Hard Rock Hotel en Casino De Legende op Curaçao. McDonald s Viert 40 jaar op Curaçao CURAÇAO

CURAÇAO

WWW.CURACAOBUSINESSMAGAZINE.COM Coverstory:

Curaçao Chamber of Commerce and Industry viert zijn 130e verjaardag The Export of Services in Curaçao Curaçao als export hub voor de financiële sector

Hard Rock Hotel en Casino

De Legende op Curaçao

McDonald’s

Viert 40 jaar op Curaçao

EDITIE 3 | OKTOBER/NOVEMBER 2014

VOORWOORD Van de voorzitter:

Van de hoofdredacteur Geduld is een schone zaak, en wachten wordt beloond. Aan deze twee waarheden word ik constant herinnerd, of het nu gaat om mijn gezin, vrienden of zaken. Soms valt het wachten zwaar, maar geduld is een deugd, en als je je doelen maar in het vizier houdt, komt uiteindelijk de beloning. Bij elke uitgave van Curaçao Business moet ik daaraan denken. Elk kwartaal streven we ernaar, u, de lezer, actueel en interessant nieuws te brengen over de zakenwereld op het eiland. Het doel is altijd om waardevolle informatie te bieden aan de ondernemers die hun best doen, hun eigen doelen te realiseren, en hen tools te bieden die nuttig kunnen zijn bij het verbeteren van hun ondernemen en ondernemingen. Met veel plezier kondig ik de 130ste verjaardag aan van onze eigen Kamer van Koophandel. Het artikel over de geschiedenis van de Kamer en alles wat deze de afgelopen jaren heeft gedaan ter bevordering van het ondernemen en de maatschappij in het algemeen op het eiland is interessant en verhelderend. Ik hoop dat u het artikel net zo leuk vindt als ik! Zoals u waarschijnlijk is opgevallen, is de constante trend de export van diensten. Hoewel er hier op Curaçao een overvloed aan kansen is, is het geen geheim dat er ook beperkingen zijn. Dus is het slim als ondernemingen hun rijke portfolio aan diensten ook buiten het eiland aanbieden. We hopen dat u, de lezer en ondernemer, in elke uitgave van dit magazine iets vindt waarmee u uw voordeel kunt doen. In deze uitgave belichten we de financiële dienstensector en krijgen inzicht in die sector dankzij Julian Lopex Ramirez, Managing Partner bij Deloitte Dutch Caribbean en interim algemeen directeur van de Douane op Aruba. We besteden ook aandacht aan de inspanningen en ondersteuningen die ondernemingen bieden aan de gemeenschap, met een artikel over Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO), met in deze uitgave een artikel over de bijdrage van MCB. We belichten ook degenen die ecologisch-MVO bezig zijn: zie de artikelen ‘Een nieuwe kijk op de Caribische Zee’ en ‘De nieuwe wereld van duurzaam ondernemen’. Dit is onze vierde uitgave en de steun die we ondervinden is bemoedigend! Dank aan u allen die Curaçao Business hebben gesteund en de Kamer blijven steunen in zijn pogingen om informatie te bieden waarmee ondernemingen vooruit kunnen in hun inspanningen om Curaçao haar doelen te laten realiseren. Heather de Paolo, hoofdredacteur Curaçao Business is beschikbaar in het Engels in print en online in het Engels en het Nederlands via www.curaçaobusinessmagazine.com

130 jaar dienstbaar aan de samenleving De tijd vliegt. Dit is alweer de vierde uitgave van Curaçao Business Magazine maar het is ook een speciale editie. Het blad biedt niet alleen interessante artikelen over ondernemingen, zakenlieden en mensen in organisaties in onze gemeenschap, maar we kijken ook terug op 130 jaar Kamer van Koophandel en Fabrieken op Curaçao (Curaçao Chamber of Commerce and Industry, CCC) als onderdeel van onze samenleving. 130 jaar is een aardige mijlpaal. Als één van de oudste Kamers op ons halfrond, heeft de Kamer zijn belang voor de Curaçaose gemeenschap wel bewezen. De Kamer werd in 1884 opgericht door toenmalige Gouverneur als semi-publieke organisatie. Het belangrijkste doel toen – en nu nog – was het registreren van ondernemingen op het eiland en het vertegenwoordigen van de gehele zakelijke sector. In een verklaring van de Internationale Kamer van Koophandel (ICC) wordt volgens mij duidelijk gemaakt waarom een CCC belangrijk is voor een samenleving: “In de meeste gemeenschappen met indirecte democratische vertegenwoordigingen, moeten nationale en lokale overheden vertrouwen op een institutioneel systeem om de opvattingen te bevestigen van degenen die zij regeren. Een kamer van koophandel in een markteconomie dient het volledige spectrum te vertegenwoordigen van ondernemingen en industrieën en zou in staat moeten zijn om met autoriteit en onafhankelijk te spreken namens de gehele zakelijke gemeenschap.” In zijn geschiedenis die 130 jaar beslaat, is de Kamer belangrijk geweest bij veel veranderingen op Curaçao. De Kamer werd in 1909, toen het eiland een ernstige economische crisis doormaakte, door de regering benaderd om plannen te presenteren waarmee de economische problemen konden worden aangepakt. In 1949 was de CCC ook leidend in de beweging om een dubbel belasting verdrag met de VS te sluiten om een nieuwe economische pijler op te zetten. Dit zijn slechts enkele van de vele initiatieven die de Kamer in de loop der jaren heeft genomen. Het is dan ook passed dat we in het jaar dat we zo’n belangrijke mijlpaal vieren, dat de Kamer de leiding heeft genomen bij het implementeren van structurele veranderingen in de manier waarop Curaçao de afgelopen 40 jaar zaken heeft gedaan. Enkele van die fundamentele veranderingen staan op het punt geïmplementeerd te worden, waarmee bureaucratische belemmeringen (red tape) worden weggenomen en het makkelijker wordt voor de 34.000 huidige leden en toekomstige leden om zaken te doen op Curaçao. Al vanaf zijn eerste voorzitter, D.Z. Jesurun, heeft het bestuur van de Kamer, dat sinds 1884 wordt gekozen door zijn leden, tijd en moeite besteed aan het verbeteren van de zakelijke randvoorwaarden op het eiland. Als ingezetene van dit land wil ik, mede namens ons bestuur, graag alle voorgaande bestuursleden bedanken die de afgelopen 130 jaar vrijwillig de economische groei van Curaçao, evenals de welvaart van de inwoners, hebben helpen bevorderen. Samen met onze 40 medewerkers zal ons bestuur het goede en harde werk van onze voorgangers voorzetten. Pabien Korsou!

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

3

Curaçao Business PUBLISHER Curaçao Business Media Group b.v. Postadres on Curaçao: Sta. Rosaweg 19 Willemstad, Curaçao EXPLOITATION Van Munster Media BV P1: Postbus 6684, NL-6503 GD Nijmegen, The Netherlands P2: Kerkenbos 12-26c, NL-6546 BE Nijmegen, The Netherlands T: +31(0) 24 373 8505 F: +31(0) 24 373 0933 I: www.vanmunstermedia.nl POSTADDRESS ON CURAÇAO: Publisher Michael van Munster T: +31(0) 24 373 8505 E: [email protected] CHIEF EDITOR Heather De Paulo T: (599-9) 682-8627 E: [email protected] SALES ENQUIRIES T: (599-9) 736-5011 F: (599-9) 736-6365 E: [email protected], [email protected] SUBSCRIPTIONS Subscriptions: NAF 35 per year (4 issues) I: www.Curacaobusinessmagazine.com T: 0031 (0) 24 373 8505 E: [email protected] MARKETING AND SUBSCRIPTIONS Stephan Aalbers E: [email protected] ART PRODUCTION  Jan-Willem Bouwman DISTRIBUTION Nieuwe Post, Curaçao The publisher and its staff cannot be held liable for the contents of this magazine and statements and/ or its advertisements do not necessarily reflect its editorial views.  Although the greatest care was given to the accuracy of the information in this publication and checked where possible, the publisher and the editors explicitly contest any liability for any incorrectness or incompleteness of the information provided.

van munster m e d i a

g r o u p

6 130th anniversary Chamber of Commerce 9 News 10 Summit on economy island 14 Double taxation agreements 16 Hard Rock Hotel 19 News 20 Meet the Chamber 22 Corporate Social Responsibility 26 Carribean Credit Bureau 29 News 30 Vidanova Pension Fund 32 PwC: Setting the Standards 34 Export of Services van munster 38 Cyber Security 44 McDonald’s 40 46 More or less welcome 49 News 50 BPM Seminar ‘The New World of Sustainable Business’ m e d i a

g r o u p

6

Curaçao Chamber of Commerce and Industry: still strong and steady

22

26

“Contributing to Curaçao Should Be Part of Our DNA”

A useful tool for business

34

The number of entrepreneurs choosing Curaçao as their home base continues to grow

38

Lessons from the front lines

40 A New Look at the Caribbean Sea

46

What Kind of First Impression Does Your Business Make?

HANDEL

Curaçao Chamber of Commerce and Industry viert zijn 130e verjaardag Er zijn weinig organisaties op Curaçao die kunnen claimen dat ze een geschiedenis hebben die meer dan een eeuw beslaat. De Curaçao Chamber of Commerce and Industry werd op 15 oktober 1884 opgericht. Het is niet verwonderlijk dat de Chamber of Commerce in zijn ontwikkeling verschillende fasen doorliep, veel ‘ups’, maar ook enkele ‘downs’, voordat hij werd wat hij nu, 130 jaar later, is: krachtig en stabiel. In 1828, hetzelfde jaar dat de Curaçao Bank (de voorloper van de huidige Central Bank of Curaçao and St. Maarten) werd opgericht, startte de Algemeen Commissaris van de Nederlandse koning in de westerse koloniën, Johannes van den Bosch, een eerste Chamber of Commerce and Industry voor Curaçao. De basis voor de huidige Chamber of Commerce and Industry werd gelegd door een nieuwe wet die op 3 mei 1884 in werking trad, en die krachtig werd gesteund door de toenmalige Gouverneur Generaal van Curaçao, Nicolaas van den Brandhof. Men voelde de noodzaak om een instrument te hebben om de

6

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

verzwakte economie te revitalizeren en om de zakelijke sector op Curaçao te structureren. De regering had behoefte aan een instituut dat representatief was voor de echte economie, dat advies zou kunnen bieden over de aanpak van zaken betreffende de economie in het algemeen en het zakendoen in het bijzonder. In de beginjaren richtte de Chamber zich op het promoten van internationale handel via Curaçao, waartoe er een uitgebreid netwerk was met kamers van koophandel in de belangrijkste handelsposten in die tijd, New York en Rio de Janeiro. Meer op lokaal gebied promootte de Chamber kleinschalige (volks)sectoren, zoals vlechterijen van strooien hoeden, meubelmakerijen, landbouwcoöperaties, tabakstelers, smederijen, drukkerijen, scheepsreparatie- en scheepsbouwbedrijven, fosfaatmijnen, zoutextractiebedrijven en bouwondernemingen. In al die jaren heeft de Chamber of Commerce zich ontwikkeld tot wat hij nu is. Eén van de grootste veranderingen die de Chamber heeft ondergaan, is dat tot 1909 de Secretaris van de Chamber benoemd werd door de Gouverneur-Generaal. Vanaf 1945 werd de rol van de Chamber duidelijk omschreven en, met de invoering van het openbaar register in dat zelfde jaar, was de Chamber in staat om zijn eigen inkomsten te genereren middels

contributies en heffingen voor het bijhouden van een openbaar register, evenals vergoedingen voor de uitgifte van authentieke documenten en het leveren van diensten aan de zakelijke sector.

Tegen protectionisme De nieuw opgerichte Chamber of Commerce onderhield nauwe contacten met de toenmalige Koloniale Raad, die gebaseerd was op liberale concepten en daarmee de regering op gepaste afstand hield. Al in het eerste jaar van zijn bestaan bewees de Chamber zich als een krachtige voorstander van vrije handel en een overtuigde tegenstander van protectionistische belastingen. De Chamber ging zelfs zo ver dat hij de Douane als bedreiging beschouwde voor de pogingen om de handelssector van Curaçao weer op te bouwen, omdat deze instantie de belastingvrije status van het eiland wilde opheffen. De Chamber speelde ook een integrale rol in het openen van de westkust van de Verenigde Staten voor de import van zout uit Curaçao. Aan het einde van de 19e eeuw lobbyde de Chamber voor de opheffing van de 30% toeslag die Venezuela oplegde aan importproducten van het eiland. In die tijd lobbyde de Chamber ook tegen de invoering van een lokale munteenheid in plaats van de Panamese of Colombiaanse pesos. Dit vond allemaal plaats vóór het begin van de olie-industrie.

Pleitbezorger voor toerisme Toen in 1918 de olieraffinaderij operationeel ging, kreeg de economie van Curaçao een enorme oppepper. Maar de 20e eeuw stond voor de Chamber ook in het teken van het ontwikkelen van een bloeiende toerismesector. Feitelijk speelde de Chamber voor Curaçao een beslissende rol als toerisme-pionier toen dat nog niet algemeen geaccepteerd was als belangrijke nieuwe bron van economische handel, inkomsten en werkgelegenheid. Het was echter pas toen de raffinaderij geautomatiseerde systemen invoerde voor zijn processen en tientallen medewerkers werden ontslagen, dat toerisme beschouwd ging worden als volwaardig alternatief voor het stimuleren van de economie van het eiland.

Zorgen dat Curaçao bijblijft Aan het eind van de 19e eeuw was de Chamber al pleitbezorger om Curaçao te verbinden met de meest moderne internationale communicatienetwerken, want men realiseerde zich dat dit de enige manier was om optimaal gebruik te kunnen blijven maken van zakelijke kansen, en de best mogelijke infrastructuur te bieden voor de internationale handel. In 1979 pleitte de Chamber voor de invoering van direct internationaal telefoneren. Dit kan nu wel ouderwets klinken, toendertijd was het een noodzakelijke stap om niet achter te blijven op het gebied van de snel groeiende telecommunicatie infrastructuur voor de handel. De Chamber was ook een van de eerste deelnemers aan satellier-TV, dat later werd omgevormd tot TDS. Een andere leuke anekdote is dat in 1929, de Chamber het initiatief nam voor het plan om een hoge brug over de St. Anna Bay te bouwen om een ononderbroken stroom van mensen en auto’s tussen Punda en Otrobanda mogelijk te maken. Dit plan werd uiteindelijk gerealiseerd in 1974.

Pleitbezorger voor ondernemingen en gemeenschap Ondernemen is niet iets wat plaatsvindt in een vacuum binnen de gemeenschap, en de economie is niet het exclusieve domein van ondernemers en zaken. Door zijn handelingen is de Chamber sociaal betrokken geweest, kritisch maar altijd constructief en met respect. Als pleitbezorger voor handel en industrie op Curaçao heeft de Chamber een significante bijdrage geleverd aan het stellen van moderne zakelijk principes, waaronder maatschappelijk verantwoord ondernemen en het tonen van respect naar alle mensen. Bovendien heeft de Chamber wanneer dat nodig was zijn tanden laten zien voor fair play in de maatschappij, altijd in het belang van het scheppen van kansen voor Curaçao om vooruitgang te boeken en de gemeenschap in het algemeen goede vooruitzichten te bieden. Daartoe neemt de Chamber ook actief deel aan het ontvangen van handelmissies vanuit

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

7

TRADE

het buitenland of het initiëren van, en deelnemen aan delegaties van Curaçaose zakenlieden die nieuwe kansen zoeken in andere markten. De Chamber heeft een taak in het beheren van officiële documenten en het adviseren van de regering op basis van de Establishment Regulations for Companies (Vestigingsvoorschriften voor ondernemingen). Tevens wordt handelsinformatie verstrekt en gerelateerde diensten aan ondernemingen, door onder meer het uitgeven van periodieke publicaties zoals deze Curaçao Business Magazine en Empresa Chikí. De Chamber is een coach, trainer en consultant voor potentiële ondernemers die van plan zijn zakelijke activiteiten te ontplooien.

Brug Naast dat alles is de Chamber verantwoordelijk voor een aantal taken en inspanningen om doelen te realiseren. Eén van die taken is het geven van advies aan de regering, gevraagd of ongevraagd. De Chamber heeft rechtstreeks contact met de relevante autoriteiten, met als gevolg dat de Chamber vaak de brug vormt tussen de regering en de zakenwereld van Curaçao. Ondersteund door een professionele staf en een goede infrastructuur, en met gerespecteerde leden uit de gemeenschap in het bestuur, heeft de Chamber bewezen, visie te hebben voor de ontwikkeling van de zakenwereld op een macroniveau, met beleid voor het ontwikkelen en ondersteunen van de implementatie van programma’s op een microniveau.

