Grenzenloos herontwerpen met talen!

Grenzenloos herontwerpen met talen!

Landelijke studiedag Taal en Cultuur SLO • nationaal expertisecentrum voor leerplanontwikkeling

30 november 2007 Goethe Institut Amsterdam Goethe Institut, Amsterdam Maison Descartes, Amsterdam Istituto Italiano di Cultura, Amsterdam Instituto Cervantes, Utrecht

In samenwerking met de Culturele Instituten Duitsland, Frankrijk, Italië en Spanje hebben wereldwijd instellingen opgericht om het onderwijs van het Duits, Frans, Italiaans en Spaans te stimuleren en de cultuur te verspreiden. U kent ze onder de namen Goethe-Institut, Maison Descartes, Istituto Italiano en Instituto Cervantes. Elke instelling organiseert jaarlijks vele culturele activiteiten en cursussen en u kunt ook gebruik maken van de faciliteiten van hun bibliotheken. Daarnaast kunt u er ook terecht voor gestandaardiseerde examens of informatie hierover waarmee uw deelnemers internationale certificaten kunnen halen. De culturele instituten zijn instellingen zonder winstoogmerk. SLO werkt al geruime tijd succesvol samen met deze instellingen, een samenwerking die in de toekomst tot nog meer activiteiten zal leiden. Goethe-Institut, Amsterdam Tel: 020-5312900 www.goethe.de/amsterdam Maison Descartes, Amsterdam Tel: 020-5319501 www.maisondescartes.com Istituto Italiano, Amsterdam Tel: 020-6265314 of 020-6263987 www.istitutoitaliano.it Instituto Cervantes, Utrecht Tel: 030-233 4261 of 030-242 8477 www.cervantes.nl

Grenzenloos herontwerpen met talen! Landelijke studiedag Taal en Cultuur

30 november 2007

Doelgroep: MBO-docenten MVT Tijdstip: 09.30 – 16.00 uur Locatie: Goethe-Institut, Herengracht 470, Amsterdam* Organisatie: SLO Informatie: SLO - Secretariaat MBO Postbus 2041 7500 CA Enschede T 053 4840 452 F 053 4307 692 [email protected] www.slo.nl/mbo Kosten: c 200,00 voor SLO-netwerkleden c 225,00 voor niet-netwerkleden inclusief koffie, thee, lunch en conferentiemap met praktische materialen. Wijnproeverij verzorgd door: Van Houten Wijnkoperij, Postbus 587, 3440 AN Woerden, 06-22488964, www.wijn.org Sponsor:

AP Landen Promotieartikelen

Annuleren: Onverwacht verhinderd? Natuurlijk mag een collega u vervangen, maar laat u dit wel even aan ons weten. Annulering tot 15 november kostenloos, daarna worden kosten in rekening gebracht. * Er is helaas geen lift in het Goethe-Institut

Grenzenloos herontwerpen met talen! Landelijke studiedag Taal en Cultuur

Programma

Op 30 november 2007 bent u van harte welkom op de Landelijke studiedag Taal en Cultuur voor MBO-docenten Duits, Engels, Frans, Italiaans en Spaans in het sfeervolle Goethe-Institut in Amsterdam.

09.30 - 10.00 Ontvangst met koffie/thee Opening door Dr. J. Umlauf (Directeur Goethe Institut)

Het ochtendprogramma begint plenair met een presentatie van Maarten Rijkens, de auteur van ‘I always get my sin’ over het managen van cultuurverschillen en taalproblemen bij het internationaal zakendoen. Vervolgens gaan we aan de hand van een kwaliteitsstappenplan en voorbeeldtoetsen in op de vraag hoe u een goede taaltoets in elkaar kunt zetten. Ellie Liemberg gaat met u samen in op vragen zoals: Wat zijn belangrijke uitgangspunten bij het maken van een taaltoets? Hoe vermijden we de valkuilen?

