Gezondheidstoezicht op uw werknemers Informatiebrochure in het kader van “het welzijn op het werk”
Inhoudstafel
Inhoudstafel
1
1.
Inleiding
2
2.
Risicoanalyse
3
2.1.
Opstellen van de risicolijst
3
2.2.
Werknemers onderworpen aan het gezondheidstoezicht
3
2.3.
Medische onderzoeken
4
3.
Beroepsziekten
7
4.
Systematisch en periodiek bezoek van de werkplaatsen
8
4.1.
Bedrijfsbezoek
8
4.2.
Eerste Hulp
8
5.
6.
Punctuele ondersteuning door de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer
9
5.1.
Punctuele analyses en adviezen
9
5.2.
Deelname aan het Comité voor Preventie en Bescherming
9
Verslagen
10
6.1.
Jaarverslag
10
6.2.
Verslag van het bedrijfsbezoek
10
6.3.
Andere verslagen
10
7.
Samenvatting
11
8.
Contact
12
Informatiebrochure – Gezondheidstoezicht
1
1. Inleiding Doordat veel van onze energie en tijd aan ons beroep wordt besteed, neemt het een belangrijke plaats in het dagelijkse leven in. Het werk en de omstandigheden waarin er moet gewerkt worden, houden soms risico’s in voor de gezondheid zoals het gebruik van schadelijke producten, het bedienen van gevaarlijke machines, het heffen van lasten, enz. Het gezondheidstoezicht van de werknemers (vroeger: arbeidsgeneeskunde) heeft tot doel de gezondheid van de werknemers te bevorderen en te behouden door deze risico’s te voorkomen. De wettelijke bepalingen m.b.t. het gezondheidstoezicht en het welzijn van de werknemers op het werk zijn opgenomen in de “Wet op het Welzijn op het Werk” van 4 augustus 1996, in zijn Uitvoeringsbesluiten van 27 maart 1998, in het Koninklijk Besluit “Gezondheidstoezicht” van 28 mei 2003, in de CODEX en in het ARAB. De preventieadviseur-arbeidsgeneesheer vervult dus in de eerste plaats een preventieve taak die erin bestaat: De tewerkstellingskansen van iedereen te bevorderen door voorstellen tot aanpassingen aan de werkmethodes, de werkpost en aan de taak, zodat iedere werknemer, ook die met een beperkte arbeidsgeschiktheid, optimaal kan functioneren binnen zijn mogelijkheden. Zo vroeg mogelijk de beroepsziekten en arbeidsgebonden aandoeningen op te sporen en de verantwoordelijke van de hiërarchische lijn en/of het personeel hiervan op de hoogte brengen. De werknemers informeren en adviseren over de aandoeningen die ze hebben. In de praktijk voeren onze preventieadviseurs-arbeidsgeneesheren volgende taken uit: Analyse van de risico’s die in uw onderneming aanwezig zijn Medisch onderzoek van uw werknemers Inenting van uw werknemers Opsporing van beroepsziekten Periodiek en systematisch bezoek aan uw onderneming Punctuele analyses en adviezen Deelname aan het Comité voor Preventie en Bescherming De afdeling medisch toezicht van AristA telt ongeveer een 80 arbeidsgeneesheren, bijgestaan door verplegenden, assistenten en bedrijfsbezoekers niveau II, en wordt geleid door de Geneesheerdirecteur, Dr. Edelhart Kempeneers. Samen met de regionale directeurs garandeert hij dat de preventieadviseurs-arbeidsgeneesheren hun taken op een efficiënte, uniforme en kwalitatief hoogstaande wijze uitvoeren.
