STICHTING VILCABAMBA ‘’ GEZONDHEIDSPROJECT VOOR ONDERVOEDE KINDEREN ‘’ INTRODUCTIE Dit project heeft als doel: het bestrijden en voorkomen van ondervoeding van kinderen uit de meest arme families in het departement Cusco te Peru, zodat zij een gezonde geestelijke en lichamelijke ontwikkeling doormaken en gezond naar school kunnen gaan. Peru heeft in vergelijking met veel andere landen in de wereld een hoog aantal ondervoede kinderen. In departement Cusco is 43% van de kinderen tot vijf jaar ondervoed (in Nederland komt geen ondervoeding voor). De kindersterfte per 1000 geboorten bedraagt in Peru 33 (in Nederland 5)¹. In Nederland is het voor de meeste jongeren heel normaal om naar school te gaan, sport- muziek of andere activiteiten te ondernemen en iedere dag tenminste één warme maaltijd te eten. Helaas is dit geen vanzelfsprekendheid in veel andere landen in de wereld, waaronder Peru. Daar kunnen veel kinderen niet naar school maar moeten zij werken om voldoende geld te verdienen voor een fatsoenlijke warme maaltijd. Door gebrek aan hulp, onverschilligheid van de locale overheid en onvoldoende middelen (zowel materieel als immaterieel) vallen de kansarmen in Peru buiten de boot. Directe hulp bieden, zoals voedselverstrekking, biedt in dit soort gevallen een tijdelijke oplossing. Wij denken dat in aanvulling daarop gezocht moet worden naar een meer structurele aanpak en oplossing voor deze problematiek. Vilcabamba hecht er dan ook sterk belang aan dat een groot deel van de door haar te ondersteunen activiteiten daadwerkelijk een duurzaam effect heeft. De mensen moeten uiteindelijk zelf in staat zijn de eigen situatie in de hand te kunnen nemen en te kunnen verbeteren. De doelstelling van Vilcabamba is dan ook: het helpen creëren van het noodzakelijke fundament (gezondheid en opleiding), een stevige basis, waarmee de kansarme minderjarigen en volwassenen zélf in staat worden gesteld de eigen situatie te verbeteren en daarmee de grondslag te kunnen leggen voor een betere toekomst. De projecten van Vilcabamba beslaan daarom twee gebieden. Voedselhulp en gezondheidszorg aan ondervoede kinderen van arme families, zodat deze kinderen gezond naar school kunnen gaan. Dit in plaats van schoenen poetsen, op straat rond te hangen om vervolgens als analfabeet door het leven te gaan, met weinig tot geen perspectief op een betere toekomst. Daarnaast het opleiden van kansarme jongeren en arme (alleenstaande) moeders waarmee zij een baan kunnen vinden en hun levensomstandigheden kunnen verbeteren. I. ALGEMENE GEGEVENS VAN HET PROJECT 1. Naam van het project ‘’Gezondheidsproject voor ondervoede kinderen´´ 2. Geografische ligging Departement : Cusco Provincien : Cusco, Acomayo, Paruro, Paucartambo, Quispicanchis 3. Doelgroepen (aantallen op jaarbasis) Aan het project zullen 180 ondervoede kinderen (leeftijd 6 maanden tot 6 jaar) en hun ouders (voornamelijk hun moeders) deelnemen. De meeste moeders in ons project zijn alleenstaand. Deze groep van ondervoede kinderen leeft in zeer moeilijke omstandigheden. De eerste levensjaren zijn vaak zeer bepalend voor het verloop van iemands leven. Vanaf 6 jaar bestaat er in Peru een leerplicht en kunnen kinderen niet meer in onze projecten worden opgevangen.