10.00 - 10.45 ‘I always get my sin’ Maarten Rijkens (auteur)

In de middag bieden we workshops aan rond het thema van deze dag: Grenzenloos herontwerpen met talen. U kunt de workshops van uw keuze aangeven op het inschrijfformulier. Vergeet niet een reservevoorkeur aan te geven. Deze dag geeft u tevens de gelegenheid contacten te leggen of te onderhouden met de culturele instituten het Goethe Institut, Maison Descartes, Istituto Italiano en Instituto Cervantes. Als medeorganisatoren zullen zij hun aandeel leveren. De uitgevers laten dit jaar voornamelijk van zich horen via de conferentiemap: zij zullen u voorzien van alle informatie die voor u van belang is. In de ochtend kunt u meedoen aan de lyrics contest waarvoor we leuke ‘talige’ prijzen beschikbaar stellen. Aan het einde van de dag zal een jury op ludieke wijze de winnaars van deze quiz bekend maken. Het geheel wordt omlijst met muziek en culturele acts van de Tea Ladies. En… vergeet u niet tussendoor ook even de wijn te proeven van Van Houten Wijnkoperij uit Woerden. Wij hopen u te mogen ontmoeten op dé jaarlijkse happening van SLO voor MBO-docenten Duits, Engels, Frans, Italiaans en Spaans voor informatie, motivatie en vooral inspiratie!

10.45 - 11.45 Wat is een goede taaltoets? Ellie Liemberg, Liemberg Taaladvies BVE 11.45 - 12.00 Lyrics contest 12.00 - 13.00 Internationale lunch Muziek en spelen zonder grenzen aan de taaltafels 13.00 - 14.00 Workshopronde I 14.00 - 14.45 Pauze Muziek en spelen zonder grenzen aan de taaltafels 14.45 - 15.45 Workshopronde II 15.45 - 16.00 Uitslag Lyrics contest Afsluiting door Dr. J. Umlauf (Directeur Goethe Institut)

Tea Ladies

Taaltafels

A tea lady is a woman in an office or working environment, whose sole job is to provide beverages and/or light snacks during the allocated tea break. Tea ladies are a mainly British custom. They were either present in a works canteen, or perhaps came round with a trolley, on which was usually a tea urn full of either hot tea or hot water, and perhaps a selection of cakes and buns. In the past they were often used as stereotypical figures in British comedy, with a tea lady usually portrayed as a harassed, overweight, middle aged woman in a uniform and cap. Yes, they are back! Will the Tea Ladies force us to drink tea again? Or what will they be up to this year? Come and find out at the Goatee institute in Amsterdam on November 30. (from Wikipedia, the free encyclopedia) Verspreid over het Goethe Institut vindt u ‘bartafels’. Aan elke tafel, kunt u meedoen aan verschillende taalactiviteiten. Zoals ‘Expressions on stage’ aan de Franse tafel. Uitdrukkingen die u nodig heeft aan tafel, tijdens het eten... U kunt plaats nemen aan tafel en het woord overlaten aan het zout, de peper, soep, wijn... Zij hebben u veel te vertellen! Bij Italiaans is de tafel het toneel voor Pinoccio, de wereldberoemde ‘puppet’. Heeft u al kennisgemaakt met het Chunk Game? In maar liefst vijf talen kunt u dit spel op A1 niveau door uw leerlingen laten spelen. Ze kunnen eindeloos oefenen met chunks waardoor eenvoudige uitdrukkingen op een speelse manier eigen worden. Het spel is overigens een van de prijzen van de lyrics contest! Bij Duits en Spaans kunt u oefenen met Zungenbrecher of Trabalenguas. Weisst du das, daß das “das” das meistgebrauchte Wort im Satz ist?

Mike Williams en Paul Dros Ook dit jaar wordt de muzikale omlijsting verzorgd door Mike Williams (gitaar/zang) en Paul Dros (zang).

