Grontmij Capital Consultants B.V. Onze klanten in control bij hun beleggingen in vastgoed en infrastructuur.
Grontmij N.V. 2
Opgericht in 1915 Missie: Leading Europa 350 kantoren 4 business lines
Planning & Design Transportation & Mobility Water & Energy Monitoring & Testing
10.000 medewerkers 70.000 projecten per jaar Omzet (2011) € 934 miljoen Genoteerd aan effectenbeurs Euronext Amsterdam
GCC – Opgericht in 2004 – 20 medewerkers
Grontmij Capital Consultants B.V. 3 3
Advisering over beleggingen in vastgoed en infrastructuur (niet beursgenoteerd) Alleen gericht op institutionele beleggers, zoals pensioenfondsen Auditable en geborgd proces in elke fase van de beleidscyclus Best in class advies op basis van rendement, risico en duurzaamheid
Kennisbank PES (Politiek, Economisch, Sociaal) beleid
Kennisbank Directe Markten
De klant beslist!
Kennisbank Objecten
Kennisbank Factsheets
N-28 Leeuwarden
Administratie
Kennisbank Fondsen / Managers
De Institutionele belegger Wie is hij en wat is zijn profiel
Instellingen die (meestal) grote kapitalen moeten beleggen uit hoofde van hun functie of dit uitbesteden aan derden. Onder andere: – – – –
Pensioenfondsen Verzekeraars Beleggingsfondsen Vermogensbeheerders
Doelen van beleggingen – (stabiele) rendementen – Vermogenstoename – Risico-spreiding (subdoel)
Werkwijze pensioenfonds (1) 5
Een Asset-Liability Management Study (ALM-study) moet de verhoudingen tussen de verplichtingen en bezittingen weergeven.
Beleggingen (Assets)
Pensioenverplichtingen (Liabilities)
– Randvoorwaarden: – Pensioenbeleid – Premiebeleid – Beleggingsbeleid
Beleggingsrichtlijnen – Resultaat ALM-studie – Schetsen de doelen en vooral kaders waaraan de beleggingsportefeuille moet voldoen – Geeft beeld van gewenste risico profiel
Werkwijze pensioenfonds (2) 6
Strategisch plan – Geeft invulling van beleggingsrichtlijnen in een Macro-economische context, hoe kunnen we deze richtlijnen onderbouwen in de huidige marktomstandigheden
Tactisch plan – Inzetten middelen voor behalen doelen uit strategie – Middelen → Kapitaal – Inzetten → Beleggingen
Tactisch → inzetten kapitaal in beleggingen in deze sectoren – Inleggen in verschillende sector specifieke fondsen bv. kantoren fonds, woningen fonds om zo aan je sector/risico spreiding te voldoen – Mix fondsen, alternatief bij onvoldoende omvang portefeuilles of resources – Gebiedsfondsen zijn niet of nauwelijks aanwezig
Modelportefeuille vastgoedbelegger 7
In de vastgestelde doelportefeuille worden per risicocategorie strategische bandbreedtes opgenomen. Per land / regio en sectoren wordt een strategisch allocatieadvies opgenomen. Gebiedsfondsen “moeilijk in te passen” in modelportefeuille
Trend vastgoedbeleggingsmarkt 8
Verenigd Koninkrijk Kantoren
Leisure
Hotels Alternatief
Woningen Winkels
Bedrijfsruimten
Nederland Gebiedsondwikkeling?
Winkels (Thema)
Winkels Woningen Kantoren
1940
1950
1960
1970
Bedrijfsruimten
1980
1990
Alternatief
2010
2000
2020
Voorbeeld gebiedsontwikkeling USA 9
CIM Group niet-beursgenoteerd opportunistische vastgoedbelegger dat multi-sectoraal belegt in community development (VS) 5 strategische basisprincipes: – 22 Metropolitan Statistical Areas (MSA’s) – Portefeuilleomvang $3,3 miljard (30 communities) – Sectoren allocatie: – – – – –
Wonen 40% Winkels 10% Kantoren 10% Hotels 20% Anders 20% (Infra fysiek en maatschappelijk)
– Looptijd tussen de 10 en 13 jaar – Rendement 20% netto IRR
www.cimgroup.com
Selectie van communities 10
5 criteria: 1. Demografische en economische ontwikkelingen 2. Draagvlak bij relevante overheden en publieke partijen 3. Private investeringen ter plaatse (multiple investors) 4. Een disfunctionele vastgoedmarkt 5. Een investeringspotentieel (> $ 100 miljoen)
Waardecreatie / Toegevoegde waarde 11
Integratie als lange termijn gecommitteerde speler in gebied
Multi-sectorale aanpak en dito specialiteit
Omgevingsgerichte aanpak via relatiemanagement
Regiogerichte aanpak ipv sectorale aanpak
Discussie
Meer info:
[email protected]
12