Agenda voor Gezondheid en Zorg
2013 – 2015
“Zorg voor de gezondheid”
Programma Gezondheid en Zorg Mei 2013
2
Inhoudsopgave Inleiding blz. 5 1. Programmalijn De Gezonde Wijk blz. 9 2. Programmalijn Een Gezonde Arbeidsmarkt blz. 15 3. Programmalijn Gezonde Samenwerking blz. 21 4. Programmalijn Zorginnovatie blz. 29 BIJLAGE 1 Begrippen gezondheid en gezondheidszorg in kader van de Agenda
blz. 33
BIJLAGE 2 Verbindingen Agenda met de bestaande provinciale programmering
blz. 34
BIJLAGE 3 Financieel overzicht blz. 39
3
Inleiding Dit is de Agenda voor Gezondheid en Zorg van de Provincie Limburg. Dit document geeft invulling aan het voornemen in het coalitieakkoord 2012-2015 “Limburg, haal het beste uit jezelf” om een “Zorgagenda” op te stellen, ingegeven door de gevoelde urgentie van een verbetering van de gezondheidstoestand van Limburgers. Aan de Agenda voor Gezondheid en Zorg, verder te noemen de Agenda, liggen twee provinciale documenten ten grondslag: ■■ de strategische Startnotitie voor de Agenda voor Gezondheid en Zorg (november 2012), die de strategische contouren aangeeft voor de Agenda; ■■ het programmaplan Programma Gezondheid en Zorg 2013-2015 “In beweging voor de Agenda voor Gezondheid en Zorg” (februari 2013), waarin de aanpak om te komen tot opstelling en uitvoering van de Agenda is vastgelegd als ook de denkrichting voor de invulling van de Agenda, uitgaande van de strategische Startnotitie, het provinciaal belang, de taken en rol van de Provincie en van wat we onder gezondheid en gezondheidszorg verstaan. Beide documenten staan op de provinciale website www.limburg.nl, onder beleid, welzijn en zorg, zorg. Leidende vraag voor de Provincie Bij de opstelling en uitvoering van de Agenda is de leidende vraag voor de Provincie: “Hoe kan de Provincie door middel van haar beleid de omstandigheden die van invloed zijn op gezondheid, in relatie tot de (gezondheids)zorg, zo gunstig mogelijk maken voor haar burgers?”. Het beleid dat de Provincie voert inzake Gezondheid en Zorg en op welke wijze, is bepaald door de mogelijkheden die onze taken en rol bieden. De Provincie benut bestaande taken en bevoegdheden op de verschillende beleidsterreinen zo goed mogelijk (bewust) en zet deze door een integrale aanpak gebundeld in (in slimme combinatie) ter behoud en verbetering van de gezondheid van de inwoners van Limburg. Bijlage 1 geeft de omschrijving van wat in het kader van de Agenda onder de begrippen gezondheid en (gezondheids)zorg wordt verstaan. Ambitie van de Provincie De Agenda richt zich op de gezondheidsambitie van de Provincie: De Provincie Limburg ambieert een gezonde Limburgse bevolking en kwalitatief goede (gezondheids)zorg in voldoende mate beschikbaar te houden voor alle inwoners van Limburg. Wij hebben met het oog hierop twee hoofddoelen: 1. de Provincie Limburg draagt bij aan het verbeteren van de gezondheid van de Limburgse bevolking; 2. de Provincie Limburg draagt bij aan het versterken van de (gezondheids)zorgsector. Dit bijdragen krijgt vorm door (de combinatie van) het stimuleren van:
5
- - - - -
gezondheidsbevorderende omstandigheden; gezondheidsbevorderend gedrag; actief burgerschap in gezondheid en (gezondheids)zorg; de ontwikkeling en toepassing van innovatie in gezondheidsbevordering en (gezondheids)zorg; samenwerkingsprocessen en -initiatieven in en met de (gezondheids)zorgsector.
De Provincie werkt aan deze gezondheidsambitie door middel van het provinciaal programma Gezondheid en Zorg. De (hoofd)doelen zijn niet van vandaag op morgen bereikt. Met name gezondheidsverbetering is een traject van lange adem, waarop effecten van inzet pas op lange termijn zichtbaar worden en meetbaar zijn. Inhoud van de Agenda De provinciale Agenda voor Gezondheid en Zorg geeft aan, door middel van de 4 programmalijnen 1. De Gezonde Wijk 2. Een Gezonde Arbeidsmarkt 3. Gezonde Samenwerking 4. Zorginnovatie welke doelen de Provincie zich stelt, welke resultaten wij samen met partners willen behalen en door middel van welke inspanningen wij dit gaan doen, gericht op onze gezondheidsambitie. Binnen de Agenda is verdere scherpte en verbinding aangebracht door een aantal dragende thema’s. Dit is een voor Limburg relevant(e) gezondheidsrisico/ aandoening/ziektebeeld in relatie tot de gezondheid, (gezondheids)zorg en/of demografische ontwikkeling én ten aanzien waarvan de Provincie Limburg een toegevoegde waarde kan hebben. Het betreft de volgende thema’s: - overgewicht (het tegengaan van, maar ook het omgaan met de gevolgen daarvan: hart- en vaatziekten en diabetes mellitus); - dementie bij ouderen; - chronische aandoeningen van de luchtwegen (COPD = Chronic Obstructive Pulmonary Disease). Binnen elke programmalijn is aandacht voor deze thema’s. Genoemd(e) gezondheidsrisico/aandoening/ziektebeeld geeft een extra aspect aan de programmalijn, dat ook kan leiden tot een bredere insteek, bijv. dementie à kwetsbare ouderen. Ook is er aandacht in de Agenda voor het bijdragen aan het tegengaan van gezondheidsverschillen door sociaal economische ongelijkheid. Aard van de Agenda De Agenda is een resultaat van het provinciaal programma Gezondheid en Zorg, waarin wordt gewerkt vanuit de genoemde 4 programmalijnen. De Agenda is opgesteld in samenspraak met externe stakeholders, omdat hetgeen de Provincie doet een gezamenlijke meerwaarde moet hebben met het oog op het belang van de (Lim)burger. Hun inbreng voor de invulling van de Agenda is vooral opgehaald in een aantal werksessies. Ook in de uitvoering van de Agenda werkt de Provincie samen met externe partners en zoekt daarbij proactief partners op. De Agenda is een uitvoeringsprogramma voor 2013-2015. Door middel van de concreet benoemde inspanningen in de Agenda gaat de Provincie in de periode 2013-2015 een bijdrage leveren aan de lange termijn (hoofd)doelen. De Agenda is realistisch. Gelet is op haalbaarheid van resultaten en inspanningen gezien de looptijd van de Agenda en de beschikbare provinciale menskracht en middelen.
