bijlage bij gazet van antwerpen van 20 maart in opdracht van het gemeentelijk havenbedrijf antwerpen
HAVEN EN GOED
Deurganckdoksluis krijgt steeds meer vorm
Met Vanja, Knut, Isabel en Sindre in de haven
Albertkanaal blaast 75 kaarsjes uit
Een dag uit het leven van Marc, havenarbeider
2
HAVEN EN GOED
HOE STAAT HET MET ...
HAVEN EN GOED
OP ONTDEKKING IN DE HAVEN
3
“Een onvergetelijk havenbezoek” Knut, Vanja, Isabel en Sindre maakten een uitstap naar het sluizencomplex van Berendrecht en Zandvliet en bezochten ook de imposante site van BASF.
De Deurganckdoksluis De sluis in cijfers
Op de bouwwerf wordt met man en macht gewerkt aan de Deurganckdoksluis.
De gigantische nieuwe Deurganckdoksluis op de Linkerscheldeoever krijgt steeds meer vorm. De betonwerken zijn halfweg, de sluisdeuren zijn in aanmaak en in januari ging de aanleg van de sluisgebouwen van start. Voor de bouw van deze tweede sluis op de Linkerscheldeoever sloegen het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen en het Vlaams Gewest de handen in elkaar. Met dit enorme project zal het havengebied op de linkeroever haar rol in de verdere ontwikkeling van de haven ten volle kunnen spelen. Het spreekt voor zich dat de bouw van de grootste sluis ter wereld een werk van lange adem is. Met de aanleg van de Deurganckdoksluis werd in oktober 2011 gestart. Tweeënhalf jaar later zitten de werken mooi op schema.
Bouw halfweg, aanleg gebouwen gestart “De betonconstructies zijn halfweg en de sluisdeuren zijn in aanmaak”, legt projectverantwoordelijke Freddy Aerts uit. “Ook wordt nu volop gewerkt aan de bouw van de sluisgebouwen. Dat complex bestaat uit acht gebouwen en drie wachthuisjes. Eerst is er het centrale bedieningsgebouw voor de sluis. Een tweede constructie is het centraal technisch gebouw, waarin zich de stroomvoorziening van de Deurganckdoksluis bevindt. Voorts komt er een hangar voor de opslag van reserveonderdelen van de sluis en een werkplaats. Twee machinegebouwen zullen de installaties voor de bediening van de sluisdeuren her-
bergen. Dan zijn er nog de bruggebouwen, een gebouw voor de sleepdienst en drie wachthuisjes voor de nautische arbeiders.” Dit gebouwencomplex wordt in meerdere fasen afgewerkt. “De timing hiervan is van groot belang, want zonder deze gebouwen kan de sluis uiteraard niet worden bediend. Verwacht wordt dat zij klaar zullen zijn in het najaar van 2015. Het kostenplaatje voor de realisatie van de gebouwen bedraagt ruim tien miljoen euro.” In mei wordt ook al gestart met de aanleg van de wegen, die over de sluis zullen gaan. “Dat gebeurt eveneens in fasen, want het verkeer mag hiervan geen grote hinder ondervinden. De spoor- en wegbruggen zullen in 2016 zijn afgewerkt.”
“In mei wordt gestart met de aanleg van de wegen, die over de sluis gaan.” Voor de aanleg van de sluis werd een enorme bouwput uitgegraven. “De graafwerken zijn intussen achter de rug. Het opgegraven zand wordt nu deels gebruikt voor de verdere opvulling van het bestaande Doeldok en deels om terreinen rondom de nieuwe sluis op te hogen. Resten ook nog de baggerwerken, die na de zomer van start gaan.” Als alles verder volgens plan verloopt, zal de Deurganckdoksluis in het voorjaar van 2016 operationeel zijn.
De Deurganckdoksluis wordt de grootste sluis ter wereld. De horizontale afmetingen van de Berendrechtsluis, nu ’s werelds grootste sluis, zijn wel identiek, namelijk 500 meter lang en 68 meter breed. De Deurganckdoksluis wordt echter dieper: de bodem ligt op -17.80 m TAW, deze van de Berendrechtsluis op -13.58 m TAW. Voor de bouw van de Deurganckdoksluis werd naar schatting 4,7 miljoen m³ grond weggegraven. Per dag wordt voor de bouw van de sluis een goede 3000 m³ beton gestort. Dit betekent op topdagen zo’n 230 ritten met de betonwagens.
