G R O E N R A E D T B.V. 0NAFHANKELIJK
ADVIESBURO
MI L I EUVRIENDEL IJ K E
PROJECTEN
-i
PROVINCIALE STATEN VAN OVERIJSSEL
Provincie Overijssel T.a.v* Provinciale Staten Postbus 10078 8000 GB Zwolle
i ad.
oDnt
1 8 NOV ^004
Routing "**
By!.:
i ''%*"
&RiF
Enschede, 17 november 2004
WIndertergie Ommen - Hardenberg Geachte leden van Provinciale Staten, Hierbij ontvangt u ter informatie een afschrift van de brief en de bijlagen welke wij vandaag aan de werkgroep Windenergie Ommen - Hardenberg hebben gezonden, Voor eventuele vragen en/of opmerkingen zijn wij uiteraard beschikbaar. U kunt ons daartoe bereiken op telefoonnummer (053) 430 30 00. Vertrouwende u hiermee correct te hebben geinformeerd, verblijf ik,
met vriendeiijke groet,
,
Mr, G.A, Leever Bestuursrechtjurist
Bijlage:
Hengelosestraat 569 7521AG Enschede
Postbus 3141 7500 DC Enschede
Tel: (053) 4303000 Fax: (053) 4304528
Ing: 66.31.80.600 Abn/Amro: 43.37.58.740 Giro: 7548336
K.v.k. Enschede nr. 06080761 Http://www.groenraedt.nl email:
[email protected]
G R O E N R A E D T B.V. 0NAFHANKELI J K ADVIESBURO
M I L I E U V R I E N D E L I J K E
PROJECTEN
Werkgroep Windenergie Ommen - Hardenberg T.a.v. mevrouw A. Taris p/a KEMA Postbus 9035 6800 ET Arnhem Enschede, 17 november 2004 De Driehoek Geachte leden van de werkgroep, Groenraedt B.V. houdt zich sinds 1995 bezig met het ontwikkelen, realiseren, financiered beheren en onderhouden van windturbines en windparken. Ter informatie is een document met meer informatie over wie wij zijn en wat we doen toegevoegd. Meer informatie kunt u vinden op www.groenraedt.nl. De Provincie Overijssel is in de Bestuursovereenkomst Landeiijke Ontwikkeling Windenergie (BLOW) een inspanningsverplichting aangegaan om op 31 december 2010 tenminste 30 MW gei'nstalleerd vermogen aan Windenergie in de provincie gerealiseerd te hebben. In de vergadering van 17 maart 2004 hebben Provinciale Staten van Overijssel twee gebieden aangewezen in Noordoost-Overijssel waar windturbines mogen worden geplaatst (Dalfserveld en Dedemsvaart-Zuid). Bij onze brief van 12 juni 2003 aan het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Ommen hebben wij als bijlage de presentatie van ons initiatief tot realisatie van Windpark De Driehoek in de gemeente Ommen gevoegd. Windpark De Driehoek is gesitueerd in het provinciale zoekgebied Dedemsvaart-Zuid, De realisatie van de 6 windturbines van dit relatief gunstig gelegen windpark (enerzijds ver verwijderd van Dedemsvaart en anderzijds wordt het uitzicht op de turbines deels ontnomen door bebossing) levert een totaal opgesteld vermogen op van 18 MW. Met de realisatie van alleen Windpark De Driehoek wordt derhalve al meer dan de helft van de provinciale BLOW-doelstelling behaald. Realisatie van Windpark De Driehoek is niet alleen voor de betrokken grondeigenaren (inwoners van de gemeente) en Groenraedt interessant, maar ook voor de Gemeente. De Gemeente ontvangt immers (eenmalig) een aanzienlijk bedrag aan legeskosten en kan jaarlijks voor iedere turbine aan de hand van de WOZ-waarde OZB heffen. De investering in de zes windturbines van Windpark De Driehoek zal circa 20 - 25 miljoen euro bedragen, waarbij de bouwsom tb.v. de leges overeenkomt met circa 12 - 15 miljoen euro (uitgaande van 18 MW en ca, 100 meter ashoogte). De OZB heffing zal jaarlijks om en nabij de 10.000,- euro bedragen per windturbine (totaal dan 60.000,- euro per jaar), De plannen voor de realisatie van een windpark leiden echter vaak tot emotionele reacties bij omwonenden, Ook in het zoekgebied Dedemsvaart-Zuid ligt de realisatie van een windpark gevoelig. Zoals aangegeven in onze brief van 25 augustus 2004 aan de Gemeenteraad van de Gemeente Ommen, welke als bijlage bij deze brief is gevoegd, is Groenraedt van mening dat een gedegen onderzoek naar de gevolgen van een windpark de positieve en negatieve effecten van een windpark op een goede en objectieve wijze in kaart zal brengen. Zo'n studie zal de discussie meer uit de emotionele sfeer trekken, en zal bijdragen aan het creeren van draagvlak. Groenraedt en de bij het initiatief betrokken grondeigenaren zijn dan ook van mening dat het zinvol is een MER te doen alvorens de bestemmingsplanprocedure in te gaan.