De stem van private ondernemingen Nu terugkijkend kan worden gesteld dat sinds zijn oprichting in 1884, de Chamber of Commerce gefunctioneerd heeft als de officiële stem voor het vertegenwoordigen van de algemene belangen van de particuliere ondernemingen op Curaçao, en die van de werkgevers in het bijzonder. Daartoe blijft de Chamber

8

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

primair de officiële vertegenwoordiger en centrale factor in een netwerk van zakelijke organisaties, die alle op hun eigen wijze en met hun eigen doelen de belangen vertegenwoordigen van hun leden en andere aangesloten partijen. In dit opzicht is de Chamber vaak de juiste partij voor een proactieve deelname aan stuurcomité’s, adviesraden, raadgevende instanties en andere instituten en organisaties die de belangen behartigen van ondernemingen. De Chamber is langzittend lid van de ‘nationale sociale dialoog’ om de publieke sector, vakbonden, particuliere sectoren en andere belangrijke spelers nader tot elkaar te brengen, werkend aan belangrijke kwesties die raken aan ieders leven en werken.

De Chamber vandaag Tot op de dag van vandaag beheert de Chamber een compleet register van lokale ondernemingen en stichtingen, zoals bij wet vereist, om een goed overzicht en beheer te garanderen van het aantal en de soorten van entiteiten die op het eiland actief zijn. Tegen die achtergond biedt de Chamber informatie en diensten aan plaatselijke en internationale bedrijven. Het is van het grootste belang dat die registers en gegevens betrouwbaar zijn en gemakkelijk te verkrijgen. Vanwege zijn lange en rijke geschiedenis en als officiële bron van zoveel gegevens, is de Chamber ook vertegenwoordigd in enkele tientallen officiële instanties waar financiële, sociale en economische beleidsplannen worden besproken en vastgesteld. In zijn 130-jarige bestaan heeft de Curaçao Chamber of Commerce een rijke, lange geschiedenis opgebouwd en heeft hij keer op keer zijn waarde bewezen voor ondernemingen en industrieën op het eiland. De Chamber is nog steeds de pleitbezorger voor de promotie van Curaçao als toonaangevend op zakelijk gebied in de regio, niet alleen voor ondernemingen, maar ook voor de mensen zelf, door een waardevolle factor te zijn voor het succes van iedereen die er aanklopt.

NIEUWS

Curoil overweegt diesel met een lager zwavelgehalte Curoil, de nationale brandstofimporteur en -leverancier van Curaçao, onderzoekt serieus de mogelijkheid om voor de lokale markt een andere diesel aan te bieden met minder zwavel. Op het ogenblik levert Curoil de lokale markt een zogeheten laagzwavel diesel (low sulfur diesel, LSD) met 500 ppm zwavel. Curoil onderzoekt nu de zogenoemde ‘ultra low sulfur diesel’ (ULSD) die slechts 50 ppm zwavel bevat. Hiermee volgt Curoil een internationale trend die een zo laag mogelijk zwavelgehalte nastreeft. Een schonere diesel produceert minder schadelijke uitstoot, en dat is beter voor de natuur en het milieu.

CurAloë klaar voor export Na vele jaren van eindeloze pogingen om de organisatie te verbeteren zijn de producten van CurAloë eindelijk klaar voor de export en de handel op de internationale markt. Commercieel directeur Remco Ernandes is blij dat de producten van deze Curaçaose onderneming nu voldoen aan de internationale standaarden die de voorwaarde vormen voor een succesvolle benadering van de buitenlandse markten. Deze producten werden onderworpen aan uitgebreid onderzoek en er werden proefmonsters verstuurd naar buitenlandse laboratoria om testen. Hiertoe werd de verpakking aangepast om aan te duiden dat de producten gemaakt zijn van op Curaçao geteelde aloë-planten. Marktonderzoek buiten de grenzen heeft aangetoond dat CurAloë goede resultaten mag verwachten van zijn nieuwe inspanningen. Op het moment zijn het voornamelijk toeristen die 80% van de lokaal verkochte producten aanschaffen, en wordt slechts 20% geëxporteerd. Na de recente aanpassing is CurAloë er echter van overtuigd dat het deze cijfers geheel kan omdraaien. Het bedrijf bestaat uit een grote plantage, een fabriek voor het verwerken van aloëbladen, een winkel en een overkapt terras dat uitkijkt over de wijdse plantage, waar bezoekers meer informatie kunnen krijgen.

Business Boost: nieuwe stimulans voor MKB Minister Stanley Palm van economische ontwikkeling en toerisme lanceerde ‘Business Boost’ – een programma gericht op het ondersteunen van middenen kleinbedrijven op Curaçao. Volgens het ministerie van Economische Ontwikkeling (MEO), zal dit project 45 kleine ondernemingen helpen, informeren en opleiden die bereid zijn een bijdrage te leveren van maximaal 30% van de kosten voor deelneming in dit programma. Het programma duurt 24 weken en bestaat uit twee fasen: een coaching programma dat wordt verzorgd door de lokale firma Action Coaching, en een IT-plan waarvoor fondsen beschikbaar zijn voor technologie. Het programma wordt deels gesubsidieerd door het MEO en geïmplementeerd in nauwe samenwerking met de stichting Stimul-IT, evenals met steun van de Chamber of Commerce, de University of Curaçao, Innovation Centre Curaçao en de PSB Bank. De eerste 45 firma’s die intekenen die minder dan 10 medewerkers hebben en een jaaromzet van minder dan een half miljoen kunnen deelnemen in het programma.

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

9

The persons on the picture, from left to right: Marelva Jansen-Liberia (PNP), Alex Rosaria (PAIS), Joop Kusters (vice president VBC), Billy Jonckheer (Chamber of Commerce), Melvin Cijntje (Pueblo Soberano) and Glenn Sulvaran (independent).

Economische top

Een unieke overeenkomst tussen zakelijke en politieke partners Geschiedenis wordt altijd achteraf geschreven, zelden voorafgaand aan een gebeurtenis. Toch kan de ondertekening van een eerste overeenkomst tussen vertegenwoordigers van de georganiseerde zakenwereld op Curaçao met de partijen en politici die de regering van Curaçao steunen, wel eens een daad van geschiedkundig belang zijn. De ondernemers hopen dat tenminste, omdat dit een unieke gebeurtenis is. Het belangrijkse gemeenschappelijke doel is om samen de omstandigheden te verbeteren om de economie te stimuleren en nieuwe banen te scheppen, met name voor jongeren. TEKST FRANS HEILIGERS

over een beperkte lijst van zorgvuldig gekozen onderwerpen. Bij de selectie van deze kwesties was het belangrijk om te beginnen met zaken die redelijk snel zouden kunnen worden behandeld, en waarvan de resultaten al vrij snel zichtbaar zouden zijn voor de maatschappij. De politici bij deze tamelijk ongewone bijeenkomst met de naam ‘an economic summit’, stonden onder leiding van Pueblo Soberano vertegenwoordiger en parlementslid (MP) Melvin Cijntje. Tevens aanwezig waren Alex Rosaria, PAIS leider en MP; Marelva Jansen namens de politieke partij PNP; en Glenn Sulvaran, onafhankelijk MP. De Chamber of Commerce was vertegenwoordigd door leden van zijn bestuur, onder aanvoering van voorzitter Willem Jonckheer. De afvaardiging van de handels- en zakenvereniging (VBC) was ook aanwezig en geleid door zijn vice-voorzitter Joop Kusters.

De kloof overbruggen Bijna een jaar aan gesprekken in allerlei samenstellingen resulteerden in een topontmoeting over de economie van Curaçao. Partners uit de zakenwereld en de politiek ontmoetten elkaar op 25 juni 2014 in het auditorium van de Chamber of Commerce om te spreken

10

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

Sinds eind 2013 bundelen de ondernemersorganisaties hun inspanningen om de kloof te overbruggen die blijkbaar bestond tussen de huidige coalitiepartners en de zakenwereld van Curaçao. Diverse los van elkaar staande initiatieven om alle belangrijke partners uit

de verschillende onderdelen van de maatschappij samen te brengen, werden gecombineerd om deze tijd en energie eisende inspanningen optimaal te benutten. Het duurde verschillende maanden en veel langer dan men had gedacht om een punt te bereiken waarop een overeenkomst kon worden opgesteld over hoe nu verder. Wat bij sommige partners enige aarzeling veroorzaakte, was het proces om een grondige inventarisatie te maken van de lijst van items waarover de sociale partners van Curaçao zouden kunnen discussiëren. De strategie was ook om de kansen op enkele snelle, gunstige resultaten te maximaliseren, wat voor alle betrokken partijen een stimulans zou zijn om op de ingeslagen weg door te gaan.

Kickstart Tegen deze achtergrond werd een agenda opgesteld om de opzet van de top te structureren teneinde de kans op positieve resultaten zo groot mogelijk te maken. Men was het er over eens dat de economie van Curaçao lijkt te stagneren. Dringend zijn stappen nodig in de verschillende gebieden om de diverse onderdelen weer op gang te krijgen zodat de economie weer sneller gaat draaien naar een betere toekomst. Omdat allen het eens waren over deze aanpak, werden verschillende kortetermijnmaatregelen besproken die de regering zou kunnen implementeren. Het belangrijkste, zo kwam men overeen, was het stimuleren van de economie middels de export van goederen en diensten. Hiermee zou

de betalingsbalans kunnen worden verbeterd en daarmee de economie worden ondersteund. Overeenstemming werd bereikt om de regering te adviseren over voorbereidende maatregelen om te komen tot meer flexibele regelgeving: - Toelating van buitenlandse studenten om een betere omgeving te creëren voor transnationaal onderwijs. - Toelating van immigranten met een bepaalde expertise en know-how om het concept te stimuleren van het opzetten van een ‘kenniseconomie’. - Toelating van buitenlanders die een tweede huis willen kopen op het eiland om de koude wintermaanden in hun thuisland te ontsnappen. - Toelating van buitenlandse investeerders en hun gezinnen die grote sommen gelds stoppen in projecten die meer economische activiteiten en banen zullen opleveren. - Toelating van bemanningsleden van luxe motorjachten en zeilboten die op Curaçao gestationeerd zijn. Dit moet worden gezien als een eerste voorzichtige stap om het investeringsklimaat op Curaçao te verbeteren voor een groep buitenlanders die, met hun kennis en kapitaal, een bepaalde mate van vooruitgang binnen handbereik kunnen brengen. Bovengenoemde maatregelen zouden uiteindelijk moeten resulteren in de aanname van een gecoördineerd systeem van bestaande structuren, procedures en beleid, en het wegnemen van belemmeringen voor waardevolle investeringen en procedures om de benodigde vergunnin-

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

11

gen te verkrijgen, inclusief de vergunningen voor het verkeer van buitenlandse valuta. Het is duidelijk dat de zakelijke sectoren een geheel nieuw ontwikkelingsplan willen om de concurrerentiepositie van Curaçao te verbeteren.

Jeugdwerkloosheid Een andere kwestie waar men het over eens was, is de relatief hoge werkloosheid onder jongeren, al of niet voorzien van een goede vakopleiding. De discussiepartners kwamen overeen, als één team samen te werken in speciale programma’s om dit specifieke probleem aan te pakken door het scheppen van meer kansen voor opleidingen en cursussen over een breed spectrum, waarvoor de private en de publieke sectoren nauw moeten samenwerken. Dit probleem heeft de hoogste prioriteit: jeugdwerkloosheid zal het eerste punt zijn op de agenda voor de volgende economische top, die eind oktober 2014 zal plaatsvinden. De aanwezige partijen hebben er overeenstemming over bereikt om in de tussentijd al enkele eerste stappen te nemen, zoals het initiëren van een zogeheten ‘Lei di Bion’, een wet die incentives biedt om vakopleidingen te verzorgen voor jongeren die langer dan een jaar werkloos zijn. Die wet werd al in december 1989 goedgekeurd door het parlement, maar is nog steeds niet in werking getreden. De wet richt zich met name op het opzetten van speciale programma’s om meer jongeren aan het werk te krijgen in verschillende branches. Premier Ivar Asjes heeft aangekondigd dat deze wet spoedig in werking zal treden om een positieve omgeving te creëren en meer kansen op banen voor de jongeren van Curaçao.

Betere businesses Daarnaast zijn de zakelijke deelnemers aan de top overeengekomen om actiever te zijn in het stimuleren van meer maatschappelijk verantwoord gedrag van plaatselijke ondernemers. Dat is niet alleen in het voordeel van het personeel van deze bedrijven, maar ook goed voor sociale activiteiten en maatschappelijke projecten. Middels een ‘Better Business Bureau’ willen ze werken aan regelgeving binnen hun sectoren om de verschillende concepten van maatschappelijk

12

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

verantwoord ondernemen te stimuleren. Zij namen ook het voorstel mee om lokale bedrijven te stimuleren om projecten die al langere tijd stagneren weer op te starten: dit zal een positieve uitwerking hebben op de economie en de werkgelegenheid. In dit verband zal de Curaçaose regering worden gevraagd om hier aan mee te werken door de noodzakelijke vergunningen snel te verstrekken. Uiteindelijk zullen alle betrokkenen hiervan profiteren. Feit is dat op basis van eerdere ervaringen, veel ondernemers vergunningen aanvragen lang voordat projecten worden opgestart, in de wetenschap dat het maanden, zo niet jaren duurt voordat ze zelfs maar een reactie krijgen van de betrokken regeringsafdelingen, laat staan een officiële goedkeuring. Pas wanneer ze een positieve reactie hebben ontvangen en de vereiste papieren in huis hebben, gaan ze over tot het werkelijk opstarten van het project. De aanwezige politici verklaarden zich direct bereid, hun ministers te vragen om de processen van het verlenen van vergunningen en andere vereisten te bespoedigen zodat de plaatselijke ondernemers hun plannen veel sneller kunnen uitvoeren.

De goede stemming De Chamber of Commerce is graag bereid, dergelijke initiatieven te ondersteunen, met name wanneer ze de verwachte resultaten opleveren. Voorafgaand aan de volgende top dienen de partners elk van de 11 punten te evalueren waarover zij in de eerste top overeenstemming hebben bereikt. Daartoe maken ze een overzicht van de vorderingen betreffende de eerste voorlopige actiepunten die zij in de eerste sessie zijn overeengekomen. Eventuele punten die door die sessie nog niet zijn ingevoerd, zullen worden besproken, evenals de belemmeringen die het oponthoud hebben veroorzaakt en hoe die snel kunnen worden weggenomen. Het belangrijkste onderwerp voor de volgende top is het aanpakken van de jeugdwerkloosheid op Curaçao, die veel hoger is dan het algemeen gemiddelde werkloosheidscijfer. Als de goede stemming van de eerste top aanhoudt, zal het doel om concrete resultaten te realiseren binnen handbereik komen. Alle partijen zullen hiervan profiteren.

NIEUWS

Cherethy Kirindongo

CIFA organiseert seminar Productontwikkeling

466 1217

Op 20 september organiseerde de Curaçao International Financial Services Association (CIFA) een seminar over Productontwikkeling, Resultaten en Aanbevelingen. Dit seminar was een vervolg op het seminar dat eerder dit jaar werd gehouden. Jose Bardim, de minister van Financiën, nam al eerder het initiatief met de oprichting van een commissie voor productontwikkeling in de internationale financiële sector om de productontwikkeling op Curaçao te verbeteren en verder te ontwikkelen. Om dit initiatief te ondersteunen richtte CIFA vijf internationale adviescommissies in bestaande uit deskundigen uit de branche om de volgende producten te analyseren: 1. Investeringsfondsen; 2. Zogeheten ‘segregated cell’ bedrijven; 3. Vliegtuigregistratie; 4. Verzendingsregistratie; 5. Intellectueel eigendom. Op dit seminar werden de resultaten en aanbevelingen van deze adviescommissies gepresenteerd.

Shirley Ferreira

466 1188

Angelo Ludowika

466 1147

Anuschka Cova, de voorzitter van de CIFA, opende het seminar. In haar speech benadrukte ze dat hoewel deze gebieden hier werden belicht, er andere gebieden zijn die net zo belangrijk zijn. “Ik wil graag uitleggen dat productontwikkeling een belangrijk gebied is waar CIFA zich op richt, maar er zijn andere gebieden die aandacht vereisen omdat die net zo belangrijk zijn. De juridische, wetgevende en infrastructurele gebieden zijn net zo belangrijk om ervoor te zorgen dat Curaçao een betere concurrentiepositie krijgt en behoudt.”

Hubert Bentura

466 1195

Suyin Mourillon

466 1162

Na de openingsrede van mevrouw Cova sprak minister Jardim over het belang van samenwerking van de branche en de regering: de ideeën voor de toekomst moeten van de branche komen en de regering moet optreden als faciliteerder. Hoe beter deze twee partijen samenwerken, hoe groter het succes voor het eiland als geheel.

