Health Care ontzorgt Een stevige sector met sterke prestaties Health Care heeft de afgelopen jaren een reputatie opgebouwd als een stevige defensieve sector met stabiele, sterke prestaties. De omstandigheden voor deze voor beleggers aantrekkelijke branche blijven gunstig, vertelt Health Care specialist Paul Vrouwes van NN Investment Partners. • •
Health Care-aandelen (MSCI World Health Care) behaalden in de afgelopen 3 jaar een gemiddeld jaarrendement van 23,31% Dat is één van de hoogste rendementen van alle sector-indices binnen de MSCI-vergelijkingsmaatstaven
Farmaciebedrijven bestendigen groei De fraaie prestaties tonen aan dat de sector al jaren stabiele groei laat zien en een reeks uitdagingen van enkele jaren geleden achter zich heeft gelaten. Health Care sector versus MSCI World 2008 - 2013
Drie à vier jaar geleden drukten zaken als patentexpiraties en een zwakke ‘pijplijn’ van nieuwe producten nog zwaar op de branche. De grote farmaceutische bedrijven lijken echter het juiste antwoord op de problemen te hebben gevonden. Veel bedrijven hebben ten eerste hun eigen zaken op orde gebracht. “De meeste bedrijven hebben de operationele kosten sterk weten terug te brengen en de kwaliteit van hun research & development (R&D) programma’s nog verder verhoogd”, aldus Vrouwes. “Daarnaast zijn er vooral de afgelopen paar jaar veel activiteiten geweest op het gebied van fusies en overnames, waardoor de efficiëntie fors is verbeterd. De business modellen zijn aangepast, niet goed renderende bedrijfsonderdelen zijn verkocht of gereorganiseerd om ze toch rendabel te maken.” Ook hebben ondernemingen hun productenpalet sterk gediversifieerd met bijvoorbeeld vaccins en profiteren zij ook van de sterke opkomst van de middenklasse in opkomende markten. Het resultaat is dat veel Health Care bedrijven hun omzet en winstgevendheid sterk hebben weten op te voeren.
‘Patent cliff’ ligt achter ons Het verlies van een patent en de komst van generieke medicijnen vormen nog steeds een van de grootste uitdagingen voor de farmaceutische sector. Het proces van het vinden en ontwikkelen van een nieuw medicijn is lang, kostbaar en vol risico’s. Om de gemaakte kosten terug te
1
Oktober 2015 kunnen verdienen, worden nieuwe medicijnen beschermd door een patent of marktexclusiviteit. Een patent is normaal gesproken 20 jaar geldig. Wanneer het patent afloopt, staat er vaak al een generiek medicijn klaar om door een concurrerend bedrijf op de markt te worden gebracht. De ontwikkeling en goedkeuring van generieke medicijnen is veel goedkoper dan voor het originele middel. Bedrijven zijn er de afgelopen jaren echter in toenemende mate in geslaagd om het omzetverlies dat gepaard gaat met het verlopen van patenten op te vangen met nieuwe medicijnen en overnames. Vrouwes: “De verhouding tussen patentexpiraties en nieuwe middelen die op de markt komen is al een paar jaar positief. Naar onze mening blijft dit de komende tijd ook zo.” In onderstaande tabel is te zien dat de financiële gevolgen van het aflopen van patenten sinds 2012 gemiddeld sterk aan het dalen zijn. Patentexpiraties in de periode 2007-20018 (in miljarden USD)
Politiek en blockbusters Politiek is er regelmatig ophef over de hoge kosten van gepatenteerde medicijnen. Zo beloofde presidentskandidaat Hillary Clinton recent nog de kosten te gaan verlagen. Hoewel er in alle delen van de wereld wel prijsdruk is, maakt Vrouwes zich hier niet te veel zorgen over. ,,Bedrijven hebben soms miljarden nodig om een medicijn naar de markt te brengen. Het proces is duur en riskant en kan tot 10 jaar in beslag nemen. De uiteindelijke prijs loopt daardoor ook op. Hier zal de politiek weinig aan kunnen veranderen. Overigens zien veel politici wel het prijskaartje van een medicijn, maar kijken ze niet naar wat een goed middel vaak maatschappelijk en financieel opbrengt. Zo ontwikkelde Gilead Sciences een medicijn dat hepatitis C geneest. De prijs van een kuur ligt boven de 80.000 dollar. Politici zien wel dat bedrag, maar niet dat hiermee tienduizenden mensen, die voorheen chronisch ziek waren, geen verdere behandeling meer nodig hebben waardoor deze kosten weer worden geschrapt.’’ Het bovengenoemde middel van Gilead Sciences is een echte ‘blockbuster’, een middel dat per jaar meer dan 1 miljard dollar aan omzet draait. In dit specifieke geval gaat het zelfs om een omzet van meer dan 10 miljard dollar per jaar. Health Care bedrijven hebben de afgelopen jaren wat betreft de omzet het tij mee. Hierbij spelen onder meer de gunstige demografische factoren een rol: mensen leven langer en hebben ook langer medicijnen nodig. Daarnaast bieden opkomende markten een steeds groter platform.