Ochtendprogramma plenair

‘I always get my sin’

Presentatie van Maarten Rijkens, de auteur van ‘I always get my sin’ over het managen van cultuurverschillen en taalproblemen bij het internationaal zakendoen. Zie ook de achterkant van deze brochure.

Wat is een goede taaltoets?

Ellie Liemberg, Liemberg Taaladvies BVE Een kwaliteitsstappenplan om taaltoetsen te beoordelen en te verbeteren. Wat wordt van ons verwacht als het gaat om het beoordelen en examineren van talen? Binnen competentiegericht onderwijs komt het accent meer te liggen op bewijzen dan op toetsen. Kunnen we bestaande taaltoetsen nog gebruiken of moet alles anders? Wat is een goede aanpak? Aan de hand van een kwaliteitsstappenplan en voorbeeldtoetsen uit de praktijk gaat Ellie Liemberg met ons in op de vraag hoe u een goede taaltoets in elkaar kunt zetten. Wat zijn belangrijke uitgangspunten waar we rekening mee moeten houden en wat zijn misverstanden waar we ons niets van aan hoeven te trekken? Hoe vermijden we de valkuilen? Tips om tot een doeltreffende, goede en niet te bewerkelijke manier van toetsing te komen.

Middagprogramma Workshop 1

Alle talen

Theatrical techniques and games to help learn languages

Hugues Denisot, Directeur des cours, Maison Descartes, Amsterdam At the first language lesson, it is possible to use theatrical techniques to create a dynamic environment, decrease the fear to speak of students, help them memorise etc. At the end of this workshop, the participants will know some of the techniques and will be able to use them in their class, whatever their language. Voertaal: Engels

Workhop 2

Alle talen

Reconnecting learners with their learning

Ewan McIntosh, New Technologies Research Practitioner, Learning and Teaching Scotland Students are using social media and social networks in their personal lives, some more constructively than others. As their home and on-line lives become more global and flexible, the gap between expectations in their space and in school space is widening. Social media not only provides an effective way for those in vocational education to feel more engaged with their learning and with their institution but can provide even the youngest learners in further education with the beginnings of their own ‘global micro brand’. We will take a look at those learning the trades, learning to work in the hotel industry and in business who have discovered the potential of social media to not only learn more, but widen their appeal to clients and employers. We will also look at the pedagogy involved in getting the most out of social media and formative assessment. Voertaal: Engels

Workshop 3

Alle talen

Story telling en games in het beroepsgerichte vreemdetalenonderwijs Katja Sund, Docente Hogeschool voor Modemanagement en GoetheInstitut, Amsterdam

Bij de ontwikkeling van een beroepsgerichte training voor Duits op de Hogeschool voor Modemanagement in Doorn worden de principes van storytelling en games toegepast. Deze benadering zorgt voor een krachtige leeromgeving waarin studenten maximaal betrokken zijn. Door de interactieve opzet van de training worden samenwerking en competitie gestimuleerd en heel belangrijk: deze werkvorm motiveert de studenten und macht Spaß! In de workshop leren deelnemers de belangrijkste elementen van storytelling en games kennen om vervolgens te experimenteren met mogelijke toepassingen in de eigen lespraktijk. Deze workshop is voor alle talen, de voorbeelden zijn in het Duits. Voertaal: Nederlands

Workshop 4

Alle talen

Voicemailboard... spreken en luisteren via het web

Erwin de Vries, Docent Duits, Willem Lodewijk Gymnasium, Groningen Sinds eind 2005 wordt bij Duits op het Willem Lodewijk Gymnasium gewerkt met een zogenaamd voicemailboard. Daarmee wordt het mogelijk gemaakt om op het web zowel gesproken als geschreven berichten in een forum te plaatsen. Voor dit medium is een aantal opdrachtvormen bedacht en wordt er verder mee geëxperimenteerd. In de workshop krijgt u een overzicht van de mogelijkheden en wordt u - onder voorbehoud - uitgedaagd om ook zelf gebruik te maken van het voicemailboard. Er zijn voorbeelden in het Spaans, Duits en Engels. Voertaal: Nederlands

Workshop 5

Alle talen

So motivating you can’t stop them learning...

