Handleiding bij de Blauwe Week

Handleiding bij de Blauwe Week

(c) WWF-Canon / Tanya PETERSEN

WWF-Vlaanderen vzw Els Coolen E. Jacqmainlaan 90 1000 Brussel

Tel: +32 2 340 09 99 Direct: +32 2 340 09 41 Fax: +32 2 340.09.77 [email protected] www.wwf.be


-1-

Inleiding Het water dat je daarnet gedronken hebt … komt misschien wel uit de Himalaya. Het water dat je vandaag door de gootsteen laat lopen, vloeit terug naar zee en komt later – wie weet – terecht in het glas van een Peruviaan. Water stoort zich niet aan grenzen. Daarom is het een zaak voor alle mensen. Slechts een heel klein deel van de totale watervoorraad is beschikbaar voor menselijk verbruik. Deze voorraad is bovendien onevenredig verdeeld over de wereld. Daar komt nog bij dat in België de kwaliteit van het water een probleem is. We moeten dus heel voorzichtig met onze watervoorraad omspringen. Het dagelijks waterverbruik per persoon in België is gemiddeld 113 liter. Stilaan vermindert dat, maar toch blijft het nog veel te hoog. En dat terwijl 17 % van de wereldbevolking helemaal geen toegang heeft tot drinkbaar water … Ook de kwaliteit van ons water verbetert, dankzij de grotere inspanningen op het vlak van waterzuivering. Maar ook daar is nog veel werk aan de winkel. Kortom: onze voorraad zuiver water is verre van onuitputtelijk. De Blauwe Week geeft aan tandems van lokale verenigingen en gemeentes de kans om een laagdrempelige watercampagne op te zetten. De koffer bevat het nodige materiaal en met een dosis creativiteit kan je er direct invliegen! Deze handleiding is zowel bedoeld voor gemeenten als voor lokale verenigingen die samen willen werken rond het thema ‘Water’. Ze bevat tips en materiaal om informatief of interactief te werken rond het thema. Met het materiaal dat bij dit pakket in de Tandemkoffer zit, kan iedereen zo aan de slag. Veel waterplezier! Els Coolen WWF

Cover:Women with water buckets, Bevala Village, Spiny Forest area, Madagascar (c) WWF-Canon / Tanya PETERSEN


-2-

Inhoud Wat zit er in deze handleiding? 1.

De Blauwe Week: Waarom? Wat houdt het project in (thema’s en mogelijkheden)?

2.

Communicatief Hoe communiceer je naar de bevolking over de Blauwe Week?

3.

Actief Welke activiteiten kan je tijdens de Blauwe week allemaal organiseren?

© Marc Sleen


I.

-3-

De Blauwe Week: waarom?

Waarom een watercampagne in je gemeente? Water is een thema dat steeds vaker in de actualiteit komt. Het gaat dan ook niet zo schitterend met onze eigen waterlopen en ook ons waterverbruik loopt de spuigaten uit. Zeker vergeleken met sommige landen waar mensen zelfs geen rechtstreekse toegang hebben tot zuiver, drinkbaar water. Dus wordt het tijd om ‘de burger’ bewust te maken van de rol die wijzelf hierin kunnen spelen. Spaarzamer omgaan met ons kostbare drinkwater is één ding. Maar we kunnen nog meer! Onze huishoudens spelen een grote rol bij de vervuiling van onze waterlopen. We zijn verantwoordelijk voor 38 % van de stikstoflozingen en 55 % van de fosforlozingen in onze rivieren. Die zijn vooral afkomstig van huishoudproducten: schoonmaak- was- en afwasmiddelen bevatten nog steeds te veel slecht afbreekbare stoffen die terecht komen in de riolering. Om de juiste informatie tot bij ‘de burger’ te krijgen, is het niet voldoende om een infosessie te organiseren. Met spaartips en info over productgebruik alleen krijg je niet zo snel een zaal vol. Dus geven we hier voldoende tips om dit thema aantrekkelijk voor te stellen: namelijk door een laagdrempelige campagne. Met een minimum aan materiaal kan je al een leuke campagne opstarten: hang op veelbezochte plaatsen leuke affiches uit, zet een kleine tentoonstelling op over water in de bibliotheek of het administratief centrum… er zijn veel mogelijkheden. Om er als tandem een leuke campagne van te maken kan je het combineren met een activiteit. Hang het campagnemateriaal op strategische plaatsen in het administratief centrum én in het lokaal van de vereniging (toiletten, wasplaats, douches…) of organiseer een open activiteit rond water. Verder vindt je alleszins voorbeelden genoeg om mee te beginnen! II.

