TAKEN@BREDA GroenLinkse vernieuwingsagenda in het kader van de takendiscussie in Breda
WWW.GROENLINKS.NL
Ambitie en verantwoordelijkheidsbesef. Die waarden
en particulieren. Een gemeente die niet meer denkt
had GroenLinks duidelijk op het netvlies staan op
in confectie-oplossingen, in een one size fits all-
het moment dat GroenLinks er voor koos om deel te
mentaliteit, maar die specifieke uitdagingen,
nemen in een coalitie die Breda door een financieel
problemen of behoeften ook benaderd met een
moeilijke tijd heen zou moeten loodsen. Ambitie om
specifieke oplossing.
vorm te geven aan een vernieuwingsagenda die de Bredase overheid moet klaarstomen voor de werk-
Kort gezegd staat de overheid een omslag in het
wijzen die horen bij de dag van morgen, de eigen
denken te wachten. Zij is straks niet meer zelf
radicale hervormingsagenda daarbij nadrukkelijk in
primair verantwoordelijk voor de uitvoering van
het achterhoofd. En verantwoordelijkheidsbesef om
taken, maar moet zich richten op hybride samen-
in de noodzakelijke en tevens turbulente besparings-
werkingen tussen markt, overheid en particuliere
operatie te beschermen wat voor Breda van waarde
instellingen. Het streven is naar brede partner-
is. Zonder dogma’s of heilige huisjes, en met een
schappen met gedeelde verantwoordelijkheden,
duidelijk besef van onze wortels, onze idealen.
vaak met meerjarig commitment. Op instellings-
Groen, sociaal en open. Vaandeldrager van de linkse
niveau, maar ook op maatschappelijk niveau. Het
moderniseringsbeweging.
experiment FMO heeft in de vorige bestuursperiode laten zien dat bewoners op succesvolle wijze
Radicale Hervormingsagenda
uitvoering kunnen geven aan projecten van
De continu veranderende maatschappelijke verhou-
algemeen nut. Goedkoop, efficiënt en tailor-made.
dingen, dwingen de gemeente tot een fundamentele herbezinning van de positionering van de overheid.
Deze omslag in het denken wordt in eerste instantie
Het gemeentelijk apparaat wacht grote veranderin-
niet ingegeven door de noodzaak de gemeentelijke
gen in de richting van een compacter en effectiever
uitgaven te beperken. De noodzakelijke bezuinigin-
bestuur ten dienste van stad en samenleving. De
gen dwingen ons nu echter wel om die noodzakelijke
gemeente wordt minder voortrekker en meer part-
herpositionering in één keer goed neer te zetten.
ner in nieuwe allianties met bedrijven, instellingen
Falen is geen optie.
Het financieel perspectief
verdedigbaar. GroenLinks stelt, aanvullend op de in het coalitieaccoord @Breda beschreven bezuinigingen een aanvullend pakket aan maatregelen voor dat
Het eerste jaar van de nieuwe bestuursperiode was
oplopend tot 2014 een structurele besparing van EUR
er één van zich opeenstapelende tegenvallers.
15,3 miljoen moet opleveren. Daarbij moet opge-
Boekjaar 2009 sloot de facto af met een tekort en de
merkt worden dat, gezien de zorgvuldige implemen-
loden last van de meer dan failliete boedel van het
tatie van deze bezuinigingen, de noodzakelijke
Grondbedrijf rustte zwaar op de gemeentelijke be-
taakstelling van EUR 10 miljoen pas medio 2013
groting. En doet dat overigens nog altijd. ‘Afboeken’,
gehaald kan worden. Het boekjaar 2012 zal derhalve
was van meet af aan het devies van GroenLinks - en
nog eenmaal met een tekort van EUR 3,2 miljoen
van de partners - om daarmee de problemen niet
afgesloten moeten worden (dit wordt EUR 1,2 mil-
vooruit te schuiven en de hervormingsagenda met
joen indien het college de volledige taakstelling van
een schone lei te kunnen beginnen. Een zuiver
twee keer EUR 5 miljoen op MO en SZ weet te
uitgangspunt, maar met een ongekende impact.
