HANDLEIDING OP WEG NAAR HET LAGERHUIS

1

HANDLEIDING OP WEG NAAR HET LAGERHUIS Seizoen 2014 - 2015

jaargang 2014 - 2015

Inleiding

1

Dit seizoen gaat de VARA voor de zeventiende keer

Bij Op weg naar Het Lagerhuis gelden er geen

op zoek naar het beste debat- en speechtalent in

ingewikkelde spelregels en zijn de aanspreekvormen

Nederland! Op weg naar Het Lagerhuis is de grootste

informeel. Hierdoor kunnen ook beginnende debaters

debat- en speechcompetitie voor jongeren in het

zich in een kort tijdsbestek voorbereiden op deelname.

voortgezet onderwijs en de laagste klassen van het

Echter, alleen teams die zich zorgvuldig voorbereiden

middelbaar beroepsonderwijs.

en regelmatig hun debattechniek oefenen, zullen

daadwerkelijk kans maken op een finaleplaats tijdens

Elk jaar strijden zo’n tweehonderd teams om de titel

de provinciale voorronde.

van beste debatschool van Nederland en wordt uit

Het traditionele slotstuk is de landelijke finale die wordt

zo’n tweeduizend leerlingen de beste redenaar van

uitgezonden op NPO 2. Het winnende team én de beste

Nederland gekozen. Deelname aan Op weg naar

redenaar brengen samen met jongerenorganisatie

Het Lagerhuis is een unieke ervaring waarbij je veel

HOPE XXL een bezoek aan de Verenigde Naties

nieuwe vaardigheden en technieken leert!

in New York. Er staat dus wat op het spel!

Het Oostvaarders College met HOPE XXL en Maarten van Rossem bij de Verenigde Naties in New York (juni 2014) jaargang 2014 - 2015

2

Ontstaan Het ontstaan van de jongerendebatcompetitie

De laatste jaren is Het Lagerhuis slechts

Op weg naar Het Lagerhuis is onlosmakelijk

incidenteel op tv. De laatste reguliere uitzending

verbonden met het in de jaren ‘90 zeer populaire

is gemaakt tijdens de landelijke verkiezingen in

televisieprogramma Het Lagerhuis van de VARA. Het

2010. Daarentegen is de jongereneditie van het

programma werd rechtstreeks uitgezonden vanuit het

programma vanaf 1999 jaarlijks bij de VARA is te zien.

Amsterdamse debatcentrum De Rode Hoed. Het Lagerhuis beoogde het debat over de politieke actualiteit zo levendig mogelijk in de huiskamer te brengen. Dat gebeurde volgens een vast stramien:

Op weg naar Het Lagerhuis

discussies tussen de aanwezige panelleden; discussie

Op weg naar Het Lagerhuis is in 1997 begonnen.

met een uitgenodigde gast; een gesproken column van

Enerzijds om jongeren de mogelijkheid te bieden

oud-minister Marcel van Dam en een discussie tussen

om hun debattechnieken en spreekvaardigheid te

een gast en Marcel van Dam.

vergroten, anderzijds om hen de mogelijkheid te bieden om te ervaren wat de provinciale politiek

In elke uitzending werd één van de panelleden

inhoudt. Welke onderwerpen spelen in de

door een “juryvoorzitter” uitgeroepen tot de beste

provincie een rol? Op welke wijze komt

debater. Mede door het programma zijn enkele

besluitvorming op provinciaal niveau tot stand?

debaters

geworden:

Natuurlijk zijn de provinciale politici, de Statenleden

Bres en

en gedeputeerden ook erg benieuwd naar

landelijk

bijvoorbeeld

de

bekend

Hagenaars Henk

VVD-wethouder Frits Huffnagel.

Handleiding Op weg naar Het Lagerhuis

jullie mening over actuele onderwerpen.

Aantal voorrondes

Wildcard

15

1

Er zijn in totaal vijftien voorrondes in de twaalf provincies in Nederland. In de provincies NoordHolland, Zuid-Holland en Gelderland worden twee voorrondes georganiseerd. Uiteindelijk spelen zestien debatteams in een landelijk finaletraject om een plaats in de finale.

Na de laatste provinciale voorronde deelt de organistatie van Op weg naar Het Lagerhuis aan een debatteam een wildcard uit. De provinciale winnaars en de winaar van de wildcard nemen het vervolgens tegen elkaar op in het landelijke finaletraject.

Er is sprake van een bijzondere wedstrijd dankzij de

bij maatschappelijke thema’s. Daarom wordt er

sterke betrokkenheid van de provincies. In de regel

ook samengewerkt met Stichting HOPE XXL, een

vinden de voorrondes plaats in het Provinciehuis. Voor

jongereninitiatief waarbij wordt nagedacht over de

iedereen is dit een unieke kans om deze prachtige

vraag hoe een toekomst te creëren waarin iedere

politieke arena’s van nabij te zien. Jongeren kunnen

bewoner van onze planeet zijn of haar leven kan

ervaren hoe het is om in de schoenen te staan van een

waarderen met gemiddeld een 8.

