GrootSpoorGroep Nederland Verslag jaarvergadering GSG 1 februari

Magazine van de GrootSpoorGroep Nederland voor modelspoor groter dan H0 April 2014 nummer 103

Modelbouw en Grootbedrijf

● iTrain en LGB, een goed samenspel? Deel 1 ● Evenementenagenda voorjaar 2014. ● Op bezoek bij de MGR. ● Spoor 1 of LGB? Het blijft 45mm.. ● Station Antwerpen.

GrootSpoorGroep Nederland

● Verslag jaarvergadering GSG 1 februari 2014. ● www.grootspoorgroep.nl

Line-up HSB stoomlocomotieven 1 februari 2014.

Foto`s: Gerard van der Maas

Op het podiumin de grote zaal stond het de vorige clubdag vol met HSB locs. Niet zomaar een verzameling locs, de line-up was keurig geformeerd en de machines stonden serie bij serie. Tussen de fabrieksmodellen stonden ook de zelfgebouwde locs van Lammert Boerman. De hoeveelheid en verscheidenheid aan locs was indrukwekkend.

2

Grootspoor nummer 103

Van de voorzitter. De clubdag van 1 februari was een groot succes. Er waren rond de zestig leden en dat is veel voor ons. Het zal niet zijn, omdat wij onze jaarvergadering hielden, maar meer voor de aangekondigde demonstratie en presentatie van mijn zoon Wouter en zijn 3D-printer. Dit nieuwe onderwerp spreekt tot de verbeelding en juist voor modelbouwers is hier veel te halen. Bovendien was er de tentoonstelling van veel HSBmateriëel en daarvoor zal ook menigeen speciaal gekomen zijn.

Klaas Robers

Maar over 3D-printen gesproken, dezer dagen benaderde ons clublid Michael van Hoof ons. Vanwege zijn bedrijf in Koedijk overweegt hij, met gebruikmaking van deze techniek, om bijzondere onderdelen te vervaardigen, bestemd om bestaande modellen te verfraaien. Zijn vraag aan onze leden is om daar eens over na te denken en met voorstellen te komen. Dit kan dan weer tot beschrijvingen in ons blad leiden, waardoor de mogelijkheden steeds duidelijker worden. U kunt

hierover contact met hem opnemen, maar in het volgende nummer van GrootSpoor gaat hij hier wat dieper op in. Om nog even in 3D te blijven: op de clubdag van 5 april zal Ed de Bruijn iets vertellen en laten zien van de schitterende RhB-modellen, die hij bouwt, o.a. met behulp van 3D-printen. In de Nieuwsvaria in nummer 102 was daar iets over te lezen. Dus wéér een demonstratie op de clubdag. Tot ziens op 5 april.

Contributie leden 2014 € 36,00 gezinsleden € 18,00 inschrijfgeld € 14,00 ING-bank NL20INGB0007287852

locomotieven samengebracht. Vele leden hadden hieraan gehoor gegeven en hun loc meegebracht. Een overzicht ziet u op pagina 2.

Colofon. Redactie Hoofdredacteur: René Janson Redacteur: Klaas Robers Redacteur: vacature Lay-out & DTP: Johan Nab Drukwerk: Elwipress Apeldoorn [email protected] Verschijnt 6x per jaar. GrootSpoorGroep Nederland Statutair gevestigd te Zetten, KvK te Arnhem nr. 40146950 Bestuur Voorzitter: Klaas Robers Secretaris: Huub Graus Penningmeester: Gerard Visker Ledenadministratie: Willem Reij Evenementen: Ad Spaan evenementen@grootspoorgroep. com Secretariaat Schipleisingel 64 6652 GK Druten [email protected] Ledenadministratie Wethouder Insingerstraat 32 1107 XB Amsterdam ZO ledenadministratie@ grootspoorgroep.com Public relations en advertenties Henk Gorthuis [email protected]

Bijeenkomsten 6x per jaar in partycentrum de Wanmolen, Schweitzerpark 2, 6671 BR Zetten. Zaal open: 8.30 uur tot circa 17.00 uur Agenda en clubdagen 2014 5 april, 13:00 Aanvang vergadering en clubdag. ● 1 Opening en verwelkoming nieuwe leden ● 2 Notulen van de vorige vergadering ● 3 Mededelingen ● 4 Rondvraag ● 5 Sluiting 14 juni GSG clubdag. 13 september GSG clubdag. 1 november GSG clubdag. 20 december GSG clubdag. De voorpagina: Een impressie van de tuinbaan van Ronand Luijters, een baan met een heel bijzondere achtergrond. In deze uitgaven een verslag op pagina 11. Inzet: Afgelopen clubdag was een grote verscheidenheid aan HSB

Inhoud: ● 2 Line-up HSB stoomlocomotieven 1 februari 2014 ● 3 Van de voorzitter en Colofon ● 4 Verslag jaarvergadering 2014 ● 6 iTrain en LGB, een goed samenspel? Deel 1 ● 8 Evenementenagenda voor jaar 2014 ● 11 Op bezoek bij de MGR. ● 14 Spoor 1 of LGB? Het blijft 45mm.. ● 16 Station Antwerpen. ● 18 De Accucraft VIK. Deel 2 ● 22 De stoomlocomotieven van de HSB. Deel 2 ● 26 Ed`s Gartenbahn ● 28 Nieuwsvaria Het volgende clubblad verschijnt in week 23. De deadline voor het aanleveren van de kopij is 24 mei 2014.


3

Verslag Jaarvergadering GSG 1 februari 2014.

Na de zeer informatieve lezing van Wouter Robers over 3D printen, was het tijd voor de GSG jaarvergadering. In aanwezigheid van ca. 60 leden opent de voorzitter om even over half twee de jaarvergadering. Nieuwe leden. Er zijn drie nieuwe leden aanwezig, waarvan Jos van Kampen uit Boerdonk zich persoonlijk voorstelt. Hij is al ruim 10 jaar tuinspoorder en nu dus lid van onze vereniging. Jaarverslag. Het verslag van de vorige clubbijeenkomst en dat van de vorige jaarvergadering worden goedgekeurd. Financiën. Vanwege een nog niet geheel herstel van de penningmeester leest de secretaris een korte verklaring/ verantwoording voor namens de penningmeester. Enige discussie wordt gevoerd over de oorzaak van het laat voldoen door een groeiend aantal leden van de contributie. Mogelijk, dat het via mail versturen van de jaarlijkse nota hier debet aan is. De voorzitter laat weten dat dit ook tijdens de laatste bestuursvergadering ter tafel is gekomen en het bestuur zal intern overleggen hoe dit probleem het beste kan worden opgelost. De suggestie om terug te gaan naar papieren facturen, aan het clubblad toegevoegd, zal zeker ook een optie

4


zijn. Verder wordt er aangedrongen om een meer uitgebreid (gespecificeerd) financieel verslag voor de leden, die daarom vragen. De vraag wordt gesteld hoeveel containers we nog hebben, afgezien van de financiële kant ervan. Het exacte aantal kan op dat moment niet worden gegeven, maar de voorzitter komt hierop terug. Bestuur. Na 12 jaren de taak als evenementenorganisator binnen het bestuur te hebben bekleed stelt Willem van Oers zich niet meer herkiesbaar als bestuurslid. Wij danken hem met een gesigneerde container en een prachtig boeket voor het thuisfront. Willem van Reij, ook aftredend, is herkiesbaar en blijft behouden als de man in het bestuur, verantwoordelijk voor de ledenadministratie. Ad Spaan, korte tijd geleden uitgezwaaid als hoofdredacteur van ons clubblad, wordt bij acclamatie gekozen als nieuw bestuurslid. Hij zal de evenementen gaan begeleiden, indien wenselijk bijgestaan door Willem van Oers vanwege zijn ervaringen hiermee. Klaas Robers kondigt aan tijdens de volgende jaarvergadering, begin

Huub Graus

2015, zijn functie als voorzitter/ bestuurslid van de GrootSpoorGroep te willen neerleggen. 2014. In een korte overdenking over het lopende verenigingsjaar spreekt de voorzitter de hoop uit, dat de bijeenkomsten ook dit jaar weer net zo goed bezocht zullen worden als tot nu toe gebruikelijk. Dit jaar is er geen festival. Contributie. Ten einde de inflatie bij te blijven stelt het bestuur voor de contributie voor 2015 vast te stellen op € 37,-, hetgeen een verhoging van € 1,betekent. Het inschrijfgeld gaat naar € 13,-. De vergadering gaat hiermee akkoord. Begroting. Bij de behandeling van het agendapunt over de begroting voor 2014 wordt voorgesteld een bedrag van € 500,00 op te nemen voor onderhoud / aanschaf van materiaal. Dit voorstel kan op algemene instemming rekenen. De begroting zal in die zin aangepast worden. De kascommissie. Heeft de financiële stukken over 2013 doorgenomen en goed

bevonden. Door de ziekte van Henny Hermeling en om praktische redenen heeft Ad Spaan samen met Diny Timmer deze taak op zich genomen. Voor het komende jaar stelt Frank ter Haak zich beschikbaar om als reservelid de kascontrolecommissie te versterken, zodat deze nu uit de volgende leden bestaat: Diny Timmer, Henk Gorthuis en Frank ter Haak. Wisselbeker Bram Overvoorde geeft de HansGuldie-wisselbeker dit jaar door aan Guido Strik m.n. vanwege het artikel, dat deze schreef in nummer 100 van ons clubblad onder de titel: 100 jaar BEVER-SCUOL. Rondvraag Theo deelt mee zijn functie als materiaalbeheerder te

willen neerleggen. Hij merkt – terecht – op dat er soms slordig wordt omgesprongen met het clubmateriaal. Naar aanleiding van de inventarisatie, die o.l.v. Diny binnenkort op het programma staat, zal het bestuur bezien hoe dit beter kan worden aangepakt. Koos, onze huisdrukker, vraagt of er meer exemplaren van het laatst verschenen clubblad in omloop zijn gekomen, waarin een pagina ondersteboven is opgenomen. Dit blijkt niet zo te zijn, voor zover ter plekke te controleren is. Verder deelt hij mee dat het met Anton Span niet echt goed gaat. René Janson doet, als hoofdredacteur, een beroep op iedereen om zijn of haar artikel naar de redactie te sturen. Nu komen artikelen via andere wegen ook in het clubblad. Als hoofdredacteur

zorgt hij ervoor, dat je artikel zal worden geplaatst. Tevens maakte hij reclame voor de werving van een redacteur voor ons blad Grootspoor. Wie vult deze vacature in? Johan vraagt foto’s, die tijdens een clubdag gemaakt worden, op te sturen naar de redactie via “ we transfer” . Tenslotte heeft Gerrit nog een kalender 2013 met fraaie foto’s ter beschikking, terwijl Erik Thissen meedeelt, dat hij de kist en een centrale meeneemt om thuis zijn bekwaamheid in het programmeren van Massoth- spullen te oefenen. Niets meer aan de orde zijnde sluit de voorzitter daarop deze jaarvergadering.


