Groenvisie Soerendonk. Gemeente Cranendonck

Groenvisie Soerendonk Gemeente Cranendonck

2

Inhoudsopgave

1 Inleiding

5

2 Uitgangspunten groenvisie

7

3 Identiteit van Soerendonk

9

4 Inventarisatie van groenstructuren

13

5 Visie en wensbeelden

25

6 Maatregelen

39

Bijlagen

45

Groenvisie Soerendonk

3

1. Dorpsstraat Soerendonk

4

1

Inleiding

De gemeente Cranendonck is een landelijke gemeente, opgebouwd uit 6 dorpskernen. Elke kern is uniek en de gemeente wil dat vasthouden en versterken. In de strategische visie wordt dan ook als speerpunt genoemd: “Behouden en versterken van het ‘eigene’ van elke kern”. De gemeente hecht daarnaast grote waarde aan haar groen en heeft ook dat in haar strategische visie verwoord: “Behouden en versterken van het groene, rustieke karakter van Cranendonck als woongemeente”. Om bovengenoemde ambities van de gemeente te verankeren zijn er al diverse beleidsstukken opgesteld die raakvlakken hebben met de (groene) openbare ruimte. Om operationeel de juiste keuzes te kunnen maken en besluiten te kunnen nemen is het wenselijk de bestaande beleidsstukken en nog te ondernemen vervolgstappen te bundelen in een Groenontwikkelingsplan. Uitgangspunt voor het Groenontwikkelingsplan is voort te borduren op wat er al is beschreven en vastgelegd.

Hiertoe is een quickscan uitgevoerd die inzicht geeft in het groenareaal, het functioneren ervan binnen het geheel van de buitenruimte, de middelen die nodig zijn om dit areaal in stand te houden en de toepasbaarheid en onderlinge samenhang van het bestaande beleid. Naar aanleiding van de quikscan is voor de kern van Soerendonk geconcludeerd dat bij het huidige advies de nadruk ligt op de gewenste groen-kwaliteit en groenverzorging. Maar een ruimtelijk beeld, een visie op de groenstructuur ontbreekt. Met andere woorden: hoe is het groen ontstaan? Wat is het huidige beeld? Wat zijn de sterke en zwakke punten? Wat is het gewenste beeld? En wat moet er gebeuren om dat te bereiken? Het antwoord op die vragen wordt gegeven in onderhavige Groenvisie en vormt daarmee de aanzet voor het waarborgen van de kwaliteit van de openbare ruimte in Soerendonk voor de toekomst.

Groenontwikkelingsplan

Quickscan

Groenvisie

Beheer- en uitvoeringsplan


5

Luchtfoto Soerendonk in het omringende landschap

6

2

Uitgangspunten Groenvisie

In deze groenvisie wordt onderscheid gemaakt tussen groenstructuren en groenelementen. Structuren (zoals boombeplantingen en kenmerkende groenobjecten als brinken) zijn er om voor lange termijn vorm en ordening te geven aan een omgeving. Wanneer de groenstructuur aansluit op de specifieke situaties en kenmerken van de dorpskern, kan dit de identiteit van de verschillende delen van Soerendonk versterken. Wanneer er inzicht is in de structuren, kan er afgedaald worden naar de elementen (beplanting) waaruit deze zijn opgebouwd. De elementen dragen niet primair bij aan de ruimtelijke identiteit, maar hebben meer te maken met sfeer en beleving.

Op basis van de structuren die de identiteit van het dorp bepalen is de huidige groenstructuur in beeld gebracht (hoofdstuk 4). Hierbij is gekeken naar het belang van het groen op de volgende drie niveaus: ¡ dorp (hoofdstructuur) ¡ wijk (secundaire structuren) ¡ buurt (tertiaire structuren) Vervolgens is een ontwikkelingsrichting voor de groenstructuur bepaald. Deze wordt geïllustreerd aan de hand van wensbeelden (hoofdstuk 5). Tot slot (hoofdstuk 6) wordt beschreven welke maatregelen getroffen moeten worden in de vorm van aanleg en beheer, om de beoogde beeldkwaliteit te behalen.

De identiteit van Soerendonk (hoofdstuk 3) hangt samen met: ¡ de landschappelijke onderlegger ¡ de wegenstructuur ¡ bebouwing ¡ bijzondere punten


7

Soerendonk omstreeks 1850

8

3

Identiteit van Soerendonk

De identiteit van een dorp wordt in grote mate bepaald door het landschap waarin het is gelegen. De verschijningsvorm van het landschap wordt bepaald door een verzameling van uiteenlopende elementen zoals wegen, waterlopen, bebouwing, landbouwgronden, beplanting en bos- en natuurgebieden. Deze elementen liggen niet willekeurig verspreid in de ruimte, maar zijn in patronen gerangschikt, die op hun beurt weer onderling verband houden. Het landschap voldoet in beeld en gebruik aan bepaalde wetmatigheden. Er is sprake van een ordening, die tot stand is gekomen onder invloed van vormende factoren zoals; flora en fauna, het klimaat, de bodem en het menselijk handelen. Door deze ordening te analyseren wordt de kern van de identiteit van een dorp geraakt. Voor Soerendonk is een dergelijke analyse in vogelvlucht gemaakt:

Landschappelijke onderlegger Op historische kaarten zijn de bindende structuren van de bebouwde omgeving naar het buitengebied en de aanhechting met het omringende landschap vaak goed te zien. Soerendonk is ontstaan op een hoogte (donk) en het landschap om de kern wordt gekenmerkt oude glooiende bouwlanden. Ten zuiden van Soerendonk en het gehucht ‘t Winkel – Blake Beemd bevindt zich nog steeds een fraai akkerlandcomplex op de rand van het beekdal van de Kleine Aa. Hier is een bolle akker duidelijk zicht- en herkenbaar met reliëfrijke structuren. De kavels in en rondom Soerendonk zijn onregelmatig van vorm en korrelgrootte.


9

Straten- en bebouwingspatroon Soerendonk ca 1850

10

Wegenstructuur De kern van Soerendonk kent een voor zandgronden typerend historisch bochtig wegenpatroon, met kavels die onregelmatig van vorm zijn. De toegangswegen van het dorp zijn veelal voorzien van een volwassen boombeplanting die zorgt voor een begeleiding naar de dorpskern toe en verankering van het dorp in het landschap. De hoofdstructuur van Soerendonk wordt gekenmerkt door “Het Lint”, deze wordt gevormd door Molenheide, Dorpsstraat en de Zitterd. Hieraan liggen voor het dorp belangrijke gebouwen zoals de kerk en het dorpscafé. De overige wegen zijn organisch rondom deze hoofdweg gegroeid. Soerendonk heeft meerdere entrees, naast de hoofdentrees aan Molenheide en de Zitterd vormen de toegangswegen vanuit Gastel, Cranendonk en Leende duidelijke entrees naar het dorp.