¹ Bron: World Factbook (laatste update 16 december 2004) 1
4. Doel Het doel van het programma is: - Ondervoeding van kinderen bestrijden en voorkomen; - Dat de kinderen straks gezond naar school kunnen gaan en geen grote achterstanden oplopen of uitvallen; - Training van de moeders op het gebied van ondervoeding, gezondheid en hygiëne; - De moeders als vrijwilligers bij het project te betrekken (w.o. het voeden van de kinderen en training van andere moeders op het gebied van hygiëne en gezondheid); - Een opleiding voor de moeders (vaders) waarmee zij een betaalde baan kunnen vinden, zodat zij beter in hun levensonderhoud kunnen voorzien. Dit kan via ons opleidingsproject (zie hiervoor de bijlagen of anders www.vilcabamba.nl). 5. Verantwoordelijken Vilcabamba Cusco 6. Begrotingsbedrag Kosten van het project: € 77.345 7. Duur project 12 maanden (september 2006 tot en met augustus 2007). II. SOCIO-ECONOMISCHE KENMERKEN VAN DE STAD CUSCO EN ZIJN DISTRICTEN Het departement Cusco ligt in het zuidoosten van Peru. De stad Cusco wordt beschouwd als een van de belangrijkste steden van het land als centrum van een van de belangrijkste culturen ter wereld. De Inca´s, begonnen hun ontwikkeling en expansie vanuit de stad Cusco, waardoor Cusco nog steeds een grote schat aan culturele en archeologische bezienswaardigheden bezit. Jaarlijks bezoeken vele toeristen Cusco (in 2003 meer dan 850.000). De stad Cusco heeft ongeveer 306.000 inwoners (incl. districten). Ondanks het toerisme is er een hoge werkeloosheid (officieel 9,7%) en leeft 54% van de mensen onder de armoedegrens (in Nederland komt dit niet voor). Een van de gevolgen hiervan is dat ondervoeding van kinderen een veel voorkomend probleem is. III. RECHTVAARDIGING Wij hebben een aantal jaren ervaring opgedaan in een kindergezondheidsproject (ondervoede kinderen) in de stad Cusco, dat door de lokale overheid is geïnitieerd en wordt gefinancierd. De financiële steun van de overheid aan het project loopt terug en de toekomst van dit project is erg onzeker. Stichting Vilcabamba zal dit project zomogelijk financieel blijven steunen, maar kan geen geldverstrekkende, uitvoerende Stichting zijn voor de lokale overheid. In mei 2005 zijn wij zelfstandig, onafhankelijk van de lokale overheid een kleinschalig pilot-project (Miski Wawa genaamd) gestart voor 60 ondervoede kinderen in het minder toegankelijk berggebied van het departement Cusco. Dit project hebben wij dankzij bijdragen van particuliere donateurs nu geheel financieel gedekt. De verwachting is dat in april 2006 de meeste kinderen niet meer ondervoed zijn en dat wij het project aan de lokale bevolking kunnen overdragen. In september 2006 willen wij een nieuwe groep ondervoede kinderen in ons programma opnemen. Hieronder geven wij een beschrijving van het project.
2
IV. ONDERVOEDING In Peru bestaat een hoog cijfer chronische ondervoeding (tekort aan lengte voor zijn/haar leeftijd). Deze vorm van ondervoeding treft vooral kinderen in de landelijke gebieden en inwoners van de departementen Cusco, Cajamarca, Huanuco, Apurimac, Huancavelica. Ondervoeding is meestal te wijten aan te weinig of verkeerde voeding. Verschijnselen die veelal optreden bij ondervoeding zijn de afbraak van eigen lichaamsweefsels, vermagering, duizeligheid, een bleke, koude huid die dun en droog aanvoelt, uitstekende botten, droog en uitvallend haar en aantasting van alle orgaanfuncties. Ondervoeding kan ernstige gevolgen hebben, zoals het achterblijven van lichamelijke ontwikkeling (w.o. groeivertraging, verminderde spierfunctie), invaliditeit, blindheid, extreme vermagering, verzwakte immuun functie, vertraagde wondgenezing, zwak maag darmkanaal, infecties, bevattelijkheid voor ziekten. Een bekend gevolg van ondervoeding is scheurbuik, veroorzaakt door een tekort aan vitamine C. In ernstige gevallen kan ondervoeding tot de dood leiden. Daarnaast kan ondervoeding leiden tot ondermeer