OPROEP OPROEP OPROEP OPROEP OPROEP OPROEP OPROEP OPROEP OPROEP OPROEP
OM
ER
VOOR TE ZORGEN DAT DE LEVERING VAN GASFLESSEN NET ALS IN HET VERLEDEN
ONGESTOORD BLIJFT VERLOPEN, VRMGT DE INKOOPCOMMISSIE
U
HETVOLGENDE:
WIE WIL HELPEN OM IN SAMENWERKING MET WIL RIEGEL, ONGEVEER 1 KEER PER
MMND
DE
LEVERING VAN ONZE GASLEVERANCIER AAN TE NEMEN. DIT ZAL VOORNAMELIJK GEDURENDE HET
TUINSEIZOEN ZIJN. DE LEGE FLESSEN MOETEN DAT{ OP DE KARREN
NMR
DE POORT WORDEN GEREDEN EN
UITERAARD DAARNA DE VOLLE KARREN MET GASFLESSEN WEER TERUG NAAR HET GASHOK. DE LEVERANCIER BELT VAN TE VOREN HET TIJDSTIP VAN LEVERING DOOR, MEESTAL IS DIT OP VRIJDAG.
GRMG UW AANMELDING SBRIEFJE IN DE GROENE BUS VAN DE INKOOP OF EVEN BELLEN MET TELNO .610L809.
LEONTE HARTMAN/TNKOOP COMMTSSTE
TE1.NO.6101809
14
Anna van tuin 159
Aflevering 54 Was het alweer zover? Anna las het blauwe schutblad van De Snoeischaar en zag de deadline voor het volgende stukje. Daar werd ze z&nuwachtig van. Wat, alweer de 54" aflevering? Het wordt toch de hoogste tijd dat daar eens een eind aan komt.Tnkon toch nietJaar in jaar uit blijven jubelen over de bloei van de toverhazelaar - mooi, natuurliji. Of al negentien jaar achtereen verheugd zijn dat de winteraconieten alw66r in januari hun bloeiende gele kopjes vertoonden. Of in euforie uitbarsten bij de zoveelste bloei van de meidoorn en de floxen? Dat moest nu maar eens afgelopen zijn.Tnbegon, vond ze, behoorlijk in herhalingen te vervallen. De tijden datze in De Snoeischaar verslag deed van een Toch Tnet Aardige Buurman in een paars joggingpak, en intenessante collega-leraren die ook wel eens zo'n tuincomplex wilden zien -en haar privdcomplex daarbij, niet te vergeten - had ze achtet zich gelaten. 7*,hadzich voorgenomen dat ze nu in een rustiger fase van haar leven was b"l*d, en daar zou rE zich naar schikften. Hoe paars ook het pak van die t6ch charmante buurrnan was. En hoe single sommige van die collega's ook waren. Opgewekt bladerde ze, terwijl de herfst alom aanwezig was en door de straten gierde, door de tuinkalenders voor 2AlI. Toegegeven: ook een beetje omdat 66n van die collega's, die met nog het meeste haar op zijn hoofd en het minste vet om zijn buik, haar zo'n kalender had gegeven. Anna was er altijd vanuit gegaan dat de late herfst en de winter een rustige tijd waren in het leven van een volkstuinier. Maar helaas: die boekjes en agenda's hebben maar jaar8etljde van ddn boodschap: aan het werk, gij luie dienstmaagd!7x' moest in dit alles bemesten met beendermeel. Beendermeel? Anna had totdat ze ditlas toch altijd gedacht dat tuinieren in ieder geval een bezigheid was waar geen dieren voor gedood hoefden te worden. Anna leerde ook: november, bij uitstek het moment om rogge te zaaien. Tia. En z,elas over nuttige wenken hoe je dahlia's en andere zomerbollen de winter door moest helpen.
Tuurlijk, Anna had een fijn tuinhuis en een schuurtje. Maar daar zou het's winters met girnak min tien zijn, of erger. Dat wist ze uit ervaring. Hoezo 'die bollen en droog en vorstwij' bewaren? Waar dan? De tuinagenda en de boeken adviseerden haar de boel op te slaan in 'een vorstvrije serre, een koele garage of bergruimte, een droge, donkere kelder.' Nu werd Anna sarcastisch.Zii was niet de enige die woonde op een kleine etage in Amsterdam, ergens een- of twee- of tienhoog, zonder setre, garage of koele kelder. Daarom juist haddenT&, geluksvogels, een volkstuin. Hadden die heren en dames-tuinboekenschrijvers daar wel eens bij stilgestaan?
