Draaiboek Leerkracht MTT 2015

Draaiboek Leerkracht MTT 2015

Inhoud Introductie .......................................................................................................................................................................................................................................... 3 Begrippen en uitgangspunten: ....................................................................................................................................................................................................... 4 Avontuurlijk Leren ........................................................................................................................................................................................................................... 4 Dubbelrol van de leerkracht ........................................................................................................................................................................................................ 4 Werksite zie <Werksite Snelgids_MTT> ....................................................................................................................................................................................... 4 TESTschool op de werksite ............................................................................................................................................................................................................ 4 Reconstructie ................................................................................................................................................................................................................................. 4 De 5 sleutelmomenten ..................................................................................................................................................................................................................... 4 Activiteiten. ........................................................................................................................................................................................................................................ 5 Vooraf .............................................................................................................................................................................................................................................. 5 Start van het onderzoekavontuur:Envelop in de klas. .............................................................................................................................................................. 5 1. Persoonlijke inlogcode aanmaken ......................................................................................................................................................................................... 5 2. Dossiers & Informatie ................................................................................................................................................................................................................. 6 Excursie 1: Historisch Onderzoek. ................................................................................................................................................................................................. 6 Excursie 2, deskundige in de klas of andere activiteit .............................................................................................................................................................. 7 3. Personage kiezen & Werken in Teams. ................................................................................................................................................................................... 7 4. Reconstructie & Scenario schrijven ......................................................................................................................................................................................... 8 5. Filmopname................................................................................................................................................................................................................................ 8 Bij deze handleiding hoort een set bijlagen. Verwijzingen naar de bijlagen worden op <deze manier> weergegeven. <MTT Verbeterideeën> om ervaringen en verbeterideeën in bij te houden. Na afloop kun je het als evaluatieformulier insturen. Bijlagen die in dit draaiboek genoemd worden. Draaiboeken per activiteit. Instructiekaarten per functionaliteit. Er zijn twee instructieclips gemaakt voor het Knoopmysterie. Het Tandwielmysterie werkt net zo. Je vindt ze op internet. InstructieClip_MKN_Inloggen (https://vimeo.com/87994160 ) InstructieClip_MKN_Dubbelrol in de Controlekamer (https://vimeo.com/88749540 ) (alleen met wachtwoord controlekamer ) Huis van het Verleden Draaiboek Leerkracht MTT © Stichting Tijdgeest

Pagina 2

Introductie

“Mysterie van het Tandige Tijdwiel” Het Huis van het Verleden Het Huis van het Verleden is een educatief ontwerp van Stichting Tijdgeest. Stichting Tijdgeest ontwikkelt erfgoed- en kunstprojecten rond een archeologische vondst in de buurt van deelnemende scholen. Het Huis van het Verleden is de afgelopen 6 jaar ontwikkeld en beproefd in de regio rond Alkmaar. In vijf verschillende onderzoekavonturen is het in samenwerking met tientallen scholen door honderden kinderen uitgekristalliseerd en doorontwikkeld tot een goed lopend concept. Het is zo ontworpen dat het voor elk dorp en elke stadswijk in Nederland kan worden aangepast, waardoor naast de generieke inhoud over de landelijke geschiedenis ook heel specifieke elementen uit de lokale en regionale canon kunnen worden verwerkt. Dat is maatwerk in nauw overleg met alle betrokkenen, waarbij de leerkracht de regie heeft. Het Mysterie van het Tandige Tijdwiel De aanleiding voor het project ‘Het Mysterie van het Tandige Tijdwiel is een tandwiel uit de 3D-printer van een jonge filosofische uitvinder. Zij mijmert bij dit tandwiel over technische ontwikkelingen in de geschiedenis. Hoe dat ooit een enorme versnelling kreeg in de eerste Industriële Revolutie. Bij een historische foto uit die tijd vraagt ze zich af wat dat betekent heeft voor de mensen die toen leefden. Het Genootschap neemt haar vraag over en betrekt kinderen bij het onderzoek naar ‘hun’ lokale omstandigheden in die tijd.