Communicatief

Communicatie is het belangrijkste aspect van een geslaagde campagne. Artikels in het gemeentelijk infoblad, ledenblad van de vereniging en lokale pers maken de burger erop attent dat er een campagne loopt in de gemeente. In de bijlagen in de koffer zitten enkele voorbeelden van persteksten die je kan gebruiken hiervoor. Probeer ook de lokale pers warm te maken voor het aanbod, zodat iedereen op de hoogte is van de aankomende activiteiten. Om te beginnen kan je bijvoorbeeld de waterquiz in het infoblad van de gemeente publiceren. Een goede manier om de mensen te laten nadenken over hun eigen waterverbruik. Gebruik deze kanalen ook om de activiteit aan te kondigen en er veel reclame voor te maken. Hoe meer deelnemers, hoe succesvoller de campagne natuurlijk! Ook indien je een tentoonstelling opzet is communicatie heel belangrijk. Laat iedereen weten waar en wanneer de tentoonstelling te bezichtigen is en zorg voor een leuke opening waar de lokale pers op uitgenodigd wordt. III.

Actief

Dit hoofdstuk gaat dieper in op het organiseren van wateractiviteiten in je gemeente. Via deze activiteiten kan je de interesse van de leden van je vereniging opwekken voor het thema. Het thema water is immers veel breder dan iedereen denkt. Hieronder vindt je een waaier van mogelijkheden die je zelf, of met de hulp van de gemeente kan organiseren.


-4-

Wat kan je zoal doen? Er zijn vele mogelijkheden om iets te doen rond water. Je kan leuke tentoonstellingen organiseren, waterrecepties, infoavonden, bezoeken, wandelingen, noem maar op. Het is een kwestie van ideeën te zoeken die je deelnemers zullen interesseren. Kijk eerst welk publiek je wil bereiken en dan welke activiteit je daarvoor wil organiseren. Hieronder staan de mogelijkheden opgelijst per thema. Voor enkele is er een volledig draaiboek uitgewerkt. THEMA I: SPAARZAAM OMGAAN MET WATER 1. Organiseer een bezoek aan één van de volgende woningen, voorzieningen of installaties. Neem contact op met de gemeentelijke contactpersoon die je de namen kan bezorgen van woningen die een subsidieaanvraag hebben ingediend, en daarna met de eigenaar. Met actieve deelnemers kan je dit met de fiets of te voet doen! Het interessante hieraan is dat bewoners die interesse hebben om een regenwaterinstallatie te plaatsen, maar niet goed weten hoe eraan te beginnen, hier direct de praktische uitvoering zien! REGENWATERINSTALLATIE BEZOEK HUIS MET REGENWATERINSTALLATIE, waar regenwater aangesloten is op toilet(ten) en/of wasmachine. BEZOEK HUIS MET WATERSPAARZAME TOILETTEN, DOUCHEN EN KRANEN BEZOEK GEMEENTELIJK GEBOUW MET REGENWATERINSTALLATIE HUISHOUDAPPARATUUR BEZOEK HANDELAAR DIE MILIEUVRIENDELIJKE TOESTELLEN VERKOOPT. VRAAG OF HIJ/ZIJ UITLEG WIL GEVEN BIJ DE VOORDELEN VAN DE MILIEUVRIENDELIJKE TOESTELLEN INFILTRATIE BEZOEK WONING MET EEN IBA BEZOEK GEMEENTELIJK GEBOUW MET INFILTRATIEVOORZIENINGEN GROENDAKEN BEZOEK WONING MET GROENDAK BEZOEK GEMEENTELIJK GEBOUW MET GROENDAK 2. Bezoek met een groep het eco-huis te Antwerpen www.ecohuis.be , Kamp C te Westerlo (het provinciaal Centrum Duurzaam Bouwen en Wonen van de provincie Antwerpen) www.provant.be/kampc of het Centrum Duurzaam Bouwen te HeusdenZolder www.centrumduurzaambouwen.be . 3. Organiseer een actie rond duurzaam watergebruik in een school in de gemeente (voer met de scholieren een sensibiliserende campagne, tref maatregelen in het gebouw, etc.), in je vereniging (in het gebouw waar jullie elkaar ontmoeten, organiseer een spelmiddag voor de kinderen van de leden, etc.) . 4. Zet een watertentoonstelling op in de plaatselijke bibliotheek of in het cultureel centrum of in eender welk ander openbaar gebouw (ev. in het gemeentehuis). Je kan hiervoor de infofiches uit de koffer gebruiken over waterkwantiteit en waterkwaliteit. Vraag bv aan de gemeente om ze voor je te plastificeren. Je kan ook visueel voorstellen hoeveel water een gemiddelde Vlaming dagelijks verbruikt met emmers, flessen,