Hengelosestraat 569 7521 AG Enschede
Postbus 3141 7500 DC Enschede
Tel: (053) 4303000 Fax: (053) 4304528
Ing: 66.31.80.600 Abn/Amro: 43.37.58.740 Giro: 7548336
K.v.k. Enschede nr. 06080761 Http://www.groenraedt.nl email:
[email protected]!
G R O E N R A E D r B.V. O N A F H A N K E L I JK
A D V I E S B U R O
M
l L I E U V R I E N D E L I J K E ' P R O J E C T E N
Het creeren van draagvlak onder de bevolking speelt bij de realisatie van windturbmes ons inziens een belangrijke rol. Hoewel het uitvoeren van een gedegen onderzoek naar de effecten van windturbines het draagvlak voor Windenergie onder de inwoners van de gemeenten Ommen en Hardenberg zal vergroten, heeft Groenraedt dan ook nagedacht over initiatieven om dit draagvlak nog verder te vergroten Als bijlage bij deze br ef ontvangt u daarom een document met de titel 'Burgerwindpark' met daarm onze ideeen over hoe het draagvlak voor Windpark De Driehoek verder vergroot kan worden. De °nwoners van de gemeenten Ommen en Hardenberg kunnen de gelegenheid knjgen om financieel te participeren in het project. Daarmee kunnen zij meeprofiteren van het finance en'dement uit het project. Ook is het mogelijk dat de door de turbines van Windpark De Driehoek opgewekte duurzame energie voor een lagere pnjs geleverd wordt aan de inwoners van de gemeenten. Een derde manier waarop he ^^'"Jparic De Driehoek' gestalte kan krijgen is door het oprichten van een locaal fonds dat uit een deel van de Inkomsten van het project locale maatschappelijke doelen ondersteunt. Indien realisatie van Windpark De Driehoek een financiele ondersteunmg van locale maatschappelijke doelen als bijvoorbeeld het dorpshuis en sportverenigmgen met zich mefbrengt'zal dit het draagvlak voor de realisatie van Windpark De Driehoek verbreden. Verder kan het windpark een bijdrage leveren aan toeristische en recreatieve functies binnen dit gebied. Ook is de persoonlijke visie op (wind)energie van onze directeur Arthur Vermeulen alsmede een DVD met een registratie van de door Groenraedt en ons zusterbedrijf Raedthuys en Partners B.V. georganiseerde molendag en beelden van de bouw van een windturbine bijgevoegd. Zoals hiervoor aangegeven, levert de realisatie van 'Burgerwindpark De Driehoek' grote voordelen op voor, juist voor de locale gemeenschap. Wij hopen dan ook dat de mformatie in deze brief en de bijlagen zowel bij u als bij de omwonenden leidt tot een positieve houding tegenover Windpark De Driehoek. Voor eventuele vragen en/of opmerkingen zijn wij uiteraard beschikbaar. U kunt ons daa toe bereTken op telefoonnummer (053) 430 30 00. Indien u dit wens.: -Groenraedt graag bereid de inhoud van deze brief en de bijlagen in een persoonhjk gesprek nader tol te llchten. Graag nemen wij binnenkort contact met u op voor het maken van een afspraak. Met vriendelijke groet, =GROENRAEDT
Mr. G.A. Leever Bestuursrechtjurist Bijlage: Cc • '
5
het College van B en W van Ommen, de Gemeenteraad van Ommen, het College van BenW van Hardenberg, de Gemeenteraad van Hardenberg, Provinciale Staten van Overijssel, Gedeputeerde Staten van Overijssel.
