Handleiding voor de inrichting van een inburgeringspunt in de openbare bibliotheek ‘Een inburgeringspunt is meer dan een collectie materialen’
Inhoud 1
Inleiding
. ........................................................................................................................... 4
2 Waarom een Inburgeringspunt...................................................................................................... 5 2.1 Omgevingsanalyse............................................................................................................ 5 2.1.1 Demografische ontwikkelingen .......................................................................... 5 2.1.2 Interne ontwikkelingen: Unesco Manifest en overige ontwikkelingen................. 5 2.1.3 De Wet inburgering en Deltaplan Inburgering...................................................... 5 2.2 De rol van de bibliotheek................................................................................................... 6 Aanbeveling . ........................................................................................................................... 7 3
Doelgroepen . ........................................................................................................................... 8 3.1 Nieuwkomers..................................................................................................................... 8 3.2 Oudkomers........................................................................................................................ 8 3.3 Geestelijke bedienaren...................................................................................................... 9 3.4 Maatschappelijke instellingen............................................................................................ 9 Aanbeveling . ........................................................................................................................... 9
4
Samenwerking . ......................................................................................................................... 10 4.1 Bibliothe ek en samenwerkingspartners........................................................................... 10 4.2 Samenwerkingsactiviteiten ............................................................................................. 10 4.3 Bibliotheek als knooppunt............................................................................................... 11 4.4 Landelijk kenniscentrum.................................................................................................. 11 Aanbeveling . ......................................................................................................................... 11
5
Collectie . ......................................................................................................................... 12 5.1 Uitgangspunten............................................................................................................... 12 5.2 Algemene aanschaf criteria............................................................................................. 12 5.3 Materiaalsoorten.............................................................................................................. 12 Aanbeveling . ......................................................................................................................... 13
6
Personeel . ......................................................................................................................... 14 6.1 Algemeen......................................................................................................................... 14 6.2 Deskundigheidsbevordering............................................................................................ 14 6.3 Specialist Inburgering...................................................................................................... 14 Aanbeveling . ......................................................................................................................... 16
7
Locatie, inrichting en uitstraling.................................................................................................. 17 7.1 Locatie . ......................................................................................................................... 17 7.2 Inrichting.......................................................................................................................... 17 7.3 Uitstraling......................................................................................................................... 17 Aanbeveling . ......................................................................................................................... 17
8
Voorlichting en promotie............................................................................................................. 18 Aanbeveling . ......................................................................................................................... 18
9
Financiën . ......................................................................................................................... 19 9.1 Algemeen......................................................................................................................... 19 9.2 Personeel......................................................................................................................... 19 9.3 Inrichting.......................................................................................................................... 20 9.4 Collectie . ......................................................................................................................... 20 9.5 Promotie.......................................................................................................................... 20
Handleiding voor de inrichting van een inburgeringspunt
2
9.6 Financiering..................................................................................................................... 20 Aanbeveling . ......................................................................................................................... 21
10
Plan van aanpak ........................................................................................................................ 22 10.1 Voorbereidende en beginfase.......................................................................................... 22 10.2 Uitvoeringsfase................................................................................................................ 22 10.3 Evaluatiefase.................................................................................................................... 22
11
Media en digitale programma’s................................................................................................... 24
12
Geraadpleegde bronnen............................................................................................................. 25
Bijlage 1 Bijlage 2
Relevante websites.......................................................................................................... 26 Taalniveaus volgens Europees referentiekader................................................................ 27
Handleiding voor de inrichting van een inburgeringspunt
3
1 Inleiding Deze handleiding kan uw bibliotheek ondersteunen bij het verwezenlijken van een inburgeringspunt op maat. Afhankelijk van de omvang van haar werkgebied en de vraag van de doelgroep kunt u kiezen voor een inburgeringspunt-basis of een inburgeringspunt-plus. Alle elementen bij het opzetten van een inburgeringspunt komen stapsgewijs aan de orde. Hiermee kan het management van uw bibliotheek aan de slag. Voor een beleidsvisie op lange termijn is het van belang u te realiseren dat inburgeringspunten zoals in deze handleiding beschreven een beperkte houdbaarheid hebben. Zo zal de behoefte aan informatie over de nieuwe Wet inburgering in 2008 verminderen. Daarna kan een inburgeringspunt bijvoorbeeld geïntegreerd worden in een Anders Lezen Plein en kunt u meer inspelen op de cruciale praktijksituaties, het faciliteren van informatiebijeenkomsten en het beschikbaar stellen van materialen. De handleiding is gebaseerd op achtergrondinformatie en ervaringen opgedaan onder andere in de bibliotheek van Dordrecht. Aanbeveling Gebruik bij het ontwikkelen van een inburgeringspunt in de bibliotheek de Toolkit Inburgeringspunten: NL Kompas van de Vereniging van Openbare Bibliotheken als basis. U kunt die gratis aanvragen.
Handleiding voor de inrichting van een inburgeringspunt
4
2 Waarom een inburgeringspunt 2.1