-5-

maatbekers, lepels etc. Je kan bij VMW ook een tentoonstelling ontlenen. Contacteer hiervoor [email protected] 5. Een ander leuk idee om bij zo’n tentoonstelling te doen zijn smaaktesten (zie draaiboek smaaktesten). Zet enkele kannen klaar die je merkt met een teken. Vul 1 van de kannen met leidingwater. Vul een andere kan met flessenwater en een derde met gefilterd leidingwater. Laat voorbijgangers proeven van de verschillende soorten water en vraag hen welke soort ze het lekkerst vinden. Vertel ze hierbij dat leidingwater perfect drinkbaar is! 6. Organiseer een ‘wateractiviteit’ in het kader van een andere gemeentelijke activiteit. Bvb op de kerstmarkt, in combinatie met dag van het Pajottenland, dag van het fruit, braderie, of andere feestelijkheden. Een leuke activiteit die je als vereniging kan doen én waarmee je geld kan ophalen is bijvoorbeeld auto’s wassen met regenwater. Je kan op een evenement ook een infostand bemannen waar je de geplastificeerde infofiches ophangt, een aantal ecologische schoonmaakproducten tentoonstelt,… 7. Daag je vereniging uit voor een Fata Morgana. De Dorpsschool in Kester (Gooik) gaf alvast het goede voorbeeld. Hun schepen van Leefmilieu daagde hen uit om de volgende uitdagingen aan te gaan: MAAK EEN KNUTSELWERKJE OVER WATER - MAAK EEN WATERLIED - MAAK EEN FOTOVERSLAG - BEDENK WATERTIPS - MAAK EEN COLLAGE OVER WATER - ONTWERP EEN AFFICHE + RECLAMEBORD - MAAK HEERLIJKE WATERDRANKJES - MIN.30 PERS. OP FATA MORGANA AVOND.

De waterreceptie bij de Fata Morgana avond in Gooik


-6-

THEMA II: WATER EN GEZONDHEID 1. Organiseer een bezoek aan één van de volgende woningen, voorzieningen of installaties. Neem hiervoor contact met de gemeentelijke contactpersoon, en daarna met de eigenaar. Voor actieve deelnemers kan je dit met de fiets doen! -