G R O E N R A E D T ® B.V. O N A F H A N K E L I J K
A D V I E S B U R O
MIL
I E U V R I E N D E L I J K E
P R O J E C T E N
Gemeente Ommen T.a 8 v. de Gemeenteraad Postbus 100 7730 AC Ommen Enschede, 25 augustus 2004 Betreft:
Visie Groenraedt inzake MER Windpark De Driehoek
Geachte raadsleden, In de vergadering van 17 maart 2004 hebben Provinciale Staten van Overijssel twee gebieden aangewezen in Noordoost-Overijssei waar windturbines mogen worden geplaatst (Dedemsvaart-Zuid en Dalfserveld). Bij onze brief van 12 juni 2003 hebben wij als bijlage de presentatie van ons initiatief tot realisatie van Windpark De Driehoek in uw gemeente gevoegd. Windpark De Driehoek is gesitueerd in het provinciale zoekgebied Dedemsvaart-Zuid. Door tijdens de gemeenteraadsvergadering van 29 januari jongstleden in te stemmen met de provinciale Beleidsvisie "Windenergie Noordoost-Overijssel", en de locatie Dedemsvaart-Zuid aan te wijzen als mogelijke locatie voor de ontwikkeling van een windmolenpark, heeft de Gemeenteraad van Ommen aangegeven verder te willen met Windenergie en meer in het bijzonder met de locatie van Windpark De Driehoek, De plannen voor de realisatie van een windpark leiden echter vaak tot emotionele reacties bij omwonenden, Ook in het zoekgebied Dedemsvaart-Zuid ligt de realisatie van een windpark gevoelig. Door haar jarenlange ervaring met de ontwikkeling van windparken is Groenraedt van mening dat een gedegen onderzoek naar de gevolgen van een windpark de positieve en negatieve effecten van een windpark op een goede en objectieve wijze in kaart zal brengen, Zo'n studie zal de discussie meer uit de emotionele sfeer trekken, en zal bijdragen aan het creeren van draagvlak, Groenraedt en de bij het initiatief betrokken grondeigenaren zijn dan ook van mening dat het zinvol is een MER te doen alvorens de bestemmingsplanprocedure in te gaan, Graag willen wij u dit in uw overwegingen meegeven. Aangezien er in het zoekgebied Dedemsvaart-Zuid meerdere initiatieven zijn om een windpark te realiseren is het gelet op de milieuregelgeving verstandig om, in samenwerking met de andere initiatiefnemers in het gebied, tot een gezamenlijk MER te komen, Immers, de onderlinge afstanden tussen de diverse initiatieven in de gemeenten Ommen en Hardenberg zijn dusdanig dat er sprake zou kunnen zijn van cumuiatieve effecten. Indien die niet of onvoldoende beschouwd worden, zal de MER onvoldoende kwaliteit hebben. Qua landschappelijke inpassing is het uiteraard noodzakelijk om de verschillende initiatieven in samenhang te zien.
Hengelosestraat 569 7521 AG Enschede
Postbus 3141 7500 DC Enschede
Tel: (053) 4303000 Fax: (053) 4304528
Ing: 66.31.80.600 Abn/Amro: 43.37.58.740 Giro: 7548336
K.v.k. Enschede nr. 06080761 Http^/www.groenraedtnS email: info@grofinrapr]t- ni
G R O E N R A E D T ® B.V. O N A F H A N K E L I J K
A D V I E S B U R O
M I L I E U V R I E N D E L I J K E
P R O J E C T E N
Wij achten het daarom verstandig om in het MER-proces varianten te beschouwen en te beoordelen waarbij een afstemming plaatsvindt tussen de •mtiatiefTiemers. Groenraedt levert graag haar bijdrage aan een gezameniiike kwa itatief hoogstaande MER. Te denken valt aan een samenwerkingsvlSand zoals dat nu op grotere schaal tussen initiatiefnemers van windprojecten in de Noordoostpolder tot stand is gekomen. ujecien m ae samenwerkin n 9 ^ssen de initiatiefnemers in het kader van de totstandkommg van een MER ook leiden tot onderling gecoordineerde e A|S het G rSnnr?Prt?Sin ^T^ ^^ ^ °Pnemen. ^b]Qd vanwindenergie? wH Groenraedt dit kader' graag het voortouw
In afwachting van uw reactie, verblijf ik,
met vriendelijke groet, B.V,
Mr. G.A. Leever Bestuursrechtjurist
Cc:
het College van B en W van Ommen, de Gemeenteraad van Hardenberq het College van B en W van Hardenberg, Provinciale Staten van Overiissel Gedeputeerde Staten van Overijssel. vvcnjssei,
G R O E N R A E D T ^ B.V. 0 N A F H A N K E L I J K A D V I E S B U R O M IL IE U V R I E N D E L I J K E
is
PROJECTEN
BHVB ?