behalen). Een tekort dat in het tweede kwartaal van 2014, aan het einde van de bestuursperiode, volledig
De volledige rijkwijdte van die beslissing werd pas
is ingelopen. In 2014 volgt een positief exploitatie-
zichtbaar lopende 2010 en noopt tot een sneller
resultaat van EUR 3,7 miljoen, in het meerjaren-
doorvoeren van de noodzakelijke besparings-
perspectief vanaf 2015 (bij ongewijzigd beleid) zelfs
maatregelen van deze periode. Ingrijpend, maar
5,3 miljoen.
vanuit de perspectieven van maatschappelijke verantwoordelijkheid of sociale rechtvaardigheid
Besparingsagenda
casino). Het Bredaas Museum als gebouw heeft afgedaan en moet nieuwe, rendabelere manieren vinden om de collectie te ontsluiten. Dat betekent:
De structurele besparingsmaatregelen die Groen-
meer dislocaties, actieve schoolbezoeken en beheer
Links voorstaat behelzen in totaal een besparing op
en opslag in een gebouw buiten de peperdure A-
gemeentelijke taken van EUR 9,9 miljoen (cumulatief
locatie waarin dat thans gebeurd. Daarmee bespaart
2014) en een aanvullende gespecificeerde bezuini-
Breda tevens een noodzakelijke aanpassing van het
ging op overhead in de bedrijfsvoering van EUR 5,4
huidige gebouw om te voldoen aan de eisen van
miljoen (cumulatief 2014) en wordt hieronder
opslag en tentoonstelling. De besparing van EUR 1
toegelicht.
miljoen kan mede ingezet worden voor het project 2018Brabant.
Accommodatiebeleid Het herijken van de spreiding van gemeentelijke
Deregulering
accommodaties moet leiden tot een nieuw sprei-
Het traject van deregulering voor bedrijven en
dingsniveau. Samenvoegen van voorzieningen en
particulieren wordt een forse nieuwe impuls
activiteiten in minder accomodaties leidt tot een
gegeven door een taakstelling op handhaving. Dat
besparing in onderhoudskosten, instandhoudings-
geldt met name ook voor de procedures bij BWT.
investeringen en beheerskosten die tot 2014 kan
Liever een goede intake dan zes keer een aangepaste
leiden tot een totale besparing van EUR 1,5 miljoen.
bouwtekening heen- en weer sturen. Daar waar op
Daarbij is meegerekend dat leegkomende accom-
handhaving bespaard kan worden, zal ook over-
modaties tegen marktconforme, of minimaal
matige regeldruk bij derden verminderen. ‘Breda
kostenneutrale huur beschikbaar kunnen worden
kent nauwelijks valse concurrentie’, kopt
gesteld voor bijvoorbeeld startende ondernemers.
BN/DeStem vandaag. Desondanks weerhoudt dat het Stadskantoor er niet van een beleidsnotitie te
Buitenruimte
schrijven om para-commecialisme aan te pakken.
GroenLinks boekt EUR 1,5 miljoen in op buiten-
EUR 1 miljoen structureel dus, oplopend tot 2014.
ruimte, te behalen door op dit niveau niet meer aan beleidsvorming te doen. Buitenruimte wordt een lean
EZ - Handel en ambacht
en mean uitvoeringsbedrijf waarbij de enige overhead
Op deze post boekt GroenLinks vanaf 2012 drie ton
gevormd wordt door de urenadministratie en
in. Bij het taakveld publiekszaken valt op dat bij de
periodieke rapportage van de meewerkend voorman.
markten tegenover lasten van bijna vijf ton, slechts
Een groot deel van het totaal aan besparingen die dit
krap twee ton aan baten staat. Deze scheve verhou-
moet kunnen opleveren, wordt gebruikt om de
ding komt onder meer door een post marktafval
noodzakelijke inhaalslag van achterstallig
verwerking van meer dan anderhalf ton. De
onderhoud te kunnen bekostigen. EUR 1,5 miljoen
verhouding is nog nadeliger, omdat onder de functie
wordt ingeboekt als bezuiniging.