Milagros Rodriguez

466 1240

MCB SMALL BUSINESS UNIT Empresa Chikí. For more information contact us or visit: www.mcb-bank.com/empresachiki

Eric Andersen beet het spits af van de presentaties met zijn verhaal over investeringsfondsen. Rob Ellis deelde met de uitverkochte zaal zijn expertise op het gebied van zogeheten ‘segregated cell’ bedrijven. Michiel Noordhoek en Ton van Dooremalen spraken over het opnieuw leven inblazen van intellectueel eigendom op Curaçao. Peter Govers besprak verzendregistratie en hoe we de verzendbranche naar Curaçao zouden kunnen halen. Dinesh Mishre rondde de presentaties af met een verhaal over de offshore vliegtuigregistratie branche op Curaçao. De heer Alex Rosaria, parlementslid, sloot het seminar af met een update over de goedkeuring van de investeringsvergunning; iets waar de branche al lange tijd op wacht. Voor meer informatie: www.CIFA- Curacao.com

CURAÇAO BUSINESS

1456_MCB_EmpresaChiki_NieuweMensen_92x260_ENG.indd 1

6/25/13 15:07

| NUMMER 3 | 2014

13

BELASTINGEN

Dubbele belasting verdragen Curaçao heeft veel MKB-bedrijven die willen groeien, ofwel door internationaal uit te breiden, dan wel door samen te werken met buitenlandse partners. Teneinde deze groei te realiseren, is het van cruciaal belang dat Curaçao optimale omstandigheden schept als land om internationaal te kunnen uitbreiden en samen te werken. TEKT ANUSCHKA M. COVA, VOORZITTER CIFA

Eén van de meer belangrijke factoren daarvoor wordt gevormd door ondernemersbelastingen. Willen lokale ondernemingen concurrerend zijn op de wereldmarkt, dan zouden zij veel baat kunnen hebben bij belastingregelingen die gelijk zijn aan – en liefst nog beter zijn dan – die welke gelden voor ondernemingen in andere landen. Onze regering helpt bij het verbeteren van de belastingregelingen door te werken aan verdragen die dubbele belastingen voorkomen. Verdragen over dubbele belastingen (double taxation agreements, DTA’s) zijn bedoeld om de effecten te verzachten die het heffen van dubbele belastingen tussen twee landen opleveren. Dubbele belasting is het heffen van belasting door

14

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

twee of meer juridische instanties over dezelfde inkomsten, goederen of financiële transacties. Dubbele belasting kan een probleem worden wanneer een onderneming of individu geld verdient buiten het thuisland; de onderneming of het individu kan ondervinden dat hij of zij verplicht is om lokaal over dat inkomen belasting te betalen, maar ook in het land waarin dat inkomen werd verdiend. Die buitenlandse belasting kan gebaseerd zijn op ingeleverde belastingformulieren, maar veel landen innen ook belastingen van buitenlanders middels achtergestelde belasting over de uitkering van verschillende types van inkomsten. Dergelijke inkomsten zijn onder andere rente, dividenden, royalty’s, en betalingen voor technische ondersteuning.

Belastingverdragen Deze ongewenste dubbele belasting kan worden vermeden als landen onderling belastingverdragen sluiten. Dergelijke belastingverdragen kunnen dubbele belasting op twee manieren verminderen. Het andere land kan vaak zijn tarief voor achtergestelde belasting verlagen, en het thuisland kan gewoonlijk een ontheffing toestaan voor de buitenlandse inkomsten, of een belastingkrediet voor de buitenlandse achtergestelde belasting, teneinde het risico van dubbele belasting over dezelfde inkomsten te verlagen of te voorkomen. Omdat DTA’s het risico verlagen van het betalen van belasting over dezelfde inkomsten in zowel het land waarin de onderneming is gevestigd als in het andere land waarvan de onderneming inkomsten heeft, kunnen DTA’s grensoverschrijdende handel makkelijker maken. Het sluiten van een DTA met een land kan de handel tussen landen tot stand brengen, omdat ondernemingen en individuen ervoor kiezen om handel te drijven met landen die geen dubbele belasting heffen. Grote ondernemingen zijn altijd op zoek naar efficiënte belastingregelingen, maar kunnen vaak niet vermijden dat ze actief zijn in landen die geen DTA hebben. MKB-bedrijven zijn daarentegen meer flexibel in het kiezen van handelspartners en zij zullen over het algemeen dubbele belasting vermijden. Ze zullen landen kiezen waar een DTA geldt, om hun marges te optimaliseren, hun concurentiepositie te verbeteren en internationale groei te realiseren. Op dit moment heeft Curaçao een DTA (onderhandeld)

met zeven landen: Aruba, Jamaica, Malta, Nederland, Noorwegen, de Seychellen en Sint Maarten. De minister van Financiën, dr Jose Jardim, werkt aan de uitbreiding van het aantal DTA’s en is momenteel in gesprek met landen als de Dominicaanse republiek, Ecuador en Suriname om de mogelijkheid te onderzoeken voor het sluiten van een DTA. Dit is een belangrijke ontwikkeling; des te meer DTA’s Curaçao gesloten heeft, des te makkelijker het voor Curaçao is om zich te profileren als een goede handelspartner, en des te makkelijker het voor bedrijven op het eiland is om in het buitenland zaken te doen.

Overeenkomsten Dit jaar bereikte minister Jardim een overeenkomst met de republiek Malta en de republiek van de Seychellen over een DTA. De autoriteiten van Malta en de Seychellen, evenals die van Curaçao, hebben de overeenkomsten goedgekeurd, maar deze moeten nog worden ondertekend en geratificeerd. Zodra dit gedaan is, zal het aantrekkelijker worden voor Curaçaose ondernemingen om zaken te doen met bedrijven op Malta en de Seychellen, en vice versa. CIFA is van mening dat het sluiten van DTA’s een relatief goedkope en snelle manier is om zakelijke ontwikkelingen te stimuleren en het zakelijk netwerk van Curaçao te verbeteren evenals de naamsherkenning van het eiland in de wereld. CIFA ondersteunt daarom van harte de uitbreiding van het DTA-portfolio van Curaçao.

Anuschka Cova

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

15

TOERISME

Hard Rock Hotel en Casino

De Legende op Curaçao De legende van Hard Rock begon in 1971 in Londen toen twee Amerikanen, Isaac Tigrett en Peter Morton, op zoek waren naar een goed ‘burger’-restaurant en er geen konden vinden. De twee openden daarom zelf maar een restaurant in een voormalige Rolls-Royce garage en besloten het Hard Rock Café te noemen. Ze lieten hun logo ontwerpen door Alan Aldridge, een Engelse tekenaar en illustrator, bekend van zijn werk voor albumcovers voor beroemde artiesten zoals de Beatles. TEKST PRISCILLA JOY LOTMAN

De merkbekendheid van de Hard Rock Cafés, waartoe nu ook hotels en casino’ s behoren, is verbazingwekkend. De uitgebreide collectie van Rock ‘n’ Roll memorabilia maakt integraal deel uit van dit merk. Toen Eric Clapton, een vaste klant van het Hard Rock Café in Londen, Tigrett vroeg of hij zijn gitaar boven zijn favoriete barkruk mocht hangen om ‘zijn plek te markeren’, werd een trend gezet. Pete Townshend, en veel anderen, volgden, waarmee een collectie werd

16

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

begonnen die nu meer dan 74.000 stuks telt en nog steeds groeit. In 1995 opende de groep het eerste Hard Rock Hotel & Casino, in Las Vegas, Nevada. Wereldwijd zijn er nu 18 hotels en 8 casino’s, waaronder 4 all-inclusive resorts. Deze luxe resorts brengen de rock star fantasie tot leven. In 2007 bezat de Seminole-stam in Florida al twee Seminole Hard Rock Hotels en Casinos in Florida toen zij Hard Rock International kochten. Het was zoals ze zeggen ‘een vereniging van gelijkdenkenden’. Kort daarna, in 2011, vierde het Hard Rock brand zijn 40e verjaardag. Van bescheiden begin tot wereldmerk, maar toch heeft het bedrijf altijd de liefde voor muziek, entertainment en gastvrijheid in ere gehouden.

Een perfecte combinatie Twintig jaar geleden werkte Jeroen Kibbelaar als partner bij IMD Consultancy, waar hij van de ORCO Group de opdracht kreeg om een haalbaarheidsonderzoek te doen naar de ontwikkeling van een perceel aan de Penstraat in het Pietermaai-gebied. De ORCO Group is een investeringsmaatschappij met een scala

aan projecten in de Cariben en Europa. Het plan was altijd om het land aan de Penstraat te ontwikkelen, om de potentie ervan volledig te benutten. Op basis van diverse onderzoeken en de continue ontwikkeling van de toerismesector op het eiland, besloot de ORCO Group dat een all-inclusive resort met een gevestigde merknaam de meest haalbare en commercieel succesvolle optie zou vormen. “De volgende stap was het vinden van het geschikte merk voor het eiland,” aldus Kibbelaar. De Group besloot dat een franchise van het Hard Rock Hotel en Casino de perfecte combinatie zou vormen. Daarop werd de Pen Resort BV opgericht onder de ORCO Group, met Kibbelaar als directeur, om dit project te ontwikkelen.

Hard Rock Hotel & Casino Curaçao Van Las Vegas tot Ibiza, Macau tot Punta Cana, je komt de Hard Rock Hotels & Casino’s overal ter wereld tegen. Nu wil Curaçao deel uit gaan maken van de club. Er ligt een plan voor een hotel & casino met 310 kamers, te realiseren in het Pietermaai District, tussen en met de monumenten van ‘Kas di Pueblo’ en ‘Cerro Bonito’. “Deze locatie zal een verbinding vormen tussen Pietermaai en Penstraat, waarmee het een gebied wordt waar toeristen perfect kunnen genieten van zowel de historische bezienswaardigheden van Punda als het

entertainment van Pietermaai”, legt Kibbelaar uit. Kibbelaar verwacht dat de naam Hard Rock de naamsbekendheid van Curaçao zeker zal vergroten, met name in de Verenigde Staten. Het hotel hoopt toeristen te trekken vanuit de VS, Latijns-Amerika en Europa. Het doel is om de hotelgasten uitstekende voorzieningen en een excellente omgeving te bieden in een all-inclusive resort, maar ook om hen aan te moedigen, alles wat het eiland te bieden heeft te gaan ontdekken. Kibbelaar verwacht dat de gasten zich niet zullen beperken tot het resort: “De typische Hard Rock Hotel gast is avontuurlijk en outgoing.” De locatie aan het water zal ook een golfbreker-constructie omvatten die tevens zal dienen als wandelpier. Het project voor de golfbreker zal worden gerealiseerd door een Nederlands ingenieursbedrijf, die gebruik zal maken van een innovatieve techniek die aanzienlijk minder impact zal hebben op de onderwaterwereld dan andere technieken die eerder op het eiland werden toegepast. Hoewel dit gedeelte van het project kostenintensief is, maken de toegevoegde waarde en de lagere impact op de oevers de kosten de moeite waard. Kibbelaar, die al lid is van de Curaçao Hotel and Tourism Association (CHATA), is van mening dat planning en voorbereiding uitermate belangrijke factoren zijn

Jeroen Kibbelaar, Director, Pen Resort

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

17

TOERISME

voor een feilloze hotelexploitatie. Daarom heeft de Group Mark Nooren aangesteld als General Manager voor het hotel. Hij kan er voor zorgen dat er goed wordt samengewerkt met het ontwikkelteam om de best practices voor het hotel te garanderen.

Hotelvoorzieningen Van de muziek van het Hard Rock Casino tot de rust van de Rock Spa®, het Hard Rock Hotel & Casino Curaçao zal zijn gasten topklasse voorzieningen bieden. Een van de ‘signature items’ , The Sound of Your Stay®, nodigt de gast uit om te kiezen uit drie op maat samengestelde playlists die hij of zij van overal op het terrein naar zijn/ haar iPod kan streamen. Die playlist kan vervolgens na het verblijf mee naar huis worden genomen. Jongere gasten kunnen hun vermaak vinden in de Hard Rock Roxity Kids Club™ en de Teen Lounge. De kids kunnen zelf hun dagindeling maken. Of ze nu in een band of op het strand spelen, het gaat erom dat ze plezier hebben. Restaurants spelen een centrale rol in elk all-inclusive resort. In de Hard Rock hotels wordt dit naar een hoger niveau gebracht, zodat elk restaurantbezoek een belevenis is van uitnodigende en opvrolijkende momenten. Het hotel op Curaçao zal vijf gourmet-restaurants hebben met rijk verzorgde buffetten en à la carte keuzemenus. Het Hard Rock Hotel and Casino Curaçao zal tevens een party-zwembad hebben en een relax-zwembad, suites met butler, een duikschool, en, natuurlijk, een Rock Shop®.

18

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

Enorm potentieel Hoewel Curaçao al heel ver gekomen is in de toerismeDiego Acevedo, Co-founder of Bluerise industrie, is er nog steeds een enorm potentieel dat nog niet ontwikkeld is. Volgens Kibbelaar is een nog intensievere samenwerking tussen stakeholders in de branche een cruciaal element voor de verbetering van de situatie van de toerismesector en het merk Curaçao. Op basis van de resultaten van het Hard Rock Hotel in Punta Cana en de impact die het daar heeft gehad, concludeerde Kibbelaar dat het Hard Rock Curaçao prijsleider op het eiland kan worden, haalbaar is. Bovendien: als het hotel volgeboekt is, zal het werkgelegenheid bieden aan ongeveer 300 mensen, waaronder de uitermate belangrijke ‘Vibe Manager’ (de medewerker die verantwoordelijk is voor de selectie van de muziek die je overal op het resort kunt horen), waarmee het een aanzienlijke economische bijdrage levert aan het eiland. Als aan de financiële voorwaarden wordt voldaan, voorziet Kibbelaar een termijn van circa 2,5 jaar van bouwen voordat het hotel gereed is voor zijn ‘grand opening’. Kibbelaar is van mening dat het eiland de potentie heeft om al in 2017 te kunnen genieten van het luxe en levendige Hard Rock Hotel and Casino Curaçao.

NIEUWS

KLM: twee extra vluchten voor meer Europese toeristen Vanaf 17 november zal de KLM op de maandagen en woensdagen extra vluchten verzorgen van Amsterdam naar Curaçao en terug. Deze twee vluchten komen bovenop de dagelijkse vluchten van KLM naar Curaçao. Het vertrek vanaf Amsterdam voor deze extra vluchten zal in de vroege namiddag plaatsvinden. Dit zou het gemakkelijker maken voor reizigers vanuit andere Europese landen om naar Amsterdam te vliegen en vervolgens door te vliegen naar Curaçao zonder dat er een overnachting moet worden geboekt. Voor deze vluchten zal de KLM de Airbus 330-200 inzetten met een capaciteit van 244 passagiers. De toeristenorganisaties, CTB en CHATA, evenals Curaçao Airport Partners (CAP), zijn uitermate content met deze extra inspanningen door de KLM. Het is een welkome aanvulling voor de promotie van toerisme naar het eiland vanuit een reeks Europese landen waaronder Duitsland, Spanje, Frankrijk, Zwitserland, België, Denemarken en Groot-Brittannië.

JetBlue start dienst van Big Apple naar Curaçao

Airconditioning vertrekhal op Hato Airport

Curaçao is verheugd over de nieuwe dienst van JetBlue dat sinds december vorig jaar twee vluchten per week verzorgt direct van en naar JFK Airport, New York. Voor deze nieuwe dienst heeft JetBlue een Airbus A320 vliegtuig gereserveerd met een capaciteit van 150 stoelen. Curaçao wordt de 31e bestemming voor JetBlue in de Cariben. Deze overeenkomst is tot stand gekomen door het combineren van de krachten en middelen van de Curaçaose regering en de private sector. Het Curaçao Tourist Bureau (CTB) zal, samen met de Curaçao Hotel and Tourism Association (CHATA), de promotie van deze nieuwe dienst coördineren.

Met gepaste trots, want binnen de afgesproken termijn, heeft Curaçao Airport Partners (CAP) de gemoderniseerde en geheel van airconditioning voorziene vertrekhal van Hato Airport opgeleverd. Deze voorziening was een vurige wens van minister Stanley Palm van toerisme, die van mening is dat bezoekers deze verdienen op een modern vliegveld. In de toekomst zal de airconditioning worden verzorgd middels een systeem dat koud zeewater gebruikt. Op de oude cementvloer zijn nieuwe witte tegels gelegd en de glazen deuren en ramen laten veel daglicht door. Het werk was in drie maanden gerealiseerd, aldus CAP’s CEO Ralph Blanchard. Hij is er van overtuigd dat dankzij deze nieuwe aanpassingen, Curaçao beter kan concurreren met andere luchthavens in de regio. Hij voegde toe dat dit slechts het begin is van een proces waarbij in de nabije toekomst meer verbeteringen zullen worden gerealiseerd. Het vliegveld wil klaar zijn om nog veel meer passagiers sneller en efficiënter te verwerken.

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

19

KAMER VAN KOOPHANDEL

Jo-Ann Martis

Maak kennis met de Kamer “We maken deel uit van een jonge en nieuwe generatie. We hebben nieuwe ideeën voor Curaçao. Ik weet dat Curaçao een veelbelovende toekomst heeft… mits we onze geschillen opzij zetten en samenwerken.” - Jo-Ann Martis De Curaçao Chamber of Commerce and Industry vertegenwoordigt de private sector op Curaçao, als spreekbuis voor de belangen van de zakelijke gemeenschap, als beheerder van een register van bestaande ondernemingen en aanbieder van ondersteuning en informatie aan plaatselijke en internationale bedrijven die geïnteresseerd zijn in het oprichten van een onderneming op Curaçao, of in handel met of exporteren via Curaçao. TEKST NEELAM MELWANI

De Curaçao Chamber of Commerce and Industry vertegenwoordigt de private sector op Curaçao, als spreekbuis voor de belangen van de zakelijke gemeenschap, als beheerder van een register van bestaande ondernemingen en aanbieder van ondersteuning en informatie aan plaatselijke en internationale bedrijven die geïnteresseerd zijn in het oprichten van een onderneming op Curaçao, of in handel met of exporteren via Curaçao. De Kamer heeft verschillende afdelingen die taken uitvoeren om ervoor te zorgen dat de belangen van de private sector worden behartigd, en dat ondernemingen (zowel potentiële als bestaande) de nodige ondersteuning ontvangen om succesvol te zijn op Curaçao. Binnen de Kamer is met name de afdeling Handelsbevordering, Investeringen en Zakelijke Informatie belangrijk voor deze rol, door daadwerkelijk steun te bieden aan de ondernemingen die dat nodig hebben. Curaçao Business Magazine kreeg de kans om mevrouw Jo-Ann Martis te interviewen; zij is een van de medewerkers op de afdeling Handelsbevordering, Investeringen en Zakelijke Informatie. We spraken met haar over haar werk voor de Kamer.