6
De Agenda focust op aangescherpt/gerichte toepassing van bestaand beleid en nieuw beleid, op basis van relevante verbindingen met en tussen bestaand provinciaal beleid. Deze verbindingen zijn beschreven in bijlage 2. De Agenda geeft zo een totaalbeeld van wat de Provincie doet op het gebied van gezondheid en zorg. Door de integrale aanpak van de Agenda landt (de verantwoordelijkheid voor) de uitvoering van de in de Agenda genoemde inspanningen in verschillende provinciale programma’s/provinciaal beleid. Dit is inclusief het daarvoor geldend proces van besluitvorming en inzet van middelen. De Agenda is dynamisch. In het derde kwartaal van 2014 wordt bezien of maatschappelijke -, politiek-bestuurlijke ontwikkelingen en/of de voortgang aanleiding vormen voor inhoudelijke bijstelling, aanscherping en/of aanvulling. De Provincie is daartoe aangesloten op lopende processen in de regio’s, participeert in regionale en landelijke netwerken en volgt kritisch de maatschappelijke ontwikkelingen die van invloed zijn op de gezondheid van burgers en de houdbaarheid van de zorg voor haar burgers. Vanuit deze reguliere rol zijn wij ons bewust van (nieuwe) opgaven die dat met zich meebrengt en vindt de aansluiting plaats op deze in en door de maatschappij gevoelde opgaven. Opbouw van de Agenda Hierna is per programmalijn aangegeven: - kern en doelstellingen, met een eventuele verduidelijking wat in het kader van de Agenda met bepaalde begrippen wordt bedoeld; - resultaten en inspanningen. Deze zijn ingevuld in het volgende format: nr.
jaar
resultaat
nr.
jaar
provinciale inspanning
-
gedeputeerde
uitvoering landt in
€ nieuw
/ cluster
programma/beleid
Agenda
Verklaring: - nr. = nummer van resultaat of inspanning - jaar = jaar van beoogde oplevering van resultaat of waarin de inspanning plaatsvindt - resultaat = inhoudelijk, door Provincie en externe partners gezamenlijk te realiseren, resultaat - provinciale inspanning = de inspanning die de Provincie levert als bijdrage aan de realisatie van het resultaat - gedeputeerde/cluster = gedeputeerde die/provinciaal (beleids)cluster dat eerstverantwoordelijk is voor de uitvoering van de inspanning - uitvoering landt in programma/beleid = het provinciaal programma/beleid waarin de uitvoering van de inspanning primair landt - € nieuw Agenda = - ja à als het gereserveerd budget voor de Agenda voor Gezondheid en Zorg wordt aangewend voor de uitvoering van de inspanning, omdat sprake is van zodanig nieuw/aangescherpt beleid dat deze financieel niet/deels landt in andere provinciale programma’s/beleid. - nee à als het gereserveerd budget voor de Agenda voor Gezondheid en Zorg niet wordt aangewend voor de uitvoering van de inspanning, omdat deze financieel landt in andere provinciale programma’s/beleid. indicatoren: indicatoren aan de hand waarvan het maatschappelijk effect van de provinciale inspanningen wordt bepaald.
7
8
1
Programmalijn De Gezonde Wijk
Kern Centraal staat de burger in zijn sociale en fysieke woon- en leefomgeving, in de zin van - behoud en verbetering van de gezondheid van deze burger; - behoud van zelfstandig functioneren van deze burger, ook bij een slechter wordende gezondheid en een chronische/toenemende zorgvraag; - uitgaande van eigen verantwoordelijkheid en verantwoordelijkheid voor elkaar in gezondheid en (gezondheids)zorg. Doelstellingen 1. Er is in Limburgse wijken zichtbaar integraal aandacht voor gezond opgroeien en leven. 2. Er is in Limburgse wijken zichtbaar innovatief vormgegeven aan de (gezondheids)zorg, aansluitend op de eigen verantwoordelijkheid van de burger. Verduidelijking: Ad 2 - innovatief vormgegeven: vernieuwend/grensverleggend in fysieke en inhoudelijke zin. Bij inhoudelijk gaat het zowel om nieuwe samenwerkingsverbanden als om een andere verdeling van verantwoordelijkheden; - aansluitend op de eigen verantwoordelijkheid van de burger: in de zin van dat de burger zich bewust moet zijn van wat hij zelf kan/moet doen en wat hij vervolgens aan de informele en professionele zorg vraagt. Resultaten en inspanningen nr. 1.1
jaar 2015
resultaat Aan het (te ontwikkelen) concept/keurmerk De Gezonde School wordt door 100 scholen in onze provincie deelgenomen en op een 5-tal scholen in Limburg zijn verdiepingsprojecten in uitvoering, waarvan de ervaringen breed worden gedeeld met de overige scholen in Limburg.
nr.
jaar
provinciale inspanning
gedeputeerde
uitvoering landt in
€ nieuw
/ cluster
programma/beleid
Agenda
9
1.1.1
2013
(Laten) ontwikkelen van een concept/keurmerk De Gezonde School, met tenminste
Van Dijk / Cultuur Gezondheid en Zorg
ja
Van Dijk / Cultuur Gezondheid en Zorg
ja
betrokkenheid van de GGD-en, (koepels van) onderwijsinstellingen, vertegenwoordiging van leerlingen, en het Huis voor de Sport, leidend tot een convenant “De Gezonde School” met alle onderwijskoepels in Limburg die daartoe bereid zijn. Het concept/keurmerk richt zich op preventie en bewustwording rondom behoud en bevordering van gezondheid door aandacht voor: -
in het lesprogramma de werking van het menselijk lichaam en de effecten van voeding, bewegen en (ongezond en onveilig) gedrag op de gezondheid;
-
een gezonde leefstijl: fysiek, mentaal én sociaal (bijv. bewegen; gezonde voeding; veilig omgaan met alcohol, drugs en seksualiteit; bestrijden pesten en loverboyproblematiek);
-
een actieve rol van de leerlingen.
