1
Voorwoord Na de mooie, warme nazomer zijn we nu dan toch in de herfst beland. Sinterklaas is nauwelijks scheep gegaan naar zijn paleis in Spanje en de zwarte Pieten hebben zich nog maar nauwelijks afgeschminkt of de Kerstman overheerst het straat- en winkelbeeld. De pepernoten liggen in de opruiming, maar de boterletters zijn reeds in de aanbieding. De kerstdecoraties voor woon- en slaapkamers gaan als warme broodjes over de toonbank. En dat allemaal om de kerstdagen nóg feestelijker te maken. Maar niet voor iedereen zijn de “feestdagen” zo feestelijk als supermarkten en banketbakkers en kerstboomverkopers ons willen laten geloven. In oktober stond “de week van de eenzaamheid” op de kalender. Maar juist in december knaagt de eenzaamheid aan de harten van vele mensen - niet alléén ouderen - die met Kerst en met Oud- en Nieuwjaar in hun eentje de uren aan zich voorbij zien trekken. De Bornkrant biedt haar lezers een dubbelnummer aan met informatie, een puzzel, allerlei verhalen ter lering en vermaak, een kerstverhaal en nog veel méér. We wensen al onze lezers met dit december/januarinummer een paar uur verstrooiing toe. Misschien blijft er dan nog bij deze of gene een paar uurtjes over om een eenzaam mens aandacht te geven. De redactie wenst alle lezers en lezeressen goede kerstdagen toe en een aangename wisseling van het jaar.
2
Handig Zelfstandig
Aflevering 4: Hulpmiddelen en tips bij het aantrekken van schoenen
In de eerste drie afleveringen van “HANDIG ZELFSTANDIG” las u onder andere over het aantrekken van kousen/sokken en panty’s, over de “helping hand” (die handige grijper) en hulpmiddelen bij het wassen en douchen. Bent u hierdoor al op ideeën gebracht? Misschien was er een oplossing voor u bij ? Als u graag informatie wilt over een ander specifiek onderwerp, dan horen wij dat graag van u. Deze keer gaat “Handig Zelfstandig” over het aantrekken van de schoenen. Als men problemen heeft met het bukken zijn veterschoenen echte ondingen. Want hoe krijgt men dan in hemelsnaam die veters dicht? Ook sandalen leveren problemen op, omdat het erg moeilijk kan zijn om de gespen dicht te krijgen. De meest eenvoudige oplossing is: instapschoenen dragen. Kijk in uw (schoenen)kast of u nog degelijke instappers heeft. Als u toevallig nieuwe schoenen moet kopen, probeer dan eens of u aan mooie instapschoenen kunt komen! Bij instapschoenen kan het zijn dat u met de voet niet goed erin kunt komen en eigenlijk een schoenlepel zou moeten gebruiken. Hiervoor is een lange schoenlepel erg handig. Deze zijn er in twee uitvoeringen: flexibel of niet flexibel (zie foto’s). Wilt u uw veterschoenen toch nog graag dragen, dan is het mogelijk om de veters aan te passen, door deze te vervangen door elastische veters. De elastische veters worden zoals gewone veters in de schoenen geregen en stevig gestrikt. Vervolgens kunnen de schoenen als instappers functioneren; de veters rekken mee en hoeven niet meer gestrikt te worden. Eventueel kan de lange schoenlepel hier weer van pas komen bij het aantrekken. En valt de tong van de schoen steeds naar binnen? Vraag dan de schoenmaker om de tong met een paar stiksteekjes vast te zetten aan de binnenkant van de schoen. Ook mensen die nog wel goed kunnen bukken, maar die hun handen niet meer goed kunnen gebruiken (bv. door reuma of verlamming) kunnen profijt hebben van elastische veters. Er is zelfs een trucje om éénhandig je veters te kunnen strikken en er zijn ook nog andere hulpmiddeltjes beschikbaar die het aantrekken van de schoenen kunnen vereenvoudigen. Indien u denkt “zo’n lange schoenlepel of elastische veters lijken mij wel handig”, dan is het mogelijk om deze via “Ergotherapie Thuis Sutfene” uit te proberen. Bij goed bevallen kunt u ze zelf aanschaffen. Ze zijn te koop voor enkele euro’s bij bv. Blokker, Action, thuiszorgwinkel of schoenmaker. Ook voor andere “schoenproblemen” kunt u bij ons terecht. Ergotherapie wordt vergoed vanuit uw basisverzekering. Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met het volgende telefoonnummer: 0575-594 171.
Bereikbaarheid Perspectief Zutphen
Met ingang van 1 oktober is de bereikbaarheid van Perspectief Zutphen veranderd. Onze medewerkers zijn vanaf deze datum via een direct, vast nummer (rechtstreeks) bereikbaar of via het algemene nummer en vervolgens een keuzemenu. Er is geen secretariaat meer die doorverbindt.
Bereikbaarheid Dienst
Telefoonnummer
Bereikbaarheid
Sociaal werk
0575 - 519 613 toets 0 0575 596 296
maandag t/m vrijdag 09.00 – 17.00 uur maandag t/m donderdag 09.00 – 15.00 uur vrijdag 09.00 -13.00 uur maandag t/m donderdag 08.30 – 12.30 uur maandag t/m donderdag 09.00 – 13.00 uur maandag t/m donderdag 09.00 – 13.00 uur
Vrijwilligerscentrale Zutphen
Waarom deze keuze?
Wij hebben voor deze manier van werken gekozen om een betere bereikbaarheid voor onze klanten te kunnen garanderen. Daarnaast zijn bijvoorbeeld de Vrijwilligerscentrale en Buurtservice nu ook rechtstreeks bereikbaar. De nieuwe structuur maakt onze organisatie flexibeler en zorgt ervoor dat medewerkers vanaf elke locatie hun werk kunnen doen. Hier naast ziet u een overzicht van de telefoonnummers en de openingstijden.
Buurtservice
0575 570 454
Buurtbemiddeling
0575 519 613 toets 1, dan 1 0575 519 613 toets 1, dan 2
VVE Peuterwerk
3
De inleverdata kopij
U kunt de kopij voor de Bornkrant in 2015 inzenden naar:
[email protected] tot de volgende data: 8 januari voor Bornkrant 2, maand februari 5 februari voor Bornkrant 3, maand maart 5 maart voor Bornkrant 4, maand april 9 april voor Bornkrant 5, maand mei 7 mei voor Bornkrant 6, maand juni 6 augustus voor Bornkrant 7, maand september 10 september voor Bornkrant 8, maand oktober 8 oktober voor Bornkrant 9, maand november 5 november voor Bornkrant 10 en 1, maanden december en januari. De Bornkrant wordt aan het eind van de maand afgeleverd door de drukkerij en daarna verspreid. De redactie beslist in de redactievergadering of een tekst/foto geplaatst kan worden en of er aanpassingen nodig zijn. Tekst in Word en foto apart in bijlage aanleveren in JPEG bestand. De tekst moet worden ingeleverd met uw naam en adres/ telefoonnummer of e-mailadres. Wilt u liever uw naam niet onder een inzending, dat is mogelijk, uw gegevens blijven dan alleen bekend bij de redactie. De redactie gaat vertrouwelijk met de gegevens om.
Programma Alzheimer café Zutphen
Aan het begin even een stukje algemene informatie. Een Alzheimer Café is een maandelijkse informele bijeenkomst voor patiënten, familieleden, vrienden, hulpverleners en andere belangstellenden. Tijdens iedere Alzheimer Café staat een thema centraal. Iedereen die vragen heeft over dementie kan bij het Alzheimer Café terecht. De gasten praten met elkaar over hun ervaringen m.b.t. dementie. Iedereen is van harte welkom. U hoeft zich niet aan te melden en de toegang is gratis. Datum: 17 december Thema: Café in kerstsfeer Het café vindt in Zutphen plaats elke derde woensdag van de maand tussen 19.00 en 21.00 uur. Locatie: Bruin Café “de Buren”, De Singel Lunette, Coehoornsingel 3, 7201 AA Zutphen Informatie Alzheimer Café Zutphen: mevrouw Carla Brands, telefoon: 06-46 54 01 41 e-mail:
[email protected] website: www.alzheimer-nederland.nl/zuphen
Pluim
Zorgt een familielid, buur of vriend belangeloos voor u?
Dit is uw kans om hen te verrassen met een Pluim als blijk van waardering voor hun inzet en steun. De Pluim bestaat uit een lokale waardebon. Aanmelden kan bij Perspectief via:
[email protected] of 0575-596 296 of via de speciale antwoordkaarten. Alle aanmeldingen worden verzameld en vanaf 15 december krijgt deze persoon de waardebon van Perspectief namens u voor alles wat hij/zij als mantelzorger voor u doet. Aanmelden kan tot 12 december en op basis van beschikbaarheid. advertentie
Gildelezingen
december 2014 en januari 2015
Plaats: restaurant van woon- en zorgcentrum St. Elisabeth, Geweldigershoek 39 in Zutphen. Tijd: van 14.00 tot ca.16.00 uur. De lezingen zijn voor iedereen vrij toegankelijk. U hoeft zich vooraf niet op te geven. Kosten: een vrijwillige bijdrage. Meer informatie vindt u op de website: www.gilde-zutphen.nl/gildelezingen. Datum: 10 december 2014 Thema: Van Blues tot Mainstream Spreker: De heer Jan Huese, aanvoerder van het combo The Old Chaps Datum: 28 januari 2015 Thema: Zutphense portrettekenaars van “Het Palet” Spreker: De heer Wil Sprengers, een van de portrettekenaars U bent van harte welkom
4
Gregoriaanse Adventsvespers in St. Janskerk
Op de vier zondagen van de Adventstijd, 30 november, 7,14 en 21 december verzorgt het Gregoriaans Getijdenkoor, voor het twintigste jaar alweer, om 17.00 uur de gezongen Gregoriaanse Vespers in de sfeervolle St. Janskerk. De Vespers is het avondgebed bij het overgaan van de dag naar de nacht op het moment dat het licht in onze streken afneemt en de lichten worden ontstoken. Voor de Adventstijd geldt dat des te meer, de dagen worden korter en de behoefte naar nieuw licht neemt toe. Het is daarnaast het belangrijkste van de dagelijkse kerkelijk getijden, zoals die nog altijd in tal van kloosters en abdijen wordt gezongen. In de stilte en rust van de Vespers komt de verwachting naar dat nieuwe licht in tekst en gezangen tot uiting. U wordt hiervoor van harte uitgenodigd. Gregoriaans Getijdenkoor St. Jan Zutphen Wim M.M. Laurensse
Wie zal het zijn: De Kerstman of Sinterklaas Hoe zit het nu precies? Wie of wat komt ons fêteren? Die ene of die andere? Zeg ons welke van deze heren.
De één komt per boot, de ander per slee. Maar beide brengen geschenken mee! De één spreekt Fins, de ander spreekt Spaans. Maar dat is snel vertaald doorgaans. De één heeft een rendier, de ander een paard. Maar beide dragen een witte baard! Misschien zijn zij wel familie van elkaar, misschien wel twee broers, nietwaar? Hun echte band is nog nimmer achterhaald. Misschien is hun bestaan slechts cultureel bepaald. Maar het belangrijkste is: beiden zorgen voor veel pret Zij brengen plezier. Zó is het maar net. Zelfs senioortjes zijn dol op hun feest. Zij voelen zich jong, zoals zij ooit zijn geweest! Hoera, hoera voor beiden, met of zonder Pieten. Dank voor jullie komst: wij gaan er fijn van genieten. F.H.
Zo werd ik vrijwilliger bij de Algemene Hulpdienst
Dit voorjaar groeide mijn tuin bijna dicht. Door allerlei lichamelijk ongemak kon ik het zelf niet meer bij houden, maar er moest wel iets gebeuren want ik begon aardig op Doornroosje te lijken. Dus belde ik de algemene hulpdienst en die stuurde mij een prins op een stalen ros, gewapend met greep en snoeischaar. Hij bekeek de tuin, bromde:”tja,het is veel werk. Kom er maar bij zitten en zeg hoe je het hebben wil. Vervolgens ging hij flink aan de slag en werd mijn tuin weer een paradijsje en ik een blij mens. Toen bedacht ik dat ik wel iets terug kon doen met datgene wat ik nog wel kan. Ik heb gemeld dat ik onder andere mensen naar het ziekenhuis kan brengen. Gevraagd werd toen of het ook wel verder weg mocht zijn dan Zutphen en ik zei daar “ja” op. Een paar dagen later kwam er een telefoontje: ”wil je met twee vluchtelingen uit een heel ver land naar een dorp in Limburg? Nu tuf ik om de paar weken met alleraardigste mensen naar het zuiden. We vertellen elkaar over onze cultuur, ons eten en klimaat en leren veel van elkaar. Telkens stap ik met veel plezier in de auto, soms al om zes uur ‘s morgens, zodat we om acht uur in Limburg kunnen zijn. Intussen breng ik ook mensen in Zutphen naar het ziekenhuis en ga ik een keer per week naar een mevrouw die haar buurt niet meer uit kwam. Samen gaan we op stap, kletsen honderd uit en hebben veel plezier. Kortom, mijn aanmelding bij de Algemene Hulpdienst heeft me veel goeds gebracht. Ik ontmoet veel aardige mensen, kom zelf (nog) meer de deur uit en mijn vrienden zeggen dat ik straal. Mijn liefje, wat wil je nog meer. Ank Petermann
5
Drie arme koningen door Willem Wilmink
Drie koningen moesten naar Bethlehem rijden, hun karretje ging langs berg en dal, Een ster in de nacht zou hen steeds begeleiden tot aan dat kindje daarginds in de stal. Ze gingen op reis, blijmoedig van hart, twee waren er wit en een was er zwart. Ze hadden voor ‘t kindje cadeaus meegenomen: een had speculaas in de vorm van een pop, de tweede was op de gedachte gekomen van zeven kilo Engels drop. En de zwarte koning uit verre land had heerlijke rijst met kousenband. Elke dag moesten die koningen eten, want anders gingen die koningen dood. Dus lieten zij bij alle woningen weten: wij hebben behoefte aan melk en brood. ‘t Ging allemaal prima, tot in de woestijn, waar bijzonder weinig woningen zijn. Toen hebben ze stil bij elkander gezeten: wat moesten ze doen? De pop en de drop en de rijst met kousenband op gaan eten? Jawel hoor, ze aten het allemaal op. Kotsmisselijk zijn ze toen verder gegaan tot waar de ster bleef stille staan. “Maria! Wij hadden elk een cadeautje, maar we aten het allemaal op ...” En het Christuskind zat daar in zijn blootje en vond het een prachtige mop. Dat Christuskind, zo klein en teer, dat lachte toen voor de eerste keer. Sindsdien zijn de moeders taarten gaan bakken en in elke taart zit een boon. Heeft er dan iemand zo’n boontje te pakken, dan krijgt ie een koningskroon. En zo wed Filips koning van Spanje en zo komen wij aan ons huis van Oranje.
Buurtservice en Zozijn werken samen in de Martinet
In juli is er een nieuwe Buurtbeheerploeg gestart die werkt vanuit de gemeenschappelijke ruimte in de Martinet aan de Martinetsingel (het voormalig dienstencentrum van ouderen). Deze Buurtbeheerploeg is bijzonder omdat hierin 4 mensen van Zozijn samenwerken met 2 vrijwilligers van Buurtservice. Deze Buurtbeheerploeg heeft haar werkzaamheden in de binnenstad en richt zich nu op het schoonhouden van de buurt. Op deze manier wordt ervaring opgedaan in het bieden van dagbestedingsplekken in samenwerking met vrijwilligers. Voordat deze pilot kon worden gestart moest er
natuurlijk het nodige geregeld en afgesproken worden. Hierbij was het prettig om de positieve inzet van zowel Woonbedrijf Ieder1 als de St. Diensten Centra Zutphen te ervaren. Er wordt nu één ochtend per week gewerkt en het is de bedoeling om dit op korte termijn uit te breiden. We denken hierbij aan uitbreiding van de werkzaamheden voor de buurtbeheerploeg, maar ook aan het starten van activiteiten in de Martinet zelf. Dit laatste gaat in nauwe samenspraak en samenwerking met de bewoners van de Martinet.