Omgevingsanalyse
De openbare bibliotheek staat als publieke instelling midden in de samenleving en streeft ernaar om zoveel mogelijk aan te sluiten op veranderingen in de maatschappij. Dat betekent in de praktijk dat de bibliotheek een afspiegeling zou moeten zijn van de culturele diversiteit die door de komst van verschillende immigrantengroepen is ontstaan. Om dit beeld te verduidelijken volgen enkele relevante maatschappelijke ontwikkelingen. 2.1.1 Demografische ontwikkelingen Voor bibliotheken geldt dat de etnische en culturele achtergrond van (potentiële) bezoekers is veranderd. In de toekomst zal de diversiteit nog verder toenemen. Op dit moment is nagenoeg één op de vijf Nederlanders van allochtone afkomst. Het betreft hier allochtonen van zowel westerse als niet-westerse origine. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) spreekt in haar prognoses van een stijging naar 22 procent in 2020 en naar maar liefst 30 procent in 2050. Daarnaast is sprake van een zeer sterke en tevens groeiende concentratie van allochtonen in stedelijke gebieden. Toch hebben niet alleen de randstedelijke gebieden te maken met een substantiële allochtone populatie. Uit cijfers van het CBS blijkt dat ook in andere gebieden allochtonen een belangrijk deel van de bevolking uitmaken. De huidige demografische situatie en de geschetste ontwikkelingen op langere termijn wijzen op een duidelijk veranderende maatschappij. Dit alles vraagt van publieke organisaties – waaronder de bibliotheek – dat zij zich goed voorbereiden op de maatschappelijke multiculturele dynamiek. 2.1.2 Interne ontwikkelingen: Unesco Manifest en overige ontwikkelingen In het Unesco Manifest voor de openbare bibliotheek (1994) wordt gesproken over de rol van de openbare bibliotheek op het gebied van culturele diversiteit. Het manifest vermeldt hierover: ‘De opdracht van de openbare bibliotheek in relatie tot informatie, alfabetisering, educatie en cultuur bestaat uit de volgende onderdelen, die centraal moeten staan in de dienstverlening aan het publiek (…)’ En ‘het bevorderen van de interculturele dialoog en aanmoedigen van culturele verscheidenheid’. De afgelopen jaren heeft in de bibliotheekbranche een bestuurlijk vernieuwingsproces plaatsgevonden. De (basis)bibliotheken zijn nu aangekomen op het punt van inhoudelijke vernieuwing. Een groot aantal bibliotheken voert reeds lange tijd een dienstverlening uit voor immigranten, vluchtelingen en asielzoekers. Deze dienstverlening kan geprofessionaliseerd worden als het gaat om ondersteuning van het integratiebeleid en de inburgering in de Nederlandse samenleving. 2.1.3 De Wet inburgering en Deltaplan Inburgering Integratie betekent dat mensen zich verbonden voelen met de Nederlandse maatschappij. Dat ze goed met elkaar samenleven, zonder te kijken naar afkomst en geloofsovertuiging. Mensen moeten zich zeker voelen en zich verantwoordelijk gedragen. Om goed mee te kunnen doen aan de maatschappij is het heel belangrijk dat mensen werk hebben. Door te werken worden burgers economisch onafhankelijk en kunnen ze op voet van gelijkheid met anderen omgaan. Door samen te werken worden etnische, religieuze en culturele verschillen doorbroken. Inburgering wil zeggen dat immigranten die langdurig in Nederland komen wonen de taal spreken, op de hoogte zijn van de Nederlandse samenleving en een aantal belangrijke normen en waarden kennen. De Nederlandse overheid beschouwt inburgering als een voorwaarde om te kunnen integreren. De eisen voor inburgering zijn vastgelegd in de Wet inburgering. Deze wet is sinds 1 januari 2007 van kracht. Immigranten hebben voldaan aan de inburgeringsplicht, wanneer ze geslaagd zijn voor het inburgeringsexamen. De Nederlandse overheid wil de integratie van minderheden bevorderen. Het Deltaplan inburgering van september 2007 moet de kwaliteit van de inburgering verbeteren en meer mensen in laten
Handleiding voor de inrichting van een inburgeringspunt
5
burgeren. Doel van het Deltaplan is dat meer mensen hun inburgering afronden met een hoger niveau. Het Deltaplan laat zich samenvatten als: betere uitvoering, meer kwaliteit en meer rendement uit de inburgering. Aanleiding om het Deltaplan Inburgering op te stellen is dat meer dan de helft van de ouden nieuwkomers tot nu toe niet het niveau behaalt dat nodig is om in de samenleving mee te kunnen doen. De Wet Inburgering wordt uitgevoerd en gehandhaafd door de gemeente. Zij verstrekt informatie en advies en beoordeelt wie via de gemeente een aanbod ontvangt voor een inburgeringstraject. Ook stelt de gemeente vast welke personen uitgezonderd worden van de inburgeringsplicht. De gemeente heeft een belangrijke taak als handhaver van de wet. De voornaamste sanctie is dat de gemeente een bestuurlijke boete van 500 euro kan opleggen aan iemand die niet binnen de voorgeschreven termijnen (drieënhalf of vijf jaar) aan de inburgeringsplicht voldoet.
2.2
De rol van de bibliotheek
Elke bibliotheek zal moeten afwegen of deze ontwikkelingen aanleiding geven om speciale dienstverlening voor inburgeraars te starten, bijvoorbeeld door het inrichten van inburgeringspunt. Bij het bedenken van activiteiten die een bibliotheek in het kader van een inburgeringspunt wil uitvoeren dient te worden uitgegaan van de gedachte dat inburgeren nuttig is, en niet afhankelijk is van de wetten die er op een bepaald moment gelden. Want de wetgeving verandert soms snel. Dit zorgt voor veel vragen bij inburgeraars en intermediairs die met inburgeraars werken en kan zelfs consequenties hebben voor de dienstverlening in inburgeringspunten in bibliotheken. Een inburgeringspunt kan proberen om inhoudelijke vragen over deze wijzigingen zo goed mogelijk te beantwoorden door het regelmatig inplannen van spreekuren door specialisten en door het selecteren en beschikbaar stellen van actuele websites zoals door bibliotheken in Zuid-Holland Zuid-Oost is gedaan op www.infoinbu.nl
Handleiding voor de inrichting van een inburgeringspunt
6
Het aanpassen van de dienstverlening aan iedere wetswijziging is een veel minder goed idee. Uit de praktijk is namelijk gebleken dat bepaalde nieuwe onderdelen van het inburgeringsexamen even snel weer kunnen worden afgeschaft als ze worden ingevoerd. Daarom dient het ontplooien van de talenten van inburgeraars altijd op de eerste plaats te staan. Een eerste stap op deze weg is het goed leren beheersen van de Nederlandse taal. De activiteiten die een bibliotheek met inburgeraars organiseert kunnen beter in een breder kader worden gezien dat de wetgeving ontstijgt: dat van de volwasseneducatie. De dienstverlening aan de doelgroep inburgeraars kan dan ook het beste worden geïntegreerd in een algemeen aanbod aan de volwasseneducatie. De ontmoetingsfunctie is bij het tot stand brengen van het proces van inburgeren een belangrijk instrument. De bibliotheek zorgt voor plaatsen waar de inburgeraars elkaar kunnen ontmoeten bij een kopje thee. Zo worden zij in de gelegenheid gesteld om ervaringen uit te wisselen. Zie hiervoor het filmpje op http://www.youtube.com/watch?v=gIZwzpuXcZ8 en http://www.welcometoyourlibrary.org. uk
Aanbeveling De gemeente is de eerste en belangrijkste onderhandelingspartner. De eerste stap is daarom contact leggen en onderhouden met de ambtenaar die inburgering in zijn of haar takenpakket heeft!
Handleiding voor de inrichting van een inburgeringspunt
7
3 Doelgroepen Elke bibliotheek bevindt zich in een unieke situatie en zal het eigen werkgebied in kaart moeten brengen. Dat wil zeggen dat zij de sociale kaart van het werkgebied moet kennen om de doelgroepen te kunnen beschrijven en een goed aanbod op maat te kunnen samenstellen. Het inburgeringspunt is bestemd voor verschillende doelgroepen: nieuwkomers, oudkomers, maar ook taalinstituten en maatschappelijke organisaties die deze groepen begeleiden bij het integratieproces en waarmee de bibliotheek kan samenwerken. De wet omschrijft de groepen als volgt.
3.1
Nieuwkomers
Nieuwkomers zijn vreemdelingen in de leeftijd van 16 tot 65 jaar die na de inwerkingtreding van de nieuwe wet voor een niet tijdelijk doel tot Nederland worden toegelaten of op de dag voorafgaand aan de inwerkingtreding van deze wet nieuwkomer waren in de zin van de Wet inburgering nieuwkomers. Ook voor deze groep gelden de uitzonderingen zoals in de wet omschreven. De nieuwkomers die in het buitenland het basisexamen (Wet inburgering buitenland) hebben gehaald, moeten binnen 3,5 jaar aan hun inburgeringsplicht hebben voldaan. Voor de andere nieuwkomers (zoals asielgerechtigden) geldt een termijn van vijf jaar. Halen zij het inburgeringsexamen niet binnen deze termijn, dan wordt in principe een bestuurlijke boete opgelegd.