Neem zelf een kijkje! Tijdens de Open Wervendag van 11 mei kun je met eigen ogen de omvang van de Deurganckdoksluis bekijken. Je vindt er ook de gloednieuwe strip ‘De Havengeest’, waarin de haven de hoofdrol speelt. Tekenaar Jan Bosschaert en scenarist Peter Van Gucht vertellen hierin het verhaal van Sylvester, een jongen die tijdens een reis in de tijd ontdekt welke rol de haven speelt in het dagelijkse leven. De strip is vers van de pers en gratis in beperkte oplage te verkrijgen in het MAS Havenpaviljoen en het Havencentrum Lillo. MAS Havenpaviljoen, Hanzestedenplaats 19, Antwerpen Havencentrum Lillo, Scheldelaan 444, Haven 621, Antwerpen
www.deurganckdoksluis.be
VRAAG HET AAN de CEO De Heer Bruyninckx gaf onlangs te kennen dat de capaciteit van het Deurganckdok nog kan uitbreiden tot 10 miljoen TEU! Verandert dit gegeven, geplaatst in de context van de recente schorsing van het GRUP, de visie van de Antwerpse haven op de noodzaak van verdere uitbreidingen op de Linkerscheldeoever? Jeroen Van Ranst
CEO Eddy Bruyninckx
Eddy Bruyninckx: De visie van de Antwerpse haven verandert niet. De noodzaak aan bijkomende containercapaciteit voor de toekomst blijft immers bestaan.
Want hoe ontwikkelt zich de containeroverslag? Met het volume van MSC zal er meer dan zes miljoen TEU aan het Deurganckdok worden behandeld. Het dok zal daarmee zeer goed vol zitten maar er zal voor de eerstkomende jaren nog capaciteit blijven. Tot nu toe werd de maximumcapaciteit op zo’n 7,5 miljoen TEU geschat. De juiste inschatting hangt af van factoren zoals bv het percentage aan transshipment, maar ook nieuwe overslagtechnieken beïnvloeden de capaciteit. Trouwens, het cijfer dat u noemt, hebben we niet zo uitgesproken. Voorlopig beschikken we
over vrije capaciteit maar als we vooruitblikken naar de volgende periode – en havenontwikkeling vraagt juist een visie op een langere periode – dringt zich toch bijkomende capaciteit op. We monitoren permanent de situatie om te kijken wanneer de capaciteit best beschikbaar zal zijn. Wil jij de CEO ook een vraag stellen? Mail dan naar communicatie@ haven.antwerpen.be. De meest relevante en pertinente vraag wordt beantwoord in de volgende editie van Haven en Goed die in juni verschijnt.
n: Even voorstelle docent aan de t, er Knut De Sw Amsterdam Universiteit van n, huisvrouw Vanja Thomasse ter, t, 12-jarige doch Isabel De Swer n va um in het Lyce studeert Latijn Linkeroever , t, 10-jarige zoon Sindre De Swer ol ho sc gere studeert in de la
Knut maakte een verslag van ‘hun havenbezoek’
Berendrechtsluis: Rik Verhaegen, havenkapitein en manager Scheepvaartmanagement, wacht ons op. Knut: “We parkeren aan de Berendrechtsluis en bij het binnenkomen passeren we al meteen een groep stevige bootmannen. Ze moeten sterk zijn om de schepen goed te kunnen vastleggen, en stevig en warm aangekleed, want het werk moet in alle weersomstandigheden doorgaan. En in alle veiligheid. Het valt ons erg op dat veiligheid een absolute prioriteit is voor iedereen, eigenlijk overal waar we op bezoek gaan. De ontvangst is hartelijk en we krijgen een goede uitleg en zien ook hoe de sluizen werken, hoe perfect op voorhand gepland wordt welke schepen wanneer komen zodat ze zonder files de sluis doorkunnen.” In het coördinatiecentrum laat hoofdverkeersleider Raymond De Cock de kinderen aan zijn bureau plaatsnemen en geeft uitleg. Knut: “De kamer waar alles gepland wordt, is als in een film. Massa’s schermen en een groep zeebonken die heel relaxed maar efficiënt hun ding doen. De ervaring (de meesten hebben zelf veel gevaren) druipt eraf, maar geen enkele die aan zijn pensioen wil denken. En dat lijkt een goede zaak voor de haven. Als we thuis nog eens een bureau kopen, graag één zoals dat van de hoofdverkeersleider: met een druk op de knop kan die makkelijk een meter hoger gezet worden, schermen en alles erbij. Zo kan
hij ook staande werken, want hij werkt in shifts van twaalf uur. De haven stopt nooit, legt hij uit.“ In de verkeerstoren: verkeersleider Marc Proost – alias kapitein Iglo – toont hoog in de commandopost de bediening van het sluizencomplex. Knut: “Buiten nemen we een paar foto’s van de schepen in de sluis. Daar valt ons meteen het zonnepanelenpark op, dat naast de sluis is geïnstalleerd. We bezoeken daarna de wat eenzame man in de controlekamer en nemen een smalle wenteltrap naar waar het echt gebeurt: de commandopost, waar de sluis in het oog wordt gehouden en bediend. De apparatuur oogt iets ouder, maar schijn bedriegt. Hoewel we een schitterend uitzicht hebben op de omgeving en vooral op de beide sluizen, zijn er ook massa’s camera’s die met een joystick alle rich-
Het gezin De Swert bij het bezoek aan de Berendrechtsluis.
