GIDS VOOR SOCIALE REGLEMENTERING IN ONDERNEMINGEN

GIDS VOOR SOCIALE REGLEMENTERING IN ONDERNEMINGEN Uitgave 2012 Francis VERBRUGGE Juridisch adviseur, Adjunct van de juridische directie van het Sociaal Secretariaat van Werkgevers Partena

Kluwer Ragheno Business Park, Motstraat 30, B-2800 Mechelen tel. (0800) 40 300 fax: 0800 17 529 http://www.kluwer.be e-mail: [email protected] © 2012 Wolters Kluwer Belgium nv Behoudens de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden, op welke wijze ook, zonder de uitdrukkelijke voorafgaande en schriftelijke toestemming van de uitgever. Wettelijk depot: D/2012/2664/370 ISBN: 978–90–46–54008–4 BP/PGP-YI120001

ALGEMENE INHOUD Voorwoord Voornaamste wijzigingen in de uitgave 2012 DEEL 1.

De arbeidsovereenkomst

Hoofdstuk I.

II.

III.

IV.

1

Begrip arbeidsovereenkomst

1

Soorten overeenkomsten naargelang van de aard van de arbeid

2

Duur van de overeenkomst

8

Wie kan een arbeidsovereenkomst sluiten?

14

Leerplicht en aanwerving

15

Is een schriftelijke overeenkomst verplicht?

17

Een overeenkomst sluiten via elektronische weg

18

Hoofdstuk II. I.

Een arbeidsovereenkomst afsluiten

De uitvoering van de arbeidsovereenkomst

Proeftijd

24 24

Geldigheidsvoorwaarden van een proeftijd

26

Duur van de proeftijd 1. Arbeiders 2. Bedienden (en handelsvertegenwoordigers) 3. Dienstboden 4. Studenten 5. Middenstandsleerlingen 6. Industriële leerlingen 7. Uitzendarbeiders 8. Enkele opmerkingen over de duur van de proeftijd 9. Samenvattende tabel – Duur van de proeftijd

30 31 33 36 37 38 39 40 41 42

Wijziging in en verlenging van de proeftijd en opeenvolgende proeftijden 1. Wijziging van een proeftijd die korter is dan de maximumduur 2. Opeenvolgende overeenkomsten en hernieuwing van een proeftijd 3. Proefbeding na een ‘bijzondere overeenkomst’ tussen dezelfde partijen

43 43 44 45

Beëindiging tijdens de proeftijd

51

Verplichtingen en aansprakelijkheid van de werknemer

52

De verplichtingen van de werknemer

53

Verantwoordelijkheid van de werknemer 1. Tijdens de uitvoering van de overeenkomst 2. Buiten de uitvoering van de overeenkomst

59 60 66

Verplichtingen en verantwoordelijkheid van de werkgever

67

De verplichtingen van de werkgever

67

Tuchtmaatregelen van de werkgever

68

Aansprakelijkheid van de werkgever en beroep

69

Eenzijdige wijziging van een bestanddeel van de overeenkomst

76

Principe

76

De grenzen aan het recht om elementen van de overeenkomst te wijzigen 1. De wijziging moet eenzijdig zijn

78 79

Kluwer - PARTENA – GIDS VOOR SOCIALE REGLEMENTERING

IX

ALGEMENE INHOUD

V.

2. De wijziging moet betrekking hebben op een essentieel bestanddeel van de overeenkomst 3. De wijziging moet belangrijk zijn 4. De wijziging moet zeker zijn en een tijdelijk of definitief karakter vertonen

80 88 89

Toegestane contractuele aanpassingen

90

Standpunt van de werknemer en gevolgen van een onregelmatige wijziging

91

De borgsom

VI.

Het concurrentiebeding

VII.

Principes

95

Enkele verduidelijkingen

98

Afzien van de toepassing van een concurrentiebeding

99

Sociale en fiscale aspecten

100

Samenvattende tabel

102

Het scholings- of opleidingsbeding

Hoofdstuk III. I. II.

III.

IV.

X

95

Schorsing van de arbeidsovereenkomst

Schorsing van de arbeidsovereenkomst: inleiding Vertraging en afwezigheid, verloren uren

111 111 112

De onvrijwillige vertraging of afwezigheid

112

Het werk niet kunnen beginnen of voortzetten 1. De ziekte of het ongeval vindt plaats net na de aanvang van het werk 2. Is het volledige dagloon verschuldigd indien de arbeidsdag onderbroken wordt omdat de werknemer een geneeskundig onderzoek moet ondergaan of omdat hem geneeskundige verzorging verstrekt moet worden?

115 119 120

In geval van staking

121

Ziekte en ongeval

122

Rechtvaardiging van de ongeschiktheid

123

Controle op de ongeschiktheid

129

Medisch geschil

135

Het gewaarborgde loon ten laste van de werkgever 1. Richtlijnen voor bedienden (en voor handelsvertegenwoordigers) 2. Richtlijnen voor arbeiders 3. Richtlijnen voor dienstboden 4. Samenvatting van de werkgeverstegemoetkoming

140 141 150 155 156

Hervalling 1. Saldo gewaarborgd loon 2. Andere ongeschiktheid van verschillende aard

157 159 163

Hervatting van de arbeid 1. Verzoek om een ander werk uit te voeren 2. Beperkte arbeidsgeschiktheid

165 168 169

Uitsluiting van het recht op gewaarborgd loon

178

Beëindiging van de overeenkomst tijdens de ziekte

183

Het arbeidsongeval

184

Administratieve formaliteiten

185

Gewaarborgd loon 1. Bepalingen voor arbeiders en dienstboden

191 192

GIDS VOOR SOCIALE REGLEMENTERING – Kluwer - PARTENA

ALGEMENE INHOUD

V.

VI.

VII.

2. Bepalingen voor bedienden 3. Samenvatting van de tegemoetkoming van de werkgever in geval van arbeidsongeval 4. Wat wordt onder gemiddeld dagelijks loon verstaan?

199 199

Bijzondere gevallen

200

Invloed van een arbeidsongeval op andere sociale reglementering

203

Zwangerschap en bevalling

197

205

Recht op afwezigheid wegens prenataal geneeskundig onderzoek

206

Bescherming van de gezondheid en van de veiligheid van de werkneemster 1. Verbod om bepaalde werken uit te voeren 2. Weigering van nachtarbeid 3. Verbod op het verrichten van uren overwerk

207 208 217 220

De moederschapsrust 1. Prenatale rust 2. Postnatale rust 3. Samenvatting van de duur van de moederschapsrust (sinds 1 juli 2004)

221 223 230 239

De moederschapsverzekering

240

Moederschapsverlof en arbeidsongeschiktheid 1. Ongeschiktheid valt samen met de periode van facultatieve prenatale rust 2. Ongeschiktheid voor de moederschapsrust die daarna voortduurt 3. Ongeschiktheid die begint tijdens de moederschapsrust en daarna voortduurt 4. Ongeschiktheid die onmiddellijk na het eind van de postnatale rust plaatsvindt

244 244 245 246 247

Administratieve verplichtingen

248

Beëindiging van de overeenkomst en ontslagbescherming

249

Borstvoedingsverlof en borstvoedingspauzes

255

Vaderschapsverlof 1. Principe 2. Indien de moeder overlijdt 3. Indien de moeder in het ziekenhuis werd opgenomen

258 258 259 260

Jaarlijkse vakantie

262

Het recht op betaalde vakantie

262

Richtlijnen voor de toekenning

266

Duur van de betaalde vakantie 1. Regels voor bedienden 2. Regels voor arbeiders 3. Regels voor jeugdige werknemers 4. Regels voor bepaalde oudere werknemers (= 'seniorvakantie')

269 270 280 285 289

Bedenking bij de berekening van de vakantieduur: het ‘vakantieurenkrediet’

293

Vakantiegeld 1. Vakantiegeld voor bedienden en leerling-bedienden 2. Vakantiegeld voor arbeiders, dienstboden en leerling-arbeiders 3. Vakantiegeld voor jeugdige werknemers 4. Vakantiegeld voor bepaalde oudere werknemers (= ‘seniorvakantie’) 5. Vertrekvakantiegeld voor bedienden bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst en gelijkgestelde situaties 6. Vakantiegeld in geval van onmogelijkheid om vakantie te nemen 7. Buitenwettelijk vakantiegeld 8. Samenvattende tabel over toekenning vakantiegeld

294 294 303 305 307

Weerslag van bepaalde gebeurtenissen op de jaarlijkse vakantie

318

Tijdelijke werkloosheid om economische redenen Begrip ‘economische redenen’


310 315 316 317

325 327

XI

ALGEMENE INHOUD

VIII.

IX.

X.

