GROTE DENKERS KLEINE DENKERS 5 stappen om een inspirerende verandering te realiseren in je werk, je team, je organisatie Gratis leeswijzer
Adriaan Wagenaar
www.grotedenkerskleinedenkers.nl 1
Grote Denkers Kleine Denkers Verhalen en voorbeelden ter inspiratie
‘Ben ik nou een grote denker of een kleine denker?’, vroeg Liza uit groep 7. We hadden met groep 7 net lekker gefilosofeerd over De Allermoeilijkste Vraag en ik vertelde hen aan het einde van de les over mijn boek Grote Denkers Kleine Denkers. Kinderen en zogenaamde ‘grote denkers’. Wat hen verbindt is hun onbevangenheid, verbeeldingskracht en de nieuwsgierigheid om nieuwe oplossingen te uit te proberen, onbekende paden te bewandelen en te geloven in de kracht van ideeën. Samengevat: het Kinderbrein. Grote Denkers Kleine Denkers heeft al veel mensen geïnspireerd, zo blijkt uit de vele reacties die ik in de afgelopen drie jaar heb gekregen. Sommige mensen gebruiken het om regelmatig in te bladeren en zich te laten inspireren door een prikkelende vraag op de pagina die toevallig open valt. Anderen openen er een vergadering, training of workshop mee als opwarmer. Leerkrachten raakten nieuwsgierig naar het voeren van filosofische gesprekken met kinderen en vroegen informatie aan bij het Centrum voor Kinderfilosofie (www.kinderfilosofie.nl). Een hypnotherapeut vertelde dat hij een van de verhaaltjes voorleest aan kinderen die last hebben van bedplassen. Een directeur gebruikte een van de opdrachten om met zijn team tot een nieuwe strategie te komen als alternatief voor de standaard ‘mission statement’. Inmiddels krijg ik ook steeds vaker de vraag om meer te vertellen over de achterliggende filosofie van het boekje: leven en werken vanuit je Kinderbrein. In deze leeswijzer wil ik je een handleiding geven om het boek te gebruiken voor het realiseren van jouw droom, doel of wens. De gedachten, reflecties en oefeningen zijn allemaal te herleiden tot 5 simpele stappen: Groot denken: zie het potentieel van wat je doet, je droom, je ambitie, je wens Klein denken: zie de kleine signalen, de schijnbaar onbeduidende gebeurtenissen als handreikingen op je pad, als kiemen van de droom die je al bezig bent te realiseren Overwin je angst: herken en erken de weerstanden op je pad maar zie ze als medestanders, niet als vijanden Maak verbinding: stel je open en verbindt de mensen om je heen met de mogelijkheden die jij wilt realiseren Speel!: neem een initiatief dat zo klein is dat iedereen mee kan doen en zo groot is dat iedereen wint! Grote Denkers Kleine Denkers, we zijn het allebei. Veel plezier bij jouw persoonlijke Kleine Cursus Groot Denken! Adriaan Wagenaar
2
LEESROUTES Deze leesroutes bieden je alternatieve paden om het boekje te lezen. Bij elke thema vindt je uitspraken die verwijzen naar pagina’s met reflecties en opdrachten in het boek Grote Denkers Kleine Denkers.
Groot Denken
Zie het potentieel van wat je doet, je droom, je ambitie, je wens
Klein Denken Overwin je angst
Zie de kleine signalen, de schijnbaar onbeduidende gebeurtenissen als handreikingen op je pad, als kiemen van de droom die je al bezig bent te realiseren
Herken en erken de weerstanden op je pad en zie ze als medestanders, niet als vijanden
Maak verbinding Stel je open, nodig mensen uit om mee te doen en gebruik jouw natuurlijke hulpbronnen
Speel ! Neem een initiatief dat zo klein is dat iedereen mee kan doen en zo groot is dat iedereen wint!
