1916 zo moge hier een tuinstadwijk verrijzen waarin een meer harmonisch leven voor den stedeling mogelijk wordt
SLOTBIJEENKOMST Bas Pijl
HARMONISCH LEVEN IN VREEWIJK
Opgave 3 schaalniveaus 3
1
Positionering Vreewijk op Rotterdam Zuid
2
Benutten en aanpakken kansrijke gebieden Vreewijk
3
Herwaardering cultuurhistorisch karakter Vreewijk
3
1
2
3
3
2 3 1
3
mijn afstuderen gaat vooral ook over
OPRUIMEN Al grijp je niet in op structuur dan levert het opruimen van verrommeling al veel op!
Fascinatie: Ruimtelijke opzet “Raamwerk”
quote Grandpré Molière uit rede 50 jarig bestaan Vreewijk
gebruik maken kennis Cultuurhistorische verkenning Vreewijk De Nijl Architecten Oktober 2009
$E KRACHT VAN EEN TUINDORP IN EEN MODERNE STAD
Xjklwjtjf! Wsffxjkl
-!34%20,!. "5)4%.25)-4% 45).$/20 62%%7)*+ CONCEPT
OKTOBER
!!Efßojujfg
$EELGEMEENTE &EIJENOORD #OMÀWONEN .OVEMBER
-ASTERPLAN BUITENRUIMTE TUINDORP 6REEWIJK
Rotterdam, Economische Visie Vreewijk Gemeente Rotterdam, deelgemeente Feijenoord Definitief
p Onbalans sociale - economische - fysieke pijlers r o Sociaal Vergrijzing b Economisch Afnemend draagvlak voorzieningen l Fysiek Enclave e e Onderzoek Enquête 2011 en het USP 2010 m
s t e l l i n g
Sociale Pijler . . .
Veranderingen bevolkingssamenstelling Veranderingen van inzichten in het gebruik van tijd en ruimte Gebruik van openbare ruimte in relatie tot het ontwerp daarvan
sociale analyse Mückenberger en Boulin
DOEL: Diversiteit in de bevolkingssamenstelling
Lombardijen is een doorstroom wijk, Vreewijk wordt een OPGROEIWIJK! (mede vanuit de vele aanwezige scholen in Vreewijk)
Kids Leeftijd 0-14
(% van het aantal inwoners)
22,5 Vreewijk Bloemhof Zuidwijk Tarwewijk Oud Charlois Geuzenveld Carnisselande Pendrecht Rotterdam Nederland
Family Leeftijd 25-44
15
7,5
0
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
WEINIG KINDEREN EN GEZINNEN
50
(% van het aantal inwoners)
Vreewijk Bloemhof Zuidwijk Tarwewijk Oud Charlois Geuzenveld Carnisselande Pendrecht Nederland Rotterdam
37,5 25 12,5 0
Empty nesters Leeftijd 45-64 (% van het aantal inwoners)
40 Vreewijk Bloemhof Zuidwijk Tarwewijk Oud Charlois Geuzenveld Carnisselande Pendrecht Nederland Rotterdam
Seniors Leeftijd 65 en ouder (% van het aantal inwoners)
Vreewijk Bloemhof Zuidwijk Tarwewijk Oud Charlois Geuzenveld Carnisselande Pendrecht Nederland Rotterdam
30 20 10 0
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
VEEL EMPTY NESTERS EN SENIORS 30 22,5 15 7,5 0
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Sociale Pijler Enquête 2011 en USP 2010 Vreewijk kent 13780 Inwoners
13%
15%
44%
28%
Allenstaand Samenwonend/ gehuwd zonder kinderen Samenwonend/ gehuwd met kinderen Eenoudergezin Anders
Economische Pijler . . .
Sociale binding ondernemer(s) aan de wijk is belangrijk Sociaal-economische binding van het bedrijf aan de wijk Zichtbaarheid bedrijf
DOEL: Groenezoom meer betekenis geven als hart van de wijk, kwalitatief vergroten winkelbestand!
