Handboek Leerkracht DePoepFabriek.nl
Inhoud Introductie.................................................................................................................................................................................................................................... 3 Begrippen en uitgangspunten: ..................................................................................................................................................................................................... 4 Activiteiten. .................................................................................................................................................................................................................................. 5 Instructiebijeenkomst ............................................................................................................................................................................................................... 5 Fase 1: Introductie ................................................................................................................................................................................................................... 5 Week 1: Start van het onderzoekavontuur: Een envelop in de klas. ..................................................................................................................................... 5 Persoonlijke inlogcode aanmaken ........................................................................................................................................................................................ 5 Fase 2: Onderzoekfase Zuivering ............................................................................................................................................................................................ 6 Week 1. Bezoek Gastdocent HHNK. .................................................................................................................................................................................... 6 Week 2. Excursie naar RWZI................................................................................................................................................................................................ 6 Fase 3: Onderzoekfase Innovatie ............................................................................................................................................................................................ 7 Fase 4: Ontwerpfase ................................................................................................................................................................................................................ 8 Week 3. Creatief Ontwerper in de klas. ................................................................................................................................................................................ 8 Fase 5: Presentatiefase ........................................................................................................................................................................................................... 8
Online InstructiePlatform: Dit Handboek + alle bijbehorende Instructiekaarten en –clipjes zijn te vinden op www.huisvanhetverleden.nl/instructie (buiten beeld van leerlingen houden s.v.p., evenals dit Handboek) Verwijzingen naar de bijlagen worden op <deze manier> weergegeven.
om ervaringen en verbeterideeën in bij te houden. Na afloop kun je het als evaluatieformulier insturen.
Handboek Leerkracht DePoepfabriek.nl © Stichting Tijdgeest
Pagina 2
Introductie