g"**r"n
Ach, Anna maakle zich daar niet kwaad over. Voor dahlia's hadze sowieso te weinig zon in haar tuin. Tnhadhetzazdvan akelei in allerlei kleuren gewonnen, en dat beloofde een betoverende maand mei. Oostindische kers? Geen probleem. Sedums doen het altijd, al vertrap je zeper ongeluk. Misschien doet die toverhazelaat het dit jaar eindelijk ook in haar tuin. En de buurman met zijn paarse joggingpak 15 opeens een lindegroen exemplaar aangeschaft.
heeft
Gasten aan tafel Ats je gasten aan tafel hebt of je ergens een hapje gaat eten, moet ie eens op het gedrag van de mensen letten. Wie aan het eten is, kijkt tell<ens naar zijn bord, prikt daarna iets aan de vorl< en steel
iets in zijn mond gestoken heeft, inspecteert hij de omgeving. Dit is natuurlijl< niet a[[een menselijk gedrag. Vogels doen het ool<. Binnen niet al te [ange tijd l
grijpt zijn formidabet! Eten is dus voor veel dieren een riskante en dientengevolge zenuws[opende aangetegenheid. Daarom doen ze het graag samen. Ats je met velen gezamenlijl< eet
is er attijd een aantal disgenoten dat kijl
16
meer voordelen. Roofdieren hebben nametijk in het atgemeen weinig succes bij een aanvaI op een groep, omdat ze in verwarring raken door de grote hoeveetheid wegrennende of opvliegende prooidieren. Ze zijn dan niet in staat er een individu uit te pikl<en. Daar l
een individu minder kans toopt stachtoffer te worden naarmate de groep groter is. Het werkt hetzetfde ats bii een loterii: hoe meer er mee doen, des te l
t7
Kerst
Grapefruit gevuld
rnet garnalen z
grapefruits
Cognac
zoo g gepelde steurgarnalen
enkel e drupp el s W or
r bleekselderijhart uit blik,
zout
in reepjes
peper, aers gemalen 4 mooie slabladeren
4 eetlepels mayonaise z eetlepels tomatenketchuP
$
ce
st
er shir
e s
aus
eetlepel zeer fijngehakte peterselie
Halveer de grapefruits en sniid met een scherp mes het vruchtvlees uit de schil. Verwiider de witte vliezen en leg de stukjes grapefruit in een kom. Maak de binnenkant van de grapefruitschillen schoon en maak van de randen een kartelrand. Vermeng de stukjes grapefruit met ? deel van de garnalen en de bleekselderii en schep dit door elkaar. Verdeel het mengsel over de grapefruithelften. Vermeng de mayonaise met tomatenketchup, Cognac, $Torcestershiresaus, zout en peper en verdeel dit mengsel over de grapefruits. Beleg 4 kleine borden met een slablad en zet op elk bord een gevulde grapefruit. Garneer de bovenkant met de achtergehouden garnalen en peterselie. Zet de grapefruits 3o minuten in de koelkast voor ze te serveren.
18
Dit tferkant en de foto op de voorkant bevinden zichop de "Galldi" kerk in Barcelona. Het is bijzonder omdat de som van de horizontale, verticale en diagonale richtingen steeds 33 is. Dit is de leeftijd van Jezus aan het einde van zijn leven.
