he el ic erald ORKNEY EEN HERNIEUWBARE ENERGIE COMPETITIE ORKNEY A RENEWALBLE ENERGY COMPETITION a voice in he

he elic erald Het Keltische e-magazine van vandaag Een project van Sangreal /A project of Sangreal

The Celtic e-journal of today Jaargang 3, nr. 6 -> november - december 2012 / Volume 3, No. 6 -> November - December 2012

ORKNEY EEN HERNIEUWBARE ENERGIE COMPETITIE ORKNEY A RENEWALBLE ENERGY COMPETITION

 a ng r e

al…

ears for 6 y in he e c i o v a orld c i  l e 

Join u s at

FACEB

OOK

us at Follow

TE R TW I T

Find us on

LINKED IN

www.sangreal.be

De ‘Saltire’ prijs is de naam die het project meekreeg en is goed voor 10 miljoen GBP (11 miljoen EUR). Een ware competitie! Orkney is gekend voor zijn prehistorische overblijfselen, zoals Skara Brae, maar ook om de krachtige zeestromen die rondom de eilanden hun gang gaan. Deze brengen veel energie voort. De eilanden zijn een waar groene energiekrachtcentrale. In de loop van 2013 hoopt de bevolking hiermee zijn energiebehoeften voor 85% te voldoen. Her en der zijn er kleine windturbines zichtbaar die vooral hun plaats vinden bij boerderijen, woningen, kleine ondernemingen en andere installaties. Als de wind goed zit, zijn er zelfs ‘producenten’ op het Schotse vasteland die een overproductie aan energie hebben en deze op het netwerk plaatsen. Zo toont Orkney dat het een aantoonbare voorloper is om in zijn eigen energiebehoeften te voorzien en een thuis is voor de meest geavanceerde golven- en getijdenkrachtturbines. Maar terug naar de competitie. Vier energiebedrijven hebben zich kandidaat gesteld en maken zo een kans op de hoofdprijs. We hebben de “Pelamis P2 zeeslang”, een lange, solide uitrusting die gebruik maakt van de energie die golven buiten Sutherland voortbrengen; “Aquamarine Power’s Oyster 800”, waarin een grote klep de kracht van de golven van de Western eilanden opvangt; “MeyGen’s” getij-uitrusting die zich in de krachtige wateren rondom Caithness bevindt en waar onderwaterpropellers op de bodem verankerd zijn en de “ScottishPower Renewables” die een gelijkaardige getijturbine, eveneens buiten de kust van Caithless, hebben staan. Om de Saltire-prijs te winnen moeten deze machines ten minste 100 gigawatt uren aan elektriciteit produceren, dit gedurende een ononderbroken periode van 2 jaar, tussen heden en 2017. Tot nu toe werden enkele uitrustingen in Stromness getest en deze leverden de nodige energie op voor slechts een paar dagen en geen maanden. Bij de energieproducenten heerst er vooral scepticisme aangaande het doel van de prijs. De kost om te kunnen deelnemen, ligt hoger dan de prijs zelf. Voor hen is het doel vanzelfsprekend: gebruik maken van de immense krachten van de zee en zo op de globale markt geraken. De waarde wordt op 1 triljoen GBP (1,1 triljoen EUR) en deze schommelt weinig. Martin McAdam, CEO van Aquamarine Power, zegt dat zijn onderneming tenminste 60 miljoen GBP (66 miljoen EUR) moet investeren om zo’n 20 van zijn Oyster 800’s te installeren om de prijs te kunnen winnen. Maar, gaat McAdam verder, het geeft de industrie een ware stuw naar meer vertrouwen toe. Zodoende bouwt niemand zijn plan om de prijs te winnen, maar de prijs werpt wel het spotlicht op de hernieuwbare energie. Na jaren van noodlottige pogingen om levensvatbare apparaten te maken, bezit de industrie nu een waar doorbraakpunt om commerciële levensvatbare machines te maken die de concurrentie met de windturbines en de gewone krachtcentrales aankunnen. Volgens het reNews-magazine zal er dit jaar voor 16 megawatt aan golf- en getij-energiemachines geplaatst worden en dit is vier maar zoveel als vorig jaar. Nu komen grotere ondernemingen, zoals Rolls-Royce, Siemens en Alstom, op de markt en kopen de kleinere pioniersbedrijfjes op. Neil Kermode, directeur van Emec, het grootste golf- en getijtestcentrum in de wereld, zegt dat er een duidelijk signaal gegeven wordt dat de immense zeekrachten, vooral rond de Britse eilanden, eindelijk worden erkend. Een getijmachine, door Marine Current Turbines in Noord-Ierland ontwikkeld en nu in handen van Siemens, heeft al 3 gigawatt uur aan elektriciteit voorgebracht. Een record. Emec werkt nu met diverse landen samen en wenst dit verder uit te breiden. Nu weten we hoe de producten werken en het is een globaal doel: hoe vlugger we de energie van het water kunnen gebruiken, hoe vlugger we groener leven. Emec heeft nabij Fall of Warness een getijtestuitrusting staan. In deze omgeving heerst één van de sterkste getijden. De snelheid is hierbij 4 meter per seconde of een half biljoen ton water per uur. Een schatting vertelt ons dat rond de Schotse eilanden wind-, golf- en getijkracht 38.500 gigawatt uren kunnen opwekken. McAdam voorspelt dat golf- en getijmachines tegen 2017 even ‘goedkoop’ zullen zijn als de huidige windturbines en tegen 2025 zullen er uitgestrekte waterenergieproductieparken bestaan. De bevolking van Orkney heeft altijd getracht zijn zelfredzaamheid voorop te stellen. Daarom hebben ze temidden van hoge elektriciteitsprijzen hun eigen kleine hernieuwbare energie-installaties ontwikkeld en dit is een zeldzaam gezicht. Nu heeft Orkney, voor een bevolking van 22.000, al 55 megawatt aan installaties, voornamelijk kleine windparken. Deze worden aangevuld met 450 particuliere uitgeruste windturbines, zonnepaneelparken en grondwarmtepompen. Nu nog worden er steeds uitrustingen bijgeplaatst zodat de Orcadianen dra voor 100% in hun behoeften zullen kunnen voorzien. Zes gemeenten hebben hun eigen windpark en Kirkwall heeft een zijn eigen vrachtwagen die op elektriciteit rijdt en huisvuil ophaalt. Orkney is de eerste gemeenschap die hernieuwbare energie naar waarde weet te schatten en waar individuele huishoudens eigen investeringen doen. Zowel de lokale overheden, de buurten en de individuele bewoners hebben hetzelfde doel voor ogen. The ‘Saltire’ prize is the name of a project and it is worth 10 million GBP (11 million EUR). A real competition. Orkney is known for its pre-historical sites, as Skare Brae, but also for its powerful waves and tides, which to their thing around the islands. These produce a lot of energy. The islands are really a green energy power plant. During 2013 the population hopes to meet 85% of its electricity needs. (be followed on next page)