“DePoepFabriek.nl” Stichting Tijdgeest De DePoepFabriek.nl is een educatief ontwerp van Stichting Tijdgeest. Stichting Tijdgeest ontwikkelt educatieve onderzoekavonturen die een sterke verbinding hebben met de omgeving van de deelnemende scholen. Dat is maatwerk in nauw overleg met alle betrokkenen, waarbij de leerkracht de regie heeft. DePoepFabriek.nl De aanleiding voor het project is een enthousiaste oproep van Dr. George Zoutberg van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. Zijn werk is om nieuwe vindingen en vondsten te ontdekken, waarmee het HHNK nog effectiever het afvalwater kan zuiveren. Dr. George wil graag nog een paar stappen verder. Niet alleen zuiveren, maar ook nog grondstoffen en energie winnen uit het afvalwater. Daarvoor zijn al een flink aantal vindingen gedaan. Hijzelf is ook gepromoveerd op een belangrijke ontdekking met bacteriën. Maar Dr. George is er vast van overtuigd dat er nog veel meer mogelijk is. Eigenlijk droomt hij van de ideale afvalwaterverwerking van de toekomst. Een droomfabriek. Alles bij elkaar, of misschien sommige onderdelen juist dichtbij huis in de wijken... Alles is mogelijk. Dr. George komt op het idee om ook leerlingen te betrekken bij zijn zoektocht. Zij zijn nieuwsgierig en ondernemend en ze zijn nog heel fris in hun denken. Het zou zomaar kunnen, dat zij met ideeën komen die voor HHNK heel belangrijk blijken te zijn. Samen met zijn collegae van het HHNK en Stichting Tijdgeest bedenkt hij DePoepFabriek.nl. Een onderzoekavontuur, waarbij leerlingen eerst alles te weten komen over de manier waarop afvalwater nu gezuiverd wordt en die daarna aan de slag gaan als uitvinders. TOEKOMST.TV® krijgt lucht van de plannen en haalt Dr. George in de uitzending. En dan gaat het snel. Een beperkt aantal scholen wordt geselecteerd en krijgt een envelop in de klas met documenten en een DVD. Wie neemt de uitdaging aan en wordt mede-ontwerper van DePoepFabriek.nl
Vragen: Monique van Zelst 06-11 32 11 82 [email protected]
Handboek Leerkracht DePoepfabriek.nl © Stichting Tijdgeest
Pagina 3
Begrippen en uitgangspunten: Avontuurlijk Leren o Er is een uitdaging of uitnodiging van een partij buiten de school. De leerkracht ‘weet ook niet precies’ wat er aan de hand is. o Het is spannend, de route ligt niet bij voorbaat vast en de uitkomst is ongewis. o Leerlingen nemen initiatief en krijgen verantwoordelijkheid. o Elk kind krijgt de ruimte om eigen aardigheden, mogelijkheden en kwaliteiten effectief te benutten. o Leerlingen worden serieus genomen en leren wat ze waard zijn. o Bij Avontuurlijk Leren gaan leerlingen zelf deel uitmaken van een verhaal. Ineens zitten ze midden in situatie zoals je dat normaal alleen in films of boeken ziet. Dubbelrol van de leerkracht Je kunt je als leerkracht in de klas onwetend opstellen en het avontuur met de leerlingen mee beleven. Achter de schermen ben je medewerker van het HHNK en regisseur. Als de leerlingen een bericht sturen naar het Genootschap, krijg jij dat binnen in je controlekamer. Jouw reacties als ‘contactpersoon van het HHNK’ zijn belangrijk. Ze maken het spannend en geloofwaardig voor de leerlingen. Zie voor instructie daarover de clips op het InstructiePlatform: Instructie-online Het Zeer Geheim Online Platform waarop alle materiaal en actuele informatie bij elkaar staat. Dit Handboek, de planning, draaiboeken, instructiekaarten en instructieclips. Voor wie dat wil is het FORUM de plek om informatie uit te wisselen, lesmateriaal te delen en contact te zoeken met verschillende deelnemers. Werksite Het online DePoepFabriek.nl, waar leerlingen hun eigen werkkamer hebben en de leerkracht zijn/haar eigen Geheime Controlekamer. TESTschool op de werksite Bij elk onderzoekavontuur maken we een fictieve school aan. Daar kun je in de rol van leerling inloggen op de werksite om te ervaren hoe ‘het werkt’. Je kunt daarna ook als leerkracht naar binnen om te ontdekken welke mogelijkheden je achter de schermen hebt. Inlog testschool: UV236 Alle berichten en filmpjes staan er in één keer op, zodat je weet waar je met je lesvoorbereidingen op kunt anticiperen. Vijf fases 1. Introductiefase. Met de brief, het introductiefilmpje en het inloggen. Elke leerling een eigen code en een eigen online werkkamer. 2. Onderzoekfase Zuivering. Plan van aanpak, zelf op onderzoek, een gastdocent in de klas en een excursie naar een RWZI in de buurt. 3. Onderzoekfase Innovatie. Uitleg van de 5 onderzoekterreinen. Theorie en praktijkvoorbeelden. Experimenteren met de LABkist. 4. Ontwerpfase. Ideeën en mogelijke oplossingen inventariseren. Keuzes maken. Ontwerper in de klas voor inspiratie en ondersteuning. 5. Presentatiefase: De uitgewerkte ideeën, maquettes etc. presenteren en vastleggen in digitale vorm. Opsturen naar Dr. George.