5

iTrain en LGB, een goed samenspel?

Afgelopen voorjaar leken de communicatieproblemen tussen Massoth apparatuur en het aansturingsprogramma Koploper zo groot en moeilijk oplosbaar dat enkele GSG’ers zich afvroegen of er geen alternatief was. Uit een kleine zoektocht kwam iTrain als mogelijk alternatief naar voren. Een tweetal GSG-leden heeft het programma getest. In dit artikel zijn hun bevindingen kort weergegeven zonder op het programma inhoudelijk in te gaan. Overigens zijn ondertussen de problemen, specifiek voor het samengaan van Koploper en Massoth, verholpen... Digitaal en pc-gestuurd rijden. LGB-rijders hebben al meer dan 10 jaar de mogelijkheid om, naast analoog, digitaal te rijden. Wegens de vele voordelen boven analoog rijden gaan steeds meer modelspoorders en dus ook LGBrijders over op digitaal rijden. Voorbeelden van de voordelen zijn: Het met meer treinen tegelijk rijden, zonder schakelingen kunnen rijden, het makkelijker en zonder veel draad kunnen aansluiten van wissels en andere magneetartikelen, het ook bij stilstand kunnen laten branden van verlichting en het -al rijdendekunnen schakelen van verdampers, geluid en ontkoppelaars. LGB heeft in de negentiger jaren van de vorige eeuw een systeem ontwikkelend om digitaal te kunnen rijden. Sedert begin deze eeuw is het met computerondersteuning mogelijk om de treinen automatisch te laten rijden. Dit systeem M(ehr) Z(ug) S(ystem) is Duitstalig. De

6


ontwikkeling en ondersteuning is rond 2005, na de overname van LGB door Märklin afgebouwd. In de jaren hiervoor is door de firma diverse apparatuur in opdracht van LGB verder ontwikkeld, waarna het onder de merknaam LGB op de markt is verschenen. Ook werden door Massoth al centrales en busondersteuningsapparatuur op de markt gebracht. Na de afbouw van het MZS systeem door LGB/Märklin bleek de door Massoth op de markt gebrachte apparatuur niet alleen een goede vervanger te zijn, maar ook compatible met de LGB apparatuur. Tevens bood dit een zekere garantie van continuïteit en voor vernieuwing. Probleem bleef voor velen toch het feit, dat alles Duitstalig was en nog steeds is en dat het stoppen van het onderhoud van het computeraansturingsprogramma problemen ging opleveren. Daarom is vanuit het bestuur van GSG de programmeur van Koploper benaderd met de vraag of het aansturingsprogramma Koploper ook de Massothcentrale kon

(Deel 1)

Ton Duffels

ondersteunen en zo ja om dit in te bouwen in Koploper. Dit is, zij het na wat communicatieproblemen, gelukt. Voor veel MZS-rijders was dit, weliswaar na het overstappen op een Massothcentrale, de mogelijkheid om met een goedbekendstaand en Nederlandstalig programma automatisch en computergestuurd te kunnen rijden. Voordeel was ook, dat er een uitgebreide handleiding beschikbaar was en dat er “online” een cursus gevolgd kon worden voor de elementaire begrippen om zo begeleid een eerste simpele automatische baan werkend te krijgen. Enkele jaren terug besloot echter de ontwerper/programmeur van Koploper om met de verdere ontwikkeling te stoppen (het onderhoud en het verhelpen van mogelijk programmatische fouten – bugs- vindt nog steeds plaats) en wel net op het moment, dat Massoth met nieuwe firmware voor de centrales kwam. Gevolg was dat er zaken fout gingen in de communicatie tussen de centrale en het programma en dat het rijden met centrales,

voorzien van de laatste firmware problematisch bleek. Vanwege het stoppen van de verdere ontwikkeling van Koploper en mede door het niet verstrekken van noodzakelijke informatie van Massoth over de wijzigingen in de software, leek het gebruik van Koploper in combinatie met Massoth op een dood spoor te zijn beland. Dit was reden om eens goed rond te kijken of er Nederlandstalige programma’s op de markt zijn, die zondermeer bruikbaar waren met de thans door velen in gebruik zijnde Massoth apparatuur. Hoewel er meerdere Nederlandstalige programma’s beschikbaar zijn, bleek iTrain een programma te zijn dat Massoth zonder beperkingen ondersteunt, Nederlandstalig is en een handleiding heeft. Ook worden door derden gebruikerscursussen iTrain gegeven, zodat startende gebruikers snel aan de slag kunnen. Nadeel was wel dat het programma, net als verder alle andere en dus ook buitenlandse programma’s, op commerciële basis wordt ontwikkeld en dat er dus een licentie gekocht moet worden. Dit in tegenstelling tot Koploper, dat gratis was en nog steeds is. Wel kan iedereen een gratis proeflicentie aanvragen om gedurende twee maanden zonder beperkingen het te testen. Om een goed beeld van het programma te kunnen krijgen is daarom vanuit GSG contact gezocht

Schermafbeelding Koploper.

met de programmeur van iTrain met het verzoek om een uitgebreide testversie. Doel van de testen was na te gaan in hoeverre er met iTrain op vergelijkbare wijze als tot heden digitaal en automatisch kan worden gereden en of bij een eventuele overstap naar iTrain aanpassingen aan bestaande baanlayouts en of apparatuur nodig zijn. Eén van de leden van GSG met een grote binnen- en buitenbaan en de schrijver dezes met alleen een buitenbaan hebben de tests gedurende de afgelopen zomer en najaar uitgevoerd. Op beide banen werd en wordt, automatisch middels Koploper computer gestuurd met meer treinen gereden, iets wat dus ook met iTrain, zonder aanpassing in de baan en of randapparatuur, zou moeten. Op deze pagina ziet u 2 schermafbeeldingen van zowel iTrain als

Koploper. Voor de meeste iTraintests is gebruik gemaakt een van de twee versies. Alleen voor de drie laatste testdagen is versie 3.0.0 bèta gebruikt. Intussen is onlangs versie 3.0.0 d.d. 18 dec 2013 verschenen. Van Koploper is voor de eerste vergelijkende tests gebruik gemaakt van versie 8.2.10. Voor de laatste tests is gebruik gemaakt van de op dat moment net verschenen versie 8.2.16 (recentelijk is Koploper 8.2.17 verschenen). Overigens is de communicatieproblematiek tussen de Massothcentrales en Koploper inmiddels dankzij de inspanningen van GSG, de programmeur en het beschikbaar stellen van noodzakelijke informatie, door Massoth verholpen en werkt alles weer als vanouds.

Schermafbeelding iTrain. Grootspoor nummer 103

7

Evenementenagenda voorjaar 2014.

René Janson

26 april Zuid Holland Vanaf het Lange Voorhout en Bierkade vertrekken elke 20 minuten historische trams. HOVM Info: www.hovm.nl 26 april Limburg Vertrek van Venlo/Kaldenkirchen naar Rüdesheim via de rechter Rijnoever. Te Rüdesheim voldoende tijd voor eigen activiteiten. Info: www.railmagazine.nl

SHM: www.museumstoomtram.nl

● Nederland 29 maart Friesland Opening van het park en natuurlijk ook van de modelbanen. Nienoord Info: www.familieparknienoord.nl/ treinen 29 maart Nederland / Duitsland Grenzland-draisine begint het seizoen op het baanvak GroesbeekKranenburg-Kleve op de fietslorrie. Grenzland-draisine Info: www.grenzland-draisine.eu 29 en 30 maart Nederland Landelijke modelspoordagen. Openstelling bij vele modelspoorclubs in het hele land. Info: www.nmf.nl 5 april Nederland De eerste officiële rit met liefhebbers van de DE3. De rit wordt georganiseerd door excursieweb. De rit zal geheel in het teken staan van 175 jaar spoorwegen. Info: www.excursieweb.nl 5 en 6 april Gelderland Nationaal museumweekend 6 april Zuid Limburg Opening van het seizoen. ZLSM Info: www.zlsm.nl

8


20 en 21 april Zuid Holland Opening van het rijseizoen rond het Valkenburgse Meer. SVM Info: www.smalspoormuseum.nl 19 en 20 april Utrecht De Arend staat onder stoom en zal zijn rondjes rijden in het Spoorwegmuseum. NSM Info: www.spoorwegmuseum.nl 19 t/m 21 april Zuid Holland Als voorproefje op het rijseizoen extra rijdagen tijdens het gehele Paasweekend. SVM Info: www.smalspoormuseum.nl 21 april Overijssel Start van het seizoen bij het Leemspoor. SRL Info: www.leemspoor.nl 21 april Zuid Holland Vanaf het Lange Voorhout vertrekken elke 20 minuten historische trams. HOVM Info: www.hovm.nl 21 april Twente Start van het seizoen met treinritten en openstelling van het museum. MBS Info: www.museumbuurtspoorweg.nl Zuid Holland / 21 april Zeeland Opening van het seizoen met stoomtrams naar Repart/Dolfijn. RTM. Info: www.rtm-ouddorp.nl