Here and there you can spot small wind turbines which find a place among farms, cottages, small enterprises and other stuff. If the wind is right, there an even ‘producers’ on the Scottish mainland which produce a surplus of energy and feed hereby the grid. So Orkney shows it is an arguable precursor to provide its own energy and it is a home for the most advanced wave and tidal power machines. But back to the competition. Four marine energy firms confirmed their candidacy and so each of them can win the premium. We have the “Pelamis P2 sea snake”, a long, jointed device that harnesses energy by undulating with the waves off Sutherland; “Aquamarine Power Oyster 800”, in which a large flap catches the waves’ power off the Western Isles; “MeyGen’s” tidal energy scheme in the powerful waters off Caithness, using underwater propellers anchored to the seabed and the “ScottishPower Renewables” with similar tidal turbines off Caithness. To win the Saltire prize, these machines must produce at least 100 gigawatt hours of electricity over a continuous two-year period between now and 2017. Until now some wave- and tidal-power devices had produced energy for sustained periods, over a matter of days, not months. Among the energy-producers there is great scepticism about the purpose of the prize. The cost of entering it far outweighs its value. The real goal for the renewable industry is obvious: make use of the immense energy of the sea and tap into the global market. The worth is estimated on 1 trillion GBP (1.1 trillion EUR) and this fluctuates little. Martin McAdam, CEO of Aquamarine Power, says its company has to invest at least 60 million GBP (66 million EUR) to install about 20 of his Oyser 800’s to win the prize. But, according to McAdam, it gives the industry a real boost of confidence. So nobody installs this to win the prize, but the premium puts the spotlight on the renewal energy. After years of ill-fated attempts to find a viable marine energy device, the industry is now the threshold of a breakthrough to build viable devices that are able to compete with offshore wind and usual power stations. According to the reNews-magazine the renewable industry will install 16 megawatt worth of wave and tidal machines during this year and this is four times more than last year. Now big companies appear on the stage, such as Rolls-Royce, Siemens and Alstom, and buy up the pioneering firms. Neil Kermode, managing director of Emec (European Marine Energy Centre) which have the largest wave and tidal testing centre in the world, says that it was a clear signal that the immense potential of marine energy, especially around the British Isles, was being recognised. A tidal machine developed in Northern Ireland by Marine Current Turbines and now owned by Siemens, has already generated 3 gigawatt hours of electricity. A record. Emec works with other countries and wants to expand that. Now we know how the machines work and there is a global purpose: there’s a huge amount of energy out there and the sooner we can do this, the sooner we can decarbonise. Near Fall of Warness Emec has a tidal testing range. Here is one of the world’s strongest tides. Its speed peaks at four metres per second, forcing through half a billion tonnes of seawater every hour. Estimation tells us that around the Scottish islands, wind, wave and tidal power could generate 38,500 gigawatt hours a year. McAdam predicts that wave and tidal machines will be ‘as cheap’ to run as offshore wind turbines by 2017 and by 2025 there will be vast marine energy farms. The population of Orkney has always tried to keep its ethos of self-reliance. Therefore they have, between the high energy prices of today, embraced microrenewables with gusto and rarely seen. Now Orkney, with a population of 22,000, has already 55 megawatts of installed capacity, especially small wind farms. These are supplemented via 450 privately owned wind turbines, solar panels and ground-source heat pumps. For the moment extra machines find their way and soon the Orcadians should be able to provide their need for 100 %. Six communities have their own wind turbines and Kirkwall has its own lorry on electricity collecting garbage. Orkney is the first community which can appreciate renewal energy and where households do proper investments. Both the local communities, small groups of people and individuals have the same goal. Bron / Source: guardian.co.uk (Severin Carrell)

Een Keltische vakantie in Spanje? A Celtic holiday in Spain? Het is onze lezers reeds bekend dat u via onze magazine een korting kunt krijgen bij een verblijf bij onze partner “La Estela Romana”. Deze B&B is gehuisvest in een gebouw uit 1812 dat vroeger bestond uit een boerderij, koetshuis, kraal en smidse. De uitbater streeft een filosofie na in overeenstemming met deze Keltiberische plaats. Er zijn 4 kamers in het huis. De B&B biedt een fikse korting bij 4 overnachtingen of meer. Naast het verblijf kunt u ook genieten van een bezoek aan het uniek museum van de ‘Iberische maskers’ in Bragança en een muziekspektakel met Keltische doedelzak, trommel en fluit. De B&B ligt in een natuurpark dat alles te bieden heeft: vrijlopend vee, een grote concentratie wolven, tientallen soorten slangen, diverse soorten vogels en amfibieën. Het dorp zelf bezit een megalithisch heiligdom, tal van dolmen en restanten van de Romeinen.