3

politicus en wellicht stappen zetten naar een politieke carrière. Er zijn namelijk verschillende voorbeelden

Dit komt in het bijzonder terug in de V-Rede, een

bekend van oud-deelnemers die nu politiek actief

speech waarin één deelnemer zijn of haar visie

zijn!

geeft op de toekomst. Verder komen in het vaak spectaculaire 360-graden debat verschillende

In 2012 is er binnen het wedstrijdformat een aantal

perspectieven naar voren bij provinciale, landelijke

vernieuwingen doorgevoerd. Daardoor ligt er

en mondiale onderwerpen.

nog meer nadruk op de inhoudelijke dialoog

“Spreken leert men door te spreken.”

Cicero jaargang 2014 - 2015

4

Wedstrijd De wedstrijdopzet van iedere provincale voorronde is maatwerk, maar de basiselementen zijn in elke provincie gelijk. Er zijn drie verschillende wedstrijdonderdelen: het vaste rollen debat, het 360-graden debat en het 1-op-1 debat. Daarnaast zijn er twee speechonderdelen: de landelijke V-Rede en de provinciale V-Rede.

3

Naast de speechonderdelen zijn er drie debatonderdelen. Een uitgebreide beschrijving van alle wedstrijdonderdelen is te vinden op bladzijde 6.


2

Op weg naar het Lagerhuis kent twee speechonderdelen.

Wedstrijd onderdelen

Ronde 1 voorronde

Ronde 2 voorronde

Ronde 3 voorronde

Ronde 4 Halve finale

Ronde 5 Finale

V-Rede

Vaste rollen debat

Vaste rollen debat

Vaste rollen debat

Vaste rollen debat

Vaste rollen debat 360-graden debat

1-op-1 debat

1-op-1 debat

1-op-1 debat

360-graden debat

360-graden debat

360-graden debat

Tabel 1 Wedstrijdonderdelen per wedstrijdronde

Elk team krijgt de mogelijkheid één keer de landelijke

Om deelnemende teams zoveel mogelijk te laten

V-Rede (speech door één teamlid) te presenteren

debatteren wordt er gespeeld in poules. Op weg naar

in wedstrijdverband. Daarnaast wordt aan twee

Het Lagerhuis streeft ernaar om ieder debatteam

teamleden gevraagd om de landelijke V-Rede op

ten minste drie wedstrijdrondes van één uur te laten

camera te laten vastleggen, waarmee zij kans maken

spelen.

op een plek in de televisie finale. De provinciale V-Rede is een zelfstandig wedstrijd-

Na de eerste drie wedstrijdrondes zijn de halve

onderdeel. Elk team krijgt de gelegenheid om van

finalisten bekend. De overgebleven vier teams

tevoren een video-opname van de provinciale V-Rede

maken uit wie de winnaar wordt van de voorronde

in te zenden. De beste provinciale V-Rede wordt

en doorspeelt in de landelijke achtste finales. Het

door de deelnemer aan het begin van de dag live

precieze wedstrijdprogramma is afhankelijk van het

uitgesproken. De winnaar wordt beloond met een

aantal deelnemers, beschikbare zalen en beschikbare

speech-kit. Tijdens de voorronde worden verder het

juryleden en wordt per voorrondedag op de website

vaste rollen debat, het 360-graden debat en het één-

gepubliceerd. In de bijlage is een voorbeeld van

op-één debat gespeeld.

het chronologisch programma te vinden.

Doordat er rekening moet worden gehouden met een wisselend aantal deelnemers, de beschikbare capaciteit op de wedstrijdlocatie en het aantal juryleden kan bij sommige voorrondes van het voorbeeld wedstrijdprogramma worden afgeweken. Houd hiervoor de website (ownhlagerhuis.nl) in de gaten! jaargang 2014 - 2015

5

6

Wedstrijdonderdelen Debatteren leer je vooral door het te doen! Bij Op

Er zijn drie verschillende debatvormen bij Op weg

weg naar Het Lagerhuis kun je in verschillende

naar Het Lagerhuis:

wedstrijdonderdelen je debatvaardigheden laten

- het vaste rollen debat (teamdebat)

zien. Iedere debatvorm vraagt een net iets andere

- het 1-op-1 debat tussen twee debaters

aanpak.