30 april t/m 3 mei Zuid Holland Rotterdamse Verhalen Vertellen (RVV) wordt vormgegeven vanuit het centrale thema 175 spoor- en 150 jaar tramwezen, via beeld, geluid en in miniatuur. Info: www.miniworldrotterdam.com 8-11 mei Zuid Holland / Duitsland Eifelland Expres. Een vierdaagse stoomtreinreis naar ‘vakantielandEifelland’ dat in zijn geheel wordt uitgevoerd door de inzet van maar liefst 3 verschillende hoofdlijnstoomloks. SSN Info: www.stoomstichting.nl 11 mei Groningen Moederdagrit STAR. Info: www.stadskanaalrail.nl 17 mei Gelderland Euregiotentoonstelling in het Openbaar Vervoers Museum te Doetinchem. Info: www.ovm-doetinchem.nl Utrecht 17 en 18 mei De Arend staat onder stoom en zal zijn rondjes rijden in het Spoorwegmuseum. NSM Info: www.spoorwegmuseum.nl 23 - 25 mei Zuid Holland Dordt in stoom. Vele stoomevenementen zoals stoomschepen en -locomotieven, auto’s en tractoren. De haven is feestelijk versierd. Info: www.dordtinstoom.nl Twente 29 mei Nationale stoomtreindag. MBS Info: www.museumbuurtspoorweg.nl

29 mei Overijssel Rijdag met show van antieke tractoren en stationaire motoren. SRL Info: www.leemspoor.nl 29 mei Gelderland De VSM rijdt met meerdere stoomtreinen tussen Apeldoorn en Beekbergen en tussen Beekbergen en Loenen. In ons historische Museumstoomdepot vinden verschillende activiteiten plaats. VSM Info: www.stoomtrein.org 29 mei Gelderland Het museum is geopend van 10 tot 17 u en opening rijseizoen. GSS Info: www.smalspoor.nl 29 mei Groningen Stukgoederendag. STAR. Info: www.stadskanaalrail.nl 29 t/m 31 mei Zuid Holland / Zeeland Nationale Stoomtreindag. Er rijden 2 stoomlocomotieven in een uitgebreide dienstregeling. Voor kinderen een minitrein, een springkussen en modelbanen. Zaterdag dieseldag! RTM. Info: www.rtm-ouddorp.nl 29 mei t/m 1 juni Thomasweekend

Utrecht

8 en 9 juni Twente Stukgoederenvervoer. MBS Info: www.museumbuurtspoorweg.nl

9 juni Overijssel Rijdag met LGB-banen en livesteam! SRL Info: www.leemspoor.nl 14 juni Zuid Holland Historische trams vormen een verbinding tussen de stations Den Haag Centraal, Hollands Spoor, het centrum en de haven van Scheveningen vanwege vlaggetjesdag. HOVM Info: www.hovm.nl ● België 5 april Vlaanderen Eerste reis van het seizoen: excursie naar de Gentse regio op nietgeëlektrificeerde lijnen als eerbetoon aan reeks 62, nog steeds aanwezig op het net voor Infrabel. Vertrek Brussel-Zuid 8.15 uur en te BrusselNoord om 8.25 uur. Opstappen kan nog te Aalst (8.50) en te GentDampoort (9.20). PFT/TS info: www.pfttsp.be 5 en 6 april Ardennen Opening van het seizoen op lijn 132 Marienbourg – Treignes. CFV3V Info: www.cfv3v.in-site-out.com 6 april Ardennen Opening van het rijseizoen van de Bocq-spoorlijn . CFBOCQ Info: www.cfbocq.be 26 april Brussel De kleine bostrein rijdt vandaag als

opening van het seizoen. Daarna elke zaterdag en zondag tussen 14 en 18 u. Vanaf juli alleen op zondag. PVTF Info: http://ptvf.fte2.org 27 april Vlaanderen Erfgoeddag. DP Info: www.stoomtrein.be 3 mei Ardennen Barbecue in restauratietrein met familie of vrienden rond een « varken aan het spit! CFV3V Info: www.cfv3v.in-site-out.com 10 mei Ardennen Opening van het seizoen met toegang tot het museum en een grote ruilbeurs. Info: http://ptvf.fte2.org 8 juni Vlaanderen Palingfestival. DP Info: www.stoomtrein.be ● Duitsland 23 – 26 maart Duitsland Vierdaagse reis naar het eiland Sylt met de Rheingold. Info: www.ake-eisenbahntouristik.de 2 maart Bochum Opening van het seizoen met een bezoekersdag. DGEG Info: www.eisenbahnmuseum-bochum.de 9 maart Brohtal In de sneeuw van de Vulkaneifel met dieseltractie. Brohtalbahn Info: http://www.vulkan-express.de/ 23 maart Brohtal In de sneeuw van de Vulkaneifel met dieseltractie. Brohtalbahn Info: http://www.vulkan-express.de/ 23 – 26 maart Duitsland Vierdaagse reis naar het eiland Sylt met de Rheingold. Info: www.ake-eisenbahntouristik.de 6 april Brohtal In de sneeuw van de Vulkaneifel met dieseltractie. Brohtalbahn Info: http://www.vulkan-express.de/

VSM: www.stoomtrein.org


9

12 april Benndorf Opening van het station Zirkelschacht en tevens van het seizoen. Info: www.bergwerksbahn.de 12 en 13 april Bochum Museumdag 18, 20/21 april Brohtal Opening van het rijseizoen. Ritten met dieseltractie. Eieren zoeken voor de jeugd. Info: http://www.vulkan-express.de/ 19 april Duitsland Traditionele rit naar Bad Herrenhalb en Karlsruhe.Rheingold Info: www.rheingold-zug.com 19 april Benndorf Paasritten. Mansfelder Bergwerksbahn Info: www.bergwerksbahn.de 20 april Bochum Eieren zoeken en lokritten staan op het programma. DGEG Info: www.eisenbahnmuseum-bochum.de 20 april Schierwaldenrath Opening van het seizoen met stoomtractie. Info: www.selfkantbahn.de Benndorf 27 april Dag van de industrie. Extra ritten op Mansfelder Bergwerksbahn Info: www.bergwerksbahn.de 27 april Schierwaldenrath Om 11.15 u vertrekt de trein. Tijdens de rit geniet u van een uitgebreid ontbijt. Info: www.selfkantbahn.de Duitsland 1 mei Waterkant express naar Bremenhaven of Helgoland. Onderweg opstappen kan. Rheingold Info: www.rheingold-zug.com

10


10 mei Bochum Rondritten door het Ruhrgebied in stoomtreinen. DGEG Info: www.eisenbahnmuseum-bochum.de 24 mei Duitsland / Nederland Speciale rit vanaf Keulen naar het festival “Dordt in stoom” met drie tractievormen: stoom, diesel en electrisch. Rheingold. Info: www.rheingold-zug.com 29 mei Benndorf Treinen met toelichting door een gids. Mansfelder bergwerksbahn Info: www.bergwerksbahn.de ● Beursagenda 1 maart ( 10 -15 u) Joure, partycentrum ‘t Haske, Vegelinsweg 20. treinenbeurs. Info: www.eurospoor.nl/beurzen.html 1 maart (10 – 16 u) Emmen, Hampshirehotel, Van Schaikweg 55. Modulebanen en demonstraties. Info:www.mscassen.nl 1 en 2 maart ( 10 -18u) Neumünster, Sleeswijk – Holstein, Holstenhallen 1-4. Modelbouwshow Info: www.breidenbachveranstaltungen.de/ 9 maart (10 – 15 u) Aalten, AC “ de Pol”, Polstraat 7. modelspoorbeurs. Info: www.hermano.nl 9 maart (10 -15 u) Koog aan de Zaan,buurthuis “de Vuister” Molenwerf 44. Treinenbeurs. Info: www.eurospoor.nl/beurzen 9 maart ( 11-16u) Castrop-Rauxel, Europahalle. Modelspeelgoedmarkt. Info: www.bv-messen.de 15 maart (10 – 15.30 u) Heinkenszand. Congrescentrum “de Stenge”, Stengeplein 1. De Zeeuwse modeltreinenruilbeurs. Info: www.destenge.nl 15 maart (10- 15 u) Heumen, de Terp, Dorpsstraat 21. Modelstreinenbeurs Maasbuurtspoor. Info: www.maasbuurtspoor.nl 15 en 16 maart ( 10-16 u) Alkmaar, OSG Willem Blaeu, Robonsbosweg 11. Noordhollendse modelspoordagen. Info: www.nh-modelspoordagen.nl

16 maart ( 10 – 16 u) Hoensbroek, MFC Gebrook, Prinsenstraat 12. Zesde Zuidlimburgse modeltreinenbeurs. Info: www.mfcgebrook.nl 22 en 23 maart (10 – 16 u) Zutphen, Hanzehal, Fanny Blankers Koenweg 2. Modelspoorbeurs Info: www.modelspoorbeurszutphen.nl 23 maart ( 11-16u) Haltern, Seestadsthalle. Modelspeelgoedmarkt. Info: www.bv-messen.de 30 maart ( 11 – 16 u) Bielefeld, Stadthalle, Willy Brandtplatz. Modelspeelgoedbeurs. Info: www.bv-messen.de 5 april (10 – 15 u) Houten, Euretco Expo. Info:www.modelspoorbeurs.nl 5 april (10 -15 u) Joure, partycentrum ‘t Haske, Vegelinsweg 20. treinenbeurs. Info: www.eurospoor.nl/beurzen.html 6 april ( 11-16u) Meschede/ Olpe, Schützenhalle,. Modelspeelgoedmarkt. Info: www.bv-messen.de 13 april ( 9 – 14 u) Gemonde (Boxtel), zaal “de Schuif”, Dorpsstraat 30. Treinenbeurs Info: www.hermano.nl 13 april ( 11-16u) Dinslaken, Halle der Trabrennbahn, Modelspeelgoedmarkt. Info: www.bv-messen.de 18 april ( 11-16u) Bremen Messehalle 3. Modelspeelgoedmarkt. Info: www.bv-messen.de 21 april ( 11-16u) Sehnde (bei Hannover) Blumengroszmarkt. Modelgoedmarkt. Info: www.bv-messen.de 27 april ( 11-16u) Anröchte, Bürgerhaus. Modelspeelgoedmarkt. Info: www.bv-messen.de 3 mei (10 – 15 u) Houten, Euretco Expo. Info:www.modelspoorbeurs.nl 25 mei (9 – 14 u) Gemonde (Boxtel), zaal “de Schuif”, Dorpsstraat 30. Treinenbeurs Info: www.hermano.nl

Op bezoek bij de MGR.