3.2
Oudkomers
Oudkomers zijn vreemdelingen in de leeftijd van 16 tot 65 jaar die voor de inwerkingtreding van de wet in Nederland woonden, maar geen acht jaar in Nederland hebben gewoond tijdens de leerplichtige
Handleiding voor de inrichting van een inburgeringspunt
8
leeftijd en die evenmin diploma’s hebben waaruit blijkt dat zij beschikken over voldoende kennis van de Nederlandse taal en de samenleving. Voor een oudkomer kan de inburgeringsplicht ontstaan na de inwerkingtreding van de wet. Hierbij kan gedacht worden aan: een vreemdeling die na een aanvankelijk verblijf voor een tijdelijk doel, een verblijfsvergunning voor een permanent doel verkrijgt. Voor de groep oudkomers is de inburgeringsplicht enigszins anders geregeld dan voor de nieuwkomers: van de oudkomers wordt verwacht dat zij mondeling op A2-niveau kunnen communiceren. Voor de schriftelijke taalvaardigheden volstaat het A1-niveau. Oudkomers moeten binnen vijf jaar op straffe van een bestuurlijke boete hebben voldaan aan de inburgeringsplicht. De vijfjaarstermijn gaat pas in als de gemeente dit bij (handhavings)beschikking heeft bepaald. Oudkomers die op in januari 2007 zestig jaar of ouder zijn, zijn bij wijze van overgangsregel niet inburgeringsplichtig. Nieuwkomers van zestig jaar en ouder zijn dat wel. Vanwege financiële en organisatorische beperkingen kunnen gemeenten niet alle oudkomers tegelijk aan hun inburgeringsplicht houden. De handhaving zal dus gefaseerd plaatsvinden. Elk jaar geven gemeenten een ‘nieuwe’ groep oudkomers een beschikking waaruit blijkt dat ze nu aan hun inburgeringsplicht moeten voldoen. De vijfjaarstermijn gaat dan in. Gemeenten kunnen bijzondere groepen, zoals uitkeringsgerechtigden en personen zonder inkomen uit werk of uitkering, een aanbod voor een inburgeringsvoorziening doen.
3.3
Geestelijke bedienaren
Geestelijke bedienaren zijn mensen die werk hebben dat met een godsdienst of kerk te maken heeft, zoals imams, predikers of priesters. Geestelijke bedienaren en houders van een verblijfsvergunning asiel moeten een aanbod krijgen van de gemeente. Onder deze groep kunnen zowel oud- als nieuwkomers geschaard worden.
3.4 Maatschappelijke instellingen Naast de individuele allochtonen vormen ook instellingen en instituten die zich op deze doelgroepen richten met een dienstenaanbod een doelgroep.
Aanbeveling ‘If you educate a mother, you educate a family’.
Handleiding voor de inrichting van een inburgeringspunt
9
4 Samenwerking 4.1 Bibliotheek en samenwerkingspartners De gemeente als regisseur en subsidieverstrekker kan men beschouwen als de belangrijkste partner voor bibliotheken. De bibliotheek is een maatschappelijk instrument bij uitstek vanwege haar laagdrempelige karakter. De gemeente kan de bibliotheek daarom gebruiken als loket voor inburgeraars. Uit ervaringen in Bibliotheken Zuid-Holland Zuidoost is eveneens gebleken dat een inburgeringspunt pas dan succes oplevert wanneer er intensief wordt samengewerkt met organisaties zoals ROC, Vluchtelingenwerk (VIOZ) en lokale vrijwilligersorganisaties. De aanbieders van inburgeringscursussen en begeleiders van inburgeraars zijn hierbij zelfs de natuurlijke samenwerkingspartners. Waar de bibliotheek faciliteiten biedt, zoals het fysieke en virtuele inburgeringspunt, zijn de andere partners experts op het gebied van les geven en begeleiding bieden. Voor de start van een inburgeringspunt is het noodzakelijk een convenant te sluiten met de gemeente, de maatschappelijke organisaties die in het werkgebeid actief zijn en de taalinstituten die een gecertificeerd aanbod doen. Het convenant beschrijft de verschillende functies van de samenwerkende partners, waaronder die van de bibliotheek.
4.2 Samenwerkingsactiviteiten Achtereenvolgens worden enkele samenwerkingsactiviteiten opgesomd, die nadere uitwerking behoeven. Deze activiteiten vormen een onderdeel van de promotie van de bibliotheek als maatschappelijk en laagdrempelig instituut en moeten als zodanig in een jaarplanning worden opgenomen. Het succes van samenwerkingsactiviteiten hangt af van een goede planning en goede afspraken over de rol van de verschillende participanten. Wanneer de bibliotheek als knooppunt van informatie fungeert, kan zij organisatie, planning en PR op zich nemen. Mogelijke activiteiten zijn: • Huiswerkbegeleiding • Taalverwerving voor oudere migranten door verhalen te vertellen • Wekelijks spreekuur • Ontmoetingen waarin u wonen-, zorg- en welzijnsonderwerpen bespreekt • Een ‘warme benadering’ in plaats van folders, vooral voor analfabeten • Inschakeling van het gezondheidscentrum, consultatiebureau en/of peuterspeelzaal voor het bereiken van ouders • Computerlessen aan ouderen; hierbij kunt u jongeren inschakelen • Samenstelling van een interculturele top 5 in samenwerking met scholen en hieraan gekoppeld een schrijversestafette • Fototentoonstelling over vakantiebelevenissen, bijvoorbeeld gekoppeld aan de keukens en muziek uit de verschillende landen; organiseer deze na de zomervakantie met bewoners uit de buurt (via de wijkorganisaties) • Bijeenkomsten voor allochtone moeders over opvoeding, gekoppeld aan taallessen • Job Corner, waar een arbeidsadviseur bezoekers informeert over het vinden van werk • Sollicitatietrainingen in samenwerking met het CWI en het landelijk project Werk Zat • ‘ Boekenhoekjes’ op consultatiebureaus en voorleestrainingen voor allochtone vrouwen in de bibliotheek of op het consultatiebureau • Emancipatie van allochtone vrouwen door schilder- en poëziecursussen in samenwerking met lokale kunstenaarscentra waarvan de resultaten in de bibliotheek getoond worden • Jaarlijks multicultureel festival waarbij de buurt spreekt • Debatten over actuele maatschappelijke onderwerpen in samenwerking met de gemeente en andere instellingen
Handleiding voor de inrichting van een inburgeringspunt
10
4.3 Bibliotheek als knooppunt Tijdens het oprichtingstraject kan de bibliotheek zich profileren als knooppunt van informatieuitwisseling tussen de verschillende samenwerkingspartners, zodat de structuur van de samenwerking gewaarborgd blijft. Maak gebruik van de G!ds, een lokaal cultureel en maarschappelijk informatiepunt in de vorm van een landelijk beschikbare applicatie voor opslag en ontsluiting van lokale gegevens en evenementen. Hiermee kunt u een overzicht maken en bijhouden van adressen, contactpersonen en dienstenaanbod van de verschillende partners. De G!ds database kunt u aanvragen bij de Vereniging van Openbare Bibliotheken. Zie voor meer informatie www.debibliotheken.nl. Bij de gemeente kunt u hiervoor om extra subsidie vragen. De meeste bibliotheken zullen een inburgeringspunt moeten opzetten zonder extra mensen en middelen. Het is daarom nuttig om ervaringen en gegevens uit te wisselen met collega-bibliotheken. Collectievorming kan het beste centraal plaatsvinden. Hierbij dienen de gezamenlijke bibliotheken de verdeelsleutel te bepalen voor het bekostigen van de collectie en personeel. Ook over de logistiek zullen zij afspraken moeten maken. Ten slotte is het van belang om in een vroeg stadium een specialist Inburgering te benoemen.