De belangrijkste in dit Draaiboek genoemde documenten kun je vinden op www.huisvanhetverleden.nl/instructie Vragen: Monique van Zelst 06-11 32 11 82 [email protected]

Huis van het Verleden Draaiboek Leerkracht MTT © Stichting Tijdgeest

Pagina 3

Begrippen en uitgangspunten: Avontuurlijk Leren o Er is een uitdaging of uitnodiging van een partij buiten de school. De leerkracht ‘weet ook niet precies’ wat er aan de hand is. o Het is spannend, de route ligt niet bij voorbaat vast en de uitkomst is ongewis. o Leerlingen nemen initiatief en krijgen verantwoordelijkheid. o Elk kind krijgt de ruimte om eigen aardigheden, mogelijkheden en kwaliteiten effectief te benutten. o Leerlingen worden serieus genomen en leren wat ze waard zijn. o Bij Avontuurlijk Leren gaan leerlingen zelf deel uitmaken van een verhaal. Ineens zitten ze midden in situatie zoals je dat normaal alleen in films of boeken ziet. Dubbelrol van de leerkracht Je kunt je als leerkracht in de klas onwetend opstellen en het avontuur met de leerlingen mee beleven. Achter de schermen ben je de Geheim Agent en regisseur. Als de leerlingen een bericht sturen naar het Genootschap, krijg jij dat binnen in je controlekamer . Jouw adequate reacties als Geheim Agent maken het spannend en geloofwaardig voor de leerlingen. Werksite zie <Werksite Snelgids_MTT> Het online Huis van het Verleden, waar leerlingen hun eigen werkkamer hebben en de leerkracht zijn/haar eigen Geheime Controlekamer. . TESTschool op de werksite Bij elk onderzoekavontuur maken we een fictieve school aan. Daar kun je als leerling inloggen op de werksite om te ervaren hoe ‘het werkt’. Je kunt daarna ook als leerkracht naar binnen om te ontdekken welke mogelijkheden je achter de schermen hebt. Alle berichten en filmpjes staan er in één keer op, zodat je weet waar je met je lesvoorbereidingen op kunt anticiperen. Reconstructie De essentie van het avontuur. In de huid kruipen van je voorouders, reconstrueren en naspelen hoe dat vroeger is geweest.

De 5 sleutelmomenten Het onderzoekavontuur, dus ook dit draaiboek, is opgebouwd rond

Huis van het Verleden Draaiboek Leerkracht MTT © Stichting Tijdgeest

Pagina 4

Activiteiten. Vooraf wordt een envelop naar school gestuurd met daarin de volgende inhoud:  Tandwiel als symbool van de grote technische ontwikkelingen van de moderne tijd  Historische foto uit de tijd rond 1900 in de omgeving van de school (door de leerkracht vooraf aangeleverd)  Brief van Professor B. met de algemene hulpvraag van het Genootschap. *  Brief van Paulien, de filosofische uitvinder met haar overwegingen en vragen. *  Onderzoektest om de leerlingen te testen en naar de werksite te leiden. *  <MTT_INLOG-instructies>* om een persoonlijk profiel aan te maken als onderzoeker van het Genootschap.  * om te kopiëren en als geheugensteuntje te gebruiken bij de inlogprocedure. * deze documenten zijn opgenomen in MTT_Triggers