Het concept/keurmerk sluit op inhoud aan op het Aanvalsplan Overgewicht en het plan van 1.1.2
2014
aanpak Hart voor Limburg 2.0. Belonen van 100 deelnemende scholen die, zich op basis van het convenant daartoe verplicht hebbend, met hun school/onderwijsprogramma voldoen aan de eisen van het concept/keurmerk De Gezonde School, met een premie van € 5.000 te besteden aan activiteiten in het kader van De Gezonde School.
1.1.3
2013,
in combinatie met het provinciaal beleid Sport en Leefbaarheid Het ondersteunen van 5 verdiepingsprojecten De Gezonde School in Limburgse (achterstands)
2014,
wijken en buurten op (met name) basisscholen en MBO-scholen.
Sport/Leefbaarheid
Van Dijk / Cultuur Gezondheid en Zorg
ja,
2015 1.1.4
2013,
in combinatie met het provinciaal beleid Sport en Leefbaarheid Bijeenbrengen, analyseren, verspreiden en delen van kennis en ervaringen m.b.t. vernieuwende
2014,
initiatieven rondom De Gezonde School.
2015
ja,
Sport/Leefbaarheid
ja
CdK/Kernteam
Burgerparticipatie /
nee
burgerpartici-
Communicatie
patie, Communicatie
10
nr. 1.2
jaar 2015
resultaat Het concept gemeenschapszorg op wijk- en buurtniveau is zorginhoudelijk, organisatorisch en procesmatig verder doorontwikkeld en in Limburg zijn 5 (burger) initiatieven in uitvoering waarbinnen dit nieuwe concept concreet wordt toegepast.
jaar
provinciale inspanning
gedeputeerde
uitvoering landt in
€ nieuw
/ cluster
programma/beleid
Agenda
Leefbaarheid
nee
nr. 1.2.1
2013
Laten onderzoeken door een stagiaire van Zuyd Hogeschool naar de meerwaarde van
Lebens / Wonen
1.2.2
2013
toepassing van het instrument “zorgcoöperatie” in Limburg. - Opdracht verlenen voor het doorontwikkelen en promoten van het concept
en Leefomgeving Van Dijk / Cultuur Gezondheid en Zorg
ja,
gemeenschapszorg, met betrokkenheid van het Huis voor de Zorg. - 1.2.3
Opdracht verlenen voor het trainen van zorgprofessionals, mantelzorgers en vrijwilligers die
2013,
op uitvoerend niveau binnen gemeenschapszorg-projecten actief zijn. Ondersteunen van 5 (burger)initiatieven op het gebied van gemeenschapszorg/samen zorgen
2014,
concepten, inzake de inhoud, organisatie en proces van de zorgverlening.
ja Van Dijk / Cultuur Gezondheid en Zorg
ja,
2015 1.2.4
Wonen/Leefbaar-heid
ja nee
2013,
in combinatie met het provinciaal beleid Wonen en Leefbaarheid (fysiek) Bijeenbrengen, analyseren, verspreiden en delen van kennis en ervaringen m.b.t. vernieuwende CdK/Kernteam
Burgerparticipatie /
2014,
(burger)initiatieven op het gebied van gemeenschapszorg en eigentijdse zorgconcepten.
Communicatie
2015
ja,
burgerparticipatie, Communicatie
11
nr. 1.3
jaar 2015
resultaat Op wijk- en buurtniveau wordt, in samenwerking tussen professionele en informele zorgverleners en vanuit de mogelijkheden en verantwoordelijkheid van de zorgvrager, innovatief vormgegeven aan (wonen met) zorg voor (kwetsbare groepen) zorgvragers..
nr. 1.3.1
jaar
provinciale inspanning
gedeputeerde
2013,
Ervoor zorg dragen dat in samenwerking met partijen het concept Huisarts en Centrum
/ cluster programma/beleid Van Dijk / Cultuur Gezondheid en Zorg
uitvoering landt in
2014
voor Jeugd en Gezin, Samen sterk voor jeugd, op een aantal plaatsen in Limburg wordt
€ nieuw Agenda ja, ja
geïmplementeerd. Jeugdzorg 1.3.2
2013
in combinatie met provinciaal beleid Jeugdzorg - (Laten) onderzoeken op welke wijze vrijvallend vastgoed van zorginstellingen kan worden ingezet voor passende huisvesting voor (kwetsbare) ouderen en andere (kwetsbare)
Koppe / Wonen
Wonen
ja
en Leefomgeving
burgers. -
Opdracht verlenen voor een vraagzijdeonderzoek op laag schaal niveau (gemeente/wijk-
nee
buurt), ter facilitering van gemeenten in het goed laten aansluiten van het aanbod op de vraag naar woningen voor zorgvragers, in afstemming met strategisch beleid wonen met zorg. 1.3.3
2013
- Monitoren van ontwikkelingen op het gebied van wonen met zorg. Ondersteunen van de ontwikkeling van een gezamenlijk begrippenkader en toekomstbeeld van
Van Dijk / Cultuur Gezondheid en Zorg
nee ja
Van Dijk / Cultuur Gezondheid en Zorg
ja,
Wijkgerichte Zorg en Ondersteuning en van het inventariseren/beschrijven/analyseren en delen van kennis over initiatieven op dit gebied (met bijzondere aandacht voor professioneel handelen, inzet van zorgtechnologie en innovatieve 1.3.4
2013,
woon- en omgevingsconcepten). Ondersteunen van 5 initiatieven op het gebied van de zorg voor kwetsbare groepen zorgvragers
2014,
(ZZP 1 t/m 4) in een wijk die, vanwege de extramuralisering als gevolg van het scheiden van
ja,
2015
wonen en zorg, zelfstandig in de eigen woning moeten blijven/gaan wonen, gekoppeld aan/t.b.v.
ja
een wijkzorgconcept voor deze groepen in die wijk. Wonen/Leefbaar-heid 1.3.5
2013,
in combinatie met het provinciaal beleid Wonen en Leefbaarheid (fysiek) Bijeenbrengen, analyseren, verspreiden en delen van kennis en ervaringen m.b.t. vernieuwende
CdK/Kernteam
Burgerparticipatie /
2014,
(burger)initiatieven op het gebied van zorg voor (kwetsbare groepen) zorgvragers op wijk- en
burgerpartici-
Communicatie
2015
buurtniveau .
patie,
nee
Communicatie
12
nr. 1.4
jaar 2013,
resultaat Er zijn 2 pilots en 1 project in uitvoering gericht op de verbetering van het binnenmilieu.
