Haagse School Outdoors Verbinding van landschap met schilderkunst
The Hague School Outdoors The relationship between landscape and art
Waarom staan die schilderijen daar?
Why are these paintings being exhibited?
In de maand oktober 2008 kunt u op zes locaties in de regio Haaglanden kennis maken met het Haaglanden van rond 1880. Zes grote panelen met landschapsschilderijen staan op de plaats waar de zes schilderijen vroeger zijn gemaakt of op een plaats die doet denken aan de afbeelding op het schilderij. Of juist niet meer, door de ontwikkelingen sinds de tijd dat de schilder er zijn ezel opzette. De schilderijen staan er om veranderingen in woonomgeving en buitengebied van de regio te laten zien en om u te prikkelen na te denken over vragen als …
During the whole of October 2008 you will have the opportunity of visiting six locations in The Hague Region to become acquainted with the region as it was in about 1880. Landscape paintings on huge panels are situated in the location where these six works of art were painted, or in a location that may remind us of the image depicted in those works of art. Or, in fact, will absolutely not remind us of anything because of developments that have taken place since the artist chose to place his easel in that particular spot. The paintings are there to enable you to witness the changes that have taken place in both living conditions and in the outside environment and to stimulate you to think about questions such as …
ccJacob
Maris zag de schoonheid van deze plekken in de 19e eeuw. Wat zie ik nu? ccWaar stonden de schilders in 1880 het buitengebied te schilderen? ccHoe zien die gebieden er nu uit? ccZijn er gebieden waar het landschap van 120 jaar geleden nog te zien is? ccHoe ver is het buitengebied door de stad opgeschoven in de afgelopen 120 jaar? ccWat betekent het landschap voor de stad? ccWelke rol speelt cultuurhistorie bij het behoud van het landschap? ccWelk landschap van nu zou over een eeuw als schilderij in een toonaangevend museum kunnen hangen?
Haagse School Outdoors
ccJacob
Maris saw the beauty of these localities in the nineteenth century. What do I see now? ccWhere, in 1880, did the artists place themselves when painting outdoors? ccWhat do these places look like now? ccIs there anywhere where the landscape of 120 years ago can still be seen? ccHow far has the green landscape been pushed back by the city in the last 120 years? ccWhat does the landscape mean to the city? ccWhat is the role of cultural history in preserving the landscape? ccWhich present day landscape could be hung as a work of art in a prominent museum in a hundred years time?
The Hague School Outdoors
De zes schilderijen
The six paintings
Den Haag Kasteel Binckhorst
Wassenaar
Binckhorst Castle
Wassenaar Morgenrit langs het strand Morning Ride along the Beach
Leidschendam-Voorburg Den Haag Zoetermeer
Midden-Delfland (Schipluiden) Landschap in de omgeving van Den Haag Landscape near The Hague
Leidschendam (Stompwijk)
Rijswijk
Watermolen in de polder ‘De Leidse Dam’
Pijnacker-Nootdorp
Watermill in ‘Leidse Dam’ Polder
Westland
Delft
Midden-Delfland Westland Slatuintjes bij Den Haag Lettuce Gardens near The Hague
Haagse School Outdoors
Pijnacker (Oude Leede) Eendenkorven Duck Baskets
The Hague School Outdoors
Waarom de Haagse School? Nederland was een van de eerste landen waar landschapsschilderkunst als zelfstandig genre ontstond en opbloeide. De schilders van de Haagsche School waren beroemd om hun prachtige landschappen. In de tweede helft van de negentiende eeuw, tot aan het tijdperk van het impressionisme, was de Haagse stijl van landschapschilderen dé standaard. De regio Haaglanden was in feite het ‘Toscane van het Noorden’ want ook uit andere landen kwamen schilders naar Zuid-Holland en Den Haag om het landschap te schilderen.
Haaglanden De regio Haaglanden is inmiddels een gebied met grote contrasten en een grote dynamiek. De stad Den Haag wil zich internationaal laten zien in een groene regio, met een goed vestigingsklimaat voor ondernemers en inwoners. Tegelijkertijd staat de groene ruimte rond de stad onder grote druk. Om die te weerstaan, zoekt het Stadsgewest Haaglanden onder andere naar nieuwe iconen om de identiteit van de regio te versterken en nieuw beleid voor groenbehoud te ontwikkelen. De Haagsche School in combinatie met de eeuwenoude traditie van het landschapsschilderen biedt hiervoor een unieke kans.
Haagse School Outdoors
Why The Hague School? The Netherlands was one of the first countries where landscape paintings developed and flourished as an independent genre. The painters of The Hague School were renowned for depicting stunning landscapes. In the second half of the nineteenth century, until the era of the Impressionists, The Hague style of landscape paintings was the ultimate benchmark. The Hague Region was in fact known as the ‘Tuscany of the North’ because artists from far and wide came to the province of South-Holland and to The Hague to paint the landscape.