4.4 Landelijk kenniscentrum Bibliotheken kunnen niet als eenling functioneren en genereren meerwaarde door samen te werken met als doel praktische wederwaardigheden en kennis te delen. Via de landelijke werkgroep Inburgeren onder leiding van Lourina de Voogd, coördinator, en Marijke Buursen, consulent Inburgering, beiden van de Vereniging van Openbare Bibliotheken, is een platform voor uitwisseling ontstaan waarvan de leden twee keer per jaar samenkomen. Via de website die na het uitkomen van de Toolkit Inburgering: NL Kompas is ontstaan, kan men achtergrondinformatie, tips en aanwinsten verkrijgen en uitwisselen: www.nlkompas.nl.
Aanbeveling Integreren doe je samen!
Handleiding voor de inrichting van een inburgeringspunt
11
5 Collectie In het inburgeringspunt in de bibliotheek vinden de doelgroepen informatie over inburgeringscursussen en examens. Hier worden toeleidingsfolders in verschillende talen aangeboden. Er zijn taalcursussen in boekvorm, maar ook oefenprogramma’s die online worden aangeboden en gratis internetsites met taal- en inburgeringsprogramma’s. Ook wordt voorlichting gegeven over maatschappij- en beroepenoriëntatie. Kranten en tijdschriften in de moedertaal mogen hierbij niet ontbreken. Naast een vast basisaanbod wordt de collectie aangevuld aan de hand van de vragen van inburgeraars en taalen begeleidingsinstituten: van aanbod- naar vraaggericht collectioneren. Bovendien kunt u ‘op maat’ informeren en doorverwijzen.
5.1 Uitgangspunten Bij de opbouw van een collectie voor een inburgeringspunt gelden enkele algemene uitgangspunten: • Een inburgeringspunt bestaat uit voor de doelgroep geschikte materialen die bij elkaar zijn geplaatst. • De collectie moet beperkt zijn om overzicht te houden. De omvang van de collectie hangt nauw samen met de grootte van de doelgroep en de beschikbare ruimte in de bibliotheek. • De collectie moet ruim opgesteld kunnen worden met frontale presentatie van materialen. • Het inburgeringspunt bestaat uit een collectie boeken, taalcursussen, audiovisueel materiaal en online content. • Het materiaal moet actueel zijn en er modern uitzien. • Een inburgeringspunt moet over voldoende pc’s beschikken die uitgerust zijn met een snelle internetverbinding, een geluidskaart en koptelefoons. • In de Toolkit Inburgeringspunten is een Advieslijst Media Inburgering van de NBD Biblion te vinden en een lijst met Digitale Programma’s. • Een inburgeringspunt wint aan waarde door regelmatige actualisatie van de collectie door het inwinnen van advies bij erkende taalinstituten en inventarisatie van de wensen van klanten. • Tijdschriften en kranten in de moedertaal zijn een integraal deel van de collectie. • Folders van taalinstituten, gemeentelijke informatie en vrijwilligersorganisaties.
5.2 Algemene aanschafcriteria Voor een groot deel kan geput worden uit de bestaande collectie van de bibliotheek. Voor een deel zal nieuw materiaal aangeschaft moeten worden, bijvoorbeeld specifieke leermiddelen. In overleg met het ROC en andere erkende cursusaanbieders zal bepaald worden welke leermiddelen worden aangekocht. De inburgeraars volgen lessen Nederlands als tweede taal NT2, maatschappij- en beroepenoriëntatie in verschillende educatieve centra. Bij het samenstellen van de collectie wordt hier rekening mee gehouden. Voor een IP-plus is een aantal van maximaal 1200 media voldoende, voor een IP-basis is een minimaal aantal van 250 media een goede collectie. Voor informatie over de vereiste leesvaardigheidsniveaus, is bijlage 2 ingevoegd. Op basis hiervan kan men de oefenmaterialen en collectie leesboeken selecteren.
5.3 Materiaalsoorten De collectie bestaat uit: • Beeldwoordenboeken (in alle soorten en maten) • Woordenboeken thuistaal inburgeraar-Nederlands • Eenvoudige leesboeken • Platenboeken over de thuislanden en Nederland • Taalcursussen • Dvd’s
Handleiding voor de inrichting van een inburgeringspunt
12
• • • •
Cd-roms Kranten Tijdschriften Overige leermiddelen
De digitale programma’s worden opgesomd in de Toolkit Inburgeringspunten. De belangrijkste zijn: • Het Virtueel Inburgeringsloket Bibliotheekeditie biedt basisinformatie over de Nederlandse samenleving in het Engels, Turks en Arabisch. Omdat er veel pictogrammen en afbeeldingen worden gebruikt, biedt het ook mogelijkheden voor analfabete immigranten. • Anderstaligen Informatie Punt (AINP): informatie over Nederland in het Nederlands, Engels, Frans, Russisch, Spaans en Turks. Onderwerpen zijn: sociale zekerheid, werk, onderwijs, cultuur, vrije tijd, overheid en gezondheid. • Netnieuws: de sprekende krant op internet, met wekelijks een actueel krantenbericht voor anderstaligen of mensen met leesmoeilijkheden. KSE-niveau 1 en 2 (beginners en gevorderden). Bevat opdrachten, oefeningen en chats. Onderwerpen: inburgering, integratie (ook voor autochtone Nederlanders). • www.learnonline.nl
Aanbeveling Zorg voor regelmatige updates van uw media en voor structureel overleg met NBD|Biblion en de taalinstituten over nieuwe producten.
Handleiding voor de inrichting van een inburgeringspunt
13
6 Personeel 6.1 Algemeen Om het inburgeringspunt tot een succes te maken, zijn er medewerkers nodig die op verschillende niveaus kunnen worden ingezet. Voor de identificatie van immigrantengroepen dient de samenstelling van het personeelsbestand een afspiegeling te zijn van de lokale bevolkingsopbouw. Verder is voor de ontwikkeling en inrichting van het inburgeringspunt een tijdelijke inspanning vereist. Voor de informatiebemiddeling, verwijsfunctie en organisatie van activiteiten zijn structurele maatregelen gewenst. Om de principes van een inburgeringspunt te introduceren kunt u expertise inhuren bij de VOB. De landelijke consulent Inburgeringspunt geeft zowel presentaties voor gemeenten als voor bibliotheken. Verder kunt u Lydia van Duijn van de Stadsbibliotheek Haarlem benaderen om personeel te scholen in het ontvangen van groepen NT2 en NT1 in de bibliotheek. Voor 2008 heeft de VOB hiervoor een aantal uren beschikbaar gesteld.
6.2
Deskundigheidsbevordering
Het opnemen van een inburgeringspunt in de bibliotheek vraagt om structurele deskundigheidsbevordering van alle medewerkers, omdat een inburgeringspunt een integraal onderdeel vormt van de totale dienstverlening. Hierbij is onderscheid nodig tussen de verschillende functies: • Informatiemedewerkers: zij hebben in de frontoffice direct contact met de klanten en moeten goede achtergrondinformatie bezitten. Duidelijk moet zijn wat een inburgeringspunt is, voor wie het bestemd is, wat de achtergronden zijn en welk materiaal erin opgenomen is. De informatiemedewerkers moeten zich verantwoordelijk voelen voor een goedlopend inburgeringspunt. Zij hebben zicht op een goede plaatsing van de materialen en kunnen corrigeren als de situatie dat vereist. Zij zijn doordrongen van het belang van een positieve benadering van de bezoekers van het inburgeringspunt en kunnen doorverwijzen bij moeilijke vragen. Opruimers: zij weten welk materiaal waar opgeruimd moet worden. Enige kennis van het waarom van de manier van opstellen is daarbij nuttig. De basiskennis kan in één startbijeenkomst door de specialist Inburgering (zie 6.3) worden overgedragen. En daarna worden nieuwe opruimers hierover gebrieft. Medewerkers Klantenservice: zij zorgen voor de administratie en een deel van de doorverwijzing. Het is daarom van belang dat ook zij op de hoogte zijn van de principes van een inburgeringspunt en de noodzaak van een positieve benadering van de klant. Herhaald bezoek van de specialist Inburgering aan het werkoverleg van deze groep is daarom zinvol.