BEZOEK WATERZUIVERINGSSTATION ECOLOGISCHE TUIN OF OPENBAAR DOMEIN. BEDRIJF VAN ECOLOGISCHE PRODUCTEN: ECOVER, NATUURVERVENBEDRIJF, ETC. vraag de lijsten met adressen via WWF. HANDELSZAAK VAN SANITAIR (TOILETTEN, DOUCHES, KRANEN, ETC.) en bekijk het aanbod aan spaartoestellen SUPERMARKT MET AANDACHT VOOR HET GAMMA/DE PRIJZEN VAN NATUURVRIENDELIJKE EN –ONVRIENDELIJKE HUISHOUDPRODUCTEN. Indien er een natuurwinkel in je buurt is kan je een vergelijkend bezoek doen waarbij je het aanbod van ecologische producten in beide winkels vergelijkt.

2. Organiseer samen met een plaatselijke natuurbeweging (Natuurpunt, Velt, JNM, etc) een wandeling langs een natuurlijke waterloop. Laat de contactpersoon van de natuurbeweging een woordje doen over de natuurlijke waterloop (ecologie, waterkwaliteit, etc.) . Je lokale contactpersonen kan je vinden via hun websites. Of vraag eens na bij de MINA raad van je gemeente. www.natuurpunt.be www.velt.be www.JNM.be 3. Bezoek het eco-huis te Antwerpen, Kamp C te Westerlo (het provinciaal Centrum Duurzaam Bouwen en Wonen van de provincie Antwerpen) of het Centrum Duurzaam Bouwen te Heusden-Zolder 4. Bezoek een waterzuiveringsinstallatie of een watertoren in je buurt ANDERE WATERACTIVITEITEN DE MILIEUBOOT Het schip dat zich terecht milieuboot kan noemen, neemt je mee voor een boeiende en leerzame verkenningstocht op de Vlaamse rivieren en kanalen. Tijdens deze ontdekkingstocht kan je observeren, je kennis bijschaven, actief meedenken en meewerken. Je maakt intensief kennis met de waterloop waarop je vaart. Je ontdekt het leven en het landschap langs de oevers, de rivieren en beken in de buurt. Regelmatig nemen de begeleiders waterstalen die ze dan samen met de deelnemers in het laboratorium onderzoeken. Zo kan je zien hoe het gesteld is met de waterkwaliteit. De begeleiders plaatsen al die gegevens in de ruimere context van de water- en milieuproblematiek. Samen wordt gezocht naar oorzaken, oplossingen en mogelijkheden om er zelf iets aan te doen. Tijdens de tocht maken de Milieubootbegeleiders gebruik van audiovisueel materiaal, aquaria, een laboratorium en een tentoonstelling. Meer info op www.milieuboot.be of via [email protected]


-7-

UITGEWERKT DRAAIBOEK BEZOEK EEN WONING MET REGENWATERINSTALLATIE Deze activiteit is een ideale manier om leden van je vereniging die graag een regenwaterinstallatie zouden willen plaatsen concreet te informeren. Bovendien kan je met deze activiteit ook deelnemers die niet van plan waren om een regenwaterinstallatie te plaatsen, overtuigen. Je kan bij dit bezoek eventueel een infosessie plannen, gegeven door WWF. Bij deze infosessie wordt dieper ingegaan op hoe je thuis spaarzaam kan omgaan met water. Je kan ook infofiches en tipfiches aanvragen bij WWF die je tijdens het bezoek kan uitdelen aan de deelnemers. Voorbereiding vraag aan de milieu- of duurzaamheidsambtenaar van de gemeente de lijst met adressen van inwoners die een subsidie ontvingen voor een regenwaterinstallatie. Indien de ambtenaar deze adressen niet kan vrijgeven, vraag hem of haar dan om zelf contact op te nemen met deze mensen om hen te vragen of ze hun huis eens zouden willen openstellen voor een bezoek van je vereniging. Geef op voorhand door om hoeveel bezoekers het zou gaan (doe desnoods een schatting)! Indien er iemand gevonden is die jullie wil en kan ontvangen, neem er dan zelf contact mee op om concrete afspraken te maken. Leg een datum vast die zowel voor de leden van je vereniging als voor de contactpersoon mogelijk is. Vraag hoe hij of zij het bezoek graag zien gebeuren: in kleinere groepjes, waar ligt de pomp, kunnen jullie de aansluiting op de leidingen bekijken, kan hij of zij meer informatie geven over installatie, kostprijs, voordelen, nadelen? Plan de activiteit: o Hoe gaan jullie er naartoe? Kies indien mogelijk voor de fiets! o Om hoe laat vertrekken jullie en waar o Maak een persoonlijke uitnodiging voor de leden van je vereniging o Maak een leuke affiche om het bezoek aan te kondigen o Hou bij wie zich heeft ingeschreven o Indien je meer inschrijvingen hebt dan was afgesproken, contacteer dan even de contactpersoon om te zien of dit een probleem is. Voor het vertrek -