Bebouwing Soerendonk is ontstaan als lintdorp met daar omheen enkele buurtschappen. Door naoorlogse uitbreidingen zijn deze aaneen gegroeid. De lintbebouwing en oude buurtschappen zijn door de aard van de bebouwing nog steeds herkenbaar als historische elementen. In het dorpslint markeren de kerk, het café en de brink het hart van het dorp. De naoorlogse uitbreidingen kennen een meer rationeel bebouwingspatroon, waarbinnen nog wel enkele groene ruimtes zijn uitgespaard als een soort nieuwe brinken. Deze dragen in belangrijke mate bij aan de groene uitstraling van de buurten.

Op plaatsen waar meerdere wegen bij elkaar komen zijn vaak “Frankische driehoeken” te zien: brinken waar het vee vroeger werd verzameld. Dit zijn groene ruimtes, beplant met grote bomen.


11

De groenstructuur van het dorp. (Zie bijlagen voor grotere versie.)

12

4

Inventarisatie van de groenstructuren

Uit het vorige hoofdstuk blijkt dat de identiteit van Soerendonk wordt gedragen door: ¡ het oude bebouwingslint waaraan het dorpshart ligt, bestaande uit, kerk, café en brink ¡ bijzondere groene elementen: brinken ¡ de beplanting van de ontsluitingswegen die het dorp verbinden met het landschap ¡ groenstructuren in de wijk Op basis van deze factoren die de identiteit van het dorp bepalen is in beeld gebracht welk groen van wezenlijk belang is op dorps-, wijken buurtniveau. De beplanting aan het dorpslint vormt hierin de hoofdstructuur, de brinken bijzondere elementen. Het groen aan de wijkontsluitingswegen en in de buurten vormt de secundaire structuur.

Dorpshart; brink aan de Dorpsstraat


13

De groenstructuur van ““Het Lint””

14

Dorpsniveau: “Het Lint” Aan “Het Lint” heeft het groen een duidelijk begeleidende functie. Het kan de bezoeker op natuurlijke wijze van de entree van het dorp naar de kern van het dorp leiden. De huidige opbouw bestaat uit vrij jonge wegbeplanting in een onregelmatig patroon naar de kern van het dorp toe. De kern wordt gekenmerkt door de kerk, dorpscafé en de driehoekige brink met zwaardere bomen. “Het Lint” is in drie delen te splitsen. Van noord naar zuid zijn dit: Molenheide, Dorpsstraat en Zitterd. Langs het gehele lint hebben bomen een standplaats in de verharding. Dit met uitzondering van het noordelijkste deel van de Molenheide

Molenheide, entree van het dorp;

Aan de Molenheide en Dorpsstraat valt op dat de groenstructuur bestaat uit boombeplanting van met name eiken en linden en dat deze structuur vaak onderbroken is. De beplanting komt vooral aan één zijde van de weg voor, waardoor de groenstructuur hier enigszins uit balans is. De Zitterd heeft geen herkenbare groenstructuur. Er zijn weinig bomen, en de boombeplanting van linden die er is, is niet in evenwicht. De samenhang tussen wegen, beplanting, bebouwing en open ruimten is niet sterk. Opvallend is ook de opbouw van straatprofiel; “Het Lint” heeft niet de uitstraling van een echte Dorpsstraat, gelegen in een dorp met een zorgvuldig bewaard landelijk karakter. Dit wordt veroorzaakt doordat het wegprofiel breed is en er geen herkenbare groenstructuur aanwezig is.

Zitterd: geen groenstructuur

Molenheide en Dorpsstraat: groen aan één zijde van de weg


15

De bijzondere punten in de groenstructuur: historische en nieuwe brinken en het Jan Maasplein

16

Bijzondere punten: brinken en driehoekige groenelementen In Soerendonk zijn een aantal oude brinken te vinden. Deze brinken zijn gelegen bij de entrees van het dorp en in de kern. ( bij entree Molenheide, kruising Heuvel - de Pompers, kruising Heuvel - ’t Winkel, entree Zitterd, entree De Branten - Damenweg en bij de kern ter hoogte van de Dorpstraat.) Deze plekken hebben cultuurhistorische waarde. Het waren weides, ontstaan op bronplaatsen waar kwelwater omhoog komt. Deze kwelbronnen werden vaak gebruikt als drink- en rustplaats voor het vee dat van het dorp naar de graasheide trok, en werden zo het vertrekpunt van verschillende dreven. Aan de verzamelplaats werden vervolgens bomen geplant en boerderijen opgericht. Het samenspel tussen de gegroepeerde bebouwing en het groen is in Soerendonk goed bewaard gebleven en is daarmee kenmerkend voor het dorp. In de naoorlogse woonwijken is ruimte vrijgehouden voor “nieuwe brinken” ter hoogte van de Sint Jansweg - De Rutjens, Praatsveld en De Wiet, die ook een beeldbepalende functie hebben.

Historische brinken Zitterd - ’t Hool en

Heuvel - ’t Winkel;

Tegenover de kerk ligt een dorpsplein: het Jan Maasplein. Dit plein fungeert als parkeerterrein en is beplant met platanen. De historische brinken zijn voornamelijk beplant met eiken, meestal van monumentale aard. De onderbegroeiing bestaat uit gras. De wegen die door de brink verknoopt worden, zijn in de loop der tijden verhard waardoor de brink minder goed herkenbaar is geworden als oorspronkelijke weide. De boombeplanting van de nieuwe brinken en het dorpsplein bestaat uit diverse soorten, waar-onder haagbeuk, maar ook kleinere soorten zoals lijsterbes. De onderbegroeiing van alle nieu-we brinken bestaat uit gras. Deze grasvelden worden regelmatig gebruikt om op te parkeren De platanen op het Jan Maasplein staan in een smalle grasstrook, maar kennen geen verdere onderbegroeiing omdat het plein geheel verhard is in verband met het gebruik als parkeerterrein.