Handboek Leerkracht DePoepfabriek.nl © Stichting Tijdgeest
Pagina 4
Activiteiten. Instructiebijeenkomst Introductie avontuur, overzicht van de activiteiten en verwijzing naar ondersteuning. Huiswerk: Verkennen van het instructiemateriaal op www.huisvanhetverleden.nl/instructie En Kennis maken met de Webapplicatie en Avontuurlijk Leren. Huiswerk : Ga naar www.depoepfabriek.nl en klik op de onderste afbeelding (zie hiernaast) en inloggen als leerling met UV236 en daarna als leerkracht van de TESTschool op UV236-00 / welkom01 Op de Instructiepagina staan InstructieClips en dit Handboek met de bijbehorende InstructieKaarten <Werksite_Snelgids_DPF>
Fase 1: Introductie Week 1: Start van het onderzoekavontuur: Een envelop in de klas. Om tijd te hebben voor eigen onderzoek moeten er minstens 3 schooldagen zitten tussen het moment waarop je de envelop in de klas laat brengen (de start) en het bezoek van de gastdocent. Anders hebben de leerlingen te weinig tijd om zelf nog op zoek te gaan naar informatie. Zorg zelf voor een goed moment van de dag en laat de envelop in de klas brengen door directeur of collega, alsof hij zojuist bezorgd is. In de envelop zit een brief waarin Dr. George Zoutburg de hulp inroept van de leerlingen. Verder zitten in de envelop nog twee documenten om bij het inloggen te gebruiken. Persoonlijke inlogcode aanmaken In de brief worden de kinderen uitgenodigd deel te nemen aan een onderzoekavontuur samen met de mensen van het HHNK. o Kijk samen het Introductiefilmpje op de Cd-Rom, waarmee u offline kunt blijven. o Laat elke leerlingen een eigen Geheugenkaartje invullen met speciale aandacht voor het kiezen van een wijs wachtwoord o Volg klassikaal de aanwijzingen in met één leerling (of jijzelf in de rol van leerling) als voorbeeld. o Zodra ze online zijn volgt er nog een korte InstructieClip. Vervolgens kan elke leerling zelf inloggen op school of thuis. Ieder kind kan nu werken en instructies ontvangen in zijn/haar eigen werkkamer. Bijna dagelijks sturen de mensen van het HHNK de kinderen opdrachten en informatie toe.
Handboek Leerkracht DePoepfabriek.nl © Stichting Tijdgeest
Pagina 5
Fase 2: Onderzoekfase Zuivering De leerlingen gaan zelf op zoek naar informatie en kunnen daarbij gebruik maken van hun dossiers. Informatie verzamelen. o Verzamelen. Inventariseer trefwoorden en verzamel informatie over alles wat met waterzuivering te maken heeft. o Ordenen.Maak een woordspin of mindmap. Welke associaties heb je. Welk kanten kan je onderzoek op. o Kiezen. Maak keuzes, verdeel de taken en ga op pad. o Onderzoeken. Bedenk wat je weten wilt en zoek gericht in boeken, op internet en bij deskundigen. Stel vragen: Wie, wat, waar, wanneer, hoe en waarom. Noteer en vooral ‘Verzamel beelden’. Maak foto’s, filmpjes en zoek plaatjes waar je tekst bij schrijft. o Verwerken. Neem je informatie mee de klas in. Bekijk ‘t, bespreek ’t en structureer ‘t. Daarbij kun je gebruik maken van een CSI-bord.(Cultural Scene Investigation ;) Of van de dossiers op je tafel. Of op een andere manier die jullie praktisch vinden. Daar komen weer nieuwe onderzoekvragen uit voort, kies, verdeel de taken en op pad voor de volgende ronde. Het uiteindelijk doel is dat jullie zoveel weten van de materie, dat je er nieuwe uitvindingen voor kunt gaan bedenken. We zetten gefaseerd een aantal dozen/dossiers op tafel. Leerlingen kunnen daar hun plaatjes & praatjes in opslaan.
Week 1. Bezoek Gastdocent HHNK. De gastdocent vertelt over het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier in het algemeen en over de afvalwaterzuivering in het bijzonder. Week 2. Excursie naar RWZI. Er zijn meerdere locaties. Zie voor afspraken en adressen. In de oproep voor de kinderen wordt uiterlijk een week van te voren vermeld waar en wanneer jullie verwacht worden. Het programma is op alle locaties gelijk. Zie voor details, voorbereiding en noodnummers:
Handboek Leerkracht DePoepfabriek.nl © Stichting Tijdgeest
Pagina 6
Fase 3: Onderzoekfase Innovatie Dr. George tilt het onderzoek naar een volgende fase. Wat kan er nog meer met afvalwater. In een filmpje brengt hij structuur, door onderscheid aan te brengen in 5 onderzoekterreinen.
1. 2. 3. 4. 5.