(b.v. Witte Paard, Groenezoom)
Fysieke Pijler Introvert: Vreewijk is naar binnen gekeerd, afgesloten van alles en iedereen, haast met een afkeer van de stad Hoofdverkeerswegen rondom Vreewijk versterken dit
Vreewijk kent thans harde randen en jaren 80 bebouwing waardoor Vreewijk een enclave geworden in Rotterdam Zuid
Enclave werking stedelijke wand
st
ed
el
ijk e
w an
elijk ew and
d
sted
ers
oom z e en
em onder n
kan
ro G n se
m
ing mel
o ver r
ne o z nk
E
=
stadsvernieuwing, appartementen
ankerpunt
De randen zijn mede door stadsvernieuwing verstedelijkt, en dus is het oorspronkelijke Vreewijk niet meer zichtbaar Vreewijk is een enclave geworden in de stad, waardoor het merk is onherkenbaar geworden
NON-PLACES
Fysieke Pijler
Houding t.a.v. grootte woning
9%
Houding t.a.v. toekomst woning
3%
4%
21%
19%
10%
77% 57%
Deze woning is helemaal niet te klein voor mij Deze woning is aan de kleine kant, maar geen last van Ik zou graag meer woonruimte hebben Ik heb echt meer woonruimte nodig De doelgroep <35 jaar vindt 27% de woning te klein
Woning heeft geen renovatie nodig Woning moet gerenoveerd worden Woning kan beste worden gesloopt Weet niet/ geen mening
Probleemstelling Vreewijk
SOCIAAL Vergrijzing Eenzijdige samenstelling Weinig draagkracht bewoners
INVESTERINGSKLIMAAT STIMULEREN KOOPWONINGEN
GEBALANCEERDE SAMENSTELLING
DEGELIJKE WONINGEN DIVERSITEIT “KOOPWONING”
ECONOMISCH
FYSIEK
Investeringsklimaat zwak Weinig Koopwoningen Winkels sluiten deuren Weinig voorzieningen
Relatie & Verankering omgeving Waardevermindering woningen o.a. door slecht onderhoud Kleine woonplattegronden voor gezinnen OR onder druk door o.a. parkeren
ONBALANS RELATIE ARCHITECTUUR STEDENBOUW OPENBARE RUIMTE
Belangrijke partijen om ontwikkelingen mogelijk te maken
BEWONERS TKC
tuinkeuringcommissie
d e n k
Sociaal
Vergrijzing als kans
Economisch
Spreiding voorzieningen biedt nieuw perspectief
Fysiek
Verankering 3 schaalniveaus
r i c h t i n g
Sociaal:
Vergrijzing als Kans!!
Mede door vergrijzing ontstaat de mogelijkheid tot
Samenvoegen woningen en dus Verdunnen in Vreewijk
2=1
3=2
doelgroepen laten samenkomen in Vreewijk
+ Door de doelgroepen aan elkaar te koppelen en op zoek te gaan naar gemeenschappelijke behoeftes overeenkomsten, kan een nieuwe vorm van saamhorigheid en collectiviteit ontstaan in het tuindorp Vreewijk
Economisch:
Spreiding, markante plaatsing voorzieningen gekoppeld aan zichtlijnen
o p g a v e
Verankering 3 schaalniveau’s
1
Positionering Vreewijk in Rotterdam Zuid
2
Benutten en aanpakken kansrijke gebieden
3
Herwaardering cultuurhistorisch karakter
Zuid ---> Introduceren Oost - West route
Vreewijk ---> Zuiderziekenhuisterrein & Enkzone / Smeetlandsedijk
Straat ---> 3 noord - zuid verbindingen straatniveau
1
Stad; Positionering Vreewijk op Rotterdam Zuid herontdekken, waarderen Oost - West route
WAAROM?
1921 moliere verhagen kok
1925
1923 moliere verhagen kok gemeentewerken
1928
1938 Witteveen
HOE?