Het voorjaar nadert en iedereen popelt om weer de tuin in te gaan om zijn baan te activeren. Op één van onze clubdagen word ik voorgesteld aan Ronand Luijters. Men vindt, dat hij een bijzondere baan heeft, dus als ik nou toch om een volgend “slachtoffer” verlegen zit.... Hij gaat graag op mijn verzoek in en zo stap ik op een regenachtige dag in station Cuijk uit de trein. Met een brede zwaai begroet Ronand me van verre, we stappen in zijn ruime SUV en rijden gelijk naar de buitendreven van het dorp Mill. Achtergrond Als we ter plekke aankomen, stoppen we bij een dubbel laag hek, dat na openen toegang verschaft tot een blubberpad naar een park.”Dit is tijdelijk, hoor”, verontschuldigt Ronand zich. We zijn beland op het grondstuk van een zorgboerderij, een aantal hectares groot. In het midden ligt een groot gazon met

langs de randen een asfalt pad, in het midden ervan een prieel en erom heen bomen en struiken en terzijde een hertenkamp Langs de wegkant staat een drietal panden: de schuur is omgebouwd tot een bungalow, waarin de eigenaren wonen, daarnaast het “bakhuis”, een monumentaal pand, dat na restauratie is ingericht als

René Janson

dagopvang en tenslotte de boerderij, waarin het gezin van de dochter woont tezamen met de vijf andere kinderen. Ronand heeft vrije toegang als schoonvader van een kleinkind van de eigenaren. Maar niet alleen dàt gegeven speelt een rol. Op verzoek van de eigenaren, heeft hij een stuk grond toegewezen gekregen om een tuinbaan op te zetten, waarmee op den duur de zwakbegaafde “kinderen” (in leeftijd varierend tussen de 17 en 31 jaar) kunnen leren hiermee te spelen. Een tuinbaan dus, met een sociale doelstelling, uniek in ons land. De baan MGR, zoals in de aanhef staat, is de afkorting van de Millstone Garden Railways. De naam is een samenvoeging van het dorp en de wijze waarop Ronand het diorama gestalte heeft gegeven De bedoeling is dat deze tuinbaan gaat dienen als een buitenactiviteit voor de kinderen op de zorgboerderij. Tevens kan hij zijn hobby uitoefenen en de kinderen ondersteunen bij het spelen met en zo mogelijk ook bedienen van de treinen. Het stuk grond is 300 m² groot , gelegen tussen het grote gazon


11

en de bungalow. Begonnen werd om een brede sleuf uit te graven, zodat op hoogte een u-vormige baan ontstaat. Het zand uit die afgraving werd weer gebruikt om hoogteverschillen aan te leggen. Om onkruid tegen te gaan werd alles bedekt met anti-worteldoek, daaroverheen weer een laag zand en op vele plaatsen bedekt met cement met grote en kleine keitjes. Kleine boompjes werden in uitgespaarde gaatjes geplant, zodat er een natuurlijk effect werd nagebootst. Hoewel het niet opvalt, staan er toch al veel gebouwen her en der geplaatst maar de grootte van de baan maakt, dat er wel wat bij kunnen. De rails ligt in ballastbed. De uiteinden van elke railstaaf is vastgezet met schroefraillassen om de doorverbinding zoveel mogelijk te garanderen. Dat dit een hele investering is, kan men wel raden. Na contact te hebben gehad met een Duitse collega, die gespecialiseerd is in het construeren van aluminium bruggen, heb ik de stap gewaagd om zelf bruggen te gaan bouwen. Op basis van een in Duitsland gekochte, 150 cm lange boogbrug, heb ik mij ook gewaagd aan het bouwen

12


van stenen bruggen. Hiervoor gebruik ik Ytong-blokken, omdat deze makkelijk zijn te bewerken. Met speciale verf voor buitenmuren worden deze bruggen beschermd. Daarna kunnen ze in elke gewenste kleur worden gespoten/ geschilderd. Inmiddels liggen er de volgende bruggen in de tuinbaan in Mill: 5 boven- en onderdekse vakwerkbruggen, 4 verschillende boogbruggen, een hangbrug, een liggerbrug en 2 stenen boogbruggen. Omdat de totale baan in de vrije

ruimte staat, heeft Ronand weinig last van mosvorming of bladafval. Wel willen de vogels nog eens los gruis van de bergen en kleine stenen op de baan mikken, zodat voor elke rit een inspectie noodzakelijk is. Een bedieningstafel biedt de mogelijkheid om apparatuur te plaatsen. Naast de baan is een stenen huisje, waarin na afloop apparatuur en materieel kan worden opgeborgen. Op elk van de poten van de baan is in verdiepingen een doorgaande baan aangelegd welke als een cirkel bereden kan worden, maar die ook via het verbindingsstuk met elkaar verbonden zijn. De besturing is nog steeds analoog, zodat keerlussen niet zijn uitgevoerd. Uiteindelijk maakt de trein als één doorlopend traject over beide poten een lange reis alvorens deze weer op het vertrekpunt is aangekomen. Het landschap oogt Amerikaans met als voorbeeld het ruige deel van de Rockey Mountains. Dit sluit mooi aan bij de voorkeurssmaak van Ronand voor Amerikaanse locs en cars om maar in die stijl te blijven. De rotsformaties leveren hoogteverschillen op, ravijnen met mooie brugoverspanningen, maar ook tunnels en doorgravingen. Dicht bij één van de stations staan grote locloodsen met opstelsporen,

waarop ook wagons opgesteld kunnen worden. Een sintelput is eveneens voorzien, want niet alleen electrische tractie is mogelijk, ook rijden af en toe echte stoomlocs hun rondjes op deze baan. De locs worden met behulp van een handy bestuurd evenals de electrische wissels en andere functies. Het is mogelijk de twee lussen onafhankelijk van elkaar te besturen, iets, dat het voor de kinderen van de zorgboerderij veel overzichtelijker maakt. Tijdens mijn bezoek kwam dan ook één van hen naar ons toe in de gedachte, dat hij met de trein kon rijden, maar Ronand maakt

hem duidelijk, dat hij volgend keer de eerste is. Uit zijn auto komt een Bachman-loc, door sommigen van onze club spottend baggerman genoemd. Niettemin loopt de loc zonder baanvegen vooraf keurig en regelmatig met vier wagons erachter over de hele baan. En als je dan weet, dat deze loc niet is uitgerust met sleepcontacten zoals bij LGB, maar het uitsluitend moet hebben van de stroomafname door de zes wielen, dan vind ik dat een goede prestatie. De gastheer zet de trein op de rails. De loc trekt keurig op en rijdt over zijn traject totdat hij lelijk ontspoort. En jawel, een steen

ligt op de rails! Schuilend onder de paraplu bekijken we samen hoe de loc moeiteloos de hoogten overwint en het hele traject aflegt. In de baan zijn contacten opgenomen, waardoor op bepaalde plaatsen de loc zijn komst luid fluitend aankondigt. Jammer van het druilerige weer, maar het blijft fascinerend. Een roep vanuit de bungalow maakt een einde aan het kortstondig buiten zijn, want de koffie staat dampend klaar. In de gezellige keuken praten we over de dertigjarige ervaring van de familie met zwakbegaafde kinderen. Daarna laat oma trots de verbouwde bungalow zien, het bakhuis en de boerderij, allemaal zelf gerealiseerd door uiterste zuinigheid te betrachten en veel zelfwerkzaamheid. Ik ben onder de indruk. Als we terug rijden naar station Cuijk vertelt Ronand, dat hij het ontzettend fijn zou vinden, als clubgenoten naar zijn baan willen komen, al of niet met eigen treinen, om met elkaar te kunnen praten over de hobby en te kunnen rijden over zijn baan. Hij nodigt bij deze iedereen uit! Kijk als voorproefje maar op www.mgr-tuinbaan.nl. Veel plezier!


13

Spoor 1 of spoor G? Het blijft 45mm..

Al jaren zijn wij in de ban van het grootspoor. Naar welk evenement of beurs wij ook gaan, steevast zoeken wij de grootspoorbanen en -stands op. Op één van die beurzen werden wij geboeid door een spoor 1-baan met ongelooflijk mooie scenery. Tot in detail was aan alles aandacht besteed. Navraag leerde, dat ook deze railbreedte 45 mm was. Na de nodige foto’s te hebben gemaakt trokken wij weer verder over de beurs, niet wetende, dat wij deze baan nog eens ergens anders zouden terugzien. Ontdekking In de zomer van 2013 bestelden wij transportkisten ( 3 stuks ) bij ene Ernst Jorissen uit Soerendonk. Op de reis naar het zuiden ( weekend Maastricht ) stopten wij om die kisten op te halen. Wie schetste onze verbazing, toen wij daar een joekel van een spoor 1-baan aantroffen. dezelfde als wij destijds waren tegen gekomen. Onze mond viel open van verbazing. Mijn echtgenoot en dochter werden uit de auto gehaald ( ze dachten: even stoppen en doorrijden ) en van koffie en een

14


toilet voorzien. Zo konden wij alles rustig bekijken. Deze modelbaan is geheel zelf gebouwd en volledig moduleerbaar. Dat is aan de buitenkant niet te zien. Als er onder de baan wordt gekeken, wordt duidelijk, dat het geheel op transport kan. In de loop van de tijd zijn zelfs delen van deze baan verkocht

Koos Schreuder

aan spoor 1-liefhebbers. Of het nou een gebouw is, perron, boom of hekje, alles is natuurgetrouw nagemaakt. Ooievaarsnesten op het stationsgebouw zijn één van de blikvangers. De treinmodellen zijn van KM-1 of Hubner en allemaal geweatherd door Becassse Weathering. Een model krijgt daardoor een veel realistischer aanblik. Na te zijn bekomen

van al dat moois werd de balans opgemaakt over onze eigen LGB modulebaan. De omwenteling Martijn wist het zeker: spoor 1 moest het gaan worden! Bij mij lag dat wat moeilijker. Wij hadden net de LGB baan kompleet en dan weer opnieuw beginnen? Na onze deelname aan de beurs in Zutphen werd de knoop

doorgehakt. Afbouwen met LGB en opstarten met spoor 1. Dat betekent nogal wat. Stukje bij beetje verkopen wij nu het LGB en zijn we spoor 1 aan het verzamelen. Vele ritjes naar Soerendonk hebben wij inmiddels erop zitten. Ook is er nu een modulebaan aangeschaft bij Ernst Jorissen. Zijn baan is ook in modules gebouwd en snel te verplaatsen. Ons streven is om in Beekbergen onze

baan voor het eerst te tonen tijdens het “Terug naar Toen” weekend. De contacten zijn daarvoor al gelegd. Vooralsnog is het verkopen en kopen op dit moment. Eén ding is zeker, wij blijven met grote treinen bezig. Misschien wel iets meer in detail nu, maar de beleving is wel hetzelfde gebleven.