Opkomende markten blijven van groot belang Health Care bedrijven profiteren van de toenemende koopkracht en de verbeterde toegang tot gezondheidszorg in opkomende markten. Het gaat volgens Vrouwes om trends voor de lange termijn. ,,Natuurlijk hebben farmaceuten en andere Health Care bedrijven last van de afnemende groei in landen als Rusland, Brazilië en China. De afzet is daar zeker afgenomen, hoewel dit maar een klein deel is van de totale omzet. Maar wij geloven dat de groei ook daar weer terugkomt en dat de lange trends, zoals vergrijzing en een beter bereikbare gezondheidszorg, ook in opkomende landen in het voordeel van de Health Care sector blijven werken’’. Het Amerikaanse onderzoeksbureau op het gebied van farmacie, IMS Health, voorspelde vorig jaar dat de uitgaven voor medicijnen in de opkomende landen tot 2018 met meer dan 50 procent zullen stijgen.
Aandeelhouders profiteren De Health Care sector staat bekend als defensief en heeft deze reputatie de afgelopen jaren ook zeker waargemaakt. ,,De sector is niet sterk afhankelijk van de economische omstandigheden’’, aldus Vrouwes. Aandeelhouders profiteren op verschillende manieren van de sterke positie van Health Care-ondernemingen. ,,Grote bedrijven genereren momenteel sterke winsten en hebben een stevige kasstroom. Zij kunnen de winst voor een belangrijk deel teruggeven aan de aandeelhouders, onder meer in de vorm van dividend. De dividend uitbetaling was de afgelopen jaren relatief stabiel en dat blijft volgens ons vooralsnog zo. Zeker in de huidige marktomgeving met lage rentes is dat voor beleggers zeer aantrekkelijk.’’ Daarnaast kunnen de ondernemingen met een goed fundament ook eigen aandelen inkopen en zich roeren op de markt voor fusies en overnames. Dit laatste is van belang als een patent afloopt: bedrijven kunnen dan relatief gemakkelijk een kleiner bedrijf opkopen die nieuwe medicijnen in ontwikkeling heeft. Vrouwes ziet ook weinig problemen in de oplopende prijs van Health Care aandelen. ,,Wij vinden de waarderingen op dit moment nog steeds niet hoog. De omzetten liggen prima op peil en de sterk toegenomen winstgevendheid draagt bij aan een betere waardering: de verhouding tussen de koers en winst verbetert hierdoor sterk.’’
Waarom beleggen in Health Care? - Bedrijven met gezonde balansen door kostenreductie en verbeterde winst en omzet - Ondernemingen met een gediversifieerd producten palet - Bedrijven profiteren van opkomende markten - Positieve verhouding patentexpiratie en nieuwe producten - Veel bedrijven keren dividend uit
2
Oktober 2015
Fonds onder de aandacht
NN Health Care Fund Het NN Health Care Fonds behoort al geruime tijd tot de best presterende en meest populaire fondsen van NN Investment Partners. Het fonds, dat wereldwijd belegt in aandelen van ondernemingen in de sector gezondheidszorg, vindt u tevens al geruime tijd in de top 5 van best presterende fondsen van Fondsnieuws’ FN Universe.