“Her”positionering Vreewijk op Rotterdam Zuid
- Verbetering knooppunt “entree” Vreewijk - Eenduidig profilering
Gebruik maken LANGE LIJN in Rotterdam “Zuid” Niet denken als een verkeerskundige, geen fragmentatie in structuur of budget als leidend middel, maar juist lange termijn visie
Parkway als verbindende structuur Rotterdam Zuid Tevens verbinden op buurtniveau feyenoord VREEWIJK
Enkzone Zuiderpark
Pendrecht
2 heuvels
IJsselmonde
Lombardijen
Zuidwijk
Tuinstad Zuid wordt verbonden door lange lijn
Bestaande ontsluiting
Nieuwe ontsluiting
Eenduidig profiel
Oldegaarde - Groenezoom - Olympiaweg
Parkway - Groene Zoom -
1.75
2.00
3.50
3.00
3.50
2.00
1.75
Groenezoom
Economische impuls Groenezoom, levendigheid Vreewijk
Wie maken de voorgestelde interventies mogelijk Initiatief openbare ruimte Gemeente Rotterdam investeert in Herinrichting Groenezoom. Mogelijk vanuit rioleringswerkzaamheden die plaatsvinden in Vreewijk
Impuls door investering openbare ruimte Ondernemers bundelen krachten (Ondernemend Vreewijk) De herinrichting vd Groenezoom trekt mogelijk nieuwe ondernemers aan
Differentiatie zorgt voor draagkracht Nieuwe bewoners zorgen voor nieuw elan in ondernemerschap Door differentiëren wordt de draagkracht van Vreewijk vergroot
Vreewijk wordt weer onderdeel van Rotterdam Zuid
Groenezoom kan zo weer bruisend hart worden
terug naar de basis Vreewijk wordt weer onderdeel Rotterdam Zuid
2
Wijk; Benutten en aanpakken kansrijke gebieden Vreewijk van der Mandelepark “ziekenhuisterrein” & Enkzone
WAAROM?
van der Mandelepark
Enkzone
VACANT
VERGRIJZING
HOE?
van der Mandelepark & Enkzone
Nieuwe betekenis toekennen aan het van der Mandelepark & en Enkzone
Kansen Vreewijk door VERGRIJZING Lichte bevolkingskrimp voor Rotterdam Overlijdensgolf babyboom generatie Vergrijzing kan leiden tot ernstige gevolgen maar herbergt dus kansen!
Inspelen op kansen, benutten van aanwezige ruimte Vreewijk van der Mandelepark & Enkzone
Buurtonderzoek leert ons Dat veel ouderen aangaven graag in Vreewijk te willen blijven, maar dan wel het liefst nu of op termijn in een gelijkvloerse woning
van der Mandelepark
Gebruik maken twee gebouwen met cultuurhistorische waarde namelijk: 1 2 -
Het Zuiderziekenhuis 1925-1935 inmiddels monument van de architecten Witteveen en Steur ontworpen in de stijl zakelijk traditionalisme. Het gebouw Dr. Daniël den Hoedkliniek 1955-1964 is van de hand van de architecten Cramer en Kruisheer en is met zijn strakke vormgeving en heldere opzet een goed voorbeeld van het naoorlogs functionalisme.
SPEERPUNTEN van der Mandelepark: Opruimen alle aanbouwsels Uitgaan van een groene weide Creëren heldere en duidelijke Entree voor Vreewijk
Ahoy - Zuiderpark Gebruik maken van de kwaliteiten die Annemieke Fontein heeft gebruikt voor de inrichting van het Zuiderpark (waterberging & waterkwaliteit)
Principe van der Mandelepark
Principe van der Mandelepark
Landschap als middel
Parkeren
Zichtlijnen
Ouderen
Kinderen
Jongeren
Appartementen
Sociale werkplaats de Ark
Kinderdagverblijf
SKVR
Klassiek op Zuid
Muziek ver. HRC
Elke van der Brugge amateur kunstonderwijs
Inge Schippers Rotterdams Cultuuratelier
Dockyard mannenkoor
SKAR stichting kunstaccomodatie
Nurten en Ahmet Erdogan Turksemuziek
collectiviteit & creativiteit
v a n d e r M a n d e l e p a r k
van der Mandelepark
240 park.
SKVR, Muziekstore, Verspuy, Appartementen, de Ark, Kinderdagverblijf
190 park.
