de gewenste dienstverlening aan de burgers te realiseren. De beleidsvoornemens die wij nastreven op het gebied van onze bedrijfsvoering zijn een directe afgeleide van de beleidsvoornemens die wij in het programma Burger en bestuur ten aanzien van de dienstverlening hebben opgenomen. Om onze dienstverlening aan de burgers steeds verder te kunnen verbeteren investeren wij ook in het continu verbeteren van onze bedrijfsvoering. Beide zijn in toenemende mate met elkaar verbonden. Met het investeren in onze bedrijfsvoering willen wij tevens tegemoet komen aan de toegenomen behoefte van burgers aan inzicht in en verantwoording over de gemeentelijke huishouding. Wij onderschrijven hiermee het belang van een rechtmatig, doelmatig en doeltreffend beleid en beheer. Wat mag het kosten? De mutaties betreffen investeringen van de inrichting van kantoorwerkplekken, personeelskosten, investeringen in ICT, integriteitbeleid cultuur en afkoop van lease. Deze kosten zijn geïntegreerd met de diverse overige programma's. Waaruit bestaat onze bedrijfsvoering? De bedrijfsvoering van onze gemeente omvat de volgende onderdelen: · Planning & Control; · Personeelsmanagement; · Cultuur; · Informatisering & automatisering; · Inkoop en aanbesteding. Planning & Control cyclus De ontwikkeling en het onderhoud van de planning & control instrumenten is gericht op het verder optimaliseren van de planning & control cyclus. Het verbeteren van de planning & control cyclus is een continu proces. Het doel is te komen tot een steeds betere planning en verantwoording naar secretaris, college en raad. In 2003 is gestart met het afdelingplan volgens nieuwe opzet en met afdelingsrapportages, in aanvulling op de bestaande bestuursrapportages. Vanaf 2004 zal er jaarlijks een concernplan worden opgesteld. In het concernplan worden de organisatiebrede en afdelingsoverstijgende (beleids)doelstellingen geformuleerd. Daarnaast heeft de invoering van de dualisering gevolgen voor de inrichting van de planning & control cyclus. In 2003 is de programmabegroting reeds in de plaats gekomen van de beleidsbegroting. Vanaf 2004 zal de beheersbegroting plaats maken voor de productenraming. Ook willen wij vanaf 2004 een eerste stap zetten in het werken met prestatie-indicatoren. Met deze prestatie-indicatoren willen wij een meetinstrument introduceren voor het functioneren van de gemeentelijke organisatie, in het bijzonder ten aanzien van de kwaliteit van de dienstverlening en de doelmatigheid van de bedrijfsvoering. Aan de hand van het meten van prestaties kan zo nodig bijsturing plaatsvinden. Met het formuleren van prestatie-indicatoren die gekoppeld worden aan de (beleids)doelstellingen die worden nagestreefd wordt de basis gelegd voor het opstellen van concrete prestatieafspraken tussen bestuur en organisatie.
