HAO-proVUssioneel Jaargang 7 Nummer 1

HAO-proVUssioneel Didactisch bulletin voor de huisartsopleiders HOVUmc

Scholingsaanbod 2007 Samen opleiden

Huisartsopleiding VUmc OZW-gebouw De Boelelaan 1109 1081 HV Amsterdam tel.: 020-444 8378 www.hovumc.nl

Jaargang 7 Nummer 1

april 2007

HAO-proVUssioneel april 2007

INHOUD GEK IDEE… ........................................................................................................................................ 3 OP DE TANDEM! ................................................................................................................................ 5 SCHOLINGSAANBOD 2007 ............................................................................................................... 9 PRAKTISCHE ZAKEN EN SPELREGELS.......................................................................................... 9 HET BASSISCURRICULUM – LEERGANG 0 T/M 4........................................................................ 10 Leergang 0 ................................................................................................................................. 10 Leergang 1 ................................................................................................................................. 12 Leergang 2 ................................................................................................................................. 13 Leergang 3 ................................................................................................................................. 14 Leergang 4 ................................................................................................................................. 15 HET KEUZECURRICULUM – LEERGANG 5 ................................................................................... 16 Filosofie ...................................................................................................................................... 16 De Pluim..................................................................................................................................... 17 Pimp your tools........................................................................................................................... 18 Coaching .................................................................................................................................... 21 Supervisie................................................................................................................................... 21 Intervisie ..................................................................................................................................... 22 Opfrissen .................................................................................................................................... 22 Co-docentschap HAO-basiscurriculum ...................................................................................... 23 Onderwijsontwikkeling en (co)-docentschap HAO-keuzecurriculum ......................................... 23 Beekbergen-cursus ‘Diversiteit’................................................................................................. 23 PRIKBORD ........................................................................................................................................ 24 VOORPAGINA VUMC-HAGBLAD .................................................................................................... 25 INSIDER ............................................................................................................................................ 26 UITZWAAIEN/WELKOM ................................................................................................................... 27 IN WELKE LEERGANG ZIT U? ........................................................................................................ 28

HAO-proVUssioneel HOVUmc – april 2007

1

Illustraties voorpagina, pag.11, 13 en 19: Rick Dros

Redactie: Sylvia el Gannouti Frieda de Haas Leni Overmars Angelika Raths


2

GEK IDEE… Angelika Raths

Als jullie dit lezen (naar ik hoop althans) zit ik met zeventien leergang 5-HAO’s in Suriname. Gek idee. Snoepreisje? Nee. Niet gesponsord, en op initiatief van HAO Wouter van Kempen, verzorgen wij op eigen kosten het grootste deel van een huisartsencongres in Paramaribo. Bestond die vorig jaar nog uit een reeks plenaire lezingen, dit jaar mobiliseren de ervaren opleiders hun didactische kunde en knallen er negen interactieve workshops tegenaan. Geleid door koppels, zodat men elkaar na afloop feedback kan geven op de docentvaardigheden. Van tevoren hebben we wat leerpsychologische principes opgefrist - do’s en don’ t’s van interactief leren - en achteraf gaan we kijken wat de ervaringen op kunnen leveren voor het begeleiden van een HAIO (nee, mensen, de ‘AIOS’ bewaar ik nog even voor officiële stukken). En natuurlijk willen we graag praktijken van Surinaamse collega’s bezoeken. In het septembernummer zullen Carine den Boer en Arjen den Jager verslag uitbrengen. Wie weet, is er volgend jaar weer een kans. En stel dat Suriname inderdaad met ondersteuning van de VU een eigen huisartsopleiding op gaat zetten, dan doen zich misschien nog spannende perspectieven voor… Voor wie nu niet naar Suriname gaat, is er een nieuw en afwisselend scholingsprogramma op de koude grond. Nieuwe cursussen voor (en door!) ervaren HAO’s. Bij voorbeeld heel dicht bij de individuele praktijk of vanuit breder, filosofisch perspectief. En wie even geen zin heeft in een VU-vierdaagse kan vanaf dit jaar binnen leergang 5 ook kiezen voor een persoonlijk coachingstrajekt of het speciale (eenmalige) aanbod voor NHG-supervisie van HAO’s voor HAO’s in de omgeving Amsterdam (voor de helft van de prijs notabene). Nieuwe gezichten en nieuwe inzichten ook voor de basisleergangen. Overal is weer geschaafd op grond van de vorige evaluaties. Niet omdat ze niet goed waren - een gemiddelde van 8.5 voor alle cursussen is een prachtig resultaat - , maar omdat sleutelen inspirerend is en het natuurlijk altijd weer een klein beetje beter kan. Daar weten jullie als opleiders alles van. Een van de toppers vorig jaar was DE PLUIM van Willemien Avenarius en Jelle de Boer. Die gaat daarom in herhaling. Grijp je kans!


3

HA-gen Mogelijk worden al onze inspanningen binnenkort wel volstrekt overbodig met de ontdekking van het HA-gen? Een gek idee als je er even over doordenkt. Zie het baanbrekende nieuws op de voorpagina van het VUmc-HAGblad. De (helaas) eenmalige vrucht van een teambuildende blauwe maandag waarop de drie onderafdelingen huisartsgeneeskunde (basiscurriculum, huisartsopleiding en onderzoek) eind vorig jaar getrakteerd werden: Een krant maken voor 2 oktober 2011 en dan nog wel in de heilige hallen van NRC en Volkskrant. Een geestig idee (maar zullen er dan nog kranten zijn?). Meestal is het proces leuker dan het resultaat, maar oordeel zelf. Op pag. 25 vind je de voorpagina, die ik jullie niet wilde onthouden. Let ook op de ‘kleintjes’: zelftests en zoekmachines maken het bezoek aan de huisarts overbodig... Gek idee of toekomstmuziek? Tandem Voorlopig ploeteren we nog even vrolijk voort. We werken hard en vaak samen. Op het instituut, in de praktijk en soms bij elkaar op bezoek. Samenwerken is voor jullie dagelijkse kost, in HOEDen, met andere disciplines, met de HAIO maar ook steeds vaker met een collega, die meedoet met het opleiden – lang leve de deeltijd! Was de constructie vroeger simpel - één HAO met een HAIO -, nu zijn steeds vaker twee huisartsen bij de opleiding betrokken (om nog maar te zwijgen van enkele HAO’s, die tijdelijk twee HAIO’s in de praktijk hebben). Vragen we daarbij van alle betrokken huisartsen hetzelfde? Nee, dat blijkt niet haalbaar. Wat dan wel? Daarover wilden we meer duidelijkheid scheppen. In dit nummer vinden jullie de vruchten van ons denken puzzelwerk (zie pag. 5). Met name Lili van Rhijn en Jolijn de Graaff zijn hier lang mee bezig geweest. In overleg met de HVRC kwamen wij op drie tandem-modellen voor het opleiden met z’n tweeën. Voor wie is plek op de tandem? In eerste instantie onderscheiden wij HAO’s (geregistreerd als opleiders bij de HVRC) en maatjes (niet geregistreerd als opleiders). Naast de ‘gewone’ HAO, die altijd hoofdopleider kan zijn en ook in een duo kan opereren, introduceren wij nu de HAOto’s! Ra, ra wat is dat? (Zie hiervoor pag. 6) Wat bent u? Welk model past bij jullie? De administratieve verwerking zal trouwens vast nog even tijd vragen. Oproep Of het op de tandem is of één op één - wij hebben nog veel meer HAO’s nodig. Wij zijn druk bezig met wervingsacties, maar het beste werkt het toch meestal van persoon tot persoon, via via. Dus kijk nog eens goed om je heen. Is er in je omgeving iemand met voldoende bezieling om een jonge arts in te wijden? Spreek hem of haar erop aan. Onze volgende (geaccrediteerde) oriëntatiecursus is op 10/11 september. Het doel is beeldvorming en de deelname verplicht nog tot niets. De preciezere condities vindt men op de website (www.hovumc.nl). In juni zie ik hopelijk velen van jullie weer in Kontakt der Kontinenten. Dan ligt mijn eigen contact met het andere continent al weer achter me. Gek idee…