Ewan McIntosh, New Technologies Research Practitioner, Learning and Teaching Scotland How do your students live in school? How do your students live outside school? Why does a kid who spends 50 hours mastering a computer game, not concentrate for 12 minutes in my class? Why does a student who can spend 200 minutes a day on the internet not enjoy interactive work in the languages class? By combining the challenge of student-led collaboration and the use of tools students have mastered in their ‘real lives’, motivation is so high you cannot stop them learning. I will enter into the realm of computer games as a stimulus for language learning. We’ll also take a look at lessons we can learn from on-line social networking and mobile technology, which are making a difference in language learning in Scotland and beyond. Voertaal: Engels

Workshop 6

te testen of de deelnemers in ieder geval de grote lijn begrepen hebben? Kan het bekijken van een aflevering een opdracht zijn die deelnemers als ‘handelingsdoel’ zelf kunnen uitvoeren? Deze werkwijze kunt u ook bij andere moderne vreemde talen toepassen.

Alle talen

Landenspel

Natasja Ghazi, Mondriaan Onderwijsgroep, Den Haag Met het landenspel biedt u studenten aan om op een uitdagende manier kennis te nemen van culturele achtergronden van Europese landen. Naast het vergaren van allerlei informatie per land, doet u ook een beroep op de creativiteit van studenten, namelijk ‘het leren spelen met de taal’. De vaardigheden die de revue passeren en waar de nodige aandacht aan besteed kan worden tijdens begeleidende lessen zijn: schrijfvaardigheid, leesvaardigheid en grammatica (bijvoorbeeld vragende voornaamwoorden en woordvolgorde). Bij het ontwerpen van het spel kunt u extra taken toevoegen waardoor u er een projectweek van ongeveer vier dagen mee kunt vullen. In deze workshop krijgt u een opzet van een dergelijke projectweek te zien en de resultaten van verschillende landenspelen van afgelopen jaren.

Voertaal: Duits (CEF B1)

Workshop 8

José Manuel Alba, Jefe de estudios, Instituto Cervantes, Utrecht Todas las pruebas son una forma de evaluación, si bien hay otras muchas formas de evaluar que no podrían considerarse como pruebas. Evaluar es un concepto más amplio que medir o valorar la competencia o el dominio de la lengua. Toda medición o valoración es una forma de evaluación, pero en un programa de lenguas se evalúan aspectos, no propiamente del dominio lingüístico, como la eficacia de métodos y materiales concretos, el tipo y la calidad del discurso producido a lo largo del programa, la satisfacción del alumno y del profesor, la eficacia de la enseñanza, etcétera. Hay tres conceptos que tradicionalmente se consideran fundamentales en cualquier análisis de la evaluación: la validez, la fiabilidad y la viabilidad. (Marco común europeo de referencia para las lenguas: aprendizaje, enseñanza, evaluación)

Voertaal: Nederlands

Workshop 7

Alle talen

Deutsche Soaps: mehr Waschkraft als man denkt!

Wim Daemen, Docent Duits, Koning Willem I College, ’s-Hertogenbosch Sinds één jaar worden op de Talenacademie van het Koning Willem I College te ’s-Hertogenbosch Duitse televisieprogramma’s ingezet om de leerlingen kijk- en luisterkilometers te laten maken. Vaak is het immers zo, dat ze tussen de lessen Duits niets met de taal hoeven te doen. Authentieke input is dan heel belangrijk. Deze ‘Vorabendserien’ spelen in op de leefwereld van onze deelnemers. Door het sterk visuele karakter blijken ze vaak boeiend genoeg te zijn. U krijgt antwoorden op o.a. de volgende vragen: Op welk CEF-niveau kunt u wat laten zien? Wat kunt u als hulp/steun bij het bekijken op de verschillende niveaus aanbieden? Is het mogelijk en zinvol om