na grootste dan, want het waren niet de deuren van de Berendrechtsluis maar van de Zandvlietsluis. Hier valt ons op dat de andere aanwezigen, hoewel ze dit al jaren doen, nog altijd dolenthousiast mee raden naar de herkomst van de schepen en waar ze gebouwd werden. De verscheidenheid aan schepen toont alweer aan dat de haven zo groot is dat verveling hier onmogelijk is.”
ander gebruikt worden. We mogen één gebouw binnengaan – de controlekamer van de ‘stoomkraker’, één van de belangrijkste fabrieken. Het badgesysteem hebben we wel snel onder de knie, veiligheid is ook hier enorm belangrijk. Maar ook na de uitleg van de verantwoordelijke blijft het moeilijk voor te stellen hoe het precies werkt. Specialistenwerk, zoveel is duidelijk.”
BASF: Philippe Heyvaert leidt ons rond
tingen op kunnen. Sindre ziet zich dat deel van het werk wel doen. De verantwoordelijke van deze commandopost wordt door de anderen ‘kapitein Iglo’ genoemd, maar in alle eerlijkheid: wij hebben er meerdere gezien vandaag. De schepen worden uit de sluis geleid en Sindre en Isabel mogen samen op de knop drukken om de sluisdeur te sluiten. Van de grootste sluis ter wereld. Op één
Knut: “Het laatste deel van ons bezoek vindt plaats iets verderop: bij BASF. We rijden er eerst een kilometer of drie langs voor we de poort bereiken. We worden goed ontvangen en krijgen een goed doordachte uitleg van de vriendelijke woordvoerder. Nadien mogen we met hem de site rondrijden. BASF is veel groter dan we dachten. Het is niet één fabriek maar een groot aantal fabrieken, sommige ook van andere bedrijven. En zo een mastodont van buizen produceert één of enkele specifieke chemische stoffen, die dan weer door een
Vóór het havenbezoek: kwamen jullie al in contact met de haven? Knut: “Enkel tijdens een schoolreis in de middelbare school.” Vanja: “Totaal niet. Ik ben opgegroeid in Noorwegen en ben erg nieuwsgierig naar wat de Antwerpse haven allemaal heeft te bieden.” Isabel en Sindre: “Neen, we leren er af en toe op school over, maar hebben geen idee wat de haven allemaal inhoudt.”
Indrukken achteraf Sindre: “Ik vond het leuk bij de sluizen, maar wat mij het meeste zal bijblijven, is het bezoek bij BASF. Het is fascinerend om al die fabrieken te bekijken, zeker omdat je bijna enkel buizen kunt zien, en weinig gebouwen. En ik vond het ook interessant te leren dat zo veel van wat we thuis hebben, is gemaakt van grondstoffen van daar: speelgoed, haargel, sportschoenen bijvoorbeeld.”
Isabel: “Alles in en rond de sluizen vond ik het leukste. Heel fijn om de grote boten van dichtbij te zien en hoe ze door de sluizen voeren. De rest van de haven kon mij niet zo veel bekoren, te veel industrie. Maar ik vond het wel tof om ontvangen te worden bij BASF, cola drinken in de vergaderzaal, daar had ik niets op tegen!” Vanja: “Voor mij was het allemaal heel interessant. Dat de Berendrechtsluis de grootste ter wereld is, had ik pas de dag daarvoor opgezocht op het internet. Maar dat die zo groot was, kon ik mij niet inbeelden. Leuk om eens alles van dichtbij te bekijken. Normaal is de haven iets in de verte, iets dat we zien als we voorbijrijden. Nu hebben het nieuws en alles wat je leest en hoort een gezicht gekregen. Ik vraag mij ook af hoe ze vroeger zonder computers hetzelfde werk konden doen.” Knut: “Het is absoluut de moeite om de haven in het echt te zien. Lesboeken en foto’s geven je eigenlijk alleen maar een voorsmaakje. Veel dank aan GVA en het Havenbedrijf, en aan iedereen die ons uitleg heeft gegeven.”
4
HAVEN EN GOED
iN DE KIJKER
75 jaar Albertkanaal, feest voor een monument
Het Albertkanaal, de belangrijke waterweg die de haven van Antwerpen verbindt met Luik, blaast dit jaar 75 kaarsjes uit. Een uitgelezen moment om dit monument van een kanaal in de kijker te zetten.
Alle 63 bruggen over het Albertkanaal worden sinds dit jaar op de Europees afgesproken doorvaarthoogte van 9,10 meter gebracht. Hierdoor kunnen schepen met vier lagen containers moeiteloos onder de bruggen doorvaren, waar dat nu slechts drie lagen zijn. Daarmee wordt de capaciteit op het Albertkanaal met een kwart verhoogd. Tegen 2020 zullen alle bruggen zijn aangepast.