78
Personeelsmanagement Strategisch personeelsmanagement De kwaliteit van de organisatie bepaalt in grote mate of we er als organisatie in slagen aan de wensen van de klanten tegemoet te komen. De inbreng van alle medewerkers in de organisatie is daarbij essentieel. Dit stelt hoge eisen aan de inrichting van de organisatie en de kwaliteit van de medewerkers. De kwaliteit van de medewerkers is een begrip voor het goed functioneren van de organisatie. Het investeren in de kwaliteit van de medewerkers is een permanente doelstelling in het personeelsbeleid van onze organisatie. Dit is zowel in het belang van de medewerker als de organisatie. Opleiding en training zijn hierbij belangrijk. Wij willen met een (strategisch) personeelsbeleid een positieve bijdrage leveren aan het functioneren van medewerkers, zodat zij in staat zijn de producten te leveren die de burger en organisatie van ze vraagt. De notitie strategisch personeelsmanagement die wij dit jaar voorbereiden vormt hierbij het vertrekpunt voor de komende jaren. Persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) Er worden meer en andere kwaliteiten van medewerkers verwacht om mee te kunnen met de ontwikkelingen die geënt zijn op de verbetering van de dienstverlening en de bedrijfsvoering. Ook in het project Front- & Backoffice vormen de medewerkers een belangrijke factor. Welke kennis en vaardigheden zijn nodig om goed te (kunnen) functioneren binnen het vernieuwde dienstverleningsconcept. Opleiding en training zijn bij uitstek de instrumenten om medewerkers zodanig te faciliteren dat zij in staat zijn hun functie op het gewenste niveau in te vullen. Het uitgangspunt hierbij vormt de leerbehoefte van de medewerker en de noodzaak tot opleiding en de persoonlijke ontwikkelingsplannen (POP’s). Functieprofielen en competenties Momenteel zijn we volop bezig met de ontwikkeling van hernieuwde functieprofielen, waarin zowel de generieke als de speciaal voor de functie gewenste competenties zijn opgenomen. De hernieuwde functieprofielen worden in 2004 gewaardeerd. In zijn algemeenheid geldt dat een herwaarderingsronde leidt tot verhoging van de waardering van een aantal functies. Daarom stellen we voor het budget “salarisconsequenties onderhoud Fuwa” voor 2004 op te hogen. Aan de hand van de functieprofielen kunnen vervolgens de POP’s worden opgesteld. Op basis van voortschrijdend inzicht en met behulp van de competenties en de POP’s gaan we het strategisch opleidingsplan voor 2004 verder vervolmaken. Opleidingsbudget In de begroting van 2000 is besloten het opleidingsbudget geleidelijk te verhogen tot 2 % van de loonsom in 2003. Voor het jaar 2003 is dit getemporiseerd en zijn we uitgegaan van 1,75% van de loonsom. Het project Front- & Backoffice vraagt een extra investering in opleidingen. Het uitgangspunt is dat deze opleidingen uit de bestaande budgetten bekostigd worden. Gelet op de opleidingsbehoefte en opleidingsnoodzaak willen we voor 2004 en verder het opleidingsbudget weer structureel verhogen tot 2% van de loonsom. Arbobeleid Dit jaar ronden we de Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) af. Op basis hiervan wordt het Arbo (meer)jarenplan opgesteld. In 2004 geven we invulling aan het Arbojaarplan. De RI&E vormt ook de basis voor de Periodieke Arbeidsgeneeskundige Onderzoeken (PAGO’s). We willen deze PAGO’s, die doelgroepgericht zijn, uitvoeren om gezondheidsrisico’s voor medewerkers te voorkomen en een gezond arbeidsklimaat te bewaken.
79
De werkgroep ziekteverzuimbeleid start met een gerichte opzet voor het ziekteverzuimbeleid. Aan de hand van een analyse van het verzuim komt de werkgroep met een advies over het beheersen en terugdringen van het verzuim. De RI&E speelt een belangrijke rol bij dit advies. Ondernemingsraad Sinds de Wet op de Ondernemingsraden ook voor de overheid van toepassing is kent onze organisatie vanaf medio 1997 een ondernemingsraad (OR). De werkzaamheden van de OR zijn de laatste jaren toegenomen. Zowel voor de voorzitter als voor de leden van de OR is een aantal uren opgenomen in de werkplanning ten behoeve van het verrichten van OR-werkzaamheden. Dit aantal uren blijkt in de praktijk