Betekenen van de werkloosheid

328

Toegelaten duur van de economische werkloosheid

336

Wijziging in het werkloosheidsstelsel

341

Vergoeding van de werknemer

344

Opstellen en uitreiken van sociale documenten

346

Weerslag van een periode economische werkloosheid op sommige gebeurtenissen

353

Tijdelijke werkloosheid door technische stoornis Het begrip technische stoornis

358


359

Uitkering

364

Tijdelijke werkloosheid wegens weerverlet

365

Principe

365

Het begrip weerverlet

366

Mededeling aan de RVA

367

Verwittiging van de arbeiders

373

Uitkering

375

Beëindiging van de overeenkomst door de werknemer

376

Sectorale voordelen

377

De economische werkloosheid voor bedienden vanaf 1 januari 2012

XI.

357

378

Principe en toepassingsgebied

379

Toepassingsvoorwaarden 1. Onderneming in moeilijkheden 2. Het sluiten van een cao of een ondernemingsplan

380 381 382

Na te leven procedure om werkloosheid toe te passen 1. Eerste fase: aangetekend versturen van het “bijzonder formulier” 2. Tweede fase: aanplakking in de onderneming, elektronische kennisgeving aan de RVA, mededeling aan de ondernemingsraad

388 389

Stelsels en toegestane duur van de economische werkloosheid

392

Vergoeding van de werknemer

398


401

Invloed van de economische werkloosheid op de beëindiging van de overeenkomst

402

Staking

390

405

Uitkering

406

Weerslag van een staking op sommige gebeurtenissen

412

Hoofdstuk IV.

De beëindiging van de arbeidsovereenkomst

417

I.

De beëindiging van de arbeidsovereenkomst: inleiding

417

II.

De beëindiging van de overeenkomst met opzegging

418

XII

Schriftelijke kennisgeving en verplichte vermeldingen

419

Richtlijnen voor de kennisgeving 1. De kennisgeving van hand tot hand 2. Per aangetekende brief 3. Bij gerechtsdeurwaardersexploot

425 426 427 428


ALGEMENE INHOUD

III.

IV.

V.

VI. VII.

De aanvang van de opzegging

429

Duur van de opzegging (in diensttreding vóór 1 januari 2012) 1. Arbeiders 2. Bedienden

432 433 436

Duur van de opzegging (in diensttreding vanaf 1 januari 2012) 1. Arbeiders 2. Bedienden

449 450 455

Bijzonder geval: tegenopzegging voor bedienden

460

Gedurende de uitvoering van de opzegging

461

Invloed van bepaalde afwezigheden op de opzegging 1. Ziekte of ongeval 2. De jaarlijkse vakantie 3. Moederschapsrust 4. Inhaalrust (voor overwerk en arbeidstijdverkorting) 5. Andere schorsingen

465 467 471 473 474 475

Berekening duur schorsingsperiodes opzegging

476

Beëindiging van de overeenkomst met compenserende opzeggingsvergoeding

477

Kennisgeving van de beëindiging

478

Toekenning van een opzeggingsvergoeding

481

De onmiddellijke beëindiging tijdens een periode arbeidsongeschiktheid

487

Toegepaste afhoudingen

491

Richtlijnen voor de betaling

494

Vergoeding verschuldigd aan de werkgever

499

Beëindiging van de overeenkomst tijdens de proeftijd

500

Richtlijnen voor de beëindiging 1. Voor arbeiders 2. Voor bedienden en handelsvertegenwoordigers

501 501 505

Samenvattende tabel: opzeggingstermijnen tijdens de proeftijd

510

Andere gevolgen van een beëindiging tijdens de proeftijd

511

Ontslag om dringende reden

513

Begrip dringende reden

514

Richtlijnen voor de beëindiging 1. Beëindiging van de overeenkomst 2. Kennisgeving van de motieven van de beëindiging

518 519 527

De tussenkomst van de rechter

533

Beëindiging wegens werkverlating Beëindiging van de overeenkomst door overmacht

536 537

Algemene principes van overmacht

537

Definitieve arbeidsongeschiktheid (bijzonder geval) 1. Definitieve ongeschiktheid vastgesteld door de behandelende geneesheer 2. Definitieve ongeschiktheid vastgesteld door de arbeidsgeneesheer 3. Definitieve ongeschiktheid vastgesteld door de geneesheer-adviseur van het ziekenfonds 4. Formaliteiten in geval van beëindiging van de overeenkomst wegens overmacht

539 540 546

Beperkte arbeidsgeschiktheid

554

Procedure voorzien door artikel 34 van de wet van 3 juli 1978

555


550 551

XIII

ALGEMENE INHOUD

VIII. Beëindiging van een overeenkomst voor bepaalde tijd of voor een duidelijk omschreven werk

IX. X.

Beëindiging op het overeengekomen tijdstip

560

Beëindiging vóór het overeengekomen tijdstip

561

Beëindiging met wederzijdse toestemming Beëindiging voor elk begin van uitvoering

XI.

Arbeidsovereenkomst van een bediende

570

Kan een opzeggingstermijn worden betekend voordat de uitvoering van de overeenkomst begint?

573

575

Kenmerken van het beschermingsmechanisme

576

Samenvattende tabel - De beschermde werknemers

580

Willekeurig ontslag

581

Willekeurig ontslag van een arbeider

582

Rechtsmisbruik in het algemeen

587

Overzicht van enkele gerechtelijke beslissingen

590

592 593 594

Bepaalde documenten

595

Andere formaliteiten of verplichtingen

596 597 597

Outplacement en tegemoetkoming in de kosten

603

Outplacement van oudere werknemers (CAO nr. 82) 1. Definitie van outplacementbegeleiding 2. De bedoelde partijen 3. Begin van de outplacementbegeleiding 4. Verloop van de procedure 5. Gevolgen van de outplacementbegeleiding 6. Sancties

603 604 605 609 616 617 620

Tussenkomst in de outplacementkosten voor werknemers die het slachtoffer zijn van een herstructurering van de onderneming

622

Bijzondere arbeidsovereenkomsten

Hoofdstuk I.

XIV

591

Verschuldigde bedragen 1. Afrekening op de gewoonlijke datum van loonbetaling die op de beëindiging volgt 2. Afrekening na de gewoonlijke loonbetaling

Toekenning van een ontslaguitkering vanaf 1 januari 2012

DEEL 2.

574

Beschermde werknemers

Wettelijke referenties XV.

566 567

XIII. Verschuldigde bedragen bij beëindiging overeenkomst en over te maken documenten

XIV.

565

Arbeidsovereenkomst van een arbeider

Beëindiging overeenkomst beschermde werknemers

XII.

559

De deeltijdse arbeidsovereenkomst

628

Definitie van deeltijdse arbeid

628

Een geschreven arbeidsovereenkomst

629

Duur van de arbeidstijd 1. Begrippen vast en variabel werkrooster

633 633


ALGEMENE INHOUD

2. 3. 4. 5. 6.

Minimumduur van de arbeidsprestaties Bekendmaking van de werkroosters Controle van de afwijkingen op het normale rooster Sancties Bijkomende uren

641 649 650 655 658

Loon van een deeltijdse werknemer 1. Bepalen van het loon 2. Loon ten minste gelijk aan 1/3 van het loon van een voltijdse 3. Gemiddeld loon bij een variabel werkrooster en gemiddelde wekelijkse arbeidsduur 4. Bijkomende uren die recht geven op overloon 5. Algemene opmerkingen 6. Samenvattend

659 659 660 661 663 668 669

Voorrang voor het bekomen van een andere betrekking

671

Gebeurtenissen tijdens de deeltijdse arbeid 1. Arbeidsongeschiktheid 2. De beëindiging van de deeltijdse arbeidsovereenkomst 3. Het omstandigheidsverlof of kort verzuim 4. Feestdagen 5. Invoering deeltijdse arbeidsregeling

675 675 676 678 679 680

Recht op deeltijdse arbeid

681

Algemeen beginsel van non-discriminatie

684

De deeltijdse werknemers en de sociale zekerheid

685

Hoofdstuk II. werk

De overeenkomst voor een bepaalde tijd of voor een duidelijk omschreven 686

Algemene begrippen 1. Overeenkomst gesloten voor bepaalde tijd 2. Overeenkomst gesloten voor een duidelijk omschreven werk

687 688 695

Voorwaarden voor de geldigheid van de overeenkomst

696

Opeenvolgende overeenkomsten voor bepaalde tijd of voor een duidelijk omschreven werk

700

Uitvoering en schorsing van de overeenkomst

703

Algemene opmerkingen

707

Samenvattende tabel over de drie soorten overeenkomsten die beperkt zijn in de tijd

708

Hoofdstuk III.

De vervangingsovereenkomst

709

Aard en doel van de overeenkomst

710

Vorm en inhoud van de vervangingsovereenkomst

713

Duur van de vervangingsovereenkomst

716

Opeenvolgende vervangingsovereenkomsten

720

Uitvoering van de overeenkomst

723

Beëindiging van de overeenkomst 1. Overeenkomst voor bepaalde tijd 2. Overeenkomst voor onbepaalde tijd

728 729 730

Bijzondere vragen 1. Gelijktijdige aanwezigheid in de onderneming van de vervanger en de vervangen werknemer 2. Opeenvolging van een vervangingsovereenkomst en een overeenkomst voor bepaalde tijd

735

Hoofdstuk IV.