Spaans

La Evaluación según el MCR

Voertaal: Spaans

Workshop 9

Alle talen

Moooi, Creativity in meeting cultures

Maria Carmela D’Angelo, Lecturer for Italian language and culture, University of Groningen How can I get in contact with a language and its culture through publicity in different media. We will take a look into different kinds of publicity from TV, newspapers, WEB pages and so on, in which we will discover and describe a way to show a typical product of a

country – Italy, but not only! We will have a specific pedagogic approach, so that communicative and humanistic, applying the typical Italian sense of creativity, together with a modern intercultural point of view. Maria Carmela D’Angelo, teacher in different levels of schools in Italy, has worked since 1994 for the Italian MFA - Ministry of Foreign Affairs - in Education and Teachers Training all over the world - Ethiopia, Venezuela, Spain. Voertaal: Engels

Workshop 10 Alle talen

instellingen in het middelbaar beroepsonderwijs ondersteunt. Het programma wil instellingen graag een impuls geven om bilaterale uitwisseling op te zetten. In deze workshop zal informatie gegeven worden over de mogelijkheden binnen dit programma. Ook een docent die een project in het kader van BAND heeft uitgevoerd en een deelnemer zullen als ervaringsdeskundigen aan het woord komen. Voertaal: Nederlands

Workshop 12

Toekomstige veranderingen bij toetsing en examinering Frank Claessen, ROC West Brabant

Examenweek in het buitenland... KCE-proof? Anton Fakkert, Deltion College, Zwolle

De uitstroomeisen voor het vak Engels zijn soms pittig. Onze deelnemers van de opleiding Directiesecretaresse/Managementassistent dienen voor de vaardigheden lezen, schrijven, luisteren en gesprekken voeren niveau B2 van het Europees Raamwerk te behalen. Het afgelopen jaar is gebleken dat veel deelnemers moeite hadden dit niveau te bereiken. Begrijpelijk, want de opleiding DS/MA is een korte, geconcentreerde opleiding. Er wordt veel van onze deelnemers geëist. Het afgelopen jaar is ook gebleken dat een werkweek in York, in Engeland, de deelnemers in staat heeft gesteld aanzienlijke vorderingen te maken. Het was tegelijkertijd een examenweek waarin ze door middel van een groot aantal gevarieerde activiteiten konden aantonen dat ze aan de eisen voldeden. De Toetsvaststellingscommissie heeft de examenweek goedgekeurd als afsluitend examen op B2-niveau. De deelnemers en wijzelf zijn trots op deze examenweek. Houdt u zich bezig met examinering? Ik wil u er graag over vertellen. Voertaal: Nederlands

Workshop 11

Duits

Bilaterales Austausch Programm Niederlande Deutschland Judith Bosch, Cinop

BAND, Bilaterales Austausch Programm Niederlande Deutschland is het programma dat partnerschappen tussen Nederlandse en Duitse

Alle talen

Het toezicht van het Kenniscentrum Examinering houdt zich bezig met een procesaudit en een productaudit. Met betrekking tot de productaudit worden kwalificerende toetsen voorgelegd aan een of meer productauditoren. Zij gaan volgens een bepaald stramien na of de aangeboden toetsen aan de gestelde eisen voldoen. Bij de overgang van toetsing op basis van eindtermen naar toetsing op basis van competenties zijn het stramien en de eisen veranderd. Wat die veranderingen zijn wordt in deze workshop besproken. Voertaal: Nederlands