- het 360-graden debat (teamdebat)


Vaste rollen debat

7

Het vaste rollen debat is een debat tussen twee teams

debatklok. Tijdens de laatste vijf seconden verandert

van tien deelnemers. Er wordt gedebatteerd over

de verlichting van de klok van kleur en mag er door

een stelling en de loting bepaalt welk team de stelling

de gespreksleider, deelnemers en eventueel publiek

moet verdedigen en welk team de stelling moet

hardop worden afgeteld. De jury wijst pas aan het

aanvallen. Het team dat de stelling verdedigt, is ‘voor’

einde van de wedstrijdronde de winnaar aan.

de stelling. Het team dat de stelling aanvalt, is ‘tegen’ de stelling. Het vaste rollen debat is een teamdebat. Dit betekent dat het hele team ‘voor’ de stelling of ‘tegen’ de stelling is, je hebt hier dus geen keuze in. Het debat wordt geleid door een gespreksleider. Tijdens Op weg naar Het Lagerhuis wordt deze rol vervuld door een docent van één van de deelnemende scholen. De gespreksleider start het debat door aan het team dat ‘voor’ is het woord te verlenen. Vervolgens mogen de tegenstanders reageren. Na deze eerste uitwisseling van argumenten is het aan de gespreksleider om de spreektijd op een eerlijke manier tussen de teams te verdelen. Tijdens het vaste rollen debat mag door de deelnemers enkel worden gesproken, nadat zij zijn opgestaan. De gespreksleider bepaalt wie op welk moment het woord heeft! De gespreksleider mag lange betogen afbreken en zorgt ervoor dat algemeen geldende fatsoensnormen in acht

Het 1-op-1 debat Het 1-op-1 debat is een debat over een stelling tussen twee deelnemers uit het debatteam. De debatteams bepalen zelf welk teamlid het debat namens het team voert. Er is door loting bepaald welke deelnemer de stelling moet verdedigen en welke deelnemer de stelling moet aanvallen. Diegene die de stelling verdedigt, is ‘voor’ de stelling en opent het debat. Diegene die de stelling aanvalt, is ‘tegen’ de stelling. De gespreksleider stelt zich terughoudend op bij het 1-op-1 debat en opent het debat door aan de voorstander het woord te verlenen. Vervolgens mag de tegenstander hierop reageren. Na deze eerste uitwisseling van argumenten is het aan de deelnemers zelf om de spreektijd op een eerlijke manier te verdelen.

worden genomen. Het vaste rollen debat duurt tien minuten. De tijd wordt bijgehouden door de jaargang 2014 - 2015

360-graden debat

8 De gespreksleider grijpt alleen in wanneer het

Het 360-graden debat is een variant op het vaste

debat dreigt te ontsporen. De gespreksleider

rollen debat. Het 360-graden debat wordt gespeeld

intervenieert bijvoorbeeld wanneer de debaters

op dezelfde manier en volgens dezelfde regels

elkaar voortdurend niet laten uitpraten, sterk

als het vaste rollen debat, maar er is één groot

afdwalen van het onderwerp of als zij algemeen

verschil: beide teams zijn afwisselend ‘voor’ en

geldende fatsoensnormen overschrijden.

‘tegen’ de stelling. Het 360-graden debat is tevens een teamdebat. Dit betekent dat het hele team

Het 1-op-1 debat duurt 5 minuten. De tijd wordt

‘voor’ de stelling of ‘tegen’ de stelling is.

bijgehouden met behulp van de debatklok. Tijdens de laatste vijf seconden mag er door de gespreksleider,

Het debat wordt op dezelfde wijze geopend als

deelnemers en eventueel publiek hardop worden

het vaste rollen debat. De klok bepaalt wie bij de

afgeteld. Ook bij het 1-op-1 debat bepaalt de jury aan

start van het debat de stelling verdedigt. Het debat

het einde van de wedstronde de winnaar.

wordt geleid door een gespreksleider. Tijdens de voorrondes van Op weg naar Het Lagerhuis wordt deze rol vervuld door een docent van één van de deelnemende scholen. De gespreksleider start het debat door aan het team dat ‘voor’ is het woord te geven. Vervolgens mogen de tegenstanders reageren. Na deze eerste uitwisseling van argumenten is het aan de gespreksleider om de spreektijd op een eerlijke manier tussen de teams te verdelen.

“Als student kwam ik erachter dat ik goed kon spreken in het openbaar en ik besefte: nu is alles mogelijk.” Barack Obama


Na enkele minuten debat klinkt er een zoemer. Vanaf

nieuw punt te maken. Alleen wanneer de spreker

dat moment zijn de rollen omgekeerd. De verdedigers

stilvalt, gaat de beurt naar het andere team.

worden de aanvallers en de aanvallers de verdedigers. Het team dat ‘voor’ is, is vanaf dan ‘tegen’ en vice versa.