2014, 2015 nr.
jaar
provinciale inspanning
1.4.1
2013
/ cluster Uitvoeren pilot binnenmilieu Parkstad: geven van een binnenmilieu-advies aan 1 renovatieproject Koppe / in Parkstad om te leren van nieuwe manier van samenwerken, te gebruiken als opstap naar
1.4.2
gedeputeerde
uitvoering landt in
€ nieuw
programma/beleid Milieu
Agenda nee
Mileu
nee
Milieu
ja
Wonen en
2013,
groter euregionaal project. Leefomgeving Uitvoeren pilot binnenmilieu ERMN (Euregio Rijn Maas Noord): inventariseren van de hot spots en Koppe /
2014
initiatieven (vraaggericht) in Noord- en Midden-Limburg waar preventieve binnenmilieumaatregelen Wonen en genomen kunnen worden én overzicht krijgen in taken/verantwoordelijkheden aan Duitse kant Leefomgeving
1.4.3
2013,
inzake binnenmilieu, te gebruiken als opstap naar groter euregionaal project. Organiseren, aanvragen, en uitvoeren van project binnenmilieu in kader van euregionaal
Koppe /
2014,
programma Euregio Maas-Rijn met aandacht voor:
Wonen en
2015
-
Leefomgeving
binnenmilieu en preventie: - in 5 renovatieprojecten van woningstichtingen en scholen voldoen de gebouwen aan de voorwaarden om een goed binnenmilieu te kunnen bereiken; - bewoners/gebruikers krijgen voorlichting over binnenmilieu en hun eigen gedrag; - borgen van het bovenstaande;
-
klachtenafhandeling en metingen: - efficiënter; - “hot spots” bij zwakke groepen zijn bekend, inclusief aanpak: scholen, wijken, geisers, open haarden, zieken/klinieken, ouderen, kinderen, COPD/astma;
-
innovatie: - onderzoek invloed van bouwwijzen en buitenluchtkwaliteit op binnenmilieu “wijk van morgen” en bouwverschillen in de Euregio;
-
informatievoorziening over parameters van belang voor COPD-patiënten: euregionale kaart, informatie opnemen in Atlas Leefomgeving (zie ook inspanning 3.5.3), kosten in kaart brengen van aan de ene kant de maatregelen aan de bouw en voorlichting en aan de andere kant de besparingen in de zorg, optioneel: een model voor de burger om binnenmilieu in een woning te voorspellen.
Indicatoren: Gekoppeld aan: - 1.1 Gezonde School à (resultaten van) ondersteunde verdiepingsprojecten De Gezonde School. - 1.2 Gemeenschapszorg à (resultaten van) ondersteunde (burger)initiatieven gemeenschapszorg. - 1.3 Zorg voor (kwetsbare groepen) zorgvragers à (resultaten van) ondersteunde initiatieven zorg voor kwetsbare groepen zorgvragers.
13
14
2
Programmalijn Een Gezonde Arbeidsmarkt
Kern Centraal staan werkgevers, met name in/t.b.v. de zorgsector, en de burger als werknemer in zijn werkomgeving, in de zin van - bewust zijn en anticiperen van werkgevers van/op de kwantitatieve en kwalitatieve veranderingen op de (middel)lange termijn in vraag en aanbod op de arbeidsmarkt in de (gezondheids)zorgsector; - behoud en verbetering van de gezondheid van de werknemer, waarbij werkgever en werknemer hun eigen verantwoordelijkheid nemen, bijdragend aan duurzame inzetbaarheid. Doelstellingen 1. Er is voldoende en voldoende gekwalificeerd personeel in de (gezondheids)zorgsector beschikbaar. 2. Er is gericht aandacht voor de gezondheid van werknemers in bedrijven op basis van vitaliteitsprogramma’s. Verduidelijking: Ad 1 - gezondheidszorgsector: in deze programmalijn betreft het de volgende branches: ziekenhuiszorg, verzorgingshuiszorg, verpleeghuiszorg, thuiszorg, geestelijke gezondheidszorg en gehandicaptenzorg. Ad 2 - vitaliteitsprogramma’s: programma’s in bedrijven gericht op het behoud en de verbetering van de gezondheid van de werknemers met daarin aandacht voor activiteiten t.b.v. zowel het fysieke, mentale als sociale welbevinden van de werknemers. Bijv. activiteiten op het gebied van een ARBO-verantwoorde werkplek, bewegen, fietsgebruik bij woon-werkverkeer, gezonde voeding, omgaan met werkdruk, voorkomen van pesten/uitsluiting, arbeidsvoorwaarden die de combinatie arbeid-mantelzorgverlening mogelijk maken, kwaliteit binnenmilieu. Resultaten en inspanningen nr. 2.1
jaar 2014
resultaat De Human Capital Agenda (HCA) voor de Zorg is opgesteld, bestaande uit: -
een analyse van vraag en aanbod in de zorgsector in Limburg voor nu en op de langere termijn (5 jaar) en de hantering van een strategische personeelsplanning door minimaal 16 bij Zorg aan Zet aangesloten zorgorganisaties in Limburg;
-
de gezamenlijke ambitie van zorgaanbieders en onderwijsinstellingen voor de komende jaren;
-
een gezamenlijk uitvoeringsprogramma, waarin opgenomen concrete initiatieven die bijdragen aan het voorzien in de vastgestelde arbeidsmarktbehoeften.