Nieuwe brink: Sint Jansweg – De Rutjens


17

De groenstructuur op wijkniveau

18

Wijkniveau; groen aan ontsluitingswegen De groenstructuur van de wijkontsluitingswegen vervult een functie voor de wijk of enkele buurten. In Soerendonk zijn het veelal de boombeplantingen langs de weg die de basis voor het groen in de wijk vormen. Ze zijn daarom structuurbepalend en leveren een belangrijke bijdrage aan de uitstraling en sfeer van de wijk. De Damenweg, Beekstraat, Kruistraat en de Heuvel zijn van oudsher landbouwwegen terwijl de Van Schaiklaan een geheel nieuwe structuur is. Er zijn aanzienlijke verschillen in opzet van het groen in deze structuur. De Damenweg en Beekstraat hebben weinig boombeplanting. De beplanting die er is bestaat uit eiken en is aan de Damenweg ouder dan aan de Beekstraat. De bomen staan voornamelijk in grasbermen. De Kruisstraat is een woonstraat met een groenstructuur van amberbomen op regelmatige, korte afstand. De bomen staan afwisselend in verharding of in een onderbegroeiing van gras of heesters.

Kruisstraat met dichte boombeplanting;

De groenstructuur langs de Heuvel bestaat uit grasbermen met enkele eiken en in het zuidelijk deel een rij ginkgo’s. De Van Schaijklaan wordt begeleid door een éénzijdige beplanting van haagbeuken en esdoorns in een brede strook met lage heesters. Aan de noordzijde van deze straat liggen twee plantsoenen met vakbeplanting van spirea en groepen kleine bomen. Deze plantsoenen leveren in de huidige verschijningsvorm geen wezenlijke bijdrage aan de groenstructuur op wijkniveau en de belevingswaarde ervan is erg laag. De groenstructuur op wijkniveau is samengesteld uit bomengroepen, -rijen, solitairen en groenaccenten. De samenstelling in opbouw en sortiment is momenteel niet eenduidig. De samenhang ontbreekt waardoor een onrustig beeld ontstaat, er een lage belevingswaarde is en men zich minder goed kan oriënteren. Op sommige plaatsen lijken bomen minder gezond door een gebrekkige groeiplaatsinrichting.

Heuvel: noordzijde met enkele eiken, versus het zuidelijk deel met ginkgo’s.


19

Het groen op buurtniveau

20

Buurtniveau; sfeer en aankleding De functie van het buurtgroen is voornamelijk esthetisch; aankleding en sfeer geven aan de woonomgeving. In de relatief nieuwe woonbuurten staan de bomen over het algemeen in groenstroken. Fraaie elementen in deze buurtjes zijn de “nieuwe brinken”. Deze forse groenelementen bepalen in grote mate de sfeer en het karakter in deze buurt. Op sommige plaatsen maakt het privégroen een wezenlijk onderdeel uit van deze sfeer en aankleding. In de buurt ten noorden van de Van Schaijklaan is alleen De Loop voorzien van een boombeplanting. Deze bestaat uit eiken in een grasberm, hetgeen een mooi dorps beeld geeft aan de straat. Halverwege de Wiet staan twee eiken op een grasveldje waarop ook geparkeerd wordt. De Reumer en Dorpsakkers kennen geen aankleding in de vorm van beplanting. Het Praatsveld en de nieuwe brink aan De Wiet zijn in de paragraaf over bijzondere plekken behandeld.

Ten zuiden van de Van Schaijklaan bestaan de boombeplantingen voornamelijk uit haagbeuken. Deze bomen vervullen zonder probleem hun functie als sfeerbepaler voor de buurt. Aan De Rutjens staan de bomen in vakbeplantingen van lage heesters, die deels zijn omgevormd naar een combinatie van bodembedekkers met hagen en sierheesters. De Sint Jansweg en Schuttebeemd zijn aan één zijde beplant met bomen in verharding. De huizen in Soerendonk hebben in het algemeen een voortuin, waardoor de woonbuurten van zichzelf al een groene aanblik bieden. Op diverse plekken komen individuele groenstroken met vakbeplantingen voor die geen samenhang kennen met andere (groen)objecten in de directe omgeving, of die zo klein zijn dat ze qua maat en schaal geen wezenlijke bijdrage leveren aan de (toch al) groene uitstraling van de buurt. Dergelijke vakbeplantingen zijn te kwalificeren als rest- of snippergroen”.

De Vlasakkers is een zijweg van de Molenheide waaraan de bedrijvigheid van Soerendonk is geconcentreerd, meestal in combinatie met bedrijfswoningen. De buurt is functioneel ingericht zonder bomen. Aangezien er ook geen grote bomen op de particuliere kavels staan, doet de straat nogal kaal en stenig aan.

Beeldbepalend privégroen in de buurt

De Vlasakkers, zonder boombeplanting


21

Conclusie: De gemeente heeft in de strategische visie aangegeven het groene, rustieke karakter en het “eigene” van de kernen belangrijk te vinden. Het karakter van Soerendonk wordt vooral bepaald door de boombeplanting en de bijzondere groene elementen (brinken). Er is relatief weinig onderbeplanting aanwezig. Bomen staan in verharding of in gras en zelden in beplantingsvakken. Met deze kenmerken heeft Soerendonk een eigenheid en identiteit die voor een belangrijk deel op de groenstructuur rust; deze dient dan ook behouden en versterkt te worden. waarop voortgeborduurd kan worden door middel van de groenstructuur. Door onduidelijke groenstructuren en het ontbreken van samenhang tussen de verschillende groenelementen is de belevingswaarde van het groen laag De ontwikkeling van sommige bomen laat zien dat er sprake is van een verstoring in groeiplaats. De oorzaak hiervan wordt veelal veroorzaakt door de aanwezigheid van zinkassen. Aanvullingen in de groenstructuur zijn hierdoor alleen duurzaam als voldoende is onderzocht of de ondergrondse groeiruimte voldoet en geschikt wordt gemaakt.

Bomen in groenstroken

22

Dorpsniveau: “Het Lint”: ¡ Groenstructuur ontbreekt of niet in balans ¡ Beeld als dorpstraat in een landelijke gemeente ontbreekt Bijzondere plekken: Brinken: ¡ Waardevol als cultuurhistorische en beeldbepalende elementen ¡ Nieuwe brinken als fraaie groenstructuren in de buurten ¡ Onderbegroeiing van gras vaak in gebruik als parkeerplek Wijkniveau: ¡ Grote verschillen in de opzet en sortimentskeuze van de boombeplanting waardoor samenhang ontbreekt ¡ Vakbeplantingen van uiteenlopende aard en kwaliteit Buurtniveau: ¡ Bomen in de nieuwe buurten staan vaak in beplantingsvakken ¡ Nieuwe brinken als fraaie groenstructuren in de buurten ¡ Bomen als privégroen dragen in een aantal gevallen bij aan de uitstraling van de buurt. ¡ Kleinschalige groenelementen en reststroken dragen niet bij aan de groene uitstraling van de omgeving.