4

OP DE TANDEM! Drie modellen voor het opleiden met z’n tweeën

In steeds meer praktijken wordt met z’n tweeën opgeleid. En wij zijn, zoals eerder gezegd, blij met de diversiteit in opleidingspraktijken. Want AIOS kunnen hun voordeel doen met de verschillende manieren, waarop het vak wordt uitgeoefend, en de extra (docent)kwaliteiten die een tweede bij de opleiding betrokken huisarts in huis heeft (zie ook proVU september 2006, p. 6). De ontwikkeling tot het opleiden met z’n tweeën neemt toe, zonder dat er nog richtlijnen zijn voor verschillende constructies en taakomschrijvingen. Wie heeft bij meerdere betrokken huisartsen welke verantwoordelijkheden? Wie gaat naar de paralleldagen? Wie volgt welke scholing? Zijn er specifieke taken als men samen opleidt? De HVRC kent alleen de kwalificatie ‘huisartsopleider’. De eerste stap is het verschaffen van meer duidelijkheid over mogelijke constructies, functies en verplichtingen. Daarmee lopen wij vóór op de HVRC. Uiteraard hebben wij onze notitie aan de HVRC voorgelegd en hun commentaar in het onderstaande verwerkt. Ons initiatief werd positief ontvangen en wij hopen dat de HVRC de hier uitgewerkte differentiatie gauw landelijk gaat introduceren, want meer instituten worstelen hiermee. Tot het zover is zal de insider enkele kleine verschillen ontdekken tussen de HVRC-regelgeving (voor erkenning) en de regels, die wij als HOVUmc in de uitvoering zullen gaan hanteren. Als staf zien we dat de ‘meermens’-opleidingspraktijken verschillen in de soepelheid waarmee de samenwerking tijdens de opleiding verloopt. In ieder geval blijkt dat het organiseren van een opleiding met meerdere docenten meer afstemming vraagt en, zeker in de startfase en/of bij problemen, meer tijd. Het eist specifieke vaardigheden. Daarbij willen wij jullie beter kunnen ondersteunen, door af en toe specifieke tandem-scholing aan te bieden voor allen die samen opleiden. Drie modellen Bij het opleiden door meer dan één huisarts onderscheiden wij drie constructies, waarbij in alle gevallen één hoofdopleider betrokken is (hoofdopleider = een door de HVRC erkende opleider, die juridisch én organisatorisch naar het instituut toe de eindverantwoordelijkheid voor de AIOS heeft). Duo-opleiders Duo-opleiders zijn twee volwaardige, door de HVRC erkende opleiders, die in een duo-praktijk of binnen een andere samenwerkingsvorm gezamenlijk één AIOS-stageplaats bieden en beiden om en om (per opleidingstraject) hoofdopleider zijn. Duo’s wijzen voor de hele opleidingsperiode van een AIOS één hoofdopleider aan. Hoofdopleider met een HAOto (HAO ter ondersteuning)


5

Een HAOto is een door de HVRC erkende opleider, die een AIOS méér dan een hele dag begeleidt in aanvulling op de hoofdopleider. Een HAOto is nooit zelf hoofdopleider. Hoofdopleider met een maatje Een maatje is een niet als opleider erkende huisarts, die een AIOS maximaal één hele dag per week begeleidt naast diens opleider. Voor de functies duo-opleider, HAOto en maatje gelden de volgende bepalingen: 1.

DUO-OPLEIDERS

1.1 Erkenning • Elke duo-opleider neemt persoonlijk deel aan de oriëntatiecursus van de HOVUmc. Dat kan gelijktijdig of apart. • Individuele erkenning als opleider bij de HVRC, d.w.z. dat elk van hen minstens 50% per week in de praktijk moet werken. (De praktijkvisitatie vindt maar één keer plaats.) Let op: voor verlenging van de HVRC-erkenning moet men minimaal 2 x per 5 jaar opleiden (waarvan min. 1 x als hoofdopleider - dit is een eis van de HOVUmc), dus ook minimaal 2 x per 5 jaar HAO-scholing volgen. 1.2 Specifieke taken • Een schriftelijke voor praktijk, AIOS en instituut transparante taakverdeling als ‘plan van aanpak’. • Per AIOS één hoofdopleider aanwijzen, die de eindverantwoordelijkheid heeft en aanspreekpunt is voor de groepsbegeleiders. Let op: De HOVUmc vereist dat men minimaal 1 x per 5 jaar hoofdopleider is geweest (zie ook 1.1). • Alle evaluaties met de AIOS gezamenlijk te doen, waarin het POP van de AIOS aan de orde komt (naast evaluatie van de organisatie, de samenwerking en afstemming). 1.3 Scholing • Competenties zoals beschreven in het scholingsplan HAO. • In ieder geval is één van de opleiders aanwezig op de paralleldag voor opleiders. Belangrijk is dat deze opleider goed geïnformeerd op de paralleldag komt, zodat er een inhoudelijk zinnig docentenoverleg kan plaatsvinden. Op de 1e paralleldag wordt met de groepsbegeleiders besproken of het qua groepsgrootte en praktijkomvang mogelijk is met z’n tweeën te komen. • Beide opleiders volgen het volledige leergangprogramma. • Per jaar komt minimaal één van de duo-opleiders naar het leergangonderwijs, bij voorkeur de hoofdopleider. Het is ook mogelijk met z’n tweeën te komen mits er voldoende plaatsen zijn. Dit graag in overleg met Sylvia el Gannouti. • Beide opleiders komen gezamenlijk op de tandem-scholing, zodra een dergelijke dag georganiseerd wordt. 1.4 Evaluaties • De evaluatie van de opleider door de AIOS d.m.v. de HAO-HAIO-toets wordt apart voor elke duo-opleider ingevuld en ingeleverd bij de HaDiDoc. • Van iedere opleider wordt een eigen dossier aangelegd.

2. HAOto 2.1 Erkenning • Deelname aan de oriëntatiecursus van de HOVUmc. • Erkenning als opleider bij de HVRC, d.w.z. dat een HAOto minstens 50% per week in de praktijk moet werken. Let op: Voor verlenging van de HVRC-erkenning moet men minimaal 2 x per 5 jaar als HAOto actief zijn en dus ook minimaal 2 x per 5 jaar HAO-scholing volgen.


6

2.2 Specifieke taken • Een heldere taakverdeling. Er is een schriftelijke, voor praktijk, AIOS en instituut transparante taakverdeling van de opleiders als ‘plan van aanpak’. De hoofdopleider is verantwoordelijk voor de AIOS. • Een HAOto voert maximaal de helft van alle leergesprekken. • Maakt voor de hoofdopleider minimaal voor elk officiëel evaluatiemoment een overdracht (liefst schriftelijk en samen met de AIOS) over vorderingen, ontdekte lacunes en besproken onderwerpen. • Doet mee aan minimaal drie evaluatiegesprekken per jaar, waarin het POP van de AIOS, de organisatie, de samenwerking en afstemming besproken worden (naast ‘het plan van aanpak’). • Komt naar de paralleldagen als de hoofdopleider niet kan. Belangrijk is dat de HAOto dan goed geïnformeerd op de paralleldag komt, zodat er een inhoudelijk zinnig docentenoverleg kan plaatsvinden. 2.3 Scholing • Competenties: minstens dagrapportage, consultatie en leergesprekken. Bekendheid met de opleidingseisen van de AIOS. • Minimaal volgen van leergang 1 en 2. Daarna is het mogelijk om aan verdere leergangen deel te nemen, mits er voldoende plaats is. (Voor verlenging van de HVRC-erkenning moet men minimaal 2 x per 5 jaar een HAO-scholing volgen, zie ook 2.2). • Begeleidt de hoofdopleider naar de tandem-scholing, zodra een dergelijke dag georganiseerd wordt. !! Het is noodzakelijk dat de HAOto in de gelegenheid is tijd te besteden aan de opleiding van de AIOS en de eigen scholing hiervoor. 2.4 Evaluaties • De evaluatie van de opleider door de AIOS d.m.v. de HAO-HAIO-toets wordt apart ook voor de HAOto ingevuld en ingeleverd bij de HaDiDoc. • Van iedere opleider wordt een eigen dossier aangelegd.