De arbeidsovereenkomst voor handelsvertegenwoordigers

Definitie van handelsvertegenwoordiger?


735 738 739 740

XV

ALGEMENE INHOUD

Bijzondere regels gedurende de overeenkomst 1. Het loon van de handelsvertegenwoordiger 2. Het loon bij schorsing van de overeenkomst 3. Arbeidsduurtijd

744 745 748 753

Specifieke regels bij het beëindigen van de overeenkomst 1. Recht op commissieloon na de overeenkomst 2. De uitwinningsvergoeding

754 755 756

Het concurrentiebeding

762

Hoofdstuk V.

De arbeidsovereenkomst voor dienstboden

Het begrip dienstbode

763

De arbeidsovereenkomst en de arbeidsreglementering

764

Speciale gevallen

774

Dienstboden en de sociale zekerheid

776

Hoofdstuk VI.

De arbeidsovereenkomst voor studenten

777

Bedoelde studenten

778

Kenmerken van de overeenkomst voor de tewerkstelling van studenten

779

Administratieve formaliteiten 1. Opmaken van een DIMONA-aangifte 2. Aanvraag tot arbeidskaart voor bepaalde buitenlandse studenten

787 788 789

Loon- en arbeidsvoorwaarden

794

Bijdrageplicht van de student aan de sociale zekerheid

800

Fiscale aspecten met betrekking tot de tewerkstelling van een student

801

Hoofdstuk VII.

De erkende leerovereenkomst

803

De leerovereenkomst

804

Bezoldiging en diverse voordelen

812

Arbeidsreglementering

817

De leerling en de sociale zekerheid

818

Hoofdstuk VIII.

De industriële leerovereenkomst

819

De industriële leerovereenkomst

821

Schorsing en verlenging van de overeenkomst

826

Beëindiging van de overeenkomst

827

Uitkering voor de jongere en toepasselijke wetgeving

832

Organisatie van de leerovereenkomst

834

Controlerende instellingen

835

De industriële leerling en de sociale zekerheid

836

Hoofdstuk IX.

XVI

763

De overeenkomst voor beroepsopleiding in de onderneming

837

Vlaams Gewest - Individuele beroepsopleiding(IBO) 1. Doel van de IBO 2. Bedoelde werkgevers en kandidaat-stagiairs 3. De IBO-overeenkomst 4. Sluiten van een arbeidsovereenkomst na de IBO-overeenkomst

838 838 839 840 847

Waals Gewest - 'Plan de formation-insertion' 1. Doel van het 'Plan formation-insertion' (PFI) 2. Bedoelde werkgevers 3. Kandidaat-stagiairs 4. De overeenkomst opleiding-inschakeling (PFI)

850 850 851 852 853


ALGEMENE INHOUD

5. Sluiten van een arbeidsovereenkomst na de overeenkomst opleiding-inschakeling 6. Tewerkstellingsvolume tijdens de duur van de overeenkomst na de opleidingsovereenkomst

870 874

Brussels Hoofdstedelijk Gewest - Individuele beroepsopleiding in de onderneming (FPI) 1. Doel van de individuele beroepsopleiding in de onderneming 2. Werkgevers en kandidaat-stagiairs 3. De overeenkomst opleidingsplan 4. Sluiten van een arbeidsovereenkomst na de opleidingsovereenkomst

877 877 878 879 885

Samenvattende tabel - De individuele beroepsopleiding in de onderneming

887

Hoofdstuk X. Hoofdstuk XI.

De beroepsinlevingsovereenkomst Tijdelijke arbeid en uitzendarbeid

887 895

Toepassing en duur van de overeenkomst 1. Tijdelijke vervanging vaste werknemer waarvan overeenkomst werd geschorst of beëindigd 2. Tegemoetkoming aan een tijdelijke vermeerdering van werk 3. Voor de uitvoering van uitzonderlijke arbeid 4. Samenvatting: gevallen waarin tijdelijke en uitzendarbeid toegelaten zijn – Duur arbeidsovereenkomst

896

Procedures voor de toelating 1. Overeenkomst voor uitvoering tijdelijke arbeid 2. Arbeidsovereenkomst voor uitzendarbeid

901 901 905

De overeenkomst voor tijdelijke arbeid 1. Aard van de overeenkomst 2. Proefbeding 3. Beëindiging van de overeenkomst

907 908 910 911

De overeenkomst voor uitzendarbeid 1. Uitzendarbeider en uitzendbureau 2. De uitzendkracht en de gebruiker 3. Het uitzendbureau en de gebruiker

915 916 923 924

Ter beschikking stellen van werknemers aan gebruikers 1. Principes 2. Uitzonderingen

925 925 926

Hoofdstuk XII.

De startbaanovereenkomst

897 898 899 900

930

Bedoelde werkgevers 1. Principes en definities 2. Berekening van het personeelsbestand op 30 juni

931 931 933

Quotum van de verplichte aanwervingen 1. Algemeen 2. Bepaling van het te realiseren tewerkstellingsquotum in de onderneming (VTE-breuk) 3. Bepalen van het aantal jongeren met een SBO in het lopende kwartaal 4. Vrijstelling van de aanwervings-/tewerkstellingsverplichting 5. Sanctie wanneer de aanwervings-/tewerkstellingsplicht niet wordt nageleefd

934 934 937 939 942 957

Bedoelde werknemers

958

De startbaanovereenkomst (SBO) 1. Soorten overeenkomsten die de hoedanigheid van SBO kunnen hebben 2. Een schriftelijke startbaanovereenkomst 3. Een administratieve formaliteit: de startbaankaart 4. Duur van de SBO en eventuele verlenging(en) ervan 5. Uitvoering van de startbaanovereenkomst 6. Einde van de startbaanovereenkomst

964 965 970 971 972 975 978

Vermindering van de werkgeversbijdragen aan de sociale zekerheid

980


XVII

ALGEMENE INHOUD

Hoofdstuk XIII.

Thuiswerk en telewerk

981

De arbeidsovereenkomst voor de tewerkstelling van huisarbeiders 1. Verplicht opstellen van een schriftelijke overeenkomst 2. Specifieke regels voor bepaalde gevallen van schorsing van de overeenkomst 3. Beëindiging van de overeenkomst 4. Arbeidsreglementeringen De onderneming en het telewerk (CAO nr. 85) 1. Definitie van telewerk 2. Bedoelde werknemers en werkgevers 3. Toepassingsvoorwaarden van het telewerk 4. Gelijke behandeling voor telewerkers en gewone werknemers 5. Inlichting en raadpleging van de werknemersvertegenwoordigers 6. Statuut van de telewerker en advies nr. 1528 van de NAR DEEL 3.

II.

997 998 999 1000 1006 1007 1008

Arbeidsreglementering

Hoofdstuk I. I.

981 984 987 991 992

Arbeidsduur

1009

Arbeidsduur: wettelijke referenties

1009

Algemene bepalingen

XVIII

1009

Het begrip arbeidsduur

1010

Bedoelde werknemers

1011

De minimumlimieten van de arbeidsduur 1. Minimumduur van minstens 3 uur per prestatie 2. Minimum wekelijkse arbeidstijd van 1/3 van een voltijdse baan 3. Minimumlimiet van 6 uur per dag voor werknemers die 's nachts werken

1012 1013 1014 1015

De maximumlimieten van de arbeidsduur 1. Per dag 2. Per week 3. Voor sommige activiteiten die 's nachts worden uitgeoefend

1016 1017 1018 1019

De kwestie van de arbeidsduurvermindering

1020

De afwijkingen van de normale grenzen van de arbeidsduur

1021

Samenvattende tabel – Overschrijding van de normale arbeidsduur

1022

Recuperatie van de overschrijdingen van de normale limieten 1. Algemene regeling 2. Bijzondere regeling 3. Hoe de uren overschrijding bepalen? 4. Richtlijnen voor de recuperatie 5. Tijdstip waarop het overloon uitbetaald wordt 6. Invloed van inhaalrust op de overeenkomst 7. Mogelijkheid voor de werknemer om af te zien van het inhalen van sommige overuren

1023 1023 1024 1025 1028 1029 1030

De toekenning van overloon 1. Principes 2. Nog enkele bijzonderheden 3. Berekeningswijze van het overloon 4. Praktische toepassingen 5. Afwijkende regeling inzake betaling van overloon 6. Betaling van het overloon 7. Omzetting van overloon in inhaalrust

1035 1036 1038 1039 1040 1041 1042 1043

Pauzetijden

1044

Rustpauzes tussen het beëindigen en het hervatten van het werk

1045

Arbeidsduur voor jeugdige werknemers (jonger dan 18 jaar)

1047

1032


ALGEMENE INHOUD

III.

IV.

V.