Deel voor het vertrek de infofiches (aan te vragen bij WWF) uit aan de deelnemers en overloop ze even. Sta stil bij de fiche over het gebruik van regenwater

Tijdens het bezoek bedank de eigenaar in naam van iedereen om het bezoek mogelijk te maken. Geef hem of heer eventueel een kleine attentie Geef het woord aan de eigenaar, stel eventueel vragen Indien tijdens de uitleg dingen aan bod komen die ook op de fiches staan, zeg dit dan ook aan de groep ORGANISEER EEN WATERTENTOONSTELLING Voorbereiding print de fiches uit de koffer af en plastificeer ze (vraag dit eventueel aan de gemeente) voorzie het materiaal van de smaaktesten schrijf enkele weken op voorhand een teken-, schilder- of knutselwedstrijd uit bij de kinderen van de vereniging, of vraag aan een school in de buurt om hieraan mee te doen. De winnende werkjes krijgen een plaats op de tentoonstelling

Handleiding bij de Blauwe Week -

-

-8-

contacteer eventueel de VMW (Vlaamse maatschappij voor water) om bij hen een tentoonstelling uit te lenen. De tentoonstelling is gratis, maar je moet er wel zelf een verzekering voor afsluiten. Vraag aan een lokale doe-het-zelf zaak of handelaar in bouwmaterialen om enkele duurzame toepassingen als tentoonstellingsmateriaal uit te lenen (spaardouchekop, bruismondstukken, eengreepskranen, mengkranen, materiaal voor hemelwaterinstallatie…). Maak duidelijke afspraken over de duur van de uitleenperiode, eventuele verzekering. Misschien kan er ook een expert uitleg geven bij de toepassingen? Zoek een geschikte locatie om een al dan niet bemande tentoonstelling te plaatsen (bibliotheek, cultureel centrum, winkelcentrum, gemeentehuis…)

Communicatie maak een leuke uitnodiging, of affiche die je kan laten opnemen in het gemeentelijk infoblad. Verstuur of mail ze naar mogelijke geïnteresseerden Zorg voor een officiële opening met bijvoorbeeld de leerlingen die de tekeningen gemaakt hebben Schrijf en verstuur een persbericht voor de opening zodat de lokale pers er weet van heeft Tentoonstelling maak de nodige afspraken omtrent de locatie: benodigde plaats, materiaal, elektriciteit, water zorg voor vervoer om het grotere materiaal ter plekke te krijgen maak afspraken met medewerkers om dagelijks het materiaal klaar te zetten, of om de stand te bemannen. Indien je materiaal uitleent, zorg dan dat het bewaakt wordt! maak de stand/tentoonstelling visueel aantrekkelijk: veel foto’s of materialen. De tekst en uitleg krijgen bezoekers dan aan de stand zelf via folders, de fiches, of door diegene die de stand bemand. Zorg voor een ‘speciale dag’ waarop een expert uitleg komt geven over bijvoorbeeld regenwaterinstallaties, groendaken of andere thema’s.

Een watertentoonstelling in de kleuterschool in Asse in 2004.

Handleiding bij de Blauwe Week

Recommend Documents