Informatiebrochure – Gezondheidstoezicht
2
2. Risicoanalyse 2.1. Opstellen van de risicolijst De basis van de gezondheidsbeoordeling is de risicoanalyse. De risicoanalyse is de basis om te bepalen wie al dan niet onderworpen is aan het gezondheidstoezicht. Het gezondheidstoezicht van werknemers is niet verplicht als uit de risicoanalyse, uitgevoerd in samenwerking met de preventieadviseurarbeidsgeneesheer en aan het voorafgaande advies van het Comité voor Preventie en Bescherming voorgelegd, blijkt dat dit niet nodig is. Op basis van de resultaten van deze risicoanalyse dient u volgende lijsten op te stellen: Een lijst met de veiligheidsfuncties, functies met verhoogde waakzaamheid en activiteiten met welbepaald risico en activiteiten verbonden aan contact met voedingswaren; Een naamlijst met de werknemers die verplicht aan het gezondheidstoezicht onderworpen zijn; Een naamlijst met de werknemers die onderworpen zijn aan de verplichte inentingen of tuberculinetests; Een naamlijst van de werknemers die van het gezondheidstoezicht wensen te genieten. Deze lijsten worden bij het jaarlijks actieplan gevoegd. De werkgever mag geen enkele werknemer schrappen die op de naamlijst van het gezondheidstoezicht is ingeschreven, noch enige wijziging aan deze lijst aanbrengen, behalve als hij het akkoord bekomen heeft van de preventieadviseurarbeidsgeneesheer en het Comité voor Preventie en Bescherming. Omwille van praktisch-organisatorische redenen vraagt AristA de naamlijst van de werknemers van uw onderneming zodat deze gegevens kunnen worden ingebracht in onze databank. Uitgaande van deze naamlijst stelt AristA lijsten op voor het gezondheidstoezicht die al de onderworpen werknemers bevatten met de risico’s waaraan ze onderworpen zijn en de onderzoeken en testen die ze moeten ondergaan. Deze naamlijsten worden op basis van de resultaten van de risicoanalyse opgesteld in nauwe samenwerking met de werkgever, de Interne Dienst voor Preventie en Bescherming van de werkgever, de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer van AristA en eventueel een preventieadviseur van de afdeling risicobeheer van AristA.
2.2. Werknemers onderworpen aan het gezondheidstoezicht Welke werknemers moeten door onze arbeidsgeneesheren onderzocht worden? Werknemers die een veiligheidsfunctie uitoefenen d.w.z. elke werkpost waar gebruik wordt gemaakt van arbeidsmiddelen die de veiligheid van collega’s in gevaar kunnen brengen zoals kranen, rolbruggen, hijstoestellen, motorvoertuigen, … Werknemers die een functie met verhoogde waakzaamheid uitvoeren d.w.z. het permanent toezicht op de werking van een installatie, waarbij een gebrek aan waakzaamheid tijdens de uitvoering van het toezicht, de veiligheid en gezondheid van andere werknemers van de onderneming of van ondernemingen van buitenaf in gevaar zou brengen.
Informatiebrochure – Gezondheidstoezicht
3
Werknemers die een activiteit met verhoogd risico uitvoeren: hetzij een blootstelling met risico op gezondheidsschade aan biologische (bv. infectieziekten zoals tetanus of hepatitis), fysische (bv. lawaai, trillingen, …)of chemische agentia, hetzij een belasting van ergonomische aard, een zware, tempogebonden of monotone taak met een risico voor de fysieke of mentale belasting van de werknemers, hetzij een risico in verband met de psycho-sociale belasting. Werknemers in nacht-of ploegenarbeid. Werknemers die een activiteit uitvoeren, verbonden aan contact met voedingswaren. Jongeren op het werk: werknemers jonger dan 21 jaar (KB 03.05.1999, vervangen door KB 03.05.2003) Mindervalide werknemers (wet van 16.04.1963) Werkneemsters tijdens zwangerschap en lactatie (KB 02.05.1995) Stagiairs, leerlingen en studenten (wet van 04.08.1996, art. 2) Uitzendkrachten (KB 19.02.1997) PWA-ers (wet van 04.08.1996, art. 4) Werknemers die niet onder één van de hierboven vermelde categorieën vallen, moeten niet onderzocht worden door onze preventieadviseur-arbeidsgeneesheer. Zij worden niet-onderworpen werknemers genoemd.