El Centro de Turismo Rural “La Estela Romana” c/Las Eras 21 - ES-49251 Argañin de Sayago (Zamora) [email protected]

For our readers it is well known that you can get a reduction for a stay in the B&B of our partner “La Estela Romana”. This B&B is housed in a building of 1812 that at that time consisted of a farm, coach-house, corral and blacksmith’s place. The owner strives for a philosophy in connection with this Celt-Iberian place. There are 4 rooms. The B&B also offers a real reduction when you stay 4 nights or more. Besides the stay you can enjoy the visit to the unique museum of the ‘Iberian masks’ in Bragança and a music play with Celtic bagpipes, drum and flute. The B&B is situated in a national park which offers almost everything: free-running cattle, a big concentration of wolves, tens of kinds of snakes, divers kinds of birds and amphibians. The village itself is proud to have a megalithic sacred place, a number of dolmens and remains of the Romans.

ERFENIS ONDERDANEN IN CORNWALL NAAR CHARLES INHERITANCES OF CORNISH INHATITANTS GOES TO CHARLES De Britse kroonprins heeft vorig jaar veel geld aan niet geclaimde erfenissen ontvangen. Dit komt omdat in het graafschap Cornwall niet geclaimde erfenissen aan de Britse troonopvolger toekomen. In 1337 werd het hertogdom door koning Edward III opgericht als een soort inkomstenbron voor zijn zoon. En dit lijkt zeer winstgevend te zijn. Eén van de middeleeuwse regels die nog steeds gelden is het gebruik van de ‘bona vacantia’, waarbij de prins de niet geclaimde erfenissen mag houden. Vorig jaar goed voor 650.000 EUR (600.000 GBP). In de rest van GrootBrittannië komt deze claims aan de staat toe. Charles houdt het geld niet zelf, maar suist het door naar zijn liefdadigheidsorganisatie en dit steekt het in allerlei plaatselijke gemeenschapsprojecten. Antimonarchisten in Cornwall wensen nu dat de prins afziet van dit voorrecht en willen eigenlijk dat Charles zijn claim op het graafschap opgeeft. Daarnaast leverde het 530 vierkante kilometer groot graafschap ook nog eens 22 miljoen EUR (19,80 miljoen GBP) aan pacht en huur op. Tegenstanders zouden liever zien dat dit geld naar de lokale overheid gaat. The British crown prince has received a lot of money from not-claimed inheritances last year. This is because not-claimed inheritances are going to the British heir to the throne. In 1337 king Edward III created this county as a kind of a source of income for his son. And this appears to be very lucrative. One of the still existing rules of the middle ages is the so called ‘bona vacantia’, whereby the prince can keep the not-claimed inheritances. Last year good for 600,000 GBP (650,000 EUR). In de rest of Great Britain the claims are going to the government. Charles doesn’t keep the money for himself, but passes it on to his charity organisation which supports several local community projects. Anti-monarchists in Cornwall now want that the prince renounces this privilege and actually want that Charles abandons his claim on the county. Besides this the 530 square kilometres big county also purveys 19.80 billion GBP (22 billion EUR) out of lease and rental. Opponents rather see the money go to the local government. Bron / Source: nos.nl