onvoldoende toereikend te zijn en leidt tot fricties tussen de uren die nodig zijn voor OR-werkzaamheden en de uren die nodig zijn voor reguliere werkzaamheden. Wij vinden het belangrijk dat we over een goed functionerende OR kunnen beschikken. De organisatie heeft profijt van een professionele inbreng van de OR. Daarom stellen we voor dat de functie die vervuld wordt door de voorzitter van de OR meer uren ter beschikking krijgt voor vrijstelling ten behoeve van het uitvoeren van OR-werkzaamheden. Concreet betekent dit dat 500 uren op jaarbasis extern worden ingehuurd om de voorzitter van de OR te ontlasten in zijn reguliere taken. Ervaringscijfers leren dat dit reële aantalen uren zijn. Formatie-uitbreiding De afgelopen jaren zijn de ontwikkelingen op het gebied van bouw- en woningtoezicht erg snel gegaan. Door deregulering en invoering van nieuwe regelgeving is er sprake van een toename van het aantal vergunningaanvragen en meldingen en is de druk op de cluster bouw- en woningtoezicht de afgelopen jaren fors toegenomen. Daarnaast ligt er een verzoek van de afdeling FBI om extra ondersteuning vanuit bouw- en woningtoezicht in verband met de uitvoering van de Wet waardering onroerende zaken (WOZ). De WOZ-beschikkingen kunnen dan tijdig de deur uit hetgeen tevens meer rente inkomsten genereert. Een andere ontwikkeling is dat handhavingmedewerkers in de afgelopen jaren dermate veel overtredingen constateren dat de juridische medewerkers het aanbod niet kunnen verwerken. Door middel van een vastgesteld prioriteitenbeleid wordt bepaald welke overtreding wordt opgepakt. Hierdoor is een behoorlijke lijst van nog te behandelen zaken ontstaan. Daar komt bij dat een intensivering van de controle- en toezichttaken op de bouw ook zal leiden tot handhavingzaken. Een soortgelijke problematiek doet zich ook voor met betrekking tot de preventie, controle en handhavingsfunctie van de brandweer. Het is de taak van de gemeentelijke overheid om te zorgen dat met name de gebruiksvergunningen op orde zijn met voldoende controle en handhaving. Om deze functie voldoende te kunnen waarborgen achten wij het noodzakelijk dat hiervoor een structurele formatie-uitbreiding wordt gerealiseerd. Resumerend stellen wij voor om boven bovenstaande taken een structurele formatie-uitbreiding te realiseren met een totale omvang van 1,68 fte, waarvan 0,68 fte kan worden gedekt uit de in de begroting opgenomen post voor structurele inzet van derden en de genoemde rentewinst ten gevolge van het tijdig versturen van de WOZ-beschikkingen. De resterende formatie-uitbreiding van 1,0 fte willen wij aanwenden voor handhavingstaken van Milieu- en Bouwzaken en de Brandweer. De ontwikkeling van de organisatie vraagt een professioneel management. Een voorwaarde hierbij is adequate ondersteuning door specialisten. Eén van die specialismen is personeel en organisatie (p&o). De personeelsconsulenten zijn nagenoeg al hun uren kwijt aan personeelsconsulenttaken (ondersteuning afdelingshoofden) en werving en selectie. Hierdoor blijft er onvoldoende tijd over voor reguliere werkzaamheden zoals planning & control, functiewaardering, ontwikkelen en onderhoud van beleid en regelingen, projecten, opleidingsplan, genereren van managementinformatie etc. Daarnaast is het aantal medewerkers in onze organisatie in de afgelopen jaren met 25% toegenomen. Dit is enerzijds het gevolg van
80
formatie-uitbreiding en anderzijds wordt er ook steeds meer gebruik gemaakt van de mogelijkheid tot deeltijdwerken. Door de werkdruk bij de medewerkers van de administratie kunnen de personeelsconsulenten een aantal werkzaamheden, zoals rechtspositie en administratieve ondersteuning niet meer kwijt. Vanwege het beheersmatige karakter van de werkzaamheden van de personeelsadministratie is het niet mogelijk te temporiseren. We willen de formatie voor de totale p&o-functie (personeelsconsulenten en personeelsadministratie) daarom structureel uitbreiden met 1,0 fte. Cultuur Klankbordgroep Cultuur In aanloop naar de invoering van het dienstverleningsconcept van front & backoffice streven we ernaar om een klantgerichte dienstverlenende organisatie te zijn met een cultuur die op die