Personenalarmering
De ouderen willen en zullen in de toekomst langer zelfstandig blijven wonen. Wordt u minder mobiel, woont u alleen en voelt u zich om meerdere redenen minder veilig in eigen huis. Probeer dan met een personenalarmering het veilige gevoel weer terug te krijgen. Dan kunt u in eigen huis blijven wonen. Hoe werkt een personenalarmering
Als u een personenalarmering neemt, wordt bij u thuis een alarmeringstoestel geplaatst door een professioneel bedrijf. U neemt een abonnement. Aansluiting met andere apparaten is mogelijk. U krijgt een alarmknop in de vorm van halszender/ armbandzender, die u kunt dragen. Is er iets mits en heeft u hulp nodig dan is één druk op de alarmknop voldoende om contact te maken met de centralist/ verpleegkundige. Deze schakelt voor u hulp in, nadat u verteld hebt wat er aan de hand is. Krijgt de centralist geen contact met u dan wordt iemand ingeschakeld, die naar u toekomt. De hulp is 24 uur per dag en zeven dagen per week aanwezig. Zij staan voor u klaar. Uw medische achtergrond speelt geen rol en van welke organisatie u hulp ontvangt ook niet. De soorten hulp:
• Sleuteladressen. Familie of een kennis wordt ingeschakeld als u hulp nodig heeft. Dit heet sleuteladressen. Zij wonen bij u in de buurt. • Professionele hulp. Een deskundige verzorger of verpleegkundige komt naar u toe. Hiervoor betaalt u € 15,10 per maand. Tarieven
Voor personenalarmering met 3 sleuteladressen betaalt u de huur van € 18,60 per maand en alarmeringstoestel en verbinding staan klaar. De plaatsing van het toestel kost u een eenmalig bedrag van € 70,00 incl. BTW. Aanmelden en meer informatie
Wilt u zich aanmelden of wilt u meer informatie over personenalarmering en en zorgopvolging van Verian. Belt u dan met onze zorglijn via telefoonnummer 0900 – 92 55. De zorglijn is 7 dagen per week, 24 per dag bereikbaar. Verian, Postbus 1032, 7301 BG Apeldoorn e-mail: personenalarmeringverian.nl Internet: www.verian.nl
6
Herinneringen aan decembermaanden Zoals velen van u weten hadden mijn grootouders, ouders en later mijn broer en schoonzus een banketbakkerij in de Turfstraat. December was voor hen een drukke maand en automatisch help je mee. In dit verhaal kijk ik daar op terug. Tijdens de feestweken, die in september in Zutphen gehouden werden, begon vader met het bakken van speculaas. Door veel mensen werd daar reikhalzend naar uitgekeken. Niet voor niets want de speculaas was één van de producten waar de firma om bekend stond en dat vooral vanwege het unieke kruidenrecept. Heel veel mensen kwamen van heinde en verre deze lekkernij halen. Niet alleen in huis, maar ook in de naaste omgeving daarvan, verspreidde de speculaasgeur zich en de mensen stonden al snel in de winkel om speculaas te kopen. Begin november werd begonnen met het uitpakken van het kantoortje achter de winkel. Daar werd de Sint Sint-Nicolaas ingericht. Een gebruik dat de fa. Kreijenbroek van begin (1868) tot eind (1998) in ere heeft gehouden. Op tafels werden allerlei borstplaten, chocolade- en marsepein surprises, speculaas- en taaipoppen uitgestald. Op schappen aan de zijkant stonden de chocoladeletters. Het marsepein werk werd zelf gemaakt en dat kostte heel wat avonden extra werk, want het moest gebeuren naast het gewone werk en was voor een heel groot deel handwerk. Alles moest ingepakt worden en moeder zorgde er voor dat elke chocoladeletter, stuk marsepein of wat dan ook verpakt werd in sinterklaaspapier. De dag voor de feestdagen werden lijsten voor de bakkerij gemaakt. Een secuur werkje. Want iedereen wilde de volgende dag wel datgene hebben wat besteld was. In de bakkerij was er hoogspanning. Er werden vooral veel banketletters gebakken. Een groot aantal letters van het alfabet passeerden de revue maar er waren ook beulingen, een o met een “tuutje” eraan. De laatste nacht werd voor een groot deel doorgewerkt. Vader vond het wel belangrijk dat iedereen een paar uur ging slapen. Het was hard werken maar niet ongezellig. Voor de werkenden was er altijd wat lekkers. Meestal wat hartigs. Soms werd er ’s nachts op het raam geklopt. Politie. Niet om te controleren, maar voor koffie met wat erbij. Ze waren ook niet vies van een gebakken eitje als dat zo uitkwam. Er werd ook wel eens een geintje met ze uitgehaald. Voorzichtig werd wel eens een hand op hun schouder gelegd met het verzoek om iets op te schuiven. Niet helemaal toevallig zat er aan die hand dan steevast wat meel dat goed te zien was op de donkerblauwe jassen. Veel van wat gemaakt werd, moest op Sinterklaasdag bezorgd worden. Vooral in de jaren veertig en vijftig en begin jaren zestig werd er heel veel bezorgd en alles per fiets en later per auto. Enkele mensen, waaronder mijn broer en ik reden de hele dag rond met één of meer kisten onder de arm met daarin de bestellingen.
Het weer was erg belangrijk op die dag. We hebben in de loop der jaren alle soorten weer meegemaakt; wind, veel wind, veel regen en soms sneeuw en gladheid. Plastic kleding was er in het begin nog niet. Daarom moesten we ons bij slecht weer wel eens een paar keer omkleden, want de gewone regenjassen waren niet altijd voldoende waterdicht. Tussen de middag was er eten voor alle medewerkers, meestal stamppot. Vaak was je op sinterklaasdag ‘s avonds zo rond zeven uur klaar. Daarna volgde kerst. De voorbereidingstijd daarvoor waren wat minder lang. De laatste dagen leken op die voor sinterklaas. Hoewel veel minder moest er toch wel het één en ander ingepakt worden. De nacht er voor werden de kerstkransen gebakken en opgemaakt. Heel in het begin werd er in de spijs ook kersen gedaan. Later niet meer, wel werden de staven en kransen versierd met bigarreaux en oranjesnippers. Dat stond fantastisch, over het opleggen zullen we het maar niet hebben. Ik heb het gevoel dat mijn handen nog pikken van de stroop die daaraan zat. Op de dag voor kerst moest bijna alles weer bezorgd worden. Dus weer de hele dag op de fiets en weer was je afhankelijk van de weergoden. Wat het bezorgen met kerst lastig maakte, waren de puddingen. Die werden aan het eind van de dag klaargemaakt voor bezorging en die moest je dan nog wegbrengen. Een pudding op een schaal opgespoten met slagroom, belegd met versieringen en sommige dan in het midden nog opgevuld met saus moest je in een kist onder de arm onbeschadigd bij de klant zien te krijgen. Meestal lukte dat wel. Daarnaast had je veel verlovingen op tweede kerstdag. Dus werden de “petit fours”, kleine gebakjes, de dag voor kerst op het laatst gemaakt en als laatste weggebracht. De meeste mensen hadden wel een koele kelder. Ik herinner me nog een keer dat ik met de laatste bestelling o.a. “petit fours” op weg was naar de Pagematestraat. Het had licht gesneeuwd en het was wat glad. Op de Emmerikseweg ging ik met fiets en al onderuit in of op de tramrails. Hoewel de schade beperkt bleef, moest ik er mee terug en
7
kon vader weer aan de slag. Waarna ik er weer mee op weg ging. Nu gelukkig zonder problemen. Op deze dag was je meestal later klaar dan met sinterklaas.
Gesponsord door
Last but not least volgde de oudejaarsdag. Dat vond ik de minst leuke. Er werden veel dingen in de frituur gebakken en die “geur” verspreidde zich door het hele huis. Indrukwekkend was de sortering artikelen die gemaakt werden. Dat varieerde van diverse soorten beignets, appelflappen, appelbollen en sneeuwballen naar bitterballen en kroketten, pasteitjes, ragoutbroodjes, nierbroodjes, Vol au Vents, hambroodjes en saucijzen. Er was één familie die van oudsher al bij opa en oma Kreijenbroek brooddeeg- saucijzen bestelde. De meesten van dat gezin waren naar elders verhuisd, maar een enkele bestelde ze nog ieder jaar. Aanvankelijk maakte opa Kreijenbroek ze nog. Ik zie hem nog bezig met een ouderwetse rolstok de plakjes brooddeeg uitrollen om daarin de gehaktrolletjes te vouwen. Later maakten vader of mijn broer deze toch wel erg lekkere saucijzen. Ze werden per post- of spoor- expresse verstuurd. Natuurlijk moest er ook nu veel bezorgd worden. De kunst was om alles voor half zeven bij de klanten te hebben. Zo niet dan had je goed pech. Om zeven uur begon de oudejaarsavonddienst in de kerk. Heel veel mensen, ook mensen die er anders bijna niet kwamen, gingen op die avond “ter kerke” en dus trof je ze niet meer thuis. In dat geval moest je na half negen het restant wegbrengen. Maar daarmee zat het karwei er nog niet op. Veel mensen lieten laat op de avond nog kroketten, bitterballen, ragoutbroodjes, pasteitjes saucijzen e.d. warm bezorgen. Dan kon je laat op de avond weer bij de warme kachel vandaan om met een vuurtrommel, die verwarmd werd door gloeiende briketten, op pad te gaan. Het is wel eens gebeurd dat ik om twaalf uur nog ergens achter op de Deventerweg zat, terug fietsend van de laatste warme bestelling. Maar met die vuurtrommels kon je ook spelen als het hard waaide en je er tegenin moest fietsen trok je de vuurlade er iets uit, je kreeg dan een hele vonkenregen achter je aan. Gelukkig besloten vader en moeder op een gegeven ogenblik dat de laatste bestelling niet na elf uur bezorgd kon worden. Ik wens u een goede en een smaakvolle decembermaand. Jan Kreijenbroek.
De volksmond over het weer Valt sneeuw op januari één,
en gaat zij na negen dagen nog niet heen, ligt zij negen weken achtereen.
advertentie
Kiest u voor de Polbeek? Dan kiest u voor een bruisende woonomgeving en hulp bij u aan huis met een van oorsprong humanistische signatuur. Wij zijn een leefgemeenschap waar ieder mens ertoe doet. Onze belofte is: zie…lach en leef. Telefoon: 0575-49 84 98 zie... lach en leef
advertentie
8
Rijbewijskeuring
Rijbewijskeuring voor 75+ plussers in Vorden, bij Sutfene en Regelzorg (locatie MFC Waterkracht, Ruys de Beerenbrouckstraat 106 te Zutphen). Het CBR raadt aan, om tenminste drie maanden vóór de vervaldatum van het huidige rijbewijs, actie te ondernemen voor de verkrijging van een nieuw exemplaar. Tip: Laat uw ogen meten voor u gekeurd wordt bv. door een opticien. Neem uw bril of contactlenzen mee. Tip: Zorg voor een formulier “eigen verklaring”, bij de gemeente te verkrijgen. Tip: Neem ochtendurine mee. Tip: Neem uw huidige rijbewijs mee. Rijbewijskeuring in Vorden; de 1e helft van 2015
Wie 75+ is moet zich voor een nieuw rijbewijs eens in de 5 jaar medisch laten keuren. De ouderenbonden in Vorden e.o. bieden deze keuring voor leden tegen een laag tarief aan van € 25, -. Locatie: Woon- Zorgcentrum Sensire ”de Wehme”, Nieuwstad 32 te Vorden. Maak tijdig een afspraak via mevr. S. de Vries, ANBO- Vorden. Tel. 0575-55 08 06. De keuringsdata voor de eerste helft van 2015: op zaterdagmiddag 31-1; 28-2; 28-3; 25-4; 30-5; 17-6. Sutfene Rijbewijskeuring voor 75+
Iedere 2e dinsdag van de maand biedt Sutfene 75-plussers uit Zutphen en omgeving rijbewijskeuringen aan. De kosten voor deze keuring bedragen € 30,00 inclusief BTW. De keuringen worden gehouden in De Lunette aan de Coehoornsingel 3, 7201 AA in Zutphen. Voor aanmeldingen kunt u contact opnemen met Behandelcentrum Sutfene, telefoon: 0575-594 171. Voor algemene informatie Dhr. Crijns, arts- specialist ouderengeneeskunde, telefoon: 06 23 055 689. Vertrouwde rijbewijskeuringen via Regelzorg Zutphen
75-plussers, chauffeurs jonger dan 70 jaar met C/D/E rijbewijs en overige automobilisten, die een rijbewijskeuring moeten ondergaan, kunnen in Zutphen terecht bij MFC Waterkracht aan de Ruys de Beerenbrouckstraat 106. Het tarief varieert van € 35, -. tot € 70, -. voor jongere chauffeurs. Een afspraak maakt u via 088-23 23 300. De check staat onder auspiciën van Regelzorg.
Rijvaardigheidheidsritten 50+ Veilig Verkeer Nederland, afd. Zutphen-Warnsveld, organiseert in samenwerking met Pearle Opticiens en Beter Horen, de jaarlijkse seniorenritten op vrijdag 27 maart 2015, vanuit het Zorgcentrum “Het Bornhof”, Hobbemakade 246 te Zutphen. De deelnemers maken met een rijadviseur in hun eigen auto een rit door de stad en omgeving en worden onderweg geconfronteerd met verschillende verkeerssituaties .De deskundige bijrijder let onder meer op rijstijl, kijktechniek, in- en uitvoegen, snelheid en gedrag bij kruisingen. Terug bij het zorgcentrum wordt besproken welke onderdelen van de rijvaardigheid kunnen worden verbeterd. Na afloop kunnen de senioren hun gezicht en hoorvermogen laten testen door medewerkers van Pearle Opticiens en Beter Horen. De avond tevoren op donderdag 26 maart 2015 vindt in genoemd zorgcentrum een voorlichtingsavond plaats, waarin alvast verkeerssituaties, verkeersregels en tekens worden toegelicht.
BROEM
Wilt U op 27 maart 2015 de rijvaardigheid laten testen of meer bijzonderheden weten, bel dan naar: H. van Haaren, tel. 0575-511 993.
Uren, maanden, jaren zijn onderworpen aan een strenge leer. zij komen en zij gaan, maar keren nimmer weer. Zo gaat de tijd voorbij vaak al te vlug. Maar gelukkig keren de seizoenen jaar na jaar weer terug! F.H.
9
“De tijd vliegt”, zeggen wij wel eens. “Verdorie, alwéér een dag voorbij “
Als je daar bij stilstaat, realiseer je je dat die dag, of dat mooie moment, nooit meer terug komt. Met de seizoenen is dat anders.”Ik ben benieuwd of de komende zomer óók zo mooi zal zijn als dit jaar”, kunnen wij met overtuiging zeggen. Of: “Dit najaar is prachtig geweest”. Lente, zomer, herfst en winter komen elk jaar weer terug. Daar kan je op rekenen. Een fantastisch vooruitzicht.