Bijzondere bepalingen voor deeltijdse arbeid

1051

Begrip deeltijdse arbeid

1051

Overschrijding van het deeltijdse uurrooster

1052

De flexibele arbeidsregeling

1053

Algemene voorstelling

1053

Toepassingsvoorwaarden

1054

Naleven gemiddelde wekelijkse arbeidsduur

1057

Flexibiliteit en overuren

1059

Uitbetaling loon

1062

Wijziging arbeidsreglement en mededeling aan arbeiders

1064

Invoering nieuwe arbeidsregelingen in ondernemingen

1067

Principes

1067

Bedoelde werkgevers en werknemers

1068

Toegelaten afwijkingen 1. Afwijkingen op de arbeidsduur 2. Afwijkingen op het verbod tot zondagsarbeid 3. Afwijkingen op het verbod tot nachtarbeid 4. Afwijkingen op de wetgeving op de feestdagen 5. Afwijkingen in de bouwsector 6. Algemene opmerking

1070 1071 1073 1075 1077 1079 1081

Gevolgen van de invoering van een nieuwe arbeidsregeling 1. Loon 2. Arbeidsreglement

1082 1083 1090

Procedure 1. Voorafgaande bekendmaking 2. Onderhandeling

1091 1092 1093

Bijlage

1098

Hoofdstuk II.

Zondagsrust

1099

Principes

1099

Afwijkingen 1. Afwijkingen in alle ondernemingen zonder beperking 2. Afwijkingen voor bepaalde sectoren of ondernemingen zonder enige beperking 3. Afwijkingen in de distributiesector 4. Beperkte afwijkingen 5. Afwijking voor jeugdige werknemers (− 18 jaar)

1101 1102 1103 1104 1108 1110

Arbeidsvoorwaarden 1. De inhaalrust 2. Het loon

1114 1114 1115

Hoofdstuk III.

Nachtarbeid

1116

Bedoelde werknemers en werkgevers

1117

Afwijkingen op het verbod 1. Wettelijk bepaalde uitzonderingen 2. Uitzonderingen bepaald bij KB 3. Uitzonderingen op basis van een overeenkomst

1118 1119 1120 1121

Invoering van een arbeidsregeling met nachtarbeid

1122

Begeleidende maatregelen bij invoering nachtarbeid

1126

Werknemers in een nachtregeling

1127

Wat met bestaande nachtregelingen?

1130


XIX

ALGEMENE INHOUD

Arbeidsduur voor werknemers in een nachtregeling

1132

Nachtarbeid voor jongeren (− 18 jaar)

1138

Enkele bijzonderheden 1. Slapende wacht 2. Het loon voor nachtarbeid

1139 1140 1141

Ploegenarbeid 's nachts (CAO nr. 46) 1. Bedoelde werkgevers en werknemers 2. Richtlijnen voor de toekenning 3. Procedure voor de overgang naar een arbeidsregeling bedoeld onder CAO nr. 46 4. Mogelijkheden overgang naar een andere regeling 5. Vervoer 6. Financiële tegemoetkoming 7. Rustpauzes en arbeidsduur

1142 1143 1144 1150 1151 1159 1160 1161

Hoofdstuk IV.

Feestdagen

1165

Algemeen principe

1165

Vervanging van feestdagen die samenvallen met een dag waarop niet wordt gewerkt 1. Algemeen 2. Bijzondere gevallen

1171 1171 1173

Arbeid op een feestdag en toekenning van inhaalrust

1180

Het loon van de feestdag (van een vervangingsdag of van een dag inhaalrust)

1183

Feestdagen bij schorsing van de overeenkomst

1185

Feestdagen bij beëindiging van de overeenkomst

1188

Hoofdstuk V.

Omstandigheidsverlof (‘kort verzuim’)

Omstandigheidsverlof, maar geen adoptieverlof 1. Motief en duur van de afwezigheid 2. Richtlijnen voor de toekenning 3. Uitbetaling van de dagen kort verzuim 4. Bescherming tegen ontslag in geval van geboorteverlof

1191 1192 1192 1203 1206 1208

Het adoptieverlof Verlof voor pleegzorgen Hoofdstuk VI.

Verlof om dwingende redenen

1222

Principe

1222

Algemene kenmerken

1223

Weerslag op de arbeidsduur

1228

Op sociaal vlak

1229

Hoofdstuk VII.

XX

1215

De thematische verloven

1230

Recht op loopbaanonderbreking om een persoon bij te staan met palliatieve verzorging

1231

Recht op loopbaanonderbreking om een zwaar ziek gezins- of familielid bij te staan of te verzorgen

1241

Recht op loopbaanonderbreking wegens ouderschapsverlof

1252

Samenvatting van de “thematische verloven” (van kracht op 1 februari 2012)

1263

Ouderschapsverlof op basis van de CAO nr. 64 1. Principes 2. Begunstigden van het verlof 3. Vereiste voorwaarden voor de uitoefening van dit recht 4. Schriftelijke kennisgeving 5. Toepassing van het ouderschapsverlof

1264 1264 1266 1267 1270 1271


ALGEMENE INHOUD

6. Geen toekenning van een vervangingsinkomen 7. Verbod tot cumulatie 8. Ontslagbescherming 9. Hervatting arbeid in de onderneming 10. Slotopmerkingen Hoofdstuk VIII. I.

Het tijdskrediet

Het tijdskrediet: wettelijke referenties

II.

Oorsprong en doel van het tijdskrediet

III.

Werknemers en werkgevers waarvoor het stelsel van tijdskrediet geldt Werknemers en werkgevers waarvoor het stelsel van tijdskrediet geldt

IV.

V.

De 3 regelingen waarin CAO nr. 77bis voorziet

VII. VIII.

IX.

1282 1282 1282 1285 1285 1287

Het recht op tijdskrediet (in de enge zin)

1287

Het recht op de vermindering van de loopbaan met 1/5

1294

Het recht om de arbeid te verminderen voor werknemers van 50 jaar en ouder 1. Om het recht op een vermindering met 1/5 te genieten 2. Om het recht op een vermindering van de prestaties tot een halftijdse baan te genieten

1301 1302

Gemeenschappelijke bepalingen voor de 3 stelsels 1. Berekening van de tewerkstellingstermijn van 12 maanden 2. Voorwaarde van tewerkstelling en verlenging van het tijdskrediet

1309 1309 1311

Overgang van een formule van tijdskrediet naar een andere 1. Overgang van een formule van tijdskrediet (in de strikte zin) naar een vermindering van de loopbaan met 1/5 (en omgekeerd) 2. Overgang van een formule van tijdskrediet (in de strikte zin) naar een stelsel van prestatievermindering dat specifiek geldt voor de categorie van werknemers van 50 jaar en ouder (en omgekeerd) 3. Overgang van een formule van vermindering van de prestaties met 1/5 vóór de leeftijd van 50 jaar naar een formule van vermindering van de prestaties die specifiek geldt voor de categorie van werknemers van 50 jaar en ouder

1312

Wijze van uitoefening van het recht op tijdskrediet

VI.

1274 1275 1276 1280 1281

1303

1313 1314 1315 1316

Akkoord van de werkgever in ondernemingen van 10 werknemers of minder

1317

Procedure voor het indienen van de aanvraag

1318

Uitstel of intrekking van het uitoefenen van het recht 1. Het algemene uitstel van het uitoefenen van het recht 2. Het specifieke uitstel voor bepaalde werknemers van 55 jaar of ouder 3. Het intrekken of het wijzigen van de uitoefening van het recht (= het terugroepen van de werknemer)

1319 1320 1321

De organisatieregels van het tijdskrediet

1322 1323

Beperking van gelijktijdige afwezigheden

1324

Voorkeur- en planningsmechanisme

1330

Afwezigheid van vervangingsplicht bij tijdskrediet Toekenning van onderbrekingsuitkeringen

1331 1332

Voor de rechthebbenden van een tijdskrediet in de strikte zin of een veralgemeende vermindering met 1/5

1333

Voor de oudere werknemers die recht hebben op een “tijdskrediet eindeloopbaan”

1337

Modaliteiten voor de toekenning van de uitkeringen


1342

XXI

ALGEMENE INHOUD

X.

Waarborgen voor het uitoefenen van het recht op tijdskrediet

XI.

1346

Behoud van de functie

1347

Bijzondere ontslagbescherming

1348

Werkhervatting vóór de datum van de voorziene beëindiging van het tijdskrediet

1353

XII.

Aspecten betreffende de sociale zekerheid

1354

XIII.

Samenvattende tabel op 1 januari 2012

1355

Hoofdstuk IX.

II. III.

IV.

V.

1356

Wie komt in aanmerking?

1357

Opleidingen die recht geven op betaald educatief verlof

1358

Duur van het betaalde educatief verlof 1. Voor voltijdse werknemers 2. Voor deeltijdse werknemers

1361 1361 1362

Opnemen en plannen van educatief verlof

1367

Verplichtingen van de werknemer

1371

Het loon voor het educatief verlof 1. Voor voltijdse werknemers 2. Voor deeltijdse werknemers

1376 1376 1377

Verlies van het recht op educatief verlof (bv. opgave, veelvuldige afwezigheid, mislukking)

1378

Ontslagbescherming

1379

Terugbetaling van loon

1382

Hoofdstuk X. I.