ambitie is afgestemd. Om deze ambitie als organisatie te realiseren willen we op verschillende manieren in de ontwikkeling van cultuur investeren. De klankbordgroep Cultuur is opgericht met het doel om de ontwikkeling van de organisatiecultuur binnen de gemeente te stimuleren. In 2004 wil de klankbordgroep concreet vorm geven aan deze ontwikkeling door meerdere organisatiebrede themabijeenkomsten te organiseren, aanvullende initiatieven te ontwikkelen voor het door de afdeling BPO opgezette introductieprogramma voor nieuwe medewerkers en middels een cultuurbarometer periodiek de ontwikkeling van de organisatiecultuur meten. Integriteit Het vertrouwen van de burger in het bestuur is de laatste jaren onder ander door zaken als de bouwfraude onder druk komen te staan. Wij willen graag een integer lokaal bestuur vormen en zullen de komende jaren een actief integriteitsbeleid voeren waarin wij onder andere gedragscodes voor wethouders, burgemeester en raad zullen opstellen. Vanaf 2004 willen wij concreet uitvoering geven aan de uitgangspunten en beleidsvoornemens die wij dit jaar nog in een notitie Integriteit zullen formuleren. Wij denken hierbij aan het organiseren van een forumbijeenkomst of workshop onder begeleiding van een externe deskundige. Daarnaast vinden wij dat integriteit inhoudt dat ieder lid van de organisatie, bestuurders én ambtenaren, eigen verantwoordelijkheid moet kunnen en durven nemen en daarover verantwoording moet kunnen afleggen. Dan hebben we het over de ‘cultuur’ van de organisatie. Informatisering & automatisering Front & Backoffice In verband met de verbetering van de dienstverlening naar de klant is een groot aantal activiteiten in gang gezet. Voor de komende jaren zijn de volgende activiteiten gepland: · Invulling van de frontoffice omgeving. Aandachtsgebieden hierbij zijn de verdere uitbouw van de gemeentelijke website, een adequate invulling van de baliefunctie en het realiseren van een goede klantondersteuning door middel van een klantgeleidingssysteem en informatiezuilen. · Uitbreiding en aanpassing van de administratieve en registratieve systemen. Het zwaartepunt hierbij ligt bij de verdere invoering van de Civisionlijn van Roccade en een eventuele uitbouw van de aanwezige beheersprogrammatuur. Periodiek onderhoud is noodzakelijk vanwege de continuïteit van de bedrijfsvoering. · Invoering van een documentair informatiesysteem (DIS). Een goede dienstverlening vereist een zorgvuldige en adequate informatievoorziening. Door invoering van een documentair informatie systeem wordt de interne en externe documentstroom gedigitaliseerd en krijgen burgers sneller en meer volledig informatie over hun vragen. Het is tevens een voorwaarde voor verdere uitbreiding van het raadsinformatiesysteem (RIS).
81
·
·
·
·
Het geografisch ontsluiten van administratieve data. Er wordt een koppeling gerealiseerd tussen de aanwezige digitale kaarten en de diverse administratieve systemen. Burgers en andere afnemers krijgen zo digitaal de beschikking over geografische informatie die voor hen van toepassing is. Verdere invulling van de benodigde technische infrastructuur en de diverse ondersteunende systemen. Aandachtsgebieden hierbij zijn de technische consequenties die voortvloeien uit de invulling van de frontoffice omgeving, zoals de call center functionaliteit en een hierop aangepaste telefooncentrale. Een en ander hangt samen met de in gebruik name van de nieuwe huisvesting. Verdere verbetering van de aanwezige beheersorganisatie door het in gebruik nemen van de door VNG opgestelde voorbeeldmethodieken. Ook zal een actualisatie van het beveiligingsplan worden doorgevoerd en wordt gekeken hoe invulling kan worden gegeven aan een juridisch sluitende manier van digitale communicatie van en naar de burger (Public Key Infrastructure). Realiseren van een koppeling tussen backoffice systemen en de frontoffice. Hierbij is gekozen voor een koppeling door middel van een tussenliggende omgeving (het gegevensmagazijn). Gedurende de periode 2004 – 2006 zullen alle relevante systemen hierop worden aangesloten. Zonder het gegevensmagazijn is het niet mogelijk de gewenste koppelingen te realiseren.