geestelijke afwijkingen, depressiviteit, apathie, concentratiestoornissen. Ondervoeding kan kinderen voor hun leven tekenen. Voedingsondersteuning is daarom noodzakelijk, vooral voor de meest arme bevolkingsgroepen. Door middel van het meten van gewicht en lengte van het kind wordt de mate van ondervoeding vastgesteld. De berekening vindt plaats door gebruik te maken van de Waterloo en Rutishouser classificatie: een berekeningssysteem dat internationaal gebruikt wordt. Typen ondervoeding: Globale ondervoeding (gewicht – leeftijd) Wanneer er een tekort aan gewicht is ten opzichte van de betreffende leeftijd van het kind dan betekent dit globale ondervoeding, zonder te specificeren of de ondervoeding chronisch of acuut is. Deze vorm van ondervoeding heeft een lang herstel nodig met een gemiddelde periode van 6 maanden tot 2 jaar en afhankelijk van de persoonlijke ontwikkeling van het kind. Behandeling vergt extra aandacht en in enkele gevallen herstellen de kinderen moeizaam. Chronische ondervoeding (lengte – leeftijd) Een tekort aan lengte ten opzichte van de betreffende leeftijd van het kind, meet een vertraging in de lengtegroei en betekent dat het hier om chronische ondervoeding gaat, wegens langdurig tekort aan voeding of continue episodes van opeenstapeling van acute ondervoeding. Deze vooral zeer kleine kinderen herstellen op de lange termijn, dit wil zeggen een periode van gemiddeld zes maanden tot ongeveer 2 jaar en afhankelijk van de persoonlijke ontwikkeling van het kind. Acute ondervoeding (gewicht – lengte) Een tekort aan gewicht ten opzichte van de lengte van het kind, meet de recente vermagering, die optreedt na een niet voedingsrijke voeding die de normale groei van het kind belemmert, en geeft ons aan dat het hier om acute ondervoeding gaat. Deze magere kinderen zijn lusteloos, traag, spelen niet met andere kinderen, hebben steeds honger en huilen veel. Het herstel van het kind vindt plaats door middel van het geven van de juiste uitgebalanceerde voeding. De duur van het herstel van het kind is op de korte termijn, dit wil zeggen dat het kind kan herstellen in twee a drie maanden afhankelijk van de persoonlijke ontwikkeling.
3
V. ACTIVITEITEN De kinderen willen wij dagelijks van voedingsrijke en uitgebalanceerde maaltijden voorzien, in een daarvoor geschikte kindvriendelijke omgeving, totdat zij niet meer ondervoed zijn. Dit vormt de basis van het project en wordt uitgebreid met een kinderdagverblijf. Dit kinderdagverblijf zal zich richten op een specifiek educatieplan dat per leeftijdsgroep wordt opgezet. Daarnaast worden voor de kinderen diverse activiteiten georganiseerd. Hierbij valt te denken aan bijvoorbeeld een dagje uit naar de dierentuin, picknicken of het vieren van het jaarlijkse Kerstfeest. Voor velen van ons de meest normale zaak maar voor deze kinderen is dit nu slechts een droom. Voor de duur van het project wordt professioneel en ervaren personeel aangenomen. Daarnaast zet een deel van de betrokken moeders zich vrijwillig in, in de vorm van het voeden van de kinderen en het trainen van andere moeders op het gebied van hygiëne, voeding en gezondheid. Om deze kinderen zoveel mogelijk te ondersteunen bij het hervinden van een structuur wordt op diverse terreinen samenwerking aangegaan met andere “ hulpverleners en hulporganisaties” (zie bijlage). Afspraken worden gemaakt met de betreffende deskundigen om zo goed mogelijk een bijdrage te kunnen leveren aan de ontwikkeling en voortgang van het kind (zoals maandelijkse bezoeken aan het project). Veel van deze kinderen hebben ook psychosociale problemen, die veroorzaakt worden door de slechte situaties waarin zij thuis leven. Kindermishandeling, een vader of moeder die verslaafd is (bijvoorbeeld alcoholisme) of kinderen die vaak alleen worden gelaten omdat de (alleenstaande) moeder naar de stad moet om haar producten op straat te verkopen. Voorwaarden deelname kinderen Wij