Groenraedt B.V, is sinds 1995 actief op het gebied van Windenergie, Als specialist op dit gebied beheerst Groenraedt vele facetten zoals het ontwikkelen, realiseren, financieren, beheren en onderhouden van windturbines en windparken. Groenraedt beschikt over ervaren gekwalificeerde medewerkers, alien met hun eigen specialisme binnen de verschillende disciplines. Verder maakt Groenraedt gebruik van onafhankelijke en gerenommeerde specialisten die haar optimaal ondersteunen en adviseren en de mogelijkheid hebben om ook de betrokken bestuursorganen van ondersteuning te voorzien. Complexiteit Het ontwikkelen van windparken is een complexe aangelegenheid. Er zijn vele factoren die van invloed kunnen zijn op het proces. Een proces waarin de verschillende belangen moeten worden afgewogen. Een proces waarin korte, middellarige en lange termijn met elkaar verbonden moeten worden. Een proces waarin met economische, sociale, financiele, ecologische en politieke aspecten rekening moet worden gehouden. De verschillende nationale, provinciale en regionale overheden en organen spelen in dit proces een belangrijke rol: via regelgeving en beleidsplannen bepalen zij in belangrijke mate de haalbaarheid, mogelijkheid en wenselijkheid van een windpark. Regelgeving en beleidsplannen die op elkaar afgestemd dienen te worden, maar ook moet rekening worden gehouden met nieuwe inzichten en opvattingen op nationaal, provinciaal en/of lokaal niveau, Frequentie, termijn en consistentie in de verschillende plannen en regelgeving zijn dan ook belangrijke aandachtspunten in de voortgang van het proces, Groenraedt stelt zich dan ook voortdurend op de hoogte van de ontwikkeling en realisatie van plannen, regelgeving, ideeen en opvattingen en levert zelf een actieve bijdrage aan de ontwikkeling van plannen en ideeen en aan het verkrijgen van de noodzakelijke kennis en inzichten op het gebied van Windenergie, Vanzelfsprekend besteedt Groenraedt ook veel tijd en aandacht aan de locaties waar een windpark gerealiseerd kan worden, Groenraedt maakt dan ook, in samenwerking met gespecialiseerde en gerenommeerde bedrijven, uitgebreide inventarisaties van te ontwikkelen locaties, opdat deze een productief windpark waardig zijn, Verder wordt onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor aansluiting op de elektrische infrastructuur, worden contracten gesloten met energiebedrijven, grondeigenaren, verzekeringsmaatschappijen en kunnen Garanties van Oorsprong, aansluiting- en transportovereenkomsten met de netbeheerder worden geregeld, Ook zal uit het brede aanbod van windturbines en aanbieders een keuze worden gemaakt Zodra alle afspraken contractueel zijn vastgelegd, alle vergunningen zijn verleend, kan de volgende fase beginnena
G R O E N R A E D T ® B.V. 0 N A F H A N K E L I J K A D V I E S B U R O M IL IE U V R I E N D E L I J K E P R O J E C T E N
De bouw Een team van gespecialiseerde medewerkers van Groenraedt zal gedurende de gehele bouwperiode dagelijks toezicht houden op de voortgang en kwaliteit van de bouwwerkzaamheden van de diverse leveranciers, zoals de wegenbouwer, de netbeheerder, windturbinefabrikant, enz. Hetbeheer Is het windpark eenmaal door de fabrikant voorzien van turbines en aangesloten op de elektrische infrastructuur, dan valt het project onder de dagelijkse zorg en controle van de beheerafdeling. Elke windturbine wordt afzonderlijk en dagelijks bewaakt via een zgn, Yemote-controP systeem. Via een on-line computerverbinding kunnen, 24 uur per dag, eventuele onregelmatigheden worden geconstateerd. Voordat zij tot een daadwerkelijke storing leiden, kunnen deze meestal tijdig worden verholpen. Alle technische storingen worden direct aan zowel fabrikant als de beheerafdeling van Groenraedt gemeld, Bovendien voorziet het systeem in de mogelijkheid om op elk gewenst moment actuele data uit de windturbine te monitoren met betrekking tot beschikbaarheids- en productiecijfers. Gerealiseerde projecten Op dit moment heeft Groenraedt reeds 14 windparken of -windakkers gerealiseerd. In totaal werden er binnen deze projecten 60 windturbines gebouwd, die goed zijn voor zo'n 60 MW gemstalleerd vermogen, voldoende om ± 60.000 huishoudens jaarlijks van (wind)energie te voorzien. Projecten 2005 Ook voor 2005 staat er een aantal windturbineprojecten gepland. Het gaat om 4 windparken met in totaal 7 turbines, die goed zijn voor zo'n 14,5 MW gemstalleerd vermogen. Projecten voor de (nabije) toekomst Er staan Groenraedt momenteel nog 54 windenergieprojecten voor ogen. In totaal moeten er binnen deze 54 projecten ongeveer 385 windturbines met een gezamenlijk gemstalleerd vermogen van 400 tot 450 MW. Met de opbrengsten van deze windturbines kunnen circa 360.000 huishoudens jaarlijks van Windenergie worden voorzien.