CBM: Wat is uw achtergrond? JM: Ik ben geboren en getogen op Curaçao. Ik ben in Nederland gaan studeren en heb daar een Bachelor gehaald in Economie en Business

Economics, en heb een Master gehaald in Financiële Economie, beide aan de Erasmus Universiteit. Ik heb stages gelopen bij Giro Bank en AmiCorp op Curaçao. Ik heb ook in Portugal gestudeerd.

CBM: Wat houden uw taken in en wat zijn precies uw werkzaamheden binnen de afdeling Handelsbevordering, Investeringen en Zakelijke Informatie ? JM: De afdeling Handelsbevordering, Investeringen en Zakelijke Informatie fungeert als eerste contact voor iedereen, zowel lokaal als internationaal, die geïnteresseerd is in het oprichten van een onderneming of het investeren van kapitaal op Curaçao. Als medewerker van deze afdeling is het mijn verantwoordelijkheid om mensen te voorzien van elk soort informatie die ze nodig zouden kunnen hebben om deze processen te realiseren, variërend van juridisch advies tot de manier waarop bedrijven opereren op Curaçao. Iedereen kan hier aankloppen, met of zonder afspraak. Als ze hulp nodig hebben, ben ik evenals mijn collega’s meer dan bereid om ze te helpen, om wat voor manier dan ook.

CBM: Heeft u ook een andere rol binnen de Kamer, naast uw dagelijkse taken binnen deze afdeling? JM: Ik heb naast mijn dagelijkse taken al aan andere projecten kunnen werken. Ik assisteer de secretaris bij het ontwikkelen en implementeren van enkele andere projecten van de Kamer die de economische positie van het eiland zouden kunnen verbeteren.

CBM: Wat zijn uw grootste uitdagingen als medewerker van deze afdeling? JM: We registreren alle ondernemingen in alle verschillende sectoren op Curaçao. Mensen die voor informatie komen, gaan er soms vanuit dat ik alles weet van alle zakelijke sectoren op Curaçao, en dat is soms niet zo. Het kan zijn dat ik wat moet opzoeken en dat ze later moeten terugkomen. Elke dag leer ik er weer wat bij, en dat vind ik heel prettig.

CBM: Wat zou volgens u Curaçao kunnen doen om de internationale handel en buitenlandse investeringen nog meer te stimuleren?

JM: Ik denk dat veel van de economische problemen die we nu ondervinden, teruggevoerd kunnen worden op de mentaliteit van de mensen op Curaçao. Als mensen een onderneming starten op het eiland, onderschatten ze vaak hun potentie om deel uit te kunnen maken van de wereldmarkt. In mijn werk merk ik vaak dat ondernemers en eigenaars van nieuwe zaken de mogelijkheden voor groei van hun bedrijf niet herkennen. Als bedrijven op Curaçao een andere mentaliteit zouden hebben, en een meer internationale aanpak zouden overwegen bij het starten van een onderneming, zouden ze volgens mij meer buitenlandse investeringen kunnen aantrekken.

CBM: Welke ambities heeft u nog in uw carrière? JM: Op het ogenblik heb ik nog veel plezier in mijn werk voor de Kamer. Zoals ik al zei: het is echt fantastisch om mensen te kunnen helpen en kan zien dat de projecten waar ik aan werk een blijvende invloed hebben. Ik heb al zoveel geleerd over de manier waarop de economie op Curaçao functioneert en over alle zakelijke sectoren op Curaçao; ik weet dat deze ervaringen in de toekomst nuttig zijn. Tegen de tijd dat ik 30 ben, hoop ik directeur te zijn van een bedrijf, dus nog zeven jaar te gaan! Voor wat betreft de langere termijn, heb ik altijd de CEO van de Centrale Bank van Curaçao en St. Maarten willen worden. Voorlopig is het stapje voor stapje, en het implementeren van de projecten waar ik aan werk, en zoeken naar manieren om Curaçao te helpen!

CBM: Heeft u een visie voor Curaçao over een periode van 5 jaar? JM: Curaçao is mijn thuis, en ik weet dat de zaken hier alleen maar beter worden. Ik hoop dat mijn werk hier voor de Kamer daar iets toe kan bijdragen, door de economie te stimuleren. Ik voorspel dat Curaçao over vijf jaar in een heel andere situatie verkeert. We maken deel uit van een jonge en nieuwe generatie. We hebben nieuwe ideeën voor Curaçao. Ik weet dat Curaçao een veelbelovende toekomst heeft… mits we onze geschillen opzij zetten en samenwerken. Voor meer informatie en andere bronnen, bezoek de website: http://www.curacao-chamber.cw, Facebook (https://www. facebook.com/CuracaoChamber), or call at +5999-461-3918.

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

21

HANDEL Cleaning up for the Elderly

Werken voor Curaçao zou in ons DNA moeten zitten “MVO gaat over het integreren van respect, transparantie en deelname van de gemeenschap. Het is vergelijkbaar met een stoel met drie poten. Als één poot ontbreekt, valt de stoel om.” -Bernarda Elizalde, Responsible Mineral Development Consultants, Inc. TEKST NEELAM MELWANI

MVO: een must voor de ontwikkeling van Curaçao Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) is een concept dat steeds interessanter wordt voor ondernemingen over de gehele wereld. Op Curaçao is de term nog betrek-

22

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

kelijk nieuw, en veel CEO’s, ondernemers en bedrijfseigenaren zijn nog steeds aan het ontdekken wat het precies inhoudt. In de wereld van vandaag kan een onderneming niet overleven door gewoon een zaak te openen in een gemeenschap, zijn belastingen te betalen, en te voldoen aan de wet- en regelgeving. Omdat regeringen zich tegenwoordig minder bemoeien met voorschriften en regeltjes, moeten ondernemingen bij het streven naar winst zelf hun eigen maatschappelijke risico’s beheren, en letten op duurzaamheid, het milieu en de arbeidsomstandigheden. Wereldwijd zijn ondernemingen bezig met het beheren van hun drievoudige ‘bottom line’: people, profit en planet. Curaçao blijft daarbij niet achter.

Het mooie van Curaçao is dat gezien zijn geringe omvang, het gevoel van gemeenschap inherent aanwezig is in ondernemingen over het gehele eiland. Enkele ondernemingen hebben al beleid ingevoerd om te zorgen voor hun medewerkers en de gehele gemeenschap, lang voordat de term MVO zelfs maar bestond.

MCB: voorbeeldfunctie Maduro & Curiel’s Bank N.V. (MCB) is de oudste bank in de Nederlandse Cariben; in 2016 zal de bank zijn 100e verjaardag vieren. In de afgelopen eeuw is de bank uitgegroeid tot leverancier van zowel financiële als niet-financiële diensten, waaronder verzekeren, private banking en bedrijfsbeheerdiensten. In de loop der jaren is de MCB deel uit gaan maken van de eilandgemeenschap in het algemeen, en van die van Curaçao in het bijzonder. Het concept van meewerken aan de gemeenschap en het verbeteren van het eiland is het doel van de directie van de bank, en die visie werd al geformuleerd bij de oprichting van de bank 100 jaar geleden. MCB draagt bij aan belangrijke organisaties, projecten, en culturele, maatschappelijke, religieuze, educatieve, sport-, en milieu-evenementen, waarvan onze jongeren, wijken en verschillende liefdadigheidsorganisaties profiteren. Die bijdragen zijn heel verschillend en gaan verder dan financiële donaties en sponsorships. Meestal is de bank bereid om giften te doen, naast het leveren van kennis en fysieke hands-on ondersteuning middels zijn collectieve kennis en medewerkers. In de loop der jaren is de MCB belangrijk geweest als sponsor van belangrijke evenementen op Curaçao die ons cultureel erfgoed belichten en de betrokkenheid van de jeugd stimuleren. Alleen al in 2013 deed de MCB op Curaçao meer dan 4.900 donaties, voor een bedrag van meer dan NAfl. 2,7 miljoen. Michael de Sola, de huidige Managing Director van de Bank, formuleerde het ‘t best toen hij zei: “Bij de MCB gebruiken we de term Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen eigenlijk nooit; niet omdat we niet verantwoordelijk zijn, maar omdat verantwoordelijkheid voor onze gemeenschappen in het DNA van de bank zit. Het is wie we zijn; elke medewerker is zich bewust van het belang hiervan. Bij de oprichting van de Bank was één van de basisprincipes om een onderdeel van de maatschappij te zijn en zoals Shon Jojo Corea het ’t beste verwoordde: ‘de bank opgericht voor de glorie van ons thuiseiland.’”

Alleen al in 2013 deed de MCB op Curaçao meer dan 4.900 donaties, voor een bedrag van meer dan NAfl. 2,7 miljoen.

nemingen middels hun sponsoring initiatieven voor projecten voorzien van een bepaalde financiële zekerheid. Hier heeft dat project-initiatief ook voordeel bij. MCB heeft er een punt van gemaakt om culturele evenementen die de Bank al jaren ondersteunt, te blijven steunen. Een voorbeeld hiervan is het jaarlijkse ‘Festival di Tumba’, dat deel uitmaakt van de culturele carnaval vieringen op het eiland. De Bank heeft ook sportevenementen gesponsord op Curaçao, zoals de Soccer Federation (FFK) en de vrouwen softball competitie. Met zijn vaste overtuiging met betrekking tot duurzaamheid van het milieu sponsort de Bank ook Home Farming Events, georganiseerd door de Junior Chamber. Met het sponsoren van 4.900 projecten elk jaar is MCB toonaangevend op het gebied van duurzame sponsoring op Curaçao. De bank steunt ook nieuwe evenementen terwijl hij oude verplichtingen blijft nakomen. De Bank heeft een aantal criteria opgesteld waarmee wordt bepaald welke organisaties worden ondersteund. De initiatieven die in aanmerking komen, moeten een goede organisationele

Michael de Sola

Duurzame sponsoring Veel ondernemingen kiezen ervoor, evenementen te sponsoren die gericht zijn op een duurzame vooruitgang van de maatschappij, zij het door cultuur, educatie, sport of andere vrijetijdsactiviteiten. Het sponsoren van evenementen is een zeer directe vorm van MVO, waarmee ondernemingen de aandacht krijgen die ze nodig hebben, terwijl ze een goede zaak helpen met weinig (menselijke) inbreng. Omdat er op Curaçao zoveel projecten zijn die steun nodig hebben, zou het voor ondernemingen een fantastisch initiatief zijn om MVO te integreren in hun zakelijk handelen. Het belangrijkste aspect hiervan is dat onder-

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

23

HANDEL

structuur hebben en duurzaam zijn. Daarnaast ontvangen projecten die zich richten op maatschappelijke vorming, duurzame ontwikkeling en het creëren van bewustzijn voor gewenst sociaal gedrag vaak financiële steun van de Bank. Naast die financiële ondersteuning bieden de medewerkers van de bank ook letterlijk de helpende hand of brengen ze de organisatoren in contact met de juiste mensen.

Voor de gemeenschap Behalve het sponsoren van evenementen georganiseerd door anderen, zijn veel bedrijven ook begonnen met het organiseren van eigen evenementen, om hun rol binnen de gemeenschap te versterken. Met dit soort evenementen kan de betrokken gemeenschap vaak direct in contact komen met de onderneming, en de menselijke kant ervan ervaren. Het biedt de medewerkers ook de kans om op deze evenementen op te treden als vertegenwoordigers van de onderneming, en om op een ongebruikelijke manier de teamgeest binnen een onderneming te versterken. Medewerkers zijn vaak heel positief over dit soort evenementen omdat de beloning zowel persoonlijk als professioneel is. MCB zet zijn kindermascotte Lito in om het sociaal-verantwoordelijke karakter van de bank te belichamen. Lito is de ‘gastheer’ van evenementen waarbij plaatselijke schoolkinderen wedstrijdjes houden in verschillende activiteiten, zoals lezen, zingen en atletiek. De kinderen winnen prijzengeld voor hun school, en bevorderen teamwork en plezier in leren. Daarnaast biedt de bank prijzen en awards voor organisaties die goede dingen doen voor Curaçao.

Vrijwilligers versterken de gemeenschap Het is belangrijk dat ondernemingen MVO toepassen om hun medewerkers de kans te geven om hun gemeenschap beter te leren kennen en bij te dragen aan de ontwikkeling ervan. In het verleden werd van de medewerkers verwacht dat ze van 9 tot 5 werkten, zonder verdere verplichtingen. Vandaag de dag worden werkplekken langzaam getransformeerd in gemeenschappen. Op basis hiervan beginnen ondernemingen zich ook meer te integreren in de maatschappij. Om hun brand een menselijk gezicht te geven, moedigen deze ondernemingen hun medewerkers aan, iets terug te doen voor hun gemeenschappen. Soms mogen die medewerkers dat zelfs onder werktijd doen. MCB is bijzonder goed in het invullen van dit aspect van MVO. De bank moedigt zijn medewerkers aan, verantwoordelijke leden van de gemeenschap te zijn en bij te dragen aan de zaken waarin hij gelooft. Elk jaar reserveert de Bank een week in december, Siman di Kurason Positivo (Week van het Positieve Hart), waarin de medewerkers directe sociale hulp bieden aan de minderbedeelden in onze gemeenschap. In december 2013 boden 250 medewerkers vrijwillig hulp. De Bank is ook recordhouder als het gaat om het meeste bloed gedoneerd door een bedrijf. “Des te meer ondernemingen hun medewerkers aanzetten om betrokken te raken bij de duurzame ontwikkeling van

24

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

CEO, Lionel “Chicu” Capriles also joins in the community projects.

Curaçao, des te beter”, aldus De Sola. “Als professional, en in mijn rol binnen de Bank, moedig ik vaak andere ondernemingen aan om ons voorbeeld te volgen. Onze fondsen zijn niet oneindig, dus is het fantastisch als andere bedrijven ook bijdragen.”

De private sector: sleutelrol Er zijn heel veel positieve initiatieven die de situatie op het eiland trachten te verbeteren. Met de opkomst van MVO wordt het steeds belangrijker dat de private sector hier meer betrokken bij wordt, met name omdat de overheid zich meer terugtrekt. Hoewel MVO nog steeds een betrekkelijk nieuw concept is, beginnen veel ondernemingen op Curaçao hun rol te onderkennen als belangrijke actoren in onze gemeenschap. Bijdragen aan de maatschappij is lonend voor de bedrijven als geheel, evenals voor individuele medewerkers. De Sola verwoordt het zo: “We maken deel uit van de gemeenschap, en het is belangrijk dat we dingen doen voor onze gemeenschap.”

MEDIA

Verder kijk ik elke ochtend even de Nederlandse nieuwsapps na: De Telegraaf, Algemeen Dagblad (Ad.nl), De Volkskrant (Volkskrant.nl), NU.nl

Evenals de Nederlandse televisie app: NOS.nl

Michael de Sola

Managing Director, Maduro en Curiel’s Bank N.V.

Voor financieel nieuws, bezoek ik de Bloomberg app, CNBC app en CNNMoney app.

Hierbij een klein overzicht van mijn favoriete apps voor mijn werk en mijn vrije tijd. Deze gebruik ik elke dag, onderweg of op kantoor…

Voor muziek/radio, gebruik ik de apps: TuneIn Radio en Nederland.FM en natuurlijk YouTube

Meest gebruikt: Mag duidelijk zijn waarom

Voor sport/voetbal: VI.nl, SI.com and NUsport.nl

Voor bankzaken gebruik ik de MCB app!  

Voor mijn vrije tijd: Netflix

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

25

FINANCIËN

Caribbean Credit Bureau:

Handige tool voor bedrijven Het kunnen vaststellen van de kredietwaardigheid van een bedrijf of persoon is goud waard voor kapitaalverschaffers en leveranciers. Eén van de beste manieren om de kredietwaardigheid van uw klanten te bepalen is het instellen van een kredietonderzoek voordat u verkoopt op rekening of leningen verstrekt. Een goed systeem voor een kredietonderzoek in een gemeenschap heeft voordelen voor banken, retailers en consumenten. TEKST KATY BRANUM

CURAÇAO BUSINESS

Het Caribbean Credit Bureau (CCB) bedient de Curaçaose markt al 10 jaar, en richt zich met name op de leningverstrekkers. Het Bureau werd in 2004 opgericht en opereert onafhankelijk van zijn leden. Het CCB opereert ook op Bonaire en is momenteel bezig met opstartprocessen op andere eilanden in de Nederlandse Cariben. Het CCB fungeert als onafhankelijk platform provider tussen kredietverlenende instellingen, omdat het toegang heeft tot de kredietgeschiedenis van aanvragers om vast te kunnen stellen of ze in aanmerking komen voor verder krediet. Niko Kluyver, Managing Director van het CCB: “Het uiteindelijke doel van het CCB is het bieden van een efficiënt, transparant en accuraat data platform dat wordt ingezet voor de juiste zaken.”