hanteren de volgende criteria voor deelname aan het programma: De kinderen zijn tussen de 3 maanden en 6 jaar oud en ondervoed; Afkomstig uit de stad Cusco en/of de omliggende bergdorpen; Er is een gezondheidsboekje beschikbaar waarin de vaccinaties en ziektes staan vermeld; Overeenkomst met de ouder(s) dat zij alle assistentie zullen verlenen Hoe lang blijven de kinderen in het project? De duur van de hulp aan de ondervoede kinderen is afhankelijk van de persoonlijke ontwikkeling van het kind. De kinderen nemen drie tot negen maanden deel aan gezondheidsproject. Het kind blijft net zolang in het project totdat het niet meer ondervoed is. Wij verwachten dat de meeste kinderen binnen een jaar niet meer ondervoed zijn. Mocht het voorkomen dat enkele kinderen nog langer in ons project zitten dan nemen de moeders de zorg zelfstandig over. Wij gaan er van uit dat wij de moeders dusdanig hebben opgeleid op het gebied van voeding, voedsel en hygiëne dat zij in die gevallen zelfstandig verder kunnen en regelmatig controles zullen laten uitvoeren bij hun gezondheidspost. Uiteraard zal Vilcabamba waar nodig bijstand verlenen. Hoe komen we in contact met ondervoede kinderen? Het contact met deze doelgroep wordt gelegd via diverse organisaties in Cusco zoals: “Club de Madres del Cusco”, “Demuna” en “Unicef”. “Club de Madres del Cusco” is een programma van de regering waar gratis voedsel wordt verstrekt aan organisaties en arme wijken. Deze voedselverstrekking is echter onvoldoende. Op deze wijze krijgen wij vrij snel inzicht in wie er in aanmerking komen voor opname in het project. Hoe worden de ouders erbij betrokken en hoe wordt voorkomen dat kinderen terugvallen? Uit onderzoekscijfers van onze eerdere projecten is gebleken dat het percentage ondervoede kinderen van alleenstaande moeders beduidend hoger is dan bij twee-oudergezinnen. Dit betekent dat juist deze moeders vaak, onder andere door de slechte financiële situatie en gebrek aan kennis omtrent voeding, hun kinderen niet de juiste voeding kunnen geven. In de praktijk is de kans dan ook groot dat de kinderen van deze moeders weer terugkomen in het project.
4
Om dit te voorkomen organiseert Vilcabamba elke 2 weken een cursus waar de moeders (en/ of vaders) en andere geïnteresseerden voorlichting krijgen over basisgezondheidszorg, hygiëne en juiste voeding voor het kind. Ook voeren de moeders tijdens het project zelf werkzaamheden uit, zoals 1 x per week helpen bij het verzorgen en voeden van kinderen en het geven van bovengenoemde trainingen. Hun belangrijkste taak is het onderhouden van de goede gezondheid van het herstelde kind als het kind het project verlaten heeft. Daarnaast bieden wij de moeders (vaders) ook een (gratis) cursus aan gericht op de lokale arbeidsmarkt zodat zij een betere toekomst kunnen opbouwen en kunnen zij waar mogelijk participeren in de uitvoering van onze projecten. Wij bieden hen de mogelijkheid om op locatie een gerichte cursus te volgen op het gebied van toerisme, kapper, bakker, horeca, kok en het opzetten van een eigen bedrijfje. Dit is mogelijk dankzij ons andere programma in Cusco, namelijk het opleidingsproject voor kansarme jongeren en arme (alleenstaande) moeders. Mede via ons op te zetten uitzendbureau kunnen wij de moeders begeleiden bij het vinden van passend werk. Door een betere financiële situatie kunnen de moeders ook beter zorgdragen voor een juiste en goede voeding voor het gezin. VI. RESULTATEN De verwachting is dat na een jaar 80% van de kinderen die aan het gezondheidsproject deelneemt niet meer ondervoed is en dat 70% van de moeders opgeleid is in de kennis van voeding en gezondheid van hun kind en zelf de voedingsontwikkeling kan begeleiden. Daarnaast zal een groot deel van de moeders met succes aan ons opleidingsproject hebben deelgenomen en betaald werk kunnen verrichten (bijvoorbeeld kapster, banketbakken en verkoop van de producten op de markt of