G R O E N R A E D T 8 B.V. 0 N A F H A N K E L I J K A D V I E S B U R O M IL IE U V R I E N D E L I J K E
PROJECTEN
Burgerwlndpark Windturbines worden gebouwd om broodnodige duurzame energie op te wekken, Maar de komst van windturbines wordt vooral in de directe omgeving van het windpark ook als negatief ervaren. Er wordt in de projectvoorbereidingsfase door omwonenden vaak gesproken over horizonvervuiling, hinder van geluid of slagschaduw, Uiteraard moeten wij als initiatiefnemer voldoen aan de strenge regels met betrekking tot geluid en slagschaduw, dus de impact daarvan zal minimaal zijn, Feit is wel dat windturbines hoog en dus zichtbaar zijn. Een visuele impact op het landschap is niet te voorkomen. Of dit mooi of lelijk is, is een persoonlijke mening. Maar windturbines kunnen voor de locale gemeenschap meer betekenen dan alleen maar een last, De exploitatie van windturbines brengt naast de milieubaten ook financiele baten met zich mee, Wij zijn bereid om deze baten te delen met de directe omgeving van het windpark. Daarvoor willen wij bij ieder windpark de volgende voordelen aan de locale gemeenschap aanbieden.
Groenraedt en haar zusterbedrijf Raedthuys & Partners zijn zeer ervaren in het opzetten en uitvoeren van participatiemodellen voor windenergieprojecten, De 60 windturbines die wij nu in bedrijf hebben zijn voor het merendeel eigendom van enkele duizenden particuliere participanten. Wij zijn daarin marktleider in Nederland. Voor de omwonenden willen wij speciale participaties uitgeven, zodat ook zij kunnen investeren profiteren van het financiele rendement van de turbines, energie Nu de elektriciteitsmarkt geliberaliseerd is, kunnen wij de door ons geproduceerde stroom vrij op de markt verkopen. Wij willen aan omwonenden de energie uit het (hun!) windpark tegen gereduceerd tarief aanbieden. Daarmee kunnen omwonenden groene stroom gebruiken en een financieel voordeel behalen zonder te investeren, Ondersteuning
doelen
Onze investeerders zijn verplicht om 0,5% van de omzet te storten in de Stichting Aeolus Fonds, Deze stichting heeft als doel om de samenleving te verduurzamen door het ondersteunen van maatschappelijke doelen. Op dezelfde leest geschoeid willen wij ook bij ieder windpark een locaal fonds stichten, dat uit de inkomsten van het project locale maatschappelijke doelen ondersteunt. Wij zullen een stichting oprichten met een deels locaal bestuur dat verantwoordelijk is voor de besteding van de inkomsten uit het project Te denken valt bijvoorbeeld aan financiele ondersteuning van een dorpshuis, sportverenigingen, organisaties voor natuurbehoud etc.