Het betaald educatief verlof

Het loon en diverse uitkeringen

Het begrip loon

1387 1387

Vaststellen van het loon Uitbetaling en bescherming van het loon Munt waarin betaald wordt

1396

Manier waarop betaald wordt

1397

Tijdstip waarop betaald wordt

1400

Afrekening en kwijting van de rekening

1405

Het voorrecht van de werknemers op het loon

1407

Voordelen in natura

1408

Het principe van de betaling in natura

1409

Waarde van de voordelen in natura

1413

Toekenning van voordelen in natura bij schorsing van de overeenkomst

1416

Voordelen van alle aard & vergoedingen voor beroepsuitgaven Voordelen van alle aard 1. Kosteloze beschikking over een woonruimte (huis, appartement) 2. Verwarming, elektriciteit en andere lasten 3. Kosteloze maaltijd of maaltijd tegen verlaagde prijzen 4. Lening tegen lage rentevoet 5. Privégebruik van een firmawagen 6. Terbeschikkingstelling voor privégebruik van een pc en/of een internetaansluiting en -abonnement

XXII

1395

1417 1417 1419 1421 1422 1423 1424 1428


ALGEMENE INHOUD

VI.

7. Tegemoetkoming van de werkgever in de aankoop van een ‘PC privé’ door de werknemer 8. Terbeschikkingstelling van een gsm voor privégebruik

1431 1435

Niet-belastbare sociale voordelen 1. Op sociaal vlak 2. Op fiscaal vlak

1438 1439 1440

Vergoedingen voor beroepsuitgaven

1443

Toekenning van niet-recurrente resultaatsgebonden voordelen (CAO nr. 90)

1446

Samenvatting van de sociale en fiscale aspecten van bepaalde voordelen, vergoedingen, premies en uitkeringen

1447

Inhoudingen op het loon

VII.

VIII.

Toegelaten inhoudingen

1448

Berekening en grenzen van de inhoudingen

1449

Loonbeslag en -overdracht

1450

Het begrip uitvoerend beslag

1451

Het begrip loonoverdracht

1453

Sommen die vatbaar zijn voor beslag of overdracht

1455

De voor beslag of overdracht vatbare delen 1. Algemene principes 2. Vermindering van de delen voor kinderen ten laste 3. Berekeningsmodaliteiten 4. Vergoedingen en bijzondere gevallen

1459 1459 1461 1468 1471

Samenloop tussen overdracht en beslag

1475

De traceerbaarheid van de bezoldigingen gestort op een zichtrekening

1479

De collectieve schuldenregeling

1483

Vervoerskosten woon-werkverkeer

1487

Gebruik van het openbaar vervoer 1. Verplicht karakter van de werkgeverstegemoetkoming 2. Bedrag van de tegemoetkoming 3. Tijdstip van terugbetaling 4. Richtlijnen voor de terugbetaling 5. Afwijkingen naargelang de sector 6. Sociale en fiscale aspecten van de tegemoetkoming

1487 1487 1489 1493 1494 1497 1498

Gebruik van gemeenschappelijk georganiseerd vervoer (GGV) of carpooling door de werkgever georganiseerd

1504

Gebruik van privé- of bedrijfswagen

1508

Woon-werkverkeer per fiets

1513

Samenvatting van de fiscale vrijstelling toegekend aan de werknemer

1514

Plannen voor het beheer van de mobiliteit

1515

Hoofdstuk XI. I.

1448

Het conventioneel brugpensioen of werkloosheid met bedrijfstoeslag

1516

Reglementering vanaf 1 januari 2008

1517

Bedoelde werknemers

1518

Voorwaarden voor brugpensioen 1. Ontslag van de werknemer 2. Er bestaat een collectieve arbeidsovereenkomst 3. Leeftijdsvoorwaarde en loopbaanvereiste (vanaf 1 januari 2012) 4. Berekenen van de jaren beroepsloopbaan 5. Toelaatbaarheidsvoorwaarden voor de werkloosheidsuitkeringen

1519 1519 1523 1524 1536 1537


XXIII

ALGEMENE INHOUD

II.

III.

IV.

V.

6. Inschrijving in een tewerkstellingscel (= bijzonderheid)

1538

De vervanging van de bruggepensioneerde in de onderneming

1539

Onderneming in moeilijkheden of in herstructurering 1. Begrip ‘onderneming in moeilijkheden of in herstructurering’ 2. Erkenningsprocedure 3. Bijzondere bepalingen die afwijken van de algemene regeling

1545 1546 1548 1549

Het inkomen van de bruggepensioneerde (CAO 17) Werkloosheidsuitkeringen en de brugpensioenvergoeding

1554

Sociale en fiscale afhoudingen

1562

Het activerend beleid bij herstructureringen

1564

Toepassingsgebied 1. Bedoelde werkgevers 2. Bedoelde werknemers

1565 1565 1566

Indiening van een erkenningsaanvraag

1567

Oprichting van een tewerkstellingscel

1568

Bepalingen die afwijken van het algemene stelsel

1569

Statuut van de bruggepensioneerde

1574

Verbod tot cumulatie met andere vergoedingen

1575

Toegelaten werkzaamheden

1576

Uitoefenen van een activiteit buiten de toegestane grenzen

1580

Hervatten van een beroepsactiviteit – CAO nr. 17tricies

1581

Arbeidsongeschiktheid van niet-professionele aard

1583

Arbeidsongeschiktheid van professionele aard

1584

Weerslag op het rustpensioen

1585

Duur van het behoud van het statuut van bruggepensioneerd werknemer

1586

Opmerking met betrekking tot het halftijds brugpensioen

Hoofdstuk XII.

XXIV

1554

Tewerkstelling van buitenlandse werknemers

1587 1588

Toegang van buitenlanders tot het Belgische grondgebied 1. Onderdanen van een EER-lidstaat 2. Niet EER-onderdanen

1589 1590 1593

De tewerkstelling in België 1. Algemene principes 2. Vrijstellingen van de verplichting een arbeidsvergunning en een arbeidskaart te verkrijgen

1596 1597

Arbeidsvergunning 1. Principes 2. Toekenningsvoorwaarden 3. Procedure voor het verkrijgen van een arbeidsvergunning

1600 1600 1601 1608

De arbeidskaarten 1. Principes 2. De arbeidskaart A 3. De arbeidskaart B 4. De arbeidskaart C 5. Samenvattende tabel 6. Bijzondere bepalingen 7. Procedure voor de aanvraag van de arbeidskaart 8. De hernieuwing van de aanvraag van de kaart

1609 1609 1610 1612 1615 1617 1618 1619 1621

Meedelen van het vervroegde einde van de arbeidsovereenkomst

1622

1599


ALGEMENE INHOUD

Weigering en intrekking van de arbeidsvergunning en de arbeidskaart

1623

Beroep

1624

Sancties

1625

Reglementering toepasselijk op de arbeidsbetrekkingen in geval van detachering in België (gedetacheerde werknemers) 1. Bepalen van de wet die van toepassing is 2. Bepalingen die minstens moeten worden gerespecteerd: wet van 5 maart 2002 3. ‘Limosa’-meldingsplicht 4. Vrijstelling van het opmaken en bijhouden van bepaalde sociale documenten

1626 1627 1629 1633 1643

Hoofdstuk XIII.

II.

III.

IV.

1646

Wetgeving toepasselijk op de arbeidsovereenkomst 1. Behoud van de bestaande arbeidsovereenkomst 2. Opschorting van de bestaande overeenkomst en afsluiting van een detacheringsovereenkomst 3. Beëindiging van de overeenkomst en sluiting van een nieuwe

1649 1650

Opstellen van een schriftelijk document voor de detachering

1651

Arbeidsvoorwaarden

1652

Wettelijke bepalingen van dwingend recht

1653

Geschillenbeslechting

1654

Sociale bescherming

1655

Hoofdstuk XIV. I.

De detachering van Belgische werknemers in het buitenland

De verplichte sociale documenten

Het personeelsregister

1647 1648

1656 1656

Opmaken van een personeelsregister 1. Tewerkstelling op één enkele arbeidsplaats 2. Tewerkstelling op meerdere arbeidsplaatsen

1657 1658 1664

Bewaren van het (algemeen en speciaal) personeelsregister

1669

Het aanwezigheidsregister en het register voor werktijdregeling

1670

De individuele rekening en de loonafrekening

1671

Begrip “individuele rekening”

1672

Het bijhouden en de plaats van het bijhouden van de individuele rekening

1674

Verplichte vermeldingen op de loonafrekening en op de individuele rekening

1675

De overhandiging van een kopie van de individuele rekening aan de werknemer

1680

Bewaring van de individuele rekening van de werknemer

1681

De loonafrekening

1682

Bijzondere prestatiestaten 1. De prestatiestaten en de toepassing van de reglementering op de overuren 2. Prestatiestaat bij een flexibele arbeidsregeling

1685 1686 1690

Het arbeidsreglement

1695

Verplichtend karakter van het arbeidsreglement

1695

Nut van het arbeidsreglement

1696

Inhoud van het arbeidsreglement

1697

Opstellen van het arbeidsreglement

1700

Mededeling aan de werknemers en aan de Inspectie der sociale wetten

1704

De sociale identiteitskaart


1708

XXV

ALGEMENE INHOUD

V. VI.

VII.