Start van het onderzoekavontuur:Envelop in de klas. Stem de datum met ons af, zodat wij op de juiste dag kunnen starten met het verzenden van de triggers. Zorg zelf voor een goed moment en laat de envelop in de klas brengen door directeur of conciërge, alsof hij zojuist is bezorgd door een onbekend personage. Hier kun je de rol als leerkracht die van niets weet mooi neerzetten, en samen met de klas aan het avontuur beginnen. Hier speelt je eigen fantasie en plezier een belangrijke rol. Je kunt er bij verzinnen wat je leuk vindt. Een beetje tegenstribbelen en ‘moeilijk doen’ om de gretigheid van de leerlingen aan te wakkeren. Vooral in dat spel kun je je dubbelrol ten volle uitleven. Het is aan jou zelf hoe je dat verder wel of niet invult. Let op: Als je start in de bibliotheek, krijg je onderstaande informatie pas mee in een 2e envelop na de onderzoektraining. 1. Persoonlijke inlogcode aanmaken In de brief worden de kinderen uitgenodigd deel te nemen aan een onderzoekavontuur samen met een genootschap onder leiding van Prof. B. Neem de inhoud van de envelop door tot ze het webadres gevonden hebben. Ga naar www.tandwielmysterie.nl o Kijk samen het Introductiefilmpje. o Volg klassikaal de aanwijzingen de aanwijzingen in <MTT_INLOG-instructies>* met één leerling als voorbeeld. o Laat elke leerlingen een eigen Geheugenkaartje invullen met speciale aandacht voor het kiezen van een wijs wachtwoord Vervolgens kan elke leerling zelf inloggen op school of thuis. Ieder kind kan nu werken en instructies van het genootschap ontvangen in zijn/haar eigen werkkamer. Bijna dagelijks sturen de assistenten en deskundigen van het genootschap rond Prof. B. de kinderen opdrachten en informatie toe. Huis van het Verleden Draaiboek Leerkracht MTT © Stichting Tijdgeest

Pagina 5

2. Dossiers & Informatie Het Plan van aanpak zoals geschetst door Assistent S(joerd Kuyper): o Verzamelen.Verzamel vrij informatie om een beeld te krijgen van de tijd rond 1900. o Ordenen.Maak een woordspin rond jullie oude foto. Welke associaties heb je. Welk kanten kan je onderzoek op. o Kiezen. Maak keuzes, verdeel de taken en ga op pad. o Onderzoeken. Bedenk wat je weten wilt en zoek gericht in boeken, op internet, maar ook in een museum, of bij een historische vereniging, een oude fabriek, bij je opa misschien. Misschien kun je uitzoeken hoe jou familie daar ooit bij betrokken is geweest. Stel vragen: Wie, wat, waar, wanneer, hoe en waarom. Noteer en vooral ‘Verzamel beelden’. Maak foto’s, filmpjes en zoek plaatjes waar je tekst bij schrijft. o Verwerken. Neem je informatie mee de klas in. Bekijk ‘t, bespreek ’t en structureer ‘t. Daarbij kun je gebruik maken van een CSIbord.(Cultural Scene Investigation ;) Of van de dossiers op je tafel. Of op een andere manier die jullie praktisch vinden. Daar komen weer nieuwe onderzoekvragen uit voort, kies, verdeel de taken en op pad voor de volgende ronde. Het uiteindelijk doel is dat jullie zoveel weten van het leven op en om jullie foto heen, dat je een reconstructie kunt maken. Dat jullie in de huid kunt kruipen van jullie voorouders en dat we in een stukje film naspelen wat het verhaal is achter jullie foto. We zetten gefaseerd een aantal dozen/dossiers op tafel. Leerlingen kunnen daar hun plaatjes & praatjes in opslaan. In de reconstructiefase komt dat op hun teambord en kunnen ze digitaal samenwerken. Je kunt dat gebruiken, maar ’t hoeft niet. Je kunt ook kiezen voor een bord aan de muur, een tafel, papieren werkstukken of wat verder maar past bij jullie manier van werken. Excursie 1: Historisch Onderzoek. De leerlingen krijgen een uitnodiging voor een Historisch Onderzoek. De locatie en tijd zijn door jullie zelf geregeld en met ons afgestemd. Wij zorgen voor de uitnodiging via de werkkamer en we stemmen af met de deskundigen hoe dit onderzoekavontuur werkt. Evt. bijzonderheden worden via het scherm in de werkkamer me de leerlingen gedeeld. Zorg voor  Voldoende begeleiding.  Duidelijke afspraken over veiligheid en onderzoekergedrag.  Voorbereiding met o.a. anticiperen op wat je kunt verwachten met bijpassende onderzoekvragen.  Kleding die vies mag worden  Camera’s en notitiemateriaal Huis van het Verleden Draaiboek Leerkracht MTT © Stichting Tijdgeest