15

Station Antwerpen.

Station Antwerpen, haast niemand let er op, maar het is een van de mooiste stations van Europa. Het huidige stationsgebouw werd gebouwd tussen 1899 en 1905 als kopstation. Het gebouw bestaat uit een stalen perronoverkapping en een stenen stationsgebouw. De stalen perronoverkapping werd ontworpen tussen 1895 en 1899. De overkapping is 43 meter hoog (hoogte die nodig was om de stoom van de locomotieven op te vangen), 186 meter lang en 66 meter breed en bood ruimte aan 10 kopsporen. Het stenen stationsgebouw (ontvangstgebouw) werd gebouwd tussen 1899 en 1905 in eclectische stijl (een combinatie van stijlelementen uit vroegere perioden). De ontwerper liet zich inspireren door het stationsgebouw van Luzern en het Pantheon in Rome. Het hoogste punt van het station (75 meter) is een grote koepel. Het station werd op 11 augustus 1905 geopend. In het midden van de twintigste eeuw verkeerde het gebouw in slechte staat. Een mogelijke afbraak werd echter afgewend toen het station omstreeks 1975 de status van beschermd monument kreeg, maar

16


door maand na maand slechter wordende staat van de overkapping, besliste de NMBS op 13 december 1985, dat Antwerpen-Centraal op 31 januari 1986 om veiligheidsredenen zou sluiten als er geen beslissing genomen werd over de restauratie van de perronoverkapping en gevels. Uiteindelijk werd op 20 december 1985 beslist, dat de NMBS de nodige

Henk Gorthuis

restauratiewerken zou uitvoeren. Die restauratie begon op 24 maart 1986 en duurde tot kort voor de grote ombouw in 1998. Het glas van de overkapping werd vervangen door door polycarbonaatplaten, opdat de veiligheid van de reizigers zou worden verzekerd. De fundering werd hersteld en waar nodig herbouwd. Staal werd gereinigd en opnieuw geschilderd.

Direct bereikbaar vanuit de perrons zijn twee hoge, grote eetzalen ingericht. Die aan de stadskant is overdadig gedecoreerd met spiegels en bladgoud. Deze ruimte is ingericht als bar. Voor de zaal aan de dierentuinkant zijn er plannen om er een congres- en vergaderruimte van te maken. De grote voorzaal (Kathedraal) met marmeren vloer wordt vaak gebruikt voor allerlei evenementen en optredens, waaronder dansdemonstraties. In een hoek aan de stadskant was een telegraaf- en telefoonkantoor ingericht. Dit is nog te zien aan de teksten op de gevel. Noord-Zuidverbinding. Antwerpen-centraal kampte al enkele decennia met een beperkte capaciteit. Zo waren er te weinig sporen en waren de perrons te kort. Ook het kopmaken van de treinen op het kopstation vergde veel capaciteit. Sinds 1998 werd er in Antwerpen gewerkt aan de noordzuidverbinding, die in 2006 afgewerkt werd. Tussen AntwerpenLuchtbal en Antwerpen-Berchem werd een 1200 meter lange tunnel geboord onder Antwerpen en het het Centraal station, zodat de hogesnelheidstreinen van o.a. de HSL/ HSL-Zuid door kunnen rijden zonder in Antwerpen te moeten keren. Dit hele spoorproject kostte

ongeveer 1,6 miljard euro. Het centraal station kreeg in 2007 perronsporen op 3 niveaus waarvan +1 het oorspronkelijke niveau was. Maar Antwerpen heeft meer schoonheden: recht tegenover het station is de fameuze winkelstraat de Keyserlei en de Meir met hun grandeur en imposante gebouwen die je van de ene verbazing in de andere verbazing laten vallen. Bijvoorbeeld, aansluitend aan de INNO (de Belgische Bijenkorf) ligt de stadsfeestzaal, wat al een feest is als je het ziet, maar je gedachte gaat meer uit naar een feestzaal voor de koning. Het is een zaal met vergulde plafonds waar de grandeur,

vanaf straalt. Je kunt er terecht voor een kopje koffie met wat lekkers, maar ook voor een glaasje in de champagnebar, of je kijkt alleen maar naar de luxe dingen die hier te zien c,q te koop zijn. Als je wat verder loopt, is er aan je linker kant een pleintje. Dit pleintje heet de Wapper. Op dit plein is tevens het Rubenshuis (Museum) gevestigd met aansluitend het Theaterplein waar op zaterdag van 8 tot 16.00 uur een uitgebreide exotische markt is met naast de bekende dingen het culinaire zoals oesters, coquilles en wat je maar verzinnen kunt om te eten of drinken. Maar er is genoeg te zien en te winkelen, want op zaterdag zijn de winkels open tot 18.30 uur. Ook aan te raden; de dierentuin aan de achterkant van het station. Een mooie museumroute, zie www. reisroutes.be. de Bistro op de hoek van de Meir en de Wapper om je honger te stillen. Voor wie naar Antwerpen gaat een prettig verblijf gewenst.


17

De Accucraft VIK… Een review van een grote vriendelijke reus. (Deel 2)

In deze aflevering ga ik iets dieper in op de wijzigingen die ik aan de machine heb aangebracht. Het was ook tijd om de loc uit elkaar te schroeven voor de inbouw van de radiobesturing. Dat bleek iets minder eenvoudig dan was gedacht. Maar eerst ga ik beginnen met een erg leuke klus.. De stoomdom. Accucraft heeft het slim aangepakt door de stoomdom zo uit te voeren, dat deze geschikt is voor zowel de Saksische als de Reichsbahn uitvoering. Onder de stoomdom bevindt zich de veiligheidklep van de ketel. Vandaar de, niet zo fraaie, naad in de bekleding. De bovenkant kan eraf gehaald worden voor het nastellen van de veiligheid en het eventueel vullen van de ketel. Ik wilde van mijn loc zoveel mogelijk de originele afleveringstoestand maken, zie foto 1. De eerste 15 locs hadden een kogelvormige dom en de latere bouwserie had een platte dom. Door deze wijziging komt ook de nummering beter overeen met de eerste serie. Ik heb voor mijn loc uit een flinke klomp messing een nieuwe dom gedraaid. Sneller geschreven dan gedaan, want een goede ronding draaien is niet zo eenvoudig en de binnenkant moest ook flink uitgehold worden. De werking van de veiligheid mag absoluut niet belemmerd worden! Het gat boven

18


in de dom voor het afvoeren van de stoom uit de veiligheid werd iets groter gemaakt dan in de oorspronkelijke dom. Dit is gedaan omdat er erg veel condenswater tussen isolatie en de beplating de loc in liep. De groene kleur kwam uit een potje verf dat nog ergens op mijn bureau lag en goed overeen kwam met de originele groene kleur. Dus compleet overspuiten was niet nodig. Maar nu het toch over kleur gaat. Bij

Johan Nab

Foto 1.

het napluizen van de kleur van de machine kwam ik op het volgende punt. In het boek wordt niet vermeld dat de locs overgeschilderd zijn naar het standaard groen van de K.Sächs Sts E.B. Het boek vermeldt dat de locs tot aan de overgang naar DRG in hun oorspronkelijke Wehrmacht grijze tint zijn blijven rijden. Dus dat zou kunnen betekenen dat het groen niet historisch verantwoord is. De inzettijd van de groene machine is hierdoor vrij beperkt en loopt tot 1923. Een tijdspanne van 4 jaar zou een goede reden kunnen zijn voor

Nieuwe opschriften op de waterbakken.

het niet overschilderen van de locs. Als er iemand is die hier meer over weet, dan verneem ik het graag. Ik heb de kleur maar lekker zo gelaten. Het locnummer moest wel anders. Iedereen die de loc aanschaft heeft het nummer 215. Mijn loc had als productienummer 20, dus zo werd het nummer gewijzigd in 220. Dit is tevens ook nog de enige machine die bewaard is gebleven uit de oorspronkelijke Heeresfeldbahnserie en staat tegenwoordig als monument in Steinheim (Murr) met als DB nummer 99 651 (foto 4). De platen zijn even tijdelijk als stickers uitgevoerd maar deze zullen worden vervangen voor etswerk. Ook werden de gele teksten voor kolen en water inhoud aangebracht. Deze opschriften komen uit eigen werkplaats. Als kers op de taart kwam er op de kolenbak nog een naamplaat. Het volgende punt op de puntenlijst was de inbouw van de radiobesturing. Ik moet eerst even bekennen, dat ik geen elektriekman ben. Nou was dit niet de eerste machine die ik ombouw naar radiobesturing, maar ik vind het elke keer weer reuze spannend. Stel je voor dat er rook uit de loc komt op plaatsen waar het niet echt hoort. Maar gelukkig levert Henk Bunte van Modelbouw Atelier Apeldoorn een

De voetplaat met rechts midden de servo`s en batterijpakket. Bovenin is het nieuwe T-stuk te zien.