210 (wegen, straten en pleinen), ook nog eens een post van 80.000 aan lasten staat voor 'Markten
Cultuur
reinigen door UITV', zonder dat daar baten tegen-
GroenLinks erkent dat binnen cultuur gekeken mag
over staan. Wat GroenLinks betreft, is markthandel
worden naar de rendabiliteit van structurele
geen kerntaak van de gemeente en moeten de
middelen en maakt daarin een heldere, eenduidige
markten zo snel mogelijk kostendekkend worden.
keuze. Het Bredaas Museum trekt al jaren te weinig
Schoonmaken en opruimen van afval is een primaire
bezoekers om haar primaire doelstelling, het
verantwoordelijkheid van de marktondernemers,
ontsluiten van de collectie, succesvol vorm te geven.
waarop het profijtbeginsel behoort te worden
Het overgrote deel van de bezoekers bestaat uit
toegepast, al was het maar omdat andere winkeliers
deelnemers van verplichte onderwijsprogramma’s of
hierin ook niet gesponsord worden.
toevallige bezoekers van de dependance (lees: het
Onder het taakveld Economische zaken staan posten
niet alleen focus is op het minimaliseren van de
als Citymarketing (EUR 200.000), een post voor
kans op nee-verkoop aan bedrijven in maximum-
detailhandel en toerisme (EUR 800.000) en maar
scenarios, maar ook aandacht voor eventuele
liefst een post van meer dan een miljoen voor
overproductie in minimumscenario's en concur-
'innovatie, creativiteit en ondernemerschap'. Van de
rerende behoeften qua grondgebruik.
bevordering van citymarketing, detailhandel en toerisme plukken vooral de horeca en de detail-
NME
handel in Breda de financiële vruchten. Het ligt dan
GroenLinks hecht zeer aan de post natuur- en
ook voor de hand om op dit punt meer verantwoor-
Milieueducatie. Ook hier constateren we echter dat
delijkheid bij deze partijen te leggen, net zoals we
oude vormen en oude gedachten niet meer per
dat op andere punten bij Bredase burgers doen.
definitie aansluiten bij de behoeften van de moderne maatschappij. Andere werkvormen in het kader van
Verder is duidelijk dat de gemeente haar handen vol
NME kunnen meer bereiken, bijvoorbeeld door
heeft aan het innoveren en op creatieve wijze
samen te werken met biologische boeren en daar te
invulling geven van haar eigen gemeentelijke taken,
laten zien hoe landbouw echt milieuvriendelijk kan.
en dat verder 'ondernemen en innoveren' niet op het
Bij de behandeling van de uitvoeringsplannen Brede
stadskantoor wordt uitgevonden, maar in de markt.
Scholen heeft NME een prominente plaats in de
Verder is dit ook meer een rijksrol (ministerie van
secundaire voorzieningen, zodat een gedeelte van de
Economie, Landbouw en Innovatie) en het is niet
educatieve programma’s door het onderwijs kan
voor niets dat ook daar het innovatiebeleid weinig
worden opgepakt. Daarnaast is bij bezoekerscentrum
opschiet en telkens aan heroriëntatie onderhevig is.
Wolfslaar een rendabeler exploitatie mogelijk.
Partijen als de BZW vragen om lagere regeldruk en
Interne doorbelasting van SSC-voorzieningen lijkt
gestroomlijnde dienstverlening, níet om mee-
ons bij Wolfslaar sowieso niet opportuun.
innoverende ambtenaren en subsidies. Wat GroenLinks betreft trekt de gemeente zich hier terug tot
Volksgezondheid
een regierol en kan hier al op korte termijn een
Op het terrein van Volksgezondheid keert Breda
besparing worden doorgevoerd van EUR 500.000
scherp terug tot de grenzen van haar wettelijke
structureel.