Pagina 6

Excursie 2, deskundige in de klas of andere activiteit Je kunt uiteraard meer excursies organiseren. Of een deskundige in de klas uitnodigen. Wanneer je dat vroegtijdig aan ons meldt, kunnen wij zorgen dat de leerlingen daarvoor triggers ontvangen. Maar je kunt die triggers ook zelf versturen via het berichtenscherm in je controlekamer. Dat geeft je de vrijheid om op het laatste moment: o Een nieuw activiteit aan te kondigen. o Een vondst op een ludieke manier binnen te brengen. o Bepaalde leerlingen te stimuleren of een speciale opdracht te geven. o Eigen lesmateriaal in te voegen of leerlingen attent te maken op informatie. Kortom, alles wat je maar kunt bedenken om het rendement van en het plezier in dit project zo groot mogelijk te maken.

3. Personage kiezen & Werken in Teams. Dit is een belangrijk moment in het proces. Door zich met een voorouder te identificeren wordt het onderzoek persoonlijk en neemt de betrokkenheid toe. Ze gaan nadenken over hun eigen personage: ‘Hoe heet ik, wie ben ik, wat heb ik aan, wat kan ik, wat maak ik mee enz.’ Teams kunnen gegroepeerd worden rond bevolkingsgroepen, zodat ze samen informatie over kleding, vaardigheden etc. kunnen delen. In de triggers die de leerlingen toegestuurd krijgen staan tips en mogelijkheden. (Zie de TESTschool)

Als de teams zijn samengesteld kun je de leerlingen ook digitaal in teams laten werken. Laat één van hen de teamnamen met de bijbehorende teamleden doorsturen naar het Genootschap. Jij krijgt ’t dan zelf binnen en kunt de teams indelen in je Controlekamer. Zodra leerlingen digitaal zijn ingedeeld in teams, gaat voor hen de reconstructiekamer open en kunnen ze daar als team met hun eigen dossiermateriaal samenwerken. Huis van het Verleden Draaiboek Leerkracht MTT © Stichting Tijdgeest

Pagina 7

4. Reconstructie & Scenario schrijven Dan moet er toegewerkt worden naar een verhaal. Wat is het verhaal achter jullie historische foto. Dat kan op heel verschillende manieren gaan. Het ontstaat al werkend al tijdens het onderzoek of het wordt een klassikaal scheppingsproces. Je gebruikt het als een aanleiding voor een stelopdracht en maakt er een schrijfwedstrijd met verschillende scenario’s van of een opdracht voor een enkeling. Dat is aan jou als leerkracht Doel is dat er uiteindelijk een Storyboard ligt met een verhaal in 6 scènes, waarbij iedere leerling een keer in beeld komt. Dat mag als figurant in groepsscènes. Niet iedereen hoeft tekst. Je kunt ook werken met een Voice-Over. De 6 scènes geef je aan met een eenvoudige tekening of in het kort als tekst. Verder zoeken jullie een geschikte locatie voor de opnames. Let op!! 3 dagen voor de opnames het storyboard naar ons opsturen. De cameraman kan dan kijken of het werkbaar lijkt en daar evt. nog contact over opnemen. 5. Filmopname (indien van toepassing) Er komt een cameraman in de klas om de eerste scènes proef te draaien. Zorg dat iedereen weet wat hem/haar te doen staat. Kinderen hebben hun rol geoefend en zijn al omgekleed. Cameraman komt in de klas en geeft instructies over de opnames. Tijdens de opnames geeft hij duidelijk aan welke stappen er worden opgenomen. De leerkracht heeft de rol van regisseur en bewaakt het verhaal en zorgt ervoor dat de kinderen die in de volgende scene spelen zich klaarmaken. Bereid de kinderen voor op het volgende:  Stil zijn tijdens de opnames ook buiten beeld.  Filmen is vaak wachten tot je aan de beurt bent. Neem iets mee wat je kan doen.  Trek je jas aan over de kleding als je moet wachten.  Heb aandacht voor de spelers die op dat moment voor de camera staan, geeft support aan elkaar.  Hulp van 2 extra ouders is gewenst.

Huis van het Verleden Draaiboek Leerkracht MTT © Stichting Tijdgeest

Pagina 8