De winter kan nóg zo koud en donker zijn, we weten dat er een voorjaar aankomt en wij kijken er naar uit. In sommige gebieden in de wereld ( onder andere in Noord Europa ) valt de winter vroeger in dan bij ons en de winter duurt er ook langer. Het is er kouder dan bij ons – tot 40 graden onder nul - en de duisternis is er dieper dan bij ons. Die duisternis heerst er zelfs overdag! Drie, vier maanden is er duisternis aan één stuk! Maar ook dáár, in het hoge Noorden,weet men: dit blijft niet zo. De lente en de zomer komen er aan! Men kan er op vertrouwen, dat de duisternis tenslotte zal wijken en plaats zal maken voor het licht. Halverwege de winter, als kou en duisternis hun diepste en donkerste moment bereikt hebben, steken de bewoners vreugdevuren aan, steken in hun huizen kaarsen op en decoreren de wanden met altijd groene dennentakken. Dit alles kondigt de terugkeer van het licht aan, de komst van een nieuwe lente en de hergeboorte van nieuw leven in de natuur. Zij noemen dat hun “midwinterfeest”. Dit zelfde verlangend uitzien naar een nieuw begin, naar licht, wordt in landen met een christelijke traditie gesymboliseerd en verbeeld in de geboorte van een kind. Een kindje, een weerloos, een kwetsbaar schepseltje, als bode van het Licht dat weldra zal doorbreken. Wij noemen dat het kerstfeest en het jonge leven dat het Licht aankondigt, noemen wij het kerstkind. Wij, in Nederland, kennen geen lange winters waarin het maandenlang donker blijft. Heeft het kerstfeest daarom bij ons dan helemaal geen betekenis? Niets is minder waar. Bij ons is het namelijk donkerder dan het ooit sinds 1940 is geweest. Het gaat er niet om of de lucht zwart is en dreigt met pakken sneeuw. Het gaat er, hier en nu, om een duisternis die ondoordringbaar diep, zwart en kommervol is. Zodanig dat onze samenleving de juiste weg volledig kwijt geraakt lijkt te zijn. Zodanig dat men vrezen moet massaal voort te strompelen naar een peilloze afgrond. Wij maken ons grote zorgen om wat er komen gaat. Onze kinderen maken zich nóg grotere zorgen om hún kinderen én vaak ook nog eens om hun ouders. Wij hebben het kerstfeest harder nodig dan ooit, omdat de ondoordringbare duisternis niet alleen óns bestaan in gevaar brengt, maar zelfs het voortbestaan van de mensheid als geheel. Als je oog hebt voor de ene crisis die zich stapelt op de andere en als je ziet dat elke ingreep ter
verbetering alleen maar de crisisberg doet groeien en dat daarmee opnieuw het overtuigend bewijs geleverd wordt van volstrekte onmacht, kun je alleen nog maar stamelen. Wij kijken stamelend naar het verschijnsel “kerst’ en naar het eeuwenoude symbool van de kerstgedachte, naar de beeltenis van het, op het dieptepunt van de winter, geboren weerloze wezentje. Stamelend kijken we ook naar de feestverlichting en de pracht en praal in de winkelstraten waarvan wij kunnen weten dat, de lichtjes en verleidelijkheden niet bedoeld zijn om de komende lente aan te kondigen en om de donkere wolken te verjagen, maar slechts bedoeld zijn om een grote omzet te behalen. Wat zou het kerstkind, dat in de lawine van commerciële activiteiten volledig is verdrongen, ons op dit donkere moment nog te zeggen kunnen hebben? Ik droomde kort geleden dat dit kind begon te spreken! “Jij kunt de wereld en de wereldproblemen niet op je schouders nemen “, hoorde ik het kind zeggen.”Jouw mogelijkheden op wereldschaal zijn te beperkt om ook maar íets te bereiken”. Die diepe en wereldwijde duisternis kan jij niet wegnemen of verminderen. Maar jij kan wel het begin van een sprankje licht, dat misschien slechts alleen in jouw omgeving zichtbaar is, in die donkere wereld brengen.” Ik was stomverbaasd. Ik moet mijn wenkbrauw vragend wat omhoog bewogen hebben, want het kind begon opnieuw te spreken. Ik hoorde het zeggen: “Liefde is de sleutel. Doe alles uit en met liefde. Laat je denken en je verlangens door liefde geïnspireerd worden. Leg liefde in je woorden en je daden. Doe je werk en bezigheden met liefde, óók al wordt het slecht betaald of zijn ze onbetekenend in de ogen van de wereld. Doe alles met liefde en aandacht”. “Geef!”, zei het kind vervolgens. “Op die wijze verander je je eigen kleine wereldje én jezelf. Zo schep je licht in de donkere wereld om je heen. Gééf het meest waardevolle wat je hebt, geef van je talenten, geef van je kennis en wijsheid, geef mededogen en compassie. Als je met liefde geeft, zonder berekening en zonder iets terug te verlangen, wordt de ander rijker, maar jij wordt er niet armer van. Geef met heel je hart. En het door jou ontstoken lichtje zal zich vermenigvuldigen en daardoor zullen uiteindelijk de donkere wolken overwonnen kunnen worden”. Toen ik uit mijn droom ontwaakte, lieten de gesproken woorden mij niet meer los. “Dit dient iedereen te weten”, dacht ik, pakte mijn pen en begon te schrijven. F.H.
10
Achterhoeks tafereel Roomsoezen (deel 1)
Neet wied van de revier, dee as un breed zilverlint deur ‘t gruune landschap kronkelt, ligt Ieseldarp.’t Is un aardig boerendarpken met un paar kerkskes en un plein, waorop ens in ‘t jaor de kermse ‘ehollen wödt. Maor al ligt Ieseldarp wat afgeleagen, de veuruutgang en de beschaving zunt veur de kronkelende revier neet stille blieven staon, angenommen dan, dat de veuruutgang en de beschaving alleene uut ‘t Westen kump. Behalven un hengstenassociaatsie zunt t’r un heelebool andere nuttige vereenigings tut leering en vemaak van de Ieseldarpers en de umliggende buurtschappen. In de Breamershook, un gehuch onder de rook van Ieseldarp, was un huusholdschole op’ericht. Hier konnen de jonge boerendochters, dee zoodemee veur ‘t meerendeel boerinne hopten te wodden, leeren hoe ze boerenkol met wos mossen kokken. Zi’j leerden daor, hoo ze un gat in de kouse mossen stoppen en hoo ze un punneken mossen maken en un heelebool andere nuttige dinge meer. En ‘s aovonds, at de les uut was, stonnen d’r op den diek weer andere leermeisters klaor um met de frissche jonge deerntjes un endjen umme te loopen en wat te praoten. In dat opzich is ‘t in den Breamershook ook al net as oaveral in de wereld. Dark van ‘t Hölleken en den langen Toon wazzen un paar trouwe wachters. Dark had schik van Mientjen van ‘t Klimop. Toon had un good eugsken op Dora van de Moesboer. Weer of gin weer, bi’j lechte of duustere maone, altied stonnern de twee op post. Dark van ‘t Hölleken had meestieds un gummizeiltjen bi’j zich veur ‘t geval ‘t gres nat was. Behalve Mientjen van ‘t Klimop wis t’r dat in den Breamershook nog eene. Dat gummizeiltjen had Dark zien bruurs vrouw gebruukt onder in de weege, too den kleinen nog neet zindeluk was. De winter met zien wederwarigheden en pleziertjes begon op te schieten. En daor kwam un dag, dat de vrouwluu van de huusholdschole uut’estopt en uut’ekokt wazzen. De leste lesaovend zol iets amparts wodden; dat hadden ze onder mekare af’esprokken. De meeste vrouwluu wazzen d’r veur um es iets lekkers te bakken en dat bi’j ‘t genot van un köpken ekstra goeie koffie op te peuzelen. De keuze veel op roomsoezen. Van dee echte lekkere broengebakken heurntjes met niks as zuuvere zuute room d’r in. Mientjen van ‘t Klimop zei tegen Dark van t Hölleken: “Dark, i’j hooft den aovend neet te kommen, wi’j hebt dan onze leste les en daor wödt un feestaovend van ‘emaakt. Ik kan ow op gin uur nao zeggen, wanneer dat af’eloopen is. Ik kom alleene wel thuus.” Langen Toon kreeg van Dora van de Moesboer dezelfde boodschap. Dat was de beide jonges niks weerd. De endles van de huusholdschole beteikenen ook ‘t ende van dee stiekume
vri’jeri’je. Dark zei: “‘t Kan mien niks veschealen. Al mo’k ook wachten tot twaalf uur minnen in den nach, ik gao d’r toch hen. Want krek op den aovend wet ze thuus op gin uur nao wanneer de vrouwluu thuus könt weazen.” “Ik komme ook”, zei de langen Toon. Den aovend van de leste les gingen Dark en Toon op post staon of t’r niks te doone was. Deep weg’ekroppen in de jaskraage liepen ze as schildwachters de weg op en af. Den eenen sigaret nao den anderen wier ‘erold en op’epuft. “ ‘t Duurt vanaovend toch langer as anders”, zei Dark, dee ‘t wachten in de kolde wind begon te vevealen. “ ‘t Zal toch nog wel effen duren”, meenen lange Toon. Zi’j begonnen maor te stappen. De weg op tut good en wel de hegge veurbi’j en dan weerumme tut ‘t kruuspunt. Kold boezen de wind deur den kalen appelenbongerd an de aoverkante en fluiten deur de telefoondraöje. “Brrr... huuveren Dark. “Bah, wat un weer. Ik gleuve neet, da’j ‘t gummizeiltjen vanaovend vandoone zölt hemmen”, zei langen Toon. Met gunzige oogen kek Dark nao de hooge velichtte raams van ‘t gebouw. Daorbinnen was ‘t lekker warm en gezellig en Mientjen zol met eur gedachten wel neet bi’j um weazen, dee
11
buuten in de koldigheid rondstampen. Un lekkere bakgeur kwam van ‘t gebouw de straote oaver drieven. ‘t Was de eigenste luch, dee’j ook hebt, a’j bi’j un bakkeri’je in de buurte zunt. “Veduld, ik gleuve dat ‘t daorbinnen gooie bool is”, zei langen Toon. “‘t Water kump mien teminsen in de mond”, zei Dark un bitjen mopperig. Meteen stappen ‘e op un velicht raam an en probeeren of ‘e iets deur ‘t matglas zeen kon, wat daorbinnen gebeuren. Dat ging neet. Daor was vroolukheid en lawaai genog, maor niks te zeen. “Wach maor, ik zal ow effen bok gaon staon, dan kö’j oaver ‘t matglas hen kieken”, stellen langen Toon veur. “Good”, zei Dark. Langen Toon zetten zich met zie breeje rugge tegen de muur en vouwen zien hande tot een stiegbeugel. Dark zetten zien modderige schoe daorin en trok zich an de scholders van Toon umhooge. “Kö’j wat zeen?” vroog Toon un bitjen benauwd. “Bo now”, zei Dark, “I’j mot neet zo lange wark hemmen, want i’j bunt ook meer as un wegge van acht ons”. Dark leet zich zakken en traen weer op den begaonen grond. “Veduld, Toon. Daor mo’w wat van met zien te kriegen”, zei Dark smikkelend. “Waor mo’w wat van met zeen te kriegen?” ”Bo, zi’j zunt an ‘t taatjes bakken, zoonet hebt ze d’r un schaaltjen vol nao ‘t andere vetrek ‘ebracht. Keal, zi’j zeet t’r zoo lekker uut”. Hol op, ‘t water löp mien uut de mond”, zei langen Toon. Effen stonnen ze nao te denken en kekken mekare an. Lao’w es zeen, of wí’j arges gin gat könt vinnen”, zei Dark. As echte inbrekkers sloppen ze um ‘t gebouw tut achter ‘t lokaal, waor de gebakjes neer’ezet wazzen. Maor daor was gin inkommen an. De matglazen raam wazzen allemaole heel en un deur was t’r neet. “Lao’w es zeen of t’r ook arges un W.C.-raam kapot is, waor wi’j an in könt,” zei langen Toon. Zi’j hadde gelukke. Arges achter an t gebouw was un raam kapot en un gat, waor un tameluk dikken keal makkeluk deur kon. “Wi’j boft, Toon”, zei Dark, dee schik in ‘t geval begon te kriegen. “Wee van ons beiden?” vroog Dark. “Allebei natuurluk. Ik zal d’r ow wel deurhelpen en dan kom ik nao”, zei langen Toon. “En at ze ons snapt?” ”Dan snapt ze ons. Elkeene kent ons en wet, da’w gin inbrekkers zunt”. “Anders zo’k ow ook lekker bedanken”, zei Dark. Effen later stonnen ze binnen in un donkere ruumte. Bi’j ‘t lech van un striekszweavel zaggen ze, dat ‘t un barghok was, waor wat emmers en bessems stonnen. At now de deur nao de gang maor los was. Veurzichtig drukken Dark de iezeren deurkruk nao onderen en de deure dre’jen zonder geluud de gang in. Zi’j wieren d’r stille van. “Wat now?” “Bo, de gebakjes halen natuurluk”, zei Dark zachtjes. “Mo’w allebei gaon?” “Nee, blief i’j maor hier. I’j hebt iezeren beslag onder de schoene, dat kraakt te hard, al loop i’j nog zoo veurzichtig, ik hebbe Amerikaansche schoene an met rubberzoalen, dee heurt ze neet”, zei Dark. Veurzichtig leep ‘e daornao de gang in. Un paar menuten later ston ‘e weer in ‘t barghok met de gebakjes. Op un umgekeerden emmer
gingen ze zitten en begonnen te smullen. “Lekker, buutengewoon lekker”, prees langen Toon. “Roomsoezen”, beweren Dark. Onderwiel was t’r eene van de vrouwluu weer met un schaale vol gebak in ‘t lokaal ‘ekommen um dee neer te zetten. Zi’j von den eersten schottel leög. Zi’j begrep, dat de moezen daor gin schuld an hadden, of ‘t mozzen moezen weazen met twee beene. Zi’j ging eur bevindingen an de anderen vetellen. “t Was opens un gekakel van belang. Dat hadden natuurluk jonges ‘edaon. Zukke smechte. “Ik hoppe, dat ze d’r zich stief misseluk in vret”, zei Sientjen van Coppershuus. “Wee zollen um dat ‘elapt hemmen?” “Waorumme mot dee gebakjes ook in ‘t andere lokaal staon. Wat is dat veur onzin. Laot de soezen hier, dee kuult hier ook wel af. Opens wier ‘t stille. Mientjen van ‘t Klimop had un plan. “Geef mien es un blikken bus”, zei ze. Wat wi’j dan met un bus? Wo’j ze daormet op de kop slaon?” ”Ik wil effe nao huus”, zei Mientjen. WI’j hebt daor un paar kalver, dee nogal es wat laot vallen. ‘t Liekt aardig op de room, dee in de soezen kump. Wi’j zölt dee heeren un paar soezen bakken, waor ze de smaak nog zoo neet weer van kwiet zunt”, zei Mientjen. “Ajakkes! Bah! Oegoetegoet wat vies toch”. “Zeg maor niks, ‘t kump in odder”. Mientjen ging vot met un laöge bus, waor appelenstroop in ‘ezetten hadde. Zi’j wonen neet zoo wied uut de buurte en was t’r zo weer. Dark en Toon hadden de gebakjes op’esmuld en zatten now in ‘t barghok sigaretten te dampen. “Wi’j kunt hier net zo good zitten wachten as buuten in de koldigheid loopen”, zei Dark. Toon was dat ook van gedachten. Maor wat duren ‘t toch lange. “En zi’j mot de gebakjes, waor ze met an ‘t maken zunt, ook nog opmaken”. Ik denke, dat ze dat wel uut zölt stellen, daor is gin doon an”. “Ik wette ‘t neet”, zei Dark. “Maor ik zol eigeluk nog bes un paar van dee dinge lussen, zi’j bunt mien good bevallen”. “Eerluk ‘ezegd lus ik t’r ook nog wel un paar en dat kump ons veur ‘t lange wachten ook wel too”. “Allo dan maor. Za’k dan nog maor es gaon kieken?” “Bo, jao”. Dark kwam weer met vier soezen. Eerluk deilen, te man twee. “Bah, ik vinne, dat t’r ‘n smeaksken an is”, zei Dark, too ‘e un gebakje met moeite nao binnen had ‘ewarkt. “Ik lussen tenminsen den tweeden neet”, beweeren Toon. “Ik ook neet”, zei Dark. “Wat zollen ze daor in ‘eknooid hemmen, ‘t stinkt as de pest”. Dark trok un schief en vies gezichte en spo’j van zich af. “Bah!” Toon vlearn ‘t tweede gebakjen deur ‘t gat de duusternis in. Den van Dark ging den eigesten weg. Ik motte daluk nao de pompe en drinken un goeien slomp water, want ik hebbe net un smaak in de mond as un koe in zien achterwark”. Praot t’r oaver hen. Bah! Ik bun in staot um klaorloeter peteröllie te drinken, a’k dee smaak maor kwiet wier”. “Wat zollen dee smeertuten van vrouwluu daor toch in ‘edaon hemmen?” ”’t Zal wel neet völle goods weazen”, meenen Toon.