4 kanaals 2,4 GHz plug and play zenderset met goede beschrijving, zodat ook ik het hele spul zonder problemen kan aansluiten. Maar eerst moet de loc uit elkaar... Kort gezegd. Het demonteren van de kap van deze loc is een regelrechte ramp. Het machinistenhuis en waterbakken zijn alle aan elkaar gesoldeerd en vormt zo één geheel wat weer geschroefd zit aan het frame. Het losdraaien van de schroeven aan de onderzijde van de loc is het eenvoudigste. Als alle schroeven los zijn kan het zijn dat er nog geen enkele beweging in de kap

Aan de buitenkant is er van de RC ombouw weinig te zien.

zit. Er zat namelijk een schroef van de trap in de kap meegetapt. De vacuumremleiding, die langs de beide zijdes van de bovenbouw loopt, moet voorzichtig, uit de bufferbalken, worden losgewrikt. Bij mijn loc bestaan de leidingen nu uit verschillende stukken, omdat het demonteren zeer moeizaam ging. De dummy klepkasten aan de stoomdom zitten gelijmd en moeten ook voorzichtig worden verwijderd. Als alle leidingen losgemaakt zijn moeten de waterbakken naar buiten worden uitgebogen om het machinistenhuis en waterbakken over de ketel heen te krijgen. Tegelijkertijd moeten de leidingen zo worden geschoven dat alles zonder beschadiging met de kap mee kan komen.. Ik kan u vertellen... Ik had het bloedheet! Helaas gaat dit niet zonder beschadigingen en eigenlijk moet dit niet kunnen bij een loc van bijna 3000 euro. Voor het inbouwen van de radiobesturing is het al handig om van te voren te weten wat er door de servo’s bediend moet gaan worden. Ik heb gekozen voor 4 kanalen: 1 regulateur, 2 ganghandel, 3 de fluit


19

Nu zijn alle besturingselementen aanwezig om de loc de baan op te sturen en eens te genieten vanuit de luie stoel. Maar eerst moet er een mogelijkheid komen om wagons aan te koppelen. Dat komt in de volgende aflevering aan bod.

Stoomdom Saksische VIK. Dwarsdoorsnede 0, 6 7 5

20


van Regner in geschroefd kunnen worden en de regulateur vrij blijft. Ook de fluit heb ik maar zelf gemaakt, klinkt als een klok en heeft een mooie diepe toon. Voor fluiten altijd dunwandige, messing pijp gebruiken, met een zo groot mogelijke diameter en lengte. Zo op het oog lijkt het machinistenhuis erg ruim, maar schijn bedriegt door de schuin oplopende achterwand. Als alles op de plek zit, is er nog maar nauwelijks ruimte over voor het accupack. Dus alles goed passen voordat de kap teruggezet wordt!

24 29,8 Zijaanzicht 27

en eventueel nog een 4e optie. De servosteunen, die zijn bijgeleverd zijn maar geschikt voor het opnemen van 2 servo’s. Ik heb de langste steun gebruikt en deze steun als maat overgenomen voor een nieuwe met plaats voor 2 servo’s. De korte steun verdween in de oudijzerbak. Voor een uitvoering met fluit ligt er nog een aardige uitdaging. De stomp, waar Accucraft het fluitventiel heeft bedacht zit te dicht op de regulateur waardoor de regulateur niet geheel open kan. Het stoomverdeelblok is nu uitgebreid met een extra T stuk waar de manometer en fluitventiel

6

Foto 4. DB VIK 99 651. De enige overgebleven machine uit de eerste serie.

18

21

R2

41,5 Onderaanzicht

• Maquettebouw en modelbouw • Folie opschriften vanaf schaal 1/35 voor locomotieven, rijtuigen, gebouwen, stations, trucks enz.. enz..

200-0001 8 stuks 14x10mm “ (Opschriften DR voor wagon LGB® 30700) dosieren!” Zelfklev 200-0002 8 stuks 15x11mm Vo • Spijtenburgstraat 11 rood kader. Zelfkleve 4902 ZD Oosterhout (NB)

• Tel: 06 13 44 03 61 • E-mail: [email protected] en modelbouw • Maquettebouw • Internet: www.jnscalemodels.nl • Opschriften vanaf schaal 1/35 voor locomotieven, rijtuigen, gebouwen, stations, trucks enz.. enz..

Exclusieve bouwdozen, Bouwsets, bewerkt/onbewerkt, stoomtreinen, stoomschepen, adviezen, reparaties, stoommachines en tuinspoor• Spijtenburgstraat 11 aanpassingen en ombouw.

4902 ZD Oosterhout (NB) • Tel: 06 13 44 03 61 200-0001 • E-mail: [email protected] 8 stuks 14x10mm “ • Internet: www.jnscalemodels.nl

dosieren!” Zelfklev 200-0002 8 stuks 15x11mm Vo rood kader. Zelfkleve

(Opschriften DR voor wagon LGB® 30700)

Fitislaan 33, 7331 VJ Apeldoorn Tel: 06 13 87 27 18, E-mail: [email protected] Bezoek op afspraak.

w w w. m o d e l b o u w a t e l i e r. n l


21

De stoomlocomotieven van de Harzer Schmalspurbahnen. (Deel 2)

In het voorgaande nummer van Grootspoor is begonnen met een artikel over de stoomlocomotieven van de HSB. In dit nummer het vervolg. Mallets 99 5901, 99 5902 en 99 5903, het vervolg. De keuringstermijnen van de 99 5903 waren 1 januari 1988 afgelopen. In de zomer van 1988 kreeg de 99 5904 schade aan de ketel. De DR schrapte de 99 5904 op 23 december 1988 uit het bestand. Op 1 juli 1989 werd het onderhoud voor de Malletloks geschrapt. Onderhoud was nu niet meer mogelijk. Dit leidde tot grote discussies tussen DR en de Betriebsleitung Wernigerode. De traditionsritten moesten doorgang kunnen vinden. Alleen de Mallets waren hiervoor geschikt ivm met het oude type remsysteem dat de traditionsrijtuigen bezaten. DE 99 5901 zou op korte termijn uit dienst moeten in verband met het verlopen van de keuringstermijnen. De 99 5902 was toe aan een revisie. De 99 5903 stond al koud, de99 5904 was geschrapt en de 99 5906 (zie kop 99 5906) zou vanaf april 1990 eveneens uitvallen door het aflopen van de keuringstermijnen. Er moest toch een dienstvaardige Mallet beschikbaar zijn om de traditionsritten in de zomer van 1990 te kunnen rijden? In het najaar van 1990 zouden de

22


rijtuigen een nieuw remsysteem krijgen en samen met de 99 6001 kunnen rijden. Als compromis werd de nog rijvaardige 99 5902 nog één keer onderworpen aan een revisie. Daarbij werden onderdelen van de 99 5904 gebruikt. Wat van de 99 5904 over bleef was schroot. Vanaf april 1989 bleef het vuur in de 99 5901 uit, de traditionsritten werden in 1989 uitgevoerd met 99 5906. In oktober 1989 werd het sloopverdrag getekend voor de 99 5903 en was ook gepland dat uiterlijk in 1992 de 99 5902 gesloopt zou worden. Daarmee zou alleen de 99 5901 in het Verkehrsmuseum Dresden bewaard blijven. Eind 1989 keerde het tij. De Wende was daar. Een groep hobbyisten sloeg de handen ineen om de overgebleven Mallets (en overige locomotieven) te behouden. En met succes. De locs gingen uiteindelijk over in eigendom van de huidige HSB. De 99 5901 en de 99 5902 worden rijvaardig gehouden voor de traditionsritten. De niet-rijvaardige 99 5903 (uiterlijk als NWE 13) wordt op een dieplader gebruikt als promotieobject en trekt door heel Duitsland. Mallet 99 5906. Tijdens WO I moest de NWE zes

Lammert Boerman Mallet locomotieven fabrikaat Jung afgeven aan de Heeresverwaltung. Hierdoor was het lastig om de dienstregeling in stand te houden. Het goederenverkeer werd nu voornamelijk in de nacht afgewikkeld. Hierdoor stonden de locomotieven continue in dienst. De NWE was steeds op zoek naar nieuw materieel om het tekort aan te vullen. Vanuit de Heeresverwaltung werden in 1920 zeven locomotieven aangeboden aan diverse spoorwegmaatschappijen, waaronder de NWE. Het ging hierbij om Mallet locomotieven die in 1918 gebouwd zijn door Karlsruhe. Deze locomotieven waren besteld door de Heersverwaltung en bedoeld voor dienst aan het front in Frankrijk. Door materiaalschaarste vertraagde de oplevering. Toen de locomotieven gereed waren, was er aan het front voor hen gelukkig geen taak meer. WO I was ten einde. De NWE kon één van deze Malletloks bemachtigen. Deze Mallet had iets minder vermogen dan de Jung Mallets, maar was verder goed bruikbaar. Ook deze Mallet kreeg te maken met de roerige tijden die de Jung Mallets gekend hebben. Ook deze loc ging in 1949 over naar de DR en kreeg het nummer 99 5906 (foto 5). De loc werd uiteindelijk begin 1990 terzijde gesteld. De sloop van deze loc was niet voorzien omdat de Deutsche Eisenbahn Verein (DEV) uit Bruchhausen Vilsen, kenbaar had gemaakt deze loc te willen kopen. De DR stemde 16 januari 1991 in met de verkoop. Een jaren lange rechtsstrijd om deze loc barstte nu los tussen de DEV en de in oprichting zijnde HSB. De DR had de loc namelijk niet mogen verkopen, omdat de loc onder Denkmalschutz stond en daardoor meegenomen moest worden in de privatisering. Aangezien de rechter ook geen raad wist met de situatie, werd er door de rechter beslag gelegd op de loc. De loc werd figuurlijk aan de ketting gelegd en stond tot 1995 in een loods in Wernigerode. De tot DB