DE ‘KELTISCHE KERK’ / THE ‘ CELTIC CHURCH’ Deze term wordt algemeen voor het gemak gebruikt om de kerkelijke praktijken en structuren die zich in de Keltische gebieden van de Britse eilanden en Bretagne tijdens de periode van 400 tot 1100 na Chr. ontwikkelden te omschrijven. Op meerdere vlakken is dit misleidend. Het grootste probleem is dat het wordt voorgesteld als één kerk, waar er in feite geen uniformiteit heerste. Het concept van de Keltische eenheid, dat voorvloeide uit het feit van gebruik van dezelfde taal, cultuur of geloof, was in deze periode niet aanwezig en er was geen centraal centrum die macht over de diverse kerken in de Keltisch gebieden uitoefende. De term impliceert ook dat de ‘Keltische Kerk’ aanzienlijk verschilde van de ‘Romeinse Kerk’, niet alleen in geloof maar ook in structuur. Ook dit is niet zo. Hoewel de kerken in de Keltische gebieden verschilden van Rome op gebied van de datum van Pasen, de vorm van de haarsnit en de doop, was er geen groot verschil op de het gebied van de gevoerde doctrine. En de kerken in de Keltische gebieden stonden zeker in contact met Rome. Veel van wat we nu aannemen als de ‘Keltische Kerk’ is gebaseerd op hetgene geweten is van de Gallische kerk, welke in Ierland en Schotland het levenslicht zag. Maar het is aangeraden deze te onderscheiden van de kerk in Wales en Bretagne door het gebruik van geschikte label voor ieder van hen – Gallisch, Welsh en Bretoens. Maar toch waren er overeenkomsten. In al deze kerken kreeg het kloosterleven een belangrijke plaats: ze stonden in nauw contact met de seculiere gemeenschap, ontleenden veel van hun hulpbronnen van giften van omliggende landerijen en ze gebruiken een gemeenschappelijke taal, namelijk het Latijn, en dit naast de gangbare Keltische streektaal. Deze zaken zijn allen goed merkbaar in de inhoud van het Boek van Deer. Als aanvulling op hun godsdienstige plichten, wijdden de monniken hun aandacht ook aan het leren. Hierbij droegen ze rijkelijk bij tot de culturele ontwikkeling van Ierland, Schotland en Wales. Ze hechtten veel waarde aan literatuur en schreven de eerste teksten die in de Keltische gebieden gevonden werden. De werktuigen en kunstwerken die in deze kerken waren ontworpen, waren gericht op een verhoging van hun devotie tot Christus, en mondden uit in gekerfde kruisen, inrichtingen en bij horende ornamenten, en geïllustreerde manuscripten. Ook Deer reflecteert zo een traditie. Het Christelijk geloof werd waarschijnlijk op de Britse eilanden geïntroduceerd tijdens de Romeinse periode, hoewel geen exact tijdstip en plaats gegeven kan worden. Patrick, patroonheilige van Ierland, leefde waarschijnlijk tijdens deze 5de eeuw en kwam wellicht voort uit een geromaniseerd Christelijke gemeenschap in Engeland. Piraten ontvoerden hem naar Ierland. Later keerde hij naar Ierland terug om het Christelijk geloof te verkondigen, maar het is weinig aannemelijk dat hij de eerste was die als ‘missionair’ in Ierland werkzaam was. Het is meer aanvaardbaar dat het christendom, via diverse kanalen, waaronder de band met Engeland, Gallië en het Mediterrane naar Ierland kwam. De uiting van het Christelijk geloof in Ierland toont zich vooral op de praktijken rond het paasfeest en de nadruk op een vroom leven. Gallische monniken, zoals veel bekende heiligen, waren zelf streng vroom. Ze reisden rond en stichtten talrijke kloosters, zoals deze van Colum Cille (Columba) op í (Iona). De kerken in de Keltische gebieden werden geleidelijk hervormd. De hervormingsbeweging van de céili Dé (klanten van God) ontstond in Ierland in de 8ste eeuw als reactie tegen de secularisatie van de kerk. Deze beweging beïnvloedde Schotland, alwaar ze de naam ‘Culdee’ meekreeg. Vanaf de 12de eeuw werden de bestaande Gallische religieuze gebieden, ook de Culdees, geleidelijk opgenomen of vervangen door de middeleeuwse kloosterorders. This is a term generally used for convenience to describe the ecclesiastical practices and structures which were to be found in the Celtic areas of the British Isles and Brittany, developed in the period of 400 to 1100 AD. It is misleading in a number of aspects. The main problem is that it implies one single church, when in fact there was no uniformity. The concept of a Celtic unity, the result of a shared language or culture or faith, was not present in this period, and there was no single metropolitan with power over the churches in all the Celtic areas. The term is also often used to imply that the ‘Celtic Church’ differed considerably of the ‘Roman Church’, not only in structure but also in belief. This too is incorrect. Although the churches in the Celtic areas acted differently from Rome in matters such as the dating of Easter, the form of tonsure and baptism, there were no major differences in matters of doctrine, and the churches of the Celtic areas were certainly in touch with Rome. Much of the popular understanding of the ‘Celtic Church’, is based on what is known about the Gaelic church, which was to be found in Ireland and Scotland, but it is best to distinguish this church from the one in Wales and Brittany by using the appropriate labels for each one – Gaelic, Welsh and Breton. Nevertheless there were common factors. All the churches is these lands gave a significant place to monasticism; they were closely associated with the secular society, and derived much of their resources from donations made by sympathetic landowners; and they used a common language, namely Latin, in addition to the vernacular Celtic languages. These points are all evident in the contents of the Book of Deer. In addition to fulfilling their religious duties, monks in these early churches were devoted to learning, and contributed greatly to the cultural development of Ireland, Scotland and Wales. They set a lot of value to literature, and wrote the earliest texts that were found in the Celtic areas. The arts and crafts manufactured in these churches were meant to enhance Christian devotion by means of finely carved crosses, furnishings and ornaments, and illuminated manuscripts. Deer also reflects this tradition. The Christian faith itself was probably introduced to the British Isles in the Roman period, although no precise date or place of entry can be given. Patrick, the apostle of Ireland, who probably lived in the 5th century, may have come from a Romanised Christian community in Britain. He was captured by pirates and taken to Ireland. He later returned to Ireland to proclaim the faith there, but it is very unlikely that he was the first Christian ‘missionary’ active in Ireland. It is more likely that Christianity was introduced to Ireland through various channels, including links with Britain, Gaul and the Mediterranean. The expression of the faith in Ireland reflected eastern practices, particularly in its emphasis on the ascetic life, monasteries, such as the one of Colum Cille (Columba) in í (Iona). The churches in the Celtic areas were gradually reformed. The reform movement of the céili Dé (clients of God) arose in Ireland in the 8th century as a reaction against the secularisation of the church. It influenced Scotland, where the term was scotticised as ‘Culdee’. From the 12th century on the existing Gaelic religious bodies, including the Culdees, were gradually absorbed into, or replaced by, the medieval monastic orders. Bron / Source: bookofdeer.co.uk

AKKOORD OVER SCHOTS REFERENDUM AGREEMENT ABOUT SCOTTISH REFERENDUM In de herfst van 2014 is het zo ver. Dan kunnen de Schotten, ook 16- en 17-jarigen, hun zegje doen over hun onafhankelijkheid. De Britse premier Cameron en de nationalistische Schotse leider Salmond hebben hierover een akkoord bereikt. Wil de bevolking dat Schotland in de 305 jaar oude unie met Engeland blijft? Daar gaat het om. De verwachting is dat de Britse regering het Schotse parlement de bevoegdheid zal geven om een referendum te organiseren. Al is de Britse premier geen voorstander van Schotse onafhankelijkheid, toch zal hij zich constructief opstellen en dit voor de belangen van het Schotse volk. De uitslag mag hierbij alle kanten uitgaan. Volgens recente opiniepeilingen zou maar 30 tot 40 % van de Schotten hun onafhankelijkheid zien zitten. Maar de Schotse minister-president Salmond zal er alles aan doen om een overtuigende instemming te verkrijgen. Sinds 1603 maken Schotland en Engeland deel uit van dezelfde monarchie en vallen sinds 1707 onder hetzelfde parlement. Na een referendum in 1999 kregen de Schotten een eigen parlement. In the autumn of 2014, it is so far. Then the Scots, even 16- and 17-year olds, have their say about independency. British Prime Minister Cameron and the Scottish leader Salmond have reached an agreement on this. Does the population want to stay in the 305 years old union with England? That is the point. The expectation is that the British government will give the Scottish parliament the ability to organise such a referendum. Though the British prime minister is not in favour of the independency, yet he will line up himself constructively in favour of the interests of the Scottish people. The outcome may assume all sides. According to recent polls only 30 to 40 % of the Scots are in favour of their independency. But the Scottish Prime Minister Salmond will do everything to get a convincing agreement. Since 1603 Scotland and England are part of the same monarchy and have the same parliament since 1707. Since a referendum in 1999, Scotland has its own parliament. Bron / Source: standaard.be; demorgen.be; volkskrant.nl; trouw.nl; ad.nl