Aandelenselectie loont Het fonds belegt in bedrijven die onder meer medicijnen ontwikkelen en produceren, apparatuur en diensten leveren voor de gezondheidszorg en in zorgverzekeraars. De aandelenselectie is voor het fonds van groot belang. Wat zijn de belangrijkste criteria die de fondsbeheerders van het NN Health Care Fund hanteren? • Kwaliteit balans en management van het bedrijf • Opereert het bedrijf in een groeimarkt? • Is er een aantrekkelijke pijplijn met nieuwe producten? • Is er sprake van voldoende diversificatie? • Is sprake van een aantrekkelijke prijs? • Hoe beoordeelt de markt het bedrijf? Ondanks de sterke prestaties van de sector in de afgelopen jaren vindt NN Investment Partners de huidige gemiddelde prijs van bedrijven in de branche nog steeds niet hoog. ,,Zowel historisch gezien als ten opzichte van andere sectoren liggen de waarderingen goed. De sterke winstgroei van de afgelopen jaren heeft de verhouding tussen de koersen en de winst zeker verbeterd’’, aldus Health Care specialist Paul Vrouwes.
Waar liggen de kansen? De fondsbeheerders zien momenteel perspectief in farmaceutische ondernemingen die opereren op het gebied van drie specifieke ziektebeelden: immuno-oncologie, cardio-vasculaire aandoeningen en auto-immuun ziekten. Bedrijven die op deze gebieden opereren zijn onder meer Merck, Novartis en Eli Lilly*. ,,Daarnaast kijken wij ook naar overnamekansen’’, vertelt Vrouwes. ,,Een goed aandeel zou nog meer waarde kunnen krijgen met een goede overnamekandidaat. Wij verwachten overigens dat de acquisitie activiteiten vooralsnog op het huidige hoge niveau blijven.’’ * Namen van bedrijven zijn alleen ter illustratie vermeld. Bedrijfsnamen en toelichting daarop zijn slechts als voorbeeld gegeven en houden geen enkele aanbeveling in om deze aandelen te kopen, te verkopen of te behouden. Betreffende aandelen die wij mogelijk in onze fondsen hebben opgenomen, kunnen op elk moment zonder voorafgaande kennisgeving worden verwijderd of gewijzigd.
Waarom beleggen in het NN Health Care Fund? • Wereldwijde spreiding, geconcentreerde portefeuille • Fonds behoort tot de best presterende binnen de sector • Stabiele sector met goede groeivooruitzichten Het NN Health Care Fund wordt beheerd door een ervaren team Fondsmanagers:
Sector biedt stabiele prestaties Veel ondernemingen in de Health Care sector hebben de afgelopen jaren hun bedrijfsactiviteiten geoptimaliseerd, slecht renderende onderdelen afgestoten en zijn actief op overnamepad geweest. Daarnaast is ook de eerdere dreiging van omzetverlies door het aflopen van patenten afgewend. Dit heeft ertoe geleid dat de winstgevendheid en de vrije kasstroom fors zijn opgeschroefd. Aandeelhouders profiteren hiervan: steeds meer ondernemingen keren dividend uit en kopen eigen aandelen in. Bovendien kent de sector goede groeivooruitizchten, onder meer door de toenemende vergrijzing en de groei van de middenklasse in opkomende landen.