Maten en gewichten In 1928 werd beslist om een snelle scheepvaartverbinding tussen de haven van Antwerpen, de Limburgse steenkoolbekkens en de Luikse staalindustrie te bouwen. Dit kanaal zou de Scheldestad met de Maas verbinden en de concurrentie met het Julianakanaal in Nederland aangaan. Het Albertkanaal werd in 1930 ontworpen en de aanleg ervan duurde negen jaar. In 1939 werd het ingevaren door koning Leopold III. Na de Tweede Wereldoorlog groeide de trafiek op het Albertkanaal zeer snel. In 1950 werden er al meer dan 14 miljoen ton goederen vervoerd via het kanaal. Er werden steeds grotere schepen gebruikt en meer motorschepen in de vaart gebracht. Maar die haalden een hogere snelheid, wat schade aan de kanaaloevers toebracht. Bovendien verschenen begin jaren 60 de eerste duwboten op het kanaal. Dertig jaar na de ingebruikname moest het kanaal dus gemoderniseerd worden. In 1968
= Spits Laadvermogen 364 ton
14 X
werd gestart met de verbreding en met de aanleg van duwvaartsluizen. In de loop der jaren gingen almaar meer bedrijven zich vestigen langs het kanaal en deden er een beroep op voor de in- en afvoer van grondstoffen en producten. Met de overvolle snelwegen speelt het kanaal een nog grotere rol, want het houdt vrachtwagens van de baan. Als dit groeiritme wordt aangehouden, is het Albertkanaal in 2025 goed voor 75 miljoen ton goederen, waarvan 1 miljoen containers. 1928 beslissing om Albertkanaal te bouwen 1930 start van de werken 1939 inwijding 1962 begin duwvaart 1968 modernisering 1979 ingebruikname duwvaartsluizen Olen en Kwaadmechelen 1992 ingebruikname duwvaartsluis Wijnegem
=
Met een lengte van 130 kilometer is het Albertkanaal één van de grotere kanalen van België. Het behoort tot de klasse VI en kan schepen van meer dan 2000 ton ontvangen. Langs het traject tussen Antwerpen en Luik zijn er zes sluizen. Op het kanaal kunnen schepen varen met een lengte van 135 meter en een breedte van 15 meter. Duwvaart is mogelijk voor konvooien tot 200 meter lengte en 23 meter breedte.
Feestjaar in een notendop Het jubilerende Albertkanaal wordt natuurlijk op passende wijze in de bloemetjes gezet. Het feestjaar gaat van start met een symposium in het complex aan de brug van Vroenhoven op 31 maart, met als thema ‘Het Albert-kanaal, hefboom voor economie en mobiliteit’. Ook start in april een varende tentoonstelling over de geschiedenis van het kanaal en verschijnt het Feestboek: ‘75 jaar Albertkanaal’. Varende tentoonstelling: 11-17 april, Straatsburgdok. Van april-juni op meerdere locaties op het Albertkanaal tussen Antwerpen en Luik. www.75jaaralbertkanaal.be
144 X
R.H.K. Rijn-herne-kanaal Laadvermogen 1.378 ton
= Groot rijnschip Laadvermogen 2.160 ton
Binnenschipper Stefan vertelt
Toekomstproject: nieuwe sluis in Wijnegem
Meer capaciteit, hogere bruggen
Hoe het begon
iN DE KIJKER
HAVEN EN GOED
247 X
Bij de verwachte toename van de trafiek op het Albertkanaal zullen de bestaande sluizen de binnenschepen niet meer op een vlotte manier kunnen versassen en kunnen er wachttijden ontstaan. Dat wil nv De Scheepvaart zeker vermijden en daarom loopt nu een studie om uit te zoeken op welke manier de capaciteit van het sluizencomplex in Wijnegem het best kan worden uitgebreid.
Containerterminals langs het Albertkanaal De bedrijvigheid langs en op het Albertkanaal staat niet stil. Zo is de Beverdonk Container Terminal van DP World in Grobbendonk begin 2012 in gebruik genomen. Door daar containers te laten behandelen, worden vele trucks van de E313 gehaald. Het transport naar Antwerpen gebeurt nu immers per binnenschip. Behalve voor de overslag van truck op binnenschip en omgekeerd wordt de terminal ook gebruikt om vrachten van meerdere binnenschippers te groeperen. “In 2013 hebben wij bijna 30.000 containers behandeld”, vertelt manager Ann Verrept. “Onze eigen lichter maakt ook dagelijks de verbinding met de haven van Antwerpen. De klanten van deze terminal zijn gesitueerd in de regio, denk aan Lubrizol in Oevel, Metallo-Chimique in Beerse, Belcofeed in Grobbendonk en Umicore in Olen. Naast de containerterminal in Grobbendonk zijn er ook containerteminals in Schoten, Meerhout en Genk.