KELTISCHE VROUWEN: PRINSES VAN REINHEIM CELTIC WOMEN: PRINCESS OF REINHEIM In de 4de eeuw v.C. van de vroege La Tène periode werd een edelvrouw begraven in het Duitse Reinheim naast de rivier de Blies. Door de zure bodem zijn alleen haar sieraden overgebleven. Het skelet en alle textiel, hout en hoorn zijn vergaan. Ze nam enkele schitterende gouden sieraden met zich mee naar het hiernamaals, waaronder een torque en armbanden die werden versierd met gravures en drijfwerk. Op de torque en armband staan afbeeldingen van een vrouw met de handen gevouwen op haar buik, zoals een dode, en met een grote roofvogel die neerstrijkt boven haar hoofd. Deze afbeelding kan een godin voorstellen of de edelvrouw zelf. De torque en de armband eindigen in een plastische voorstelling van mensenhoofden en druppelvormige hangers. Andere zaken in haar graf waren een spiegel, die werd verbrijzeld en een schitterende vergulde bronzen schenkkan. Op het dekselhandvat staat een paard met mensenhoofd met een bladkroon. De kop onder aan het handvat heeft eveneens menselijke trekken. Mogelijk stellen deze figuren een belangrijke god voor. Rondom de buik is een ingewikkeld patroon gegraveerd, ontleend aan lotus en palmet. Naast de gouden sieraden zijn er ook sieraden van geïmporteerd koraal, amber en glas. Ook werden er twee gouden banden gevonden, waarschijnlijk van drinkhoorns. Al die rijkdom in het graf wijst erop dat de vrouw veel invloed had in de Keltische wereld. In 1954 werd ze gevonden in een houten beklede kamer, waarvan het westelijke deel echter werd vernietigd. In the 4th century BC of the early La Tène period a noblewoman was buried in the German Reinheim beside the River Blies. Due to the acidic soil only her jewellery was remained. The skeleton and all textiles, wood and horn perished. She took some beautiful gold jewellery with her to the afterlife, including a torque and bracelets that were adorned with carvings and gear. The torque and bracelets have images of a woman with hands folded on her stomach, like a dead woman, and with a large bird of prey which alights above her head. This image may be a goddess or the lady herself. The torque and bracelet end in a plastic representation of human heads and teardrop pendants. Other things in her grave were a mirror that was shattered and a beautiful gilded bronze pitcher. The lid handle has a horse with a human head with a leaf crown. The head at the bottom of the handle also has human features. Possibly these figures make an important god. Around the belly an intricate pattern, derived from lotus and palmette, is engraved. Besides the golden ornaments there are also imported jewellery from coral, amber and glass. Also two golden bands were found, probably from drinking horns. All that wealth in the tomb indicates that the woman had a lot of influence in the Celtic world. In 1954 she was found in a wooden padded chamber, whose western part was however destroyed. Samenstelling / Composition: Sunniva Dewaele Bron / Source: Ontdek de wereld van de druïden (Miranda J. Green); Ontdek de wereld van de Kelten (Simon James); De Kelten (V. Kruta en M. Szabó); laits.utexas.edu

Op zoek naar de naam van een Keltische god? Zoek niet verder!

“Lexicon Lexicon van de Keltische Godenwereld” Godenwereld (waarschijnlijk de meest uitgebreide gids op wereldvlak) Looking for the name of a Celtic god? Don’t look further!

“Lexicon Lexicon of the Celtic World of the Gods” Gods (probably the most complete guide in the world)

www.sangreal.be REGIONALE VERKIEZINGEN IN GALICIE REGIONAL ELECTIONS IN GALICIA De Partido Popular (PP) van premier Rajoy heeft in oktober de regionale verkiezingen in Galicië gewonnen. Daarmee behoud deze partij zijn absolute meerderheid in Galicië. De regio is altijd al een bolwerk geweest van Rajoy, die ook van deze streek afkomstig is. Zijn partij rijft 41 zetels van de 75 binnen, 3 meer dan bij de vorige verkiezingen in 2009. Doordat er veel kritiek kwam op de forse bezuinigingsmaatregelen die genomen werden, waren deze verkiezingen dan ook een test voor het gevoerde economisch beleid. Maar door deze overwinning kan hij zijn werk verder zetten en afmaken. De opkomst lag lager dan de vorige keer. Slechts 42%, vorige maal was dit er nog 50%. De oppositiepartijen beten in deze verkiezingen in het zand. De socialistische partij (PSE) verloor 7 zetels van de 25 die ze had. Tijdens de campagne hield premier Rajoy zich op de vlakte als het ging over een financiële reddingsoperatie voor zijn land. Er wordt algemeen aangenomen dat Spanje toch de hulp van Europa zal inroepen. The Partido Popular (PP) of Prime Minister Rajoy has won the regional elections in Galicia in October. With this victory the party holds the absolute majority. The region has always been a stronghold for Rajoy, who also comes from this region. His party won 41 seats of the 75, 3 more than in the earlier elections of 2009. For the moment there is a lot of comment about his strong austerity measures and so these elections were in fact a test for the economic policies. But thanks to this victory he can go on and finish the job. The turn-out was lower than previous time. There were only 42% voters, previous time there were 50%. The opposition parties were the big losers. The socialist party (PSE) lost 7 seats of the 25 it had. During the campaign Prime Minister Rajoy was unconversable about the financial rescue operation for his country. But most of the people think that he will ask Europe for support. Bron / Source: nos.nl, gva.be, nu.nl, standaard.be