Het debat duurt, net als het vaste rollen debat,

Tegen het eind van het debat zal de zoemer nog één

tien minuten. De tijd wordt bijgehouden door

keer klinken en worden de rollen weer omgedraaid.

de debatklok. Tijdens de laatste vijf seconden

De wissel is een belangrijk moment tijdens dit debat.

verandert de verlichting van de klok van kleur en

Nadat de zoemer heeft geklonken behoudt de

mag er door de gespreksleider, deelnemers en

deelnemer die aan het woord is het spreekrecht. De

eventueel publiek hardop worden afgeteld.

deelnemer krijgt de gelegenheid om de door hem of haar gegeven argumenten direct te ontkrachten, meteen in een ander daglicht te plaatsen of een

Op de website van Op weg naar het Lagerhuis zijn verschillende fragmenten van het wisselmoment te vinden.


9

10

HOPE XXL: Join the future! HOPE XXL wil eraan bijdragen dat iedereen zijn of haar leven met een acht of hoger kan waarderen. Daarom ontwikkelt HOPE XXL samen met jongeren van over de hele wereld een nieuwe visie op de toekomst. Dit hebben ze de Liemers List genoemd, naar de regio in Gelderland waar HOPE XXL is begonnen.

Peter Balkenende, Louise Fresco, Jan Jaap van der Wal, Hanna Verboom, Ruud Lubbers en Gerrit Zalm steunen het initiatief, evenals 80 professoren die de Liemers List voor minimaal 80 % onderschrijven. Daarnaast wordt HOPE XXL onder meer gesteund door het Ministerie van Buitenlandse Zaken.

Het is een ‘lijst van dingen die moeten gebeuren’ met artikelen over duurzaamheid, mensenrechten, internationale samenwerking en nog veel meer. In 2015 biedt HOPE XXL de wereldwijde Liemers List aan bij de Verenigde Naties en zal Yama, één van de medeinitiatiefnemers, zijn V-Rede uitspreken.

In 2015 wordt de lijst afgerond tijdens de HOPE XXL Global Summit in Costa Rica. Later dat jaar presenteert HOPE XXL de lijst aan de Verenigde Naties als de visie van de jongere generatie op de toekomst. De lijst is echter nooit helemaal af en HOPE XXL blijft bezig om de Liemers List te verbeteren.

Duizenden jongeren van over de hele wereld De jongeren van HOPE XXL zijn dus zeer hebben al meegedacht over de Liemers List. benieuwd naar jullie argumenten bij de Waaronder de deelnemers aan Op weg naar stellingen van Op weg naar Het Lagerhuis! Het Lagerhuis de afgelopen twee seizoenen. Wil je actief worden bij HOPE XXL? Bezoek Ook tal van prominenten steunen HOPE XXL. de website www.hope-xxl.com en neem Onder meer Alexander Rinnooy Kan, Jan contact op!

11

12

Jurering De jury beoordeelt de debatten aan de hand van drie criteria: argumentatie, presentatie en teamwork/strategie, waarbij de argumentatie het zwaarst weegt. Per onderdeel wordt in het bijzonder gelet op de elementen die zijn benoemd in drie wordclouds. Deze wordclouds zijn op de website te vinden.

Vorig jaar hebben verschillende oud-deelnemers van Op weg NaastHet de speechonderdelen naar Lagerhuis opnieuw zijn er drie debatonderdelen. meegedaan, maar dan als jurylid. Oud-deelnemers die ook willen Een uitgebreide beschrijving jureren zich aanmelden van alle kunnen wedstrijdonderdelen is via de te vinden op website. bladzijde %.


3

Er zijn drie word clouds te vinden op de website.

Puntentelling & Juryberaad Bij Op weg naar Het Lagerhuis wijst een jury van drie personen per wedstrijdonderdeel een winnaar aan. Daaruit volgt automatisch de winnaar van de wedstrijdronde. Per wedstrijdronde worden namelijk drie wedstrijdonderdelen gespeeld. In iedere wedstrijdronde zijn er in totaal 3 punten te verdelen (1 punt per wedstrijdonderdeel) en per onderdeel wordt bepaald welke school heeft gewonnen en het punt krijgt. De jury is verplicht per wedstrijdonderdeel een winnaar aan te wijzen. Gelijkspel is dus niet mogelijk! Om eventuele gelijke standen in de poulefase te voorkomen (zoals een gelijk aantal gewonnen wedstrijdrondes en een gelijk aantal gewonnen wedstrijdonderdelen) kent de jury per wedstrijdronde en per debatteam tevens een tiebreaker-score toe. De tiebreaker-score is een score op schaal 0,0 tot 10,0 die de algehele debatkwaliteit van het debatteam representeert van die wedstrijdronde. Uiteraard wijst de jury altijd het hoogste cijfer toe aan de winnaar van de ronde en ook hier is gelijkspel niet mogelijk. De jury heeft na afloop van de ronde maximaal 10 minuten de tijd om alle indrukken te verwerken, de winnaar te bepalen én haar keuze met argumenten te onderbouwen. Dit is geen eenvoudige taak! De jury stelt zichzelf vaak de vraag welke school voor de gehele wedstrijdronde (dus alle debatonderdelen bij elkaar) de meeste aanspraak maakt op de

13 overwinning. Zij focussen vervolgens in het overleg op de verschillende wedstrijdonderdelen en bereiden de terugkoppeling voor.