= Groot containerschip Laadvermogen 470 TEU
De binnenschepen van Stefan Coupé zijn dagelijks op het Albertkanaal te vinden. “Het Albertkanaal is één van de belangrijkste waterwegen van ons land”, legt hij uit. “Mijn containerschepen varen hoofdzakelijk vanuit de haven van Antwerpen naar de containerterminal in Meerhout en de haven van Rotterdam. Het vervoer van containers op het Albertkanaal neemt elk jaar toe. Een goede zaak, want hierdoor verminderen de files op de oververzadigde snelwegen. Elk transport per binnenschip betekent minder vrachtwagens op de baan.”
wat moeten veranderen, om wachttijden bij een stijgend aantal binnenschepen te vermijden. Nu hebben mijn schepen een capaciteit van 288 TEU, maar met de verhoging van de bruggen over het Albertkanaal zullen ook meer containers per schip kunnen worden vervoerd, want dan kunnen deze hoger worden gestapeld.”
Stefan ziet nog een groot groeipotentieel voor de scheepvaart op het Albertkanaal. “Er is nog heel wat ruimte voor bedrijven om zich te vestigen aan de waterkant en het Albertkanaal kan absoluut nog een toename van de scheepvaart aan. De sluizencomplexen zullen in de toekomst wel
Sterke band tussen haven en binnenvaart Een van de troeven van de haven is haar landinwaartse ligging gecombineerd met een uitstekende bereikbaarheid voor de grootste containerschepen. Bovendien heeft de haven uitstekende aansluitingen op het Belgische en Europese binnenvaartnetwerk. Het is dus niet te verwonderen dat zo’n 40% van de totale goederentrafiek van en naar de haven van Antwerpen via de binnenvaart verloopt. In 2013 werd in de Antwerpse haven meer dan 94 miljoen ton via binnenschip vervoerd. Dit houdt een toename in van meer dan 50% in de voorbije 15 jaar. Jaarlijks doen ongeveer 48.000 binnenschepen de haven aan, wekelijks goed voor ongeveer 915 lichters. Bovendien zijn er meer dan 190 containershuttles per week van en naar 67 bestemmingen in Europa.
Het Albertkanaal in cijfers (2013) totaal: 35 miljoen ton Totale containertrafiek: 400.000 TEU Trafiek van en naar de haven van Antwerpen via het Albertkanaal totaal: 11,8 miljoen ton Dat is meer dan 1/3de van de totale trafiek op het Albertkanaal en 12,5% van de totale binnenvaartvolumes van de haven van Antwerpen. Van Antwerpen naar het achterl and: 7,6 miljoen ton vooral aardolie en distillaten, ruwe mine ralen en bouwmaterialen, chemische producte n en containers Van het achterland naar Antwer pen: 4,2 miljoen ton vooral ruwe mineralen en bouwmat erialen, chemische producten en bovenal cont ainers. Containertrafiek: bijna 342 000 TEU meer dan 85% van de totale containertrafi ek op
700 X
= tussen duwkonvooi Laadvermogen tussen de 800 en de 12.000 ton
864 990 X en
het Albertkanaal.
5
6
HAVEN EN GOED
van a tot z
Autootje varen?
“Veiligheid gaat voor alles”
Antwerpen
Marc Kersmaekers is al vijftien jaar aan de slag als havenarbeider bij MSC Home Terminal. Wij volgden hem bij zijn dagelijkse activiteiten, die hij na al die jaren met evenveel enthousiasme uitvoert.
Hiroshima
Je nieuwe auto mag dan wel een blanco teller hebben, hij heeft er al wat kilometertjes op zitten. Op het water dan wel. Enig idee welke weg je auto heeft afgelegd voordat jij hem kant-en-klaar bij je dealer kon ophalen, starten en wegrijden? Op die weg vormt de haven van Antwerpen een belangrijke schakel. Laten we eens kijken naar een Mazda en de stappen, die hij doormaakt van fabriek tot koper.
In de fabriek
foto mazda europe
Bestelt een klant een auto bij een dealer met extra’s - zoals airco, trekhaak, navigatiesysteem, parkeersensoren – dan krijgt ICO dat order binnen. “Wij bouwen die accessoires hier in de wagens, in het VPC, Vehicle Processing Center. Dat is een autoverwerkingszone, eigenlijk het verlengde van een autofabriek, waar een 80-tal mecaniciens werkt. Zij installeren de accessoires binnen de twee dagen in de auto’s. Soms heeft de carrosserie lichte schade opgelopen bij het zeetransport en dan wordt dat onderdeel in een andere werkplaats op ons terrein vakkundig opnieuw gespoten.”