MEEVALLER VOOR IERLAND: OLIE WINDFALL FOR IRELAND: OIL In maart van dit jaar zei ‘Providence Resources’ dat ze voor de kust van Cork een olieveld gevonden had die een voorraad van 373 miljoen vaten had. Nu komen ze daarop terug. Het Barryroe project zou volgens meer recentere metingen tussen 1 miljard en 1,6 miljard vaten hebben. Deze plaats plaatst de ‘oliebron’ op gelijke voet met de Noordzee olievelden. Hiervan zou Providence Resources er na schatting per jaar ongeveer 160 miljoen vaten kunnen oppompen. Bij deze ‘opbrengst’ zou Ierland kunnen kijken op extra belastingsinkomsten van 500 miljoen EUR per jaar en dit zolang het veld productief is. Maar het zou nog drie jaar duren vooraleer er productie kan zijn. Providence CEO, Tony O’Reilly Jr., zegt dat er geen specifiek tijdschema voorhanden is en dat de onderneming nu uitkijkt naar een partner. Providence controleert nu ongeveer 80% van Barryroe en dit is een hoog percentage naar industrienomen. Er moeten nog heel wat stappen ondernomen worden waaronder een bevestiging hoeveel vaten er kunnen opgepompt worden. Het zal heel wat kosten om een ontwikkelingsplan op te stellen en een financiële partner te kunnen aantrekken. Daarbij zou het nuttig zijn indien deze partner een beetje thuis zou zijn aangaande olieboringen op zee. Barryroe ligt zowat 50 km (35 mijlen) aan de zuidkust. Al in de jaren 70 werd er olie ontdekt, maar het werd niet aanzien als rendabel. Sinds Providence de licentie heeft, toonden monsters aan dat de olie wasachtig was en dit was moeilijk voor transport. Maar nu, aan de hand van recentere monsters, is de olie gelijkwaardig aan deze in de Noordzee. Het is nog de vraag waar de olie geraffineerd zal worden, maar O’Reilly Jr. ontkent dat een raffinaderij nabij Cork noodzakelijk zal zijn. Last March ‘Providence Resources’ said that they have found an oilfield off the coast of Cork which had a supply of 373 million barrels. Now there is a new vision. According to more recent measurements the Barryroe project should have between 1 billion and 1.6 billion barrels. This brings this oilfield on equal level with the North Sea fields. After estimation Providence Resources should be able to extract about 160 million barrels per year. At this ‘gaining' Ireland should have extra tax revenues of 500 million per year as long the field is productive. But it would take three years before the production can start. Providence CEO, Tony O’Reilly Jr., says that there is no timetable available and the company is looking for a partner. Providence controls 80% of Barryroe and that is high by industry standards. Many steps have to be taken before production can start, including a confirmation of how many barrels they can extract. It will cost a lot of money to elaborate a development plan and to attract a financial partner. It would be useful if this partner has a certain know-how concerning offshore exploration. Barryroe is situated at 50 km (35 miles) of the south coast. Already in the 1970’s oil has been found but at that time it was not considered profitable. Since Providence took up the licence, samples had suggested the oil was waxy, which was difficult to transport. But now, according to more recent samples, the oil is of the same quality of the North Sea oil. The question is now where the oil has to be refined, but O’Reilly Jr. denied the need for a massive refining plant in Cork. Bron / Source: independent.ie

BRANDSTOF VAN WHISKYBIJPRODUCTEN FUEL OF WHISKY-BYPRODUCTS In Schotland hebben een whiskyproducent en een bedrijf dat biobrandstof maakt, de handen in elkaar geslagen om met behulp van een bacterie brandstof te maken van de bijproducten van de whiskyproductie. Celtic Renewables, dat samenwerkt met de Napier Universiteit in Edinburgh wil de whiskyindustrie in Schotland aanwenden om biobutanol te produceren. Het bedrijf heeft hierin een partner gevonden: de Tullibardine whiskystoker in Perthshire. Met de hulp van bacteriën die zich voeden met de bijproducten van het stookproces willen ze butanol produceren, dat dan als brandstof voor voertuigen kan gebruikt worden. Meer dan 90 % van wat de whiskydistilleerderij produceert, zijn bijproducten die veel suiker bevatten en momenteel gebruikt worden als meststof en/of veevoeder. De Schotse overheid steunt volop dit project en Celtic Renewables wenst een industrie in het leven te roepen die jaarlijks 75 miljoen euro waard zal zijn.

Nuala-art – al voor velen bekend – is een dochteronderneming van Ivyart. Hier vinden de St.-Justin sieraden uit Cornwall een waardige distributie. Judith Spijkerman begon hiermee in 1994. Door de vele reizen in Ierland die ze in haar kindertijd, met haar ouders, maakte, werd haar passie aangewakkerd. Judith herinnert zich nog levendig hoe het was: Doolan, in Galway, was nog onaangetast. Eén kroeg deed dienst al supermarkt en iedere avond was er livemuziek. Maar tijden veranderenU Via onze website kunnen wij onze producten, van origineel avontuurlijk tot spiritueel symbolisch, en gemaakt van brons, tin en zilver, aanbieden. En voor lui die denken in het huwelijksbootje te stappen, hebben we een bescheiden collectie gouden vriendschap- en trouwringen. Kijk zeker eens op onze website www.nuala-art.nl waar je tevens je bestellingen online kunt doen.

In Scotland a whisky producer and a company that makes biofuel, have decided to work together, to make fuel of the byproducts of the whisky production, with the help of bacteria. Celtic Renewables, in cooperation with the Napier University of Edinburgh, wants to use whisky production to produce biobutanol. This company has found a partner: the Tullibardine whisky distiller in Perthshire. With the help of bacteria, feeding themselves with the by-products of the firing process, they want to produce butanol which can be used as fuel for cars. More than 90 % of what the whisky distillery produces, are by-products, that are containing a lot of sugar and are currently used as fertilizer and/or forage. The Scottish government supports this project completely and Celtic Renewables wants to create a business that has an annual value of 75 million euro. Bron / Source: demorgen.be

Nuala-art – known by many among us- is a subsidiary company of Ivyart. Here the St.-Justin ornaments from Cornwall find a worthy distribution. Judith Spijkerman started the company in 1994. As a child she travelled many times in Ireland, with her parents, and so her passion was instigated. She still can put down a lively description of that time: Doolan, in Galway, was yet still unspoiled. One pub was also the local supermarket and every evening there was live-music. But times change... Via our website we can offer our products, from original adventurous to spiritual-symbolic and made of bronze, tin and silver. And for those who want to get married we have a considerate collection of golden friendship and wedding rings. Take a look on our website www.nuala-art and place your orders online.