Voorbeeld van “restgroen“ aan De Rutjens


23

Gewenste groenstructuur Soerendonk. (Zie bijlagen voor grotere versie.)

24

5

Wensbeelden

In de voorgaande hoofdstukken is aangegeven welke belangrijke groenstructuren binnen Soerendonk aanwezig zijn en welke sterke elementen en functies daarbij horen. De wensbeelden voor de groenstructuur in dit hoofdstuk verbeelden de visie en vormen het kader waaraan toekomstige inrichtingsvraagstukken met betrekking tot het groen in Soerendonk moeten voldoen.

Visie In de toekomst heeft het groen binnen de kern van Soerendonk op de eerste plaats een structurerende werking. Dit wordt bereikt door belangrijke ontsluitingswegen te benadrukken en bouwkundige structuren te ondersteunen. Daarnaast bepaalt het groen mede de identiteit van het dorp, en draagt het bij aan een sfeervolle en aantrekkelijke woon- en leefomgeving. Op de pagina’s hierna wordt aangegeven wat dit betekent voor de hoofd- en nevenstructuren, de bijzondere plekken en de omgeving van het dorp (de dorpsranden). De gemeente houdt een lijst bij met monumentale en beeldbepalende bomen. Bomen die op deze lijst staan hebben een beschermde status en worden behouden voor het dorp. Bij het dorpse karakter van Soerendonk zijn grasbermen beter gepast dan vakbeplantingen.

De gemeente Cranendonck heeft in de beleidsvisie IBOR (Integraal Beheer Openbare Ruimte) ambitieniveaus geformuleerd voor de kwaliteit van de inrichting en onderhoud van o.a. het openbare groen. De wensbeelden passen bij de geformuleerde ambities die tevreden burgers, leefbaarheid en efficiëntie tot doel hebben.

Vakbeplantingen komen dan ook alleen voor in samenhang met andere (groene) objecten of wanneer ze voldoende maat hebben om op zichzelf een wezenlijke bijdrage te leveren aan de groene uitstraling van een plek. De sortimentskeuze is echter altijd eenduidig en beheervriendelijk. Ten aanzien van speelvoorzieningen is terughoudendheid de norm in Soerendonk. In een dorp met grondgebonden woningen, omgeven door natuur en agrarisch gebied, is weinig georganiseerde spelaanleiding nodig in de openbare ruimte. Speelvoorzieningen die er zijn, liggen op veelbezochte ontmoetingsplaatsen zoals de school of het gemeenschapshuis. Ook de nieuwe brinken midden in de woonbuurten zijn geschikt. Voor alle speelvoorzieningen geldt dat de materialen en kleuren zodanig gekozen zijn dat de toestellen opgaan in hun omgeving.


25

Wensbeeld groene Dorpstraat; een evenwichtig profiel

26

Wensbeeld op dorpsniveau: “Het Lint” “Het Lint” in Soerendonk vormt de belangrijkste lijn in de dorpsstructuur en wordt begeleid door een onregelmatig patroon van voornamelijk eiken en diverse solitairen met landschappelijke kwaliteit. De huidige groenstructuur van “Het Lint” kent veel onderbrekingen en de identiteit van het dorp kan dan ook versterkt worden door de boombeplanting aan te vullen.

Behouden: ¡ huidige, informele (onregelmatige) bomenstructuur, mits in goede staat. ¡ monumentale en beeldbepalende bomen ¡ bomen op privé gronden, die van belang zijn voor de groene uitstraling van “Het Lint”. ¡ entree aan de noordzijde van het dorp (Molenheide) met grasberm en hagen.

In de beleidsvisie IBOR wordt voor dit soort wegen (lijnelementen) een kwaliteitsniveau “Basis tot Goed” nagestreefd. Voor het deel van de Dorpsstraat dat deel uitmaakt van het dorpshart geldt de kwaliteitsambitie “Goed”, vanwege de ligging in een Centrumgebied. Functionaliteit (verkeersveiligheid) en beleving zijn belangrijke aspecten.

Gewenst: ¡ balans in de groenstructuur door beplanting aan beide zijden van de weg zonder al te grote onderbrekingen; nadrukkelijk géén laanstructuur i.v.m. behoud van het informele karakter. ¡ verkeersbegeleidende en -remmende functie van de boombeplanting vergroten door bomen verder naar binnen in het wegprofiel te plaatsen ¡ basis wegbeplanting van eiken, aangevuld met solitairen met landschappelijke waarde zoals kastanjes, linden en walnoten (evt. privéterrein). ¡ strategische plaatsing van bomen (een enkele grote boom doet soms meer dan 10 kleinere) ¡ entree aan de zuidzijde van het dorp (Zitterd) vergelijkbaar met die aan de noordzijde (Molenheide). ¡ aandacht voor ondergrondse groeiplaats bij nieuwe aanplant of werkzaamheden rondom bestaande bomen.


27

Dorpsstraat met verbetering verkeersbegeleiding door het aanbrengen van boombeplanting langs de weg

Molenheide huidige situatie;

Molenheide met herstel balans door strategische plaatsing boom aan rechterzijde;

28

Molenheide met beplanting ter optische versmalling van het

Molenheide met beplanting ter optische versmalling van het wegprofiel

wegprofiel;

en aanbrengen fietssuggestiestroken;

Zitterd huidige situatie;

Zitterd met herstel balans door strategische plaatsing boom aan rechterzijde;

Dorpscafé, dorpshart huidige situatie

Voorbeeld: strategische plaatsing van één boom voorbij het dorpscafé draagt in grote mate bij aan een groen karakter van de dorpskern.


29

Wensbeeld brinken.

30

Wensbeeld bijzondere punten: brinken en driehoekige groenelementen De brinken in Soerendonk zijn begroeid met gras, omzoomd met hagen en beplant met grote bomen. In deze groenvisie wordt onderscheid gemaakt tussen de historische brink en de “nieuwe brink” die in de afgelopen jaren is gebruikt als middel om wijken en buurten groen in te richten. Voor beide geldt dat zij belangrijke groenelementen zijn en tevens de dragers van de groenstructuur en identiteit in Soerendonk. Hoewel de brinken in hun huidige vorm al voldoen aan deze functie, kan deze nog verder versterkt worden. Voor de historische brink blijven de cultuurhistorie, hiërarchische en ruimtelijke aspecten leidend bij de inrichting. De brink vertelt immers het verhaal over het verleden, vormt met de massa van bomen een kern in de gehele groenstructuur en gaat ruimtelijk een samenspel aan met de bebouwing rondom.