taken. Aanvullende programma’s uit de gezondheidsnota worden geminimaliseerd of geschrapt,
EZ Overig
tenzij het maatschappelijk effect onevenredig
Bij 'ruimte en regio' zijn er een miljoen meer lasten
negatief uitvalt. Kostenoverschrijdingen bij de GGD
dan baten. GroenLinks wil dit vanaf 2012 geleidelijk
worden niet getolereerd. Waar, zoals nu, om extra
meer in evenwicht trekken, oplopend tot een half
uitvoeringsbudget gevraagd wordt om de kinder-
miljoen aan besparingen in 2014. De gemeente heeft
opvang te kunnen toetsen, moeten andere werk-
ook hier voornamelijk een regierol, die in een mon-
wijzen of het doorberekenen van kosten aan de
dialiserende wereld beter in regionaal verband kan
instellingen zelf leiden tot het binnen budget
worden ingevuld dan plaatselijk. Dit bestrijdt niet
uitvoeren van taken. GroenLinks boekt hier
alleen een hopeloze onderlinge concurrentie, maar
structureel EUR 300.000 in, oplopend tot 2013.
geeft ook mogelijkheden om de apparaatskosten te delen, dus te drukken. Voor wat betreft de
Welzijn
activiteiten rond bedrijventerreinen en kantoren kan
GroenLinks wil toe naar een welzijnsbeleid dat de
een deel van het werk worden opgevangen door
verbetering van de positie van kansarmen als
reguliere r.o. en programma- medewerkers, omdat
centraal uitgangspunt neemt. Kansarmoede is geen
na de crisis een groot aantal ontwikkelingen zijn
collectief probleem. Specifieke factoren belemmeren
afgeblazen of vertraagd. Het maken van prognoses
het individu om te stijgen op de maatschappelijke
voor bedrijven en kantoren is in een reguliere
ladder. Niet de buurtbarbecue of het pleinfeest, maar
r.o.-afdeling sowieso meer op zijn plaats, omdat daar
onderwijs en arbeid zijn de instrumenten die
mensen economisch en sociaal kunnen emancipe-
IFLO- benchmark zeer ongunstig uit. Dit wil
ren. De focus op specifiek die elementen verbetert de
GroenLinks enigszins nivelleren met een besparing
maatschappelijke output van welzijnsbeleid en leidt
van EUR 1,5 miljoen.
tot een kostenreductie van EUR 2 miljoen op
Minder beleid, meer uitvoering leidt tot minder
middelen die vallen buiten de focus.
kosten voor het maken van beleid. Daarnaast kan
Daarnaast bespaart GroenLinks EUR 1 miljoen op de
meer geput worden uit beleid dat al door anderen is
inzet van eigen gemeentelijke middelen op
gemaakt of in VNG of regionaal verband is opgesteld.
inburgering. De landelijk gelabelde gelden blijven
Hier wordt in totaal EUR 1,5 miljoen ingeboekt, te
staan. De huidige inburgeringsindustrie faalt. De
behalen over alle afdelingen.
programma’s van Verdonk zijn onze programma’s
Het grondbedrijf levert minimaal EUR 400.000 in op
niet. De resterende rijksmiddelen zetten we in voor
haar bedrijfsvoering nu er als gevolg van de crisis op
onorthodoxe aanpak van inburgering, die niet van
dit vlak ook nauwelijks meer te ontwikkelen valt.
mensen verlangt te weten wat ze moeten doen als
SSC/FIN (110 FTE) levert EUR 500.000 in op haar
de buren een houten ooievaar in de tuin hebben
bedrijfsvoering. We hebben in Breda bijna net zo
staan, maar die mensen helpt succesvol de taal te
veel boekhouders als vuilnismannen (m/v).
leren en arbeid te vinden. Culturele integratie vindt
Tot slot wordt EUR 1 miljoen ingeboekt op de
niet plaats in een klaslokaal vol nieuwkomers, maar
invoering van Open Source systemen op de
op de werkvloer en het schoolplein.
werkplekken van de gemeente Breda. Een individuele werkplek (exclusief huisvestingskosten)
Bedrijfsvoering
kost nu jaarlijks EUR 2.800,-. Verreweg het grootste
Toelichting op aanvullende besparingen op de
deel daarvan bestaat uit licentiekosten voor software
gemeentelijke Bedrijfsvoering van in totaal EUR 5,4
als Word, Outlook en Excell. Hiervoor bestaan
miljoen oplopend tot 2014.
inmiddels kwalitatief hoogwaardige alternatieven
Het credo ‘niet meer communiceren, maar beter’
zonder peperdure licenties. Invoering van deze
leidt tot een aanvullende besparing van EUR 500.000.
alternatieven kan, conservatief geschat, een
De kosten van bestuursondersteuning valt in de
voordeel van structureel EUR 1 miljoen opleveren.