2.3. Medische onderzoeken ⇨ Periodieke medische onderzoeken Jaarlijkse periodieke onderzoeken De gezondheidsbeoordeling bestaat uit: het uitvoeren en optekenen van een beroepsanamnese (vragenlijst) en de medische voorgeschiedenis van de werknemer, een klinisch onderzoek van de algemene gezondheidstoestand en relevante biometrische onderzoeken (lengte, gewicht, …), gerichte onderzoeken of gerichte functionele tests, biologische onderzoeken (bloedonderzoeken, …), het toedienen van de verplichte vaccinaties en het uitvoeren van tuberculinetests, het laten uitvoeren van een radiologisch onderzoek indien gerechtvaardigd. Via ons elektronisch planningssysteem kan u voortdurend on-line de planning raadplegen zodat u steeds op de hoogte bent van de geplande onderzoeken. Niet-jaarlijkse periodieke onderzoeken De gezondheidsbeoordeling van de beeldschermwerkers gebeurt op dezelfde wijze als de onderzoeken van de werknemers die jaarlijks onderzocht worden. Alle beeldschermwerkers worden om de drie jaar onderzocht vanaf de leeftijd van 50 jaar, om de 5 jaar als ze jonger zijn dan 50 jaar. Ook werknemers die blootgesteld zijn aan het “tillen van lasten” moeten om de 3 jaar worden onderzocht als ze <45jaar oud zijn. Daarboven is het jaarlijks.
Informatiebrochure – Gezondheidstoezicht
4
⇨ Niet-periodieke gezondheidsbeoordelingen De niet-periodieke medische onderzoeken kunnen niet vooraf door AristA gepland worden. Indien u uw werknemers wenst te laten onderzoeken in het kader van één van de hieronder beschreven gevallen, dient u een specifieke aanvraag tot AristA te richten. Voorafgaande gezondheidsbeoordeling – bij aanwerving of functieverandering Een voorafgaande gezondheidsbeoordeling omvat de gezondheidsbeoordeling vóór indiensttreding of tijdens de proefperiode (uiterlijk binnen de maand), alsook de gezondheidsbeoordeling bij verandering van functie of taak, waarbij de risicoanalyse aantoont dat de werknemer blootgesteld is aan een groter of een nieuw risico. De werknemer wordt onderzocht in het kader van de functiebeschrijving van de werkpost. Moederschapsbescherming Deze categorie van werkneemsters geniet een bijzondere bescherming voorzien in de arbeidswet van 16.3.1971 (art 41 tot en met 44) en in het KB van van 2 mei 1995 en zijn bijlagen. De moederschapsbescherming omvat de bescherming tijdens de zwangerschap en de borstvoeding. In de risicoanalyse wordt extra aandacht besteed aan deze categorie werkneemsters. Wanneer de werkneemster een activiteit uitoefent waarbij er, tijdens de risicoanalyse, een verhoogd risico werd vastgesteld zal de werkgever, telkens hij op de hoogte wordt gebracht van de zwangerschap van een werkneemster, de preventieadviseurarbeidsgeneesheer hiervan onmiddellijk verwittigen via een aanvraag tot gezondheidsbeoordeling. De preventieadviseur-arbeidsgeneesheer doet een gezondheidsbeoordeling en zal een tijdelijke aanpassing van de werkpost of activiteit voorstellen. Indien dit niet mogelijk is, zal hij een verwijdering uit de functie voorstellen voor de duur van de zwangerschap en/of lactatie. In dit laatste geval is er tussenkomst mogelijk van het Fonds van Beroepsziekten en/of de mutualiteit of de eigen verzekeraar afhankelijk van het statuut van de werkneemster. Andere medische onderzoeken Het onderzoek bij werkhervatting na 4 weken afwezigheid door ziekte of ongeval, of na bevallingsrust voor werknemers onderworpen aan een periodieke gezondheidsbeoordeling. Spontane raadpleging voor werknemers al dan niet onderworpen aan het periodieke gezondheidstoezicht, die klachten hebben met betrekking tot hun veiligheid en gezondheid op het werk. Het voortgezette gezondheidstoezicht voor werknemers blootgesteld aan bepaalde biologische, fysische of chemische agentia. De gezondheidsbeoordeling van een definitief arbeidsongeschikte werknemer met het oog op zijn reïntegratie. De uitbreiding van het gezondheidstoezicht tot werknemers die niet periodiek onderworpen zijn.