Wie komt in aanmerking als lid?

Onderzoeken hebben uitgewezen dat uitgebreide en omvattende kredietonderzoeken voordelen hebben voor de gemeenschap als geheel omdat ze voorkomen dat kredietverstrekkers verliezen lijden, en dat ze consumenten beschermen tegen het doen van onverantwoorde uitgaven. Ze kunnen ook consumenten helpen met een goed krediet waardoor ze betere rentetarieven krijgen. Het zijn dit soort voordeeltjes die uw onderneming toegevoegde waarde bieden omdat ze het risico verlagen op verliezen als gevolg van afschrijvingen vanwege slechte kredietsituaties.

26

Achtergrond

| NUMMER 3 | 2014

Er zijn twee soorten kredietverlenende instellingen die in aanmerking komen om gebruik te kunnen maken van de diensten van het CCB. Op de eerste plaats bedient het CCB de leningverstrekkende instellingen (commerciële banken en andere leeninstellingen) die leningen verstrekken aan consumenten. Op de tweede plaats kunnen bedrijven die handelskredieten verstrekken als onderdeel van de verkoop van goederen of diensten die zij op rekening verkopen ook lid worden. Voorbeeld hiervan is de op krediet verkoop van elektronica, huishoudelijke goederen en telecommunicatiediensten.

Positieve en negatieve registratie Positieve informatie bestaat uit alle uitstaande kredieten van een individu bij één of meer leden, terwijl negatieve informatie gegevens biedt over kredieten die ernstige betalingsachterstand hebben opgelopen. Positieve en negatieve informatie is toegankelijk voor de leningverstrekkende instellingen, terwijl retailers alleen toegang hebben tot negatieve informatie. De mogelijkheid voor leden om toegang te krijgen tot positieve registratie wordt geïmplementeerd en is naar verwachting begin 2015 afgerond.

Gebruik van kredietrapportage In praktische termen: als een individu (of het individu dat commercieel opereert als eigenaar) een aanvraag indient voor een krediet bij een bedrijf dat lid is van het CCB, zal zijn kredietgeschiedenis gewoonlijk worden gecontroleerd door het lid voordat de kredietaanvraag wordt gehonoreerd, om te bepalen of dat individu in aanmerking komt. Op die manier ondersteunt het kredietrapport het vaststellen van de ‘kredietwaardigheid’ van een individu voordat akkoord wordt gegaan met verlening van het krediet. Het voordeel voor CCB-leden, zoals de banken, is dat ze een verbeterd inzicht hebben in de situatie van het individu dat het krediet aanvraagt, waardoor het risico voor die banken wordt verkleind. Het spreekt vanzelf dat, als onderdeel van hun lidmaatschapsovereenkomst, de leden bepaalde kredietinformatie over hun klanten aan het CCB moeten leveren om het nut van de kredietrapporten te optimaliseren.

Het individu beschermen: privacy en transparantie Het CCB is een gesloten platform. Alleen leden van het CCB kunnen inloggen op het systeem. Tevens worden strak gecontroleerde regelingen voor gegevensuitwisseling overwogen met een beperkt aantal professionele internationale kredietbureaus. Het CCB respecteert alle privacywetten die van toepassing zijn en heeft een data protection officer benoemd om alle privacy-gerelateerde zaken te monitoren. Toegang tot de database om kredietrapporten op te halen wordt gemonitord en is gebaseerd op meertraps inlog-eisen, zoals een veiligheidscode per inlogsessie. Het CCB heeft zelf geen recht tot inzicht in de data, behalve voor het opstellen van een kredietrapport van individuen die een kopie hebben gevraagd van hun eigen rapport. Het CCB heeft ook alle persoonsgegevens versleuteld die het in opslag heeft. Dit verhindert het risico van elke ongewilde toegang tot de gegevens. Het CCB mag de gegevens niet voor andere doeleinden gebruiken, zoals het doorspelen van informatie naar anderen. Individuen hebben volledige inzage in hun informatie die is opgeslagen bij het CCB. Ze hebben het recht om te allen tijde en tegen een geringe vergoeding een kopie te ontvangen van hun kredietrapport; per jaar wordt één rapport gratis verstrekt. Het rapport bevat alle geregistreerde informatie en vermeldt welke leden inzage hebben gevraagd in het kredietrapport. Hierdoor kan elk individu zien welke leden zijn of haar kredietgeschiedenis hebben ingezien. De leden doen alleen een kredietcontrole op een individu wanneer dat individu bij de kredietinstelling van dat lid een krediet heeft aangevraagd, of als dat deel uitmaakt van een continue controle van een uitstaand krediet bij het lid. Individuen hebben ook diverse manieren tot hun beschikking om eventuele onjuistheden in hun rapport te corrigeren.

Nico Kluyver, Managing Director and Likey Hurtado, Account Manager

Lid-instellingen zijn uiteindelijk zelf verantwoordelijk voor de correctheid van de gegevens het CCB-systeem zodat kredietrapporten juiste informatie bevatten. Als leden de informatie in hun database niet bijhouden, kunnen extra administratiekosten worden berekend. Voor het CCB is het van cruciaal belang dat de informatie accuraat is en een eerlijk beeld geeft van de kredietsituatie van een individu. Als onderdeel van zijn commitment aan hoge professionele standaards en compliance met best practices, is het CCB lid geworden van de Association of Consumer Credit Information Suppliers (ACCIS) die gevestigd is in Brussel.

Lidmaatschap Alleen instellingen die kredieten verstrekken aan consumenten op Curaçao kunnen lid worden van het CCB op Curaçao. Leden onderwerpen zich aan een gedragscode en de algemene voorschriften die van toepassing zijn op hun lidmaatschap. Een lid moet voldoen aan enkele andere criteria, zoals het vasthouden aan goede kredietprocedures en accounting.

CCB vooruitkijken Volgend jaar, als de uitrol van de positieve registratie voor consumenten is afgerond, zal het CCB kredietregistratie introduceren voor midden- en kleinbedrijven (MKB’ers) “We hebben veel aanvragen gekregen om MKB-ondernemingen op te nemen in ons dienstenaanbod, en onze systemen zijn klaar om dat te kunnen bieden”, aldus Kluyver. “In veel landen is bewezen dat de aanwezigheid van een kredietregistratiebureau voor consumenten en MKB-ondernemingen tot gevolg heeft dat het aantal wanbetalingen afneemt. Tegelijkertijd werd aangetoond dat krediet wordt verstrekt aan individuen en MKB-ondernemingen die voorheen geen krediet konden krijgen, terwijl het verstrekken van krediet aan personen die in financiële problemen verkeren, beter geregeld is. Dat is een goede zaak voor zowel ondernemingen als de gemeenschap.” Voor meer informatie, bezoek www.caribbeancreditbureau.com of stuur een e-mail naar [email protected]

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

27

Quint’s Travelodge “Your personal studio apar tment with fantastic hotel amenities,, C i Corriweg 8, 8 C Curaçao T 00 5999 7374688 F 00 5999 7374681 M 00 5999 5269681 E [email protected] W www.quintstravelodge.com Quint’s Travelodge offers comfortable and centrally located studio apartments for both business travelers and vacationers. Ask for a quotation or visit our website www.quintstravelodge.com

1_4_Quints.indd 1

09-07-14 14:03

NIEUWS

Chinees IT-bedrijf mag CCTV op Curaçao verzorgen Inspur, een multinationaal IT-bedrijf met het hoofdkantoor in China, overweegt de oprichting van een onderneming op Curaçao om de regio te bedienen. Het idee ontstond toen minister Nelson Navarro, samen met huidig politiechef Rudsel Martina en Sector Director Gerold Daantje van het ministerie van Justitie onlangs het bedrijf bezochten in China. De delegatie was daar naartoe gereisd op aanraden van de Chinese Consul-Generaal op Curaçao om te praten over de plaatsing van CCTVcamera’s in de strijd tegen de misdaadgolf. Inspur is bereid te helpen, en zou zelfs gratis producten en installatie aan willen bieden als de onderneming wordt gesteund bij de procedures om zich hier te kunnen vestigen. Vanaf Curaçao zal het bedrijf vervolgens de rest van de Caribische regio benaderen, evenals Centraal en Zuid-Amerika. De CCTV-camera’s op Curaçao kunnen dan als voorbeeld dienen voor de bredere regio. De regering heeft Inspur een voorstel gedaan.

Curaçao scoort hoog onder gasten van de Royal Caribbean Cruise Lines Bij een bezoek aan de directie van de Curaçao Ports Authority (CPA) maakte de cruisefirma Royal Caribbean Cruise Lines duidelijk dat Curaçao in 2013 uitstekend gescoord heeft bij de cruisepassagiers. De afvaardiging stond onder leiding van Frederico Gonzalez, directeur overheidsrelaties in de Cariben en Latijns-Amerika van Royal Caribbean, en voormalig kapitein en huidig hoofd nautische operaties Nicolaos Anatalis. De passagiers werden geënquêteerd over de verschillende bestemmingen die het schip aandoet in meer dan 14 categorieën, variërend van schoonheid tot veiligheid en vriendelijke mensen, enzovoort. Over het afgelopen jaar behaalde Curaçao de hoogste score, variërend tussen 8.4 en 8.9 als laagste en hoogste score op een schaal van 1 tot 10. Op basis van deze positieve ervaringen van de gasten en hun egen goede langjarige resultaten op dit eiland, overweegt Royal Caribbean het aantal bezoeken aan het eiland de komende jaren te vergroten.

Captive Insurance ondernemingswet met terugwerkende kracht ingevoerd De regering heeft officeel medegedeeld dat de wet voor captive insurance ondernemingen van kracht is geworden, met terugwerkende kracht tot 1 januari 2013. Deze wet wordt beschouwd als een belangrijk hulpmiddel om de internationale financiële diensten op Curaçao te blijven ondersteunen. Deze hebben ondanks de vele belemmeringen, nog steeds een groot economisch belang. Onder de captives bevinden zich ook verzekeraars op Curaçao die risico’s verzekeren of herverzekeren, of er nu wel of geen voordeel is voor de aandeelhouders of ondernemers die niet op het eiland zijn gevestigd. De nieuwe wet biedt een nieuwe formule om de winst op alle soorten verzekeringen te berekenen. In de afgelopen jaren is het aantal captives op Curaçao drastisch afgenomen en men verwacht dat deze nieuwe wet de trend zal omkeren en de selecte groep van ondernemingen weer aantrekkelijk zal maken op Curaçao.

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

29

V

idanova Pension Fund, whose inception dates back to April 25th, 1968, is a dynamic and innovative multi-employer pension fund, offering both defined benefits, as well as defined contribution pension arrangements to companies across all economic sectors from all of the islands of the former Netherlands Antilles.

Vidanova is a pension fund that can serve as an example for many other pension funds due to its proven track record in solid financial position, client orientation, team spirit, professionalism, governance and efficiency. The Beginning The pension fund was originally founded in 1968. In November of that year, the assets and liabilities of Stichting Pensioenfonds OGEM Nederland B.V. were transferred to the local pension fund foundation that, at that time, started operating under the name Stichting Pensioenfonds Antilliaanse Energiebedrijven (S.P.D.A.E). The first affiliated companies (the founding fathers) to S.P.D.A.E. were Curacao Electric Company (now Aqualectra), N.A.G.M. N.V (now Curgas), ELGA N.V., ELMAR (Aruba) Electricity Company Bonaire N.V. (WEB Bonaire) and GEBE Sint Maarten, Sint Eustatius and Saba N.V. The Changes In 1977, OGEM terminated the concession to produce and distribute electricity in Curaçao. As a result S.P.D.A.E. became an independent entity. On May 2, 1991, the name of the pension fund was changed to Stichting Pensioenfonds Utiliteitsbedrijven (SPU), in order to also affiliate telecom companies with the Fund. On December 23, 2002, the name was again changed to Stichting Pensioenfonds Vidanova or Vidanova Pension Fund Foundation (Vidanova). This opened the possibility to also allow non-utility related companies to affiliate with the pension fund. From 1968 to 1976, the administration was done by Energy Company Curacao N.V. under the

supervision of a board consisting of four members. In 1976, the structure was changed and the board expanded to 15 members, with two members in charge of daily operations. The current governance structure consists of a three-tier governance structure with a Board of Supervisory Directors, a Board of Managing Directors and an Operational Organization (a 100% controlled) foundation called Vidanova Pension Management Foundation. All affiliated companies (sponsors) and their employees are represented in the Supervisory Board of Vidanova. The Growth Path The Fund has experienced remarkable growth throughout the years. Starting with 421 participants back in 1968, the number of participants has increased to 4643 as per June 30th 2014. The number of sponsors has also grown significantly during that time, starting with six affiliated companies in 1968 to reach a milestone of 54 in mid2014. Despite the number of sponsors, all pension rights, or pension capital, are administered per pension arrangement, per sponsor and per participant. The number of pension arrangements has grown to a total of 15. The assets have also known a remarkable growth from ANG 4.8 million in the first year to ANG 833 million at the end of the second quarter of 2014. Throughout the years, Vidanova never had an underfunding situation. The coverage ratio, which expresses the relationship between a fund’s assets and the pensions to be paid in the future, stands now at 118% (meaning that the Fund has 18% more assets than necessary to cover its liabilities), and has always exceeded the minimum required by the Central Bank of

Curaçao and Saint Maarten (100%) but also the 105% benchmark. Therefore, Vidanova is a solid fund and all pensions at Vidanova are fully financed and capitalized. The contracts between the Fund and its sponsors provide the guarantee that the financial position of an individual sponsor does not have any influence on the financial position of the Fund nor on the pension rights and pension capital of the other sponsors. There was also an improvement in quality aspects of the Fund: 1. The annual independently conducted client satisfaction surveys returning high satisfaction scores for the Fund 2. Pension Fund Governance Compliance Scans Level of 4.3 on a scale of 1 to 5 3. Flexibility in all pension plans at contract level, sponsor and participant 4. Interface and Pension Planner through the website 5. ISO 9001-2008 certification has been in place since 1998. This certification is a proof that the Fund has a quality system in place, abides by it, and that it adopts a philosophy of continual improvement in all aspects of its business. Vidanova’s objective is to continue growing in a controlled manner that can be managed in an optimal way in order to guarantee the pension and pension rights of all our participants. Success factors One of the success factors of Vidanova is its governance structure. This structure not only creates the right checks and balances, but also makes it possible for sponsors and participants to be represented in the Board of Supervisory Directors of Vidanova. This entails that through their representatives on the board, sponsors and participants are involved in the way their pension fund is managed, their premiums are invested, and the way their pension rights are being safeguard. It also creates loyalty to the Fund, which has been a very important aspect during the growth of the last decades. The heart of Vidanova is its personnel, whom, together with the management, are in charge of executing daily tasks within the organization. This multifaceted and flexible team is a small group of professionals that produce big results.

Everyone is very proud to work for Vidanova and each one of the team members gives his/her utmost in order for the organization to maintain its position and good reputation. This made the growth Vidanova has experienced possible and has contributed to Vidanova becoming a very professional organization that has continuously implemented new innovations that are beneficial to the way we do business and to the service we provide to our clients. The personnel carries Vidanova in its heart and is proud to say, “We are Vidanova.” The Future The present developments in the pension world, both locally and internationally, will bring more challenges. Vidanova views these challenges as opportunities to excel and looks at the future with positivism, as the basis of the Fund is solid. As always, Vidanova is looking ahead to see what is coming in the short, medium and long term, and in a professional way continues preparing for the future. For instance, we are now preparing new pension arrangements that take into consideration some specific needs of our clients. Vidanova is a very dynamic and stable organization that, in the course of its years of existence, has proven that it deals with challenges in a professional manner. Vidanova will continue doing this for years to come to guarantee that it remains “Your best option for pensions.”

Your best option for pensions Aquarius weg 2-4 P.O. Box 527 Curacao, Dutch Caribbean Phone: +599 9 734-4200

Fax: +599 9 736-5499 Email: [email protected]

www.vidanova.net

ECONOMIE

Een standaard instellen Het instellen en toepassen van standaarden kan een krachtig hulpmiddel zijn voor de zakelijke en marketingactiviteiten van alle soorten organisaties. Standaarden kunnen worden gebruikt om de prestaties van een organisatie fijn af te stemmen en om de risico’s te beperken. Daarnaast stellen standaarden organisaties in staat, efficiënter en duurzamer te werken. Met duidelijke standaarden kunnen organisaties de kwaliteit die zij bieden, bewijzen naar de klanten toe; van de andere kant bieden standaarden klanten de zekerheid van een constante kwaliteit van een product of dienst.

vloeiende verschillende kwaliteit van de producten en prestaties. Daarom werden kwaliteitsinspecteurs aangesteld om de kwaliteit van de productie te monitoren en fouten te herstellen. Er werd meer aandacht besteed aan de standaardisatie van ontwerp en onderdelen om te garanderen dat er een standaardproduct werd afgeleverd. Kwaliteit als een vak en het beheersproces dat verbonden is met de kwaliteitsfunctie, werd in de tweede helft van de 20e eeuw ingevoerd en is sindsdien verder ontwikkeld. In die tijd heeft kwaliteit de status bereikt van erkend vak.