Juryuitslag Tijdens de juryuitslag aan het eind van elke ronde wordt het juryoordeel aan de deelnemers bekend gemaakt. De jury wordt door de organisatie gevraagd om ook een helder inzicht te geven in de weging die zij heeft toegepast. Het oordeel illustreert zij aan de hand van voorbeelden en zij geven tijdens de terugkoppeling een antwoord op bijvoorbeeld de volgende vragen: Waarom en wanneer was team A beter dan team B?; Wat gaf naar de mening van de jury de doorslag?; Welke argumentatie heeft indruk gemaakt?; Wie bespeelde het publiek het beste?; Welk debatteam heeft het beste teamwork getoond? Op het eindoordeel wordt nooit teruggekomen. De jury vult na afloop de definitieve uitslag in op het wedstrijdformulier voor de wedstrijdleiding. Dit formulier is openbaar en leerlingen mogen dit dan ook inzien. De persoonlijke aantekeningen van de juryleden zijn echter geheim.


14

Interview met Frits Bloemberg Presentator van de voorrondes

Wat vind jij zelf leuk aan deze wedstrijd? “Het is een heel dynamische wedstrijd, er gebeurt heel veel. De kracht van het Lagerhuis-debat is dat iedereen mee kan doen en je dus ook veel verschillen ziet in de manier van debatteren tussen teams. En niet alleen de inhoud bepaalt wie er wint. Ook de presentatie, en zaken als humor spelen een grote rol. Ik heb zelf meegedaan in de tijd dat deze wedstrijd nog op scholen werd georganiseerd en ben toen enthousiast geraakt voor het debatteren. De voorrondes zijn voor ons als organisatie ook een feest.”

Is het niet verwarrend dat er zo weinig regels zijn? “Er zijn bij Op weg naar Het Lagerhuis bepaalde basisingrediënten, zoals de tijd (met de klok) en een gespreksleider die het debat in goede banen moet leiden. Maar hoe de teams het debat invullen is aan hen. Wel is het raadzaam om je te verdiepen in de beoordelingscriteria. Zo is het bij deze wedstrijd niet nodig om het debat op een formele manier te voeren zoals het debat officieel te openen met de woorden “Beste jury, beste tegenstanders, geacht publiek...” of elkaar met u aan te spreken. “

Sinds twee jaar maakt de V-Rede onderdeel uit van de wedstrijd. In de tv-finale was dit vorig jaar ook een belangrijk onderdeel geworden. “Ik denk dat de V-Rede een grote aanwinst is voor de wedstrijd. Overtuigen doe je niet alleen met een debat: de speech is immers de oudste vorm van overtuigen die er is. De technieken die door de Grieken en Romeinen zijn beschreven zie je straks weer toegepast worden door jonge speechtalenten. Door bij de V-Rede de nadruk te leggen op de toekomst kunnen leerlingen ook wat van zichzelf blootgeven. Er is al zoveel pessimisme, juist met de V-Rede kun je andere mensen inspireren. Als je jong bent kan het effect hiervan heel groot zijn omdat het heel geloofwaardig is.”

“Ook debatteer je niet via een voorzitter maar spreek je elkaar rechtstreeks aan. Voor leerlingen die meedoen aan andere debatwedstrijden kan dit wel eens verwarrend zijn, maar ik vind de kracht van deze wedstrijd juist deze laagdrempeligheid. Er is tijdens het debat veel vrijheid, iedereen is gelijk. Soms zie je dat iemand een ander wil onderbreken in zijn betoog, en dit mag ook als de gespreksleider het toestaat en als de ander debater het laat gebeuren. Zoek de kracht dus vooral bij jezelf zou ik willen zeggen. Overtuigingskracht bestaat uit een heel scala van factoren en ook het gevoel speelt hierin mee. We werken overigens wel met een wedstrijdreglement waarin is vastgelegd hoe de competitie in elkaar zit en wat er wel en niet mag. Zo mogen scholen niet ineens teamleden vervangen, dit moet altijd via de wedstrijdleiding.”