Workshop 13

Alle talen

Jobshadowing

Anneke Stukker, Koning Willem I College, ‘s-Hertogenbosch Een aantal docenten van de Talenacademie van het Koning Willem 1 College heeft de laatste jaren gebruik gemaakt van de mogelijkheid tot ‘jobshadowing’, dat wil zeggen één of twee weken meelopen met een collega op een school in een ander Europees land. Voor deze docentenstage kan een Europese subsidie aangevraagd worden. Tijdens deze workshop wordt verteld hoe docenten deze stage hebben ervaren en wat het rendement in de eigen lessen kan zijn van een dergelijke docentenstage. Voertaal: Nederlands

Chunk Game

Praten in Europa: spelen met Chunks Chunks zijn (vaste) uitdrukkingen, kleine zinnetjes die vaak voorkomen. In 5 talen (Engels, Duits, Frans, Spaans, Italiaans) kunnen leerlingen op speelse wijze oefenen met uitdrukkingen die ze op reis zeker nodig zullen hebben.

!LSONDERDEELVANEENBEGROETING WENSJEIEMAND 'OEDENDAG

!LSONDERDEELVANEENBEGROETING WENSJEIEMAND 'OEDENDAG

&RANS

3PAANS

!LSONDERDEELVANEENBEGROETING WENSJEIEMAND 'OEDENDAG

%NGELS

!LSONDERDEELVANEENBEGROETING WENSJEIEMAND 'OEDENDAG

!LSONDERDEELVANEENBEGROETING WENSJEIEMAND 'OEDENDAG

)TALIAANS

$UITS

Het zijn voor de hand liggende uitdrukkingen: allemaal wezenlijk materiaal om te oefenen op Europees Taalniveau A1. Voor je ze vlot kunt gebruiken, moet je de chunks oefenen. Dat is de diepere boodschap achter Chunk Game! Om het oefenen nog aantrekkelijker te maken, is een extra optie toegevoegd: de chunks staan ook in het gratis online oefenprogramma op www.wrts.nl. U kunt het bestellen bij SLO, afdeling Verkoop, 053 - 4840 305 of via www.slo.nl/productencatalogus. Bestelnummer: AN 2.672.8528, ISBN 90 329 2245 8. De prijs bedraagt c 56,- excl. verzendkosten.

‘I always get my sin’

Maarten H. Rijkens, schrijver van ‘I always get my sin’, geeft een presentatie over het managen van cultuur-verschillen en taalproblemen bij het internationaal zakendoen. Maarten H. Rijkens is van 1972 - 2004 bij Heineken N.V. werkzaam geweest, gedurende de laatste dertien jaren als directeur verantwoordelijk voor de Asia Pacific en als directeur Centraal- en Oost Europa. Daarbij initieerde Rijkens een actief overname- en uitbreidingsbeleid. Brouwerijen werden opgericht in o.a. Vietnam, Thailand, Cambodja, China en Nieuw Zeeland. In 2003 waren Rijkens en zijn team verantwoordelijk voor de grootste overname van Heineken: Brau Union, met 33 brouwerijen in Centraal- en Oost-Europa. Met deze internationale ervaring heeft Rijkens in 2005 een humoristisch boekje geschreven: ‘I always get my sin’ over het bizarre Engels van Nederlanders. Hij geeft een hilarisch beeld van het taalgebruik van onze Nederlandse ministers, staatssecretarissen en top hotemetotes. Uitspraken als ‘I thank you from the bottom of my heart and from my wife’s bottom’ en ‘how do you do and how do you do your wife’ zijn zijn favorieten. Maar ook ‘may I thank your cock for the lovely dinner’ vindt hij illustratief. Dit boek is thans in de 31ste druk, met meer dan 200.000 exemplaren verkocht. Behalve de komische kant van taalproblemen heeft Rijkens tijdens zijn internationale carrière ook veel ervaring opgedaan met de meer ernstige kant van het zakendoen in diverse landen en culturen. Daarbij werd het belang van het onderkennen van cultuurverschillen en taalproblemen duidelijk zichtbaar. Over dit onderwerp zal Maarten H. Rijkens op 30 november a.s. in het Goethe-Institut een presentatie geven.