Het valideringsboek De ‘onmiddellijke aangifte van tewerkstelling’ (Dimona) Wat is een ‘onmiddellijke aangifte van tewerkstelling’ (Dimona)?

1719

Bedoelde werkgevers

1720

Bedoelde werknemers

1721

Inhoud van de Dimona 1. Bij de aanwerving van elke nieuwe werknemer (= aangifte in dienst) 2. Bij elk vertrek van een werknemer (= aangifte van vertrek)

1723 1724 1730

Ontvangstbericht van de Dimona en toekenning van een Dimona-nummer

1731

Rechtzettingen en/of annuleringen

1733

Richtlijnen voor de overdracht van de Dimona

1734

Raadpleging en toegang tot het Extranet van de sociale zekerheid

1735

(Burgerlijke, strafrechtelijke en administratieve) sancties

1736

Elektronisch versturen en opslaan van bepaalde sociale documenten

Hoofdstuk XV.

Het taalgebruik in de ondernemingen

1739 1744

Vlaams Gewest

1745

Waals Gewest

1750

Andere gewesten. “Brussel-Hoofdstad” – Faciliteitengemeenten – Duits Gewest

1754

Algemene opmerkingen voor alle gewesten

1760

Hoofdstuk XVI. op het werk

De bescherming tegen geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag 1761

Werkgevers, werknemers en andere betrokken personen

1762

Voorafgaande definities

1763

Preventiebeleid 1. Risicoanalyse en preventiemaatregelen 2. Informeren van het personeel en recht op opleiding 3. Aanduiden van een gespecialiseerde preventieadviseur (en een vertrouwenspersoon) 4. Sancties wegens gebrek aan een preventiebeleid

1767 1768 1771

Onderzoek van een klacht en mogelijke sancties 1. Mogelijke rechtsmiddelen 2. Sanctie(s) tegen de dader van de feiten 3. Sanctie wegens onrechtmatig gebruik van de klachtenprocedure

1780 1780 1785 1788

Bescherming van de werknemer en de getuigen

1789

Informatie en toegang tot de documenten

1795

Hoofdstuk XVII.

XXVI

1718

Bescherming van het privéleven op het werk

1773 1779

1796

Bescherming van het privéleven: basisprincipe

1796

Geheim van de elektronische communicatie

1798

Controle van de elektronische communicatiegegevens (CAO nr. 81) of controle van internetgebruik en e-mail 1. Doel van de CAO nr. 81 2. Modaliteiten voor de controle van de elektronische communicatiegegevens 3. Individualisering van de elektronische communicatiegegevens

1802 1803 1806 1812

Eventuele gevolgen verbonden aan de controle van de communicatiemiddelen

1815

Het gebruik van de nieuwe technologieën reglementeren

1819


ALGEMENE INHOUD

Hoofdstuk XVIII.

II.

III.

1820

Conventionele overdracht van de onderneming 1. Toepassingsgebied 2. Inlichten en raadplegen van de werknemersvertegenwoordigers 3. Behoud van de overeenkomst en de arbeidsvoorwaarden 4. Bijzonderheden 5. Bescherming tegen ontslag 6. Hoofdelijke aansprakelijkheid van de vervreemder-verkrijger

1821 1821 1826 1827 1831 1833 1834

Gerechtelijke reorganisatie en overdracht van onderneming

1835

Overname van activa na faillissement

1840

Tussenkomst van het Fonds voor Sluiting: overbruggingsuitkering

1844

Hoofdstuk XIX. I.

Overdracht of afstand van onderneming

Collectief ontslag

Inlichting en raadpleging van de werknemersvertegenwoordigers

1850 1851

Begrip collectief ontslag

1851

Bedoelde ondernemingen

1854

Procedure van raadpleging van de werknemersvertegenwoordigers 1. Inlichting - raadpleging 2. Betekeningen aan de dienst voor arbeidsbemiddeling en beroepsopleiding (VDAB – Actiris – FOREm) en de federale overheid

1857 1857 1859

Betekening van het voornemen van ontslag en wachttermijn 1. Officiële betekeningen 2. Wachttermijn alvorens over te gaan tot het collectief ontslag

1860 1860 1863

Betwisting van de procedure van inlichting en raadpleging

1865

Bescherming van de ontslagen werknemers 1. Bedoelde werknemers en referentieperiodes 2. Toepassing van de bescherming 3. Aard van de bescherming

1866 1867 1870 1872

Toekenning van een vergoeding wegens collectief ontslag

1875

Begrip collectief ontslag

1876

Bedoelde ondernemingen (minstens 20 werknemers)

1877

Werknemers die recht hebben op de vergoeding

1878

Bedrag van de vergoeding

1880

Duur van de vergoeding

1887

Niet-toegestane cumulatie

1888

Het activerend beleid bij collectief ontslag

1889

Bedoelde werkgevers

1890

Bedoelde werknemers

1891

Kennisgeving van de aankondiging van het collectief ontslag

1892

Oprichting van een tewerkstellingscel 1. Verplicht of facultatief karakter 2. De tewerkstellingscel en de diverse aspecten 3. Alternatieven voor de oprichting van een interne tewerkstellingscel

1893 1894 1895 1899

Inschrijving van de werknemer bij de tewerkstellingscel 1. Verplicht karakter van de inschrijving 2. Inschrijvingsprocedure 3. Duur van inschrijving in de cel 4. Afgifte van een verminderingskaart herstructureringen

1902 1902 1903 1908 1909


XXVII

ALGEMENE INHOUD

Betaling van een inschakelingsvergoeding 1. Wijze van berekening en betaling 2. Inschakelingsvergoeding en opzeggingsvergoeding 3. Samenvattende tabel – Beëindiging van de overeenkomst in het kader van de herstructurering

1917

Slotopmerkingen

1918

Hoofdstuk XX. I.

II.

1920

Begrippen onderneming en sluiting van onderneming 1. Bedoelde ondernemingen en werknemers 2. Notie van sluiting van onderneming

1920 1921 1923

Verplichting voor de werkgever om informatie te geven 1. Voorafgaande informatie aan de werknemers en bepaalde overheden 2. Informatie te verstrekken aan het Sluitingsfonds

1930 1931 1932

Betaling van een sluitingsvergoeding 1. Toekenningsvoorwaarden 2. Bedrag van de sluitingsvergoeding 3. Betalingstermijn 4. Cumulatie van de sluitingsvergoeding met andere vergoedingen

1935 1936 1939 1940 1941

Rol en waarborgende tussenkomst van het Fonds voor de sluiting van ondernemingen

1942

Waarborgende tussenkomsten van het Sluitingsfonds 1. Sluitingsvergoeding 2. Lonen, vergoedingen en voordelen 3. Overbruggingsvergoeding 4. Tegemoetkoming bij overmacht 5. Bijkomende vergoedingen verschuldigd aan sommige beschermde werknemers 6. Brugpensioenvergoeding 7. Tijdelijke werkloosheid

1943 1944 1945 1949 1950 1951 1952 1953

Opmerking: Transnationale situaties

1954

Aanvraagprocedure en betaling van tegemoetkomingen van het Fonds

1955

Terugbetaling van betaalde sommen

1956

Sociale zekerheid Bijdrageplicht

1957

Bijdrageplicht: inleiding

1957

Toepassing van de sociale zekerheid

XXVIII

1942

Rol van het Fonds voor de sluiting van ondernemingen (FSO)

Hoofdstuk I.

II.

1919

Sluiting van onderneming

DEEL 4.

I.

Sluiting van onderneming

1911 1912 1913

1959

Territorialiteitsprincipe 1. Algemeen principe 2. Detachering in het buitenland

1959 1959 1960

Dienst voor overzeese sociale zekerheid (DOSZ)

1969

Bedoelde werknemers en werkgevers

1971

Uitbreidingen van de bijdrageplicht

1975

Beperkingen in de bijdrageplicht

1988

Uitsluitingen

1996

Uitzonderlijk uitsluitingsgeval: studenten

2004


ALGEMENE INHOUD

III.

Verplichtingen van de werkgever

2011

Inschrijving bij de RSZ

2012

Aangifte per kwartaal

2013

Betaling van de bijdragen

2015

Aangifte van stopzetting van de activiteit

2016

Formaliteiten verbonden aan de toekenning van de uitkeringen

2017

Hoofdstuk II.

De sociale bijdragen

2018

I.

De sociale bijdragen: wettelijke referenties

2018

II.