(wordt vervolgd) Uit: Achterhoeksche Schetsen deel 3 van Herman van Velzen
12
Oude Bekenden(60) Een rubriek over schrijvers, zaken en andere mensen die we kennen van vroeger. Deze keer: Dickens
en het Pickwicksyndroom.
INLEIDING Waar beroemde staatslieden, kunstenaars en veldheren dikwijls voortleven door het vernoemen in straat, laan of plein, moeten medici het veelal doen met het verbinden van hun naam aan een ziekte, symptoom of operatiemethode. Ik refereer hier aan de namen van bijvoorbeeld Laënnec, Addison, Romberg en Billroth, maar dit lijstje is moeiteloos met enige tientallen uit te breiden. Merkwaardig genoeg bevindt zich op deze lijst één persoon, die niets met het medisch beroep van doen heeft gehad, ja sterker nog, die in geheel niet heeft bestaan, doch aan de vruchtbare fantasie van de schrijver Dickens is ontsproten. Ik doel hier op de innemende heer Samuel Pickwick, naamgever van het Pickwicksyndroom. Dickens was 23 jaar toen hij in 1836 de opdracht kreeg om een verhaal te schrijven bij tekeningen van de destijds beroemde tekenaar Robert Seymour. Hij was nog slechts in kleine kring bekend als parlementair verslaggever en schrijver van korte komische verhalen, de “Schetsen van Boz”. De samenwerking met Seymour vlotte maar matig. Al na korte tijd ontstond er een conflict, dat onverwacht werd opgelost, omdat Seymour zelfmoord pleegde. Harlot K. Browne, beter bekend als “Phiz”, nam de taak over. Het duurde onder deze omstandigheden bijna een half jaar voor het publiek doorkreeg welk een meesterwerk Dickens had geschapen. Maar toen werden verhaal en schrijver mateloos populair en werd Pickwick een nationale figuur. Wat beschrijft Dickens in “De nagelaten papieren van de Pickwickclub”. Wel, niet veel meer dan enige reizen van de heer Samuel Pickwick en zijn drie vrienden, de sportieve Winkle, de dichterlijke Snodgrass en de altijd verliefde heer Tracy Tupman. De inhoud van het verhaal is daarom ook niet zo belangrijk, het gaat er vooral om hoe Dickens dit allemaal beschrijft. Het heeft hem tot de grootste humorist van Engeland gemaakt. Daarnaast kon Dickens goed kijken. Hij schiep figuren, die onvergetelijk werden. Al deze figuren berustten op levende mensen die hij ooit had ontmoet en die hij door een lichte accentuering tot romanfiguren verhief. Eén van die mensen die hij moet hebben ontmoet is Joe, de dikke jongen geweest, want hij en niet Pickwick lijdt aan het naar hem genoemde syndroom. Deze Joe, the “Fat Boy”, is de lievelingspage van de heer Wardle, vriend van Pickwick, een goedige en vooral rijke oude heer.
▲ Charles Dickens schrijvend.
JOE, DE DIKKE JONGEN Het lijkt waarschijnlijk dat hij Joe geheel naar de werkelijkheid heeft neergezet. Laten wij eens zien hoe Dickens hem heeft geobserveerd en beschreven. Reeds vroeg in het boek, in hoofdstuk 4 om wel te zijn, maken wij kennis met de dikke jongen. Pickwick en zijn vrienden wonen enige manoeuvres bij, waarbij Pickwicks hoed afwaait, zodat hij een geduchte sprint moet inzetten om het hoofddeksel weer te pakken te krijgen. Uitgeput houdt hij stil bij een rijtuig, waarop zich tot zijn verrassing Tupman, de heer Wardle en diens dochters en schoonzoon bevinden. Achter op het rijtuig, schrijft Dickens dan, “was een picknickmand gebonden van geweldige afmetingen- een van die picknickmanden, welke in een nadenkende geest gedachten plegen op te wekken aan koude kip, ossentong en flessen wijn- en op de bok zat een dikke, roodwangige jongen, in een staat van versuffing, voor ieder schrander opmerker onmiddellijk kenbaar als de officiële uitdeler van de inhoud van voormelde picknickmand, wanneer het ogenblik om die te nuttigen, zou zijn aangebroken.” Dat is Joe en in het verdere verloop van dit hoofdstuk blijkt hij steeds te slapen. Wij zullen wat kernachtige zinsneden citeren. De heer Warde ziet Pickwick en zegt: “-Kom maar, meneer. Klim alstublieft naar boven. Joe!- verdomde jongen, hij is weer in slaap gevallen -Joe, laat de tree neer! De dikke jongen kwam traag van de bok rollen, liet de tree neer en hield het portier uitnodigend open. Op dit ogenblik arriveren ook Winkle en Snodgrass. -Voor allemaal plaats, heren, riep de dikke heer, twee binnen in, en een buiten op. Joe, maak plaats voor een van de heren op de bok. Nu meneer, kom maar hier, en de dikke heer stak zijn arm uit, en hees de heren Pickwick en Snodgrass in het rijtuig. Winkle klom op de bok, en de dikke jongen sukkelde naar zijn oude plaatsje en viel terstond in slaap.’”Het gezelschap kijkt vervolgens verder naar de manoeuvres en is vol aandacht, behalve Joe, die slaapt.
13
”Joe! Joe!, riep de welgedane gastheer, toen de citadel was ingenomen en de overwinnaars en overwonnenen waren gaan eten, die verdomde jongen, hij is weer in slaap gevallen. Wees zo goed om hem te knijpen, meneer - in zijn been, alstublieft, van iets anders wordt hij niet wakker - dank U. Maak de mand los, Joe! De dikke jongen, die met succes was gewekt doordat een deel van zijn been tussen Winkle’s duim en wijsvinger werd geknepen, rolde wederom van de bok en begon de mand uit te pakken met meer voortvarendheid dan zijn vroeger werkloosheid zou doen verwachten.” Het gezelschap gaat dan eten en Joe blijft buiten beeld totdat de heer Wardle hem weer nodig heeft. “-Nu de kippen, Joe. De duivel hale die jongen! Daar is ie weer in slaap gevallen. Joe! Joe! (Ettelijke tikken op zijn hoofd met een stok, en de dikke jongen werd, met enige inspanning, uit zijn verdoving gewekt). Kom, geeft de eetwaar eens aan! Er was iets in de klank van dit woord dat de bolvormige knaap wakker schudde. Hij sprong op en de doffe ogen, die achter zijn enorme wangen lagen weggedoken, grijnsden akelig naar de schotels die hij uit de mand te voorschijn haalde. -Nu, maak wat voort, riep Wardle, want de de dikke jongen bleef in liefdevolle verrukking naar een kapoen staren, waarvan hij zich niet scheen te kunnen losrukken. De jongen zuchtte diep, en na een laatste vurige blik op het vette gevogelte, reikte hij dit zijn meester over.” Na het eten is hij weer nodig om op te ruimen, maar ook nu slaapt hij. “-Verduivelde jongen, sprak de oude heer, daar is hij weer in slaap gevallen. -Een zeer merkwaardige knaap, merkte Pickwick op, slaapt hij altijd zo? -Slapen!, riep de oude heer uit, hij doet niet anders! Hij doet slapend zijn boodschappen, en hij snurkt als hij aan tafel bedient. -Dat is heel vreemd!, vond Pickwick. -Ja, dat is het, antwoordde de oude heer, ik ben trots op die jongen - zou hem voor geen geld willen missen - hij is een natuurverschijnsel! Hier Joe – Joe - neem die dingen weg en trek een nieuwe fles open - hoor je?” Tot zo ver de kennismaking met Joe, de dikke jongen. Wat opvalt is dat Dickens, met de medische bijzonderheden geheel onbekend, dit klinisch beeld zo duidelijk heeft beschreven: de slaapneiging, de vetzucht, de vraatzucht (het begerig kijken naar de kapoen) en het feit dat Joe een natuurverschijnsel is. HET PICKWICKSYNDROOM Het Pickwick syndroom is geen veel voorkomend syndroom. Het behoort, zoals dat heet, tot de “kleine lettertjes” en zal incidenteel door artsen worden waargenomen. Extreme vetzucht, slaperigheid, cyanose, periodiek ademen en onwillekeurige spiertrekkingen kenmerken dit ziektebeeld. Alle verschijnselen zijn waarschijnlijk het gevolg van vetzucht. Deze leiden tot beperking van de ademhaling en oppervlakkig ademen, waardoor de zuurstofvoorziening naar de hersenen tekort schiet en men in slaap valt. Door een streng vermageringsdieet verdwijnen de symptomen en wordt de longventilatie normaal. Het is niet bekend of dit syndroom veel voorkomt. Het zal waarschijnlijk enkele malen per jaar worden waargenomen. Dickens heeft een dergelijke patiënt gezien en hem in Joe, de dikke jongen, onsterfelijk gemaakt. Joe komt in de “Pickwick Papers” nog enige malen voor waarbij hij zelfs een romance verstoort, doch ik zal hier verder niet op ingaan. Liever raad ik U aan het boek zelf te lezen, al is het alleen maar omdat het lezen van Dickens en Pickwick een vreugdevolle gebeurtenis is, waard om vele malen te herhalen. A. G. M. F. Brok Bronnen J. van Buchem en anderen.: Nederlands Leerboek der Interne Geneeskunde (deel 2); Scheltema en Holkema, Amsterdam, 1960 Charles Dickens: De nagelaten papieren van de Pickwick club; Het Spectrum, Utrecht, 1979 Geschiedenis der Geneeskunde, juni 1994 Boekenpost, jaargang 7, nummer 40, maart/april 1999
14
Een kerstlied
Uit de nagelaten papieren van de Pickwickclub van Charles Dickens
De lente, al praalt ze in kleurige pracht, kan mij maar matig behagen. Eerst lokt z’ons naar buiten met vleiend gefluit, dan striemen haar ijzige vlagen. De bloemen die in hun onnozelheid, haar vriendelijk aanschijn vertrouwen. Hoe bitter zal die lichtgelovigheid, die arme stumpers berouwen. De zomerzon met zijn verzengend gestraal, die kan mij nog minder bekoren, een wolkenlucht maakt mij niet zo beducht, als dat zengende zonnegloren. De hitte verschroeit, zonder laafnis te zijn, vermoeit slechts het hoofd en het hart, is liefde te fel, dan luwt zij ook snel, en laat enkel leed na en smart. Maar de herfst met zijn rust, zijn kalmte die sust, zijn maanlicht met dromend gefluister, die loof ik zeer, die min ik meer, dan de zomer, al praalt hij met luister. Maar dat droevig verval, dat doet dan weer al de vreugd van mijn ziel mij verliezen. De herfst, neen, is ook het jaargetij niet, dat ik boven alle zou kiezen. Maar voor u zal het zijn, schoon kerstfestijn, dat ons lied hier voluit zal klinken; op u, fris en koud, op u, fors en boud, een schuimende beker wij drinken. U halen wij in, met jubelend hart, gij, wintertijd, liefst’ onzer vrinden! Aan u zij de eer, de voorkeur, de prijs, u die wij van kindsbeen beminden! Gij, zo sterk en zo trots, zo trouw als een rots, niet over uw rimpels beschaamd, wel staan ze u goed, bij de krachtige moed, een tooi die een dapp’re betaamt. Dies klinkt er ons lied en zwijgen wij niet: dat het daavre van alle zijden! O vriend, lang verwacht, wees welkom vannacht, Koning van alle tijden!
Eerste nachtvorst De weiden zijn bijna volledig wit. De bomen groen. Uit nevelslierten doemt af en toe nog jongvee op.
Mijn trein snelt door dit ijzig landschap. Ik kijk door het raam en heb vandaag voor het eerst mijn winterjas weer aan. Joke Charsius – de Leur
15
Longpunt Zutphen
Locatie Gezocht
De ontmoetingsplek over longziekten voor longpatiënten en hun omgeving
Waar is deze foto van B.J. Hoetink genomen?
Als longpatiënt heeft u veel aan uw arts of verpleegkundige, maar wat u van andere patiënten hoort, is minstens zo waardevol. U leert van andermans ervaring. Dat kan voortaan bij Longpunt, de maandelijkse ontmoeting die het Longfonds organiseert voor longpatiënten, hun omgeving en zorgverleners. Voor u als patiënt en uw omgeving is Longpunt de plek om ervaringen uit te wisselen, tips op te doen en zorgen te delen. U kunt hier zorgverleners ontmoeten en met hen in gesprek gaan. Daarnaast ontmoet u vrijwilligers van het Longfonds. Datum: woensdag17 december 2014
Thema: Voeding en ergotherapie: meer doen met minder energie. Met als gastsprekers een diëtiste van Sensire en een ergotherapeut van Sutfene
In de collectie van het Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers bevindt zich deze prachtige foto van enkele houtkappers. Het is echter onbekend wie er op de foto staan of waar deze foto genomen is. Familie Kappert?
Hoewel er in enkele publicaties wordt gesuggereerd dat de foto in de omgeving van Winterswijk is genomen, is er een reden om aan te nemen dat dit niet klopt. Mogelijk staan er namelijk leden van de familie Kapper(t) op de foto. Wanneer dat het geval zou zijn, is de foto waarschijnlijk noordelijker genomen, mogelijk in de omgeving van Warnsveld of Vorden. Wie weet er meer?
Het archief is op zoek naar mensen die meer weten over deze foto. Weet u waar hij genomen is of wie er op de foto staan? Neemt u dan contact op met het Regionaal Archief Zutphen:
[email protected] of 0575-512157.