15

Tip “Wees vooral jezelf en laat vooral zien dat je debatteren en speechen leuk vindt. De jury waardeert het als je wat van jezelf laat zien. Zij willen ook verrast worden, er wordt dus niet van je verwacht dat je een debat uit de Tweede Kamer naspeelt. Zorg er verder voor dat je als een team debatteert. In de finale van de voorronde willen we immers de beste teams zien, die bovendien op de wedstrijddag hebben bewezen dat zij in staat zijn om indruk te maken met hun overtuigingskracht. En natuurlijk mag er ook wat gelachen worden!”


16

De V-Rede

Spreken in de spotlight De V-Rede is sinds twee jaar onderdeel van de wedstrijd en het doet een beroep op heel andere overtuigingsvaardigheden. Tegenwoordig is het van groot belang dat een individu in staat is om een publiek te informeren, te inspireren of te overtuigen. Met de V-Rede krijgen jonge mensen de kans om hun visie te geven op de toekomst. Jouw toekomst! Want wie zou er durven twijfelen aan de geloofwaardigheid van jouw verhaal? Juist met jeugdig idealisme ben je in staat om andere mensen te raken en te vertellen hoe het anders moet. Hoe het beter kan. Hoe mensen het verschil kunnen maken. Dát is waarom we jou vragen om een speech te schrijven! We zijn benieuwd naar jouw verhaal. Realiseer je dat de V-Rede veel vraagt van een spreker. Je moet het verhaal soepel kunnen voordragen, zonder dat het ingestudeerd overkomt. Je moet het contact kunnen maken met het publiek, zonder dat je hierin overdrijft. Je verhaal moet goed in elkaar zitten en de inhoud moet staan als een huis. Kortom: het schrijven en voordragen van de V-Rede vraagt de nodige aandacht.


Tips voor de V-Rede 1. Start niet door jezelf voor te stellen. Dit doet de presentator. Formele plichtplegingen zijn bij Op weg naar Het Lagerhuis overbodig. Maak contact met het publiek en probeer zo min mogelijk naar je papier te kijken. Wie naar de tekst kijkt en tegelijkertijd spreekt verliest na verloop van tijd het contact met het publiek.

2.

Zoek naar een pakkende opening! Iets waar

mensen door gegrepen worden. Het is van belang dat je direct de aandacht van de kijker en luisteraar hebt en zij benieuwd zijn naar wat er gaat komen. Een al te formele of plechtige opening kan tot gevolg hebben dat mensen afhaken. Denk dus goed na over hoe je de speech wil beginnen.

3.

Hou het dicht bij je zelf en maak het niet té

verheven. Mensen hebben over het algemeen meer sympathie voor de onbevangen spreker of een enthousiast persoon dan de wijsneus die alles beter weet.

17

4.

Hou rekening met de 150 seconden die je

maximaal hebt! Overbodige passages kun je beter schrappen omdat voor deze speech geldt: kort, maar krachtig! Een uitgeschreven V-Rede bestaat in de regel uit 200 tot 400 woorden.

5. Denk na hoe je jouw publiek kunt inspireren. Wat is écht belangrijk? Waar zou het publiek over napraten, nadat ze jouw speech hebben gehoord.

speech van Obama of Mandela zo goed? Van grote redenaars uit het verleden kun je veel leren. Een aantal hoogtepunten uit de retorica kun je bijvoorbeeld vinden in het boek Speeches That Changed The World .

8.

Oefen je speech uitvoerig. Het liefst voor een

(nog onbekend) publiek. De speech laten opnemen en terugkijken is zeer waardevol, bijvoorbeeld voor het wegslijpen van stopwoordjes.

De meeste sprekers spreken te snel en verliezen 6. Een goede speech bevat altijd een kernboodschap. 9. daardoor snel de aandacht van het publiek. Spreek Werk liever één aspect uitvoerig uit dan er van alles bij te slepen.

7. Laat je inspireren door de beste en beroemdste

woorden duidelijk uit en raffel de speech niet af.

speeches uit de geschiedenis. Wat maakt die ene


20

Veelgestelde vragen Kunnen leerlingen zich zelfstandig inschrijven

het basisteam, maar in het kader van opleiding de dag

voor Op weg naar Het Lagerhuis?

kan meemaken als toeschouwer. Junior-debaters zijn

Nee, het is enkel voor de begeleidende docent(en)

van harte welkom tijdens de voorronde maar nemen

mogelijk om een team in te schrijven. Inschrijven kan

tijdens de wedstrijdronde plaats in het publiek en

via het inschrijfformulier op de website.

debatteren zelf in beginsel niet. Enkel in het geval van overmacht (bijvoorbeeld ziekte, stremmingen etc.) is

Is het mogelijk om met meer dan één team van een

het mogelijk dat een junior-debater invalt.

.

school deel te nemen? In principe is de inschrijving bij Op weg naar Het

Wat zijn de overeenkomsten en verschillen

Lagerhuis beperkt tot één team per school. De reden

tussen de provinciale V-Rede en de landelijke

hiervoor is dat we zoveel mogelijk scholen de kans

V-Rede?

willen geven om deel te nemen.