Bewegingsruimtefitness, Arts, Apotheek Appartementen, Buurtshopper
Voorplein van der Mandelepark “entree Vreewijk”
binnentuin van der Mandelepark
van der Mandelepark “zachte kant park”
Wie maken de voorgestelde interventies mogelijk Vanuit vastgoed Vastgoed nu de Groene Groep investeert in de twee gebouwen die zij in bezit hebben KoopAppartementen genereren inkomsten
Relatie Zuiderpark - van der Mandelepark De gemeente investeert in het park Beoogd doel is om de relatie tussen Zuiderpark en het van der Mandelpark te verbeteren (bv door routing)
Handhaving Karakteristieke beeld Toetst vanuit belang dat het beoogde karakteristieke beeld gewaarborgd blijft
Enkzone - Smeetlandsedijk “De Tuinen van Tuindorp Vreewijk”
Principe Enkzone “geledingszone Vreewijk-Lombardijen”
Polderpatroon inzetten landscaping Cultuurhistorie landschap als uitgangspunt
Enkzone
Enkzone
Enkzone
Riet eiland
Boomgaard
Manege
Enkzone
Hoe voorgestelde interventies mogelijk worden Waterbergingsopgave De gestelde waterbergingsopgave Rotterdam Zuid is leidend zijn voor de herinrichting van de Enkzone
Tuinkeuringcommissie Tuinkeuringcommissie speelt in een belangrijke rol in het in stand houden van de groene invulling van de Enkzone
Bewoners Om de Collectiviteit te bevorderen worden meerdere eilanden ingericht in overleg met bewoners Te denken valt aan een Boomgaard, Educatieve tuin
3
Straat; Versterken cultuurhistorisch karakter
WAAROM?
“Her”waardering historisch karakter Vreewijk
Straat; Versterken cultuurhistorisch karakter Herwaardering in Noord - Zuid routes
quote Grandpré Molière uit rede 50 jarig bestaan Vreewijk
Cultuur Historisch verantwoord, Openlucht museum?
HOE?
Historisch collectieve geheugen
VERDUNNEN + NIHIL ITEM
Doelgroepen laten samenkomen in Vreewijk
+
Door de doelgroepen aan elkaar te koppelen en op zoek te gaan naar gemeenschappelijke behoeftes overeenkomsten, kan een nieuwe vorm van saamhorigheid en collectiviteit ontstaan in het tuindorp Vreewijk
Mogelijkheden Verdunnen
3 NoordZuid straten Routing als verbindend element (bewoners,buurten) Van bijzondere plek naar plek Uitgangspunt is dat iedere straat weer een eigen timbre krijgt Mogelijk opknappen woningen
1
Bloemhof-Iependaal-Enkzone-Lombardijen
I e p e n d a a l
Iependaal, zuid
Parkeren 1 zijde van de straat Plataan wordt onderdeel van de tuin Introduceren geveltuin
Iependaal, midden
2
Bloemhof-Langegeer-Enkzone-Lombardijen
L a n g e g e e r
Langegeer
Langegeer, achterkant
3
Zuiderpark-van der Mandelepark-Vonder-Molenwei-Enkzone-Lombardijen
V o n d e r
M o l e n w e i
Vonder
Parkeren in omgeving, groenezoom, groene hilledijk, lede Trottoir aan 1 zijde Vergroten Tuin om de 2 tuinen goudenregen
Molenwei
Parkeren in omgeving, 74 plaatsen bij voormalige sporthal Openbaar groen wordt hersteld Veilig spelen in groengebied Vergroten Trottoir Introductie geveltuin Aanbouw verdwijnt door samenvoegen woning
Gegevens Vonder - Molenwei “parkeren in omgeving” Vonder Autovrij “gebruik maken parkeerplaatsen Lede en Groenezoom” 43 woningen wordt 21 woningen.
Molenwei Autovrij “gebruik maken parkeerplaatsen voormalig sporthal” 67 woningen wordt 35 woningen deze parkeren op het parkeerplaats aan de enkzone hier zijn 74 parkeerplaatsen.
Vonder bestaande bebouwing 4.6x8.0m, aanbouw 2.0x4.0m samengevoegde woning 9.2x8.0m= 73.6m2 Molenwei bestaande bebouwing 4.4x8.0m, aanbouw 1.9x4.1m samengevoegde woning 8.8x8.0m incl. aanbouw = 78.2m2 bestaande bebouwing 5.4x7.0m, aanbouw 2.4x3.4m samengevoegde woning 10.8x7.0m incl. aanbouw = 83.8m2
Vonder
Molenwei
Hoe voorgestelde interventies mogelijk worden Openbare Ruimte Straten worden opgeknapt door de gemeente in samenspraak met Havensteder
Woningbouwcorporatie kwaliteitsdrager Havensteder heeft een belangrijke rol zij bewaakt het karakteristieke beeld van het Tuindorp zo zijn er afspraken ten aanzien van voordeuren, hagen, schilderwerk, dakkapels, uitbouwen etc.
Bewoners Stimuleren van Collectiviteit middels een VVE Bewoners worden eigenaar, maar Havensteder bepaald vanuit het belang van het gewenste beeld Tuindorp
