Gezondheid Fitheid Geschiktheid voor de scheidsrechter en assistent-scheidsrechter Ger Kaldenberg
Programma Wat gaan we doen?
• Wat wilt u weten?
– Wat wilt u meenemen?
Wat betekenen fit en fitheid? Wat is normaal bewegen in Nederland? Is er verschil tussen fitheid en gezondheid? Welke eisen inzake fitheid en gezondheid stellen LWS/KNKV en de Medische Commissie KNKV inzake de topscheidsrechters? • We bespreken: • • • •
– organisatie van sportgeneeskunde in Nederland – uw eigen zorg.
Wat is voor u gezond? • • • • •
Willen Weten Wegen Werken Waken
NNGB per leeftijdsgroep • 1) Jeugd (onder de 18 jaar): 1 uur/dag matig intensieve lichamelijke activiteit, minimaal twee maal per week activiteiten verbeteren of handhaven van lichamelijke fitheid (kracht, lenigheid en coördinatie). 2) Volwassenen (18-55 jaar): ½ uur matig intensieve lichamelijke activiteit op tenminste 5, maar liefst 7 dagen/week. 3) 55-plussers: ½ half uur matig intensieve lichamelijke activiteit op tenminste vijf, maar liefst 7 dagen/week. Voor niet-actieven, zonder of met lichamelijke beperkingen, is elke extra hoeveelheid lichaamsbeweging meegenomen.
Wat houdt ‘matig intensief bewegen’ eigenlijk in?
• In rust, bijvoorbeeld tijdens zitten of liggen gebruiken we natuurlijk óók energie. Het totale energieverbruik in rust is dus voor iedereen verschillend! Dat totale, individuele energieverbruik in rust heeft een naam: MET. • Onze MET-waarde in rust is 1. Een MET-waarde 2 is dus 2 maal energie tijdens rust. • “matig intensief” volwassenen = MET-waarden tussen 4 en 6.5. • Activiteiten die hierbij aansluiten zijn: wandelen 5 km/uur = 4 MET, fietsen 16 km/u = 6.5 MET.
ACTIVITEIT
METwaarde
Rust (liggen, zitten, ontspannen staan, eten, spreken)
1
Wandelen 4 km/uur
3
Fietsen 10-12 km/uur
5
Autorijden, piano spelen, computeren, typen
2
Wandelen 5 km/uur
4
Fietsen 16 km/uur
Zwemmen (crawl) 1 km/uur Zwemmen (crawl) 3 km/uur Rennen/joggen
6,5 5
20 8
Wat is voor u fit? • • • • •
Willen Weten Wegen Werken Waken
Gezond of fit?
• Gezondheidswinst wordt al bereikt met activiteiten met een lage tot matige intensiteit. Wandelen, fietsen, traplopen, tuinieren e.d. leveren al een behoorlijke gezondheidswinst op. • FIT is meer. Dit komt omdat fitheid anders gedefinieerd wordt. Een internationaal gehanteerde definitie van lichamelijke fitheid is " het vermogen om spierarbeid bevredigend uit te voeren". Fitheidverbeteringen zijn niet met matig intensief bewegen te realiseren.
Fitnorm
• Fitnorm volwassen: minstens 3 maal per week 20 minuten inspannende lichaamsbeweging. hartslag flink omhoog gaat, u dieper gaat ademhalen en zweten. Bv sporten; spitten. – Niet-fit: niet of enkele keren per jaar zwaar inspannend actief – Semi-fit: wel regelmatig zwaar inspannend actief, maar minder dan drie maal per week – Normfit: 3 of meer keren per week tenminste 20 minuten intensieve lichamelijke activiteiten
Bewegen om de fitheid te verbeteren vereist dus een grotere inspanning dan bewegen voor gezondheidsbevordering.
Willen • Wat wil jezelf bereiken? • Wat is gezondheid en fitheid
– Volgens de Nederlandse norm – Volgens jezelf? – Volgens de LWS?
• Wat moet je doen om het te bereiken? • Wat moet je doen om het te borgen?
• Willen
• Wat willen jezelf als fit benoemen en investeren?
• Weten
– Nederlandse bewegingsnorm – Fitheid volgens de sportarts – Fitheid volgens de LWS
• Wegen • Werken • Waken
• Willen • Weten • Wegen
– Testen; – Zelfgevoel – Anderen: andere toppers?
• Werken • Waken
• • • •
Willen Weten Wegen Werken
– Trainen:frequentie, duur en omvang/inhoud – Kracht en coordinatietraining – Die 11
• Waken
• Down te loaden via; • http://f-marc.com/11plus/download.html
• • • • •
Willen Weten Wegen Werken Waken
– Zelftesten – Preventie van klachten en blessures • www.sportzorg.nl
Normen LWS • Conditietesten – Interval – Shuttle run
• Keuring; medische geschiktheid • Beoordelingen
Keuring/onderzoek KNKV/LWS • Eenmaal per 2 jaar • Verklaring in te dienen bij KNKV/LWS • Uitvoering erkend FSMI instantie – SMA – SMC
Inhoud keuring KNKV /LWS • Basisplus sportmedisch onderzoek SMI sporters (> 7 uur/week) Inhoud: lengte, gewicht, vetpercentage, ogentest,
urinetest, kleurentest, longfunctie, elektrocardiogram. Bloedonderzoek met Hb en cholesterol. Op verzoek of op indicatie extra bloedonderzoek tegen kostprijs. Algemeen intern en algemeen orthopedisch onderzoek. Specifiek orthopedisch onderzoek gericht op sporttak en op eventuele klachten. • Advisering. Individuele rapportage in tweevoud.
Waken • Hoe blijf je gezond? • Hoe blijf je fit? • Wat te doen bij klachten en blessures?
• SMC/SMA • Behandeling/advisering
• chronische blessure; bij voorkeur verwijzing door HA (of specialist). • vragen over schoeisel, voeding, training en alle andere medische problemen in relatie tot sport. • Indien sporter door de huisarts verwezen is, vergoeden veel zorgverzekeraars het consult uit hun aanvullend pakket.
Achillespeesblessure
• Wat is het? Deze blessure krijg je na overbelasting, tussen je hielbeen tot ongeveer 10 centimeter erboven. In: 1. de aanhechting van de pees op de hiel 2. de pees met het omringende weefsel 3. de slijmbeurs in de diepte aan de voorzijde van de pees
Voorkómen • Zorg voor een goede warming-up. www.voorkomblessures.nl voor oefeningen • Bij sterke kuitspieren achillespeesklachten af. Doe daarom spierversterkende oefeningen. Met name excentrische kuitspieroefeningen. • Draag warme, hoge sokken tegen het afkoelen van de pees. • Draag juiste sportschoenen. Kijk op www.voorkomblessures.nl voor tips bij kopen goede sportschoenen. • Bouw trainingen rustig op, zodat je lichaam rustig kan wennen aan extra belasting. • Na enkelblessure treden, vaak achillespeesklachten op. Voorkom door tijdelijk gebruik enkelbrace en balansoefeningen enkelgewricht.
Veel succes met uw carrière
• Fitheid kun je omschrijven als de samenhang tussen uithoudingsvermogen, kracht, lenigheid en coordinatie. • Je bent fit wanneer deze vier factoren onderling in balans en van voldoende niveau zijn. De belangrijkste indicator voor fitheid is je uithoudingsvermogen.
• Mensen die reeds 'in conditie' zijn, moeten zich door de norm niet letterlijk in slaap laten sussen. Fitheid beschermt niet alleen tegen hart- en vaataandoeningen, maar ook tegen andere, veelvoorkomende, welvaartsziekten.