Overeenkomsten: De landelijke V-Rede en de provinciale V-Rede zijn de speechonderdelen bij

Uit hoeveel leerlingen bestaat een Op weg naar

Op weg naar Het Lagerhuis. Voor beide speeches

Het Lagerhuis-team?

is een aparte opdracht te vinden op de website.

Per schoollocatie (middelbare school of mbo-

Beide speeches hebben een maximale duur van

instelling) kan één team van tien debaters (en

150 seconden. Tijdens de voorronde vragen we aan

twee junior-debaters) deelnemen aan Op weg

iedere redenaar om zijn of haar speech op camera te

naar Het Lagerhuis. Junior-debaters kunnen in het

laten opnemen door een cameraman van de VARA.

kader van opleiding de wedstrijd als toeschouwer

Scouts van de VARA en Het Debatbureau bekijken alle

meemaken.

speeches en selecteren de twee beste speeches van de dag voor een ‘battle’ tijdens de finaleronde. De

Wat is de precieze rol van de junior-debaters?

winnaar plaatst zich voor de landelijke selectieronde

De junior-debater is een leerling die niet behoort tot

in Hilversum. De drie beste redenaars van Nederland

zijn uiteindelijk terug te zien in de televisie uitzending

Is het toegestaan om een leerling die geen deel

van Op weg naar Het Lagerhuis. Iedere school wordt

uitmaakt van het debatteam (10 debaters) de

gevraagd om twee kandidaten af te vaardigen voor

speechonderdelen te laten uitvoeren?

de landelijke V-Rede.

Dat is toegestaan. Let wel: omwille van de maximale deelnemerscapaciteit van de debatlocaties mogen

Verschillen:

De

landelijke V-Rede

is

een

er in totaal niet meer dan twaalf leerlingen per

wedstrijdonderdeel tijdens de eerste wedstrijdronde

schoollocatie worden afgevaardigd. Uitzonderingen

van Op weg naar Het Lagerhuis én kandidaten kunnen

hierop zijn alleen mogelijk in overleg met de

zich met de landelijke V-Rede individueel plaatsen

organisatie.

voor de landelijke finaleronde door hun speech te laten opnemen op camera. De opdracht voor deze

Hoe zien de landelijke finales eruit?

speech heeft een mondiaal thema.

Zestien scholen spelen in Hilversum tegen elkaar in de achtste finales. Vanaf dan is het er op of er

De provinciale V-Rede is een zelfstandige

onder. Win je de wedstrijd dan speel je door in de

speechwedstrijd en de opdracht voor de speech

volgende ronde. Zo wordt er toegewerkt naar de

heeft een provinciaal thema. Leerlingen krijgen

finale met bijbehorende tv-uitzending. De scholen

de mogelijkheid om voorafgaand de provinciale

die hun voorronde weten te winnen worden vanzelf

voorronde hun provinciale V-Rede op video in te sturen

geïnformeerd over de landelijke finales.

naar Op weg naar Het Lagerhuis. Deze video’s worden door een jury beoordeeld en tijdens de voorronde van

Ik heb een andere vraag. Wat nu?

Op weg naar Het Lagerhuis wordt de beste provinciale

Op de website van Op weg naar Het Lagerhuis wordt

V-Rede aan het begin van de dag bekendgemaakt. De

deze lijst aangevuld met vragen die binnenkomen.

jongere met de beste provinciale V-Rede wint een ‘live’

Mocht deze lijst ook geen soelaas bieden, dan

optreden voor een bomvolle zaal en een unieke Op

kunt u contact opnemen met Het Debatbureau,

weg naar Het Lagerhuis speechkit.

de organiserende partner van de wedstrijd. Vragen

kunnen per e-mail worden gesteld of via het contactformulier op de website.

21

22

Partners bij de voorrondes


Speeldata

23

Alle wedstrijddata zijn onder voorbehoud van wijzigingen

Zuid-Holland (dag I)

Drenthe

Flevoland

Noord-Holland (dag II)

Utrecht

Groningen

Gelderland (dag I)

Zeeland

Gelderland (dag II)

Limburg

Friesland

Noord-Brabant

Noord-Holland (dag I)

Zuid-Holland (dag II)

Overijssel

Landelijke finales

vrijdag 16 januari

donderdag 22 januari

vrijdag 23 januari

donderdag 5 februari

vrijdag 6 februari

maandag 9 februari

woensdag 11 februari


dinsdag 17 februari


vrijdag 20 februari

dinsdag 24 februari


vrijdag 27 februari

vrijdag 6 maart

nog bekend te maken


24

Bijlage

Voorbeeld chronologisch programma provinciale voorronde


TIJD

ACTIVITEIT

BESCHRIJVING

09.30 uur

Registratie

Elk team wordt verzocht bij binnenkomst zich direct te registreren bij de inschrijfbalie.