3. MAATJE 3.1 Erkenning Geen HVRC-registratie als opleider, d.w.z. een maatje mag ook minder dan 50% werken. 3.2 Specifieke taken • Een heldere taakverdeling. Er is een schriftelijke, voor praktijk, AIOS en instituut transparante taakverdeling als ‘plan van aanpak’. De opleider is verantwoordelijk voor de AIOS. • De opleider mag maximaal 1 dag per week de leergesprekken aan het maatje overlaten. • Het maatje maakt voor de opleider minimaal 3 x per opleidingsjaar een overdracht (liefst schriftelijk en samen met de AIOS) over vorderingen, ontdekte lacunes en besproken onderwerpen. • Doet zeker 3 x per jaar mee aan een evaluatiegesprek met de AIOS. Doel: evaluatie van de organisatie, de samenwerking en afstemming. • Aanwezigheid op de paralleldagen is niet nodig, ook als de opleider verhinderd is. Als hij/zij wél komt om de opleider te vervangen, is het belangrijk dat het maatje goed geïnformeerd is, zodat een inhoudelijk zinnig docentenoverleg kan plaatsvinden. 3.3 Scholing • Competenties: Een goede dagrapportage kunnen doen, aansluitend bij de leervragen van een AIOS, en een consultatie volgens de regels der kunst. Bekendheid met de opleidingseisen van de AIOS. Het is de verantwoordelijkheid van de hoofdopleider om ervoor te zorgen, dat het maatje deze competenties in huis heeft. • Deelname aan de ‘Maatjesdag’, zodra die (1x per jaar) door de HOVUmc georganiseerd zal worden. HAO-proVUssioneel HOVUmc – april 2007

7

•

Deelname aan het leergangonderwijs is niet verplicht, maar in overleg met teamleider didactische scholing wel mogelijk, graag zelfs, mits er voldoende vrije plaatsen beschikbaar zijn.

!! Van een opleider, die een maatje bij de opleiding betrekt (dus maximaal één dag per week niet voor de opleiding beschikbaar is) is het noodzakelijk, dat hij/zij tijd inplant voor dagrapportage en overdracht tijdens de werktijden van dit maatje. De opleider is er ook verantwoordelijk voor, dat het maatje de vereiste vaardigheden beheerst.

Overzicht

erkenning HVRC oriëntatiecursus HOVUmc hoofdopleider leergesprekken

(DUO-) OPLEIDER + + + dagelijks

HAOto + + max. de helft van alle leergesprekken

MAATJE max. 1 dag per week

scholing: paralleldagen leergangen tandem-scholingsdagen

+ alle +

+ (als vervanging) 1 en 2, per 5 jaar 3 en 4 +

+


8

SCHOLINGSAANBOD 2007

Het onderwijs vindt plaats in leergangen, onderscheiden naar het basiscurriculum, leergang 0 t/m 4, en het keuzecurriculum, leergang 5, voor ervaren opleiders. In dit bulletin wordt het onderwijsaanbod beschreven. Eerst zetten we nog even de belangrijkste praktische zaken en spelregels rondom de leergangen op een rijtje. PRAKTISCHE ZAKEN EN SPELREGELS

•

Een cursus duurt vier dagen, te weten: twee achtereenvolgende dagen in juni en in november. Uitzondering zijn de 2-daagse novembermodules voor opleiders die aan een 4-daagse niet deel konden nemen.

•

Duo-opleiders zijn altijd beide welkom; wél wordt elke deelnemer geacht alle 4 dagen aanwezig te zijn.

•

Accreditering: 1 contactuur = 1 punt, volledige cursus (4 dagen) 26 punten., novembermodule: 13 punten

•

U dient minstens driekwart van de hele cursus te hebben gevolgd, voordat u opschuift naar een volgende leergang. Let op: Voor sommige cursussen zijn bepaalde dagen onmisbaar.

•

De keuzecursussen van leergang 5 gaan door als er minimaal 10 aanmeldingen zijn. Bij elke cursus is het max. aantal deelnemers vermeld. Inschrijving geschiedt in volgorde van binnenkomst.

• Wij proberen zoveel mogelijk de zelfstandige periode van de AIOS te plannen tijdens de meerdaagse HAO-cursussen. • Wij sturen u na de gehele cursus, dus na november, een rekening. De kosten zijn inclusief maaltijden en overnachting. Alleen wanneer u minimaal 7 dagen voor aanvang van de cursus opgeeft dat u niet zult overnachten, brengen wij de overnachting in mindering op uw rekening. Niet genoten maaltijden kunnen wij helaas niet in mindering brengen. Graag hiervoor uw begrip. Verdere informatie: zie “Regelgeving inzake financiële afhandeling meerdaagse cursussen” op de website: www.hovumc.nl •

Contactpersoon: Sylvia el Gannouti, maandag t/m vrijdag, tel. 0204448378, e-mail [email protected]


9

HET BASSISCURRICULUM – LEERGANG 0 T/M 4 Hieronder wordt per jaargang het cursusaanbod beschreven dat in het scholingsjaar 2007 op het programma staat. U kunt zich alleen inschrijven voor een cursus als u ook in de desbetreffende leergang bent ingedeeld. Zie hiervoor het bijgevoegde actuele overzicht op pagina 28.

Leergang 0 Titel cursus

ORIËNTATIECURSUS

Doelgroep

Erkende huisartsen die geïnteresseerd zijn in het opleiden van een AIOS.

Cursusdagen

Deze cursus wordt bij voldoende belangstelling twee keer per jaar aangeboden. De eerste cursus vond plaats op 19/20 maart. De volgende cursus vindt plaats op maandag 10 tot dinsdag 11 september 2007 van 16 tot 16 uur

Docenten

Helle Poulsen en Angelika Raths

Inhoud cursus

Deze geaccrediteerde cursus is een eerste, vrijblijvende oriëntatie op het huisartsopleiderschap aan het VUmc. Het doel van de cursus, is dat de belangstellende huisartsen en het instituut na afloop kunnen besluiten of men met elkaar in zee wil gaan.

Thema’s

Werkwijze

• • • • • • • • • •

Eerste kennismaking met de huisartsopleiding VUmc Verwachtingen en wensen van deelnemers en instituut Structuur van de opleiding en plek van de huisartsstages Voor- en nadelen van het opleiden Mogelijkheden voor didactische scholing als opleider Wat moet, wat mag? Koppelingsprocedure Praktische consequenties voor de praktijkvoering Hoe maak je kennis met en kies je de HAIO? Kiezen voor de HOVUmc?

In deze interactieve cursus kunnen de deelnemers ervaring opdoen met de sfeer en werkwijze van het instituut. Aan de hand van opdrachten en tijdens praktische oefeningen maken de deelnemers kennis met de taken van het opleiderschap. Er wordt informatie gegeven, gediscussieerd en er is ruim gelegenheid voor het stellen van vragen o.a. aan het hoofd van de opleiding en twee AIOS. In de pauzes, tijdens het diner en de borrel kan men informeel van gedachten wisselen.


10

Titel cursus

STARTERSDAGEN

Doelgroep

Zowel de HOVUmc als de aanstaande opleider zijn na de oriëntatiecursus overeengekomen de samenwerking aan te gaan, de praktijk is gevisiteerd en de opleider is gekoppeld aan de eerste AIOS, maar de AIOS is nog niet in de praktijk.

Cursusdagen

Donderdag 24 januari en donderdag 21 februari 2008

Docenten

Helle Poulsen en Lili van Rhijn

Competenties

De opleider 2.3 past de voor de situatie geschikte communicatieve technieken efficiënt toe tijdens de begeleiding van de AIOS. 3.1 organiseert het eigen werk zodanig dat er ruimte is voor opleiden. 3.3 organiseert menskracht, middelen en informatiestromen met de betrokken partijen zodanig dat efficiënt en effectief gewerkt en geleerd kan worden. 3.4 bewaakt dat de AIOS geconfronteerd wordt met een patiëntenaanbod dat leidt tot gewenste competentieontwikkeling. 3.5 communiceert met het instituut over de inrichting van de opleiding en het effect ervan op de AIOS.

Inhoud cursus

Tijdens deze dagen vindt een eerste kennismaking plaats met onderwerpen die bij aanvang van het opleiden aan de orde komen en dient als voorbereiding op de komst van de AIOS. Er wordt een begin gemaakt met het oefenen van de meest basale didactische vaardigheden.

Thema’s

Werkwijze

• • • • • •

Organisatie in de praktijk Standaardrooster 1e jaar Kennismaking Themagesprek, dagrapportage, consultatie Feedback Mentoraat, eerstvolgende HAO-scholing

Afwisselend wordt in de grote groep gewerkt (informatieoverdracht en groepsdiscussie) en in kleinere groepjes (oefenen van didactische vaardigheden). Zo wordt bv. in tweetallen een wederzijds interview gehouden en in drietallen worden leergesprekken ‘op elkaar’ in rollenspelen geoefend.