Per schip naar de haven van Antwerpen
foto ico
“Mijn dag bij MSC Home Terminal begint om 5.45u”, vertelt de 46-jarige havenarbeider uit Brasschaat. “Ik weet altijd waar ik moet werken aan de hand van het ploegenblad, dat in de refter hangt. De ceelbaas maakt het werkrooster van de ploegen op.” Ceelbaas, dagelijkse terminologie in de haven, maar toch even een woordje uitleg. “Een ceelbaas leidt het werk aan de schepen, die aanmeren aan de terminal”, legt Marc uit. “Onder hem staan de foremannen, de ploegbazen. Elke kraan krijgt een foreman, die wordt bijgestaan door twee havenarbeiders en een markeur. En dan zijn er nog de carrierchauffeurs, minstens drie per kraan.” Om 6u moet het werk aan de kraan kunnen starten, dus benut Marc dat eerste kwartier met voorbereidend werk. “Dat is bijvoorbeeld het opvragen van de documenten bij de schipper, kijken wat er moet gebeuren en het klaarzetten van werkmateriaal.” De hoofdtaak van de havenarbeiders op de containerterminal is het laden en lossen van de schepen. “Ik fungeer bij binnenschepen als de ogen van de kraanman. Hij kan niet alles zien, dus is mijn hulp belangrijk. Via een radioverbinding geef ik van op de kade of het schip instructies voor het plaatsen en ophalen van de containers. Meestal werk ik in een vast team, zodat we goed op elkaar zijn ingespeeld.” Het lossen en laden van containers op zeeschepen is heel wat zwaarder werk. “Vroeger was dat vrij gevaarlijk, maar tegenwoordig is de veiligheid voor de havenarbeiders veel groter. Ze worden vastgemaakt met een gareel aan veiligheidsflats - een soort kooi - waarna de ‘pottenmannen’ door de kraanman over de containers worden getild.
Plaatsen van accessoires
De auto’s van het merk Mazda worden geproduceerd in een fabriek in het Japanse Hiroshima en worden er op een roro-schip van een Japanse rederij geladen. Ze zijn 40 dagen onderweg vanuit Japan naar de haven van Antwerpen. Daar arriveren ze op de gigantische terminal van ICO - International Car Operators - in Kallo.
“Hier meren 2 à 3 schepen per maand aan, met tussen de 2000 en 3000 wagens aan boord”, legt Joeri Tielemans van ICO uit. “Wij behandelen per jaar een kleine 400.000 wagens, waarvan 60 procent voor export en de rest voor import. Qua import is Mazda onze grootste klant. Dat merk heeft zijn Europese uitvalsbasis in de Scheldehaven. Bijna elke auto die op het Noord-Europese continent wordt ingevoerd, passeert via de Antwerpse haven.” Op de terminal van ICO in Kallo worden de auto’s van boord gereden. “Wij ontvangen van de rederij een lijst met de wagens die moeten worden gelost, gemiddeld 8 à 9 dekken van de 15. Havenarbeiders rijden met een busje aan boord en vervoeren de wagens naar de kade.”
Per truck naar de dealer Zijn de extra’s ingebouwd, dan worden de wagens geplaatst op wat bij ICO de visgraatparking heet. Daar halen de truckchauffeurs de auto’s op en rijden ermee naar de dealer.
Op de kade Het enorme terrein van ICO - 125 hectaren – biedt plaats aan 48.000 wagens. “Er zijn voor de verdere afhandeling twee mogelijkheden: ofwel is de auto al verkocht, ofwel niet”, vervolgt Joeri. “In dat laatste geval blijft de wagen op de kade staan. In het eerste geval zeggen wij dat de wagen is ‘afgeroepen’. Bij Mazda Europa worden alle orders van dealers uit Europa gegroepeerd. Als een dealer een auto verkoopt, geeft hij dit door aan Mazda Europa. Wij hebben een ICT-verbinding met Mazda Europa en aan de hand van het chassisnummer weten we over welke wagen het gaat.”
Bij de dealer De dealer zorgt ervoor dat jij de auto piekfijn in orde in gebruik kunt nemen.
De Antwerpse haven is meer dan 12.000 ha groot en telt 275 kilometer aan weginfrastructuur, fietspaden, sluiscomplexen, bruggen, bermen, treinsporen... Hou dat maar eens proper! Daarom werden de Haventornado’s in het leven geroepen. Zij ruimen zwerfvuil op en verrichten groenwerken, zoals het maaien van gras of het
verwijderen van onkruid en laaghangende takken. Zo houden zij het gehele havengebied schoon. “De vzw Werkvormm ging in 2003 van start met dit project”, vertelt Paul Johnson, coach van de Haventornado’s. “Naast het feit dat deze mensen zeer nuttig werk verrichten in de haven, is er een belangrijk sociaal aspect aan verbonden. Dit laagdrempelige project vormt namelijk meteen een opstap richting arbeidsmarkt, voor mensen die geen of weinig recente werk-
ervaring hebben en een uitkering van het OCMW ontvangen. Wij bieden hen de kans om ervaring op te doen, te wennen aan een arbeidsritme, Nederlands te leren en zich te integreren in de maatschappij.” Eén van deze bijna dertig Haventornado’s is Kaniki Tata Bienvenu. “Ik werk al een jaar bij de Haventornado’s en heb intussen alle hoeken van de haven gezien en mee proper gehouden. Het is leuk om aan de slag te zijn en ik hou van het werken in de buitenlucht.”