Berekeningsbasis van de sociale bijdragen

2018

Lonen waarop sociale bijdragen moeten worden betaald

2018

Het bijzondere geval van de maaltijdcheques 1. Toekenning bij collectieve of individuele geschreven overeenkomst 2. Toekenning van één maaltijdcheque per arbeidsdag die de werknemer effectief heeft gepresteerd 3. Maximale tegemoetkoming van de werkgever: 5,91 € 4. Minimale tegemoetkoming van de werknemer: 1,09 € 5. Beperkte geldigheid en verplichte gegevens 6. Maaltijdcheques op naam 7. Bijkomende voorwaarden voor elektronische maaltijdcheques 8. Laatste nuttige bijzonderheden

2022 2023

Het bijzondere geval van de anciënniteitspremies

2036

Geen bijdrageplicht voor de liberaliteiten

2037

Geen bijdrageplicht voor terugbetaling van beroepskosten

2038

Vervangingsinkomens

2039

Richtlijnen voor bepaalde categorieën werknemers

2040

2024 2028 2029 2030 2031 2032 2033

III.

De gewone sociale bijdragen

2044

IV.

De werkbonus (of vermindering van persoonlijke bijdragen op de lage lonen)

2046

Welke werknemers?

2047

Berekeningswijze van de vermindering 1. Stap 1: Bepalen van het referentiemaandloon (= factor ”S”) 2. Stap 2: Berekening van het basisbedrag van de vermindering (= factor “R”) 3. Stap 3: Aanpassing van het bedrag van de effectief toegekende vermindering (= factor “P”)

2048 2049 2053

Verrekening van de vermindering van de persoonlijke bijdragen

2058

Tijdstip van berekening

2059

2055

V. Vermindering van de persoonlijke sociale bijdragen voor een werknemer die het slachtoffer is van een herstructurering

2060

VI.

2065

Bijzondere sociale bijdragen Bijdrage op het dubbele vakantiegeld (ten laste van de werknemer)

2066

De Bijzondere socialezekerheidsbijdrage (BSZ) (ten laste van de werknemer) 1. Principes 2. Bedoelde werknemers 3. Bedrag bijzondere socialezekerheidsbijdrage

2067 2068 2069 2070

Bijdrage voor het “Fonds voor sluiting van ondernemingen” (FSO) 1. Basisbijdragen 2. Bijzondere bijdrage

2073 2074 2080


XXIX

ALGEMENE INHOUD

Werkgeversbijdrage op het dubbele vakantiegeld (1,6 %)

2085

Specifieke bijdrage voor de arbeidsongevallen

2093

Werkgeversbijdrage voor een Fonds voor bestaanszekerheid

2094

Bijdrage voor het Asbestfonds

2095

Loonmatigingsbijdrage (KB nr. 278 en nr. 401) 1. Loonmatiging (KB nr. 278) 2. Loonmatigingsbijdrage sinds 1987

2096 2096 2097

Bijdrage Tewerkstellingsfonds ten gunste van risicogroepen (0,10 % in 2011 en in 2012) 1. Algemene principes 2. Het afsluiten van de overeenkomst 3. Bedrag en storting van de bijdrage

2101 2101 2105 2107

Bijzondere bijdrage voor het stelsel van de tijdelijke werkloosheid

2108

Bijdrage ter financiering van het begeleidingsplan voor werklozen en hun actieve opvolging

2113

Bijdrage ter bevordering van initiatieven inzake kinderopvang

2114

Jaarlijkse responsabiliseringsbijdrage wegens economische werkloosheid

2117

Aanvullende werkgeversbijdrage voor de financiering van het betaald educatief verlof

2122

Solidariteitsbijdrage op de betaling van verkeersboetes

2126

CO2-bijdrage voor het privégebruik van een bedrijfsvoertuig

2127

Bijdragen en inhoudingen op het conventioneel en halftijds brugpensioen (toestand vanaf 1 april 2010) 1. Bedoelde vergoedingen 2. Werkgeversbijdragen 3. Inhouding ten laste van de bruggepensioneerde 4. Werkhervatting 5. Betaling van de werkgeversbijdrage en de inhouding 6. Administratieve formaliteiten 7. Samenvattende tabel - werkgeversbijdragen en inhoudingen op het brugpensioen (op 1 februari 2011) Bijdragen en inhoudingen op de aanvullende vergoedingen uitgekeerd in het kader van een pseudobrugpensioenstelsel (= ‘Canada Dry-brugpensioen’) Situatie van kracht vanaf 1 april 2010 1. Bedoelde uitkeringen en vergoedingen 2. Werkgeversbijdrage 3. Persoonlijke inhouding 4. Werkhervatting 5. Betaling van de werkgeversbijdrage en de inhouding 6. Administratieve formaliteiten 7. Samenvattende tabel - Werkgeversbijdragen en persoonlijke inhouding op de aanvullende uitkering (op 1 februari 2012) Bijzondere bijdragen op bepaalde aanvullende tijdskredietvergoedingen (situatie op 1 april 2010) 1. Bedoelde uitkeringen en vergoedingen 2. Toe te passen werkgeversbijdrage en persoonlijke inhouding 3. Administratieve formaliteiten 4. Samenvattende tabel - Bijdragen en inhoudingen op bepaalde aanvullende tijdskredietvergoedingen (op 1 februari 2012)

XXX

2133 2134 2135 2151 2160 2165 2169 2173

2174 2175 2177 2184 2188 2193 2195 2199 2200 2201 2203 2209 2210

Bijdrage op het pensioen en de aanvullende voordelen (3,55 %)

2211

Bijzondere bijdrage van 8,86 % op de stortingen met het oog op de toekenning van extralegale voordelen bij pensioen of vroegtijdig overlijden (bv. groepsverzekering)

2218

Bijdrage op wettelijke en buitenwettelijke pensioenen

2221


ALGEMENE INHOUD

Hoofdstuk III.

De herverdeling van de sociale lasten

2226

Bedoelde werkgevers

2227

Richtlijnen voor toepassing herverdeling 1. Terugbetaling van de bijdragen 2. Compenserende bijdrage 3. Samenvattende tabel m.b.t. herverdeling sociale lasten in 2012 4. Toepassing 5. Annulatie van de teruggave

2228 2228 2231 2233 2234 2235

Procedure

2236

Hoofdstuk IV. De vermindering van de werkgeversbijdragen aan de sociale zekerheid sinds 01 01 2004

2237

I.

2237

II.

III.

IV.

Algemene voorstelling van de hervorming Structurele lastenvermindering (= basisvermindering)

2243

Bedoelde werkgevers

2244

Bedoelde werknemers

2245

Forfaitair verminderingsbedrag 1. Bepalen van de categorie waartoe de werknemer behoort (1e fase) 2. Bepalen van het driemaandelijkse referteloon (factor S) (2e fase) 3. Bepalen van het basisbedrag van de vermindering (factor R) (3e fase) 4. Bepalen van het definitieve bedrag van de vermindering (factor Ps) (4e fase)

2246 2247 2248 2252 2253

Mogelijke cumulatie

2259

Formaliteiten

2260

Doelgroepvermindering “Oudere werknemers”

2261

Vermindering voor de werknemers van minstens 50 jaar 1. Bedoelde werkgevers 2. Bedoelde werknemers 3. Forfaitair bedrag van de vermindering 4. Duur van de vergoeding 5. Formaliteiten – Mogelijke cumulatie

2262 2262 2263 2264 2265 2266

Vermindering voor de werknemers van minstens 57 jaar 1. Bedoelde werkgevers en werknemers 2. Forfaitair bedrag van de vermindering 3. Duur van het voordeel 4. Formaliteit 5. Mogelijke cumulatie

2267 2267 2268 2269 2270 2271

Doelgroepvermindering “Langdurig werkzoekenden”

2272

Het Plan Activa 1. Bedoelde werkgevers 2. Bedoelde werknemers 3. Modaliteiten voor de aanwerving 4. Toegekende voordelen 5. Bijzonderheden in geval van opeenvolgende aanwervingen 6. Formaliteiten 7. Mogelijke cumulatie 8. Overgangsbepalingen

2273 2274 2275 2280 2281 2289 2290 2298 2299

Het doorstromingsprogramma (DSP) (door de VDAB WEB-Plus genoemd) 1. Bedoelde werkgevers 2. Bedoelde werknemers 3. Modaliteiten voor de aanwerving 4. Toegekende voordelen 5. Mogelijke cumulatie 6. Formaliteiten

2300 2301 2302 2303 2304 2308 2309


XXXI

ALGEMENE INHOUD

De SINE-banen (= sociale-inschakelingseconomie) 1. Bedoelde werkgevers 2. Bedoelde werknemer 3. Modaliteiten voor de aanwerving 4. Toegekende voordelen 5. Mogelijke cumulatie 6. Formaliteiten V.

VI.