Locatie: Het Bornhof, Hobbemakade 246, 7204 TB Zutphen De bijeenkomst is van 14.00 - 16.00 uur – de zaal is open om 13.30 uur Gratis deelname en parkeren! Lidmaatschap Longfonds is niet verplicht. Meer informatie via
[email protected] of bel 033- 43 41 240 www.gelderland.longfonds.nl
advertentie
advertentie
Zorgeloos wonen in Zutphen? Kies dan voor een comfortabel huurappartement in de Polbeek. Wij zijn een leefgemeenschap waar ieder mens ertoe doet. Polbeek Verhuurzaken Telefoon: 0575-49 84 98 zie... lach en leef
16
Omschrijving kerstpuzzel Horizontaal 1. vogel;6. deel v. e. molecule;10. springloop;14. Gezantschap;20. Menigte;21. overal; 22. deel v. e. revolver;24. tijding;25. naschrift (afk. Latijn);27. paardenslee;28. dierenverblijf; 29. gelukkig nieuwjaar (afk.);30. ongehuwde vrouw (afk.);32. vochtig aanvoelend; 34. sportevenement (afk.);35. bijbeldeel (afk.);36. dichting v. e. breiwerk;38. schuine kant; 39. hoofddeksel;40. gezichtsorgaan;42. plaats in Ned. Limburg;44. boom; 46. draaibare stop in een vat;47. tenen mand;48. soort gomhars;50. hoog bouwwerk;
17
52. haarkrul;54. lofdicht;55. plotselinge optredende besmettelijke ziekte;58. stad in Rusland; 59. gierigaard;60. samenstelling;62. stad in Nevada (V.S.);63. van tijd tot tijd;65. soort straatsteen;66. lokspijs;67. schor (van personen);68. zangorgaan 69. vreemde munt;71. stof; 73. de dato (afk.);74. 0,1 liter (afk.);75. binnenste v. e. zaad;76. voedsel;78. rivier in Spanje; 80. het vermogen om te ruiken;82. ongewerveld dier;83. voorzetsel;85. landbouwwerktuig; 87. dashond;89. uitgestrekte steppe;90. graansoort; 91. wild zwijn;92. luitenant (afk.); 93. ernstig;95. land in Azië;97. soort schaatsen;99. Bijbelse naam;100. nauwe opening;102. bioscooprang;103. trots;104. bedaard;105. tot inkeer brengen;107. onachtzaam;109. maanstand (afk.);110. kortstondige periode van slecht weer;111. buiten dienst (afk.);112. voegwoord;114. loterijbriefje;115. en andere (afk.);116. belemmering (fig.);117. vrouwelijk rund; 118. bepaald geldbedrag;120. waterblaasje;122. tweegevecht;123. wagenvracht;124. uiteinde v. e. zweep;125. Graansoort; 126. product v.h. varken;129. oogmerk;133. groot ongeluk;136. schoon; 139. waterbewoner;141. uitgestrekte vlakte;142. boom;143. laagte tussen bergen;144. klaar; 146. gezichtseinder;148. de onbekende (afk. Latijn);149. persoonlijk vnw.;150. dakbedekking; 151. 0,1 gram (afk.);152. fat;155. boertige nabootsing;157. plezier;158. met tegenzin;160. kleine eeltachtige huiduitwas;162. dapper;163. kleverige stof;164. scherp kijken;165. vertrouwelijk; 167. jongensnaam; 168. oosterlengte (afk.);169. toevalligheid;170. nieuwsorgaan;174. monster; 177. onvergelijkelijk;179. tegenover (afk.);180. soort bunzing;181. knaagdier;182. traag; 184. vluchtheuvel in onbedijkt land;186. doorschijnende stof;187. schildwacht;188. vorm van mij; 189. bijbeldeel (afk.);191. dichtbehaarde huid van diverse dieren;193. lang smal stuk;195. stad in Zwitserland;196. ontstekingskoord;197. rivier in Engeland;198. familielid;200. meertandige mestvork;202. knorrig persoon;204. onmiddellijk;206. hartelijk (fig.);207. onverschrokkenheid; 209. staatsdienaar;211. vlaktemaat;212. niet mager (bv. van vlees);213. kleur;214. verstand (fig.);216. grappenmaker;217. en meer andere(n) (afk.);218. grindhoop op de wegberm; 220. balspel te paard;222. R-K godsdienstoefening;223. kunstproduct;224. Bijbelse naam; 226. eenvoudig ledikant;227. 1000 gram (afk.);228. uitroep;230. familielid;232. etage (afk.); 233. boom;234. bakruimte;235. Verenigde Naties (afk.);236. laagtij;237. vis;239. geheel van leidinggevende personen v. e. concern;241. smal stromend water;242. sierspeld;244. vrouwelijk dier;245. oogziekte;246. grove doek;247. korte, stekelige baardhaar. Verticaal 1. vrouwelijk beroep;2. en dergelijke (afk.);3. nauwsluitend;4. ringvormig handvat;5. eminentie (afk.);6. noodsignaal;7. doortochtgeld 8. voorzetsel;9. hoofdstad van Uruguay;10. familielid; 11. laatstleden (afk.);12. bovendien;13. land in Europa;15. eminentie (afk.);16. opening; 17. geneesheer;18. voorzetsel;19. Uiterst;21. onheils-aanbrengende godin;23. licht verteerbare spijs;26. hoop;28. de oudere (Latijn);29. klaar;31. voornamelijk;33. vrucht;35. daarna;37. mening; 38. klipgeit;39. vis;41. Belgische kiezelzandsteen;43. onvriendelijk;45. Ned. Schilder; 47. dierengeluid;49. persoonlijk vnw.;51. maanstand (afk.);53. 1000 meter (afk.;)56. behoefte aan drinken;57. Arabisch opperhoofd;60. flink;61. bloem;64. regisseur;67. Vervoermiddel; 70. bezieldheid;72. goedbloed;75. historisch scheepstype;76. deelbaar door;77. periodiek met zekere frequentie;79. sierplant;81. bazige vrouw;82. was getekend (afk.);83. op alle plaatsen; 84. vast bezoeker;86. Europeaan;88. sluitstop;91. eer bewijzen;92. bloem;94. zot;96. symbool voor argentum (zilver);98. naar onze mening (afk.);99. lang en dun persoon (scherts);101. opstandeling; 104. mannelijk dier;106. drank;108. tennisslag;111. uitroep;113. zandheuvel;116. muzieknoot; 117. boksterm (afk.);119. voorzetsel;121. kant v. h. schip die van de wind is afgekeerd;126. wintergerecht;127. bijwoord;128. behaagziek;130. uitroep;131. telwoord;132. meubelstuk; 133. soort uurwerk;134. zwemvogel;135. motorschip (afk.);136. uiteinde v. e. ra;137. oude lengtemaat; 138. kwaadaardige steenpuist;140. jong varken;143. insect;145. vis;147. oude dans;150. voortreffelijk;151. eetvoorschrift;153. scheepsvloer;154. hengselmand; 155. edelknaap;156. Onbezonnen;159. Lidwoord;161. regiment infanterie (afk.);164. boordsel van gevlochten goud- of zilverdraad;166. Orgaan;169. torenomgang;171. knaagdier;172. verbrandingsrest;173. zeilvaartuig;174. hersenschim;175. hoewel;176. zoogdier;178. scheidingslijn;180. soort schermdegen;181. huisdier;183. schrander;185. klein kind;186. overdreven begerig;187. bakschuit voor het slaan van schipbruggen;188. wijfjespaard;190. flambouw;191. signalen geven;194. bijprijs in een loterij;195. beklagenswaardig persoon; 196. hand-vergrootglas;197. spijsverteringskanaal;199. vogel;201. bepaald geluid;203. kleine schram;205. televisie (afk.);206. persoonlijk vnw.;208. dat is (afk.);210. titel (afk.);213. deel v. e. piano;215. appelkruintje;219. sigarettentabak;221. onderricht;225. uitvloeipijpje aan een goot; 226. deurgrendeltje;229. biersoort;231. modegek;234. uitroep;235. insect;237. persoonlijk vnw.; 238. muzieknoot;240. muzieknoot;241. dierengeluid;242. cent (afk.);243. per procuratie (afk.); Welke 2 sleutelwoorden vormen de letters uit de vakjes 77, 19, 244, 70, 14, 122, 125, 177, 242, 198, 116, 197 en 247, 204, 134, 173, 149, 8, 138, 126, 1, 132, 37, 128 ? Als oplossing dient u uitsluitend de 2 sleutelwoorden in te zenden. Deze als volgt op uw mail of kaart aangeven: Oplossing kerstpuzzel en daarna de 2 sleutelwoorden. Stuur de oplossing per kaart/brief naar: Perspectief Zutphen, t.a.v. redactie Bornkrant, postbus 418, 7200 AK Zutphen Per e-mail stuurt u de oplossing naar:
[email protected]. Wel even uw naam, adres, postcode en plaatsnaam vermelden. Zorg ervoor dat de oplossing uiterlijk 8 januari in het bezit is van de redactie. Uit de goede inzenders wordt een winnaar geloot. Deze ontvangt t.z.t. 2 bioscoopbonnen.
18
Uit tips voor december
Heiligenbeeldenmuseum Kranenburg
(tussen Vorden en Ruurlo) Ruurloseweg 101, 7251 LD Kranenburg
Tussen Sint en Driekoningen is in de kerk ieder jaar een wisselende collectie van kerstgroepen te zien. De kerk is in kerstsfeer met kerstversiering en verlichting. Ook wordt er een speciaal kerstklankbeeld vertoond. Het accent ligt dit jaar op: Zelfgemaakte kerststallen en kerstgroepen. U kunt uw museumkaart niet gebruiken, omdat het museum niet aan de eis voldoet, het hele jaar geopend te zijn. Het is wel een geregistreerd museum en wel toegankelijk voor rolstoel/ rollator. Kijkt u ook eens op de website: www.heiligenbeeldenmuseum Kranenburg. Het museum is geopend: zaterdag 6 december t/m zondag 11 januari van 11.00 tot 17.00 uur. Met uitzondering van: 1e kerstdag en Nieuwjaarsdag. Toegang €4,-. voor volwassenen, kinderen t/m 12 jaar gratis. Groepen alleen op afspraak en vanaf 20 personen (met rondleiding van een gids €3.-. p.p.)
Erve Brooks/Niehof Museumboerderij Adres: Broekhuisdijk 5, Lebbenbrugge
7275 CB Gelselaar. Tel.0545-481371 Lebbenbrugsedijk 25. te vinden Open: Erve Brooks: 10.00 uur tot tussen Borculo en Ruurlo 18.30 uur Erve Niehof: 10.00 uur tot 19.30 uur Op 14 december 2014: Midwintermiddag van 13.30 tot In de maanden november en 16.30 uur december zijn er verschillende activiteiten. In de schuur en op de deel allerlei • woensdag 5 november: Spindag activiteiten. U bekijkt de spinkunsten of doet zelf mee met je eigen spinnenwiel. • Verhalen in kerst en nieuwjaarssfeer. Er zijn ook zelfgemaakte • Oliebollen, nieuwjaarsrolletjes, producten te koop. Oudhollandse wafels worden • woensdag 19 november: gebakken. Slachtvisite. • In de houtgestookte bakoven op De traditie van november het terrein worden kerststollen slachtmaand wordt nog steeds gebakken. gehouden. • Verder demonstratie weven, Sedert lang wordt er op de 3e woensdag van november een manden maken, houtkunstenaar sfeervolle slachtvisite gehouden. is aan het werk. U kunt proeven van balkenbrij, • Midwinterhoorn blazen. Hebt u zwoerdrolletjes. Vanaf 10.00 uur zelf een midwinterhoorn, die kunt is de slager aan het werk. u meebrengen om uw klanken • woensdag 13 december: Slipjacht boven de oude waterput ten • zaterdag 30 november: horen te brengen. Hoornblazen, kniepertjes bakken • Snert, chocolademelk, glühwein op open vuur. ontbreken niet. Ook op de volgende data: 7 dec. 13 Genoeg te zien, te horen en te dec. 14 dec. 20 dec. 21 dec. 27 dec. proeven 28 dec. en 3 jan. Hoornblazen en kniepertjes bakken.
Bronkhorst. www/vvvbronkhorst.nl
Kom naar Bronckhorst
op 20 en 21 december 2014 Kerst in Bronckhorst is een reis terug in de tijd. Tijdens dit jaarlijkse Dickensfestival wandelen burgers,
19
boeren en buitenlui in negentiende eeuwse kleding door Bronckhorst. In de kapel kunt u zaterdag om 13, 15, 17 uur en zondag om 113 en 15 uur kijken naar het Poppenspel Scooge en Marley, naar het kerstverhaal van Dickens. Kaarten €8.-.; kind t/m 12 jaar €5.-.Informatie: tel. 0548-615674 Lidy en Peter Nooit. E-mail: poppen-spel@scroogemarley Kijk op: www.scroogemarley.nl In het Dickensmuseum: korte voorstelling/ verhalen. Informatie: 0570-451623 of www. dickensmuseum.nl Op het plein bij de kerk een kleurige kerstmarkt en alles is in kerstsfeer
Stedelijk Museum Zutphen
Rozengracht 3 tel. 0575-516878 e-mail:
[email protected] www.museazutphen.nl Prenten, Prenten, wat een prenten Lemniscaat, 50 jaar feest van herkenning U kunt deze tentoonstelling nog bezoeken t/m 4 januari 2015 De uitgeverij Lemniscaat is al sinds de oprichting bekend om haar prachtige prentenboeken. Bekende boeken zijn o.a.: De gele ballon, Vrolijk en Raad eens hoeveel ik van je hou. Omdat Lemniscaat uitgeverij dit jaar 50 jaar bestaat, viert zij dit met een feestelijke prentenboekententoonstelling in samenwerking met de Graafschap bibliotheken, locatie Zutphen en het Stedelijk Museum Zutphen. De uitgeverij schonk ter gelegenheid van hun jubileum aan vijftig bibliotheken hun hele collectie van 860 titels. Graafschap Bibliotheek Zutphen was een van de gelukkigen. De tentoonstelling is een feest van herkenning voor jong en oud. De kleurrijke wereld van de prentenboeken is in beeld gebracht.
Cinemajestic, Dreef 8, 7202 AG Zutphen tel. 0575-512085 info@ cinemajestic.nl www.cinemajestic.nl
Filmtheater Luxor Filmtheater Luxor, draait kwaliteitsfilms adres: Houtmarkt 64, 7201 KM in Zutphen
50+ VIP middag programma november 2014
VIP middag Cinemajestic introduceert in samenwerking met Stichting de Zonnebloem en Perspectief Zutphen in Zutphen speciale filmvertoningen. Een ontspannen compleet verzorgde middag uit, naar een mooie film. Komt u ook elke derde donderdagmiddag van de maand om 14.00 uur? Als u de bioscoop wilt bellen, dan kan dat na 19.30 uur elke avond. Telefoon 0575-512085. Hoe ziet de VIP middag eruit? De rode loper is voor u uitgerold en u kunt genieten van een ontspannen middagje zonder gehaast. Geen schreeuwende kinderen in de zaal of gehaaste druktemakers achter u in de rij. Voor maar € 6,50 per persoon, bent u voorzien van een middagje ontspanning in een sfeervolle omgeving. Inbegrepen in de prijs is een gratis kopje koffie of thee, iets lekkers erbij en het filmkaartje. Elke derde donderdag van de maand om 14:00 uur bent u van harte welkom bij servicebioscoop Cinemajestic. Wij zijn op die middag vanaf 13:30 uur geopend en u kunt op dat moment al genieten van een kopje koffie of thee. Wat mag u uiteraard van ons verwachten? Wij verzorgen een compleet middagje uit voor u. Wij bieden u service in de zaal aan. Met één druk op de serviceknop, wordt u zo spoedig mogelijk geholpen. Hiernaast zullen wij het geluidsniveau van de film aanpassen, wij zullen zo zacht als technisch mogelijk, de voorstelling vertonen. Film: 22 januari:
ANNIE U ziet de filmversie van de Broadway musical Annie met in de titelrol: Quvenzhané Wallis.