MUZIEK EN DANS VAN GALICIE (Deel 2) MUSIC AND DANCE FROM GALICIA (Part 2) TRADITIE EN DANS De gaita is niet het enige instrument dat een dans kan begeleiden. Verder zijn er nog de zanfona (draailier), de requinta (houten dwarsfluit) en meer specifiek in Galicië het accordeon, viool en klarinet. Zoals bij elke cultuur is de dans uitermate belangrijk in het sociaal leven, meer bepaald bij allerlei feesten. Zo is dans en muziek van de partij tijdens de jaarlijkse vieringen van de seizoenen en met betrekking tot arbeid. Elke gemeenschap kent zijn eigen specifieke feesten. Met betrekking tot de godsdienst en de seizoenen zijn er de Romería (bedevaarten), Entroido (carnaval), Epifanía (Drie Koningen), St.-Jacobsdag (nationale feestdag op 25 juni), Fogueiras (vreugdevuren tijdens de zomerzonnewende), Corpus Christi (Sacramentsdag met bloementapijt in Ponteareas) en Fiesta dos Maios (Meifeest). Feesten met betrekking tot arbeid zijn onder meer de fiadeiros (spinnen van wol en linnen), muiñada (molenfeest); magosto, curros, labradas (ploegen) en colleitas (oogsten). Magosto is het feest waarbij de eerste kastanjes geroosterd worden en de eerste wijnen geproefd worden. Curros slaat op het scheren en brandmerken van wilde paarden of gefokte paarden die in het wild worden vrijgelaten. Van mei tot augustus worden hiervan twintig in diverse delen van Logo, A Coruña en Pontevedra gevierd. De fiadeiros werden veelal tijdens de lange winteravonden gevierd. Daar sponnen en weefden de vrouwen het linnen om kleding te maken. Dit ging gepaard met plezier, dans en muziek, waarbij de mannen een unieke gelegenheid hadden om te flirten. Foliada is een danstype, maar in verband met de genoemde festiviteiten is het woord tevens een verzameling van dansen, die zowel vocaal als instrumentaal begeleid konden worden. Baile is het algemeen woord om zowel dans, bal of danspartij aan te duiden. Deze kan een strak omlijnde vorm hebben, maar er blijft ook ruimte tot improvisatie of beide. De begeleiding kan vocaal en/of instrumentaal zijn. Een dansvorm met een strakke vorm wordt aangeduid door de term ‘danza’. Voorbeelden hiervan zijn dansen die betrekking hebben op gebeurtenissen, zoals een feest of een volkstraditie: danza de espadas (zwaarddans), danza de palillos (dans met stokken), danza dos maios (meiboom-dans) en danza de arcillos (dans met versierde bogen). Danzas relixiosas zijn dansen met betrekking tot religieuze gebeurtenissen. Voorbeelden hiervan zijn danzas procesionais (processie), danzas funerarias (begrafenissen), danzas de voda (huwelijk) en danza de Nadal (kerst). TRADITION AND DANCE The gaita is not the only instrument to guide a dance. Others are the zanfona (hurdy-gurdy), the requinta (wooden flute) and more specific in Galicia, the accordion, fiddle and clarinet. Such as in each culture dance is very important in social life, more specific with all kinds of festivals. So dance and music are present during the yearly festivities of the seasons and of labour. Each community has its own festivities. For what concerns religion and the seasons there are the Romería (pilgrimages), Entroido (carnival), Epifania (Three Kings), Saint-Jacobs Day (national Day on 25th June), Foqueiras (bonfires during the summer solstice), Corpus Christi (corpus Christi with a flower carpet in Ponteareas) and Fiesta dos maios (Beltane). Festivities for labour are the fiadeiros (spinning of wool and linen), muiñada (mill party), magosto, curros, labradas (plowing) and colleitas (harvest). Magosto is a feast whereby the first chestnuts are being roasted and the first wines tasted. Curros is the feast of shaving and branding of wild horses or the releasing of bred horses into the wild. Between May and August, 20 of these feasts are taking place in parts of Logo, A Coruña and Pontevedra. The fiadeiros are mostly celebrated during the long winter evenings. Herein the women spin the linen for clothing. This was accompanied with pleasure, dance and music, whereby the man saw a unique opportunity to flirt. Foliada is also a dance type, but according to these festivities, it is the name for a whole group of dances, which could accompanied vocally and instrumental as well. Baile is the common word for dance, ball, or dance party. These can have a clear-cut form, but there is room for improvisation or both. It can be accompanied vocally or instrumentally. A dance with a clear-cut form is called ‘danza’. Examples are dances for these festivities, such as a feast or folk tradition: danza de spades (sword dance), danza de pelillos (dance with sticks), danza dos maios (maypole dance) and danza de archillos (dance with ornamental arches). Danzas relixiosas are dances concerning to religious events. Examples are danzas procesionais (procession), danzas funerarias (funerals), danzas de voda (marriages) and danza de Nadal (Christmas). Bron / Source: musicologie.baloney.nl

EERSTE NOORD-IERSE ABORTUSKLINIEK ZIET HET LICHT FIRST NORTHERN IRISH ABORTION CLINIC OPEN DOORS Recentelijk heeft een Noord Ierse gezinsplanningorganisatie een eerste abortuskliniek geopend. Al tientallen jaren is er juridische verwarring over de beperkte mogelijkheid tot abortus op het eiland. In Belfast staat de Marie Stopes-kliniek in voor nietoperatieve abortussen op vrouwen die minder dan negen weken zwanger zijn. Eerst moeten de artsen beslissen of de zwangerschap de fysieke of mentale gezondheid van de vrouw in gevaar brengt. Is dit het gevalU dan krijgen de vrouwen medicatie waarmee een miskraam opgewekt wordt. Natuurlijk zijn er tegenstanders die hier niet voor te vinden zijn. Zij vinden dat artsen geen legale ruimte moeten krijgen om zwangerschappen te beëindigen ook al komt de gezondheid van de vrouw in gevaar. Abortus zou zowel in Ierland als in Noord-Ierland reeds legaal moeten zijn, maar politici slagen steeds maar weer niet in om meer duidelijkheid te scheppen. En het overlijden van de vrouw in de republiek Ierland, na weigering van een abortus, zal zeker de gemoederen aansturen. Recently a Northern Irish family planning organization opened the first abortion clinic. For more than a decade there is legally confusion about the limited ability for abortion on the island. In Belfast the Mary Stopes-clinic takes care of non-operative abortions on women who are less than nine weeks pregnant. First the doctors have to decide if the pregnancy can damage the physical or mental health of the woman. Is this the case... then the woman get medication to provoke an abortion. Of course the anti-minded don’t see it that way. They don’t want to give the doctors the legal space to end pregnancies, even if there is any danger for the well-being of the woman. Since a while abortion should be legal in Ireland and Northern Ireland, but politics fail again and again to create more clearness. And the death of a woman, after a refusal to abortion, will sure control the minds. Bron / Source: nu.nl