Intranet Momenteel wordt een intranet opgezet om de interne communicatie te verbeteren. Het intranet wordt vanaf 2004 stapsgewijs uitgebouwd. In de eerste fase beperkt het intranet zich tot informatieoverdracht en gebruikersvriendelijke ontsluiting van beschikbare applicaties en informatie. In de tweede fase wordt het intranet verder uitgebouwd naar tweezijdige communicatie, kennissysteem (kennis, ervaring en inzicht), samenwerken en discussie. Tijdens de ontwikkeling van het intranet wordt regelmatig geëvalueerd. Voor het slagen van het intranet moet aan de volgende voorwaarden voldaan worden: overzichtelijk, toegankelijk, actueel en vraaggericht. Inkoop en aanbesteding Lease- en huurovereenkomsten Het materieel voor transport en gladheidbestrijding is in 2001 middels een operationele leaseovereenkomst aangekocht. De laatste leasetermijn vervalt in 2007. Om formeel eigenaar van het materieel te worden dient gebruik gemaakt te worden van de aankoopoptie die is overeengekomen.
82
Wat mag het kosten? Beleidsvoornemens/prioriteiten Investering
Beleidsintensiveringen Structureel m.i.v. 2004
Huisvesting Kosten inrichting werkplekken
248.268
Personeelsmanagement Personeelslastenontwikkeling Salarisconsequenties functiewaardering Verhoging opleidingsbudget tot 2% van de loonsom Inhuur personeel van derden t.b.v. reguliere werkzaamheden voorzitter OR Uitbreiding formatie Brw, MB en BPO (2,68 fte)
454.290 100.000 22.000 44.420 168.380
(gedeeltelijke dekking uit bestaande budgetten Informatisering & automatisering Investeringen I&A (correctie inc. budgetten 2003) Investeringen en structurele lasten I&A
124.362
83
-17.657 60.753
Incidenteel 2004
F. Verbonden partijen De gemeente heeft zich voor de uitvoering van een groot aantal taken verbonden met andere partijen. In een aantal gevallen gaat deze verbinding zo ver, dat de gemeente direct bestuurlijk en/of financieel betrokken is bij deze partijen. De gemeente Bernheze heeft bestuurlijke en financiële belangen in onderstaande partijen, waaronder gemeenschappelijke regelingen en vennootschappen. Deze verbonden partijen voeren beleid uit voor de gemeente. Uiteraard blijft Bernheze beleidsmatige en financiële verantwoordelijkheden houden ten aanzien van deze partijen. Gemeente Bernheze participeert in de volgende samenwerkingsverbanden/gemeenschappelijke regelingen: ·
· · · · ·
· · · · ·
Regionaal Milieu Bedrijf Brabant Noordoost (RMB) - Milieuzorg - Afvalverwerking - Uitvoering Besluit Woninggebonden Subsidies Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Hart voor Brabant (GGD) - Openbare gezondheidszorg (algemene- en jeugdgezondheidszorg, gezondheidsbevordering en ambulancehulpverlening) Integrale bedrijven Noordoost-Noord-Brabant (IBN) - Uitvoering Wsw (Wet sociale werkvoorziening)\ Streekarchief Brabant-Noordoost - Archiefzorg Zorgindicatie Brabant-Noordoost incl. Reg.Indicatie Orgaan Brabant-Noordoost - Indicatiebeoordeling op grond van AWBZ Stichting O.O.G. (Openbaaar basisonderwijs gemeenten Bernheze, Oss, Ravenstein, Sint Oedenrode, Uden en Veghel) - Coordinatie en uitoefening bevoegdheden gemeenteraad ex art. 48 Wet Primair Onderwijs t.a.v. OOG (Openbaar Onderwijs Groep) Welstandszorg Noord-Brabant - Zorg voor de vormgeving van gebouwen en bouwwerken Gemeenschappelijk meldcentrum Brabant-Noord (GMC) - Oprichten en instandhouden GMC voor stroomlijning hulpverlening Regionale Hulpverleningsdienst Brabant-Noord (HVD) - Brandweerzorg en geneeskundige hulpverlening Zorgverzekering Ambtenaren Nederland (IZA Nederland) - Vergoeding kosten geneeskundige verzorging ambtenaren Hypotheekfonds Noordbrabantse gemeenten (HNG) - Instaan voor verplichtingen die niet zijn overgegaan naar het Bouwfonds Nederlandse Gemeenten (BNG)