r/
I
1A tg
14
4
11
I
6
I
<_
10
1il
4: I
{*
1.1
{-
'-J
13
t
The Sagrada Familia magic square
t9
l-J
J
t
\
\ 0
0
oo
0
Hrh^P,
fr
4'rA1 \LU*'\
?10'
I\t-lI
2A
o0
Een beetje koekeloeren Adelaars prijken op vlaggen, wapens en emblemen, terwijl de wetenschap de wijze uil als symbool heeft: sinds mensenheugenis worden roofvogels bewonderd om hun kracht, snelheid, fiere gestalte en scherpe blik. Maar op de keper beschouwd valt er weinig heroTsch te ontdekken aan het roofvogelleven. Ja, een sperwer, die heeft nog wel iets. Die pleegt woeste aanslagen op groepjes niets vermoedende vogeltjes, maar het leven van de buizerd - om maar eens een voorbeeld te noemen - dat hangt toch van traagheid en sufheid aan elkaar? Het buizerdbestaan bestaat bijna helemaal uit kijken! Als het niet vanaf een paaltjes of tak gebeurt, vindt het vliegend plaats. Urenlang rondcirkelen boven het jachtgebied, dat is waar een buizerd ziln dagen mee vult. Kijken of alles in orde is. Waar zijn de prooidieren? Met hoeveel zrln ze? Hoe gedragen ze zich? Waar valt er straks een te overrompelen? En wat zal dalziln? Een muis, een mol, een ziek konijn, een gewonde vogel? Kijken om te doden en doden om uiteindelijk zelf te sterven, daaruit bestaat het buizerdleven. Prachtige vogels overigens, buizerds. Je ziet ze nu in allerlei tinten. Van bijnazwarl tot bijna wit. Er ziln er in de winter ook veel meer dan 's zomers. Het is nu namelijk bij ons vergeven van de buizerds die het barre klimaat van noordelijk en westelijk Europaziln ontvlucht. Bij ons zijn luwte en voedsel te over. Deze wintergasten zijn vaal en bleek, soms zelfs wit. Vaderlandse buizerds zijn meestal donkerbruin. Geen enkele buizerd is gelijk aan de ander. Je hebt zwarle en bonte, gevlekte en blanke. Zelfs de oogkleur verschilt: ze varieert van donkerbruin tot heldergeel. De buizerd neemt het niet zo nauw met wat het vogelboek voorschrijft: hij moddert maar wat aan. Hiermee is in feite het wezen van de buizerd beschreven. Het is een vogel die maar een beetje aanklungelt. Hij doet van alles en kan van alles, maar niets echt goed. Zweven en rondkijken kan hij nog het best, maar lang niet zo voortreffelijk als arenden en gieren. Hij is handig genoeg om een muisje te vangen, maar zijn jachttechniek Natuurlijkerwijze januari 201
0
2l
is niet te vergelijken met die van een torenvalk of een uil. De buizerd is van alle markten een beetje thuis. Hij snoept van zoveel mogelijk walletjes en daarom gaat het hem goed. Niet gespecialiseerde vogels doen het in de door de mens beheerste wereld beter dan de specialisten. Mussen, meeuwen, Spreeuwen en kraaien. zii voelen zich kiplekker. Wespendieven, appelvinken en watersnippen halen het niet. Voor vaklui en fijnproevers is in de moderne wereld geen plaats meer. De rondscharrelende overlever is de baas. Enkele duizenden broedparen hebben we. Sinds kort. Want vijfenveertig jaar geleden was het aantal van honderd paartjes al te hoog geschat. Als er in 1960 zeventig waren, was het al mooi. De oorzaak: landbouwgif . Toen de gemeenste vergifsoorten verboden werden, ging het de buizerd meteen weer voor de wind. De ingrepen van de mens in het Europese landschap hebben op roofvogels een enorme invloed gehad. Veel leefgebieden zijn vernietigd. De kleinste verandering kan namelijk de grootste gevolgen hebben. ln het begin van de vorige eeuw kwamen in Bulgarije nog 6000 keizerarenden voor. ln 1965 waren ze totaal verdwenen. Nu zich in Spanje de moderne landbouw sterk uitbreidt en Griekenland ten prooi vait aan het massatoerisme, loopt ook in die landen de nog redelijk gezonde, grote roofvogelbevolking gevaar. Zoals echter de geschiedenis van de buizerd aantoont, kan het tij zich alsnog keren. Op veel plaatsen zijn initiatieven genornen om de roofvogels daar terug te brengen waar ze eens zo vanzelfsprekend deel uitmaakten van de natuur. Daardoor trekt de zeearend weer naar het noorden, maakt de oehoe het met name in Scandinavi5 weer redelijk goed, is de lammergier terug in de Alpen en de vale gier in de Franse Cevennen. De buizerd heeft enerzijds geprofiteerd van de mentaliteitsverandering ten gunste van de natuur, maar trekt anderzijds heel veel profijt van de kwalijke gevolgen van de moderne samenleving. Nergens ligt immers het voedsel zo voor het oprapen alsi naast het voortrazende verkeer op de snelwegen. ln de bermen ligt l-:et bezaaid met aangereden dieren. Nergens vallen dan ook zo veel buizerds van dichtbij te bewonderen als langs de autoroutes. lneengedoken op hun paaltjes zitten ze er le wachten tot ze weer honger hebben. Gewoon maar een beetje koekeloeren, dat is het enige wat ze dcen. Theo Schildkamp
Natuurlijkerwijze januari
20'1 0
22