Visle op (wsnd)energie Door Arthur Vermeulen, directeur Groenraedt B.V. Enschede, 25 oktober 2004 Regelmatig verschijnen er de laatste tijd in de media artikelen over de zinloosheid van het toepassen van Windenergie. Ik voel mij geroepen om hierop reageren. Zelf vind ik, als ik vanaf enige afstand onze maatschappij bekijk, de manier waarop wij omgaan met natuurlijke rijkdommen als olie, kolen en gas, onbegrijpelijk. Deze rijkdommen, die we fossiele brandstoffen zijn gaan noemen, zijn door moeder aarde in miljoenen jaren opgebouwd. Met onze energiebehoeftige westerse levensstijl jassen wij deze rijkdommen er in een paar honderd jaar doorheen. Dit is pure roofbouw op onze planeet! Als ik vervolgens weer terugkeer in de maatschappij moet ik concluderen dat ik net als iedereen gewoon kind van deze maatschappij ben, en de gebruikelijke behoeftes najaag met bijbehorende energieconsumptie. Maar ondertussen realiseer ik me wel dat dit niet zo door kan gaan. Nog los van het broeikaseffect dat we veroorzaken door het in versneld tempo opstoken van de brandstoffen, raken deze brandstoffen gewoon uitgeput. Er moeten dus alternatieven komen! Windenergie is een van de alternatieven die in de toekomst een belangrijke rol in de energiemix gaat spelen. Olieleverancier (!) Shell heeft voor de komende decennia scenario's ontwikkeld over de wereldenergiehuishouding. Zij voorspellen dat in 2050 een derde van de energiemix (het samenstel van de diverse opwekkingsmethoden) uit duurzame bronnen zal gaan komen. Energieopwekking met windturbines zal hier een belangrijk onderdeel van gaan uitmaken. In eerste instantie (de komende 10 jaar) zullen veel windturbines op land gebouwd worden in de buurt van bestaande elektriciteitsnetten. Later zullen er in afgelegen gebieden en op zee grote windparken gebouwd worden met een omvangrijke elektrische infrastructuur. Ik ben nu 11 jaar werkzaam in de windenergiesector, en heb de technologie in die jaren een enorme ontwikkeling zien doormaken. En nog steeds zitten we aan het eerste steile stuk van de leercurve. Als je in gedachten de leercurve nog een eindje blijft volgen, kom je tot de conclusie dat een substantieel deel van onze elektriciteitsvoorziening met Windenergie is in te vullen. Maar...., alles wat nieuw is stuit op kritiek, onbegrip en weerstand. Windturbines zijn forse machines, die in het landschap zichtbare elementen vormen. Veel mensen verzetten zich tegen deze verandering van hun omgeving met als argument dat ze de windturbines niet mooi vinden. Ik vind dat iedereen verantwoordelijk is voor zijn eigen gedrag, en dus voor de gevolgen van zijn energieconsumptie. Energie moet op duurzame wijze opgewekt worden. Als wij ons westerse consumptieniveau willen handhaven, vind ik het vanzelfsprekend dat we onze verantwoordelijkheid nemen en dat er dus soms windturbines binnen ons zichtveld staan die voor ons die energie produceren. Net als dat we accepteren dat er snelwegen, hoogspanningsmasten, bruggen, zendmasten en winkelcentra in onze omgeving zichtbaar zijn. Helaas worden mensen die tegen windturbines protesteren gevoed door pseudo-deskundigen die er veel werk van maken, om met appels-met-peren-vergelijkingen, zonder enige visie op de toekomst, Windenergie dood te praten. Waarom zou je immers iets accepteren als de zinloosheid ervan bewezen is? Een voorbeeld van zo'n pseudo-deskundige is ir. Halkema. Een typische achteruitdenker, die niet in staat is om te denken in toekomstvisies en invullingen daarvan, maar vooral op apparaatniveau blijft hangen. Als de mensheid zou hebben bestaan uit louter Halkema's zou de evolutie zich een stuk langzamer voltrekken. Halkema is iemand die in problemen denkt in plaats van oplossingen. Hij tracht met allerlei berekeningetjes vooral aan te tonen wat windturbines allemaal niet kunnen, in plaats van te kijken wat ze wel kunnen. Een aantal voorbeelden: Windturbines hebben een waardeloos rendement Hier vergelijkt Halkema de energieopbrengst van een windturbine met het gemstalleerd vermogen (de zgn. productiefactor). Omdat het niet altijd waait, produceert een windturbine met de huidige stand van de techniek op een landlocatie ongeveer 25 tot 30% van wat hij maximaal zou kunnen draaien als hij altijd op vollast zou produceren. Halkema heeft het achteruitdenkend over 16 of 20%. Hij kijkt naar de techniek die is geweest, en niet naar de huidige stand, en al helemaal niet naar de toekomstige.