BESSEN VOORSPELLEN STRENGE WINTER IN SCHOTLAND BERRIES PREDICT SEVERE WINTER IN SCOTLAND

BRITS CROMARTY-DIALECT UITGESTORVEN BRITISH CROMARTYDIALECT DESERTED In een afgelegen dorpje in het oosten van Schotland is Bobby Hogg, de laatste spreker van het Cromartydialect, overleden. Hij was de laatste persoon die het dialect dat in het stadje Cromarty werd gesproken, vloeiend beheerste. Het door de Bijbel beïnvloede taalgebruik, compleet met archaïsche woorden als ‘thee’ en ‘thou’, is een van de vele Britse dialecten die langzaam verdwijnen. Dit is het gevolg van de voortdurende trek naar de stad, het verplicht taalonderwijs en de grote invloed van de massamedia. In a far-off little village in the east of Scotland, Bobby Hogg, the last speaker of the Cromarty-dialect, has deceased. He was the last person who spoke fluent the dialect in the village of Cromarty. The language influenced by the Bible, complete with archaic words as ‘thee’ and ‘thou’, is one of the many dialects which disappear slowly. This is a result of the migration to the cities, the mandatory language teaching and the great influence of the mass media. Bron / Source: nd.nl

De komende winter zou wel eens hevige sneeuwval kunnen brengen, omdat een lokale inwoner zegt dat de sneeuwbessenstruik vroege, grote bessen heeft geproduceerd. Blijkbaar een teken dat een ‘goede’ winter in het verschiet ligt. De sneeuwbes is een belangrijke voedingsbron voor kwartels, fazanten en korhoenders, maar is voor de mens giftig. Vergeet weersvoorspellingen, satellietbeelden of indrukwekkende analyses. De grootte en de timing van Colin Matthews’s sneeuwbessen is al wat telt. Volgens de BBC Schotland voorspellen de bessen een strenge winter. Deze zit vol koude en sneeuw. Matthews is operation manager bij CairnGorm en zijn bessen hebben vroeger al de winters in 2009 2010 voorspeld. Voorspellingen van de bessen zijn meestal zeer nauwkeurig. Next winter could bring heavy snowfall, because a local habitant says that the snow berry bush has produced early, big berries. Apparently a sign of a ‘good’ winter to come. The snow berry is an important source of nutrition for quails, pheasants and grouses, but is toxic for men. Forget weather forecasts, satellite pictures and impressive analyses. The size and the timing of Colin Matthews’s snow berries is al that counts. According to BBC Scotland the berries foretell a heavy winter. That is full of coldness and snow. Matthews is operation manager in CairnGorm and his berries have already forecasted the winter of 2009 -2010. Predictions of the berries are most of the time very accurate. Bron / Source: planetski.eu; agf.nl

LEGENDARISCHE SCHEPSELS UIT GALICIE: MEIGAS LEGENDARY CREATURES FROM GALICIA: MEIGAS De meigas zijn heksen in de bossen van Galicië. Het woord ‘meiga’ of ‘maga’ komt van het Latijnse ‘magicus’ en doelt op een persoon met magische krachten, die een verdrag kan sluiten met de duivel. Sommigen onder hen vliegen op een paard en andere dan weer op een bezem. Echter, het verschilt zodanig van de figuur van een heks, dat de ‘meigas’ nooit volgens het kwaad handelen, in die zin dat ze wel degelijk contacten kunnen hebben met demonen en duivels, maar nooit ten kwade van de mensen. Daarom zijn ‘meigas’ meer witte heksen, waarzegsters en kruidenvrouwen. The meigas are witches living in de woods of Galicia. The word ‘meiga’ or ‘maga’ is derived from the Latin word ‘magicus’ and alludes on a person with magical powers, who can make an agreement with the devil. Some are flying on a horse and others on a broom. However, there is such a difference with the normal view of a witch, in the sense that the ‘meigas’ never act according to the evil. They have contacts with demons and devils, but they never harm people. Therefore ‘meigas’ are more white witches, fortune-tellers and herbal women. Bron / Source: spanje-cultuur.blogspot.be

Uw adresgegevens worden enkel gebruikt om onze activiteiten en onze nieuwsbrief naar u te kunnen doorsturen. In geen enkel geval worden uw gegevens aan derden doorgegeven en/of verkocht. Indien u in de toekomst onze nieuwsbrief niet wenst te ontvangen, volstaat een eenvoudig mailtje. Dan schrappen wij u gegevens uit ons bestand. Het omgekeerde mag natuurlijk ook. Indien u in uw omgeving mensen kent die interesse hebben, mag u gerust onze gegevens doorgeven. The mail-addresses which we possess are only for internal use concerning our activities and won’t be given or sold to other organisations. If you don’t want to receive this newsletter anymore, then let us know by mail and we will take care of it. If you know someone who is interested, you may send our newsletter through.

SANGREAL Belzele Dorp 20 / 0102 - B-9940 Evergem (België / Belgium) Mail: [email protected] Site: www.sangreal.be en/and http://sangreal.in.evergem.be en nu ook op/and now even on : Linkedln / Facebook / Twitter

Verantwoordelijke uitgever / publisher: René Dewaele Belzele Dorp 20 / 0102 B-9940 EVERGEM (België — Belgium)