TEKST FAROUK DE WINDT – MANAGER RISK ASSURANCE SERVICES, PWC DUTCH CARIBBEAN

Een standaard is feitelijk een afspraak om iets op een bepaalde manier te doen. Dat kan inhouden het maken van een product, het beheren van een proces, het leveren van een dienst of het afleveren van materialen. Standaarden kunnen betrekking hebben op een breed scala aan activiteiten die worden uitgevoerd door organisaties en gebruikt door hun klanten. Ze bieden bedrijven en hun leiders de kennis die ze moeten hebben om hun organisatie optimaal te laten presteren, elke dag en op elk niveau. Standaarden zijn ontwikkeld om vrijwillig te worden ingevoerd, ze zijn niet verplicht. Organisaties worden niet gedwongen om zich te conformeren aan een set van regels en voorschriften die hen het leven zuur maken; standaarden bieden manieren om je werk beter te kunnen doen. Vandaag de dag weten klanten dat kwaliteit een cruciaal onderdeel is van producten en diensten. Leveranciers beseffen dat kwaliteit een onderscheidende factor kan zijn

Hoe standaards tot stand kwamen Het kenmerk van standaarden ontstond vele jaren geleden. Het concept van kwaliteit zoals we dat nu kennen, ontstond tijdens de Industriële Revolutie. Voor die tijd werden goederen van het begin tot het eindproduct door dezelfde persoon of hetzelfde team gemaakt, waarbij het product met de hand werd bijgewerkt om te voldoen aan ‘kwaliteitscriteria’. Later, met de invoering van het concept massaproductie, werkten grote teams van mensen samen om een bepaald gedeelte van de productie te verzorgen. Het was dus niet meer zo dat één persoon een product van begin tot eind in zijn eentje produceerde. Eind 19e eeuw werden de beperkingen onderkend van de methoden die toen werden toegepast bij massaproductie, evenals de daaruit voort-

32

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

Wat is een standaard?

tussen hun eigen producten en die van de concurrenten. In de afgelopen twee decennia is de kwaliteitskloof tussen concurrerende producten en diensten aanzienlijk kleiner geworden. Dit is deels het gevolg van de internationalisatie van handel en concurrentie, en van de kwaliteitsstandaarden die veel landen hebben ingevoerd om te kunnen voldoen aan internationale standaarden en klanteneisen.

van winst en ROI dan andere bedrijven. Op Curaçao zijn verschillende ondernemingen al ISOgecertificeerd. De meeste daarvan hebben de ISO 9001 standaard bereikt, de standaard voor kwaliteitsmanagementsystemen. Omdat het behalen van een ISO-certificering niet verplicht is, zijn er nog steeds veel bedrijven die de standaard niet kennen of de voordelen ervan nog niet onderkennen.

De meest gebruikte standaard

De voordelen van standaarden

De ISO 9000 serie standaarden vormen waarschijnlijk de meest bekende internationale standaard richtlijnen voor kwaliteitsmanagement. De ISO 9000 serie is ontworpen om organisaties te helpen garanderen dat ze tegemoet komen aan de behoeftes van de klanten en andere stakeholders, en te voldoen aan wettelijke en regelgevende eisen die aan een product zijn verbonden. Deze standaard heeft betrekking op de basiselementen van kwaliteitsbeheersystemen, inclusief de acht beheerprincipes waarop de serie standaarden is gebaseerd. Een ISO 9001 kwaliteitsmanagementsysteem helpt organisaties bij het continu monitoren en beheren van kwaliteit bij alle operaties. Als meest herkende kwaliteitsmanagementstandaard geeft hij richtlijnen om consequente prestaties en diensten te realiseren en te benchmarken. Wereldwijd zijn meer dan een miljoen organisaties onafhankelijk gecertificeerd, waarmee ISO 9001 vandaag de dag tot de meest toegepaste management tools ter wereld behoort.

Het gebruik van standaarden kan organisaties helpen, de kwaliteit van hun diensten te verbeteren, en projecten te beheren zodat deadlines gehaald kunnen worden en ervoor te zorgen dat die binnen de budgetten blijven. Standaarden kunnen ook de flexibiliteit van IT-systemen vergroten, producten certificeren zodat ze meer klanten aantrekken, bedrijfsgoederen beter beheren, en succesvolle relaties opbouwen met andere organisaties voor samenwerking. Het zijn krachtige tools die innovatie kunnen stimuleren en de productiviteit kunnen vergroten. Onderzoek heeft uitgewezen dat organisaties die standaarden toepassen, meer tevreden klanten hebben, efficiënter werken, hun kosten beter kunnen beheren en nieuwe werkmethodes sneller en effectiever kunnen implementeren. Door te werken met standaarden kunnen organisaties erop vertrouwen dat elke medewerker de prestaties van de zaak te allen tijde stimuleert. Als een organisatie eenmaal voldaan heeft aan de eisen van de standaard, kan hij zich laten certificeren, en zich daarmee onderscheiden van de concurrentie.

Gecertificeerde bedrijven Meer dan 70.000 ondernemingen over de gehele wereld, van MKB-bedrijven tot samen 51% van de FTSE 100, Fortune 500 en Nikkei organisaties, hebben prestatiemanagement producten en diensten opgenomen. Onafhankelijk onderzoek toont aan dat deze ondernemingen aanzienlijk beter presteren op het gebied

Farouk de Windt is gecertificeerd ISO lead auditor en leidt een team van ISO en IT auditors. Het Risk Assurance Services Department is gespecialiseerd in Information Security, Internal Controls, Governance, Compliance en Enterprise Risk Management.

Farouk de Windt

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

33

EXPORT

Curaçao als export hub voor de financiële sector

De export van diensten op Curaçao Een aanzienlijk gedeelte van de economie van Curaçao vertrouwt op de export van diensten. Al sinds de jaren vijftig van de vorige eeuw spelen internationale financiële diensten zoals consulting, auditing, banking en het opzetten van internationale structuren een belangrijke rol voor de economie van Curaçao. Daarnaast is er een groeiend aantal ondernemers die Curaçao als thuisbasis kiezen en daarmee een scala aan diensten bieden aan internationale klanten. TEKST PRISCILLA JOY LOTMAN

34

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

De infrastructuur van het eiland vormt een belangrijke factor voor deze diensten, met technologie als integraal onderdeel van de communicatie. Garanderen dat Curaçao op dit gebied innovatief blijft zal altijd in het voordeel zijn van de lokale economie, met name voor ondernemingen die vertrouwen op stabiele verbindingen. Het op tijd leveren van diensten op een kosteneffectieve manier heeft het niveau van essentieel overstegen: het is de basis voor zakendoen.

Menselijk kapitaal Het exporteren van een dienst vereist een speciale nadruk op menselijke interactie, zowel lokaal als met het buitenland. Daarom vormt een arbeidspotentieel met superieure

communicatieve vaardigheden, diplomatie en met name sterk cultureel besef, de belangrijkste voorwaarde voor het leveren van een hoogwaardige export van diensten. Curaçao heeft zich krachtig ingezet om zijn menselijk kapitaal te beschermen en verder uit te breiden. Historisch gezien is de strategische locatie van het eiland altijd al een groot voordeel geweest die de bevolking een grondige kennis heeft gegeven over de omringende landen en culturen, naast het feit dat er op het eiland veel talen worden gesproken. Op Curaçao werken en wonen veel gerenommeerde advocaten, accountants, notarissen en belastingadviseurs die veelal hun opleiding hebben genoten in Europa of Noord-Amerika, daarom heeft het eiland zich kunnen profileren als een soort van back office voor de rest van de Cariben en als een hub voor Latijns-Amerika.

Vleugels uitspreiden Hoewel Nederland nog steeds de belangrijkste handelspartner van Curaçao is vanwege de historische en constitutionele banden, spreidt Curaçao zijn vleugels uit om op een grotere schaal relaties aan te knopen met andere landen. “Spanje, Oost-Europese landen als Roemenië en

Turkije, maar ook Colombia zijn steeds vaker op zoek naar internationale structuren, gebruikmakend van Curaçao’s voorzieningen en financiële diensten. Het Verre Oosten is een ander interessant gebied. Hoewel men op het ogenblik nog steeds een voorkeur heeft voor de rechtsgebieden in de Cariben, is er een duidelijke toename van het gebruik van Curaçao’s internationale financiële diensten voor deze markt”, aldus Julian Lopez Ramirez, Managing Partner bij Deloitte Dutch Caribbean en interim Director General of Customs op Aruba.

Succes in het buitenland Omdat een groeiend aantal MKB-ondernemingen op Curaçao nu expertise aanbiedt aan een internationale markt, is het belangrijk om de succesfactoren te kennen als je er voor kiest om in het buitenland zaken te gaan doen. Lopez Ramirez werkt met cliënten in een scala aan rechtsgebieden. Als deskundige op dit terrein weet hij alles over de ontwikkeling van strategieën, het opzetten van internationale organisaties en de successen en teleurstellingen van ondernemingen die hun diensten exporteren. “Zaken doen in het buitenland is een dure

Julian Lopez Ramirez

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

35

EXPORT

en tijdrovende aangelegenheid, en daarom zijn er enkele belangrijke factoren waar je rekening mee moet houden voordat je de grote stap maakt”, zegt Lopez Ramirez. Hij somt drie fundamentele factoren op die overwogen moeten worden als een onderneming besluit om producten of diensten te gaan exporteren: • Onderzoek is noodzakelijk. Weet waar je naartoe gaat en of je product of dienst geschikt is voor die markt. Middelmatigheid is niet voldoende. Je moet excelleren en onderscheidend zijn. • Zorg dat je een behoefte bevredigt en dat je dienst waarde toevoegt aan je doelgroepmarkt. • Het is van vitaal belang de juiste partner te vinden in je doelland. Een goede partner kent de plaatselijke economische situatie, de cultuur binnen de sector waar jij op doelt en kan je in contact brengen met belangrijke spelers in die sector.

Voorbeeldfunctie Op de vraag wat we kunnen leren van andere landen, wijst Lopez Ramirez erop dat “de grote exportlanden allemaal een duidelijke missie en visie hebben met betrekking tot de export van zowel hun products als diensten.” Het gaat erom dat elke stakeholder binnen de respectievelijke branches het gezamenlijke doel kent, welke stappen geno-

36

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

“Going abroad is an expensive and time consuming venture, and thus, there are a few key elements to take into account before you make that giant leap forward.”

men moeten worden om dat doel te bereiken, en dat ze de andere stakeholders kunnen vertrouwen bij de uitvoering van de strategie. “De ondernemingen op Curaçao hebben vaak de neiging om het eiland individueel te promoten. Samenwerken, zowel binnen bepaalde sectoren als op een grotere schaal, kan er voor zorgen dat we onze bronnen efficiënt gebruiken en een groter publiek bereiken”, aldus Lopez Ramirez. Er bestaat een grote behoefte aan consensus betreffende missie en visie als het gaat om de export van diensten, zowel voor het eiland als voor de individuele sectoren binnen het bestek van internationale diensten.

Publiek-private partnerships Volgens Lopez Ramirez moet de opzet van de missie en de visie worden geïnitieerd door de private sector, waarna de regering om steun zou moeten worden gevraagd. Hij legt uit: “De private sector moet de koers van handelen uitzetten voor de producten en markten en definiëren waarop het zijn inspanningen gaat richten. De regering kan dan zijn bronnen aanwenden en toewijzen om te helpen bij het succesvol implementeren en voltooien van het plan.” Een uitgebalanceerd publiek-private partnership is van voordeel voor zowel het extern gerichte beleid van het eiland als het internationale mechanisme van vertrouwen en communicatie. Met betrekking hiertoe moet Curaçao fungeren als een flexibel rechtsgebied waar de missie en de visie veilig zijn, zelfs als de strategie moet worden in reactie op internationale regelgeving en economische fluctuaties. De samenwerking tussen de publieke en de private sector zal onmisbaar blijken te zijn in de uitvoering en het succes van de visie van Curaçao. Die ‘exportgiganten’ zijn voornamelijk meer succesvol vanwege hun flexibele publiek-private partnerships. Dit is iets waar Curaçao van kan leren en op kan voortbouwen. De samenwerking tussen de leden van het Curaçao International Financial

Center (CIFC) is toonaangevend voor de manier waarop de publieke en de private sector op brede schaal tot elkaar kunnen komen en samenwerken aan een gezamenlijk doel.

De weg voorwaarts De infrastructuur, de uitgebreide kennisbasis en de betrouwbare regelgevende omgeving van Curaçao hebben bewezen een goede basis te vormen voor MKBondernemingen maar ook voor grote, internationale organisaties. Zowel in de Cariben als in Latijns-Amerika heeft Curaçao zich kunnen bewijzen als centrum voor internationale financiële diensten. Het uitbreiden van ons bereik en er voor zorgen dat Curaçao als brand meer herkenbaarheid krijgt in andere delen van de wereld is een logische volgende stap. “Hoewel Curaçao veel te bieden heeft, is het van cruciaal belang dat we vaststellen waar Curaçao de meeste toegevoegde waarde kan leveren en zich vervolgens richt op die specifieke producten en markten. Dit zal er voor zorgen dat wij, als natie, de internationale markt kunnen betreden met een krachtige en verenigde alliantie van wat Curaçao is en wat het te bieden heeft”, besluit Lopez Ramirez. Dit is waar een goed publiek-private partnership grote waarde kan toevoegen; formuleer wat haalbaar is en waar de groeikansen liggen.

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

37

IT BEVEILIGING

Cyberbeveiliging

Lessen van het front In een wereld die steeds meer draait op digitale technologieën en informatie, vormt het beheer van cyberbedreigingen meer dan slechts een strategische noodzaak, het is een fundamenteel onderdeel van het zakendoen. Toch blijft het concept van cyberbeveiliging voor veel organisaties en leidinggevenden een vaag en complex begrip. Misschien staat het wel op je strategische agenda, maar wat houdt het precies in? En wat kan jouw organisatie TEKST MARIO FLORES, PARTNER, DELOITTE DUTCH CARIBBEAN

Elke onderneming is kwestbaar Het is een bekende misvatting dat cyberaanvallen alleen worden uitgevoerd op bepaalde soorten organisaties,

38

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

zoals toonaangevende technologiebedrijven. De koude, harde waarheid is echter dat elke organisatie waardevolle gegevens kan kwijtraken. Feit is dat de meeste aanvallen totaal willekeurig zijn, gebruikmakend van geautomatiseerde tools die zoeken naar zwaktes in beveiligingsvoorzieningen en van die ‘gaten’ gebruik maken om ‘binnen’ te komen. Cyberaanvallen kunnen uitermate schadelijk zijn. Concrete kosten kunnen variëren van gestolen bedragen en beschadigde systemen tot wettelijke boetes, schadevergoedingen en financiële compensaties voor benadeelde partijen. Wat echter nog meer pijn kan doen, zijn de immateriële kosten, zoals verlies van concurrentievoordeel als gevolg van gestolen intellectueel eigendom, verlies van vertrouwen bij klanten of zakenpartners, verlies van integriteit als gevolg van gecompromitteerde digitale bedrijfsgoederen, en algehele schade aan de reputatie en het brand van de organ-

Retail, e-commerce en online betalingen De processen van steeds meer ondernemingen verschuiven van ‘bricks’ naar ‘clicks’. En de criminelen volgen. Creditcardgegevens zijn de nieuwe valuta voor hackers en misdadigers, en retailers hebben heel veel van die gegevens. Dit zorgt ervoor dat de retailsector een vrijwel onweerstaanbaar doel voor cyberaanvallen vormt. Veel e-commerce websites zijn ook direct verbonden met het internet en met de zogeheten back-end systemen voor gegevensverwerking van organisaties, waarmee de website een uitermate interessant doel wordt om toegang te krijgen tot cruciale informatie binnen die organisaties. In toenemende mate vormen point-of-sale (POS, verkooppunt) systemen een aantrekkelijk aanvalsdoel voor het verkrijgen van transactiegegevens, waarmee cybercriminelen directe toegang krijgen tot waardevolle informatie. Het bewaren van de creditcardgegevens van een klant in een interne database kan een goed idee lijken om het winkelproces gemakkelijker te maken, maar het creërt ook een aantrekkelijk doel voor cybercriminelen.

isatie. Dit alles kan er voor zorgen dat de aandelenkoers van een bedrijf een vrije val maakt, en in sommige ernstige gevallen zelfs voor het faillissement ervan.

lende bronnen kunt mobiliseren die nodig zijn om de impact zo gering mogelijk te houden. Dit houdt ook in de directe kosten en verstoring van de zakelijke processen, evenals schade aan de reputatie en het brand.