Bezuinigingsvoorstellen Takendiscussie
2011
2012
2013
2014
Accomodatiebeleid
0,000
0,500
1,000
1,500
Buitenruimte
0,000
0,500
1,000
1,500
Cultuur: Bredaas Museum
0,000
0,500
1,000
1,000
Deregulering
0,000
0,200
0,500
1,000
EZ: handel en ambacht - detailhandel EZ: handel en ambacht - markten
0,000 0,000
0,500 0,300
0,500 0,300
0,500 0,300
EZ: overig
0,000
0,100
0,250
0,500
NME:
0,000
0,200
0,300
0,300
Volksgezondheid
0,000
0,200
0,300
0,300
Welzijn (focus onderwijs en arbeid)
0,000
1,500
2,000
2,000
Welzijn (inburgering)
0,000
0,500
1,000
1,000
Beleidscreatie
0,000
0,500
1,000
1,500
Bestuursondersteuning
0,000
0,500
1,000
1,500
Grondbedrijf (overhead)
0,000
0,300
0,400
0,400
SSC/COM
0,000
0,100
0,250
0,500
SSC/FIN
0,000
0,200
0,300
0,500
SSC/IV: invoering OS
0,000
0,200
0,500
1,000
Totaal
0,000
6,800
11,600
15,300
Inhoudelijk
0,000
5,000
8,150
9,900
Bedrijfsvoering
0,000
1,800
3,450
5,400
Waarvan:
Organisatieontwikkeling
worden op welk moment nieuwe instroom noodzakelijk wordt. Ook op die instroom kan voorgesorteerd worden door opleidingstrajecten van
De ontwikkeling van het personeelsbestand leidt tot
studenten te financieren in ruil voor een contrac-
aanvullende organisatorische opgave voor het
tueel vastgelegd dienstverband. Op deze manier is
stadsbestuur. Het bestand vergrijst, wat binnen
ook al vooraf te sturen op kennisniveau en
enkele jaren leidt tot een uitstroom van veel
competentie van toekomstig personeel.
personeel en bijbehorende kennis. Tegelijk is vernieuwing van het personeelsbestand als gevolg
De huidige vacaturestop leidt tot een scheefgroei
van de vacaturestop op dit moment niet aan de orde.
binnen het personeelsbestand. De afdeling RO die zich bezig houdt met bestemmingsplannen kampt
Hoewel in eerste instantie een schijnbare bedreiging
met tekorten, terwijl op andere afdelingen mensen
van het niveau van de ambtelijke stand in Breda,
te weinig werk hebben als gevolg van bijvoorbeeld
biedt deze ontwikkeling ook mogelijkheden. Dat
teruglopende bouwaanvragen. Het huidige perso-
vraagt wel om tijdig voor te sorteren. De nood-
neelsbestand is onvoldoende horizontaal mobiel. Dit
zakelijke inkrimping van het personeelsbestand kan
moet met interne scholingstrajecten verbeterd
dankzij de natuurlijke uitstroom zonder dure
worden. Voor instroom van nieuw personeel moet
uitkoop van personeel. Wegvloeien van kennis als
een ruim functieprofiel opgesteld worden, zodat
gevolg van uitstroom moet evenwel worden
horizontale mobiliteit vanzelfsprekend wordt. De
voorkomen door tijdige kennisoverdracht tussen
ambtenaar van de toekomst wordt straks meer en
grijs en groen personeel moet worden georganiseerd
meer een multidisciplinaire dienstverlener in plaats
via interne workshops en masterclasses. Geen
van een specialistische dossierkenner. Deze
braindrain dus, maar juist braingain.
ontwikkeling moet nu ingezet worden, wil Breda over enkele jaren nog een kwalitatief hoogwaardig
Door nu loopbaanafspraken te maken met het personeel kan de uitstroom ook gereguleerd en gefaseerd plaats vinden en kan in kaart gebracht
ambtelijk apparaat hebben.