Elke tijd heeft een eigen vormentaal. Toch heeft ‘de brink’ als ontwerpmiddel ook in de toekomst bestaansrecht. Nieuwe functies en ontwikkelingen kunnen aangegrepen worden om bestaande brinken te behouden en te versterken, mits zij niet definitief zijn en geen afbreuk doen aan de kenmerken van een brink.

Behouden: ¡ grote ruimtelijke werking; samenhang met omringende bebouwing. ¡ monumentale bomen ¡ onderbegroeiing van gras ¡ brinken als entree van het dorp.

¡ accentueren van de vorm van het plein, door het plaatsen van hagen. ¡ het tegengaan van parkeren op het gras, door hagen aan te brengen. ¡ herstellen van de vorm van het grasvlak door onderbrekingen zoals parkeervakken weg te halen. ¡ identiteit van de ‘nieuwe’ brink door een eenduidige boomsoort te kiezen. ¡ parkeerterrein tegenover de kerk mede door groenstructuur koppelen aan ruimte voor de kerk.

Gewenst: ¡ historische brinken beplant met eiken, nieuwe brinken met bomen met sierwaarde van de 1e of 2e grootte.

Brink, huidige situatie

Het Jan Maasplein wordt door de beplantingsstructuur van grote bomen gekoppeld aan de ruimte voor de kerk waardoor het dorpshart naast de brink Dorpssstraat - Damenweg een tweede groen zwaartepunt krijgt. In de beleidsvisie IBOR heeft de gemeente aangegeven voor bijzondere plekken als deze een kwaliteitsniveau “Basis met accenten naar Goed” na te streven. Voor de brink in het dorpshart en het Jan Maasplein geldt vanwege de ligging in het centrumgebied de kwaliteitsambitie “Goed”.

Brink, wensbeeld met omzoming gras door haag.


31

Wensbeeld wijkontsluitingswegen

32

Wensbeeld op wijkniveau Het groen aan de ontsluitingswegen op wijkniveau draagt bij aan de oriëntatie in Soerendonk. In de huidige situatie is de inrichting en sortimentskeuze van het groen in het straatprofiel niet eenduidig. Op wijkniveau ligt de nadruk daarom op het ontwikkelen van samenhang in sortimentskeuze en inrichting. Op wijkniveau krijgen de straten een informeel gearrangeerde boombeplanting van amberbomen.

Deze bomen staan in grasbermen en kunnen worden afgewisseld met solitairen met landschappelijke kwaliteit zoals beuken, eiken en linden. Hiermee wordt een herkenbaar beeld met een landelijk karakter bereikt.

Van Schaijklaan, huidige situatie;

Van Schaijklaan met herstel balans door strategische plaatsing boom

Het kwaliteitsniveau dat de gemeente voor de wijkontsluitingswegen wil bereiken is “Basis tot Goed” (lijnelementen, beleidsvisie IBOR). Herkenbaarheid en functionaliteit zijn daarbij van belang.

aan rechterzijde

Heuvel noord, huidige situatie;

Heuvel noord met herstel balans door strategische plaatsing boom aan rechterzijde;

Heuvel zuid, huidige situatie met ginkgo’s;

Heuvel zuid: voorbeeld hoe alleen al de sortimentskeuze kan bijdragen aan de duiding van het soort straat: woonstraat of ontsluitingsweg


33

Wensbeeld groene buurstraat

34

Wensbeeld op buurtniveau Op buurtniveau worden karakter en leefbaarheid in hoge mate bepaald door de stedenbouwkundige opzet en de periode waarin deze ontwikkeld is. Het groen is daarbij sfeerbepalend met de kanttekening dat de sortimentskeuze van de beplanting hierin nog belangrijker is dan de hoeveelheid groen. Het is daarom van belang een hoge kwaliteit na te streven van individuele groene objecten en uit oogpunt van beheer ongewenst om “snippergoen” als openbaar terrein in stand te houden. De bestaande boombeplanting op buurtniveau voldoet voor de functie als

Behouden: ¡ huidige straatbomen. ¡ markante solitaire bomen op particulier terrein.

Voorbeeld, huidige situatie;

sfeerbrenger. De vakbeplantingen zijn van wisselende kwaliteit. In de gewenste situatie zijn de buurtstraten in Soerendonk beplant met bomen met sierwaarde van de 3e grootte. Waar ze in plantvakken staan met een lage onderbegroeiing van bloeiende planten, mogelijk met enkele heesters. De gemeente heeft in de beleidsvisie IBOR vastgelegd voor woongebieden een kwaliteitsniveau “Basis” te willen bereiken. Voor het openbaar groen geldt dat het duurzaam en degelijk aangelegd dient te zijn.

Gewenst: ¡ balans in het groene straatprofiel door aanplant van bomen aan weerszijden, zonder een formele laanstructuur na te streven. ¡ lage onderbegroeiing van bloeiende planten met sierwaarde. ¡ beheersvriendelijke (eenduidige) sortimentskeuze plantvakken in verband met instandhouding van de kwaliteit op langere termijn.

Voorbeeld, groene aankleding met beperkt aantal bomen door strategische plaatsing bomen


35

Voorbeeld, huidige situatie;

Voorbeeld, groene aankleding met beperkt aantal bomen door strategische plaatsing bomen en met behoud van bestaande markante bomen.

36

Wensbeeld dorpsranden Op de overgang van dorp naar landschap ontstaat vaak geleidelijk een harde grens tussen het landschap en het dorp. Lijnen, structuren en elementen

die vanuit landschappelijk en cultuurhistorisch opzicht erg waardevol zijn, lopen tegen de harde grens van nieuwe uitbreidingen aan. Om te voorkomen dat de dorpsrand van Soerendonk in de toekomst “versteent”, is het wenselijk dat bij ontwikkelingen in de dorpsrand rekening gehouden wordt met de volgende punten:

¡ creëren van door- en vergezichten en een “zachte”, losse dorpsrand waarbij nieuwe woningbouw gericht is op het landschap; ¡ zowel in het dorp als daarbuiten gebruik maken van gebiedseigen en landschappelijke beplantingen; ¡ aansluiten op de karakteristieken van het landschap en rekening houdend met kleur en vormgeving van gebiedseigen bebouwingen; ¡ een plek geven aan waardevolle elementen, lijnen en structuren vanuit landschap en cultuurhistorie. De gemeente heeft middels de beleidsvisie IBOR laten weten dat het kwaliteitsniveau van de inrichting van het buitengebied zich laat vertalen als “Sober”.