AG gefuseerde DR en DB bracht in 1995 dan toch schot in de zaak. Zij konden de voormalige Albtalbahn Malletlok 7s overnemen. Deze loc is iets ouder maar vergelijkbaar met de 99 5906. De DB AG stelde voor deze loc aan de DEV te geven en de 99 5906 aan de HSB. De DEV stemde toe, zodat de inbeslagname kon worden opgeheven. Nu stond niets meer in de weg om de 99 5906 weer op te knappen en in dienst te nemen. Nog steeds rijdt de 99 5906 volgens dienstregeling zijn ritten vanuit Gernrode. Rollbockloks 99 6101 en 99 6102. Tijdens WO I was de Heeresverwaltung koortsachtig opzoek naar metersporige locomotieven. Naast dat er locomotieven werden gevorderd bij de verschillende spoorwegmaatschappijen, ging men ook over tot productie van nieuwe locomotieven. Onderzoek naar nieuwe technieken werd daarbij niet vergeten. De Heeresverwaltung liet in 1914 bij Henschel & Sohn twee bijna gelijke locomotieven bouwen. Het enige verschil was dat de ene loc een Heißdampflok was en de andere een Naßdampflok. De NWE werd uitgekozen als testlocatie. Een speciaal spoor werd aangelegd bij Drei Annen Hohne,

waarop de locs getest konden worden op een stijging tot maximaal 1:16 (6,25%). Het doel was om vast te stellen wat het verschil in verbruik van kolen en water was. De testen werden uitgevoerd door het Würtembergische Eisenbahn Regiment die ervaring had met dergelijke beproevingen. Nadat het onderzoek in 1917 was afgerond, kon de NWE de Heißdamplok overnemen om zo het tekort aan locomotieven op te vullen en kreeg het nummer 6. De andere loc werd toegewezen aan de Nassauische Kleinbahn. De NWE kon in 1920 ook deze loc overnemen van de Nassauische Kleinbahn en gaf deze loc het nummer 7. Omdat de locs relatief klein en zwaar zijn, werden de locs vooral gebruikt voor het Rollbockverkeer en het Rangeerwerk. 1949 gaf de DR de nummers 99 6101 (ex NWE 6) (foto 7) en 6102 (ex NWE 7) (foto 8) aan de locs. In de Reichsbahn tijd werden de locs regelmatig gebuikt om materieeltekort op de Selketalbahn aan te vullen. Door ouderdom vielen de Mallets regelmatig voor langere tijd uit. Extra revisies waren meer regel dan uitzondering. In 1986 ontdekte een “slimme” beambte dat de locs een aslast

van 11 ton hadden. De hoogst toegestane aslast bij de NWE en GHE is altijd 10 ton geweest. De “slimme” beambte beval dan ook per direct de locs uit dienst te nemen. Ze mochten alleen nog met een speciale ontheffing rijden met een maximum snelheid van 10 km/u. Zo werden dan (na bijna 70 jaar trouwe dienst) de locs naar de kant gedirigeerd. Omdat men in Wernigerode toch gebruik wilde blijven maken van op z’n minst één van deze locs, werd de 99 6101 in 1987 nog een keer volledig gereviseerd. Ondanks de opgelegde beperking, werd de loc gewoon gebruikt voor het rijden van de Rollbocktreinen in Wernigerode. Vanaf 1991 bleef het vuur in 99 6101 dan voor langere tijd uit. Het vuur bij de 99 6102 bleef vanaf 1986 al uit. Door de privatisering in 1993 bleven de locs ook voor de toekomst bewaard. Omdat er niet direct een doel was voor de locomotieven, werden de locs middels een leenverdrag overgedragen aan de IG-HSB (99 6101) en de Selketalfreunden e.V. (99 6102). Het lukte de IG-HSB om de 99 6101 in 1994 weer onder stoom te krijgen. Omdat de spoorlijn nu in private handen is, is ook de beperking door de te hoge aslast geen belemmering om de loc te laten rijden. Tot op heden is de 99 6101 nog regelmatig voor Sonderzugen in dienst te zien. Totaal anders ging het met de 99 6102. Na tien jaar buiten dienst te zijn geweest en hard sparen door de Selketalfreunden, kon de loc in 1997 weer rijvaardig gemaakt worden. Nadat in 2008 de keuringstermijnen van de loc vervallen waren, werd de loc naar Meiningen gebracht voor revisie. Toen de loc uit elkaar gehaald was, bleek dat er onder andere een nieuwe ketel nodig was. De te maken kosten waren zo hoog, dat de HSB besloot de loc niet te laten reviseren. Tevens liep het leenverdrag met de Selketalfreunden in 2009 af. Voor de loc is momenteel

Foto 8: De 99 6102 op 05-05-2007 tijdens een Sonderfahrt in Drei Annen Hohne. Grootspoor nummer 103

23

Foto 10: De 99 6001 op 19-04-2008 in Wernigerode. Het bleef het enige exemplaar van dit type.

geen taak. Het was de bedoeling de loc alleen uiterlijk op te knappen en naar de Harz terug te sturen. Dit is tot op heden niet gebeurd. De loc ligt nu al vijf jaar in onderdelen uit elkaar in Meiningen te wachten op wat komen gaat. Ballerina 99 6001. Midden 30-er jaren van de vorige eeuw, startte de NWE een moderniseringsprogramma om de bedaagde Mallet locomotieven te vervangen. Er werd een aanbesteding uitgeschreven. Krupp bood een drietal type locomotieven aan, zodat voor elke opgave een passende locomotief beschikbaar was (Type 1: 1’C1’ Type 2: 1’D1’ Type 3: 1’E1’) . De NWE gaf Krupp opdracht om een prototype te bouwen (foto 10). Deze werd 1939 geleverd. Omdat de NWE te spreken was over de loc, bestelde de NWE een aantal locomotieven bij. Deze werden echter nooit geleverd. Het rijk verlangde van Krupp materieel voor het front. De GHE had de ontwikkelingen bij de NWE gevolgd en bestelde eveneens een aantal van deze locs. Ook zij kregen de locs uiteindelijk niet. Door het relatief hoge vermogen van de loc slipt de loc gemakkelijk. Het bijkomende dansende gedrag zorgde dan ook

24


al snel voor de bijnaam Ballerina. In 1949 gaf de DR de loc het nummer 99 6001 Nadat in 1954 de eerste Neubauloks geleverd waren, verhuisde de 99 6001 mee naar Gernrode. Daar bleef de loc tot 1989 in dienst. Daarna keerde hij terug naar Wernigerode. De inzet werd beperkt tot het goederenverkeer. Een echte opgave had de loc niet meer. Door de goede toestand, besloot men deze loc toekomstig te gaan gebruiken voor het rijden van de zomerse traditionsritten. De loc ging daarom eind 1990 naar Görlitz. Daar kreeg de Loc een revisie en keerde terug in het groen. De loc ging in 1993 mee naar de HSB. Omdat de HSB de Mallets in ere hersteld had, was de 99 6001 niet meer nodig voor de traditionsritten. Daarom liet de HSB de loc in 1994 weer zwart maken. De HSB zet de 99 6001 sindsdien weer in vanuit Gernrode, samen met 99 5906. 99 222 Het voorbeeld voor de Neubauloks. In 1931 werden door Schwarzkopff drie locomotieven gebouwd voor de metersporige lijn Eisfeld Schönbrunn. Deze lijn was eigendom van de Deutsche Reichsbahn. De locs kregen de nummers 99 221 – 99 223. Tijdens WO II moesten de 99 221 en 99 223 afgestaan worden aan het leger en werden naar Noorwegen verscheept.

Daar zijn de locs uiteindelijk gesloopt. 99 222 bleef in Eisfeld. In 1950 werden er Winterspelen gehouden in de Harz. Om alle bezoekers te kunnen vervoeren, werd de 99 222 samen met een aantal rijtuigen tijdelijk omgezet naar Wernigerode. Door de relatief grote diameter van de Ketel (De ketel is gelijk aan die van de normaalsporige Br. 81) kreeg de loc de bijnaam Big Mama. De DR begon begin 50-er jaren met de ontwikkeling van de “Neubaulok”. De 99 222 werd als voorbeeld genomen. Een aantal extra eisen werden gesteld om de loc ook toekomstvast te maken. Hierdoor zou de Neubaulok wat langer worden dan de 99 222. In 1966 besloot de DR de 99 222 om te zetten naar de Harzquerbahn. Door de invoering van het EDV nummersysteem in 1970, veranderde het locnummer in 99 7222. In 1973 werd de loc technisch zoveel mogelijk gelijk getrokken met de Neubauloks. Hierdoor veranderde het uiterlijk van de loc dusdanig, dat op het eerste gezicht moeilijk herkenbaar was dat het niet om een Neubaulok ging. De loc ging in 1993 mee in de privatisering naar de HSB. De HSB liet de 99 7222 in 1999 weer zoveel mogelijk terug bouwen naar z’n oorspronkelijke uiterlijk. De loc kreeg daarbij zijn originele nummer 99 222 weer terug. De loc is nog steeds in gebruik en wordt vanuit Wernigerode ingezet voor de treinen naar de Brocken. Ook bij Sonderfahrten is de 99 222 regelmatig van de partij. Neubauloks 99 7231 – 99 7247. De DR ontwikkelde begin jaren 50 een nieuwe metersporige stoomlocomotief. VEB Lokomotivebau Karl Marx in Babelsberg kreeg de opdracht om de locs te bouwen. In twee series werden in totaal 21 locomotieven gebouwd. De eerste serie bestond uit zeven exemplaren (99 231 – 99 237).