6.3 Specialist Inburgering De aanstelling van een specialist Inburgering is noodzakelijk om zowel de voorbereidende werkzaamheden te coördineren als de uitbouw en het beheer te verankeren. Deze is het aanspreekpunt voor de gemeente en de samenwerkingspartners, waarmee de kennis op dit terrein gewaarborgd is en blijft. De specialist Inburgering: heeft kennis van het geschikte materiaal is op de hoogte van criteria voor collectievorming kan ‘warme’ overdracht plegen door het actief aanspreken van mensen is op de hoogte van de eisen aan de inrichting is op de hoogte van de mogelijkheden van andere instellingen is op de hoogte van de mogelijkheden op ICT-gebied is in staat om kennis over te dragen aan collega’s is in staat om contacten te leggen en te behouden
Handleiding voor de inrichting van een inburgeringspunt
14
is in staat om de bibliotheek te profileren in de contacten met de gemeente is in staat om het inburgeringspunt te promoten, zowel intern bij het personeel als extern naar de doelgroepen is op de hoogte van wet- en regelgeving is op de hoogte van de uitgangspunten van een inburgeringspunt houdt nieuwe ontwikkelingen bij is op de hoogte van en heeft affiniteit met de behoeften van de doelgroepen Het takenpakket van de specialist Inburgering omvat beleidsvoorbereiding, beheer en communicatie. Beleidsvoorbereiding een beleidsplan opstellen een plan van aanpak opstellen een collectieplan opstellen een activiteitenplanning opstellen met alle bijeenkomsten, culturele manifestaties, tentoonstellingen e.d. Beheer Coördineren van de werkzaamheden die voortvloeien uit het beleidsplan, zoals het beheer van het adressenbestand, het organiseren van rondetafelgesprekken met en de informatieuitwisseling tussen de samenwerkingspartners (bibliotheek als knooppunt) Coördineren en/of uitvoeren van interne scholing van informatiemedewerkers, opruimers en baliemedewerkers, waarbij de nadruk ligt op de ‘warme’ overdracht Ondersteunen van frontofficemedewerkers. Diegenen die het contact met het publiek onderhouden, hoeven niet op alle vragen een antwoord te hebben. Voor ingewikkelder vragen verwijzen zij door naar de specialist Inburgering of vragen zij deze om advies Evalueren van het gebruik van het inburgeringspunt Bijstellen van het beleid op grond van de uitkomst van de evaluatie
Handleiding voor de inrichting van een inburgeringspunt
15
Communicatie Promotie van het inburgeringspunt: verzorgen van promotiemateriaal organiseren van de officiële opening organiseren van groepsontvangsten organiseren van activiteiten voor groepen inburgeraars, zoals een spreekuur, taaloefenklassen en culturele ontmoeting en uitwisseling Onderhouden van externe contacten Aanbeveling Realiseert u dat met name allochtone vrouwen niet geleerd hebben voor zichzelf op te komen en zorg dat die bewustwording doordringt tot alle betrokken medewerkers!
Handleiding voor de inrichting van een inburgeringspunt
16
7 Locatie, inrichting en uitstraling 7.1 Locatie • • • •
dicht bij de leestafel en/of kranten- en tijdschriftenhoek dicht bij de informatie over Nederland dicht bij of integraal onderdeel van het Makkelijk Lezen Plein voor volwassenen of NL-Plein dicht bij een fotokopieerapparaat om mensen de mogelijkheid te geven hun officiële documenten of lesmateriaal te kopiëren
7.2 Inrichting •
•
•
• •
Het inburgeringspunt is herkenbaar aan en wordt gemarkeerd door het landelijke logo, het NL Kompas, eventueel aangevuld met een lokale variant, zoals de tulp uit Dordrecht. Door gebruik te maken van het landelijke logo straalt men betrouwbaarheid uit. Informatiezuil inclusief pc met een snelle internetverbinding, een koptelefoon en een geluidskaart, een tafel met twee stoelen, omdat de inburgeraar dikwijls samen met iemand anders komt en een aantal kasten met oefenmateriaal, die dezelfde kenmerken hebben als de Makkelijk Lezen Plein kasten: ze moeten ruimte bieden om oefenmateriaal frontaal op te stellen. In overleg met de architect of een lokale meubelmaker wordt een meubel ontworpen of aangepast zodat het inburgeringspunt een volwaardig onderdeel wordt van het totale aanbod van de bibliotheek. Op de vloer kan een markering plaatsvinden door afwijkende vloerbedekking aan te brengen, bijvoorbeeld in de vorm van een kompas. Het inburgeringspunt moet letterlijk worden ‘uitgelicht’, dat wil zeggen dat het in de schijnwerpers wordt gezet door goede spotlights en op de werkplek(ken) door goede verlichting.
7.3 Uitstraling •
Om de inburgeraars het gevoel te geven welkom te zijn, kunt u naast de beschreven ‘koude’ elementen eveneens een aantal ‘warme’ elementen toevoegen, bijvoorbeeld een zitje met gekleurde kussens, een dienblad met kopjes enzovoort.
Aanbeveling Laat decoraties maken door allochtone en autochtone vrouwen in te schakelen.
Handleiding voor de inrichting van een inburgeringspunt
17
8 Voorlichting en promotie Voorlichting en promotie zijn twee belangrijke elementen van informatieoverdracht. U kunt hierbij denken aan: • Organiseer een officiële opening. Nodig een bekende plaatsgenoot (burgemeester of wethouder) of een bn’er uit voor de openingshandeling. • Stel de gemeente als grootste subsidieverstrekker op de hoogte van de nieuwe service en van het belang ervan voor de inburgering van de beschreven doelgroepen. • Schakel de pers in bij de officiële opening en andere evenementen, nieuwsfeiten en mijlpalen. • Zorg dat de bibliotheekmedewerkers overtuigd zijn van een actieve en positieve benadering van de bezoekers van het inburgeringspunt. Klanten die zich goed en prettig geholpen voelen, zullen terugkomen en het inburgeringspunt bij anderen promoten. • Gebruik het landelijk ontwikkelde IP-logo, het NP-kompas, eventueel samen met de tulp of een lokale variant in alle communicatie-uitingen: persvoorlichting, uitnodigingen, website, lokale radio en tv, posters, flyers enzovoort. • Gebruik de landelijke flyers en posters, eventueel aangepast aan uw lokale situatie. • Houd reclame-uitingen kort en bondig. De doelgroep kan alleen met moeite uitvoerige brochures lezen. Verspreid deze materialen onder relevante instellingen en personen. • Gebruik inp.nl om het eigen IP en de IP-activiteiten onder de aandacht te brengen. • Organiseer informatiebijeenkomsten voor klanten; deze brengen het inburgeringspunt in de publiciteit. • Informeer de klanten – rechtstreeks of via intermediairs – met een mailinglijst. Leg hiervoor een bestand aan van e-mailadressen van inburgeraars, intermediairs, samenwerkingspartners en medewerkers van de afdeling Welzijn van de gemeente. Voorlichting over de functie van het inburgeringspunt binnen een wijk of dorp is noodzakelijk om de klanten inzicht te geven in wat ze ervan kunnen verwachten. • Organiseer ook regelmatig informatieavonden voor docenten en begeleiders. • Geef voorlichting aan het ROC en andere instituten die met inburgeraars samenwerken. • Organiseer groepsontvangsten voor inburgeraars via het ROC of andere taalinstituten. Gebruik bijvoorbeeld de Biebquiz voor Anderstaligen. • Maak aantrekkelijke tentoonstellingen en presentaties over de cultuur van de landen van herkomst in samenwerking met de klanten zelf en geef voorlichting over de Nederlandse samenleving. • Zorg dat samenwerkingspartners en andere bibliotheken in de regio genoeg voorlichtingsmateriaal hebben. • Maak gebruik van de inburgeraars door ze ambassadeurs van uw inburgeringspunt te laten zijn.