15
nr. 2.1.1
2.1.2
jaar 2013
2014
provinciale inspanning
gedeputeerde
uitvoering landt in
€ nieuw
Subsidie verlenen aan Zorg aan Zet voor het maken van een analyse van vraag en aanbod in de
/ cluster Kersten /
programma/beleid Onderwijs en
Agenda nee
zorgsector in Limburg en voor het opstellen van Strategische Personeelsplannen.
Economie en
Arbeidsmarkt
-
Mede organiseren en samenbrengen van stakeholders en ondersteunen van het proces van
Innovatie Kersten /
Onderwijs en
de opstelling van de HCA voor de Zorg.
Economie en
Arbeidsmarkt
Subsidiëren van 1 pilot gericht op strategisch opleiden (het koppelen van de ontwikkeling van
Innovatie
-
nee nee
medewerkers aan de strategie van de organisatie). -
nr. 2.2
Agenderen en adresseren van knelpunten op de arbeidsmarkt in de (gezondheids)zorgsector.
nee
jaar 2014,
Resultaat Zorgaanbieders en onderwijsinstellingen hebben acties in uitvoering, zoals o.a. gezamenlijk overeengekomen in het uitvoeringsprogramma dat onderdeel is
2015
van de opgestelde HCA voor de Zorg, die bijdragen aan het voorzien in voldoende en voldoende gekwalificeerd personeel in de zorgsector in Limburg.
nr.
jaar
provinciale inspanning
gedeputeerde
uitvoering landt in
€ nieuw
2.2.1
2013,
-
Stimuleren en ondersteunen van vernieuwende (samenwerkings)initiatieven die gericht zijn
/ cluster Kersten /
programma/beleid Onderwijs en
Agenda nee
2014,
op:
Economie en
Arbeidsmarkt
2015
- actief werven: instromers opleidingen (ook zorg en technologie), 50-plussers,
Innovatie
arbeidsmigranten, stille reserves, verbeteren imago zorgsector; - verhogen van de arbeidsparticipatie; - hanteren van strategische personeelsplanning en strategisch opleiden, met aandacht voor kwantiteit en kwaliteit van stageplaatsen; - op de praktijk afgestemde opleidingen: (om-/bij-)scholing, met voldoende stageplaatsen en met aandacht binnen de opleidingen voor innovatie(ve ontwikkelingen) in de (gezondheids) zorgsector en voor professionals “nieuwe stijl”. -
nr. 2.3
jaar 2015
Agenderen en adresseren van knelpunten op de arbeidsmarkt in de (gezondheids)zorgsector.
nee
resultaat 1 Euregionaal project, passend binnen het strategiedocument EMR 2020 “Een toekomststrategie voor de Euregio Maas-Rijn”, is in uitvoering, gericht op bevorderen van de arbeidsmigratie in de (gezondheids)zorgsector, in aansluiting op de resultaten van het project Futureproof for cure and care.
16
nr. 2.3.1
2.3.2
jaar 2014
2015
provinciale inspanning
gedeputeerde
uitvoering landt in
€ nieuw
Stimuleren van EMR-partijen tot initiëren van een project als aangegeven.
/ cluster Kersten /
programma/beleid Onderwijs en
Agenda nee
Economie en
Arbeidsmarkt
Innovatie Kersten /
Onderwijs en
Economie en
Arbeidsmarkt
Ondersteunen van 1, door de EMR-partijen geïnitieerd, euregionaal project als aangegeven.
ja
Innovatie
nr. 2.4
jaar 2015
resultaat Werkgevers en werknemers van bedrijven in Limburg, met name in het MKB, zijn gestimuleerd tot het opstellen/doorontwikkelen, uitvoeren en benutten van vitaliteitsprogramma’s, vanuit het bewustzijn van het belang van aandacht voor de gezondheid van werknemer.
nr.
jaar
provinciale inspanning
gedeputeerde
uitvoering landt in
€ nieuw
2.4.1
2013
-
Laten opzetten en uitvoeren van een bewustwordingscampagne die de negatieve
/ cluster Kersten /
programma/beleid Onderwijs en
Agenda nee
beeldvorming bij werkgevers moet wegnemen ten aanzien van het in dienst nemen/houden
Economie en
Arbeidsmarkt
van de oudere (50+) werknemers.
Innovatie
2.4.2
2013
-
Ondersteunen van preventieve maatregelen met betrekking tot het vitaal houden van deze
-
werknemers. Opdracht verlenen tot het verrichten van een quick scan gericht op
Van Dijk /
Gezondheid en Zorg /
- het verkrijgen van inzicht in de aanwezigheid, inhoud en benutting van
Cultuur
Sport
- Delen en verspreiden van de resultaten van de quick scan. Opdracht verlenen tot het opzetten en uitvoeren van een bewustwordingscampagne onder
Van Dijk /
Gezondheid en Zorg
werkgevers en werknemers gericht op de “gezonde werknemer”.
Cultuur
nee ja
vitaliteitsprogramma’s in bedrijven in Limburg; - het in beeld brengen van best practices/effectief bewezen (onderdelen van) vitaliteitsprogramma’s. 2.4.3
2013
ja
17
2.4.4
2014
Opdracht verlenen aan een onafhankelijke derde voor de procesbegeleiding bij
Van Dijk /
de ontwikkeling door stakeholders van
Cultuur
Gezondheid en Zorg
ja
HMR
nee
- het concept vitaliteitsprogramma, mede op basis van de resultaten van de quick scan; - een aanpak voor (verdere) invoering van vitaliteitsprogramma’s. Stakeholders zijn tenminste afkomstig uit de sectoren/segmenten: werkgevers- en werknemersorganisaties, UWV, ARBO-diensten, (gezondheids)zorg, sport en bewegen, voeding, verzekeraars, gemeenten en Provincie. 2.4.5
2.4.6
Het ontwikkelde concept sluit op inhoud aan op het Aanvalsplan Overgewicht. Vervullen van een voorbeeldfunctie als de werkgever Provincie Limburg door de doorontwikkeling
Koppe /
en uitvoering van een vitaliteitsprogramma op basis van het ontwikkelde concept
Personeel en
2014,
vitaliteitsprogramma, met specifieke aandacht voor mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid. Ondersteunen van initiatieven van bedrijven in Limburg, met name in het MKB, bij het opstellen/
Organisatie Van Dijk /
Gezondheid en Zorg
ja,
2015
doorontwikkelen en uitvoeren van vitaliteitsprogramma’s op basis van het ontwikkelde concept
Cultuur
/ Sport / Onderwijs
ja
2014
vitaliteitsprogramma.