De eerste vijf locs gingen naar Wernigerode. Daar bleek al snel dat de locs niet voldeden aan de specificaties ten aanzien van het berijden van krappe bogen met een radius van 60 meter. Tijdens testritten ontspoorde de locs regelmatig. In Babelsberg werd de constructie daarom herzien. De 99 232 (foto 14) werd omgebouwd en opnieuw uitvoerig getest. De overige locs waren ondertussen doorgeleverd naar Gera (99 233, 234 em 235) en Eisfeld (99 231). De bogen op deze spoorlijnen waren lang niet zo krap als in de Harz en konden daar daarom goed ingezet worden. De 99 236 en 99 237 werden direct aan BW Eisfeld geleverd. Na veel wijzigingen en testen, voldeed de 99 232 uiteindelijk aan de gestelde eisen. De vervolgserie werd overeenkomstig de 99 232 gebouwd. Van de 14 locs uit de tweede serie, gingen er vier naar Rusland. Van deze vier locs is geen verdere historie bekend. De overige elf (99 237 – 99 247) werden direct aan Wernigerode geleverd en gingen in 1956 in dienst. De locs bleken voor Gera te zwaar waardoor 99 233 en 99 234 naar Wernigerode gingen en de 99 235 naar Eisfeld. De DR verlangde echter van Babelsberg, dat de locs eerst omgebouwd werden conform 99 232.

Door de invoering van het EDV nummersysteem in 1970 veranderden de locnummers in 99 7231 – 99 7247. In 1974 werd Eisfeld – Schönbrunn stilgelegd. De Eisfelder Neubauloks gingen nu naar Wernigerode. Alle 17 aan de DR geleverd locs waren vanaf nu in de Harz aan te treffen. Vanaf 1976 werden de Neubauloks omgebouwd van kolen gestookte locs naar olie gestookte locs. De nummers veranderden daarbij naar 99 0231 – 99 0247. Door de Oliecrisis begin 80-er jaren, steeg de prijs van ruwe olie sterk. Hierdoor besloot men in 1982 de locs weer terug te bouwen naar kolen gestookte locs. De locnummers gingen daarmee ook weer terug naar 99 7231 – 99 7247. 1993 nam de HSB alle 17 locs over en zijn allen bewaard gebleven. Doordat na de Wende het goederenverkeer bij de HSB wegviel, waren niet alle Neubauloks meer nodig. Hierdoor was de HSB genoodzaakt een aantal locs buiten dienst te stellen. De buitendienst gestelde locs hebben allen een overdekte plek gevonden, om ze zo goed mogelijk te beschermen tegen de tand des tijds. De HSB streeft ernaar om tien locs bedrijfsvaardig te houden. Momenteel zijn dat er 12. De Neubauloks zijn vooral in de

tweede helft van de 80-er jaren sterk belast geweest door het goederenverkeer. Gevolg was dat de frames van de locs krom trokken en op meerdere plekken gingen scheuren. De HSB heeft daarom voor tien locs nieuwe frames laten maken. Deze zijn ingebouwd in 99 7232, -34, -36, -37, -39, -40, -41, -43, -45 en -47. Het is dan ook te verwachten dat op langer termijn dit de locs zijn die bedrijfsvaardig gehouden zullen worden. 99 7235 en 99 7238 zijn momenteel ook bedrijfsvaardig en lopen mee in het onderhoudsprogramma. Zo zijn bij beide locs onlangs nog de rookkamers volledig vervangen. Een nieuw frame is voor deze locs niet voorzien. De locs worden dagelijks ingezet. De 99 7245 vanuit Nordhausen. De overige locs vanuit Wernigerode. Ten slotte. Het is misschien een wat vreemde kijk op de geschiedenis, maar de grote gebeurtenissen van de afgelopen eeuw (WO I, WO II en de val van het Communisme) hebben in belangrijke mate bijgedragen aan het overleven van de stoomtractie in de Harz. Hierdoor kon het toerisme in de Harz en de maatschappelijke betekenis van dit gebied in de afgelopen twintig jaar enorm groeien. - Voor veel liefhebbers de laatste plek in Europa waar stoomtractie nog leeft. - Voor veel vakantiegangers een belangrijke toeristische attractie. - Voor veel inwoners de (in)directe bron van inkomsten. - Voor veel GSG leden de inspiratiebron voor de hobby. Bronvermelding foto’s: Lammert Boerman

Foto 14: 99 7232 wacht in Wernigerode op de volgende dienst op 25-09-2011. Grootspoor nummer 103

25

Ed’s Gartenbahn.

In GartenbahnProfi 2/2014 (blz. 18 tot en met 21) staat een bijzonder lezenswaardig artikel over ‘het ezeltje’ (Ge 2/2 161 + 162) van de Rhätische Bahn. Het eerste gedeelte van dit artikel gaat over de inzet en de technische achtergrond van deze twee kleine locomotieven. Vanaf bladzijde 20 kunt u een uitgebreide bespreking vinden van het 1:22,5 model zoals dat is gebouwd door Ed de Bruijn. Bijzonder bij dit model is de consequente maatvoering en uitvoering ten opzichte van het origineel. Ondanks dat, het hierbij gaat om een serie van slechts twee locomotieven, zijn er toch 4 varianten mogelijk. Op de eerste plaats kunt u kiezen uit een uitvoering met het bedrijfsnummer 161 of 162. En op de tweede plaats is deze locomotief in twee kleuren leverbaar: oranje met een enkelvoudige stroomafnemer of de donkerbruine versie met de dubbele stroomafnemer. Gefascineerd door de fraaie modellen die door Ed de Bruijn (van het bedrijf Ed’s Gartenbahn) worden geproduceerd heb ik contact gezocht met Ed en gevraagd of hij op de een clubdag iets wil vertellen over zijn modellen. En het antwoord wat ik kreeg was: “ja graag!” Ed’s Gartenbahn Op zaterdag 5 april zal Ed de Bruijn van het bedrijf Ed’s Gartenbahn een presentatie geven over de bouw

26


van kleine series modeltreinen in de schaal 1 op 22,5. Het zijn de modellen die door de grote producenten (Marklin en Piko) vaak niet in het programma zijn opgenomen. Om deze modellen te bouwen wordt gebruik gemaakt van de nieuwste productietechnieken, zoals 3D printen. (denk hierbij aan de presentatie van Wouter Robers tijdens de clubdag van 1 februari 2014). De ontwikke-

Ad Spaan

ling van een model begint altijd met het verzamelen van zo veel mogelijk informatie over het model. Het internet is hierbij een grote bron van informatie. Ook de vakliteratuur wordt uitgebreid bestudeerd. Hierna wordt het model getekend in SolidWorks, een 3D CAD-pakket. Op deze manier is het mogelijk het model virtueel te bouwen om eventuele problemen voor te zijn. Pas als het 3D model akkoord is, worden de diverse onderdelen ingekocht. Vaak gaat het om klantenspecifieke modellen.

De verschillen en overeenkomsten met LGB en Piko Net zoals bij LGB en Piko worden de modellen van Ed’s Garten Bahn in de schaal 1:22,5 geproduceerd. Dat is de overeenkomst. Belangrijk verschil met LGB is dat LGB ooit is begonnen met een assortiment met 2-assige locomotieven, korte wagons en scherpe R1 bochten. De langere modellen worden zodanig ontworpen en aangepast, zo dat ze nog steeds door R1 bochten kunnen rijden. De modellen van Ed zijn een exacte kopie in de juiste maatvoering. Dit houdt in, dat ze langer en breder zijn dan de modellen van LGB. Door de lengte is het rijden door R1 niet mogelijk De voorkeur is R3, in R5 komen de modellen echt tot hun recht. Clubdag 5 april Op zaterdag 5 april hebben we weer een reguliere clubdag in Zetten. Op deze dag zal Ed de Bruijn zijn bedrijf presenteren en ons vertellen wat er zoal komt kijken bij de productie van zijn modellen. Aanvang: omstreeks 11:30 uur. Voor de geíntresseerden: neem ook eens een kijkje op de website van Ed’s Gartenbahn: www.edgb.nl/


27

Nieuwsvaria.

René Janson van de locs is Bzn2t. De cilinders drijven via een kruiskop en drijfstang een hooggelegen tussenas aan, die weer het aandrijftandwiel en -wielen aandrijft.

Op de achterpagina aandacht voor 2 nieuwe en opmerkelijke modellen van de firma Regner. Na het overlijden van Manfred Regner is het goed om te zien, dat de firma de schouders er weer onder zet en met 2 fraaie modellen het nieuwe jaar begint. De modellen zijn te verkrijgen via Modelbouw Atelier Apeldoorn. Regner tandradbaan loc GEORG van de Achenseebahn Het voorbeeld: De Achenseebahn is één van de drie tandradbanen in Oostenrijk. De 4 tandradstoomlocomotieven van de Achensee Bahn Aktiengesellschaft

28


met de nummers 701-704 werden gebouwd in 1889 in de Floridsdorfer locomotievenfabriek. Ze rijden op de oudste nog in werking zijnde tandradbaan in Europa! En dat naar één van de mooiste bergmeren in de Oostenrijkse Alpen. Altijd een bezoekje waard! De asindeling

Het model: Is een replica in schaal 1:22.5, wordt aangeboden als bewerkte en gelakte bouwset. De loc Georg No. 3 is het model van onze keuze, waarbij de behuizing neutraal geleverd wordt. Een losse set platen voor alle 4 loc-versies wordt meegeleverd. Cilinderboringen van 14 mm en een slag van 20 mm zorgen voor voldoende vermogen. De stoomleidingen worden, zoals bij het origineel, over de bovenzijde van de ketel aangebracht. De kit bevat de manometer met sifon en een watervulventiel voor het vullen met een persfles. Ook de servoverbindingsdelen voor regulateur en omkering zitten in de bouwset. Voorbereid voor radiobesturing van de functies regulateur en omkering. Regner live steam Tractor FRIEDRICH Friedrich is Regner’s eerste stoomtractor uit de easy line serie, aangedreven door een 1-cilinder oscillerende stoommachine. De ketel is gasgestookt met een brander in de vlampijp. 1 wiel wordt via een ketting aangedreven.Friedrich wordt geleverd als bewerkte, reeds gelakte bouwset. Werkdruk: 3 bar Gewicht: 1,5 kg

GrootSpoorGroep Nederland Verslag jaarvergadering GSG 1 februari

Recommend Documents