in de horeca). VII. CONTINUITEIT De continuïteit van het project wordt beoogd door ook inkomsten te genereren met het project zelf. Het is mogelijk om als (buitenlandse) vrijwilliger aan het project mee te werken. Naast frisse, nieuwe inbreng ontvangen wij van de vrijwilligers een vergoeding voor de taalcursus Spaans. Ook kunnen de vrijwilligers van ons een onderkomen huren. Deze revenuen investeren wij weer rechtstreeks in ons project. Wij trachten zoveel mogelijk de betrokken personen, dit zijn vooral moeders, bij het project te betrekken. Een deel van de werkzaamheden wordt door de moeders uitgevoerd. Zij krijgen hierdoor een goede training in ondermeer voeding en hygiëne. VIII. VERSLAGGEVING EN VERANTWOORDING Stichting Vilcabamba ziet toe op de werkzaamheden van haar zusterorganisatie in Peru en legt hierover verantwoording af aan haar donateurs. Iedere donateur ontvangt een schriftelijk verslag van de voortgang van het project waarvoor een bijdrage is gegeven. Elke twee maanden geven wij een nieuwsbrief uit die alle donateurs ontvangen en er verschijnt ieder jaar een jaarverslag dat tevens op onze website is in te zien. De verantwoordelijkheid voor de aansturing en begeleiding van het inhoudelijke projectwerk ligt nadrukkelijk bij de directeur van onze dochterorganisatie in Peru (Cora Staats). Deze legt daarover ook periodiek verantwoording af aan het bestuur van de stichting in Nederland. Er is wekelijks emailcontact met Cora. Cora levert het beleidsplan en de begroting in en legt per kwartaal verantwoording af over de besteding van het geld. Zaken die niet direct binnen het beleid vallen worden eerst met het bestuur besproken. In Peru komen de medewerkers regelmatig bijeen om het project te evalueren. Aan de hand daarvan worden ervaringen uitgewisseld, kennis opgedaan en wordt het programma waar nodig verbeterd. 5
IX. SAMENWERKINGSVERBANDEN Vilcabamba werkt met een aantal partijen samen waarmee overeenkomsten zijn gesloten. Hieronder volgt een opsomming van die organisaties. • Ministerie ter bevordering van de Vrouw en sociale ontwikkeling (Mimdes) • Ministerie van Gezondheid (Minsa) • Ministerie van Educatie en Cultuur (minedu) Educatieprogramma’s voor de arme bevolking (bijvoorbeeld: PRONOIS). Wij gaan onderzoeken in hoeverre onze programma’s hiervoor in aanmerking kunnen komen. De programma’s zijn voor kinderen van 5 jaar en jonger. • Ministerie van Werk en ter bevordering van Arbeid (mintra) Zij hebben sociale programma’s en projecten ter investering. Wij gaan onderzoeken in hoeverre onze programma’s hiervoor in aanmerking kunnen komen. • Gemeentes van de districten van Cusco (waaronder gemeente Santiago) • PRONAA (Nationaal programma ter voedselondersteuning) Dit is een publieke organisatie, die valt onder het ministerie ter bevordering van de ‘vrouw en sociale ontwikkeling’. Deel van het werk is voedselhulp aan de arme en extreem arme bevolking. Wij ontvangen van PRONAA voor ieder kind in ons project basisvoeding voor een maand (rijst, olie, maïs, meel). Maar dit is te weinig om de kinderen mee te voeden. • Staatsziekenhuizen in Cusco • Staatsgezondheidscentra in Cusco (vergelijkbaar met onze GGD’s) • Mini staatsziekenhuizen in Cusco (zoals “Belen pampa”, “Siete cuartones” “independencia”) • Medici en zusters Deze instellingen sturen ondervoede kinderen door naar ons project. De medici en zusters controleren de voortgang van de gezondheid van de ondervoede kinderen. • “Vaso de leche” ( “Club de madres”) Het gemeenteprogramma “vaso de leche” geeft: melk, guinua, kiwicha, bonenmeel en haver aan de arme bevolking met kinderen in de leeftijd tot 6 jaar. Dit wordt uitgedeeld door moeders uit de buurt. Wij ontvangen voor ieder ondervoed kind uit ons project een basishoeveelheid van bovengenoemde producten per maand. De maandelijkse hoeveelheid die ontvangen wordt voor een kind is onvoldoende. • Voedseldeskundigen (2 x per week) • Maatschappelijk