Lorenzo


11


DE DUIZENDPOOT

Doelgroep

Opleiders die de startersdagen hebben gevolgd en de eerste (VU-) AIOS opleiden

Cursusdagen

12 en 13 juni dinsdag/woensdag 6 en 7 november dinsdag/woensdag

Docenten

Marianne Kok, Helle Poulsen en Piet Verkuyl (HAO)

Competenties

De opleider 2.3 past de voor de situatie geschikte communicatieve technieken efficiënt toe tijdens de begeleiding van de AIOS. 2.5 beoordeelt op zo concreet en objectief mogelijke wijze het functioneren van de AIOS en communiceert hierover met betrokken partijen. 3.1 organiseert het eigen werk zodanig dat er ruimte is voor opleiden. 3.4 bewaakt dat de AIOS geconfronteerd wordt met een patiëntenaanbod dat leidt tot gewenste competentieontwikkeling. 4.1 werkt systematisch en doelgericht aan onderhoud en verbetering van het professioneel handelen als opleider.

Inhoud cursus

Deze cursus is bedoeld als ondersteuning van HAO’s die op dit moment bezig zijn met hun eerste begeleidingsjaar. Op de eerste bijeenkomst in juni neemt u kennis van het onderwijs aan de huisartsopleiding bij het VUmc en de gebruikte leermiddelen. De beoordelingsprocedure voor AIOS met de daarbij behorende evaluatieformulieren wordt besproken. Er zal worden geoefend met leergesprekken: Welke vormen bestaan er? Wat kun je ermee? Waar moet je op letten? Hoe kun je op een juiste wijze feedback geven? In november zullen we doorgaan op het thema leergesprekken waarbij we gebruik zullen maken van een scoringslijst. Daarnaast is er ook aandacht voor de organisatie van de praktijk: Hoe stuur ik de patiëntenstroom? Naar analogie van het persoonlijk opleidingsplan (POP) van de AIOS zult u een persoonlijk opleidingsplan voor uzelf opstellen: Wat wil ik als opleider leren, hoe en wanneer?

Thema’s

Werkwijze

• • • • • • • •

Het persoonlijk opleidingsplan van de AIOS Voortgangskwalificatie en beoordelingsprocedure Leergesprekken: consultbespreking, dagrapportage, consultatie Werken met de video en directe observatie Soorten leergesprekken: taak-, proces- en persoonsgericht Feedback: theorie en oefening Leercondities in de eigen praktijk Instructies aan de assistente

De werkwijze tijdens deze leergang is afwisselend in de gehele groep en in kleinere groepen. Er wordt naar gestreefd zoveel mogelijk tijd te besteden aan actieve deelname van de groepsleden. Inleidingen en nabesprekingen vinden plenair plaats; maar oefenen in de vereiste communicatievaardigheden voor opleiders gebeurt veelal in tweetallen of subgroepjes van 3 of 4 deelnemers. Tijdens het tweede deel van de leergang in november wordt gewerkt met videoopnames van leergesprekken.


12


LEERGESPREKKEN

Doelgroep

Opleiders die leergang 1 hebben afgesloten

Cursusdagen

13 en 14 juni woensdag/donderdag 7 en 8 november woensdag/donderdag

Docenten

Gerda Visser en Ans Bijlmer Co-docenten: Wim Schuurman (HAO) en Anouk Bogers

Competenties

De opleider 2.3 past de voor de situatie geschikte communicatieve technieken efficiënt toe tijdens de begeleiding van de AIOS. 2.4 stimuleert en ondersteunt de AIOS bij het formulieren van leerdoelen en het opstellen, realiseren en evalueren van leer-/werkplannen. 2.5 beoordeelt op zo concreet en objectief mogelijke wijze het functioneren van de AIOS en communiceert hierover met betrokken partijen. 4.1 werkt systematisch en doelgericht aan onderhoud en verbetering van het professioneel handelen als opleider. 4.2 gaat bewust en adequaat om met de eigen houding als opleider.

Inhoud cursus

We gaan aan de slag met de door de HAO’s ervaren ‘hobbels’ bij het voeren van de leergesprekken. De door de cursisten meegenomen video’s van eigen leergesprekken zijn daarbij onze inspiratiebron.

Thema’s

Werkwijze

• • • • • • • •

Plaats en functie van het leergesprek Soorten leergesprekken Basisvaardigheden voor het voeren van leergesprekken Valkuilen Het nabespreken van observaties Hulpmiddelen bij leergesprekken, zoals observatielijsten Het concretiseren van leervragen Tips en trucs

Ieder cursist neemt minimaal 3 video-opnames van eigen leergesprekken mee. Daarmee gaan we in kleine groepjes aan het werk. We proberen, door goed te focussen op individuele leerwensen, maatwerk te leveren. Lorenzo


13


DOKTERS MET STIJL

Doelgroep

Opleiders die leergang 1 en 2 hebben afgesloten

Cursusdagen

13 en 14 juni woensdag/donderdag 7 en 8 november woensdag/donderdag

Docenten

Willem Feijen en Simone van den Hil

Competenties

De opleider 2.1 maakt bewust gebruik van de eigen voorbeeldfunctie. 2.2 stimuleert en ondersteunt het ontwikkelen van kennis en vaardigheden op verschillende manieren. 2.3 past de voor de situatie geschikte communicatieve technieken efficiënt toe tijdens de begeleiding van AIOS. 2.4 stimuleert en ondersteunt de AIOS bij het formuleren van leerdoelen en het opstellen, realiseren en evalueren van leer-/werkplannen. 2.5 beoordeelt op zo concreet en objectief mogelijke wijze het functioneren van de AIOS en communiceert hierover met betrokken partijen 3.4 bewaakt dat de AIOS geconfronteerd wordt met een patiëntenaanbod dat leidt tot gewenste competentieontwikkeling. 3.5 communiceert met het instituut over de inrichting van de opleiding en het effect ervan op de AIOS. 4.1 werkt systematisch en doelgericht aan onderhoud en verbetering van het professioneel handelen als opleider. 4.2 gaat bewust en adequaat om met de eigen houding als opleider. 4.3 hanteert effectief, verantwoord en flexibel verschillende rollen (zoals opleider, huisarts, collega, werkgever).

Inhoud cursus

Door vanuit verschillende invalshoeken te kijken naar stijlverschillen tussen HAO en AIOS worden handvatten zichtbaar (en aangereikt) om deze verschillen positief en constructief te benutten. De HAO raakt bekend met diverse theorieën over “stijlen” (leerstijltheorie van Kolb, conflicthanteringstijlen, denkstijlen) en gebruikt deze in zijn/haar analyse en aanpak.

Thema’s

Werkwijze

• • • •

Beoordelen Conflicthantering Omgaan met weerstanden Leerstijlen volgens Kolb

In deze leergang zullen we gebruik maken van diverse werkvormen: • Voorbereidingsopdrachten • Reflectie op voorbereidingsopdrachten • Aanreiken van theorie (Kolb en Harvard) • Leren werken met hierbij behorende praktische modellen • Rollenspelen • Feedback geven en ontvangen • Experimenteren met nieuw gedrag


14


DOORSTART

Doelgroep

Opleiders die leergang 1, 2 en 3 hebben afgesloten of ervaren opleiders die een pas-op-de-plaats willen maken

Cursusdagen

13 en 14 juni 7 en 8 november

Docenten

Leni Overmars en Harry Schleypen Co-docenten: Mart Manjoero (HAO) en Carina Meereboer (HAO)

Competenties

De opleider 2.1 maakt bewust gebruik van de eigen voorbeeldfunctie. 2.3 past de voor de situatie geschikte communicatieve technieken efficiënt toe tijdens de begeleiding van de AIOS. 2.4 stimuleert en ondersteunt de AIOS bij het formuleren van leerdoelen en het opstellen, realiseren en evalueren van leer-/werkplannen. 4.1 werkt systematisch en doelgericht aan onderhoud en verbetering van het professioneel handelen als opleider. 4.2 gaat bewust en adequaat om met de eigen houding als opleider.

Inhoud cursus

Omdat in deze leergang het (verplichte) basiscurriculum van de scholing als opleider in principe wordt afgerond, willen we een pas op de plaats maken, uw opleiderschap evalueren en in een perspectief van continuïteit plaatsen. Hoe was de situatie bij de start van uw opleiderschap? Wat is sindsdien verworven? Waar bevindt u zich nu? Waar wilt u naar toe? En wat gaat u doen om de kwaliteit van uw opleiderschap op peil te houden c.q. verder te ontwikkelen (doorstart)? Dit alles ook om richting te kunnen geven aan het zelfgestuurde leertraject in leergang 5.