3
Als je geen appel krijgt, ga dan op zoek naar de boom ‘You must be the change you wish to see in the world’ Mahatma Gandhi
‘Je bent pas echt iemand als je elke dag iets anders kunt antwoorden op de vraag: ‘wie ben ik?’
Verbeeld je je wel genoeg? Je enige keuze is iets te doen met de tijd die je gegeven is
Groot Denken
Zie het potentieel van wat je doet, je droom, je ambitie, je wens
'Als je als een arend wilt vliegen, blijf dan niet rondhangen bij de kippen’ tekst op een stoel in de ‘A’-train van New York ‘Ik kijk naar mijn onderneming zoals een kind. Zo ontdek ik elke dag nieuwe mogelijkheden’ Richard Branson Hopelessly entranced by the flight of numbers, I no longer see birds William Warriner, 101 Corporate Haiku Er zijn maar twee manieren om je leven te leiden. Eén is alsof niets een wonder is. De ander is alsof alles een wonder is. Kies maar! Albert Einstein Hoe kun je een hond en een kat laten stoppen met vechten? Edward de Bono
Gooi je dromen als een vlieger in de ruimte, en laat je verrassen door wat het je geven zal. Een nieuw leven, en nieuwe vriend, een nieuwe liefde, een nieuw land’ Anais Nin Vraag niet wat de wereld nodig heeft Maar vraag wat jou tot leven wekt Ga dan En doe het Want wat de wereld nodig heeft Zijn mensen die tot leven komen Howard Thurman
‘Mensen die zichzelf dromers noemen, zijn vaak realistischer in de bijzondere dingen die zij doen dan mensen die zichzelf realist noemen en nie in dromen geloven’. ‘Kijk, ik kan een lijntje tekenen rondom de zon’ Samantha, 11 jaar
De stem van de unieke persoon 'Algemeenheden worden nooit saai. Het zijn wijzelf die saai worden als we het opgeven om nieuwsgierig en ontvankelijk te zijn. We merken dan dat we niet zozeer een nieuwe omgeving nodig hebben, maar een nieuw gezichtspunt’.
“Besteed geen aandacht aan wat critici zeggen; geen enkel standbeeld is ooit opgericht voor een criticus.” Jean Sibelius, Finse componist
Klein Denken
‘Je kunt een wereldreis maken in een dag. Het ligt er aan hoe je denkt’ Charlotte, 12 jaar
Zie de kleine signalen, de schijnbaar onbeduidende gebeurtenissen als handreikingen op je pad, als kiemen van de droom die je al bezig bent te realiseren ‘Is een vlinder hetzelfde als een rups met vleugels?’
In een goed computerspel ontdek je bij elk level weer een nieuwe spelregel. Als je vastzit in een spel, komt dat vaak omdat je dacht dat je de spelregels kende, terwijl er nog een nieuwe was' Jim, 11 jaar
Wat is nieuws?
‘Ik praat met mijn dochter over de oorlog in Irak. Ze hoort er over op het journaal. Toen ik haar vertelde dat het oorlog was, vroeg ze of de kippen dan al beter waren’
The Matrix: een manier van denken Jongen: probeer het lepeltje niet te buigen, dat is onmogelijk. Probeer je in plaats daarvan de waarheid voor te stellen Neo: wat is dan de waarheid? Jongen: Dat er geen lepel is. Pas dan, in plaats van de lepel te buigen, zul je zien wat je echt buigt: jezelf ! The Philosopher At The End Of The Universe.