Waakzaam Het kunnen opvangen en afweren van cyberaanvallen begint bij de onderkenning van het probleem bij het bestuur, de directie of het hoger kader (afhankelijk van de aard van de onderneming); onderkenning dat je organisatie ooit zal worden aangevallen. Je moet de grootste bedreigingen kunnen begrijpen, en identificeren welke assets het meeste risico lopen: de goederen (of data) in het hart van je organisatie. Wie zou jouw organisatie nu willen aanvallen, en waarom? Welke assets zien aanvallers waarschijnlijk als het meest waardevol? Wat zijn de mogelijke scenario’s voor een aanval, en wat is de mogelijk impact op je onderneming? Vragen als deze kunnen helpen bepalen hoe geavanceerd en hardnekkig de cyberdreigingen op je organisatie kunnen zijn.

Sleutelelementen voor cyberverdediging Wil je de verdediging tegen cyberaanvallen effectief en uitgebalanceerd organiseren, dan moet deze drie belangrijke kenmerken bevatten: veilig, alert, en veerkrachtig. Veilig: Veilig houdt in dat je de verdediging concentreert rond de risicogevoelige assets in het hart van je organisatie. Die assets waarvan jij én je vijanden denken dat die het meest waardevol zijn. Alert: Alert zijn houdt in dat je je gehele organisatie ervan doordringt dat er dreiging is, en de vaardigheid ontwikkelen om gedragspatronen te herkennen die bedrijfskritische assets in gevaar kunnen brengen. Veerkrachtig: Veerkrachtig zijn betekent in dit verband dat je de vaardigheid hebt om de schade snel te beperken en de verschil-

Conclusie Aanvallen kunnen aanzienlijke concrete kosten tot gevolg hebben, variërend van gestolen geld en goederen tot wettelijke boetes, juridische schadevergoedingen en financiële compensatie. Maar deze vormen slechts de top van de ijsberg. De werkelijk hoge kosten zijn de immateriële kosten, met name het verlies aan concurrentievoordeel, verlies van het klantenvertrouwen, en schade aan de reputatie en het brand van de organisatie. Immateriële kosten zoals deze kunnen een enorme impact hebben op de strategische marktpositie en aandelenkoers van een organisatie. Het goede nieuws is dat cyberbedreigingen een beheersbaar probleem vormen. Zoals al eerder gemeld, moet een uitgebalanceerde cyberverdediging veilig, alert en veerkrachtig zijn. Hoewel het voor geen enkele organisatie mogelijk is om 100 procent veilig te zijn, is het wel degelijk mogelijk, door te concentreren op deze drie belangrijke kenmerken, cyberbedreigingen te beheersen en te ontkrachten op een manier die hun impact vermindert en de kans dat deze de zakelijke processen verstoren, tot een minimum beperkt. Dit artikel is een uittreksel van Deloitte’s ‘Global Cyber Executive’ briefing. Voor meer informatie, het volledige artikel, of om u te abonneren op de Deloitte Dutch Caribbean’s Risk Services nieuwsbreif die elk kwartaal verschijnt, kunt u contact opnemen met Mario Flores – partner Enterprise Risk Services via [email protected] of kantoor: +5999-4333333 / mobiel: +5999-6908600.

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

39

MILIEU

Een nieuwe kijk op de Caribische Zee De wereldwijde zoektocht naar alternatieven voor energie is al enige tijd aan de gang. Wetenschappers, universiteiten en economen, evenals olieproducenten en traditionele leveranciers van openbare voorzieningen, ze bevinden zich allemaal op het innovatieve pad naar schonere, meer duurzame en betrouwbare energiebronnen, inclusief de technologie en de infrastructuur die nodig zijn om van bron naar eindgebruiker te komen, zij het industrieel, commercieel of huishoudelijk. Wat ze allemaal gemeen hebben is het onweerlegbare besef dat fossiele energiebronnen schaarser worden, en dat ons milieu een enorme behoefte heeft aan hulp om te overleven. Curaçao is daarbij geen uitzondering. In het proces van de ontwikkeling van onze stabiele economische groei is nu het juiste moment om de innovaties in overweging te nemen die zijn verzameld op het palet van groene en duurzame oplossingen. TEKST GONNEKE VAN DEN KIEBOOM

40

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

De installatie van de zeewaterpijp op een diepte van ongeveer een kilometer in het koude water aan de kust bij Hato International Airport is de eerste fase van dit project. Het oppompen van het koude zeewater naar de distributiefabriek heeft nauwelijks impact op de kustomgeving. Het uitrollen van het distributienetwerk over de 450 hectare van de terreinen van Hato Airport zal samengaan met de uitbreiding van

daalden weer en de interesse in het doorontwikkelen van deze methode verslapte. Deze nieuwe eeuw zorgt ervoor dat het belang van OTEC weer wordt gerevitaliseerd. Acevedo: “Bluerise heeft hard gewerkt om de techniek te perfectioneren. We gebruiken een mengsel van water en ammonia dat de prestatie met 10 tot 15 procent verbetert.” Deze innovatie van de bestaande techniek heeft de aandacht getrokken van gerenommeerde organisaties.

ondernemingen die gerelateerd zijn aan het vliegveld, zoals warehousing, hangars en het intensiveren

Waarom Curaçao?

van het luchtverkeer van en naar het vliegveld zelf.

Bluerise beschouwt de locatie van Curaçao in de Caribische Oceaan als ideaal voor de installatie en exploitatie van OTEC en SWAC. “Technisch potentieel is overal rondom het eiland aanwezig en wordt al tientallen jaren ondersteund. Hoewel het vroeger als haalbaar werd beschouwd, is het economische potentieel ervan nog nooit zo duidelijk geweest als nu het geval is.” Sinds de statutaire onafhankelijkheid in 2010 bevindt Curaçao zich in een proces van economische, politieke en maatschappelijke reorganisatie. Dit biedt talrijke kansen om de positionering van het land Curaçao binnen de Pan-Amerikaanse regio opnieuw te

Diego Acevedo, medeoprichter van Bluerise, is één van de drijvende krachten achter deze nieuwe manier van denken. En de Bluerise partners doen ze wat ze zeggen. Bluerise bevindt zich in de voorbereidende fases van de installatie van hun Ocean Thermal Energy Conversion (OTEC) en Sea Water Air Conditioning (SWAC) technologie op de terreinen van de luchthaven van Curaçao. De uitleg van Acevedo is heel eenvoudig te begrijpen, maar ongelooflijk fascinerend. “We zien de oceaan als een enorme zonnecel die de energie van de zon in de vorm van warmte opslaat in de bovenste laag water; de dieperliggende waterlagen worden continu gevoed met enorme hoeveelheden koud water vanuit het poolgebied. Dit temperatuurverschil kan worden gebruikt om processen aan te drijven die een constante en hernieuwbare bron leveren van betrouwbare stroom voor basisbelasting. De thermale energie die opgeslagen ligt in de tropische oceaan rondom Curaçao is ideaal om duurzame elektriciteit op te wekken, koeling, en zelfs zoet water.” Aha, zou je kunnen denken, dus dat is het nut van de oceaan! Meer er is meer. De technologie en investeringsplannen die Bluerise ontwikkelt voor de implementatie van OTEC en SWAC omvatten ook spin-offs aan land in de vorm van Ocean Ecoparks, waarbij gebruik wordt gemaakt van de oceaan als bron voor innovatieve technologieën voor ontzilting, landbouw en aquacultuur.

In de visie van Bluerise is het Ecopark onlosmakelijk verbonden met het zakenproject. Door optimaal gebruik te maken van wat de oceaan biedt middels de OTEC en SWAC technologieën door deze bron aan te boren, vormt de pijplijn de toegangspoort tot: • Koeling: Een Seawater District Cooling (SDC) systeem zorgt voor de vervanging van door elektriciteit aangedreven koelinstallaties, en biedt daarmee enorme kansen voor een betere energie-efficiëntie voor het gebied en een betere productie van verschillende industrieën. •E  lektriciteitsproductie: Het temperatuurverschil tussen het warme oppervlaktewater en het koude diepzeewater kan worden gebruikt om elektriciteit op te wekken middels Ocean Thermal Energy Conversion (OTEC). Het bruikbaar maken van deze energie zorgt voor een

Niets nieuws onder de zon De Franse natuurkundige Jacques-Arsene d’Arsonval begon al in 1881 te experimenteren met het OTEC principe. Hij gebruikte warm oceaanwater om vloeistof aan de kook te brengen en gebruikte de ontstane stoom om een turbine aan te drijven. Vanuit de diepere lagen opgepompt koud zeewater condenseert de stoom weer, zodat de werkende vloeistof kan worden hergebruikt. Tijdens de oliecrisis investeerde de Verenigde Staten heel veel geld in het verder ontwikkelen van deze techniek, teneinde Amerika onafhankelijk te maken van de import van fossiele energie. In de jaren ‘70 hadden ingenieurs weinig ervaring met deze methode en hun technologie was niet verder ontwikkeld. De olieprijzen

krachtbron die geen CO2 of andere broeikasgassen uitstoot.   • Technieken voor de productie van voedsel en water: Het koude zeewater vanuit de diepere lagen dat wordt gebruikt, bevat geen virussen of bacteriën en vormt een schitterende bron van voedingsstoffen die als basisproducten kunnen fungeren voor verschillende vormen van technieken voor de landbouw, aquacultuur en algenproductie. Met deze techniek, gecombineerd met de mogelijkheid om goedkope temperatuurbeheersing te realiseren, kunnen hoogwaardige producten worden geproduceerd tegen zeer concurrerende prijzen.

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

41

MILIEU

Diego Acevedo, Co-founder of Bluerise

evalueren. Met als doel een economische en financiële hub te worden tussen Europa en Zuid-Amerika, maken ontwikkeling van handel, educatie, dienstenconcepten, transportroutes en faciliteiten allemaal onderdeel uit van het grotere plan. Bluerise is overtuigd van het potentieel van Curaçao en is meer dan bereid te investeren om energie en duurzaamheid op het eiland beter op elkaar af te stemmen. Op 28 augustus 2014 kwamen partners van toonaangevende bedrijven van over de gehele wereld op Curaçao samen om tijdens het Curaçao Ocean Ecopark seminar ideeën en ervaringen uit te wisselen met plaatselijke ondernemers. Deskundigen uit Hawaï, IJsland, Nederland en van de University of Curaçao bespraken de kansen en voordelen met een groep van meer dan 70 plaatselijke zakenmensen. Die deskundigen boden inzicht in hun eigen oplossingen maar luisterden ook goed naar ideeën en suggesties van de andere aanwezigen. Hoewel de OTEC technologie op zich kon rekenen op direct begrip en men er ook in geloofde, was men nogal sceptisch over de mogelijkheden van Ecopark spin-offs. In de afgelopen decennia zijn er op Curaçao verschillende pogingen gedaan om initiatieven op het gebied van tuinbouw en andere vormen van landbouw en aquacultuur van de grond te krijgen. Geen enkele daarvan was geslaagd te noemen. Toch zijn alle Bluerise

42

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

partners ervan overtuigd dat de technologie aanzienlijk verbeterd is, en de succesverhalen van over de gehele wereld in vergelijkbare klimatologische omstandigheden bewijzen dat de kansen voor Curaçao zakelijk gezien haalbaar zijn.

Out of the box praktisch Het kan bevrijdend werken om eens met geheel andere ogen naar de ons omringende oceaan te kijken. Stel je eens voor: een wereld waarin je je geen zorgen hoeft te maken over sterk wisselende tarieven voor elektriciteit en kraanwater, en minder afhankelijk te zijn van de import van verschillende basisproducten als groenten en vis. Stel je een toekomst voor waarin nieuwe industrieën worden gecreëerd voor onze hooggekwalificeerde toekomstige generaties Yu di Korsou (kinderen van Curaçao) die kunnen profiteren van economische groei omdat Curaçao meer bedrijven heeft aangetrokken, mede dankzij het concurrentievoordeel van onze energievoorziening vanuit de continue bewegingen en koude onderstromen van de zee. Deze manier van redeneren is ‘out the box’, innovatief, haalbaar en, het belangrijkst: realiseerbaar. Voor meer informatie, bezoek de website: www.bluerise.nl.

NIEUWS

5e Pan American Aviation Safety top Van 8 tot en met 12 september vond de 5e Pan American Aviation Safety top plaats in het World Trade Center van Curaçao. Onderdeel van het evenement was de presentatie van risicoverlagende programma’s. Aanwezig waren meer dan 200 afgevaardigden van luchtvaartmaatschappijen, burgerluchtvaartorganisaties, vliegvelden, producenten en regionale en internationale brancheverenigingen. Meer dan 50 vertegenwoordigers van luchtvaartmaatschappijen namen deel aan de top, waar zij inzichtelijke sessies bijwoonden die in detail ingingen op de problemen met betrekking tot de veiligheid in de branche, evenals initiatieven om het effect daarvan tegen te gaan. De onderwerpen varieerden van Veiligheidsprioriteiten voor Latijns-Amerika en de Cariben, de nieuwste ontwikkelingen met betrekking tot Verlies van Controle tijdens de Vlucht (LOC-1), Controle over Noodlanding op grond (CFIT) tot Botsingen in de Lucht (MAC) en Startbaan afrijden (RE), evenals de optimalisatie van het gebruik van gegevens en technologie om risicotrends te herkennen. De heer Earl Balborda, minister van Verkeer, Transport en Stedelijke planning, benadrukte het belang van de luchtvaart voor de landen in de Cariben en de rol die de branche speelt in de duurzame ontwikkeling van economie van Curaçao. Het eiland was vertegenwoordigd door onder anderen Oscar Derby, Director van de Civil Aviation Authority of Curaçao & RASGPA, en Albert Kluyver, CEO van InselAir dat fungeerde als gastgever.

“De Alta Safety Summit is één van de belangrijkste bijeenkomsten van veiligheidsexperts ter wereld, waar de toonaangevende spelers in de branche belangrijke informatie delen omtrent de veiligheid, ongeacht welke organisatie of regionale markt ze vertegenwoordigen”, aldus David Zwegers, Director Latin America and Caribbean van Airbus. Carlos Cirillo, Director for Safety and Operations bij de Amerikaanse IATA, voegde toe: “De veiligheidstop is hét belangrijkste jaarlijkse evenement voor de luchtvaartbranche in de LATAM/ CAR regio om elkaar te ontmoeten om zaken te bespreken en de strategieën en programma’s te fine-tunen die zullen leiden tot een veiliger vlucht voor onze passagiers.” Voor meer informatie over de 5e Pan American Aviation Safety top, bezoek de website http://www.alta.aero/safety/2014/home/php

The value you’re looking for Creating value through diversity. Be yourself. Be different.

At PwC, we’re passionate about building relationships. Asking questions and understanding our clients lies at the heart of what we do. We use our global network of professionals combined with our local expertise and experience to help create the value you’re looking for. Learn more about us: www.pwc.com/dutch-caribbean. Facebook: www.facebook.com/PwCDC LinkedIn: www.linkedin.com/company/pwc-dutch-caribbean © 2014 PricewaterhouseCoopers Dutch Caribbean. All rights reserved.

RETAIL

McDonald’s viert 40 jaar op Curaçao De eerste McDonald’s op het eiland opende zijn deuren 40 jaar geleden, op 16 augustus 1974, aan de Dr. Maalweg in Willemstad. Vandaag de dag zijn er vijf McDonald’s restaurants, op de locaties Salinja, Santa Maria en Santa Rosa, inclusief vier McCafé vestigingen en een dessert center kiosk actief op Curaçao. TEKST HEATHER DE PAULO

De meest recente opening vond plaats aan de Santa Rosaweg in 2011, en dit was de eerste McDonald’s in 16 jaar die openging op Curaçao. Het was de eerste sinds Arcos Dorados, de grootste McDonald’s franchisehouder ter wereld als het gaat om systeem-

44

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

brede verkoopcijfers en aantallen restaurants, de plaatselijke markt betrad in 2007. Met zijn 20 vestigingen heeft Arcos Dorados een reputatie gevestigd als toonaangevende werkgever, door zowel banen aan te bieden als kansen voor groei en ontwikkeling binnen de organisatie. Met meer dan 95.000 werknemers in de gehele regio is het bedrijf de op acht na grootste werkgever in Latijns-Amerika in de lijst die is opgesteld door de Latin Business Chronicle; tevens staat het bekend als één van de toonaangevende werkgevers voor jongeren die hun eerste baantje hebben. “Onlangs heeft Arcos Dorados een aanzienlijke investering gedaan in het herstylen van al onze restaurants in het land en we blijven investeren in het scheppen van werkgelegenheid voor meer dan 270 inwoners”, aldus Gabriel Serber, Managing Director voor Arcos Dorados Caribbean Region. Hij vervolgt: “Onze mensen vormen ons meest waardevolle bezit en we stimuleren carrièreontwikkeling binnen een werkomgeving die

erop gericht is om onze medewerkers te helpen vooruit te komen, hun kennis te verbreden, en hun verdere carrière uit te stippelen. De aanstelling van Jennifer Poulina, geboren en getogen op dit eiland, als onze Operations Supervisor voor Curaçao is een voorbeeld van onze belofte om lokaal talent te ontwikkelen.” “McDonald’s en Arcos Dorados willen alle mensen bedanken die deel hebben uitgemaakt van onze 40-jarige geschiedenis op Curaçao. Daartoe behoren de medewerkers van Arcos Dorados en McDonald’s, onze managers en teamleden, plaatelijke leveranciers en zakenpartners, de regering van Curaçao, en natuurlijk de inwoners van Curaçao die de afgelopen 40 jaar enorme belangstelling hebben getoond in onze restaurants. We zien ernaar uit om onze gemeenschappen nog heel veel jaren te blijven bedienen met kwaliteitsvoedsel en een verscheidenheid aan keuzes in de menu’s voor onze gewaardeerde klanten”, aldus Serber.