Thema’s

• • • • • • •

Werkwijze

woensdag/donderdag woensdag/donderdag

Wat hoopte ik dat het opleiderschap me zou brengen? Is dat er ook uitgekomen; wat/waarom wel of niet? Hoe ben ik daarmee om gegaan? Wat heb ik inmiddels geleerd/verworven, en hoe bevalt dat? Zicht bieden/krijgen op m’n eigen competenties met behulp van zelfen peertoetsing en feedback. Inzicht in de persoonlijke kwaliteiten die kenmerkend zijn voor m’n opleiderschap, de dynamiek die dat met zich meebrengt, en de mogelijkheden om daar actief gebruik van te maken. Waarin zit het plezier van het opleiden; wat geeft energie; zijn geven en ontvangen in balans; hoe behoud en/of bewaak ik dat? Welke competentie(s) wil ik verder ontwikkelen en waar wil ik in deze cursus alvast mee oefenen? Hoe kan ik m’n voornemens voor de toekomst als opleider concretiseren in een haalbaar en toetsbaar persoonlijk opleidingsplan (POP)?

Met behulp van opdrachten en oefeningen worden bovenstaande thema’s nader onderzocht en geconcretiseerd. Afwisselend wordt plenair gewerkt en in kleine groepjes waarin kan worden afgestemd op ieders persoonlijke leerbehoeften. Tussendoor korte theoretische inleidingen om handvatten te bieden of het geheel in een kader te plaatsen. Door iedereen meegebrachte video-opnames van leergesprekken dienen als demonstratie-, leer-, en oefenmateriaal.


15

HET KEUZECURRICULUM – LEERGANG 5 Ervaren opleiders kiezen zelf uit het onderstaande aanbod, afhankelijk van hun persoonlijke lacunes en belangstelling.

Filosofie Titel cursus

FILOSOFISCH GEREEDSCHAP VOOR DE HUISARTSOPLEIDER

Doelgroep

Opleiders die leergang 1, 2, 3 en 4 hebben afgesloten

Cursusdagen

dinsdag/woensdag 12 en 13 juni 6 en 7 november dinsdag/woensdag

Docenten

Han Jacobs (HAO) en Jan de Heer (HAO) gastdocent Dries Boele (filosoof)

Aantal deelnemers

Minimaal: 8 Maximaal: 10

Competenties

De opleider 2.1 maakt bewust gebruik van de eigen voorbeeldfunctie. 2.2 stimuleert en ondersteunt het ontwikkelen van kennis en vaardigheden op verschillende manieren 4.1 werkt systematisch en doelgericht aan onderhoud en verbetering van het professioneel handelen als opleider 4.2 gaat bewust en adequaat om met eigen houding als opleider

Inhoud cursus

Op de eerste dag wordt de link gelegd tussen opleiden en filosofie. Het spanningsveld dat opleiden met zich meebrengt, wordt ingekaderd door middel van een inleiding over ‘de zorg voor het zelf ‘ (Epiktetos) en ‘het er zijn voor de ander’ (Levinas) door Dries Boele. De avondsessie wordt besteed aan een “dilemma training” geleid door Dries Boele. Deze training gaat over morele dilemma’s waarin verantwoordelijkheid en integriteit een rol spelen. Hier wordt duidelijk hoe filosofie praktisch bruikbaar wordt gemaakt. De tweede dag wordt besteed aan exploratie van de manier waarop we tot conclusies komen en beslissingen nemen, zowel vanuit het professioneel denken (Han Jacobs) als vanuit de motivatie (Jan de Heer). De beide dagen in november worden geheel gewijd aan socratische gespreksvoering als mogelijkheid tot verdieping van het leergesprek en om het thema “verantwoordelijkheid” te onderzoeken. Het gesprek wordt geleid door Dries Boele.

Thema’s

x x x x x

Spanningsvelden in het opleiden Vrijheid en verantwoordelijkheid in de opleidingsrelatie Begrijpen als basis voor professioneel handelen Wat brengt mij als HAO in beweging Socratisch gesprek


16

Werkwijze

Voorbereiding: Het spanningsveld tussen vrijheid en verantwoordelijkheid in je relatie tot de AIOS, de praktijk en privé. Welke vragen en voorbeelden roept dit bij je op? Exploreren van relevante thema’s en interactieve discussie. Inleiding en begeleiding door een op de praktijk gerichte filosofie-deskundige. Oefening in de socratische dialoog.

De Pluim Titel cursus

OPLEIDEN MET EEN PLUIM

Doelgroep


Cursusdagen


Docenten

Willemien Avenarius en Jelle de Boer (docent Toegepaste Psychologie)

Aantal deelnemers


Competenties

De opleider 2.1 maakt bewust gebruik van eigen voorbeeldfunctie. 2.2 stimuleert en ondersteunt het ontwikkelen van kennis en vaardigheden op verschillende manieren. 4.1 werkt systematisch en doelgericht aan onderhoud en verbetering van het professioneel handelen als opleider. 4.2 gaat bewust en adequaat om met de eigen houding als opleider.

Inhoud cursus

Wegens succes herhaald, want in 2006 werd De Pluim door de deelnemers met gemiddeld een 9 gewaardeerd. Een originele cursus met een verrassend effect. Niet gewoon meer van hetzelfde? Neen! Nieuwsgierig geworden? Doe mee…

woensdag/donderdag woensdag/donderdag

Het bewust gebruik maken van de eigen voorbeeldfunctie vereist eerst een blik op het eigen gedrag. U zult leren hoe gewenst (consultvoerings-)gedrag kan worden bekrachtigd, door het eerst zelf te ervaren. U leert de methode toe te passen ten behoeve van de professionele ontwikkeling van de AIOS. Breid uw coachvaardigheden uit!

HAO Douwe de Vries gaf in september 2006 zijn impressies van de junidagen: “Hoe kun je HAIO laten zien en overdragen wat je aan vaardigheid in je hebt?” Dat leert u in deze cursus…HAO’s houden veel te veel en te vaak hun licht onder de korenmaat, treden te weinig op als rolmodel….In deze cursus schijnt een ander licht op wat u tot nu toe vanzelfsprekend vond…In deze cursus wordt kwaliteit bekrachtigd.” Thema’s

Werkwijze

x x x

Consultvoering Positieve bekrachtiging Voorbeeldfunctie en model-leren

Juni: Elke deelnemer neemt een video mee van een eigen consult. De werking van de positieve bekrachtiging wordt aan den lijve ervaren.


17

Tussen juni en november wordt de werkwijze in de praktijk toegepast. November: Elke deelnemer neemt een video mee van een leergesprek waar een consult van de AIOS wordt nabesproken met behulp van de geleerde methode. U krijgt de gelegenheid uw opleidersvaardigheden uit te breiden door analyse van de gesprekken en tips van uw collega-deelnemers en docenten!

Pimp your tools Titel cursus

PIMP YOUR TOOLS Coachende leergesprekken

Doelgroep


Cursusdagen


Docenten

Angelika Raths Co-docenten: Karin Verschoor (HAO) en Piet Bakker (HAO)

Aantal deelnemers


Competenties

De opleider 2.2 stimuleert en ondersteunt het ontwikkelen van kennis en vaardigheden op verschillende manieren. 2.3 past de voor de situatie geschikte communicatieve technieken efficiënt toe tijdens de begeleiding van de AIOS. 2.3 stimuleert en ondersteunt de AIOS bij het formuleren van leerdoelen en het opstellen, realiseren en evalueren van leer-/werkplannen. 2.4 stimuleert en ondersteunt de AIOS bij het formuleren van leerdoelen en het opstellen, realiseren en evalueren van leer-/werkplannen. 4.1 werkt systematisch en doelgericht aan onderhoud en verbetering van het professioneel handelen als opleider. 4.2 gaat bewust en adequaat om met de eigen houding als opleider.