Doelgroepvermindering “Eerste aanwervingen”

2320

Bedoelde werkgevers 1. Voor de aanwerving van een eerste werknemer 2. Voor de aanwerving van een tweede werknemer 3. Voor de aanwerving van een derde werknemer

2321 2322 2323 2324

Bedoelde werknemers

2325

Modaliteiten voor de aanwerving

2326

Forfaitaire verminderingsbedragen en toekenningsmodaliteiten

2327

Tegemoetkoming in de beheerskosten die verschuldigd zijn aan een sociaal secretariaat

2332

Mogelijke cumulatie

2333

Formaliteit

2334

Doelgroepvermindering “Jonge werknemers”

2335

De vermindering voor bepaalde jonge werknemers jonger dan 26 jaar 1. Bedoelde werkgevers 2. Jonge werknemers 3. Forfaitaire verminderingsbedragen 4. Bijzondere situatie en opeenvolgende aanwervingen 5. Mogelijke cumulatie 6. Formaliteiten: bekomen van een werkkaart 7. Activering van de werkloosheidsuitkeringen (“Activa Start”)

2336 2337 2338 2339 2342 2346 2347 2354

De vermindering voor de tewerkstelling van jongeren onder de 30 jaar met een laag loon 1. Bedoelde werkgevers 2. Bedoelde werknemers 3. Bedrag van de vermindering 4. Formaliteit 5. Mogelijke cumulatie

2358 2359 2360 2361 2362 2363

VII. Doelgroepvermindering voor de arbeidsduurvermindering tot minder dan 38 u/week en/of invoering van de 4-dagenweek

XXXII

2310 2311 2312 2313 2314 2318 2319

2364

Collectieve en vrijwillige arbeidsduurvermindering tot minder dan 38 u/week 1. Bedoelde werkgevers en werknemers 2. Algemene kenmerken 3. Forfaitair bedrag van de vermindering 4. Forfaitair bedrag van de vermindering voor bepaalde deeltijdse werknemers 5. Recuperatie van de vermindering 6. Mogelijke cumulatie 7. Formaliteiten

2365 2366 2367 2370 2374 2375 2376 2377

Vermindering van de bijdragen voor de arbeidsorganisatie over een vierdagenweek 1. Algemene kenmerken 2. Bedoelde werkgevers en werknemers 3. Forfaitair bedrag van de vermindering 4. Recuperatie van de forfaitaire vermindering 5. Mogelijke cumulatie 6. Formaliteiten 7. Overgangsbepalingen

2378 2379 2380 2381 2383 2384 2385 2386


ALGEMENE INHOUD

VIII. Doelgroepvermindering voor werknemers die het slachtoffer zijn van een herstructurering

IX. X.

Bedoelde werkgevers

2388

Bedoelde werknemers

2389

Forfaitair bedrag van de vermindering en toekenningsmodaliteiten

2390

Formaliteit – De verminderingskaart herstructureringen

2392

Mogelijke cumulatie

2393

Doelgroepvermindering voor mentors die de opvolging verzekeren van stages Doelgroepvermindering voor opleiders en begeleiders

Hoofdstuk V. I. II.

Andere verminderingen van de sociale bijdragen

Andere verminderingen van de sociale bijdragen: inleiding Sociale Maribel-vermindering – Ondernemingen van de non-profitsector

V.

VI.

II.

2395 2396 2396 2397 2398

Werknemers die in aanmerking komen

2399

Bedrag van de vermindering

2400

Voorwaarden en modaliteiten voor de toekenning van de vermindering

2401

Mogelijke cumulatie

2402 2403

Bedoelde werkgevers

2404

Werknemer die recht geeft op het voordeel

2405

Toegekend voordeel

2406

Procedure

2408

Vermindering voor de aanwerving van kansarme jongeren (KB nr. 499)

2409

Bedoelde werkgevers

2410

Werknemer die recht geeft op het voordeel

2411

Toegekend voordeel

2412

Procedure

2413

Vermindering van de sociale bijdragen voor kunstenaars

2414

Bedoelde werkgevers en werknemers

2415

Bedrag van de vermindering

2416

Formaliteit en mogelijke cumulatie

2420

Algemene opmerking voor alle verminderingen van sociale bijdragen

Hoofdstuk VI. I.

2394

Bedoelde werkgevers

III. Vermindering voor de aanwerving van een dienstbode of een huisbediende (KB nr. 483)

IV.

2387

Aangifte en betaling van de bijdragen

Multifunctionele aangifte (DmfA)

2421 2422 2422

De multifunctionele aangifte algemeen (DmfA)

2423

Structuur van de multifunctionele aangifte (DmfA)

2424

Termijn en modaliteiten voor de overdracht van de DmfA

2427

Betaling van de RSZ-bijdragen

2430

Principes

2430

Wettelijke termijnen voor de betaling

2431


XXXIII

ALGEMENE INHOUD

Hoofdstuk VII.

II.

III.

IV.

2436

Burgerrechtelijke en strafrechtelijke sancties

2437

De verjaringstermijn

2441

Het voorrecht van de RSZ

2446

Opschorting van de opeisbaarheid van de RSZ-schuldvorderingen

2447

De uitkeringen van de sociale zekerheid

De uitkeringen van de sociale zekerheid: inleiding Kinderbijslag

2450 2450 2451

Verplichtingen van de werkgever

2451

De rechthebbende 1. De effectieve werknemer 2. Andere categorieën rechthebbenden

2452 2453 2454

De rechtgevende

2455

De bijslagtrekkende

2458

Driemaandelijkse controle

2459

Bedrag van de kinderbijslag 1. De kinderbijslag 2. Geboortepremies

2460 2461 2462

Werkloosheidsverzekering

2463

De toekenningsvoorwaarde 1. Toekenning op basis van arbeidsprestaties als loontrekkende 2. Toelating op basis van studies 3. Behoud van de toelaatbaarheid

2464 2465 2469 2474

De vergoedbaarheidsvoorwaarden 1. Geen arbeid noch loon 2. Verlies van een voltijdse betrekking 3. Arbeidsgeschikt zijn en de wettelijke mogelijkheid tot arbeid hebben 4. Ingeschreven zijn en blijven als werkzoekende 5. Beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt

2476 2477 2480 2481 2482 2483

De werkloosheidsuitkeringen 1. Algemene bepalingen 2. Categorieën werklozen 3. Bedrag van de werkloosheidsuitkeringen en begrensd loon 4. Bedragen van overbruggings- en inschakelingsuitkeringen 5. Bedrijfsvoorheffing op werkloosheids- en inschakelingsuitkeringen

2484 2484 2486 2491 2501 2502

Werkloosheidsverzekering en deeltijdse werknemers 1. Deeltijdse arbeid die met voltijdse arbeid gelijkgesteld wordt 2. Deeltijdse arbeid met behoud van rechten 3. Vrijwillige deeltijdse betrekking

2504 2505 2507 2519

De werkloosheidsdocumenten 1. Volledige werkloosheid 2. Tijdelijke werkloosheid 3. Voor de deeltijdse werknemer met behoud van rechten 4. Voor de bruggepensioneerde werknemer 5. Werkloosheidsattest C63

2525 2526 2527 2531 2532 2533

Procedure voor de toekenning van uitkeringen

2534

Rust- en overlevingspensioenen voor loontrekkenden Begunstigden van een rust- en overlevingspensioen

XXXIV

2436

Acties van de RSZ tegen schuldenaars-werkgevers

Hoofdstuk VIII. I.

RSZ-bijdrage: sociale betwistingen - Sancties - Verjaring

2537 2537


ALGEMENE INHOUD

V.

VI.

Pensioengerechtigde leeftijd

2538

Vaststelling van het rust- en overlevingspensioen

2540

De aanvraag, het begin en de uitbetaling van de pensioenen

2545

Cumulatie van pensioenen en/of andere sociale uitkeringen

2548

Regularisatie studies

2550

Toegelaten arbeid voor gepensioneerden 1. Voorafgaande aangifte van de tewerkstelling 2. Toegelaten inkomen 3. Overeenkomst en arbeidsvoorwaarden

2557 2558 2564 2575

Uitkeringen wegens arbeidsongevallen Toepassingsgebied

2578

Arbeidsongeval en arbeidswegongeval

2579

Vergoedingen waarin de wet voorziet

2582

Terugbetalingen op basis van het principe van de burgerrechtelijke aansprakelijkheid

2589

De aangifte van het ongeval

2590

Beroepsziekten

2591

Toepassingsgebied

2592

Beroepsziekten

2593

Terugbetalingen waarin de gecoördineerde wetten voorzien

2594

Procedure

2599

Hoofdstuk IX. I.

2577

Het recht op sociale uitkeringen voor bepaalde categorieën werknemers

Deeltijdse werknemers

2600 2600

II.

Dienstboden

2607

III.

Studenten

2614

IV.

Middenstandsleerlingen

2619

V. VI.

Industriële leerlingen (wet van 19 juli 1983) Werknemer in tijdskrediet

2626 2633

Bijlagen Bijlage I.

Bijlage II.

Loongrenzen

2639

Loongrenzen inzake arbeidsovereenkomsten

2639

Belastingschaal bedrijfsvoorheffing

2640

Bedrijfsvoorheffing op de lonen die per maand worden betaald (sinds 1 januari 2012)

2640

Bedrijfsvoorheffing op vakantiegeld, premies en ontslagvergoedingen

2641

Nuttige adressen Alfabetisch register


XXXV

GIDS VOOR SOCIALE REGLEMENTERING IN ONDERNEMINGEN

Recommend Documents