Paul Vrouwes Senior Portfolio Manager
Paulina Niewiadomska Senior Investment Analyst
Bjorn van Kan Investment Analyst
- Netto rendement per jaar, gemiddeld over 3 jaar: 24,7% - Lopende kosten: 0,83% - ISIN: NL0000292274 - Belegd vermogen in de strategie: 515 miljoen euro bron NN IP performance measurement Alle cijfers zijn per 30/09/2015
3
Oktober 2015
Disclaimer De informatie in dit document is uitsluitend opgesteld ter informatie en is geen aanbod noch een uitnodiging om effecten of een beleggingsinstrument te kopen of verkopen of om deel te nemen in een handelsstrategie. Beleggers zouden zelf advies moeten vragen indien ze twijfelen over de geschiktheid van een belegging. Hoewel de inhoud van dit document met de meeste zorg is samengesteld en gebaseerd is op betrouwbare informatiebronnen, wordt er geen enkele uitdrukkelijke of impliciete garantie of verklaring gegeven omtrent de juistheid of volledigheid van de informatie. De informatie en mogelijke aanbevelingen in dit document kunnen zonder voorafgaande kennisgeving worden gewijzigd. NNIP Asset Management B.V., noch enig andere vennootschap of onderdeel dat behoort tot de NN Group dan wel de ING Group, noch een van haar functionarissen, haar directeuren of werknemers aanvaarden enige aansprakelijkheid of verantwoordelijkheid met betrekking tot de hierin opgenomen informatie of mogelijke aanbevelingen. Het is niet toegestaan dit document te vermenigvuldigen, door te sturen, te distribueren, te verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, zonder de voorafgaande uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Voor gedetailleerde informatie over de genoemde fondsen verwijzen wij u naar het prospectus en het daarbij behorende supplement. Voor deze fondsen is tevens de
Essentiële Beleggersinformatie opgesteld met informatie over het product, de kosten en de risico’s. Loop geen onnodig risico. Lees het prospectus en de Essentiële Beleggersinformatie voordat u belegt. Beleggen brengt risico’s met zich mee. De waarde van uw beleggingen is mede afhankelijk van de ontwikkelingen op de financiële markten. Daarnaast kent ieder fonds zijn eigen specifieke risico’s. Kijk voor de fondsspecifieke kosten en risico’s in het prospectus. Het prospectus, het supplement en de Essentiële Beleggersinformatie zijn verkrijgbaar via www.fitvermogen.nl. De genoemde Luxemburgse fondsen zijn een subfonds van een SICAV, gevestigd te Luxemburg. Deze SICAV beschikt over een vergunning van de Commission de Surveillance du Secteur Financier (CSSF) te Luxemburg. Zowel het subfonds als de SICAV zijn geregistreerd bij de CSSF. NN Investment Partners B.V. is de beheerder van alle in Nederland gevestigde ING beleggingsfondsen en in die hoedanigheid in het bezit van een vergunning van de Autoriteit Financiële Markten op grond van de Wet op het financieel toezicht. De genoemde fondsen zijn geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten te Amsterdam. Dit document is niet bestemd voor burgers van de Verenigde Staten en is uitsluitend bestemd voor personen die gevestigd zijn in jurisdicties waar de betreffende aandelenklassen/(sub)fondsen voor distributie zijn toegelaten of waar een dergelijke toestemming niet vereist is. Op deze disclaimer is Nederlands recht van toepassing.
4
NN mixfondsen ook in 2015 beloond voor hun prestaties
Maandjournaal ING Investment Management • ING
M A A RT 2 0 1 4
ING (L) Invest European Real Estate:
Europees vastgoed profiteert van economisch herstel Vergeleken met de andere regio’s zijn Europese vastgoedaandelen het goedkoopst. Dat komt doordat de economische groei in Europa lange tijd achterbleef. De groei trekt nu echter aan, wat goede perspectieven biedt voor ING (L) Invest European Real Estate. Waarom beleggen in Europees vastgoed? • De groei van de Europese economie trekt aan. • Europese vastgoedbedrijven profiteren van een aanhoudend lage rente. • Vastgoedaandelen in de Eurozone zijn goedkoop ten opzichte van de overige regio’s. • Europese vastgoedaandelen hebben een aantrekkelijk dividendrendement, dat zo’n 25% boven het wereldwijd gemiddelde ligt.
aNN Dynamic Mix Fund I aNN Dynamic Mix Fund II aNN Dynamic Mix Fund III aNN Dynamic Mix Fund IV aNN Dynamic Mix Fund V
Gunstige vooruitzichten, lage waarderingen De vooruitzichten voor Europese vastgoedaandelen zijn positief. De economie van de Eurozone groeit weer en heeft de bodem achter zich gelaten. Bovendien is het risico dat de regio opnieuw in een crisis terechtkomt sterk afgenomen. De woorden van ECB-voorzitter Draghi in juli 2012, “To do whatever it takes to save the euro”, hebben hier in belangrijke mate aan bijgedragen. Bovendien heeft de ECB in theorie nog ruimte om haar monetair beleid verder te versoepelen, indien bijvoorbeeld het herstel hapert of de inflatie verder afneemt. Hierdoor wordt het risico voor Europese vastgoedbedrijven van een stijging van de financieringskosten beperkt.