84
G. Grondbeleid Bouwgrondexploitatie Actieve grondpolitiek De gemeente Bernheze voert een actieve grondpolitiek. Dit betekent dat de gemeente de voor de realisatie van een bestemmingsplan benodigde gronden in eigendom tracht te verkrijgen, en vervolgens zelf zorg draagt voor de uitvoering van de benodigde voorzieningen van openbaar nut zoals de aanleg van wegen, straten, riolering, openbaar groen en openbare verlichting. De motieven hiervoor zijn de mogelijkheid voor een directe sturing van het plan en de mogelijkheid dat in beginsel alle productiekosten door te berekenen zijn in de uitgifteprijs. Voor het aangaan van de ontwikkeling van een plan wordt uitgegaan van een minimaal kostendekkende exploitatie, danwel vindt verevening plaats tussen de diverse plannen. Facilitaire grondpolitiek In de praktijk doet zich echter in toenemende mate de vraag voor, in hoeverre het actieve verwervingsbeleid ook daadwerkelijk kan worden geëffectueerd. In gevallen waarin dit niet mogelijk is (c.q. bij particuliere grondexploitatie), komt de gemeente Bernheze als het ware ongewild in het passieve grondbeleid terecht. Daarbij kan het gaan om zowel de uitvoering van nieuwe bestemmingsplannen als om kleinschalige partiële herzieningen. In deze gevallen is het te voeren grondbeleid gericht op een sturende invloed in de vorm van randvoorwaarden die gesteld worden aan de particuliere grondexploitatie. Deze aanpak wordt gekenmerkt als een "facilitaire grondpolitiek". Prijsbeleid De vast te stellen uitgifteprijs vormt binnen de actieve grondpolitiek de dekking voor de te maken kosten. Uitgangspunt is het hanteren van marktconforme (eenheids)prijzen voor uitgifte, waarbij geen onderscheid tussen sociale woningbouw en vrije sector wordt gemaakt. De hogere opbrengsten vanuit de grondverkoop worden voor een deel ingezet voor de sociale woningbouw door het verstrekken van volkshuisvestingssubsidies uit een fonds of voorziening. Het prijsbeleid wordt gerelateerd aan de plaatselijke en regionale geldende marktwaarde. Daarnaast wordt vooral rekening gehouden met de voorgecalculeerde kostprijs, kavelgrootte, ligging en de verhouding sociale / vrije sector in een woningbouwlocatie. Uitgegaan wordt van een marktconforme eenheidsprijs als bodemprijs. De prijsdifferentiatie heeft een opwaarts effect, met andere woorden dit genereert een meeropbrengst. Hiervoor wordt nog een taxatiecommissie ingesteld die uit twee taxateurs en een ambtelijke vertegenwoordiger van samenstelling zal zijn. Op dit moment wordt de prijs bepaald door een taxateur met ruime kennis en ervaring met onroerend goed in deze regio. Uitgiftebeleid Het uitgiftebeleid houdt door middel van de toewijzingssystematiek rekening met de uitgangspunten die binnen de sectorbeleidsvelden, de ruimtelijke ordening en ten aanzien van de economische uitvoerbaarheid zijn vastgesteld. Voorwaarde daarbij is dat steeds tijdig en flexibel kan worden ingespeeld op gewijzigde marktomstandigheden, onder meer door op tijd te kunnen beschikken over voldoende aanbod van gronden. In het kader van de uit volkshuisvestelijk oogpunt gewenste woonruimteverdeling is het gewenst te kunnen beschikken over een gericht toewijzings- en verdelingsbeleid. De ontwikkelingen ten aanzien van de aanscherping van wetgeving worden op de voet gevolgd. Hierbij worden de mogelijkheden voor de gemeente beperkt tot het kunnen voeren van een gericht beleid, op het