Aanbeveling Zoek contact met de lokale of regionale omroep of creëer zelf een virtueel platform waar alle organisaties hun activiteiten kunnen etaleren, bijvoorbeeld het Cultuurpunt.
Handleiding voor de inrichting van een inburgeringspunt
18
9 Financiën 9.1 Algemeen Het inrichten en beheren van een inburgeringspunt brengt eenmalige, maar vooral ook structurele kosten met zich mee. De hoogte van de kosten is mede afhankelijk van omvang en aantal activiteiten van het inburgeringspunt, gebaseerd op de wensen van de gemeente en de mogelijkheden van de bibliotheek. Een algemeen geldende begroting valt dus niet te geven. Wel vindt u de diverse kostenposten voor voorbereiding, start en beheer op een rij. Vervolgens dient u de hoogte van de kosten zelf in te schatten. In de begroting voor het opzetten van een inburgeringspunt horen de volgende vier kostengroepen thuis: • Personeel • Inrichting • Collectie • Promotie Zie ook bijlage 3 bij het afwegen van begrotingskeuzen.
9.2 Personeel In de formatie zult u rekening moeten houden met verschillende werkzaamheden die zijn in te delen in eenmalige en structurele kosten. Activiteiten Eenmalig Structureel Uren Opstellen sociale kaart / beleidsplan / plan van aanpak X
X
16 + 10
Scholen personeel
X
X
16 + 1 uur p.w.
Samenstellen en inwerken collectie
X
Inwerken collectie Organiseren opening
X
X
40 2 uur p. w. 24
Uitvoeren promotieactiviteiten
X
2 uur p. w.
Coördineren inburgeringspunt / knooppunt
X
4 uur p. w.
Inrichten
X
24
Beheren website
X
1 uur p.w.
Uitvoeren groepsontvangsten / informatiebijeenkomsten
X
p.m.
Netwerken
X
32 + 2 uur p.w.
X
In het algemeen moet men voor coördinatie van het inburgeringspunt per week rekenen op 4 à 8 uur. Voor de uitvoering van de rol als knooppunt (informatie van de samenwerkingspartners beheren en uitwisselen) is nog eens 2 uur per week nodig. In de voorbereidende fase ligt dit aantal uren hoger. Voor mediaverwerking kunt u met maximaal 2 uur per week toe omdat veel collectieonderdelen uit digitale componenten bestaan en daardoor minder inwerktijd nodig hebben.
Handleiding voor de inrichting van een inburgeringspunt
19
9.3 Inrichting Veel bibliotheken werken met eigen interieurdesigners of plaatselijke meubelmakers. In overleg met hen zullen zij bekijken hoe de inrichting moet worden. In het algemeen is wel aan te geven wat de basis moet zijn van de inrichting: • Kasten met mogelijkheden voor frontale opstelling • Folderrek(ken) • Tafels en stoelen (per pc twee stoelen) • Computermeubel(s) • Luisterapparatuur zoals discman, walkman, Daisy-recorder • Andere apparatuur zoals pc(‘s) • Verlichting • Vloerbedekking • Zitplaatsen • Zitjes • Bewegwijzering Aanvulling op de basisinrichting kan zijn: • Bank • Kussens • Aankleding van de wanden inclusief posters, foto’s, schilderijen enzovoort • Decoraties
9.4 Collectie Een deel van de collectie komt uit de reguliere collectie, voorzien van een inburgeringspuntoormerk. Extra geld is nodig om cursusmateriaal aan te schaffen, zowel in boekvorm als in digitale vorm. Onderstaand lijstje verschaft enig inzicht in de samenstelling van de collectie voor het inburgeringspunt. Hierin staat per collectieonderdeel vermeld welk percentage dit uitmaakt van de totale collectiekosten. Op grond hiervan kunt u bekijken waar de collectie uitbreiding behoeft en wat de kosten daarvan zijn. Uitgaven voor de collectie van een inburgeringspunt in percentages (Luister)boeken; fictie en non-fictie 20 Abonnementen op digitale bestanden 40 Cursusmaterialen 20 Tijdschriften 10 Kranten 10 Inwerkkosten (materiaal) 10 Totaal 100
9.5 Promotie Onder promotiekosten vallen zaken als de externe ontwikkeling van een logo, vormgeving, drukken, handling en verzending van uitnodigingen, flyers, folders, posters enzovoort. Hierbij gaat het niet om uren van het eigen of ingehuurd personeel; deze personeelskosten zijn al onder 9.2 aangegeven. Ook de kosten voor bijvoorbeeld huur van faciliteiten, honoraria en attenties voor sprekers, en catering voor bijeenkomsten vallen onder promotie. De volgende onderdelen horen thuis in de begroting: • Opening • Drukwerk zoals flyers, posters, brochures, uitnodigingen, briefpapier • Activiteiten • Groepsontvangsten en informatiebijeenkomsten • Betaalde content voor de website/weblog • Mailingen
Handleiding voor de inrichting van een inburgeringspunt
20
9.6 Financiering Voor opzet en inrichting van een inburgeringspunt kunt u externe gelden genereren uit subsidies en fondsen. Wanneer u zich hierover vroegtijdig informeert, is de kans groter dat uw aanvraag wordt gehonoreerd. Dan bent u immers beter in staat om met uw projectplan in te spelen op de specifieke eisen die subsidie- en fondsverstrekkers stellen. Meer informatie kunt u verkrijgen bij de subsidieadviseur van ProBiblio.
Aanbeveling Informeer in een vroeg stadium bij de ambtenaar naar het aanboren van subsidiemogelijkheden via de gemeente.