McDonald’s en Arcos Dorados zijn heel duidelijk in het bewijzen van hun betrokkenheid bij de plaatselijke gemeenschappen. In 2008 adopteerde de Ronald McDonald Children’s Foundation Board de Ronald McDonald Family Room (RMFR) in het St. Elizabeth’s Hospital, het eerste programma van de organisatie op het eiland. In 2011 deed Arcos Dorados een aanzienlijke bijdrage van USD $50.000 waardoor de Ronald McDonald House Charities (RMHC) Curaçao Foundation kon beginnen met de bouw van de RMFR. Sinds de opening van de Family Room in de kindervleugel van het St. Elisabeth Hospital in maart 2012 heeft de RMHC Curaçao Foundation meer dan 3.200 gezinnen gesteund die zware tijden moesten doormaken. Voor meer informatie over McDonald’s op Curaçao bezoek www.mcdonaldsdwi.com of Like de Facebook pagina McDonald’s Curaçao and Aruba. Voor meer informatie over Arcos Dorados bezoek www.arcosdorados.com.

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

45

RECEPTIE

Welke eerste indruk maakt jouw organisatie? Elk jaar publiceert de Nederlandse organisatie Sparq (www.sparq.nl) de Nationale Ontvangst Barometer. Dit is een onderzoek naar de manier waarop gasten worden ontvangen in zakelijke, gezondheids- en overheidsorganisaties. Wordt er voor gezorgd dat de bezoekers zich echt welkom voelen, of laat de gastvrijheid nogal te wensen over? Uit de resultaten van het onderzoek dit jaar bleek dat hoewel de ontvangst over het algemeen voldoende is, er toch nog wel het een en ander verbeterd kan worden. 46

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

Ondanks het feit dat communicatie steeds vaker plaatsvindt via technologische middelen (videoconferencing, conference calling, Skype, Face Time, et cetera), zullen mensen elkaar altijd persoonlijk willen ontmoeten. Dat houdt in dat ze vanaf hun eigen kantoren naar die van de andere partij reizen: ze nemen de moeite om elkaar ‘in de ogen te kunnen kijken’. De manier waarop iemand wordt ontvangen op de plaats van bestemming is uitermate belangrijk: het biedt de ontvangende organisatie de kans om een goede eerste indruk te maken. Het is een cliché, maar waar: je krijgt maar één kans om een goede eerste indruk te maken. Dan kan je dus maar

Tien suggesties om de gastvrijheid te verbeteren Hospitality is voor elke organisatie belangrijk, maar hoe kun je die verbeteren? En hoe kun je al je personeel daarvan

beter zorgen dat die ontvangst de gast op zijn gemak stelt – en dat hij zich welkom voelt.

doordringen? Hier volgen 10 tips: 1. Video: Maak een video-opname terwijl je samen met twee of drie anderen vanaf de ingang naar een kantoor loopt, en evalueer het resultaat. 2. Kritisch: Stel vast waar dingen fout gaan (of goed) en onderneem daar actie op. 3. Mystery guests: Maak gebruik van mystery guests om een objectief beeld van de situatie te krijgen. 4. Ambassadeurs: Maak gebruik van ambassadeurs om het



concept van hospitality te implementeren bij al het personeel. 5. Vaardigheid: Beschouw hospitality niet als een trucje, maar als een vaardigheid.

Eisen De allereerste indruk die een gast krijgt bij een bezoek aan je locatie is het gebouw zelf en de directe omgeving. Aan die beide factoren kun je vaak weinig doen, tenzij je een zeer goede verstandhouding hebt met de plaatselijke overheid, of dat je organisatie heel belangrijk is voor de regionale of zelfs landelijke economie. Dan kun je ook eisen stellen aan de gemeentelijke of provinciale autoriteiten. Dit kan dan gaan over infrastructurele faciliteiten zoals toegangswegen, parkeerplaatsen en haltes voor het openbaar vervoer, maar ook over diensten als stratenreiniging, onderhoud van de groenvoorzieningen, enzovoort.

6. Geen einde: Realiseer je dat hospitality nooit ophoudt. 7. Continuïteit: Realiseer je dat hospitality te allen tijde moet worden gehandhaafd. 8. Commitment van het management: Het management moet één lijn trekken waar het gaat over het ontvangen van bezoekers. 9. Steun: De steun van de teamleiders en ander kader is van cruciaal belang: zorg dat ze erbij betrokken zijn. 10. Hotel: Probeer bezoekers op dezelfde manier te ontvangen als jij zelf graag in je vakantiehotel wordt ontvangen.

Buzzer De volgende stap is de entree tot het gebouw zelf — heeft het een intercom, moet jij als bezoeker op een bel of buzzer drukken, je naam roepen, bedrijfsnaam en persoon met wie je de afspraak hebt, en waarom? Of zwaait de deur open bij je nadering, en is er een echt levend persoon die je vriendelijk welkom heet bij de organisatie? In veel gevallen is er een balie waarachter een receptioniste zit die ook de telefooncentrale beheert. Is ze druk aan het bellen (privé?) en zet ze de persoon met wie ze belt even in de wacht om jou te woord

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

47

RECEPTIE

10 ergernissen We beperken ons hier tot de ontvangst in zakelijke omgevingen: is de ontvangst hartelijk, zakelijk, of totaal afwezig? Sparq stelde een lijst op van de 10 grootste ergernissen van bezoekers: 1. Onnodig lang wachten: 57% 2. Gastvrouw (-heer) te druk met andere dingen: 47% 3. Aan je lot overgelaten worden: 40% 4. Onduidelijk waar je je kunt melden / routering: 35% 5. Onaardig / onvriendelijk: 34% 6. Niets om het wachten aangenamer te maken: 33% 7. Geen persoonlijke behandeling: 25% 8. Onaangename wachtruimte: 24% 9. Te weinig zitgelegenheid in de wachtruimte: 23% 10. Geen oogcontact met de gastvrouw (-heer): 16%

te staan? Staat er vanuit een hoek een norse bewaker je te observeren alsof je een terrorist bent?

tis, eenvoudige verbindingen; je kunt eventueel zelfs een pc en printer neerzetten.

Gelukkig hebben steeds meer organisaties tegenwoordig gastvrouwen (dit zijn meestal vrouwen, vandaar) die de bezoekers ontvangen, hen vriendelijk vragen met wie ze een afspraak hebben, hen naar een prettig en comfortabele wachtruimte leiden, ze voorzien van koffie of iets anders, informeren of de contactpersoon beschikbaar is en zo niet, hoe lang het nog gaat duren. Noem het de menselijk benadering, of een blijk van respect, feit is dat een persoonlijke ontvangst een uitstekende manier is om een goede eerste indruk te maken. Nog beter is het wanneer de gastvrouw weet wie je bent en je met je naam begroet en voor wie je komt, en of die persoon beschikbaar is. Kleine moeite, enorme impact.

De wachtruimte zelf kan van de ingang worden afgeschermd middels een scheidingswandje, om de wachtende bezoeker(s) enige privacy te bieden. Een aparte kamer is minder geschikt omdat de gast dan de indruk kan krijgen dat men hem is vergeten, of dat men liever niet heeft dat andere bezoekers of eigen personeel hem zien. Je moet er ook voor zorgen dat de toiletfaciliteiten er netjes uitzien en dat er een aangename geur hangt. Er is niets ergers dan dat de gast een smerig en stinkend toilet moet gebruiken – en dat is minstens zo genant voor de gastheer.

Aantrekkelijke wachtruimte Een goede gastvrouw kan een bezoeker zich nog welkom laten voelen in een vrachtcontainer, maar het is beter de wachtruimte wat minder strak in te richten. Zorg voor voldoende stoelen en dat die comfortabel zijn. Bied leesmateriaal (de krant van vandaag, de meest actuele zakenmagazines), evenals toegang tot het internet. Vandaag de dag beschouwt iedereen WiFi als een normale en standaard voorziening, dus zorg voor voldoende bandbreedte en gra-

48

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

Routering Afhankelijk van het type business of organisatie kan de contactpersoon de gast persoonlijk ophalen bij de receptie, of hem naar de spreekruimte laten leiden door een collega. In elk geval moet de gast niet de indruk krijgen dat hij aan zijn lot wordt overgelaten. Dat hij niet de route zelf mag uitzoeken: routering en borden kunnen geen geheimen hebben voor mensen die er dagelijks rondlopen, maar kunnen best wel verwarrend zijn voor bezoekers. Na het gesprek kan het proces worden omgekeerd, maar zorg ervoor dat de gast zich niet verlaten gaat voelen.

NIEUWS

Wijn van Curaçao Als het project eenmaal is afgerond, zal het mogelijk zijn om op het terras van de Curaçao Winery te genieten van een goed glas wijn. De wijnmakerij is gevestigd in een landhuis vlakbij Hato Airport. Eerder dit jaar kocht het bedrijf het leegstaande landhuis op Hato van Curaçao Airport Holding om een wijngaard op te zetten, een wijnterras en een bed &breakfast. Het plan is om tours te organiseren en wijnproeverijen. De bedoeling van de eigenaars, Hermien Visscher en Marc Oldeman, is om hapjes te serveren bij hun huiswijn. Hermien’s broer Roelof, eigenaar van Neerlands Winery in Holland, richtte de Curaçao Winery op. Binnenkort starten ze met het serveren van huisgemaakte wijn aan gasten tijdens happy hour. De geringe regenval maakt dat het niet makkelijk is de wijngaard in te richten, dus hebben ze hun eigen irrigatiesysteem uitgevonden.

Ecopark moet Curaçao voortstuwen in hernieuwbare energie Bluerise, een firma met het hoofdkantoor in Delft, Nederland, heeft Curaçao op het oog om projecten op te zetten voor hernieuwbare energie om onderzoek te doen op het gebied van internationale energiekwesties, landbouwprojecten en verder wetenschappelijk onderzoek aan de University of Curaçao. Dit Ecopark project zal Curaçao een grote voorsprong opleveren op de rest van de regio als het gaat om het minder afhankelijk maken van fossiele brandstoffen. Afgelopen augustus gaven vertegenwoordigers van Bluerise en hun plaatselijke partners een presentatie van hun plannen. Door de toepassing van Thermal Energy Conversion (TEC), hun eigen uitvinding, willen ze koud water vanuit de diepere zeelagen aan de kust van Curaçao oppompen en dit gebruiken voor de koeling van de luchthaven terminal en omgeving. Het water dat wordt verkregen door condensatie kan eenvoudig worden gebruikt voor de teelt van groente en fruit voor eigen consumptie en zelfs misschien voor de export. De University of Curaçao kan een aanzienlijke bijdrage leveren op het gebied van wetenschappelijk onderzoek op dit gebied. Curaçao is niet de enige plek waar een dergelijk project kan worden gerealiseerd, maar uit een onderzoek naar omstandigheden bleek dat dit specifieke eiland als beste uit de bus kwam voor de toepassing van deze technologie. TEC wordt al enige decennia in de praktijk gebruikt op plaatsen als Hawaii, Japan, Zuid-Korea en Taiwan.

Pensionado’s op Curaçao leven langer dan in Nederland De levensverwachting van mensen die van een pensioen genieten op Curaçao is hoger dan in Nederland, volgens onderzoek door Buck Consultants. Buck koppelde de gegevens van personen met pensioenen op Aruba, Bonaire, St. Maarten en Curaçao en vergeleek die met de cijfers uit Nederland. Over het algemeen is de levensverwachting in Holland hoger, gemiddeld 83 jaar voor vrouwen en 79 jaar voor mannen. Op Curaçao bereiken vrouwen gemiddeld een leeftijd van 80 jaar en mannen maximaal 73 jaar. Dit is echter anders onder personen die een pensioen genieten; vrouwen op Curaçao kunnen 85 jaar worden en mannen 81 jaar, dus iets hoger dan die in Holland. Bovendien kwam uit het onderzoek naar voren dat de levensverwachting op Curaçao de afgelopen 10 jaar is gestegen met een gemiddelde van 3 jaar.

CURAÇAO BUSINESS

| NUMMER 3 | 2014

49

MILIEU

Seminar:

“The New World of Sustainable Business” Op 9 september 2014 hield het Bedrijvenplatform Milieu (BPM) een seminar met de titel “The New World of Sustainable Business” (de nieuwe wereld van duurzaam ondernemen). BPM, dat werd opgericht in november 2007, is een non-profit organisatie die duurzame ontwikkeling stimuleert en de uitwisseling van kennis en ervaring voor ondernemingen op het gebied van milieu, kwaliteit, en arbo op Curaçao bevordert. Hiertoe biedt BPM ondernemingen een platform voor het communiceren en verspreiden van informatie met andere bedrijven, werknemers en de maatschappij in het algemeen. TEKST NEELAM MELWANI

De kloof overbruggen Tijdens het seminar spraken verschillende sprekers over actuele zaken waarmee de private sector meer duurzaam gemaakt zou kunnen worden, en over het overbruggen van de kloof tussen de publieke en de private sectoren, evenals de derde sector (non-profit). Vandaag de dag is duurzaamheid op het gebied van milieu en financiën middels maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) een speerpunt geworden voor ondernemingen wereldwijd en dit was één van de stappen die BPM heeft genomen om er voor te zorgen dat MVO ook bij de ondernemingen op Curaçao op de agenda staat. De dag begon met een toespraak door de President van BPM, de heer John Amarica. Hij schetste de urgentie van het huidige probleem en het belang van het ontwikkelen van partnerships en synergieën tussen de verschillende ondernemingen en sectoren op Curaçao. De heer Paul van Kessel, een woordvoerder van de

50

CURAÇAO BUSINESS

Stichting Rijk in Nederland, sprak vervolgens over het implementeren van duurzame inkoop in een onderneming om geld te besparen en de impact op het milieu te verminderen.

MVO geloofwaardigheid Vervolgens gaf dr Ralf Wieriks een uitleg over de benaderingen van MVO en hoe borging belangrijk is voor de geloofwaardigheid van een MVO-aanpak. Mevrouw Deva Dee Siliee, mede-oprichter van en directeur van Curaçao Cares, gaf een korte presentatie over de rol van de private sector binnen de maatschappij en hoe deze zich verhoudt tot de publieke sector en de derde sector, waarbij zij de recente opkomst van sociaal ondernemerschap benadrukte. De heer Sharnon Isenia van Indigo Blue Consult presenteerde een andere invulling van MVO en duurzaamheid, middels de co-op business structuur. Ten slotte presenteerde de heer Patrick Newton van KPMG de 10 duurzaamheid ‘mega-forces’, en het belang van de overgang naar een blauwe

| NUMMER 3 | 2014

en vervolgens groene economie, het promoten van innovatie die leidt tot duurzame zakelijke oplossingen.

Workshops Na een ochtend vol presentaties werden twee workshops gehouden, één over implementatie en een over MVO. De workshops, gegeven door deskundigen, gaven de deelnemers de kans om meer te leren over deze twee concepten middels hands-on activiteiten. De dag eindigde met een forumdiscussie over Curaçao en de wereld van duurzaam ondernemen, met als doel het nemen van stappen voor een overgang naar een circulaire duurzame economie. De rol van de regering in het ondersteunen van de private sector was de gehele dag een terugkerend thema, met name tijdens de forumdiscussie. Naar voren kwam ook dat Curaçao een unieke positie heeft om een leidende rol te nemen in duurzame ontwikkeling in de gehele regio, waarbij de behoefte benadrukt werd om op Curaçao een Duurzaamheids Centrum op te zetten. Het BPM seminar was slechts het begin van wat hopelijk een vruchtbare samenwerking zal worden tussen de private, publieke en nonprofit sectoren op Curaçao, met de hoop op het creëren van een synergie om een leidende rol te kunnen spelen bij de duurzame ontwikkeling en MVO in het Caribisch en Latijns-Amerikaans gebied.

CARIBBEAN CHARM. MEETING EXPERTISE. At Santa Barbara Beach and Golf Resort, we bring all the pieces together to create an exceptional meeting experience.

s,ARGEST"ALLROOMONTHE)SLAND s3UPERB)NDOORAND/UTDOOR-EETING3PACE s4EAM"UILDING!CTIVITIESTO%NERGIZE9OUR%MPLOYEES s0ERSONAL-EETING#ONCIERGE s$ELICIOUS$INING/PTIONS )NCLUDING(EALTH #ONSCIOUS"REAKS s2ESORT 7IDE7IRELESS)NTERNET!CCESS s"EAUTIFUL 7ELL %QUIPPED"OARDROOMFOR)NTIMATE-EETINGS

Plan your holiday party early and save! Call 840.4432 for more details. 3ANTA"ARBARA0LANTATION 0ORTA"LANCU .IEUWPOORT #URA AOs2ESORT$IRECT SALES SBRCURACAOCOMs3ANTA"ARBARA2ESORT#URACAOCOM