Informatiebrochure – Gezondheidstoezicht
5
⇨ Inentingen Er zijn twee soorten inentingen die uitgevoerd worden door onze preventieadviseursarbeidsgeneesheren: Verplichte inentingen De werknemers die tot groepen behoren die aan specifieke risico’s blootgesteld worden, krijgen tijdens hun gezondheidsbeoordeling hun verplichte vaccinatie(s). AristA bestelt de vaccins en vaccineert de werknemers. Inentingscampagnes Voor de jaarlijkse inentingscampagnes tegen o.a. griep stelt AristA tegen een vooraf overeengekomen prijs de toe te dienen vaccins ter beschikking. AristA zal, op basis van de lijst van de werknemers die een vaccin wensen, zorgen voor de bestelling en de toediening van vaccins.
Informatiebrochure – Gezondheidstoezicht
6
3. Beroepsziekten De preventieadviseurs-arbeidsgeneesheren analyseren de oorzaken van beroepsziekten, stellen de verslagen op en onderzoeken de middelen die beantwoorden aan de desbetreffende risico’s. Onder een beroepsziekte of arbeidsgebonden aandoening wordt verstaan: iedere aandoening waarbij een verband kan gelegd worden met het uitoefenen van een bepaalde professionele activiteit in bepaalde arbeidsomstandigheden. Het uitgangspunt van de gezondheidsbeoordeling is, zoals eerder beschreven, de risicoanalyse. Deze heeft onder meer tot doel beroepsziekten te voorkomen. De gezondheidsbeoordeling wordt uitgevoerd door de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer en is er op gericht een beroepsziekte op te sporen in het prille begin en door gepaste maatregelen de schade te beperken. Wanneer een preventieadviseur-arbeidsgeneesheer een geval van beroepsziekte vaststelt, vult hij zo snel mogelijk de nodige documenten in en stuurt ze naar de bevoegde instanties. Naast het formele karakter dat voor deze procedure door de wet is opgelegd, zal de preventieadviseurarbeidsgeneesheer wanneer hij een beroepsziekte opspoort alle maatregelen nemen om het in de toekomst oplopen van schade te vermijden. Dit kan bv. gaan om collectieve of persoonlijke beschermingsmiddelen, wijzigingen in het arbeidsproces of aan de werkpost, of een verwijdering uit de functie, …
Informatiebrochure – Gezondheidstoezicht
7
4. Systematisch en periodiek bezoek van de werkplaatsen 4.1. Bedrijfsbezoek Zoals bepaald in de risicoanalyse (ook bij verlaagd risico of nieuwe risicofactoren) hebben de bedrijfsbezoeken als doelstelling de gevaren en risico’s te evalueren en te controleren. Het bedrijfsbezoek is even belangrijk als het gezondheidstoezicht. De kennis van de werkomgeving en de individuele werkpost moet, naast de gezondheidsbeoordeling, de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer toelaten om een passend advies uit te brengen rond de geschiktheid van de werknemer en de eventuele aanpassing van het werk aan deze geschiktheid. Er wordt, in samenwerking met uw Interne Dienst voor Preventie en Bescherming (IDPB), jaarlijks een agenda opgesteld van de uit te voeren werkpostbezoeken. Onze preventieadviseur-arbeidsgeneesheer voert de bedrijfsbezoeken uit samen met uw interne preventieadviseur en eventueel een werknemersafgevaardigde. Met behulp van een checklist worden al de onderwerpen m.b.t. het welzijn zoals veiligheid, hygiëne, de organisatie van de eerste hulp, enz. overlopen. Tijdens het bedrijfsbezoek zal de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer, indien nodig, eenvoudige analyses en metingen uitvoeren. Hij onderzoekt ook arbeidsongevallen zodat er, in overleg met uw interne preventieadviseur, onmiddellijke en passende maatregelen kunnen genomen worden wanneer ernstige gevaren en risico’s op gezondheidsschade worden vastgesteld. Indien diepgaandere analyse nodig is, zal de arbeidsgeneesheer, in samenspraak met de interne preventieadviseur, een aanvraag tot bijkomende interventie doen bij de afdeling risicobeheer.