Handleiding voor de inrichting van een inburgeringspunt
21
10 Plan van aanpak 10.1 Voorbereidende en beginfase Wie Activiteit Bijzonderheden Directie Afwegen of een Inburgeringspunt moet worden ingevoerd Toets of een Inburgeringpunt past bij de missie/visie en strategie van de bibliotheek Directie Benoemt projectleider
Oprichting van projectgroep Projectleider kan specialist Inburgering worden
Projectgroep
Inventariseert doelgroepen en voert behoefteonderzoek uit
Toets of de omvang van de doelgroep en de bijbehorende informatiebehoeften voldoende zijn om implementatie van een IP te rechtvaardigen
Projectgroep
Stelt eventueel een klankbordgroep in
Projectgroep
Inventariseert samenwerkingspartners en financiers Gemeente is belangrijkste partner en opdrachtgever
Projectgroep
Bepaalt omvang en fysieke plaats inburgeringspunt
Projectgroep
Inventariseert per doelgroep relevant materiaal
Projectleider Stelt projectplan op inclusief SMART-doelen, succesbepalende factoren, prestatie-indicatoren, plan van aanpak, tijdspad, scholingsplan en begroting en legt dit voor aan projectgroep Projectleider
Stelt inrichtingsplan op en legt dit voor aan projectgroep
Projectleider
Biedt project- en inrichtingsplan aan de directie aan
Projectleider
Benadert mogelijke financiers
Projectleider
Bestelt materialen en aanvullende items
Projectleider
Bestelt pc(‘s) met geluidskaart en koptelefoons Bestelt de collectie en digitale content
Catalogus verwerking
Voert in in de catalogus en beplakt media met stickers
Succesbepalende factoren zijn onder andere: • Persoonlijke aanpak • Laagdrempelig • Samenwerking • Goede communicatie Vertaal deze succesbepalende factoren naar meetbare prestatie- indicatoren aan de hand waarvan de dienstverlening kan worden en geëvalueerd en indien nodig bijgestuurd.
In overleg met ProBiblio voor overzicht subsidiebronnen
Handleiding voor de inrichting van een inburgeringspunt
22
Projectleider en directie Bereiden de feestelijke opening voor Projectleider
Coördineert de inrichting met de plaatsing van het meubilair, de materialen en dergelijke
Projectleider en/of de PR-medewerker
Ontwikkelt promotiemateriaal
Projectleider
Voert het scholingsplan uit
Specialist Inburgering
Verzorgt de opening
Fysiek en virtueel
10.2 Uitvoeringsfase Wie Activiteit Bijzonderheden Specialist Inburgering
Stelt een programma op voor groepsontvangsten en informatiebijeenkomsten voor klanten
Specialist Inburgering Specialist Inburgering
Organiseert informatiebijeenkomsten of voorlichting aan taalinstitute Organiseert regelmatig scholingsbijeenkomsten voor de medewerkers van de bibliotheek
Specialist Inburgering
Verzorgt groepsontvangsten en informatiebijeenkomsten voor klanten
Specialist Inburgering
Verzorgt collectievorming en beheer
Op basis van de reacties wordt de collectie aangevuld
Medewerkers Frontoffice Informeren klanten en registreren het gebruik Specialist Inburgering Specialist Inburgering
Houdt het lokale netwerk bij en zorgt voor expertisemeetings Is lid van de landelijke werkgroep inburgeren
10.3 Evaluatiefase Wie Activiteit Bijzonderheden Specialist Inburgering
(Tussentijds) evalueren van de dientverlening aan de hand van de vooraf vastgestelde prestatie-indicatoren
Specialist Inburgering
Evalueert regelmatig het gebruik van het inburgeringspunt door het raadplegen van klantenpanels of het uitvoeren van een behoeftepeiling onder instellingen en klanten
Specialist Inburgering
Rapporteert n.a.v. de evaluaties aan de directie en doet voorstellen voor verbetering Voert kleine verbeteringen door in de dagelijkse uitvoeringspraktijk
Handleiding voor de inrichting van een inburgeringspunt
23
11. Media en digitale programma’s Voor geschikte media en digitale programma’s verwijzen wij naar NL Kompas; Toolkit Inburgeringspunten van de VOB
Handleiding voor de inrichting van een inburgeringspunt
24
12. Geraadpleegde bronnen • • • •
Nota Makkelijk Lezen – ProBiblio, Hoofddorp, 2004 Culturele diversiteit, visiedocument VOB, 2006 Aantekeningen IP’s Dordrecht e.a., Remco Jas, 2007 NL kompas; Toolkit Inburgeringspunten VOB, 2006
Handleiding voor de inrichting van een inburgeringspunt
25
BIJLAGE 1 Relevante websites
www.handreikinginburgeringgemeenten.nl www.hoemoetikinburgeren.nl www.inburgernet.nl www.naarnederland.nl www.NLkompas.nl www.infoinbu.nl www.youtube.com/watch?v=gIZwzpuXcZ8 www.welcometoyourlibrary.org.uk www.ib-groep.nl/particulier/index.asp Klik op ‘Inburgeren’: informatie over het examen enzovoort www.gilde-samenspraak.nl/nieuwsbrief/archive.asp?nodeid=252&id=46 Nieuwsbrief van de vrijwilligersorganisatie Gilde die ook veel voor inburgering en laaggeletterdheid doet www.humanitas.nl/vereniging/ De overzichtssite met alle afdelingen van Humanitas. Zij werkt ook met Taalmaatjes-projecten
Handleiding voor de inrichting van een inburgeringspunt
26
BIJLAGE 2 Taalniveaus volgens Europees referentiekader
Leermethodes / Luisteren Niveau A1 Ik kan vertrouwde woorden en basiszinnen begrijpen die mezelf, mijn familie en directe concrete omgeving betreffen, wanneer de mensen langzaam en duidelijk spreken. Niveau A2 Ik kan zinnen en de meest frequente woorden begrijpen die betrekking hebben op gebieden die van direct persoonlijk belang zijn (bijvoorbeeld basisinformatie over mezelf en mijn familie, winkelen, plaatselijke omgeving, werk). Ik kan de belangrijkste punten in korte, duidelijke en eenvoudige boodschappen en aankondigingen volgen. Niveau B1 Ik kan de hoofdpunten begrijpen wanneer in duidelijk uitgesproken standaarddialect wordt gesproken over vertrouwde zaken die ik regelmatig tegenkom op mijn werk, school, vrije tijd enzovoort. Ik kan de hoofdpunten van veel radio- of tv-programma’s over actuele zaken of over onderwerpen van persoonlijk of beroepsmatig belang begrijpen, wanneer er betrekkelijk langzaam en duidelijk gesproken wordt. Niveau B2 Ik kan een langer betoog en lezingen begrijpen en zelfs complexe redeneringen volgen, wanneer het onderwerp redelijk vertrouwd is. Ik kan de meeste nieuws- en actualiteitenprogramma’s op de tv begrijpen. Ik kan het grootste deel van films in standaarddialect begrijpen. Niveau C1 Ik kan een langer betoog begrijpen, zelfs wanneer dit niet duidelijk gestructureerd is en wanneer relaties slechts impliciet zijn en niet expliciet worden aangegeven. Ik kan zonder al te veel inspanning tv-programma’s en films begrijpen. Niveau C2 Ik kan moeiteloos gesproken taal begrijpen, in welke vorm dan ook, hetzij in direct contact, hetzij via radio of tv, zelfs wanneer in een snel moedertaaltempo gesproken wordt als ik tenminste enige tijd heb om vertrouwd te raken met het accent.