Hij roept populistisch dat wind niets weegt en daardoor nooit als energiebron kan dienen. Even populistisch kan ik roepen of hij wel eens het verschil heeft gevoeld tussen tegen de wind in en met de wind mee fietsen. Zijn conclusie is dat het maar waardeloze machines zijn omdat ze niet altijd op vol vermogen draaien. Volgens deze definitie zal vrijwel iedere machine waardeloos zijn. Mijn auto rijdt gemiddeld minder dan 5 km/uur. Hij kan 200 km/h. Waardeloze machine? Een dergelijke definitie toegepast op mijn incidenteel gebruikte boormachine levert al helemaal een waardeloos apparaat op. Waar het om gaat is de hoeveelheid energie die een windturbine produceert en niet wat het gemstalleerd vermogen is. In 2020 moet er van de overheid 6000 MW aan offshore Windenergie opgesteld staan. Als we uitgaan van turbines met een gemiddelde capaciteit van 5 MW zijn dat dus 1200 stuks. Waarschijnlijk zullen in werkelijkheid gemiddeld nog wat groter zijn want anno nu zijn er al draaiende prototypes met een dergelijke capaciteit. Op zee zal de productiefactor 35 a 40% zijn. Deze turbines produceren met z'n alien jaarlijks dus 6000 MW * 8760 uur * 35% = 18,4 mln. MWh. Dit is een kleine 20% van onze huidige elektriciteitsproductie. Binnen de toekomstige energiemix zal Windenergie dus een volwaardige energiebron zijn! Windturbines draaien aiieen als het waait. Als het niet waait valt het licht uit Windturbines leveren energie van windkracht 3 t/m 10 Bft. (en dus niet tussen windkracht 4 en 8 zoals Halkema beweert). Dat is ongeveer 90% van de tijd. Bij weinig wind leveren ze weinig energie, en vanaf ca. windkracht 6 leveren ze hun maximale vermogen. De volumes Windenergie die de komende jaren aan het elektriciteitsnet geleverd zullen worden, kunnen nog gemakkelijk door het systeem worden geabsorbeerd en zullen niet tot instabiliteit leiden. Er zal echter een moment komen dat het volume aan Windenergie dusdanig is dat er wel degelijk rekening gehouden moet worden met het fluctuerende karakter van de opwekking. Halkema ziet dit als een probleem, maar veel interessanter is het om te werken aan oplossingen om met deze wisselende energieopbrengsten om te gaan. Te denken valt bijvoorbeeld aan: Door netten internationaal te koppelen is een deel van deze wisselende windturbineopbrengst te ondervangen. Er zullen altijd regionale verschillen in het weer zijn, zodat het altijd wel ergens waait en er dus wel degelijk met een vaste vermogenscomponent gerekend kan worden. Een fijnmazig energiemanagementsysteem kan ervoor zorgen dat vraag en aanbod beter op elkaar afgestemd zullen zijn. Bijvoorbeeld een wasmachine communiceert via internet met de energiemarkt. Hij zal ('s nachts) gaan draaien als bijvoorbeeld de stroomprijs onder een bepaald niveau zakt. Dit zal zo zijn als het aanbod van stroom relatief groot is, als het waait dus. Met energieopslagsystemen kunnen de pieken van de opbrengsten uit windturbines worden afgevlakt. De energie kan bijvoorbeeld via elektrolyse worden opgeslagen in waterstof. Waterstof kan worden getransporteerd en op vele manieren als energiedrager worden gebruikt. De blauwdrukken voor de waterstofeconomie liggen al klaar. Utopie? Nee hoor. Er wordt aan bovengenoemde zaken door onderzoeksinstellingen en grote multinationals veel R&D werk verricht, met als doel om uiteindelijk commerciele oplossingen te introduceren. Had u 20 jaar geleden gedacht dat we gebeld zouden kunnen worden op een draadloos telefoontje in onze binnenzak, of dat we met de snelheid van het licht kriskras over de wereld grote digitale bestanden met elkaar zouden delen? Of dat er uit een kastje in uw auto een vrouwenstem zou komen die u de weg wees? Windturbines zijn duur en draaien op subsidies Onze nationale overheid stimuleert het gebruik van duurzame energiebronnen. Windenergie is in Nederland nu de goedkoopste manier om duurzame energie op te wekken. De overheid stelt middelen ter beschikking zodat er voor marktpartijen voldoende rendement is om Windenergie als commerciele activiteit op te pakken. Doordat er een markt is voor windturbines, zullen de producten zich steeds verder ontwikkelen, zal de kostprijs van de energie uit wind dalen, en kunnen windturbines over enige tijd zonder subsidies concurreren met conventionele bronnen. De kostprijs van energie uit wind is in de afgelopen jaren al fors gedaald, en die tendens zet zich nog steeds voort. Met de stijging van de energieprijzen konden de opwekkingskosten van Windenergie en conventionele energie elkaar wel eens eerder ontmoeten dan gedacht. Overigens vind ik deze financiele vergelijking altijd mank gaan. Men vergeet in de kostprijsberekening van de conventionele energie altijd gemakshalve de milieukosten die nog gaan ontstaan als gevolg van de uitstoot. Je zou de subsidie op duurzame energie dus ook kunnen beschouwen als een kostencomponent die het gevolg is van het gebruik van fossiel opgewekte energie.