In het filmtheater dat dit jaar 95 jaar bestaat kunt u genieten van kwaliteitsfilms.Komt u eens kijken en wilt u ‘s avonds de deur niet meer uit. Op dinsdagmiddag kunt u ook genieten van een film. Het theater is een uur voor aanvang van de voorstelling open. Het theatercafé is een uur voor, tijdens en na afloop van de voorstelling open. De toegangsprijs is € 9.-. en voor een jeugdfilm € 5,50. U kunt pinnen, contant betalen of met een filmbon of bioscoopbon. Reserveren kan via de website tot twee uur voor aanvang van de voorstelling. De kaarten kunt u afhalen tot een kwartier voor aanvang van de voorstelling, daarna gaan ze in de verkoop. Filmaanbod in de maanden december en januari
Kijk op de website: www.luxorzutphen.nl of telefoon: 0575-513750 Luxortheater
Kerk Vierakker
Bezoek eens de Willibrorduskerk in Vierakker, Vierakkersestraatweg 31, kijk voor informatie op: www.Willibrorduskerk Vierakker.nl N.L.
20
Nieuwjaar! Nieuwjaar? Ja. NIEUW JAAR! In de tijd dat het klimaat nog stabiel was, woonden wij in Frankrijk. Het begin en einde van seizoenen lagen redelijk vast. Zo kon je er praktisch zeker van zijn dat er rond de jaarwisseling sneeuw zou vallen. Ik herinner mij nog goed hoe eens de sneeuw op zich liet wachten. De eerste vlokken bleven langer uit dan wij verwacht hadden. Maar zowaar ! Op oudejaars- avond viel eindelijk dan tóch de eerste sneeuw. De volgende ochtend deden wij vol verwachting de luiken open en jawel... ! We werden een prachtig schouwspel gewaar. Het was te mooi om waar te zijn. Er lag een mooie, dikke witte deken over de hellingen. De zachte sneeuw absorbeerde elk geluid. Het was volkomen stil. De zon was nog wat zwak, maar wierp tóch een zacht strijklicht op de weilanden en de bossen. Ook het dal lag er magnifiek bij: één en al pracht! Na het nieuwjaarsontbijt kleedden wij ons in warme jassen en deden laarzen aan. Maar eenmaal buiten op het terras vanwaar wij alles goed konden overzien, durfden wij niet verder te gaan. Het uitzicht was zó adembenemend mooi. Een grote aarzeling weerhield ons verdere stappen te zetten en die ongerepte witte wereld te verstoren. Wij wilden niet het nieuwe kleed waarin de wereld was gehuld verstoren en ondoordacht ontluisteren. Wat hier aan onze voeten lag maakte op ons de indruk alsof deze ongerepte wereld, deze nieuwjaarsdag, de eerste dag na de schepping was. Zó puur, zó gaaf, zó onaangetast. Wij realiseerden ons al snel dat we zo óók naar het nieuwe jaar konden kijken. Wij zeiden tegen elkaar: “Hier ligt een NIEUW JAAR voor ons”. Een jaar dat nog onaangetast is , wat nog niet in bezit is genomen, nog geen invulling heeft gekregen. Stappen wij dat nieuwe jaar nu plompverloren, ondoordacht binnen? Beginnen wij aan het nieuwe jaar zonder er verder bij na te denken hoe rijk wij zijn met wéér een nieuw uitzicht, met opnieuw het privilege een nieuwe start te mogen maken? Wat gaan we er van maken? Al dit soort vragen speelden door ons hoofd. Wat verwacht het nieuwe jaar van ons? Dat is ook zo’n vraag! Dat wij doorborduren op onze oude patronen? Dat we blijven zitten in onze oude gewoonten waarin we vastgeroest zijn? Of dat wij het aan durven de dagen die achter ons liggen kritisch te bekijken en in het NIEUWE JAAR, NIEUWE STAPPEN zullen zetten, nieuwe perspectieven zullen zoeken? Het zijn allemaal vragen die ieder voor zichzelf moet beantwoorden. Een ander kan dat niet voor ons doen. De overgang van het oude jaar naar het nieuwe, en de eerste dagen van januari, bieden bij uitstek geschikte momenten waarop dit soort vragen overdacht kunnen worden. De beste wens die ik kan bedenken voor de lezers van de Bornkrant is dat zij die momenten zullen kunnen vinden en dat deze zullen bijdragen aan een
FANTASTISCH GESLAAGD NIEUW JAAR! F.H.
advertentie
advertentie
21
Willempje woont in Zutphen/Warnsveld e.o.
In 1977 zond de N.C.R.V. voor het eerst het radioprogramma “Wie weet waar Willem Wever woont “ uit. Luisteraars konden vragen opsturen en kregen daar dan via de radio een antwoord op. Vanaf 1994 werd Willem Wever een tv-programma. Via dit programma werden opnieuw honderden vragen beantwoord. De redactie van de Bornkrant heeft onlangs besloten een advertentierubriek te starten onder de naam “Willem woont in Zutphen”, waarin wederom het stellen van een vraag het uitgangspunt is. Hoe werkt het? Zoekt u bijvoorbeeld iemand om eens een partijtje schaak te spelen, of bent u geïnteresseerd in astrofysica en wilt u met een gelijk geïnteresseerde ideeën uitwisselen of wilt u met een gelijkgestemde eens een museum bezoeken, dan biedt de Bornkrant de mogelijkheid om een “Willempje” te plaatsen. Een Willempje is een beknopte advertentie waarin lezers een oproep of een vraag kunnen stellen. Mogelijk woont de gezochte persoon inderdaad in - of in de omgeving van Zutphen. De redactie denkt dat op deze wijze de Bornkrant een verbindende schakel kan vormen tussen lezers van de krant. Er zijn geen kosten aan verbonden. De spelregels zijn eenvoudig. Een Bornkrant lezer die een gerichte vraag heeft, stuurt deze per e-mail naar:
[email protected] of per brief naar de redactie Bornkrant, Postbus 418, 7200 AK Zutphen; onder vermelding van naam en telefoonnummer of e-mailadres. De redactie beoordeelt of de vraag binnen de doelstelling van de rubriek past. Zo ja, dan wordt de vraag in de eerstvolgende krant opgenomen. Zo niet, dan stuurt de redactie de gestelde vraag retour. Graag even melden aan de reactie als uw vraag is ingewilligd. Een vraag wordt niet vaker dan tweemaal opgenomen. De redactie
22
WET MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING (WMO)
Door middel van interviews proberen we er achter te komen wat deze wet nu precies inhoudt en betekent voor de burgers in gemeente Zutphen. Als eerste in deze reeks een interview met Connie van der Tuin, voorzitter Stichting Platform Gehandicapten & Chronisch Zieken.
Vraag 1:
Wat doet het Platform Gehandicapten & Chronisch Zieken? Antwoord: Wij behartigen de belangen van de gehandicapten, chronisch zieken, ouderen en de kwetsbare burgers binnen de gemeente Zutphen. Wij organiseren scootmobielinstructiedagen samen met VVN afd. Zutphen, wij hebben een ScoZu groep, dat zijn scootmobielers en fietsers die vaak eenzaam zijn en samen, twee maal in de maand een toertocht door de omgeving maken of samen gezellig spelletjes doen in het Bornhof aan de Hobbemakade, wij adviseren de gemeente betreft de toegankelijkheid in de breedste zin en wij hebben het Platform Maatschappelijke Ondersteuning die, vanuit het cliëntenperspectief, de gemeente adviseert betreffende het beleid wat onze doelgroep aangaat. Vraag 2:
Wat is de WMO (welke onderdelen)? Antwoord: De Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) regelt dat mensen met een beperking ondersteuning kunnen krijgen. Het kan gaan om ouderen, gehandicapten of mensen met psychische problemen. Zij krijgen bijvoorbeeld huishoudelijke hulp of een rolstoel. Gemeenten voeren de WMO uit. Zij bepalen zelf op welke manier ze dat doen. Deze zal worden uitgebreid per 1 januari 2015, dan zal de begeleiding en de dagbesteding ook hieronder vallen. Dit was voorheen via de AWBZ geregeld. Vraag 3:
Kunt u uitleggen hoe de WMO is ontstaan? Antwoord: Sinds 2007 is de Wet Maatschappelijke Ondersteuning in werking. Deze wet is een opvolger van een aantal andere wetten die zijn samengevoegd in de WMO. Voorbeelden hiervan zijn de Wet Voorzieningen Gehandicapten (WVG), de Welzijnswet en gedeeltes van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). De WMO wordt geregeld vanuit de gemeente; hier kan dan ook voor verscheidene zaken hulp worden aangevraagd. Het was tevens een bezuiniging van de overheid omdat de AWBZ niet meer te betalen was.
Vraag 4:
Wat is de doelstelling van de WMO? Antwoord; Volgens mij is de doelstelling van de WMO om de hulp zo dicht mogelijk bij huis en je eigen omgeving te bieden. Tot nu toe was het een compensatieplicht van de gemeente, dit komt per 1 januari te vervallen. Dan zal het meer maatwerk zijn. Vraag 5:
Wat wil de overheid hiermee bereiken? Antwoord: De overheid wil in eerste instantie bereiken dat er minder geld zal worden uitgegeven en dat de burgers meer zelfredzaam moeten zijn. Vraag 6:
Wat is de rol van de gemeente Zutphen? Antwoord; De rol van de gemeente is te zorgen dat de burgers meer zelfredzaam zijn en meer gebruik gaan maken van de algemene voorzieningen zoals de bibliotheek, maaltijdvoorzieningen en dat de burgers elkaar meer gaan helpen. Vraag 7:
Hoever is de gemeente Zutphen met de voorbereidingen en hoe gaan zij de burgers informeren. Antwoord: De gemeente Zutphen is al klaar met de besluiten en de verordeningen en nu komt het aan op de uitvoering. Dit zal blijken in de loop van 2015. Via diverse bijeenkomsten en persberichten probeert de gemeente de burgers te informeren. Het P.M.O.(Platform Maatschappelijke Ondersteuning) doet dit ook via onze bijeenkomsten. Zie www.platformgcz.com Vraag 8:
Wat betekent de WMO voor de doelgroep van het Platform? Antwoord: Het betekend nog meer aanspraak maken op de mantelzorgers, die al heel zwaar belast zijn. Ook zullen velen de weg moeten vinden naar de juiste zorg, CJG, sociale wijkteams en het Plein. Wij zijn bang dat er vele kwetsbare mensen tussen wal en schip zullen vallen en dat er nog meer zorgmijders zullen zijn. Het vraagt veel zelfredzaamheid en dat is lang niet iedereen.
23
Vraag 9:
Wat zijn de belangrijkste veranderingen in de WMO vanaf 1 januari 2015? Antwoord: Dat die kwetsbare mensen die eerst vanzelfsprekend hun zo bekende zorg kregen misschien in de loop van 2015 dit anders gereld zullen krijgen. Zoals andere dagbesteding of begeleiding. Deze mensen hebben juist vastigheid en goede dagritme nodig. Dit zijn de kwetsbaren waar wij ons zorgen om maken. Wij hebben het afgelopen jaar heel veel gesprekken gehad met deze mensen, ze zijn erg onrustig hierover. Wij zullen langer thuis moeten zorgen voor de dementerende mensen, die gaan niet zomaar vanzelfsprekend naar een verzorgingstehuis. Hierdoor zal de mantelzorger nog zwaarder belast worden. Vraag 10:
Leiden de veranderingen tot lasten verzwaringen en zo ja, waardoor komt dit? Antwoord: Ja, dit heb ik al aangegeven in mijn bovenstaande antwoord. Vraag 11:
Zou het kunnen dat er bij de toepassing van de wet mensen/cliënten zijn die zich niet gehonoreerd voelen en er onenigheid en conflicten ontstaan tussen die cliënt en de uitvoeringsorganen? Antwoord: Dit zijn natuurlijk twee dingen. De uitvoerenden hebben een andere agenda dan de zorgvrager. Er zal minder kunnen omdat er minder geld is. Het uitvoeringsorgaan zal zeker het beste voor hebben met de cliënten daar ben ik van overtuigd maar er zijn beperkte middelen. Er zullen veranderingen optreden in de loop van 2015 en als er iets veranderd dan nemen vaak de cliënten dat niet in dank af. Taak van de uitvoeringsorganen is om dit goed te bespreken met hun cliënten, zo krijg je wel begrip.
Vraag 14:
Is deze persoon of instantie onafhankelijk? Antwoord: de ombudsman en de vertrouwenspersoon zijn beiden onafhankelijk. Vooral de vertrouwenspersoon is er voor de cliënt. Deze zal terug communiceren naar de gemeente waar het mis gaat en die zal er iets mee moeten om te voorkomen dat het weer gebeurd. Vraag 15. Zo niet, zou het dan een goed idee zijn om aan te
sturen op het benoemen van een onafhankelijke ombudsman/vrouw?
Antwoord: die is er al. Zie hierboven. De ombudsman en de vertrouwenspersoon gaan over al de drie sociale domeinen Vraag 16.
Wie zijn dan de aangewezen personen of instanties om zo’n benoeming bij “hogerhand “ aan te kaarten? Antwoord: Dit heeft het P.M.O. al aangedragen aan de gemeente en is nu aangenomen. Het P.M.O. heeft tevens aangedragen om vrijwilligers hierbij te betrekken. In het februarinummer van de Bornkrant kunt u nog een interview lezen over dit onderwerp.
Vraag 12:
Zo ja, voorziet de wet dan in een beroepsmogelijkheid? Antwoord: Je zeker, dit is misschien straks wel beter geregeld dan nu. Er is een klachten- en bezwaren commissie en er zal cliënten ondersteuning zijn vanuit MEE in de gemeente Zutphen. Kom je er dan nog niet uit dan is er ook nog de ombudsman. Daarnaast is er over alle drie de transities (Jeugdwet, WMO en de Participatiewet) een vertrouwenspersoon. Bij deze kun je terecht als je denkt onheus bejegend te zijn. Vraag 13:
Zo ja, wie is dat dan in concreto? Antwoord: Dit is in eerste instantie bij wie je de zorg afneemt en bij besluiten van de gemeente is dat de gemeente.
Contactgegevens van P.M.O.:
Postadres: P.M.O., Lammerhof 102, 7232AX Warnsveld
Bezoekadres: Warnshuus, Dreiumme 43, 7232CN Warnsveld T: 0610306511 E:
[email protected] W: platformgcz.com/P.M.O. Wij zijn aanwezig op ons kantoor: Woensdag en donderdag tussen 10.00 en 16.00 uur Vrijdag tussen 10.00 en 12.30 uur Mocht u vragen hebben over WMO, scootmobiel enz.… bent u van harte welkom.
24
SBO-Zutphen/Warnsveld
De samenwerkende bonden voor ouderen
ANBO, KBO en PCB Secretariaat: dhr. A.F.A. Loderus, Heeckerenlaan 16, 7203 BC Zutphen. Telefoon: 0575-515280 E-mail:
[email protected]
Politiek Zutphen en De Zorg WMO enz.