Lezen Niveau A1 Ik kan vertrouwde namen, woorden en zeer eenvoudige zinnen begrijpen, bijvoorbeeld in mededelingen, op posters en in catalogi. Niveau A2 Ik kan zeer korte eenvoudige teksten lezen. Ik kan specifieke voorspelbare informatie vinden in eenvoudige, alledaagse teksten zoals advertenties, folders, menu’s en dienstregelingen en ik kan korte, eenvoudige, persoonlijke brieven begrijpen. Niveau B1 Ik kan teksten begrijpen die hoofdzakelijk bestaan uit hoogfrequente, alledaagse of aan mijn werk gerelateerde taal. Ik kan de beschrijving van gebeurtenissen, gevoelens en wensen in persoonlijke brieven begrijpen. Niveau B2 Ik kan artikelen en verslagen lezen die betrekking hebben op eigentijdse problemen, waarbij de schrijvers een bepaalde houding of standpunt innemen. Ik kan eigentijds literair proza begrijpen. Niveau C1 Ik kan lange en complexe feitelijke en literaire teksten begrijpen, en het gebruik van verschillende stijlen waarderen. Ik kan gespecialiseerde artikelen en lange technische instructies begrijpen, zelfs wanneer deze geen betrekking hebben op mijn terrein.
Handleiding voor de inrichting van een inburgeringspunt
27
Niveau C2 Ik kan moeiteloos vrijwel alle vormen van de geschreven taal lezen, inclusief abstracte, structureel of linguïstisch complexe teksten zoals handleidingen, specialistische artikelen en literaire werken.
Gesprekken voeren/interactie Niveau A1 Ik kan deelnemen aan een eenvoudig gesprek, wanneer de gesprekspartner bereid is om zaken in een langzamer spreektempo te herhalen of opnieuw te formuleren en mij helpt bij het formuleren van wat ik probeer te zeggen. Ik kan eenvoudige vragen stellen en beantwoorden die een directe behoefte of zeer vertrouwde onderwerpen betreffen. Niveau A2 Ik kan communiceren over eenvoudige en alledaagse taken die een eenvoudige en directe uitwisseling van informatie over vertrouwde onderwerpen en activiteiten betreffen. Ik kan zeer korte sociale gesprekken aan, alhoewel ik gewoonlijk niet voldoende begrijp om het gesprek zelfstandig gaande te houden. Niveau B1 Ik kan de meeste situaties aan die zich kunnen voordoen tijdens een reis in een gebied waar de betreffende taal wordt gesproken. Ik kan onvoorbereid deelnemen aan een gesprek over onderwerpen die vertrouwd zijn, of mijn persoonlijke belangstelling hebben of die betrekking hebben op het dagelijks leven (bijvoorbeeld familie, hobby’s, werk, reizen en actuele gebeurtenissen). Niveau B2 Ik kan zodanig deelnemen aan een vloeiend en spontaan gesprek dat normale uitwisseling met moedertaalsprekers redelijk mogelijk is. Ik kan binnen een vertrouwde context actief deelnemen aan een discussie en hierin mijn standpunten uitleggen en ondersteunen. Niveau C1 Ik kan mezelf vloeiend en spontaan uitdrukken zonder merkbaar naar uitdrukkingen te hoeven zoeken. Ik kan de taal flexibel en effectief gebruiken voor sociale en professionele doeleinden. Ik kan ideeën en meningen met precisie formuleren en mijn bijdrage vaardig aan die van andere sprekers relateren. Niveau C2 Ik kan zonder moeite deelnemen aan welk gesprek of discussie dan ook en ben zeer vertrouwd met idiomatische uitdrukkingen en spreektaal. Ik kan mezelf vloeiend uitdrukken en de fijnere betekenisnuances precies weergeven. Als ik een probleem tegenkom, kan ik mezelf hernemen en mijn betoog zo herstructureren dat andere mensen het nauwelijks merken.
Spreken/productie Niveau A1 Ik kan eenvoudige uitdrukkingen en zinnen gebruiken om mijn woonomgeving en de mensen die ik ken, te beschrijven. Niveau A2 Ik kan een reeks uitdrukkingen en zinnen gebruiken om in eenvoudige bewoordingen mijn familie en andere mensen, leefomstandigheden, mijn opleiding en mijn huidige of meest recente baan te beschrijven. Niveau B1 Ik kan uitingen op een simpele manier aan elkaar verbinden, zodat ik ervaringen en gebeurtenissen, mijn dromen, verwachtingen en ambities kan beschrijven. Ik kan in het kort redenen en verklaringen geven voor mijn meningen en plannen. Ik kan een verhaal vertellen of de plot van een boek of film weergeven en mijn reacties beschrijven. Niveau B2 Ik kan duidelijke, gedetailleerde beschrijvingen presenteren over een breed scala van onderwerpen die betrekking hebben op mijn interessegebied. Ik kan een standpunt over een actueel onderwerp verklaren en de voordelen en nadelen van diverse opties uiteenzetten.
Handleiding voor de inrichting van een inburgeringspunt
28
Niveau C1 Ik kan duidelijke, gedetailleerde beschrijvingen geven over complexe onderwerpen en daarbij subthema’s integreren, specifieke standpunten ontwikkelen en het geheel afronden met een passende conclusie. Niveau C2 Ik kan een duidelijke, goedlopende beschrijving of redenering presenteren in een stijl die past bij de context en in een doeltreffende logische structuur, zodat de toehoorder in staat is de belangrijke punten op te merken en te onthouden.
Schrijven Niveau A1 Ik kan een korte, eenvoudige ansichtkaart schrijven, bijvoorbeeld voor het zenden van vakantiegroeten. Ik kan op formulieren persoonlijke details invullen, bijvoorbeeld mijn naam, nationaliteit en adres noteren op een hotelinschrijvingsformulier. Niveau A2 Ik kan korte, eenvoudige notities en boodschappen opschrijven. Ik kan een zeer eenvoudige persoonlijke brief schrijven, bijvoorbeeld om iemand voor iets te bedanken. Niveau B1 Ik kan een eenvoudige samenhangende tekst schrijven over onderwerpen die vertrouwd of van persoonlijk belang zijn. Ik kan persoonlijke brieven schrijven waarin ik mijn ervaringen en indrukken beschrijf. Niveau B2 Ik kan een duidelijke, gedetailleerde tekst schrijven over een breed scala van onderwerpen die betrekking hebben op mijn interesses. Ik kan een opstel of verslag schrijven, informatie doorgeven of redenen aanvoeren ter ondersteuning voor of tegen een specifiek standpunt. Ik kan brieven schrijven waarin ik het persoonlijk belang van gebeurtenissen en ervaringen aangeef. Niveau C1 Ik kan me in duidelijke, goed gestructureerde tekst uitdrukken en daarbij redelijk uitgebreid standpunten uiteenzetten. Ik kan in een brief, een opstel of een verslag schrijven over complexe onderwerpen en daarbij de voor mij belangrijke punten benadrukken. Ik kan schrijven in een stijl die is aangepast aan de lezer die ik in gedachten heb. Niveau C2 Ik kan een duidelijke en vloeiend lopende tekst in een gepaste stijl schrijven. Ik kan complexe brieven, verslagen of artikelen schrijven waarin ik een zaak weergeef in een doeltreffende, logische structuur, zodat de lezer de belangrijkste punten kan opmerken en onthouden. Ik kan samenvattingen van en kritieken op professionele of literaire werken schrijven.
Handleiding voor de inrichting van een inburgeringspunt
29
Colofon Handleiding voor de inrichting van een inburgeringspunt in de openbare bibliotheek Deze Handleiding is samengesteld door ProBiblio in opdracht van de Openbare Bibliotheek Dordrecht Auteur: Toiny von Fischer Weikersthal Januari 2008
Handleiding voor de inrichting van een inburgeringspunt
30