Zet ze allemaal maar op zee, dan hebben we er an onze achtertuin geen last van We gaan absoluut offshore. Helaas zijn we daar nog niet helemaal klaar voor. Het is van belang om de windturbinetechnologie nog verder door te ontwikkelen voordat er met grote projecten buitengaats gegaan kan worden. Die ontwikkeling vindt vooral plaats door projecten op land te bouwen, door steeds meer ervaringsgegevens te verzamelen om de turbines steeds beter te maken. Hierdoor blijft de windbranche economisch gezond, en kan er veel R&D plaatsvinden naar offshoretoepassingen. Ze maken lawaai en veroorzaken slagschaduw Geluid en slagschaduw zijn eenvoudig te objectiveren en aan de normstellingen te toetsen, die bedoeld zijn om de burgers te beschermen. Een project krijgt simpelweg geen vergunning als niet aan deze strenge normen voldaan kan worden. Ze zijn gehaktmolens voor passerende vogels Vogels kunnen in principe op 2 manieren verstoord worden: ze kunnen tegen een windturbine aan vliegen, en daardoor het leven laten ze kunnen verstoord raken door de bewegende wieken en daardoor niet in de nabijheid van een windturbine willen vertoeven Naar dit onderwerp is dusdanig veel onderzoek verricht waaruit blijkt, dat op de meeste locaties bovengenoemde effecten nauwelijks een rol spelen. Er is zoveel bekend dat het vreemd is dat er nog zoveel ophef over gemaakt wordt. Er zijn locaties waar de gevoeligheid t.a.v. vogels groter is dan op het gros van de locaties. Er zal dan nauwkeurig onderzocht moeten worden wat de mogelijke effecten van het project op vogels zullen zijn. En ook hier geldt weer dat er strenge normen zijn m.b.t. de hinder voor vogels. Wordt hieraan niet voldaan, dan zal er geen vergunning worden verleend. Je kunt beter warmtekrachtcentrales gebruiken, dan bespaar je goedkoper CO2 Het is zonder meer een goed idee om ook de restwarmte uit een elektriciteitscentrale te benutten. De kostbare fossiele brandstoffen worden dan in ieder geval efficienter benut. Helaas worden er ook met warmtekracht nog steeds brandstoffen verstookt. Ik vind het vreemd om van brandstof- (en dus CO2 uitstoot-) besparing te spreken, doordat je een slecht renderende elektriciteitscentrale gaat vergelijken met een beter renderende elektriciteitscentrale. Ik zou eerder spreken van minder verspilling. Het is dus slechts uitstel van executie, want op raakt het toch. Het kan dus nooit als alternatief voor duurzame bronnen dienen en daardoor gaat iedere vergelijking per definitie mank. Conclusie Al met al is mijn conclusie dat we vol moeten doorgaan met implementatie van Windenergie en andere duurzame energiebronnen. Alleen dan zullen we klaar zijn voor de toekomst. Onze generatie gaat op zeer onverantwoorde wijze om met energie. Laten we van onze fouten leren, en het als een morele plicht beschouwen om voor de toekomstige generaties een transitie naar een duurzame energievoorziening op gang te helpen! De ANWB riep al in 1916: "Laat niet tot dank voor het aangenaam verpozen de eigenaar van het bos de schillen en de dozen."