werkster (wanneer nodig) • Demuna (Defensoría Municipal del Niño y el Adolescente, gemeentelijke organisatie) Deze organisatie helpt bij het verdedigen van de rechten van kind en volwassene in geval van mishandeling en misbruik. Deze organisatie stuurt ondervoede kinderen naar ons project. • Unicef Twee keer per jaar voert Unicef is samenwerking met het regionaal ziekenhuis van Cusco een antropometische evaluatie uit (gewicht en lengte van de kinderen). • ‘’UNSAAC’’ (staatsuniversiteit in Cusco) Verpleegkundigen (studie: verpleegkunde, psychiatrie en psychische gezondheid) • ‘’Andina’’ (particuliere universiteit) Orthodontisten en psychologen (studenten van het laatste studiejaar). Deze studenten kunnen werkervaring doen in onze projecten en maken een stageverslag. Overige organisaties (NGO’s), kerken, scholen Zij kunnen ons in contact brengen met families die ondervoede kinderen hebben. Bijvoorbeeld een NGO heeft een naschools opvangproject in een van de arme wijken van Cusco en kunnen families naar ons doorverwijzen. 6
X. BEGROTING ´´GEZONDHEIDSPROJECT ONDERVOEDE KINDEREN´´ Periode september 2006 tot en met augustus 2007. (maximale capaciteit 180 ondervoede kinderen en 180 moeders). Management - Directeur (inclusief belastingen) - Administratief medewerker (incl. belastingen) - Boekhouder (incl. belastingen) + Kantoor - Eenmalige inrichting: bureaus, dossierkast, stoelen, computers, printers, kopieerapparaat etc.) - Administratie kosten: boekhouding, accountant, administratiemateriaal - Internet-, telefoon-, kopieerkosten + Projectruimten - Huur gebouw (500 m²) - Inrichting eetzaal: 7 banken en 2 tafels - Inrichting slaapruimten (bedden (-goed) 10 baby´s, 20 kinderen 2-4 jaar) - Inrichting slaapruimten (40 kinderen 4-6 jaar) - Inrichting lokalen: meubilair (40 kinderen) en opleidingsmiddelen - Inrichting keuken (kookgerei, gasstellen, ijskast, tafels, borden, bekers) - Sanitaire voorzieningen (w.c.´s, douchen) - Gas, water, licht, warmte, onderhoud, reparaties - Inhuur beveiligingspersoneel - Verzekeringen, belastingen - Kleine aanschaffingen - Overig + Sociale ondersteuning - Voedselkosten (zeer gevarieerd en vitaminerijk voedsel) - Medische kosten (basis medicijnen, tandartsbezoeken, controle artsen etc.) - Educatieve materialen en activiteiten kinderdagverblijf (educatief plan per leeftijdsgroep) - Projectleider (inclusief belastingen) - 5 leidsters (€ 3.500 per persoon, incl. belastingen) - 1 kok (incl. belastingen) - Reis-, verblijfs- en representatiekosten - Overig + Commerciële kosten - Folders, drukwerk, presentatiemateriaal - Reiskosten - Algemene commerciële kosten (w.o. kosten p.r. en fondsenwerving) + Algemene kosten - Alg. verzekeringen, contributies, abonnementen, off.papieren, vergunningen, adviseurkosten etc. - Website, brandblussers, programma voor vrijwilligers etc. - Boeken (management, overig), foto’s, filmmateriaal etc. + Onvoorziene uitgaven + Totale kosten
Kosten voor 1 jaar
€ 5.000 € 3.000 € 2.000 = € 10.000 € 2.500 € 1.215 € 265 = € € € € € € € € € € € € €
5.000 140 840 570 450 1.250 500 2.750 1.000 400 170 1.250=
3.980
€
14.320
€ 7.500 € 1.000 € 2.650 € 7.000 € 17.500 € 3.500 € 825 € 1.550 = € 41.525 € 250 € 325 € 2.100
€ € € €
=
€ 2.675
1.780 190 875 = € 2.000 = €
2.845 2.000
= € 77.345
De begroting is gebaseerd op 180 kinderen en hun moeders. Het precieze aantal kinderen/moeders dat deelneemt zal afhangen van de inkomsten (uit donaties). De kosten per kind/moeder bedragen € 430,-. U kunt als donateur een X aantal kinderen/moeders sponsoren. Bijvoorbeeld: 1 moeder/kind: € 430,-. 2 moeders/kinderen: € 860,5 moeders/kinderen: € 2.150,10 moeders/kinderen: € 4.300,15 moeders/kinderen: € 6.450,- etc. Het is ook mogelijk om een specifiek onderdeel van de begroting te sponsoren, zoals medische kosten, voedselkosten, inrichting van de ruimten, educatieve materialen, salaris van de kok etc. Elke bijdrage is welkom !
7