Inhoud cursus

Leergesprekken zijn het ‘hart’ van de opleiding. Leergang 2 ligt voor velen al lang terug en op de paralleldagen kan niet iedereen aan bod komen. De werkplaats TOETSING LEERGESPREKKEN vorig jaar heeft weer bewezen dat geen opleider hierover uitgeleerd raakt. Sterker nog: basale vaardigheden moeten worden opgefrist en bijgehouden. Voor iedereen vallen nieuwe dingen te ontdekken. Vanuit de, door de deelnemers zeer positief gewaardeerde, werkplaats vorig jaar bieden wij dit jaar alle ervaren opleiders de gelegenheid met persoonlijke begeleiding hun leergesprekken zelf beter te analyseren en hun vaardigheid als coach op te vijzelen. Daarbij zal ook duidelijker worden wat wij precies onder ‘coaching’ verstaan. Centraal staat de vraag: Wat is opbouwend, helpend en functioneel in een leergesprek? Hoe kan ik mijn repertoire uitbreiden? De deelnemers gaan met meer zelfkennis (ook over sterke punten!) en gereedschap terug naar de praktijk. En zoals wel vaker kan de toepassing veel breder zijn dan alleen tijdens leergesprekken.

dinsdag/woensdag dinsdag/woensdag


18

Thema’s

x x x

x x x Werkwijze

Kwaliteitscriteria van leergesprekken Analyse van leergesprekken met behulp van de BELVU (Beoordeling Leergesprekken VUmc, opvolger van de COTOL) Kenmerken van coachend begeleiden, zoals - het stimuleren tot (of simpelweg het niet-verstoren) van het vermogen van de AIOS op zichzelf te reflecteren en eigen oplossingen te vinden - het structureren van een leergesprek - interventies als doorvragen, samenvatten en emotionele reflectie Non-verbaal gedrag Balans tussen volgen en sturen Eigen sterke kanten in het voeren van leergesprekken

Tijdens deze vierdaagse hebben we de luxe en rust van persoonlijke begeleiding in kleine groepen. De werkwijze zal interactief en afwisselend zijn en wordt afgestemd op de situatie van de groep op dat moment. Alle deelnemers nemen zowel voor juni als november telkens een eigen leergesprek op video mee (min. 2 in totaal dus). Deze voorbereiding is cruciaal. Er wordt in kleine groepjes met intensieve ondersteuning gewerkt aan de analyse van de leergesprekken. Naar aanleiding daarvan wordt in de groep of in subgroepen gediscussieerd en worden specifieke deelvaardigheden geoefend. Ludieke ‘intermezzo’s’ of (soms speelse) oefeningen zullen naast de inspanning ook voor ontspanning zorgen. Zoals in elke cursus kunnen de deelnemers tussen juni en november experimenteren met het geleerde.

Lorenzo


19

ADVERTENTIE

BIJZONDER AANBOD VAN DE NHG Kaderopleiding Supervisie & Coaching, georganiseerd door huisartsopleiding UMCUtrecht De opleiding van NHG-supervisoren nodigt belangstellende huisartsopleiders (en huisartsen) uit voor het deelnemen aan geaccrediteerde GROEPSSUPERVISIE !! voor HAO’s door HAO’s In het kader van de opleiding tot NHG-supervisor geven de supervisoren, die bijna afgestudeerd zijn, een supervisie aan belangstellende huisartsen(-opleiders). Zij worden door ervaren supervisoren en opleiders gecoacht.

Aanbod: 12 bijeenkomsten van 2 tot 2,5 uur Amsterdam en omgeving Kosten: 50% reductie op reguliere prijs Groepsgrootte: maximaal 4 personen Inlichtingen: Wiepke Mertens [email protected] of 030 2206103

Gé Bontenbal

Emile van der Heijden


Frans Bollen

20

ALTERNATIEVEN LEERGANG 5 Let op: alleen voor ervaren opleiders Naast de verschillende vierdaagse cursussen, willen wij de volgende alternatieven onder uw aandacht brengen en van harte aanbevelen.

Coaching Opleiders die op grond van eigen bevindingen, toetsresultaten of feedback (bijvoorbeeld tijdens hun voortgangsgesprekken) praktische leerpunten hebben ontdekt, waarvoor het bestaande scholingsaanbod minder geschikt is, kunnen ervoor kiezen aan deze punten individueel te werken onder begeleiding van een staflid-coach of een HAO-coach (korte portretten van de beschikbare HAO-coaches zijn te bekijken op de website HOVUmc onder ‘opleiding opleiders’: mentoren/coaches). Het kan gaan over praktische vaardigheden zoals het structureren van leergesprekken of leerprocessen, het kunnen aansluiten bij leervragen, het scheppen van voldoende rust en ruimte voor leeractiviteiten, het durven geven van beoordelingen en feedback, het stellen van grenzen aan de AIOS of het uit de weg ruimen van leerobstakels. Ook kan het instituut een opleider vragen samen met een coach aan een bepaalde competentie te gaan werken. Te denken valt aan competenties op alle drie HAO-taakgebieden: 2 (faciliteren), 3 (didactisch handelen) en 4 (persoonlijk functioneren als opleider). Voor taakgebied 4 (de eigen persoon) kan supervisie soms de meer aangewezen methode zijn. Als de coachingsactiviteiten in totaal ca. 26 uur omvatten, kunnen zij de deelname aan een vierdaagse cursus vervangen. Accreditatie van de contacturen met de coach is mogelijk. Procedure: Wie van dit alternatief gebruik wil maken, neemt contact op met Angelika Raths. Zij bemiddelt bij het vinden van een voor de betreffende leerdoelen geschikte coach. Bij het begin van het coachingstraject worden doelen, periode, activiteiten en te behalen resultaat omschreven. Gaat het initiatief uit van de HAO, dan doet hij/zij dat samen met de coach. Gaat het verzoek uit van het instituut dan gebeurt dat in een driegesprek met HAO, staflid en coach. Na afloop van het traject dient de HAO een door HAO én coach getekende verklaring in bij de teamleider van de DIS. Formulieren hiervoor zijn verkrijgbaar bij Sylvia el Gannouti. Aan de begeleiding door een HAO- of staflid-coach zijn bij het volgen van de bovenstaande procedure voor de HAO geen kosten verbonden.

Supervisie Diegenen die in 2007 supervisie willen volgen en daarmee één of twee vierdaagse(n) willen compenseren verzoeken wij vriendelijk met de onderstaande richtlijnen rekening te houden: • De supervisie richt zich in eerste instantie op het huisartsopleider-zijn. Het huisarts-zijn kan daarvan uiteraard niet los worden gekoppeld, maar is niet de enige invalshoek. • De supervisor is LVSB- en/of NHG-geregistreerd. • Bij voorkeur is/was de supervisor als staflid verbonden aan een huisartsopleiding of heeft meerdere supervisieseries als freelance supervisor voor een huisartsopleiding gegeven (om te waarborgen dat zij/hij voldoende zicht heeft op het werk van de huisartsopleider). • De opleider volgt bij voorkeur groepssupervisie met (maximaal) twee HAO-collega’s (dus in een drietal, conform de supervisiesetting van HAIO’s). Individuele supervisie is mogelijk. HAO-proVUssioneel HOVUmc – april 2007

21

• • •

• • •

De supervisieserie duurt minimaal 12 bijeenkomsten in principe om de 14 dagen. Voor individuele supervisietrajecten kan een serie van 10 gesprekken voldoende zijn. Minimale duur van elke bijeenkomst is: individueel 1 uur, 2 deelnemers 1½ uur, 3 deelnemers 2 uur. Elk contactuur supervisie wordt gehonoreerd met 1 accrediteringspunt (12 supervisiebijeenkomsten van twee uur leveren dus 24 punten op). NHG-geregistreerde supervisoren vragen accreditatie via het NHG aan. Is de supervisor uitsluitend LVSBgeregistreerd, dan loopt de accreditatieaanvraag via Angelika Raths. Na afloop legt de HAO bij Frieda de Haas een getekende verklaring van de supervisor voor, waarin wordt aangegeven dat de supervisie aan de bovengenoemde voorwaarden voldeed en in welke periode de supervisie heeft plaatsgevonden. De kosten van de supervisie worden, net als die voor de cursussen, door de deelnemers gedragen. Met het volgen van een volledige supervisiereeks van 12 bijeenkomsten kunnen desgewenst maximaal 2 vierdaagse cursussen gecompenseerd worden. Uiteraard blijft iedereen op de cursussen welkom!

Natuurlijk kunt u ook supervisie volgen als u nog in leergang 1-4 zit. Alleen vragen wij u dan toch deel te nemen aan de vierdaagse. U kunt de compensatie voor supervisie dan ‘verzilveren’ zodra u in leergang 5 zit. Voor verdere informatie, hulp bij het vinden van een geschikte supervisor, het samenstellen van een supervisiegroepje of het contact leggen met collega’s die als opleiders supervisie-ervaring hebben opgedaan en daarover informatie willen verstrekken, kunt u contact opnemen met Angelika Raths ([email protected] of 020-444 9347).

Intervisie Intervisie kan een aantrekkelijk vervolg op supervisie zijn. Wie aantoonbaar heeft deelgenomen aan minimaal 7 intervisiebijeenkomsten met HAO-collega’s gedurende maximaal twee jaar, onbegeleid of begeleid, kan daarmee één vierdaagse cursus compenseren. Intervisie, die begeleid wordt door een geregistreerde NHG- of LVSB-supervisor kan geaccrediteerd worden. Wij beschouwen Balintgroepen ook als een vorm van intervisie. Informatie en desgewenst ondersteuning bij de organisatie: Angelika Raths ([email protected] of 020-444 9347).