Fraaie overgangen naar het landschap met grote, landschappelijke, boombeplanting

Huidige situatie dorpsrand

Voorbeeld van de verzachting van een stenige dorpsrand door het toevoegen van beplanting


37

Conclusie: Door de wensbeelden te realiseren, worden de doelen uit de strategische visie gerealiseerd en het groene, rustieke karakter en het “eigene” van Soerendonk geoptimaliseerd. Het grootste deel van het huidige bomenbestand wordt behouden. Daarnaast wordt het aangevuld met strategisch geplaatste, passende soorten.

38

Bermen en onderbegroeiingen bestaan uit gras of een beheervriendelijk eenduidig sortiment van bloeiende planten. Daarnaast is de realisatie van de wensbeelden een uitwerking van de doelen die de gemeente zich met de beleidsvisie IBOR heeft gesteld.

6

Maatregelen

In de voorafgaande hoofdstukken is op verschillende niveaus een wensbeeld voor de groenstructuur van Soerendonk beschreven. Om vanuit de huidige situatie het wensbeeld te bereiken, moeten verschillende maatregelen uitgevoerd worden.

Om alle maatregelen handen en voeten te geven zijn ze vertaald in concrete acties. Daarnaast vormen de acties, in samenspel met de beschreven wensbeelden het uitgangspunt voor het aanleggen van het openbaar groen bij nieuwe ontwikkelingen.

Huidige en gewenste groenstructuur van Soerendonk


39

Algemeen

Bescherming markante bomen Beschrijving

Bescherming monumentale en beeldbepalende bomen in de publieke ruimte en op particulier terrein.

Locatie

Heel Soerendonk

Hoe

Completeren en tweejaarlijks herzien van de actieve lijst met monumentale en beeldbepalende bomen. (Zie bijlage.) Beschermde status toe wijzen en opnemen in bestemmingsplan.

Nieuwe ontwikkelingen Beschrijving

Waarborgen dat nieuwe ontwikkelingen aan binnen de wensbeelden passen.

Locatie

Heel Soerendonk

Hoe

Groenvisie Soerendonk deel uit laten maken van de (beeldkwaliteits) eisen die aan nieuwe ontwikkelingen worden gesteld.

Groeiplaatsinrichting Beschrijving

Zorg dragen voor een duurzame groeiplaats voor bomen.

Locatie

Heel Soerendonk

Hoe

Inventarisatie en verbetering niet-duurzame groeiplaatsen. Aandacht voor groeiplaatsinrichting bij nieuwe aanplant.

Grasbermen

40

Beschrijving

Behoud en aanleg grasbermen.

Locatie

Alle wegen die leiden naar het Buitengebied

Hoe

Behouden grasbermen met mogelijkheid om mengsels van bloemen, kruiden en/of bollen toe te passen.

Dorpsniveau: “Het Lint” Behoud bestaande wegbeplanting Beschrijving

In stand houden onregelmatige beplanting van eiken en andere landschappelijke bomen.

Locatie

Dorpsstraat, Zitterd, Molenheide: alles mits in goede staat.

Hoe

Inventarisatie vitaliteit. Groeiplaatsverbetering. Vervanging waar nodig.

Balans in groenstructuur Beschrijving

Balans in de groenstructuur door beplanting aan beide zijden van de weg zonder al te grote onderbrekingen; nadrukkelijk géén laanstructuur creëren i.v.m. behoud van het informele karakter van “Het Lint”

Locatie

Dorpsstraat, Zitterd, Molenheide.

Hoe

In kaart brengen en geschikt maken als groeiplaats van standplaatsen op strategische locaties langs de weg. Basis wegbeplanting van eiken, aangevuld met solitairen van landschappelijke waarde zoals kastanjes, linden en walnoten.

Dorpsentree Beschrijving

De entree aan de zuidzijde van het dorp versterken.

Locatie

Zitterd

Hoe

Aanplanten van hagen. Vergelijkbaar met entree aan de noordzijde bij de Molenheide.

Verkeersbegeleiding Beschrijving

Boombeplanting inzetten om de verkeersbegeleidende en -remmende functie van “Het Lint” te vergroten.

Locatie

Dorpsstraat, Zitterd, Molenheide

Hoe

Herprofilering van “Het Lint”, waarbij nieuwe bomen verder naar binnen in het wegprofiel geplaatst worden.


41

Bijzondere punten: brinken en driehoekige groenelementen Omzomen Beschrijving

Accentueren van de vorm van het plein en tegengaan van parkeren op het gras door hagen aan te brengen.

Locatie

Alle oude en nieuwe brinken, voor zover nog niet voorzien van hagen.

Hoe

Beplanting met beukenhaag. (Fagus)

Herstel grasvlak Beschrijving

Herstellen van de vorm van het vlak;

Locatie

Alle brinken. Met name de nieuwe brinken.

Hoe

Weghalen van onderbrekingen van de grasruimte zoals parkeervakken

Beplanting Nieuwe Brinken Beschrijving

Nieuwe Brinken beplanten met één soort bomen ten behoeve van de herkenbaarheid en identiteit van de plek.

Locatie

Alle nieuwe brinken

Hoe

Sortimentskeuze maken uit bomen van de 1e of 2e grootte met sierwaarde.

Verbinden Jan Maasplein met omgeving

42

Beschrijving

Parkeerterrein tegenover de kerk mede door groenstructuur koppelen aan ruimte voor de kerk.

Locatie

Jan Maasplein.

Hoe

Specifiek ontwerp Jan Maasplein maken.

Wijkniveau Beplanting wijkontsluitingswegen Beschrijving

Meer eenduidigheid in sortimentskeuze ten behoeve van de herkenbaarheid als ontsluitingsweg.

Locatie

Damenweg, Beekstraat, Kruisstraat, Heuvel en Van Schaiklaan.

Hoe

Omvormen huidige wegbeplantingen naar een basisbeplanting van amberbomen, afgewisseld met solitairen van landschappelijke waarde zoals eiken en linden.

Balans in groenstructuur Beschrijving

Balans in de groenstructuur door beplanting aan beide zijden van de weg zonder al te grote onderbrekingen; nadrukkelijk géén laanstructuur i.v.m. behoud van het informele, dorpse karakter.

Locatie

Damenweg, Beekstraat, Kruisstraat, Heuvel en Van Schaiklaan.

Hoe

Damenweg en Heuvel: aanplanten. Heuvel: vervangen ginkgo’s Kruisstraat: omvormen. Van Schaiklaan: aanplant op strategische plaatsen aan de noordkand van de weg. Zuidkant omvormen.

Grasbermen Beschrijving

Behoud en aanleg grasbermen.

Locatie

Langs alle wegen op wijkniveau. Met name Van Schaiklaan

Hoe

Omvormen plantvakken naar gras. Aanleg nieuwe grasbermen waar mogelijk.