4.2. Eerste Hulp De preventieadviseur-arbeidsgeneesheer waakt over de organisatie van de eerste hulp. Deze opdracht wordt tijdens het bedrijfsbezoek uitgevoerd: De lijst met de EHBO-verleners en het telefoonnummer van de spoeddiensten controleren; het aantal en hun vorming nagaan en tekorten melden tijdens het jaarlijkse bezoek (deze lijst wordt jaarlijks gecontroleerd); De lijst met farmaceutische producten in de verpleegzaal controleren (indien van toepassing); De affichering en de juistheid van de instructies aan de verpleegkundige definiëren en controleren; Waken over de kwaliteit van het onthaal (lokaal, materiaal, verbanddozen, …); Voor de ondernemingen van de categorie D (< 20 werknemers) en C (indien 20-50 werknemers), bestaat deze opdracht uit: het nakijken van de verbanddoos het controleren of er een of meerdere industriële hulpverleners zijn aangeduid die over de wettelijk verplichte certificaten beschikken.
Informatiebrochure – Gezondheidstoezicht
8
5. Punctuele ondersteuning door de preventieadviseurarbeidsgeneesheer 5.1. Punctuele analyses en adviezen Naast de bedrijfsbezoeken kunnen onze preventieadviseurs-arbeidsgeneesheren, op uw specifieke vraag, actief deelnemen (eerstelijns) aan het welzijnsbeleid van uw onderneming. Dit betekent o.a. het analyseren van en adviseren over: de organisatie van de werkplaatsen; de organisatie van de werkposten; de omgevingsfactoren; de fysische en kankerverwekkende agentia; de werkmiddelen en de persoonlijke beschermingsmiddelen; de deelname aan vastgoedprojecten, aan het verslag inzake ingebruikstelling. Indien nodig worden uw vragen aan onze experten van de afdeling risicobeheer bezorgd teneinde u de beste oplossing voor te kunnen stellen.
5.2. Deelname aan het Comité voor Preventie en Bescherming De preventieadviseur-arbeidsgeneesheer of zijn afgevaardigde, zal op uw vraag deelnemen aan de vergaderingen van het Comité voor Preventie en Bescherming. De deelname van AristA aan het Comité voor Preventie en Bescherming heeft als doel om u te informeren over: de collectieve resultaten van de gezondheidsbeoordeling, de resultaten van de analyses en metingen, de verslagen van de bedrijfsbezoeken, alle andere relevante inlichtingen met betrekking tot het welzijn van de werknemers, onder meer aangaande wetswijzigingen, nieuwe risico’s, nieuwe werkmethodes, enz.