De KBO had als initiatiefnemer op 14 oktober wederom in de Lunette een SBOZ bijeenkomst georganiseerd. De onderwerpen WMO en Thuiszorg zullen zeker op onze agenda blijven. Wethouder Mevr. Patricia Withagen wenst 2 maal per jaar met de ouderenbonden in overleg te gaan om met name de knelpunten te bespreken. Het bestuur doet ’n dringend beroep op U als lid, om melding te maken van de problemen die men ervaart bij de keukentafel gesprekken met de gemeente. Bel de SBO-voorzitter Th. Engelen tel. 0575- 518 220
Feestelijk afscheid van SBO Voorzitter Hans Kroes
Op 31 oktober namen de bestuursleden van de ANBO, PCOB en KBO met een etentje bij het restaurant De Reuvershoeve” in Brummen feestelijk afscheid van hun voorzitter Hans Kroes. Alleen Carla Mak moest verstek laten gaan wegens haar verblijf in Turkije. Een jaar geleden wilde Hans er al mee stoppen. Maar men weet hoe dat gaat, vind maar eens een opvolger voor zo een drukke vrijwilligersbaan en dan ga je maar, na veel aandringen van de clubleden, een jaartje door. Tijdens de maaltijd die door het SBO bestuur aan de vertrekkende voorzitter en zijn vrouw werd aangeboden sprak de voorlopige voorzitter Theo Engelen de volgende lovende woorden tot Hans: Hans ,jouw besluit om als voorzitter van de SBO afscheid te nemen zal niet gemakkelijk zijn geweest. Het voor de gemeenschap willen zijn, zit duidelijk in jouw genen. Al zal het thuisfront al lange tijd hebben gezegd: ”Hans hoe lang ga je er nog mee door?” In de korte tijd dat ik voorzitter van de KBO en jij penningmeester van de PCOB en voorzitter van de gezamenlijke bonden SBO ben, heb ik je leren kennen als een zeer betrouwbaar bestuurder, met veel ervaring,veel kennis van zaken ook in de Zutphense politiek. Een van jouw sterke eigenschappen als voorzitter was, iedereen duidelijk aan het woord laten en bij problemen wist je altijd tot een aanvaardbare oplossing te komen. Naast je voorzitterschap, besteed je nog heel veel tijd aan het bezoeken van senioren die jouw hulp nodig hebben voor het invullen van hun belastingaangiften. In dit soort zaken wil men een betrouwbare gesprekspartner als jij. Met jou een afspraak maken, dan kun je er van op aan. Afspraak is afspraak! Tot besluit wil ik je mede namens collega bestuurders danken voor de fijne samenwerking en voor wat je voor de senioren van Zutphen/Warnsveld al die vele jaren hebt gedaan. Veel dank ook aan je vrouw, die je daardoor veel heeft moeten missen. Geniet van het meer samenzijn. Engelen besloot zijn toespraak met de aanbieding van een boeket bloemen en Hans werd tevens verrast met een fles wijn aangeboden door zijn voormalige secretaris met de wens van de aanwezige bestuursleden voor vele gezonde jaren voor beiden.
Ferdi Loderus
Bericht van de SBO
De Samenwerkende Bond Ouderen waaronder de ANBO, de PCOB en de KBO in Zutphen en Warnsveld
Op de vorige SBO-vergadering moest er alsnog een oplossing komen voor de vacante post van voorzitter i.v.m. het vertrek van Hans Kroes. De voltallige vergadering heeft toen het besluit genomen, dat de huidige voorzitters van de ouderenbonden om het jaar de voorzittershamer ter hand zullen nemen. Daar het voor de ANBO en de PCOB onmogelijk bleek voor 2015 de voorzitter te leveren, heeft Theo Engelen van de KBO zich noodgedwongen beschikbaar gesteld, dit eerste jaar de SBO te leiden. Het volgende probleem diende zich tegelijkertijd aan, dat de andere bonden dan respectievelijk de secretaris en de penningmeester leveren. Wat betreft de penningmeester was er geen probleem. Deze functie is in goede handen van Mevrouw Elly Bertholet van de ANBO. De moeilijkheden liggen bij de functie van de secretaris, die nu ook door de KBO wordt geleverd. De PCOB zal dus op korte termijn deze functionaris moeten leveren, zodat de 3 ouderenbonden allen in het dagelijks bestuur zijn vertegenwoordigd. SBO-secretaris de heer drs. Willibrord Wedemeijer, penningmeester van de KBO en reeds belast met vele andere bestuurders taken, verlangt dat er op korte termijn een opvolger komt. Wij hopen dat de PCOB er op korte termijn in slaagt.
25
Radio Kerkplein
Radio Kerkplein is een gevarieerd programma van gesprekken en muziek Elke zondag op de kabel 93.1, radio via FM 106.1 of Berkelstroom.nl Met de volgende onderwerpen: 10.02 uur: Kerkelijk nieuws 10.08 uur: Kinderverhaal 10.20 uur: Geestelijke muziek 10.45 uur: Plusminus: een overdenking, gedicht of kort verhaal 11.02 uur: Kerkelijk nieuws 11.08 uur: Klassieke muziek 11.20 uur: Gesprek over een actueel onderwerp 12.02 uur: Kerkdienst. Zondag 7 december: Plusminus: “Op verhaal komen”. Ds. Martha Terwel Gesprek: Over de stichting “Vlinderkind”. Vlinderkind is de bijnaam voor kinderen met een erfelijke huidaandoening. De hechting van de verschillende huidlagen is verstoord waardoor ernstige blaren en ontvellingen ontstaan. Een gesprek hierover met direct betrokkenen. Kerkdienst: Leger des Heils Zondag 14 december: Plusminus: “Dichters bij God”. Ds. Gerard v. d. Brug. Gesprek: Een gesprek over: Kerst in de gevangenis. Kerkdienst: Ontmoetingskerk Eefde. Ds. Wim Stolte. Zondag 21 december: Plusminus: Column van Ton van Ingen Schenau. Gesprek: Luisteren en uitleg over het Weihnachtsoratorium. Kerkdienst: Deze zondag wordt er geen kerkdienst uitgezonden. Zondag 28 december: Plusminus: Wordt verzorgd door de Geref. Kerk Vrijgemaakt. De programma’s zijn nog tot een week na uitzending te beluisteren op www.B-FM.nl
Voor u gelezen
De website van de gemeente Zutphen is vernieuwd Online kunt u veel zaken regelen met de gemeente Zutphen via de website: www.zutphen.nl U heeft de keuze uit drie ingangen: Inwoners, Ondernemers, Bezoekers. Klikken op gemeente Zutphen Inwoners en daarna kunt u verder uw zaken, als informatie over paspoort, aanvragen van een rijbewijs, adreswijziging, regelen. De vragen die u anders per telefoonnummer 140 575, per mail of aan de balie stelt, kunt u nu zelf regelen. Ook is er een bezoekersingang met toeristische informatie, zoals markten, parkeren enz. De site is technisch verbeterd, waardoor de site ook op tablet, smartphone en laptop beter is te lezen en de zoekfunctie sneller resultaat oplevert. N.L.
Vrijwillige Bijdrage
De Bornkrant, die u ontvangt, wordt betaald uit de bijdragen van de ouderenbonden ANBO, KBO en PCOB (bent u lid dan ontvangt u de Bornkrant via uw bond).
De adverteerders: Apetito, BDO, Polbeek, Rabobank, Seniorenadviesbureau, Sutfene en ten Hag. Met deze steun kunnen wij de lezers negen keer per jaar een Bornkrant aanbieden. Eenmaal per jaar een extra dik nummer in december/ januari. Om dit alles te kunnen doen, vragen wij u eenmaal per jaar een vrijwillige bijdrage te geven om de redactie in staat te stellen u een extra dikke Bornkrant aan te bieden. Uw vrijwillige bijdrage kunt u overmaken naar bankrekening: IBAN NL36 RABO 0376 752 742 t.n.v. Perspectief Zutphen o.v.v. Bornkrant of u gebruikt de bijgesloten kaart met gratis antwoordnummer …....., 7200 VB Zutphen. Hartelijk dank voor uw steun. Redactie Bornkrant
26
Katholieke belangen Organisatie voor Senioren afdeling Zutphen en omstreken Secretariaat: dhr. A.F.A. Loderus, Heeckerenlaan 16, 7203 BC Zutphen Tel. 0575-515280
e-mail:
[email protected] website: www.kbogelderland.nl, regio’s en Afdelingen, Z, (Zutphen) Bankrekeningnummer: NL29 INGB 0000 6021 59 Kvk.nummer08158894
Nieuws van de voorzitter
Voorzitter Theo Engelen en Secretaris Ferdi Loderus bezochten een extra informatiebijeenkomst van KBO-GELDERLAND op 13 oktober. Er werd van gedachten gewisseld over de vragen: “Waar staat de KBO in 2019”en “KBO wat willen we zijn”? Tijdens deze bijeenkomst is gesproken over de taken van de KBO als belangenbehartiger en voorlichter. Vervolgens is in groepen antwoord gegeven op de vragen: Wat mist U? Wat kan beter? Wat mag het kosten? Men vindt de KBO niet slagvaardig genoeg en te veel in groepen. Landelijk, provinciaal, streekgebonden en lokaal. Er wordt inmiddels gesleuteld aan een beter samenhangende organisatie. De presentatie: “Waar staat KBO in 2019” en een samenvatting van de discussie, statements en suggesties is in het bezit van Uw secretariaat. Bij opvraag kunt U inzage krijgen in de reacties van de deelnemers. Verder kwam aan de orde de samenwerking tussen de ouderenbonden. De ANBO stapt uit de Samenwerkende bonden in Gelderland De SBOG. Ook landelijk wil men het samenwerkingsverband verlaten en alleen verder gaan. De KBO betreurt dit ten zeerste. Juist nu zou samenwerking de boodschap moeten zijn. Een initiatief als bijvoorbeeld de WMO bijeenkomst van 14 okt. en en gezamenlijk gesprek met de wethouder kan dan gehandhaafd blijven. Als KBO-Zutphen hopen wij dat de positieve samenwerking die wij plaatselijk hebben met de ANBO en PCOB blijft, aldus onze voorzitter Theo Engelen Ons KBO programma 2015
De Activiteitencommissie is gestart met de opzet van jaarprogramma 2015. Wederom zijn er hoogtepunten met veel aandacht voor “KBO dat doe je samen”. Op dinsdag 3 februari hebben wij de ledenvergadering. Daar leggen wij het voorlopige programma aan U voor. Ook de kleine en de grote reisgroep zullen met de nodige verrassingen komen. Vast noteren! Maar eerst hebben we nog onze Kerstviering in St. Jan en St. Elisabeth op 16 december en de Nieuwjaarsbijeenkomst op 6 januari. Rekening houdend met de datum 28 januari waarop de volgende Bornkrant pas bij U in de bus valt, wil het bestuur U allen al in deze editie een Zalig Kerstfeest, een fijne jaarwisseling en een Zalig Nieuwjaar in goede gezondheid wensen! Tijdens de inloopmiddagen waarop er wordt gekaart, willen wij ook de opgestarte damclub uitbreiden. Bel telnr.518220.(Engelen) Kom gezellig! Hanneke Geurtsen – Afdeling activiteiten Parochie HH 12 Apostelen, KBO Zutphen-Warnsveld en de KBO-clubs in de Achterhoek
Het bestuur van de KBO Zutphen heeft een verzoek gericht aan haar zusterclubs binnen de parochie. De gedachten gaan uit naar meer samenwerking o.a. deelname aan de activiteiten van elkaar en aan bv. fietstochten in de zomer naar elkaars geloofsgemeenschap. Bij het bezoek aan het kerkgebouw zal er dan uitleg kunnen worden gegeven door een lid van het kerkbestuur of kenner van het kerkgebouw over de geschiedenis, de architectuur, het interieur enz. enz. Verder het uitwisselen via geloofsgesprekken. Kortom, “Buurten”.
27
KBO Activiteitenkalender voor de periode van 9 december 2014 t/m 24 februari 2015
09 dec. di. 10.00 uur Vertrek naar de kerstmarkt in Kevelaer vanaf Hubertusplein. Wees op tijd! 16 dec. di. 14.00 uur In de St. Jan. Kerstviering met G. A, daarna gezellig samenzijn in St.Elisabeth. 23 dec. di. 14.00 uur Kerststukjes maken (Mevr. v. Midden en Mevr. v.d. Hoeven) Kaarten, dammen. 06 jan. di. 14.00 uur Nieuwjaarsbijeenkomst met muziek en spel door de heer Vesterink met quiz. 13 jan. di. 14.00 uur Inloopmiddag met Kaarten, Dammen,’n praatje of andere bezigheden. 20 jan. di. 14.00 uur Pater Aristoteles vertelt over zijn missiewerk in Brazilië (onder voorbehoud). 27 jan. di. 14.00 uur Inloopmiddag met Kaarten, Dammen,’n praatje of andere bezigheden. 03 febr. di. 14.00 uur Ledenvergadering + presentatie jaarprogramma 2015 ook van de reisgroepen. 06 febr. vr. 13.30 uur Bezoek aan GMB-Fort de Pol aan de Oostzeestraat 3b met eigen auto’s. Na aankomst om 14.00 uur volgt een Power Point presentatie over de Bio- industrie. Daarna rondleiding. Voor maximaal 25 personen. Geef U dus bijtijds op bij Hanneke Geurtsen Tel.0575-52295 10 febr. di. 14.00 uur Inloopmiddag met Kaarten, Dammen, ’n praatje of andere bezigheden. 17 febr. di. 14.00 uur Carnaval met vrolijke klanken “BerkelFluisterbootkoor”(onder voorbehoud.) 24 febr. di 14.00 uur Inloopmiddag met Kaarten, Dammen, ’n praatje of andere bezigheden. Uitgezonderd de inloop/kaartmiddagen zal het Hubertusplein naast de kerk open zijn voor parkeren. Bekijk ook onze website WWW.KBOGELDERLAND.NL vervolgens regio’safdelingen en dan Zutphen. Voor verdere informatie: Hanneke Geurtsen. Tel.522954 of per email:
[email protected].
BeleefPlusbeurs Nijmegen 2015. Donderdag 9 april van 11 uur tot 16.00 uur
U kunt zich opgeven voor een gezellig dagje uit naar de meest veelzijdige 50+beurs in de regio. In Triavium Nijmegen nodigt de KBO Gelderland U uit. U vindt daar een beurs met duizenden vierkante meters aan exposanten, die producten en diensten aanbieden. Vrije tijd, Vakantie, Zorg&Welzijn en Tuin&tuinieren. Er worden demonstraties en workshops gegeven. Er kan worden geproefd, geluisterd, gekeken enz. Genoeg om een heerlijk dagje uit te zijn en U komt er gemakkelijk en goedkoop. KBO Zutphen zorgt voor een georganiseerde busreis voor €10.-. per persoon en bij dit arrangement krijgt iedere deelnemer die meereist het entreekaartje gratis! U kunt zich nu reeds opgeven bij Hanneke Geurtsen Tel.0575-522954 dan bent U verzekerd van deelname. Nadere gegevens zoals de opstapplaats volgen.
Waarom kiezen voor het lidmaatschap van de KBO Zutphen-Warnsveld? 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
U bent dan tevens lid van de grootste seniorenorganisatie de Unie KBO Nederland. U bent dus verzekerd van de beste belangenbehartiging en lobby in Den Haag. U krijgt zo nodig gratis juridisch advies van bekwame specialisten bij de Unie KBO. U kunt gebruik maken van de vereniging ouderenadvisering “de VOA.” U ontvangt gratis het maandelijkse magazine “Nestor” waarin vele voordelen staan. U kunt deelnemen aan het KBO-panel en de KBO Loterij. U kunt gebruik maken van de wel zeer voordelige collectieve zorgverzekering. U profiteert van een stevige korting op de kosten van de rijbewijskeuring. U kunt voordelig gebruik maken van een onze bekwame en vertrouwdebelastinginvullers. U krijgt maandelijks de Zutphense Bornkrant met ons actuele nieuws. U bent lid van de club met een actief bestuur en met het meest veelzijdige programma! U verdient hiermede Uw lage jaarlijkse contributie dubbel en dwars terug.
Voordeel door Uw lidmaatschap van de KBO. Op vertoon van Uw KBO-ledenpas ontvangt U bij Liesbeth Bloemen op de Brink in Zutphen 5% korting.