Voorgaande grafiek toont aan dat het dividendrendement op vastgoedaandelen in de Eurozone aantrekkelijker is dan het dividendrendement op de meest kredietwaardige (‘investment grade’) bedrijfsleningen uit de euro-regio. Het dividendrendement is momenteel 5%, een verschil van maar liefst 3%-punt. Het verschil met het dividendrendement op ‘gewone’ aandelen uit de Eurozone bedraagt momenteel zo’n 2,5%-punt. Uniek beleggingsproces door clusterbenadering Net als bij het wereldwijde vastgoedfonds hanteert de beheerder voor het Europese vastgoedfonds een clusterbenadering. Selectie van de beste bedrijven uit de verschillende clusters draagt bij aan een goede bewaking van de risico’s in de portefeuille. Om de gewichten van de clusters in de portefeuille optimaal te beoordelen, kijkt de beheerder onder meer naar de verschillen in vooruitzichten en waardering. De individuele aandelenselectie is in het beleggingsproces het belangrijkst. Het fonds belegt in bedrijven met een kwalitatief goed management, een vastgoedportefeuille van hoge kwaliteit en gunstige balansverhoudingen.
De NN Dynamic mixfondsen zijn ook in 2015 beloond voor hun uitstekende prestaties. ING (L) Invest European Real Estate in vogelvlucht: • Zeer ervaren beleggingsteam • Geconcentreerde portefeuille (circa 30 namen) met strikte risicobewaking • Beleggingsproces gebaseerd op unieke clusterbenadering
Morningstar en Lipper, toonaangevende onafhankelijke
Verder zijn de waarderingen in de eurozone aantrekkelijk. Vergeleken met andere regio’s zijn vastgoedaandelen uit de eurozone relatief goedkoper. Daarentegen ligt het dividendrendement circa 25% boven het wereldwijde gemiddelde.
beoordelingsbureaus hebben de NN mixfondsen ook in 2015 beloond. Daarnaast heeft NN Partners voor de INGInvestment (L) Invest European Real Estate (N-cap) ISIN Code: LU0953789517 vierde keer op rij de Cash Publieksprijs gewonnen.
5% dividendrendement op vastgoedaandelen Eurozone 7
4
6
3
5
2
4
1
3
0
2
Beheerders: Fondsvermogen: Lopende kosten:
Michael Lipsch / Andrej Antonijevic €194 mln 1%
-1
2010
2011
investment formerly known as Barclays EUR inv Grade partners Michael Lipsch Andrej Antonijevic
2012
Dividendrendement Eurozone REITs (%) Verschil (%, rechteras) Credit Yield (%)
2013
Bron: Thomson Reuters Datastream, ING IM (01/01/2010 - 11/03/2014)
Dit document is uitsluitend opgesteld voor promotiedoeleinden en is geen aanbod noch een uitnodiging om effecten of een beleggingsinstrument te kopen of verkopen of om deel te nemen in een handelsstrategie. Hoewel de inhoud van dit document met de meeste zorg is samengesteld en gebaseerd is op betrouwbare informatiebronnen , wordt er geen enkele uitdrukkelijke of impliciete garantie of verklaring gegeven omtrent de juistheid of volledigheid van die informatie. De informatie en mogelijke aanbevelingen kunnen zonder voorafgaande kennisgeving worden gewijzigd. NN Investment Partners Holdings N.V. en haar dochtermaatschappijen, noch enige overige onderneming of eenheid die behoort tot de NN Group, noch hun directeuren, werknemers of adviseurs aanvaarden op enige wijze aansprakelijkheid voor de informatie of de aanbevelingen die in deze publicatie worden gedaan. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Loop geen onnodig risico. Lees de Essentiële Beleggersinformatie voordat u een product koopt. Het prospectus, supplement en de Essentiële Beleggersinformatie zijn verkrijgbaar via www.nnip.nl. Op deze disclaimer is Nederlands recht van toepassing. 8