Informatiebrochure – Gezondheidstoezicht
9
6. Verslagen 6.1. Jaarverslag AristA stelt overeenkomstig het wettelijk kader en de wettelijke normen een jaarlijks activiteitenverslag van de Externe Dienst voor Preventie en Bescherming op. Het jaarverslag wordt ten laatste op 31 maart van het volgende jaar voorgesteld. Het jaarverslag bevat een overzicht van: preventiemaatregelen m.b.t. ongevallen evenals een samenvatting arbeidsongevallen waarbij er meer dan een maand afwezigheid was. het onderzoek naar de oorzaken van beroepsziekten. de door AristA uitgevoerde activiteiten voor uw dossier.
van
de
6.2. Verslag van het bedrijfsbezoek Het verslag van het bedrijfsbezoek geeft de globale situatie weer aan de hand van de beschikbare informatie en meldt eveneens de eventuele problemen en/of tekorten. Wanneer er problemen of tekorten worden vastgesteld, maakt AristA per vastgesteld probleem een fiche op. Hierin worden o.a. de wetgeving, de normen, de voorschriften of andere zaken rond de materie opgenomen. Er wordt telkens een advies gegeven ter optimalisering van de situatie.
6.3. Andere verslagen Door de sterke informatisering van de dienstverlening en gegevensverzameling van AristA kunnen er op uw vraag gedetailleerde verslagen opgemaakt worden die “management tools” bevatten ter ondersteuning van het welzijnsbeleid binnen uw onderneming. AristA beschikt over veel meer informatie dan gevraagd wordt door de wetgever. Rapportering is een strategisch element in het preventiebeleid wanneer de rapportage als dusdanig niet alleen het doel is, doch wel een tool voor het managen van het preventiebeleid en het welzijnsbeleid. Via een gedetailleerd coderingssysteem registreert AristA een massa gegevens bij zijn klanten zoals gegevens over gebouwen, aanmerkingen bij bedrijfsbezoeken, medische aandoeningen, informatie over ongeschiktheid en herintegratie van werknemers, uitgevoerde gezondheidsbeoordelingen en gevolggeving, … Het statistisch analyseren van onze gegevens geeft mogelijke trends aan op het vlak van gezondheid of welzijn bij de klant. Het doelmatig analyseren van de data vormt een krachtige tool voor ontwikkeling van het preventiebeleid. Bij het opmaken van het jaaractieplan en het globaal preventieplan is onze datawarehouse een enorme toegevoegde waarde.
Informatiebrochure – Gezondheidstoezicht
10
7. Samenvatting
Risicoanalyse
Op basis van de risicoanalyse bepalen wij in overleg met uw interne preventieadviseur het volgende:
Werknemers die elk jaar een medisch onderzoek moeten krijgen Werknemers die om de 3 of 5 jaar een medisch onderzoek moeten krijgen l Werknemers die geen medisch onderzoek moeten krijgen
Werknemers die een verplichte inenting en/of tuberculinetest moeten krijgen
Werknemers die zelf een medisch onderzoek aanvragen Medisch onderzoek
Medische onderzoeken en inentingen die worden uitgevoerd door de preventieadviseurarbeidsgeneesheer
Periodieke medische onderzoeken Jaarlijks Om de 3 of 5 jaar Niet-periodieke medische onderzoeken Onderzoeken bij aanwerving of mutatie Onderzoeken bij werkhervatting Spontane consultaties voor niet-onderworpen werknemers Medische onderzoeken van een definitief ongeschikt verklaarde werknemer Medische onderzoeken in het kader van moederschapsbescherming Inentingen Verplichte inentingen (bv : tetanus, hepatitis, enz.) Inentingscampagne (bv : griep, enz.)
Opsporing en analyse van beroepsziekten
Systematisch onderzoek van uw werkplaatsen en organisatie van de Eerste Hulp Geven van adviezen en punctuele analyses Op uw vraag: Deelname aan uw Comité voor Preventie en Bescherming (is ook verplicht minimum 2 x /jaar)
Informatiebrochure – Gezondheidstoezicht
11
8. Contact Wenst u bijkomende informatie over de verschillende interventies die in deze brochure zijn beschreven, aarzel dan niet om onze afdeling verkoop te contacteren: Medical Administration Center T 02 533 74 67 F 02 533 74 96
[email protected]
Informatiebrochure – Gezondheidstoezicht
12