‘Ik zou dolgraag in het heden willen leven. Helaas komt die wens niet voort uit een spiritueel verlangen. Het heeft er meer mee te maken dat ik te ongeduldig ben om te wachten’ vrouw in de trein
"Als je een stem in jezelf hoort die zegt ‘je kunt niet schilderen’, ga dan juist schilderen, en die stem zal vanzelf Vincent Van Gogh
Overwin je angst Herken en erken de weerstanden op je pad maar zie ze als medestanders, niet als vijanden
Meningen zijn slechts wegwerpproducten Napoleon Hill, Think and Grow Rich Pap, er zitten monsters onder mijn bed! -Zeg maar tegen de monsters dat ze niet bang hoeven te zijn
‘Soms denk ik dat een gemakkelijk leven het moeilijkste is dat er bestaat’ Jose, 18 jaar
De moed om bang te zijn
‘De sleutel tot winnen: het spel verliezen’ Michael Jordan
Stoere mensen doen iets wat jij niet durft, maar eigenlijk wil je het wel graag. Eigenlijk zijn we dus allemaal een beetje stoer’ Roy, 11 jaar
Ik denk dat het echte wereldwijde web niet in de computer zit, maar in ons hoofd’ Roy, 14 jaar
Maak verbinding
‘What You believe is what you get “In een goede groentesoep zul je nooit een ui aantreffen die zijn hoofd boven het oppervlak uitsteekt en roept ‘Ik ben de ui, ik ben de ui!’. In plaats daarvan draagt hij bij, samen met de andere groenten, aan de eigen smaak van de soep’ Nathalie Goldberg
Stel je open, nodig mensen uit om mee te doen en gebruik jouw natuurlijke hulpbronnen
'Als je als een arend wilt vliegen, blijf dan niet rondhangen bij de kippen’ tekst op een stoel in de ‘A’-train van New York
‘Waarom hebben ze niet in ieder land dezelfde wereldkaart?
Wees de sponsor van een mogelijkheid
“Computerspelletjes zijn leuker dan school. In een computerspel kom je alleen maar op een volgend level als je heel veel probeert. Op school zou je dan allang een onvoldoende krijgen op je rapport.”
‘Als je niet meer kunt spelen, kun je ook niet meer leren’ Werken aan je droom ‘Ik wil met mensen werken die geloven in hun dromen. Als mensen niet eens aan hun eigen dromen willen of durven te werken, dan doen ze dat ook niet voor die van mij.’ Easy CEO Stelios Haji – Ioannou
Speel!
Neem een initiatief dat zo klein is dat iedereen mee kan doen en zo groot is dat iedereen wint! ‘Ik vind de politiek zo saai. waarom is er geen Ministerie van Gekke Plannetjes?’ Fatima
‘Elke leider heeft een kind in zich’ Tom Peters
Terug naar het tuinhuisje
We zouden eens een rubriek moeten maken met nooit geplaatste brieven’ redactie Fast Company magazine, 2004 Als je de wereld rondreist, dan ben je op ontdekkingsreis. Zo hebben ze Amerika ontdekt. Maar de mensen die er woonden, die wisten het al.' Jos, 12 jaar
‘Als je geen dichter kunt zijn, wees dan een gedicht’ David Carr
De Kunst van het Wachten 'Veel mensen weten niet meer hoe ze op iemand kunnen wachten. Daarom worden ze ongelukkig. Ik word altijd heel blij als ik weet dat mijn moeder op mij wacht. Zij niet altijd. Waarom eigenlijk niet?' Linde, 12 jaar
‘Besteed deze week ten minste twintig minuten per dag in je persoonlijke Ideetuin’
Hoe blijf je groot denken in situaties en momenten waarop je ʻklein denkenʼ ervaart?
Grote Denkers Kleine Denkers
- 60 reflecties en oefeningen rondom uitspraken van kinderen en ‘grote denkers’ - Hoe breng je de doorbraakdenker in jezelf tot bloei? - Hoe blijf je verbeeldingskracht, een open geest en vindingrijkheid gebruiken om bijzondere dingen voor elkaar te krijgen?
Vindingrijkheid als economisch principe (luisterboek)
- Wat is vindingrijkheid? - Waarom lukt het mensen en organisaties niet om vindingrijk te zijn? - De blinde vlek: 3 natuurlijke blokkades van vindingijkheid - Denken in hulpbronnen: 3 principes om te bereiken wat je wilt door je hulpbronnen effectief te benutten
www.grotedenkerskleinedenkers.nl www.routinez.nl