en Arbeidsmarkt/ Mobiliteit / Milieu
in combinatie met het provinciaal beleid Sport
nr. 2.5
jaar 2015
resultaat Werknemers in Limburg zijn gestimuleerd tot het gebruik van de fiets in het dagelijkse woon-werkverkeer.
nr.
jaar
provinciale inspanning
gedeputeerde
uitvoering landt in
€ nieuw
2.5.1
2013
Opstellen en bestuurlijk vaststellen van het fietsbeleidsplan, onderdeel van de totaalaanpak van
/ cluster programma/beleid Van der Broeck / Mobiliteit
Agenda nee
het Provinciaal Verkeer- en Vervoersplan, in samenwerking met
Mobiliteit
de RMO’s (mobiliteitsregio’s), interne en externe relevante partijen (ANWB, VVV Zuid Limburg, 2.5.2
2013
Fietsersbond, Routebureau Noord- en Midden Limburg). Vaststellen van een verkeer- en vervoersmanagement plan, als integrale aanpak en onderdeel
Van der Broeck / Mobiliteit
van het Provinciaal Verkeer- en Vervoerplan, bestaande uit:
Mobiliteit
-
nee
beleidsuitgangspunten voor verkeer- en vervoersmanagement, opgesteld in samenwerking met de RMO’s (mobiliteitsregio’s);
-
een jaarlijks uitvoeringsprogramma, waarin onder andere maatregelen om het gebruik van de fiets onder forenzen, het zakelijke verkeer en de scholieren te stimuleren.
2.5.3
2014
Stimuleren dat fietsgebruik bij woon-werkverkeer onderdeel uitmaakt van het te ontwikkelen
Van Dijk /
concept vitaliteitsprogramma.
Cultuur
Gezondheid en Zorg
nee
18
Indicatoren: Gekoppeld aan: - 2.2 Acties voldoende en voldoende gekwalificeerd personeel à (resultaten van) ondersteunde vernieuwende (samenwerkings)initiatieven. - 2.4 Vitaliteitsprogramma’s à (resultaten van) ondersteunde initiatieven vitaliteitsprogramma’s.
19
20
3
Programmalijn Gezonde Samenwerking
Kern Centraal staan (professionele en niet-professionele) aanbieders en financiers van (gezondheids)zorg en kennisinstellingen, in de zin van samenwerking t.b.v. - gezondheidsbevordering; - effectieve en efficiënte (gezondheids)zorgverlening door de (gezondheids)zorgsector; - kennisontwikkeling en kennisdeling op het gebied van gezondheid(sbevordering) en (gezondheids)zorg. Doelstellingen 1. Er is samenwerking tussen stakeholders rond maatschappelijke verschijnselen die een dírecte negatieve invloed hebben op de gezondheidstoestand van de Limburgse bevolking ter behoud en verbetering van deze gezondheidstoestand, op basis van kennisdeling en een integrale aanpak. 2. Er is samenwerking tussen stakeholders in/t.b.v. de (gezondheids)zorg gericht op een efficiënter georganiseerd aanbod, op basis van een gelijkwaardige en samenhangende verbinding waarbij “traditionele” grenzen doorbroken worden. 3. Er is samenwerking tussen Huis voor de Zorg, Huis voor Sport en Maatschappelijke Organisaties van provinciaal belang, met elkaar en hun directe achterbannen, gericht op actief en bewust burgerschap in gezondheid en (gezondheids)zorg, op basis van hun organisatiedoelen en werkplannen. Verduidelijking: Ad 1 - stakeholders: relevante belanghebbenden afkomstig uit de (gezondheids)zorgsector en/of andere sectoren; - maatschappelijk verschijnsel: een gegevenheid/toestand/kwestie/gebeurtenis die zich breed manifesteert in de (Limburgse) maatschappij, waarvan de gevolgen grote groepen burgers raken en waarvan de gevolgen vragen om een meer dan individuele benadering; - integrale aanpak: een aanpak waarbij vanuit de verschillende sectoren/zienswijzen wordt bijgedragen om in onderling verband verbetering van de gezondheidstoestand te bereiken. Ad 2 - gelijkwaardige en samenhangende verbinding: verbinding waarin partijen elkaars partner zijn en op een regionaal strategisch niveau in een structuur gekoppeld zijn/worden, zoals bijv. in een netwerk of zorgketen, of d.m.v. (een intentieverklaring tot) een samenwerkingsovereenkomst, of door zitting in een stuurgroep/overlegtafel/denktank; - “traditionele” grenzen: - inhoudelijke: tussen nulde-, eerste-, tweedelijns zorg; binnen en tussen sectoren; tussen professionele zorg en informele zorg; - financiële: tussen Wet publieke gezondheid, Wet maatschappelijke ondersteuning, Algemene wet bijzondere ziektekosten, Zorgverzekeringswet; - geografische: gemeentelijk, regionaal, provinciaal, (inter)nationaal.
21
Ad 3 - actief en bewust burgerschap in gezondheid en (gezondheids)zorg: het als burger - bewust aandacht hebben voor de eigen gezondheid en/of voor die van anderen en daar vervolgens naar handelen door eigen kracht zoveel mogelijk in te zetten; - bewust zijn van het feit dat elk beroep op professionele en informele (gezondheids)zorg anderen en de maatschappij belast en daar vervolgens naar handelen door eigen kracht zoveel mogelijk in te zetten; - bieden van informele zorg aan een ander (vrijwillige inzet, mantelzorg, gemeenschapszorg).