Tot het putje Poep & PiesTransport Scheiden & Schiften Grondstoffen Energie
Op de onderzoektafel in het laboratorium worden 5 nieuwe dossiers geplaatst voor deze 5 terreinen. De leerlingen kunnen hun ideeën en vondsten daar in rubriceren en desgewenst in teamverband verder uitwerken. Vervolgens is het aan jou als leerkracht om daarin keuzes te maken. Eén of meer onderzoekterreinen verkennen. Met de hele klas met één ontwerp aan de slag of in teams werken. Wel of niet in teams, digitaal of analoog. Je hoeft niet in teams te werken. En als je wel in teams wilt werken kun je ze nog naar wens analoog of digitaal indelen. Voor gevorderden (leerkrachten met ervaring of een lage computerdrempel) is het mogelijk om leerlingen digitaal in teams in te delen. Ze kunnen daarna met hun eigen teamleden op het Constructiebord digitaal samenwerken. Je kunt dat gebruiken, maar ’t hoeft niet. Je kunt ook kiezen voor een echt bord in de klas, een tafel, papieren werkstukken of wat verder maar past bij jullie manier van werken. Kies je wel voor de digitale variant, laat één van de leerlingen dan alle teamnamen met de bijbehorende teamleden doorsturen naar het Genootschap. Jij krijgt ’t dan zelf binnen en kunt de teams indelen in je Controlekamer. Zie InstructieClip: Zodra leerlingen digitaal zijn ingedeeld in teams, gaat voor hen de Constructiekamer open en kunnen ze daar als team met hun eigen dossiermateriaal samenwerken.
Je kunt ook zelf triggers versturen via het berichtenscherm in je controlekamer. Dat geeft je de vrijheid om op het laatste moment: o Een nieuw activiteit aan te kondigen. o Een vondst op een ludieke manier binnen te brengen. o Bepaalde leerlingen te stimuleren of een speciale opdracht te geven. o Eigen lesmateriaal in te voegen of leerlingen attent te maken op informatie. Kortom, alles wat je maar kunt bedenken om het rendement van en het plezier in dit project zo groot mogelijk te maken. Handboek Leerkracht DePoepfabriek.nl © Stichting Tijdgeest
Pagina 7
Fase 4: Ontwerpfase In deze fase moeten er definitieve keuzes gemaakt worden. Welke ideeën, oplossingen, uitvindingen gaan jullie uitwerken. Pak je één idee of terrein aan met de hele klas, of meerdere ontwerpen in verschillende ontwerpteams. Hoe ga je het uitwerken. Op welke manier kun je aan Dr. George het best duidelijk maken wat we voor ogen hebben. In deze fase komt de Kunstenaar in de klas om mee te helpen bij de praktische uitwerking Al in een vroeg stadium heeft de Ontwerper een bericht gestuurd om kosteloos materiaal te verzamelen. Week 4. Kunstenaar in de klas. De Kunstenaar/Ontwerper inventariseert de plannen en werkt van daaruit verder. - Wat ga je laten zien - Op welke manier kunnen we dat zo goed mogelijk vormgeven - Aan de slag. In deze workshop worden de plannen concreet en wordt er een begin gemaakt met de praktische uitwerking. In de dagen daarna kunnen ze het zelf verder afmaken.
Fase 5: Presentatiefase In de laatste fase moeten de gemaakte ontwerpen voorgelegd worden aan Dr. George en zijn collegae van het HHNK. Dat gebeurt in ieder geval digitaal. Dus: Opnieuw keuzes maken voor de media die jullie willen gebruiken. Een fotocollage, een PowerPoint, Prezi of een filmpje? Het is aan jullie. Onder voorbehoud. Deze digitale presentatie wordt nog gevolgd door een fysieke presentatie bij HHNK in Heerhugowaard. Mochten er nog zaken niet duidelijk zijn, neem dan contact met ons op via [email protected] Op het online instructieplatform zijn alle genoemde draaiboeken en instructiekaarten te vinden. Heel veel succes en plezier met DePoepFabriek.nl Het projectteam.
Handboek Leerkracht DePoepfabriek.nl © Stichting Tijdgeest
Pagina 8