Zij maken dan op het schip de twistlocks los of vast.” Twistlocks? Pottenmannen? “Een twistlock - ook pot genoemd - is een hulpmiddel voor het bevestigen van containers en laadbakken”, verduidelijkt Marc. “Het is een speciale, draaibare kegelvormige pin. Op iedere hoek van een container zitten bevestigingspunten, waarin deze pinnen precies passen. Zo kunnen de containers aan het schip en aan elkaar worden vastgemaakt.”
“Ik werk buiten, beleef de seizoenen. Ik zou niet willen ruilen voor een andere job!” Om 10u neemt Marc een half uur schafttijd, om vervolgens tot 13.30u door te werken. Dan zit zijn ‘shift’ erop. “De tijd vliegt altijd”, zegt hij. “Ik doe deze job enorm graag en zou zeker niet willen ruilen met iemand die de godganse dag in neonlicht zit te werken. Ik werk buiten, beleef de seizoenen, zie het licht worden in de winter. Een extraatje in zijn takenpakket vormt het begeleiden van stagiairs. Leuk is dat. Ik begeleid de havenarbeiders die een opleiding volgen bij OCHA (het opleidingscentrum voor havenarbeiders) tijdens hun 10-daagse stage. Die lopen dan een dag in mijn kielzog en ik geef hen heel wat tips mee rond veiligheid. Want de veilige zone kennen en respecteren is in deze job van fundamenteel belang.”
Cijfers
In het havengebied werken 60.000 mensen en de haven is in totaal goed voor 146.000 jobs. De havenarbeiders zijn met ruim 8.000 een belangrijke groep. Gemiddeld 1 op 5 havenarbeiders woont in het Waasland. Marc Kersmaekers aan het werk.
de haven in cijfers
foto mazda europe
Overslag groeide in 2013 tot een Totaal behandeld aantal goederen record 190.849.079 ton 2012: 3,6%
Vloeibaar massagoed 59.493.776 ton
Wie houdt de haven schoon? In opdracht van het Havenbedrijf zijn ploegen ‘Haventornado’s’ dagelijks in de weer om het openbare domein in de haven proper te houden.
een dag uit het leven van
HAVEN EN GOED
droog massagoed 14.376.834 ton
2012: 31,4%
2012: 24,8%
waarvan:
Deze krimp is grotendeels toe te schrijven aan een daling in de overslag van kolen met 62% tot 2.178.213 ton.
aardoliederivaten 43.129.916 ton 2012: 34,8%
ruwe aardolie 4.680.763 ton
containers 8.578.269 teu of 102,3 miljoen ton teu 2012: 0,7%
2012: 83,4 %
chemicaliën 11.203.776 ton 2012: 9,7%
2012: 4,9%
conventioneel stukgoed
10.090.138 ton Haventornado Kaniki aan het werk.
roro-verkeer 4.562.397 ton
2012: 7,4%
aantal behandelde auto’s 1.299.961 stuks 2012: 4,8%
7
8
VARIA
HAVEN EN GOED
AAN TAFEL
WEES ERBIJ!
Fort Liefkenshoek
APRIL VRIJ. 19/10 04/04
Night of the Giants: baskettopper De Port of Antwerp Giants binden de strijd aan met Telenet BC Oostende. Port of Antwerp, naamsponsor van de Antwerp Giants, hoopt het toeschouwersrecord voor een Belgische en West-Europese basketbalwedstrijd te verbreken en mikt op 17.000 bezoekers.
Een ideale stopplaats voor fietsers
WOE. 19/10 09/04
Scheldeprijs Na de schitterende editie van 2013 zullen de grootste kampioenen opnieuw starten in de 102de Scheldeprijs, de Antwerpse pijler van Flanders Classics. Zo’n 22 ploegen verzamelen aan het MAS voor het grootste wielerfeest van Antwerpen. Voor het eerst neemt Cannondale deel en Peter Sagan staat op de ‘long list’. Bij Omega Pharma-Quickstep mogen we Mark Cavendish en Tom Boonen aan de start verwachten. MAS Museum aan de Stroom, Hanzestedenplaats 1, Antwerpen www.scheldeprijs.be
Dorian Marchant, een speler bij de Port of Antwerp Giants: “Vorig jaar was een ongemeen spannende wedstrijd tegen Okapi Aalstar. De massa toeschouwers - onder wie ook de burgemeester - leefde helemaal mee en de sfeer in het enorme Sportpaleis was bijna magisch. Dan als team winnen, was een onvergetelijke ervaring. Ook voor de fans, die laaiend enthousiast waren. Deze match belooft weer spannend te worden, want Oostende is een sterke tegenstander. Ik hoop dat het publiek ons weer zal aanzetten tot topprestaties.” Tickets: 7 euro (tot 26 maart). Gratis voor kinderen jonger dan 12 jaar.