Resultaten en inspanningen nr. 3.1
jaar 2014
resultaat Een door stakeholders gezamenlijk opgesteld Aanvalsplan Overgewicht is in uitvoering, op basis waarvan zij vanuit hun kernkwaliteit samenwerken aan het bestrijden van (ernstig) overgewicht bij (groepen van) inwoners van Limburg.
nr. 3.1.1
jaar 2013
provinciale inspanning
gedeputeerde
uitvoering landt in
€ nieuw
Opdracht verlenen aan een onafhankelijke derde voor de procesbegeleiding bij de opstelling van
/ cluster Van Dijk /
programma/beleid Gezondheid en Zorg
Agenda ja
het Aanvalsplan Overgewicht en voor de oplevering van het Aanvalsplan.
Cultuur
Stakeholders zijn tenminste afkomstig uit de sectoren/segmenten: (gezondheids)zorg, sport, onderwijs, bedrijfsleven, levensmiddelenindustrie, marketing, verzekeraars, wetenschap, lagere overheden en vertegenwoordiging namens de burger. Leidend in het Aanvalsplan is de inzet op bewustwording van en (verankering van) leefstijlverandering door/met de burger in een voor de burger herkenbare setting (wonen, leren, werken, sociale media). Relaties worden gelegd met de gezonde school, vitaliteitsprogramma’s gezonde werknemer en zorginnovaties. In het Aanvalsplan is gedefinieerd aan welke criteria acties/projecten moeten voldoen om voor inpassing in aanmerking te komen. De op te nemen acties/projecten moeten uiteindelijk geborgd worden door incorporatie in reguliere, structurele geldstromen. Het Aanvalsplan geeft inzicht in regievoering en monitoring van het proces van uitvoering van het 3.1.2
2014,
Aanvalsplan. Ondersteunen van de uitvoering van acties/projecten als opgenomen in het Aanvalsplan
Van Dijk /
Gezondheid en Zorg
ja,
2015
Overgewicht.
Cultuur
Sport/Economie
ja
Innovatie
22
nr. 3.2
jaar 2014
resultaat Een door stakeholders gezamenlijk opgesteld plan van aanpak Hart voor Limburg 2.0 is in uitvoering, op basis waarvan zij samenwerken aan het terugdringen van het aantal doden in Limburg tengevolge van een acute hartstilstand, in aansluiting op actief burgerschap in gezondheid en (gezondheids)zorg.
nr. 3.2.1
jaar 2013
provinciale inspanning
gedeputeerde
uitvoering landt in
€ nieuw
Ondersteunen van de opstelling door de stakeholders (waaronder UM, MUMC+, RAV Limburg
/ cluster Van Dijk/
programma/beleid Gezondheid en Zorg
Agenda ja
Noord, RAV Zuid Limburg, Open Universiteit, Huis voor de Zorg) van het plan van aanpak Hart
Cultuur
Gezondheid en Zorg
ja
voor Limburg 2.0. Het plan van aanpak legt een relatie met de gezonde school en met vitaliteitsprogramma’s 3.2.2
2014
gezonde werknemer. Ondersteunen van de uitvoering van het plan van aanpak Hart voor Limburg 2.0.
Van Dijk / Cultuur
nr. 3.3
jaar 2014
Resultaat 2 Regionale “werkplaatsen” dementie zijn in bedrijf, waarvan 1 in Noord-/Midden-Limburg en 1 in Zuid-Limburg, waarin professionele én informele zorgverleners samenwerken als ketenpartners aan de doorontwikkeling van de organisatie van de zorgketen en de ketenzorg voor dementerenden en kwetsbare ouderen.
nr. 3.3.1
jaar 2013
provinciale inspanning
gedeputeerde
uitvoering landt in
€ nieuw
Ondersteunen van de ontwikkeling van het concept regionale “werkplaats” dementie door
/ cluster Van Dijk /
programma/beleid Gezondheid en Zorg
Agenda ja
tenminste vertegenwoordigers namens de ketenregisseurs dementie in Limburg, Stichting
Cultuur
Gezondheid en Zorg
ja
Robuust, Huis voor de Zorg, Steunpunten Mantelzorg, gemeenten en een kennisinstelling. De regionale “werkplaats” werkt vanuit de mogelijkheden van de cliënt/het cliëntsysteem en op basis van een overzichtelijke en inzichtelijke werkwijze en verdeling van taken en verantwoordelijkheden van de regionale ketenpartners. De regionale werkplaats richt zich tevens op de emancipatie van dementie: aandacht voor kennis, 3.3.2
2014
bewustwording, signalering. Ondersteunen van de inhoudelijke vormgeving van 2 regionale “werkplaatsen”, waar het
Van Dijk /
ontwikkelde concept wordt toegepast, beproefd en geëvalueerd.
Cultuur
23
nr. 3.4
jaar 2015
resultaat 2 Euregionale projecten, passend binnen het strategiedocument EMR 2020 “Een toekomststrategie voor de Euregio Maas-Rijn”, zijn in uitvoering, waarin grensoverschrijdend wordt samengewerkt op het gebied van preventie van overgewicht en van diabetes of dementie.
nr.
jaar
provinciale inspanning
gedeputeerde
uitvoering landt in
€ nieuw
programma/beleid Gezondheid en Zorg
Agenda nee
Gezondheid en Zorg
ja
Gezondheid en Zorg
ja
3.4.1
2013
Stimuleren van EMR-partijen tot initiëren van projecten als hieronder aangegeven.
/ cluster Van Dijk/
3.4.2
2014
Ondersteunen van 1, door de EMR-partijen geïnitieerd, euregionaal samenwerkingproject tussen
Cultuur Van Dijk /
(gezondheids)zorginstellingen onderling en/of met kennisinstellingen en/of met verzekeraars op
Cultuur
3.4.3
2014
het gebied van preventie van overgewicht, op inhoud aansluitend op het Aanvalsplan Overgewicht. Ondersteunen van 1, door de EMR-partijen geïnitieerd, euregionaal samenwerkingproject tussen Van Dijk / (gezondheids)zorginstellingen onderling en/of met kennisinstellingen en/of met verzekeraars op
Cultuur
het gebied van diabetes óf dementie.
nr. 3.5
jaar 2015
nr.