Opfrissen Het kan voor een ervaren HAO bij tijd en wijle zinvol zijn een basisleergang te herhalen ter opfrissing van bepaalde didactische basisvaardigheden. De inhoud van de basiscursussen verandert in de loop der jaren en nieuwe docenten zetten vaak weer eigen accenten. Als u denkt dat u toe bent aan het opfrissen van de thema’s van de leergangen 2, 3 of 4, dan bent u van harte welkom, mits er nog vrije plaatsen zijn. Dit kan ook een opstap zijn voor het volgende alternatief, het co-docentschap. Informatie bij Angelika Raths ([email protected] of 020-444 9347).


22

Co-docentschap HAO-basiscurriculum ‘Het meeste leer je vóór de klas’… Wie denkt didactische kwaliteiten te hebben, kan zich bij Angelika Raths opgeven als co-docent voor leergang 0 t/m 4. U kunt uw jaarlijkse vier scholingsdagen (met bijbehorende voorbereiding) dan gebruiken om ‘vóór de klas te staan’ in plaats van ‘in de klas’ te zitten. Eventueel nodigen wij u eerst uit voor een oriënterend gesprek hierover. U zult altijd naast een staflid-docent werken. Omdat het een leeractiviteit is, een invulling van uw eigen scholingsdagen, wordt u hiervoor niet betaald, maar stellen wij u vrij van de kosten voor uw verblijf. Uiteraard zijn de cursusdagen die u begeleid geaccrediteerd. De cursussen zijn al uitgewerkt en men kan met ongeveer één dag inwerken volstaan. De hoofdverantwoordelijkheid zal altijd bij de hoofddocent liggen. U zult merken dat u tijdens het voorbereiden en geven van de stof zelf weer veel op zult frissen en bij zult leren – dat is immers de ervaring van veel groepsbegeleiders. Informatie bij Angelika Raths ([email protected] of 020-444 9347).

Onderwijsontwikkeling en (co)-docentschap HAO-keuzecurriculum Als u zelf ideeën hebt voor het opzetten van een nieuwe didactisch gerichte cursus, c.q. onderwijsactiviteit voor ervaren opleiders, dan nodigen wij u graag uit om uw ideeën op papier te zetten en met ons te bespreken. Wij zullen kijken of uw ideeën passen in het kader van ons HAOcurriculum en zo ja hoe wij u kunnen ondersteunen bij het vormgeven ervan. Denkt u ook over didactische kwaliteiten te beschikken, dan zou u de cursus eventueel zelfs samen met een ervaren staflid kunnen geven. Daarvoor zullen wij u van tevoren uitnodigen voor een oriënterend gesprek. Waarschijnlijk zal het ontwikkelen, geven en mee-organiseren u meer tijd kosten dan uw 4 scholingsdagen. U kunt deze activiteit dan voor 2 jaren scholing laten tellen of voor de meertijd (in overleg) waarneemkosten declareren. Contactpersoon: Angelika Raths ([email protected] of 020-444 9347).

Beekbergen-cursus ‘Diversiteit’ De Beekbergen-cursussen voor opleiders zijn als sinds jaar en dag een begrip. Ze hebben dezelfde opzet als onze meerdaagse cursussen: 4 dagen verdeeld over 2 x 2 dagen. De cursusdata zijn: • Cursus 1: 26/27 april en 7/8 juni 2007 • Cursus 2: 4/5 oktober en 22/23 november 2007 • Cursus 9: 24/25 januari en 13/14 maart 2008 De mailing hierover heeft u inmiddels al ontvangen. Als u in 2007 aan een Beekbergen-cursus hebt deelgenomen of een toezegging voor een plaats in 2007 hebt ontvangen, vermeld dit dan met de datum op uw inschrijfformulier, zodat wij dit in onze administratie kunnen verwerken. Cursussen die gevolgd worden in 2008 nu nog niet opgeven. Zij tellen pas mee in 2008! Contactpersoon: Sylvia el Gannouti ([email protected] of 020-4448378).


23

PRIKBORD

Planning 2008 De meerdaagse cursussen voor volgend jaar zijn op:

10 – 12 juni 2008 en 4 – 6 november 2008 Welke van de drie dagen het worden (di/woe of woe/do), verschilt per cursus

Geachte collega's en belangstellenden, In overleg met de voorzitter van de opleidersvereniging "Mathilde", willen wij u nu reeds op de hoogte brengen van ons jaarlijks opleiderssymposium dat gehouden gaat worden op dinsdagmiddag 22 mei 2007. Het juiste tijdstip en de locatie volgen in een later stadium. Dit Mathilde symposium heeft als thema: Het ('nieuwe') leren in de huisartsopleiding. Het symposium zal in het teken staan van het afscheid van dr. L.G.M. (Luc) van Berkestijn, hij gaat vertrekken wegens het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Luc is vanaf 1984 staflid geweest van de huisartsopleiding Utrecht. Wij hebben hem leren kennen als een enthousiaste en inspirerende groepsbegeleider. Tot op de dag van vandaag stimuleert hij aankomende huisartsen om de huisartsgeneeskunde op een kwalitatief hoog niveau te brengen. Ook landelijk heeft Luc zijn sporen verdiend. Met grote inzet en betrokkenheid heeft hij meegewerkt om onderwijsvernieuwingen te realiseren en een inhoudelijk onderbouwd curriculum op te stellen met de daarbij behorende onderwijsprogramma's. Velen van u zullen hem kennen van de landelijke werkgroepen en de laatste jaren heeft hij een belangrijke rol gespeeld in het project Vernieuwing Huisartsopleiding (PVH). De combinatie van enthousiasme voor het vak, deskundigheid, relativeringsvermogen en humor, maakte hem voor onze afdeling een inspirerende en zeer gewaardeerde collega. Om onze waardering voor zijn bijdrage aan de huisartsopleiding te laten blijken, leek het ons een goed idee om het komende symposium in het teken van zijn afscheid te plaatsen. Daar agenda's snel dichtslibben stellen wij u daarom nu alvast op de hoogte van de datum, zodat u in de gelegenheid bent uw agenda voor dinsdagmiddag 22 mei 2007 vrij te houden. Mede namens de gehele afdeling huisartsopleiding Utrecht, Dr. H.M.Pieters Hoofd Huisartsopleiding Divisie Julius Centrum Pand de Bilt Dorpstraat 12-14 3732 HJ De Bilt Tel. 030-2206161