85
stellen van sociale en economische bindingseisen alsmede het vaststellen van maximale verkoopprijzen bij verkoop van woningen door derden. Het uitgiftebeleid is gericht op de lokale behoefte met speciale aandacht voor senioren en starters. De uitgiftevoorwaarden voor woningbouwkavels zijn geëvalueerd en op onderdelen aangepast. Ontwikkelingen woningbouwcontingenten Het vanuit de actieve grondpolitiek aantal uit te geven woningbouwkavels is mede afhankelijk van de door particuliere exploitanten te ontwikkelen locaties. Daarnaast is de gemeente Bernheze gebonden aan maximum gegeven richtgetallen. Een en ander wordt sterk ingekaderd door het provinciaal groeiklassebeleid, zoals dit in het nieuwe streekplan verwoord zal gaan worden. De in oktober 2002 verschenen provinciale beleidsbrief omtrent bevolkings- en woningbehoefteprognoses 2000-2010 noemt voor de periode van 2005-2010 een programindicatie van 133 woningen per jaar, terwijl deze voor de periode tot 2005 nog 500 woningen bedraagt. Nota ‘Grondbeleid’ De kadernota ‘Grondbeleid’ uit 1997 en de daar opvolgende evaluatie in 2001 geeft met name het kader voor een samenhangend beleid op gebied van grondbeleid en ruimtelijke ordening. Onderwerpen die nog nader uitgewerkt gaan worden zijn ondermeer: taxatiecommissie, model exploitatie-opzet, nota omtrent inrichting openbare ruimte en beleid inzake volkshuisvestingsfonds. Het college-programma gaat uit van de uitvoering van de kadernota als actiepunten: · het in redelijke overeenstemming brengen van de grondprijzen met de vrije markt; · het maken van een plan om hogere opbrengsten te benutten voor specifieke doelgroepen. Financieel beleid bouwgrondexploitaties Uitgangspunt is te komen tot een in financieel-economische zin sluitende exploitatie. Is een dergelijke exploitatie niet (geheel) mogelijk, dan zal voorafgaande aan de exploitatie van het gebied nadere besluitvorming noodzakelijk zijn over de wijze van realisatie en de daarmee verband houdende dekking van eventuele exploitatiekosten. De exploitatie-opzet vormt het financiële kader waarbinnen de exploitatie dient plaats te vinden. Deze begroting vervult daarmee een belangrijke autorisatiefunctie. De vastgestelde exploitatieopzet kent een bindend karakter voor het college van burgemeester en wethouders met betrekking tot het doen van uitgaven (budgetrecht). De planologische medewerking aan particuliere inbreidingslocaties en de daarvoor toe te kennen contingenten, hebben – met name door de beperkte beschikbaarheid van contingenten – een vertragende invloed op de gemeentelijke uitbreidingsplannen en brengen daarmee ook een financieel nadeel met zich mee. Resultaat over 2004 Het resultaat van de bouwgrondexploitatie over 2004 is in principe nihil, omdat geen afwikkeling van complexen is geraamd. Bij het opmaken van de jaarrekening over dit begrotingsjaar kan worden bezien of eventueel tussentijdse winstnemingen gedaan kunnen worden.
86