The Hague Region Over the years, the region has become an area of great contrasts and immense vitality. The ciy of The Hague wishes to be seen internationally as a city in a green area, providing an excellent location for entrepreneurs as well as residents. At the same time though, the green belt around the city is under considerable pressure. In order to withstand this, nine municipalities of The Hague Region are, among other things, supporting new icons that will reinforce the identity of the region and is developing a new policy of land development. With this in mind, The Hague School, in combination with its centuries old tradition of landscape painting can provide us with a unique opportunity.
The Hague School Outdoors
De buitententoonsteling
Kasteel Binckhorst Binckhorst Castle Louis Apol (1850 - 1936)
Collectie R. Polak
Haagse School Outdoors
Kasteel Binckhorst lag 130 jaar geleden te midden van een rustig cultuurlandschap met grazende koeien. Het landschap presenteerde het kasteel als een dienblad. Inmiddels is het dienblad gevuld met Haagsche bedrijven die in hoogte en uitstraling elkaar beconcurreren. Rijdend over de Binckhorstlaan is voor de oplettende kijker het torentje van het kasteel nog te ontwaren. Het laatste restant uit vroeger tijden. Alleen de naam Binckhorst verwijst nog naar het vroegere groene weidegebied.
The outdoor exhibition
A hundred and thirty years ago, Binckhorst Castle lay in the middle of a quiet cultivated landscape with grazing cattle. The landscape presented the castle as a salver. Meanwhile, however, it has become a salver filled with a multitude of industries from The Hague competing with each other in both height and appearance. Even so, driving along the Binckhorstlaan, the tower of the castle can still be disentangled by the observant bystander. The last reminder of times gone by. Only the name Binckhorst still symbolises the previous green pastureland.
Den Haag, Binckhorstlaan tegenover Zonweg links naast parkeerterrein luchtmachtbasis The Hague, Binckhorstlaan opposite Zonweg left of parking air force base
The Hague School Outdoors
Watermolen in de polder ‘De Leidse Dam’ Watermill in ‘Leidse Dam’ Polder Paul Gabriël (1828 - 1903)
Dordrechts Museum
Haagse School Outdoors
In de polder van Leidschendam is gezocht naar het beeld dat Paul Gabriël in 1884 vastlegde. De achterste molen van de Driemanspolder bleek de exacte locatie van het schilderij. Wonder boven wonder blijkt het huidige beeld vrijwel onveranderd. Niet alleen de molen maar ook het landschap eromheen blijkt nog in min of meer originele staat. De dynamiek van de regio Haaglanden lijkt aan deze plek voorbij te gaan en dat geeft een wonderlijk gevoel.
In the Leidschendam polder, an attempt has been made to locate this image captured by Paul Gabriël in 1884. The windmill furthest back, on the Driemanspolder, was recognised to be the exact location of the painting. It is a miracle that the present image has remained pretty much unchanged. Not only the windmill but also the surrounding countryside appears to be in its original state. The vitality of the region seems to have by-passed this site and that gives a unique feeling.
Leidschendam (Stompwijk), Stompwijkseweg, parkeerterrein naast molenopgang Leidschendam (Stompwijk), Stompwijkseweg, parking near path to windmills
The Hague School Outdoors
Morgenrit langs het strand Morning Ride along the Beach Anton Mauve (1838 - 1888)
Rijksmuseum
Haagse School Outdoors
De achtergrond kan onveranderd zijn maar de mensen en hun gewoontes veranderen en daarmee ook de eisen die aan een landschap worden gesteld. Het strand voldoet nog altijd aan het eigentijdse eisenpakket. De seizoensgebonden stoffering bepaalt in meer of mindere mate het tijdelijke beeld van zee strand, duinen en luchten.
The background may be unchanged but the people and their habits do change and so do the pressures put onto the landscape. The beach, however, still satisfies present day requirements. The seasons themselves more or less determine the temporary image of the sea, beach, dunes and the atmosphere.
Wassenaar, strandopgang bij eindpunt Wassenaarseslag Wassenaar, beach entrance Wassenaarseslag
The Hague School Outdoors
Slatuintjes bij Den Haag Lettuce Gardens near The Hague Jacob Maris (1837 - 1899)
Gemeentemuseum Den Haag
Haagse School Outdoors
De bedrijfsvoering in het agrarisch gebied is enorm veranderd en vraagt tegenwoordig om grootschalige oplossingen en beheerssystemen met het daarbij behorende beeld. De weidsheid van vroeger tijden is nog steeds te ervaren maar dan boven het niveau van de kassen.
Managing agricultural areas has changed enormously and currently it demands large-scale solutions and organisation, resulting in new landscape images. The panoramic views from former times can still be experienced but only from above the level of the greenhouses.
Westland, parallelweg aan zuidkant van N220 (de Maasdijk) bij afslag Kapittelland Westland, on parallel road south of N220 (Maasdijk) near exit Kapittelland
The Hague School Outdoors
Eendenkorven Duck Baskets Paul Gabriël (1828 - 1903)
Rijksmuseum
Haagse School Outdoors
In de Zuidpolder heeft landbouw plaatsgemaakt voor drassige natuur. Als nieuw decor voor wonen, werken en recreatie voor de inwoner van de 21e eeuw. In hoeverre is het nieuwe beeld van het buitengebied gebaseerd op het beeld dat wij aan de hand van schilderijen hebben gevormd van het oude landschap?