24

INSIDER

PROBLEEM OPGELOST Wouter van Kempen

Het zal iedereen, die ons gezondheidscentrum in Haarlem bezoekt, opvallen: er zitten erg veel mensen van buitenlandse komaf in onze wachtkamers. Er zijn wel eens dagen dat er nauwelijks autochtone Nederlanders te zien zijn. We zijn er inmiddels aan gewend en hebben onze praktijkvoering er ook op aangepast. Dit soort praktijken zijn wel erg bewerkelijk. Er wordt vaak een taalprobleem ervaren. Door de moeizame communicatie zijn er soms veel consulten nodig om het eigenlijke probleem helder op tafel te krijgen. Veel erger is het wanneer de arts door de onduidelijke communicatie (te snel) besluit tot aanvullend onderzoek zoals bloedonderzoek of het maken van röntgenfoto's. Verwijzen naar een specialist zonder dat de huisarts het probleem glashelder in kaart heeft gebracht is eigenlijk een 'doodzonde', maar komt desondanks, vaak door tijdgebrek, toch regelmatig voor. Uiteraard wordt hierdoor het communicatieprobleem verschoven naar het ziekenhuis met alle, meestal dure, gevolgen van dien. Ik was van mening dat er een eenvoudige en eigenlijk zeer voor de hand liggende oplossing is voor dit communicatieprobleem. Namelijk: meer gebruik maken van de diensten van de tolkentelefoon. Het is nu drie jaar geleden dat ik bij onze grootste zorgverzekeraar een projectvoorstel heb ingediend. Het gebruik van de tolkentelefoon zou veel meer gestimuleerd moeten worden. Afgesproken werd dat in bepaalde praktijken de huisarts een aparte vergoeding krijgt voor het inschakelen van de tolkendienst. Met deze premie zou het ook aantrekkelijker worden om meer tijd te besteden aan een dergelijk consult. Onlangs werd dit project geëvalueerd. En wat blijkt? De tolkendienst is nauwelijks gebruikt. Ik was zelf koploper met 5 keer in een heel jaar! Vorige week deed mijn AIOS mee aan een onderzoek. Een onderzoeker van de VU was ook geïnteresseerd in de communicatie tussen huisartsen en patiënten van buitenlandse afkomst. Daartoe werden patiënten ná het consult gevraagd wat zij van het consult vonden. Konden ze hun klacht goed verwoorden? Werden ze goed begrepen? Voelden zij zich ook goed geholpen? Er werden vijf mensen geïnterviewd, in één geval werd daarbij een telefonische tolk ingeschakeld en ook hier was iedereen tevreden! Hoe kan dit? Ik heb natuurlijk een goede AIOS, zelf afkomstig uit Afghanistan, maar dat verklaart niet alles. Door het regeringsbeleid van de afgelopen jaren met verplichte inburgering- en taalcursussen zijn er inderdaad minder mensen die helemaal geen Nederlands spreken. Verder zijn er door dat zelfde beleid heel veel minder nieuwe asielzoekers in ons land toegelaten en dat scheelt enorm. Mooi, zou je zeggen, probleem opgelost! Maar zo simpel is het toch echt niet. Heel veel allochtone patiënten laten zich vergezellen door iemand die voor hen vertaalt. Vaak is dat een vriend of vriendin, maar het komt toch ook nog vaak voor dat kleine kinderen voor hun ouders moeten vertalen. Deze kinderen worden op die manier betrokken bij de problemen van volwassenen. En dat is niet goed. Verder is de Nederlandse taalvaardigheid van veel allochtone patiënten nog steeds uiterst beperkt. Oppervlakkig gezien is een aardig gesprek mogelijk, maar het misverstand ligt altijd op de loer. Iedere dag zitten er wel mensen in de wachtkamer die het afgesproken tijdstip verkeerd hebben begrepen. Medicijnen die gestopt moeten worden, blijft men gebruiken. Pillen voor de bloeddruk of voor diabetes worden gezien als kuur en dus na 14 dagen weer gestopt. Nu komt dit uiteraard ook bij autochtone Nederlanders voor, maar wel veel meer bij allochtonen. Schijn bedriegt en extra waakzaamheid blijft geboden!


26

UITZWAAIEN

De volgende HAO’s hebben hun opleiderschap bij ons beëindigd. Wij danken hen van harte voor hun inzet! Cees Brouwer, Lelystad Gijs Boermeester, Lelystad Sicco Faber, Haarlem Nico Flinkenflögel, Heerhugowaard Jan van der Flier, Zwolle Han Hofstee, Badhoevedorp Wim Jansen, Heino Jacob van Maarschalk, Badhoevedorp Mart Manjoero, Alkmaar Timen Schut, Heino Wim Speelman, Amsterdam Rien Steijn, Zeewolde

WELKOM

Wij heten de volgende nieuwe opleiders van harte welkom!

2006:

2007:

Friederike Bakker-van Katwijk, Amstelveen Gerard Bongers, Zwanenburg Lia Captein, Nibbixwoud Pim Heemskerk, Amsterdam Heleen Hendriks, Hoogwoud Karin van Heusden, Amsterdam Henk Joosten, Denekamp Hugo Klever, Haaksbergen Nadia Mazloum, Amsterdam Erna Sleeboom, Voorhout Willemijn Thunissen, Amsterdam

Ferry Bastiaans, Amsterdam Rinel van Beest, Avenhorn Elly Blok, Haarlem Joan Boeke, Amsterdam Peter Coppes, Avenhorn Anton Dekkers, Amsterdam Helena van Eijkeren, Amsterdam Frans Fluitsma, Hooglanderveen Margreet Oijevaar, Borne Wim de Lege, Lelystad Tjof Movig, Haarlem Tessa Posthuma, Amsterdam Katinka Prince, Amsterdam


27

IN WELKE LEERGANG ZIT U? Hieronder kunt u zien bij welke leergang u dit jaar hoort. Mocht u van mening zijn dat dit niet klopt, dan vragen wij u vriendelijk zo spoedig mogelijk contact op te nemen met Sylvia el Gannouti (020-444 8378 of [email protected]). Leergang 1

Leergang 2

Leergang 3

Leergang 4

F.H. Bakker-Van Katwijk F. Bastiaans R. van Beest E. Blok J. Boeke G. Bongers C.M. Captein P. Coppes A. Davids A. Dekkers H. van Eijkeren F. Fluitsma U. Heikens H.H. Hendriks H. Klever W. de Lege T. Movig T. Posthuma K. Prince

W.B. van Duijn H. Eekhof W.C.M. de Haas P. Hardy P.A.J. Heemskerk G.J. van der Heide K. van Heusden J. Hoekstra H. Joosten C. Kerbert L.D.M. Ketelaar M.R. Kinders A.M. Loffelt N. Mazloum Q.C.M. Meijer M. Oijevaar E. Sleeboom J.A. van Soest W.A.M.J. Thunissen W. Veerman G.K. van Voorst Vader P. J.M. Viruly-Elders S.M. van Vliet J.J.A. de Vreede A. Willems

J.G. van den Berg M. van Bergeijk I.N. Bolhuis-Claasen G.M.C.P.M. de Bont J.A. van den Bosch G.J. de Bruijn P.C. Brühl S.M.L. Coningsby H. van Enter R. den Heijer E. Koelma H. Korfker B. van der Meer Y. Nof A. Noor J.A. Schulkes- v/d Pol M. Vlugter

J.H. Berendse W.P.A. Berghoef J. Brendeke M.T.M.A. van den Ende M.J. Hamaker H.C F.W. Harmse E.A.P. van der Heijden M.H.J. den Hollander W. van Kernebeek W.G. Klaren J.J. Lugtmeijer R.A.M. van Mansfeld A. Nijland A.N. Nijman F.A.L. Pieters B.A.H. Prins J..W.M. Schellekens J.W.S. Stronck J. Vooijs I.F.M. van Westing

Leergang 5

Leergang 5

Leergang 5

Leergang 5

D. Arentz W. Avenarius T.P.J. Baars P. Bakker F.J. Banis J.M.J.M. Berentzen C. den Boer J.B.M. Boink G. Bontenbal A. Bos P. Bots L. Braaksma L. Braber G. Bruinsma-Stibbe G. Bucher H.B. Burggraaff TH.J.F. van Burink W. J. Christiaans R.F.A.A. Corsten E.S. Courant P. Dassen J.K. Dekker O. Dijkstra R.B. Dijkstra M. A.van Doorn

J. van Duijvenvoorde R.M. Elsas F.W.J. Evenhuis P.P. Geenen J.C.A. Groen J. Groen-Evers A.R. Groenstege B.J.M. de Groot K.M.P.A.M. Habryka G.G. Hagenbeek T. W.M. Harding H.C. de Hartog E.P. Heeneman J. de Heer F.J.R. van Hijfte H. Hirschfeld F.H.Hoekstra H.P. van der Horst H. Jacobs A.J. de Jager B. Jansen A. de Jong E.G.A. de Jong D.W.A.M. Jungst H.D. Kappelhoff

W. van Kempen G.K. Kimsma C. Koeman H. Kort M. Kruse N.J. Kuijs J.H.W. Labots J.L. Laceulle P.A. Lesterhuis I.S. Letsch C.P. van Lidth de Jeude C.P.M. Mak P. Marinus W.M. Maschhaupt C.A.M. Meereboer H.J. Meijman H.J.A.Mulder A.H.P.Mulders N.G.C. Nieuwendijk C.T.M. Odijk R.E. Oelderik A.H. Oortgiesen R.P.A. Otjes J. Padding C.A.M. Pel

M. Pen F.N. Ridderbos H. Rol G.B. Roos A.A.L. Rutgers W. Schuurman J. Smaal R. Smeenk M. van Soestbergen J.A.H. Spelt L. Stofberg M.G. Stolk P.P. Strikwerda S.W. van Turennout W.J. Vaarkamp F.J.J.H. Veldhuis P.L. Verkuyl C.W. Verschoor A. Visser D. de Vries S.M.A. Vuister F.B. Weenink B. Wijnterp D.E.A. Wijs J.M.M. de Wit


28

HAO-proVUssioneel Didactisch bulletin voor de huisartsopleiders HOVUmc

Scholingsaanbod 2007 Samen opleiden

Huisartsopleiding VUmc OZW-gebouw De Boelelaan 1109 1081 HV Amsterdam tel.: 020-444 8378 www.hovumc.nl

Jaargang 7 Nummer 1

april 2007

HAO-proVUssioneel Jaargang 7 Nummer 1

Recommend Documents