43

Buurtniveau Balans in groenstructuur Beschrijving

Balans in de groenstructuur door beplanting aan beide zijden van de weg zonder al te grote onderbrekingen; nadrukkelijk géén laanstructuur i.v.m. behoud van het informele, dorpse karakter.

Locatie

Alle straten op buurtniveau.

Hoe

Aanplant solitaire bomen. Strategische plaatsing: daar waar de bomen daadwerkelijk bijdragen aan de gewenste sfeer en groene uitstraling.

Beheersvriendelijke plantvakken

44

Beschrijving

Beheersvriendelijke sortimentskeuze voor deplantvakken in verband met instandhouding van de kwaliteit op langere termijn.

Locatie

Alle straten op buurtniveau

Hoe

Eenduidige sortimentskeuze uit lage onderbegroeiing van planten met sierwaarde. Individuele plantvakken alleen in stand houden indien ze voldoende maat hebben. Kleine plantvakken alleen indien ze een wezenlijke schakel in een groter verband vormen (onderbeplanting straatbomen).

Bijlage Monumentale en beeldbepalende bomen gemeente Cranendonck (januari 2011) 27.1.1 Brink Kerkstraat Sequoiadendron giganteum Monumentale mammoetboom 27.1.2 Stationstraat 75 Maarheeze Carpinus betulus 1880-1890 Solitaire haagbeuk uit 1880-1890, staat in de tuin. 27.1.3 Zwarteweg/Grensweg Budel Quercus robur 1890-1900 Monumentale zomereik uit 1890-1900. Staat voor de grensovergang a/d Grensweg/Zwarteweg in agrarisch gebied. 27.1.4 Zwarteweg/Grensweg Budel Quercus robur 1890-1900 Monumentale zomereik uit 1890-1900. Staat in agrarisch gebied. 27.1.5 Liedekerkestraat 145 Budel-Dorplein Fagus sylv.’Purpurea’ 1900-1910 Monumentale rode beuk uit 1900-1910, staat in particuliere tuin. 27.1.6 Nieuwstraat/W.de Zwijgerstraat Budel Tilia cordata 1880-1890 Als herdenkingsboom geplante kleinbladige linde uit 1880-1890. Is een zogenaamde Wilhelmi-nalinde die bij de geboorte van prinses Wilhelmina geplant is. De boom staat in het openbaar plantsoen. Na ruzie tussen Fanfarecorpen herplant in 1892. De eerste boom die hier gestaan heeft, werd aangeplant bij de geboorte van Wilhelmina in 1880. 12 jaar later in 1892 werd hij echter omgezaagd bij een ruzie tussen de fanfares “Mutua Fides” en “Volharding”. In hetzelfde jaar heeft men weer een nieuwe boom aangeplant nu met een ijzeren hek er omheen. In 1935 is het Kruisbeeld er bij gezet1. 27.1.7 Stationstraat 41 Maarheeze Juglans regia 1880-1890 Solitaire walnoot uit 1880-1890. Staat op de erfgrens in agrarisch gebied. 27.1.8 Broekant 60 Keunenhoek Tilia europaea 1750-1800 Monumentale Hollandse linde uit 1750-1800. Staat in tuin particulier. Boom is hoog opge-kroond.

1)

H. Jaspers, ‘Historische bomen in ons heemgebied’. In: Aa-Kroniek 2 (1983), nr. 2, p. 38-44. Aldaar 40.


45

27.1.9 Vlassloot/Dorpsstraat Soerendonk Quercus robur 1850-1860 Monumentale zomereik uit 1850-1860. Staat langs de weg. 27.1.10 St. Jozefstraat 125 Budel-Dorplein Fagus sylv.’Purpurea’ 1900-1910 Monumentale rode beuk uit 1900-1910. Staat in de tuin. 27.1.11 Fabrieksstraat 85 Budelschoot Pyrus communis 1880-1890 Peer uit 1880-1890. Bijzonder fruitras, staat in tuin particulier. 27.1.12 Wilhelminaboom te Maarheeze (Kerkstraat 9) In Maarheeze staat zowel een Wilhelminaboom als een Julianahoom. De Wilhelminaboom is een paardekastanje en staat voor het huis Kerkstraat 9. Wanneer de boom precies geplant is valt, niet met zekerheid te zeggen. Het is echter zeker een Koninginneboom want uit de notulen van de raadsvergaderingen blijkt, dat in de raadsvergadering van 15 juni 1898 is besloten om de bestaande paardekastanje te dopen in Koninginneboom per 6 september 1898. Omdat hier een boom als Koninginneboom gedoopt wordt zou men kunnen denken aan zowel een Emma-boom als Wilhelminaboom. Regentes Emma werd namelijk vaak koninginmoeder genoemd2). 27.1.13 Julianaboom te Maarheeze De Julianaboom van Maarheeze is een sequoiadendron en geplant op 7 januari 1937. Hij staat op het plein voor de pastorie. 27.1.14 Sint Jansboom te Soerendonk (Op den Heuvel) In Soerendonk op den Heuvel staat de Sint Jansboom van het St. Jansgilde. Tijdens de jaarlijk-se “ommeganck” trekt het gilde nog steeds naar de door de buurtbewoners versierde linde-boom, waar dan gevendeld wordt en zowel het gilde als de afzonderlijke gildebroers wat geld offeren onder de boom voor de gemaakte onkosten voor de versiering. Hier worden ook de nieuwe broeders van het gilde ingewijd 3). 27.1.15 Nieuwstraat 16 Budel Paardekastanje Tuin, park en plantsoen, Oude paardekastanje van 380 cm omtrek. Cultuurhistorisch belang. CHW. Nr.: BP020-000738 27.1.16 Blake beemd Soerendonk. Boomgroep. Van ca. 1880. 3 Oude eiken van 1880. Herinnert aan de oude weg Budel – ‘t Win-kel - Heuvel Cranendonck - Maarheeze.