In the Zuidpolder agriculture has given way to more wetlands nature, as a new type of decor for living, working and recreation for the inhabitants of the twenty-first century. To what degree has this new outdoor image been based on the one we have formed from paintings of the old landscape?
Pijnacker (Oude Leede), parkeerterrein aan Ackerdijkseweg bij Ackerdijkse plassen Pijnacker (Oude Leede), parking along Ackerdijkseweg near Ackerdijkse plassen
The Hague School Outdoors
Landschap in de omgeving van Den Haag Landscape near The Hague Willem Roelofs (1822 – 1897)
Rijksmuseum
Haagse School Outdoors
Inmiddels is het buitengebied kilometers opgeschoven en ingekaderd door zowel de exploderende stad en de uit hun krachten gegroeide dorpskernen. Het buitengebied moet opnieuw worden gecreëerd. Kleinschalige stukjes weiland worden aaneengekit tot ruimtelijke eenheden als MiddenDelfland en de Groen Blauwe Slinger.
In the intervening years, the rural areas have been pushed back and exploited by the exploding city and the urbanisation of village centres. The countryside needs to be recreated. Small-scale areas of pastureland will be connected to form spacious regions such as Midden-Delfland and the Green Blue Belt.
Midden-Delfland (Schipluiden), tussen Maasland en Schipluiden aan het Gaagpad Midden-Delfland (Schipluiden), between Maasland and Schipluiden at the Gaagpad
The Hague School Outdoors
Wat gaat er verder gebeuren?
What will happen now?
Waarin zit de meerwaarde van het omliggende landschap voor de stad en hoe belangrijk kan het besef van de cultuurhistorische waarde zijn voor het behoud van een plek? Aansluitend op de buitententoonstelling organiseert Alterra samen met de betrokken partijen een serie evenementen over de toekomst van het landschap en zijn toekomstige gebruikers. De zes schilderijen van de Haagse School Outdoors leiden een debat in over de toekomst van de groene buitenruimte.
What is the added value of the surrounding landscape for the city and how important can the understanding of the cultural historical value be for preserving any particular place? In connection with the outdoor exhibition Alterra, in association with other concerned parties, will be organising a series of events on the future of the landscape and its future consumers. The six paintings of The Hague School Outdoors provide an issue for debate about the future of the countryside.
Wat vindt u van de landschappen in de regio Haaglanden van nu en wat zou u graag willen zien als toekomstig landschap in deze regio?
What do you think of the present landscape that surrounds the city of The Hague, and how would you like to see the future of this landscape?
Wilt u meepraten over het initiatief om de Haagsche school te verbinden aan het landschap van nu of heeft u uitgesproken ideeën of wensen met betrekking tot het landschap van Haaglanden van nu of in de toekomst, stuur dan uw bijdrage naar:
[email protected]
Would you go along with the initiative of The Hague School to connect the future landscape to the present one or do you have specific ideas or wishes concerning the landscape of The Hague Region as it is now and how it might be in the future? If so then send your contribution to:
[email protected]
Haagse School Outdoors
The Hague School Outdoors
Wie organiseert dit project? Het Stadsgewest Haaglanden, Wageningen Universiteit (Alterra, LEI, Van Hall Larenstein) en Dienst Landelijk Gebied ontwikkelden in het kader van een Europees samenwerkingsproject over duurzaam landgebruik in stadsregio’s (PLUREL, zie www.plurel.net) het idee om landschapsschilderingen te gebruiken als inspiratie voor het aansterken van de stadland relatie. Het project is mede mogelijk gemaakt door bijdragen van Fonds 1818, het Stadsgewest Haaglanden, het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, M.A.O.C. Gravin van Bylandt Stichting, PLUREL, Den Haag Marketing en Bordbusters. Beeldmateriaal is ter beschikking gesteld door Kunsthandel Polak, Het Rijksmuseum, Dordrechts Museum en het Gemeentemuseum Den Haag.
Contactgegevens Wilt u meer weten over dit project neem dan contact op met:
[email protected]
Haagse School Outdoors
Who is organising this project? The municipalities of The Hague Region, Wageningen University (Alterra, LEI, Van Hall Larenstein) and the Government Service for Land and Water management (DLG) developed within the context of PLUREL the idea to use landscape paintings as inspiration for strengthening the relationship between city and countryside. PLUREL is a research project about strategies and sustainability assessment tools for urban-rural linkages developing models and studying decision making in city regions. (www.plurel.net) The project has also been made possible by contributions from Fonds 1818, The Hague Region, the Ministry of Agriculture, Nature and Food Quality, M.A.O.C. Gravin van Bylandt Foundation, PLUREL, The Hague Marketing and Bordbusters. The paintings were made available by Polak Art Dealers, the Rijksmuseum, Dordrechts Museum and the Gemeentemuseum The Hague.
Contacts If you would like to know more about this project, then please contact:
[email protected]
The Hague School Outdoors
Uitgave: Stadsgewest Haaglanden Ontwerp: Zwart op Wit, Delft Druk: Nivo, Delfgauw September 2008 Oplage: 1.500