DON.
VRIJ.
ZAT.
ZON.
19/10 24/04
26/04
Are you waterproof? Ben je tussen 10 en 14 jaar? Ontdek dan in het MAS Havenpaviljoen wat er bij komt kijken om op een schip te werken. Kruip in de huid van een matroos of kapitein en leer tijdens een boeiend spel de kneepjes van het vak. Dinsdag 8 & 15 april + elke derde zondag van mei en juni, telkens 14-16u MAS Havenpaviljoen, Hanzestedenplaats 19, Antwerpen. Inschrijven? Mail de datum waarop je wil deelnemen, je naam, leeftijd, adres en telefoonnummer naar
[email protected] Kinderen moeten vergezeld zijn van een volwassene.
25/04
27/04
Jumping Antwerpen Deze paardenjumping in de Waagnatie is uitgegroeid tot een topevenement met de internationale ruitertop.
Magalie in haar taverne.
Op de Linkerscheldeoever ligt een verrassend stuk erfgoed en groene oase: het Fort Liefkenshoek. Hierin werd een belevingscentrum ingericht, waar kinderen en jongeren tot 14 jaar, maar ook hun ouders en grootouders, op een speelse manier kennismaken met de bewogen geschiedenis van het fort en de verhalen van de bewoners. Wandel zeker ook rond het fort, want de uitkijktoren biedt een prachtig uitzicht op de haven en haar industrie. In de knusse taverne vergast Magalie Van Vlierbergen je op een eerlijke keuken met grote porties aan zeer betaalbare prijzen. “Een spaghetti kost 7 euro”, vertelt zij. “Ik serveer onder meer omeletten, verse pannenkoeken, een variatie croques met verse groentjes, wafels, slaatjes en tal van ijscoupes.” Kinderen kunnen zich hier uitleven in een zandbak en op speeltuigen. Of ze
www.jumpingantwerpen.com
ZON. 19/10 11/05
Open Wervendag Topper op de Open Wervendag wordt ongetwijfeld de gigantische werf van de Deurganckdoksluis.
zat.
19/10 24/05
1930
ZON. 25/05
World Ports Classic Derde editie van deze wielertweedaagse tussen de havensteden Antwerpen en Rotterdam, met deelnemers van topniveau. Deze etappekoers verhuist dit jaar van eind augustus naar mei. De wielrenners leggen ook een stevig traject door de haven van Antwerpen af.
Op de fietskaart van het Havenbedrijf voert de fietsroute ‘Tocht over ’t Scheldt’ (30 km) je ook langs het Fort Liefkenshoek. Je kunt de havenfietskaart gratis bestellen via
[email protected]. be of afhalen in het MAS Havenpaviljoen. Praktisch Fort Liefkenshoek Ketenislaan 4 - Haven 1974, 9130 Kallo 03 575 05 47 (taverne) 03 750 12 90 (aanvragen groeps- en klasbezoeken) Info en openingsuren: www.facebook.com/ tavernefortliefkenshoek
Het Kattendijkdok
MEI
www.openwervendag.be
Met de fiets door de haven
vroeger en nu
Waagnatie, Rijnkaai 15, Hangar 29, Antwerpen
Sportpaleis, Schijnpoortweg 119, Merksem www.sportpaleis.be
kunnen kennismaken met de geitjes en kippen op het domein. De taverne serveert ook een eigen blond bier ‘met buskruit’, genaamd BONàPART. Met een knipoog naar Napoleon, want de oudste lokalen van het fort dateren uit die periode.
colofon V.U. Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen Entrepotkaai 1 - 2000 Antwerpen - T +32 3 205 20 11 E
[email protected] Volg ons op facebook en twitter (@portofantwerp)
De skyline van het Kattendijkdok op het Antwerpse Eilandje heeft de jongste jaren een grondige facelift ondergaan. Er zijn de nieuwe woontorens in de Montevideo-wijk en de Badboot, een groot drijvend zwembadcomplex, kreeg er een plaats. Nu is de Cadixwijk aan de beurt. Precies op deze locatie wordt nu het nieuwe Havenhuis gebouwd, niet voor niets op de plaats waar de stad en de hedendaagse haven in elkaar overgaan. In de laatste fase van de stadsvernieuwing rond het Eilandje wordt ook de site rond de droogdokken en de Schelde aangepakt, een bijzonder erfdeel uit het verleden. Dit droogdokkenpark zal deze buurt, die een mooie link vormt tussen de oude stad en de haven, nog meer uitstraling geven. Redactie: Ilse Prinsen, Inge De Wolf, Ines De Smet en Tine Vandendriessche Coördinatie: Vicky Bogaerts Lay-out: Chris Seuntjens Fotografie: Michel Dauchy en Ilse Prinsen