46

2)

H. Jaspers, ‘Historische bomen in ons heemgebied’. In: Aa-Kroniek 2 (1983), nr. 2, p. 38-44. Aldaar 41

3)

H. Jaspers, ‘Historische bomen in ons heemgebied’. In: Aa-Kroniek 2 (1983), nr. 2, p. 38-44. Aldaar 42

De volgende bomen zijn van het bestand van de Bomenstichting overgenomen: 1.1.1.1 27.2 Fontein Min of meer monumentale waterfontein. 1.1.1.2 27.3 Gedenkteken Profaan beeld of tekst als monument, herinnerend aan gebeurtenis of iets dergelijks. 27.3.1. Gedenkteken dr. A. Mathijssen Antonius Mathijsen werd op 4 november 1805 te Budel geboren. In 1837 promoveerde Mathij-sen tot doctor in de genees- en heelkunde aan de universiteit van Giesen (Dld.) In 1851 deed Dr. Mathijsen te Haarlem een opzienbarende nieuwe ontdekking, namelijk een bruikbaar gips-verband. Dit gipsverband deed snel opgang en vond allerwege grote bewondering en daadwer-kelijke toepassing. Dr. Mathijsen kreeg hiervoor vele onderscheidingen. Op 1 april 1860 werd Dr. Mathijsen in rang van luitenant kolonel, arts van het Nederlandse leger, gepensioneerd, waarna hij terugkeerde naar Budel. In 1875 verhuisde hij naar Hamont, waar hij op 15 juni 1878 overleed en begraven werd. Het ziekenhuis Oog in AI, gemeente Utrecht, is naar hem genoem-den heet derhalve ‘Dr. Mathijsen Ziekenhuis’. Vijftig jaar na de dood van dr. A. Mathijsen werd het initiatief genomen, om in Budel een pas-send monument op te richten. Beeldhouwer C.A. Smout te Amsterdam werd opdracht verstrekt voor een borstbeeld en reliëf van dr. A. Mathijsen en aan weerszijden daarvan - in het gemet-selde gedenkteken - twee reliëfgroepen van drie figuren, voorbeelden van toepassing van het gipsverband. Een aardige omschrijving van de waarde van Matthijsens uitvinding werd te berde gebracht door de heer Polano in zijn inaugurele rede op 8 oktober 1869 bij het aanvaarden van het pro-fessoraat aan de Leidse hogeschool: “Wie de naam Mathijsen noemt, heeft die van een der weldoeners van het menselijk geslacht op de lippen. Na de chloroform ken ik geen middel, dat zoveel smarten gelenigd, zoveel lede-maten behouden, zoveel levens gered, zoveel krachtige burgers voor de Staat gespaard heeft als het gipsverband. Hoort Langenbeck en hij zal u zeggen, dat met dat verband de krijgschi-rurgie een nieuwe phase is ingetreden. Hoort Szymonowsky en hij zal u verzekeren, dat de wa-re behandeling der beenbreuken en vooral de gekompliceerde, eerst met de kennis van het gipsverband aanvangt. Hoort Weber, Billroth en wie niet, en ze zullen u verklaren, dat ze bij gewrichtsontstekingen geen werkzamer middel kennen.” Een kleine biografie van Antonius Mathijsen is te vinden in de Aa-kroniek: J. Biemans, ‘200 jaar Antonius Mathijsen, 1805-2005 : de uitvinder van het gipsverband: leven, werk en herdenkingen’. In: Aa-Kroniek 24 (2005), p. 143-177 27.3.2 Monument oorlogsslachtoffers Budel-Dorplein In Budel-Dorplein bevindt zich achter de kerk een monument ter nagedachtenis van de zes per-sonen, die op dinsdag vijf september 1944 in Dorplein door de Duitse SS werden vermoord. Voor wie meer wil lezen: zie daarvoor artikel “Nieuwe bomen bij plaats moorden in de Peel en Theo Stevenslaan in plaats van Antoon Stevenslaan” in: Aa-kroniek 21 (2002) nummer 3.


47

27.3.3 Kruis in de “heide” bij de Zinkfabrieken In de zandverstuivingen op het terrein van de Zinkfabrieken staat niet ver (ongeveer 100 meter) van de spoorlijn een houten (bielzen) kruis. Het is een herinnering aan de plaats waar de ge-broeders Looymans op 5-9-1944 door de SS’ers werden vermoord. 27.3.4. De 4 bomen achter het huis bij de Peel Achter het huis Ant. Stevenslaan 36, waar tot 1985 de oud-directeur van de Zinkfabriek de heer Frans Dor woonde, staat tegen de Peel aan een groepje van 4 bomen, 3 Italiaanse populieren en 1 wilg. Deze plaats bij de Peel is een herinnering aan de moord op 4 verzetsstrijders, die daar op 5-9-1944 plaatsvond. Op deze plaats werd door de Dorpleinse gemeenschap een kruis opgericht, dat jaren heeft gestaan totdat Frans Dor het liet weghalen en op deze 219 plaats 4 populieren plantte. Later is een populier verdwenen en vervangen door een wilg. De plaats van de moord is dus nog altijd herkenbaar aan het groepje van 4 bomen dat hier, inmiddels hoog opgeschoten, staat tegen het riet van de Peel aan. 27.3.5 Het verdwenen kruis achter Soerendonk Vroeger stond langs de weg van Soerendonk naar de Renheide in Leende, nabij de camping Soerendonk, een kruis ter herinnering aan de moord op 20-9-1944 op Antoon Meurkens. He-laas is dit kruis bij het verleggen van de wegen bij ruilverkavelingwerkzaamheden verdwenen. 27.3.6 Dwaalkruis Vanaf ‘Het Blaakven’ richting Budel staat een Dwaalkruis. Het is een houten kruis met een smeedijzeren crucifix. Zo’n kruis werd opgericht als waarschuwing voor de mensen die door een gevaarlijke streek moesten trekken en wordt dus ‘Dwaalkruis’ genoemd. Er zijn hier in de vroe-gere eeuwen inderdaad heel wat mensen verdwaald op de uitgestrekte heidevelden waartussen zich gevaarlijke moerassen bevonden. Volgens sommige verhalen zou ter plekke al in 1587 een kruis zijn opgericht ter nagedachtenis van hier omgekomen mensen. Waarschijnlijker is het dat dit kruis pas in 1786 werd geplaatst, toen drie Weertenaren, die naar de markt in Budel gingen in deze omgeving zijn verdwaald en omgekomen.

48

5

Colofon

Titel Subtitel

: Groenvisie Soerendonk : Gemeente Cranendonck

Projectnummer

: 273240

Datum

: Januari 2011

Auteur(s)

: Judith Marcellis en Chris van Grinsven

E-mail adres

: [email protected]

Opdrachtgever

: Feije van Eijndhoven, gemeente Cranendonck

Goedgekeurd door

: Rob van Roosmalen

Contact

: Zernikestraat 17 5612 HZ Eindhoven Postbus 1265 5602 BG Eindhoven T +31 40 265 12 11 F +31 40 244 37 97 www.grontmij.nl


49

www.grontmij.nl

Wij ontwerpen en realiseren plannen voor de toekomst, door mensen en partijen in regio’s bij elkaar te brengen en met elkaar te verbinden, met respect voor onze leefomgeving, onze klanten en elkaar.

Groenvisie Soerendonk. Gemeente Cranendonck

Recommend Documents