10.15 uur

Opening en loting

vanaf 10.30 uur

Filmopnames V-Rede door VARA

10.45 uur

Ronde 1 OWNHL

Plenaire opening en loting voor de provinciale voorronde van Op weg naar Het Lagerhuis. Gedurende de hele dag kunnen deelnemers hun V-Rede laten opnemen door de VARA. De beste V-Redenaars maken tevens kans om tijdens de uitzending van de landelijke finale hun V-Rede op tv terug te zien. Tijdens elke wedstrijdronde van Op weg naar Het Lagerhuis worden drie wedstrijdonderdelen gespeeld. De eerste wedstrijdronde van Op weg naar Het Lagerhuis bestaat uit de V-Rede, het vaste rollen debat en het 360-graden debat, tenzij dit door omstandigheden niet mogelijk is.


25

26

TIJD

ACTIVITEIT

BESCHRIJVING

11.45 uur

Ronde 2 OWNHL

De tweede wedstrijdronde van Op weg naar Het Lagerhuis bestaat uit het vaste rollen debat, het 1-op-1 debat en het 360-graden debat.

12.45 uur 13.15 uur

Lunch Ronde 3 OWNHL

14.00 uur

Uitslagen

14.15 uur

Ronde 4 (halve finale)

15.00 uur tot uiterlijk 16.30 uur

Ronde 5 (finale)


De derde wedstrijdronde van Op weg naar Het Lagerhuis bestaat uit het vaste rollen debat, het 1-op-1 debat en het 360-graden debat. De bekendmaking van de halve finalisten. Debatteams die niet in de halve finale staan mogen in het publiek plaatsnemen voor de halve finale en finale. Graag zelfs! De vier beste debatteams spelen de halve finales. De halve finale bestaat uit één debatonderdeel. Dit is het vaste rollen debat. De finale van de provinciale voorronde van Op weg naar Het Lagerhuis en de prijsuitreiking.

27


28

Het vfonds wenst de deelnemers van Op weg naar Het Lagerhuis veel succes! “We moeten onze vrijheid niet voor lief nemen. Het vfonds wil daarom het maatschappelijke debat over vrede en veiligheid op gang brengen en houden. HOPE XXL past daarom uitstekend bij de doelstelling van het vfonds om bij te dragen aan vrede, democratie en rechtsstaat. De Op weg naar Het Lagerhuis debatten activeren deze discussie en prikkelen studenten om actief bezig te zijn met de vrede. Daarom steunen we OWNHL. Investeren in vrede. Je kunt er niet vroeg genoeg mee beginnen.”

Ton Heerts, directeur vfonds

Het vfonds (Nationaal Fonds voor Vrede, Vrijheid en Veteranenzorg) zet zich in voor oorlogs- en dienstslachtoffers van de Nederlandse overheid waar ook ter wereld. Het vfonds richt zich vooral op het vergroten van de erkenning en waardering voor veteranen, het herinneren van oorlogen, herdenken van slachtoffers en het vieren van bevrijding. Daarnaast zet het vfonds zich in voor vrede, democratie en rechtsstaat.

Colofon

29

HANDLEIDING OP WEG NAAR HET LAGERHUIS 17e editie:, 2014:5 Tekst Op weg naar Het Lagerhuis Foto’s Amrah Schotanus: voorkant, 4, 8 ,10, 12, 15, 18-2, 19-1, 19-2, 19-3, 19-4 , 27; VARA | Lilian van Rooij: 6, 9,17; Provincie Limburg | Alf Mertens: 18-1, 18-3; Provincie Noord-Brabant | Wim Hollemans: inleg, 18-4; Alain Dikken: 1; Anne Makaske: 10; Provincie Zuid-Holland | Rene Zoetemelk: achterkant. Correspondentieadres Het Debatbureau Javastraat 30c 2585 AP Den Haag

Op weg naar Het Lagerhuis dankt de volgende provincies voor het

070 - 212 1904

mede mogelijk maken van het evenement: Drenthe, Flevoland,

(e) [email protected]

Friesland, Gelderland, Groningen, Limburg, Noord-Brabant,

(w) www.ownhlagerhuis.nl

Noord-Holland, Overijssel, Utrecht en Zeeland.

Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door het vfonds met middelen uit de Nationale Postcode Loterij. Het vfonds ondersteunt projecten die betrokkenheid bij democratie, grondrechten en rechtsstaat aanwakkeren en de internationale rechtsorde, en de Nederlandse inzet in dat kader, onder de aandacht brengen.

HANDLEIDING OP WEG NAAR HET LAGERHUIS

Recommend Documents