28
Protestants Christelijke Ouderen Bond
afdeling Zutphen-Warnsveld
Secretariaat: dhr. H.H. de Klerk Karel Doormanstraat 50-44, 7204 JL Zutphen Telefoon 0575-525681 E-mail:
[email protected] www.pcob.nl klik op >> activiteiten in de regio >>gelderland >>afdeling Zutphen-Warnsveld
Nieuws van en voor de afdeling PCOB Zutphen-Warnsveld De nieuwe Wmo 2015
De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) regelt dat mensen met een beperking ondersteuning kunnen krijgen. Het kan gaan om ouderen, gehandicapten of mensen met psychische problemen. Gemeenten voeren de Wmo uit. Zij bepalen zelf hoe ze dat doen. Door de hervormingen in de langdurige zorg gaat er per 1 januari 2015 nogal wat veranderen in de Wmo. En dus voor iedereen die zorg en ondersteuning thuis ontvangt. U krijgt bijvoorbeeld ondersteuning bij het huishouden, woningaanpassingen of vervoersvoorzieningen. In de nieuwe Wmo is dat niet anders, maar daarbij wordt eerst gekeken wat u zelf kunt regelen. Voor het aanvragen van hulp kunt u terecht bij het Wmo-loket in uw gemeente. Waar vind ik het Zorgloket voor de gemeente Zutphen?
WMO Zorg-loket “Het Plein” Henri Dunantweg 1, 7201 EV Zutphen. Openingstijden: van 08.30 t/m 16.00 uur (maandag t/m donderdag) van 08.30 t/m 12.30 uur (vrijdag) Telefonisch is het Zorgloket op werkdagen bereikbaar van 8.30 uur tot 12.30 uur via telefoonnummer 0575-595760. Bij het Zorgloket op Het Plein kunt u terecht voor uitgebreide informatie en advies. De medewerkers helpen u met antwoorden op uw vragen. Het vooraf invullen van een aanvraagformulier is niet noodzakelijk. U kunt zich met uw vraag of probleem direct telefonisch melden of langskomen. Na uw melding heeft de gemeente de plicht om onderzoek te doen naar uw hulpvraag, welke hulp u van uw eigen omgeving kunt verwachten of wat u mogelijk zelf kunt doen of betalen. De gemeenteraad van Zutphen heeft (unaniem) besloten dat de lopende contracten van de thuiszorg voor 2015 blijven gehandhaafd. Vóór het aflopen van deze contracten zal er in de loop van 2015 herindicatie plaats vinden. Middels de z.g. “huiskamergesprekken” zal samen met de cliënt besproken worden of en in hoeverre de verleende zorg zal worden voortgezet. Maakt u nu gebruik van een zorgregeling dan verandert er voorlopig nog niets. Het heeft dus weinig zin om u nu al persoonlijk druk te gaan maken in reactie op alle negatieve berichten in de media, wacht eerst op bericht van de gemeente. Wel is het verstandig om u, samen met uw begeleider of adviseur, goed voor te bereiden op de aangekondigde huiskamergesprekken zodat u uw wensen dan duidelijk kunt formuleren en onderbouwen.
Andere mededelingen Contributie 2015
Ik ga er van uit dat de ledenvergadering van 27 november 2014 in zal stemmen met het voorstel van het afdelingsbestuur om de contributie voor 2015 niet te verhogen; dat betekent handhaving van de contributie voor individuele leden € 34,-. en voor leden in samenlevingsverband € 53,50 per jaar.
Programma bijeenkomsten 2015
De commissie heeft het programma voor 2015 zo goed als rond, in de volgende Bornkrant zal het Jaarprogramma 2015 worden gepresenteerd.
29
Goede wensen
Het bestuur wenst u allen fijne feestdagen en alvast een gelukkig 2015 toe. Klaas Brouwer, voorzitter
Verslag van de bijeenkomst op donderdag 23 oktober 2014
Ondanks de herfstvakantie is de belangstelling voor deze bijeenkomst groot constateert de dagvoorzitter Gerda Wonnink. Om ons voor te bereiden op het thema van deze middag zingen we “Een vaste burcht is onze God” en na het gebed wordt gelezen Psalm 46 “God is een toevlucht t’allen tijde” uit het (oude hervormde) Liedboek. Vervolgens brengt “De Zutphense Fietser” of te wel de heer Coos Blokhuis uit Zutphen ons op zijn fiets terug naar de tijd van Maarten Luther. Hij schetst een beeld van het leven en de tijd van Maarten Luther en zijn strijd tegen de handel in “aflaten” en de rijkdom van de katholieke kerk. Maarten Luther geboren op 10 november 1483 in Eisleben publiceerde (“spijkerde” volgens de legende) op 31 oktober 1517 zijn 95 academische stellingen tegen de handel in aflaten, op de deuren van de universiteit van Wittenberg en dat is het symbolische begin van het protestantisme geworden. Na de pauze neemt de heer Blokhuis ons, middels zijn prachtige diapresentatie, mee op zijn fietstocht (640 km) naar Wittenberg. Zijn presentatie werd bijzonder op prijs gesteld bleek wel uit het applaus toen de voorzitter hem bedankte. De bijeenkomst werd afgesloten met het zingen van Lied 408 “Nu laat ons God de Here”.
BIJEENKOMSTEN IN DE KOMENDE MAANDEN
Dinsdag 16 december KERSTVIERING Liturgie van: Mevr. J. Annema uit Apeldoorn Jouck Annema- Kalsbeek uit Apeldoorn presenteert een Kerst- midwinterprogramma, omlijst met samenzang. Dinsdag 20 januari 2015 Lezing “Amish – levenswijze in beeld” Presentatie mevr. Strating uit Amersfoort In onze hoog geïndustrialiseerde wereld bestaat een groep mensen die gekozen heeft niet mee te doen aan de wedloop van veranderingen en vooruitgang. Zij leven in groepen bij elkaar en maken o.a. prachtige quilts. We maken een ontdekkingsreis naar hun geschiedenis, verhoudingen binnen de gemeenschap en het familieleven. Donderdag 26 februari 2015 LEDENVERGADERING met lezing door: ds. Els Diepeveen predikant PKN Warnsveld/Leesten thema: Nader bericht volgt. Alle bijeenkomsten worden, tenzij anders aangegeven, gehouden in de Eekschuur, Bonendaal 2 te Warnsveld. Aanvang 14.30 uur; zaal open vanaf 14.00 uur. *) Hebt u zelf geen vervoer dan kunt u: in Zutphen contact opnemen met Hans Kroes (tel. 519080) in Warnsveld/Leesten met Ina Nijenhuis (tel. 525418) Nadere informatie over bijeenkomsten bij: Nettie Brouwer (tel. 526518).
30
Vrijwilligers- etentje op 16 oktober
Donderdag 16 oktober jl. hadden we ons jaarlijks vrijwilligers- etentje. Voor het tweede achtereenvolgende jaar wegens groot succes in café restaurant de Sluis in Eefde. Middels dit etentje danken we onze vrijwilligers, zonder wie we onze afdeling nooit draaiende zouden kunnen houden. Met ruim 40 personen genoten we in een gezellige sfeer van een uitstekend verzorgd diner. We hopen komend jaar opnieuw op een ieder te kunnen rekenen en verwelkomen graag nieuwe vrijwilligers, die met name willen helpen met het bezorgen van de Bornkrant. U kunt zich hiervoor altijd melden bij mevr. Iet Faber, secretaris.
Op weg naar 2015
U zult het met mij eens zijn als we concluderen dat 2014 een zeer turbulent jaar was: een nog steeds kwakkelende economie, onrust en oorlog in Afrika en het Midden-Oosten en in de Oekraïne met als nationale tragedie de verschrikkelijke ramp met het vliegtuig MH17 en nu de uitbraak van het ebola virus in Afrika, dat zich over de hele wereld verspreidt. Waren er dan geen lichtpunten? Gelukkig wel: voor de sportliefhebbers heel succesvolle Olympische Winterspelen en een mooi WK voetbal. En voor de winter haters geen sneeuw en vorst…. maar wel een lange warme zomer tot zo’n beetje 1 november! Vanzelfsprekend zal er in uw persoonlijk leven ook het een en ander gebeurd zijn: vrolijke en verdrietige zaken, zoals het ieder jaar gaat…. Zo overleed toch nog onverwacht op 4 februari ons bestuurslid Herman Moekotte. Wij missen hem erg. Het bestuur wenst u voor 2015 voorspoed maar vooral toch een goede gezondheid toe. Met het oog op de Participatiewet, wet langdurige zorg en bezuinigingen in de thuishulp een noodzaak voor ons allen! De gezamenlijke ouderenbonden in Zutphen houden de vinger aan de pols, spreken regelmatig met de wethouder en zullen de raadsleden benaderen als dat gevraagd is. Vooralsnog hele prettige feestdagen en een goede jaarwisseling gewenst. Namens het Afdelingsbestuur, Harry te Boekhorst, voorzitter.
Actie voor alle bestaande en nieuwe leden Op vertoon van uw ANBO-pas krijgt u:
Bij Liesbeth-The Greenroom, de Brink, Zutphen 5% korting op al hun artikelen. Bij alle Mediq-apotheken in Zutphen en Warnsveld, 5%korting bij aanschaf van alle medicijnen die niet op recept verkrijgbaar zijn. Bakker van Zuylen bezorgt gratis bij een aankoop van €12,50. Repairhouse Stationsstraat1 4, biedt u de volgende acties aan: a. Veiligheidsprogramma Bullgard internet Security van €49,50 voor €34,95 en de installatie hiervan is gratis. b. 5% korting op alle compatibele inkt. c. Bij aanschaf van een nieuwe computer/laptop is de eerste APK gratis.
31
Activiteiten december 2014 De Born: maandag 1, 8, 15, 22 en 29 december – 14.00 uur – scrabble het Bornhof: dinsdag 2 december – 14.00 uur – bingo het Warnshuus: dinsdag 9 december – 13.30 uur – koersbal het Warnshuus: dinsdag 23 december – 14.00 uur – bingo
Activiteitenkalender 2015
Hieronder ziet u de uitgangspunten van de activiteiten voor het jaar 2015 met de namen en telefoonnummers van de contactpersonen. Mocht u daar vragen over hebben, dan kunt u met hen contact opnemen. Mevr. Schuring zou graag hulp hebben bij de organisatie van de bingo in het Bornhof. Nu doet ze het in haar eentje. In de tabel leest u het overzicht van de komende twee maanden. Ook kunt u e.e.a. terugvinden op de internetpagina www.anbo.nl/afdelingen/zutphen-warnsveld. We hopen op een grote deelname volgend jaar met veel spelplezier. De Born: het Bornhof: ’t Warnshuus:
iedere maand (mevr. Reinders – tel. 541854) iedere eerste dinsdag van de maand (mevr. Schuring – tel. 512698) edere tweede en derde dinsdag van de maand iedere laatste dinsdag van de maand (mevr. Moekotte - 524148)
om 14.00 uur – scrabble om 14.00 uur – bingo om 13.30 uur – koersbal om 14.00 uur – bingo
het Bornhof
het Warnshuus
Maand
Data
de Born
januari
ma. 5, 12, 19, 26
14.00 - scrabble
januari
di. 6
januari
di. 13, 20
13.30 - koersbal
januari
di. 27
14.00 – bingo
februari
ma. 2, 9, 16, 23
februari
di. 3
februari
di. 10, 17
13.30 – koersbal
februari
di. 24
14.00 – bingo
14.00 - bingo
14.00 – scrabble 14.00 – bingo
Vooraankondiging Jaarvergadering
Noteert u alvast: de jaarlijkse ledenbijeenkomst is gepland op donderdag 12 februari 2015. Naast het vergadergedeelte is er ruimte ingelast voor een interessante activiteit met als afsluiting het traditionele stamppot buffet. Nadere mededelingen volgen in het februari nummer.
In deze Bornkrant is geen ruimte voor landelijk nieuws Wilt u op de hoogte blijven van ANBO- activiteiten in de pers en de politiek? Kijk dan op www.anbo.nl voor het meest actuele nieuws
Perspectief Zutphen ondersteunt en adviseert ouderen in Zutphen en Warnsveld op het gebied van informatie en advies, diensten en ontmoeting en activiteit. Informatiecentra Waterkracht en de Born Informatie over voorzieningen voor ouderen, wonen, welzijn en zorg en alle diensten en projecten van Perspectief; aanmelding voor activiteiten. Frontoffice Vrijwilligerscentrale De Vrijwilligerscentrale Zutphen, gevestigd aan de Oude Bornhof 47a te Zutphen, is een onderdeel van Perspectief Zutphen. De centrale is bereikbaar op telefoonnummer 0575-596 296 van maandag tot donderdag van 09.00-15.00 uur en vrijdag van 09.00 – 13.00 uur. U kunt daar terecht voor alles wat te maken heeft met vrijwilligerswerk zoals: - Vacaturebank Voor organisaties die op zoek zijn naar vrijwilligers en vrijwilligers die op zoek zijn naar vrijwilligerswerk. Dit kan zowel digitaal als via een persoonlijk gesprek. Inlooptijden: maandag, dinsdag, donderdag van 10.00-15.00 uur. - Cursusaanbod Deskundigheidsbevordering t.b.v. vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties gericht op persoonlijke verdieping, sociale vaardigheden, beleid, presentatie en diverse thema’s. - Mantelzorgondersteuning Wij bieden ondersteuning d.m.v. een persoonlijk gesprek, lotgenotencontact, mantelzorgsalons of geven informatie en advies over regelingen. – Maaltijdservice Warme en vriesverse maaltijden aan huis bezorgd in de gemeente Zutphen. Telefonisch bereikbaar: 0575-515 717 van maandag t/m vrijdag van 9.00 uur tot 13.00 uur. Buurtbemiddeling Buurtbemiddeling is voor alle inwoners van de gemeente Zutphen die in een conflictsituatie zitten of dreigen te komen. Bereikbaar op maandag, dinsdag en donderdag van 09.00-17.00 uur via telefoonnummer: 0575- 596 232 Informatieve huisbezoeken T!P Kosteloos informatie thuis over voorzieningen en regelingen op het gebied van wonen, welzijn en zorg. U ontvangt hiervoor een uitnodiging. Sociaal werk Samen kijken wat kan en u vraagt, wij ook. Deze maatschappelijke hulp noemen wij Sociaal Werk. U kunt ons bereiken van maandag t/m vrijdag van 09.00 tot 17.00 uur. Telefoon 0575- 519 613; toets 0 in het keuzemenu.
LOCATIES Locatie de Born
frontoffice Vrijwilligerscentrale Oude Bornhof 47a, Zutphen tel. 0575-596 296 / 517 555 openingstijden: maandag t/m donderdag van 09.00 tot 15.00 uur, vrijdag van 09.00 tot 13.00 uur
Locatie Waterkracht
Ruys de Beerenbrouckstraat 106, Zutphen tel. 0575-571 133 geopend: maandag t/m vrijdag van 09.00 tot 17.00 uur en van 19.00 tot 23.00 uur.
Locatie Noordveen
Weg naar Laren 59, Zutphen tel. 0575-847 628 geopend: maandag t/m donderdag van 09.00 tot 12.30 uur
Locatie de Uitwijk
Brink 116, Zutphen Tel. 0575-520 576 geopend: maandag t/m vrijdag van 08.30-16.00 uur
CONTACT Perspectief Zutphen
Postbus 418 7200 AK Zutphen Tel. 0575-519 613 Sociaal werk is bereikbaar op werkdagen telefonisch van 09.00 tot 17.00 uur Overige afdelingen op werkdagen van 09.00 – 13.00 uur Internet:
Activiteiten Verschillende buurtgerichte activiteiten op het gebied van ontmoeting en (re) creativiteit, scholing, lichaamsbeweging en preventie
www.perspectiefzutphen.nl E-mail:
[email protected]