jaar
3.5.1
2014
resultaat Kennis en informatie over luchtkwaliteit in relatie tot milieukwaliteit leefomgeving en gezondheid is vergaard, geanalyseerd, bewerkt en verspreid. provinciale inspanning
gedeputeerde
uitvoering landt in
€ nieuw
Uitvoeren pilot ERMN-project fijnstof en gezondheid: uitproberen van innovatieve methode
/ cluster Koppe /
programma/beleid Milieu
Agenda ja
voor samenstelling van fijnstof in omgeving van een hot spot én relatie met risicoprofiel voor de
Wonen en
Milieu
ja
gezondheid van de inwoners op die locatie. Als methode haalbaar is, dan kan deze ook in andere Leefomgeving 3.5.2
2013,
omgevingen/wijken met een andere soort fijnstof toegepast worden. Organiseren, aanvragen en uitvoeren van een project luchtkwaliteit in kader van euregionaal
Koppe /
2014,
programma Euregio Maas-Rijn, met aandacht voor:
Wonen en
2015
-
Leefomgeving
euregionale kaart PMlab.nl (nu alleen fijnstof) uitbreiden met stoffen en tot op stedenniveau bij enkele steden, met extra parameters voor luchtkwaliteit en gezondheid;
-
euregionale kaart PMlab.nl uitbreiden van Zuid-Limburg naar Noord- en Midden-Limburg (als technisch haalbaar);
-
toetsen van Zuid-Limburgse luchtkwaliteit aan het Nederlandse luchtkwaliteitsmodel, inclusief mogelijke aanpassingen van het Nederlandse model;
-
smogalarm op app (aansluiten op bestaand initiatief van GGD Amsterdam en RIVM);
-
“buienradar” voor fijnstof;
-
gericht opstellen van risicoprofielen tezamen met de fijnstofsamenstellingen en deze euregionaal vergelijken.
24
3.5.3
Functioneel doorontwikkelen en op inhoud verbreden van de Atlas Leefomgeving, in
Kersten /
samenwerking met het landelijk Platform Atlas Leefomgeving en mede op basis van resultaten
Milieuonder-
Milieu
nee
van bovenstaand euregionaal project, tot een voor de burger begrijpelijk informatie-instrument ten zoek en advies behoeve van zijn bewustwording van de relatie milieukwaliteit leefomgeving/gezondheid en zorg: - 2013,
coördineren van de Limburgse gezondheidsgerelateerde inbreng in de Atlas en stimuleren van aanhaking door en samenwerking met relevante partners om gezondheidsgerelateerde informatie bij te dragen en te delen;
- 2014,
implementeren in de Atlas van: smogalarmeringsfunctie, dynamische actuele euregionale PM10-kaart fijnstofproblematiek (“buienradar” fijnstof) alsmede bijsluiterinformatie voor de burger bij de gegevens in de Atlas;
- 2015
maken van een analyse inzake de toepasbaarheid van in de Atlas gebruikte technieken ter verkrijging van geaggregeerde informatie voor het in beeld brengen voor de burger van gegevens over (gezondheids)zorginstellingen en -typen, zoals bijv. afstanden, beschikbaarheid en bereikbaarheid.
De Atlas Leefomgeving is een gegevensportaal waar de burger informatie kan krijgen over de milieukwaliteit van zijn leefomgeving in relatie tot gezondheid.
nr. 3.6
jaar 2015
Resultaat Het door verzekeraars geëntameerd model Regioregie in de Zorg heeft draagvlak bij relevante regionale partijen en is door hen in de praktijk doorontwikkeld door inhoudelijke samenwerking in experimentele projecten.
nr. 3.6.1
jaar 2013
provinciale inspanning
gedeputeerde
Ondersteunen van de opstelling door stakeholders van een plan van aanpak voor invoering van
/ cluster programma/beleid Van Dijk/ Cultuur Gezondheid en Zorg
uitvoering landt in
€ nieuw Agenda ja
het model Regioregie in de Zorg in Limburg, gelet op de resultaten van de verrichte verkenning (fase 1 haalbaarheidsonderzoek), en het op basis daarvan verder laten creëren van draagvlak bij relevante regionale partijen voor dit model. Met betrekken van het initiatief vanuit de Maastricht Health Campus inzake structurele regionale samenwerking ten behoeve van Duurzame zorg (inspanning 4.3.3). Regioregie in de Zorg is een ontschot regionaal model gericht op een beter afgestemde (gezondheids)zorg en efficiënter georganiseerd (gezondheids)zorgaanbod, door een geïntegreerde populatiegerichte aanpak en met inzet van financiële prikkels.
25
3.6.2
2013,
Ondersteunen van experimentele inhoudelijke samenwerkingsprojecten gericht op het doorbreken Van Dijk /
2014,
van “traditionele” grenzen (zie onder doelstellingen, bij verduidelijking, ad 2).
Gezondheid en Zorg
Cultuur
ja, ja,
2015
ja Waaronder projecten gericht op anderhalvelijnszorg en op de verbinding gezondheidszorg (cure) met zorg (care) en/of met maatschappelijke ondersteuning.
3.6.3
2015
in combinatie met provinciaal beleid Leefbaarheid (fysiek) Ondersteunen bij het inzicht bieden in en delen van inhoudelijke resultaten van het model
Van Dijk /
Leefbaarheid Gezondheid en Zorg
ja
Regioregie in de Zorg en samenwerkingsprojecten, gericht op verder uitdragen van best practices. Cultuur Waaronder de resultaten van het transitieproject ouderenzorg “Voor elkaar in Parkstad”.
nr. 3.7
jaar 2015
resultaat Burgers zijn ondersteund bij bewust en actief burgerschap in gezondheid en (gezondheids)zorg door in samenwerking uitgevoerde acties/projecten van het Huis voor de Zorg, het Huis voor de Sport en de Maatschappelijke Organisaties van provinciaal belang.
nr.
jaar
provinciale inspanning
gedeputeerde
uitvoering landt in
€ nieuw
3.7.1
2013,
Sturen op opname in werkplannen van Huis voor de Zorg, Huis voor de Sport en de
/ cluster Van Dijk /
programma/beleid Huis voor de Zorg,
Agenda nee
2014,
Maatschappelijke Organisaties van provinciaal belang van onderlinge samenwerkingsprojecten
Cultuur
Huis voor de Sport,
2015 2014,
gericht op bewust en actief burgerschap in gezondheid en (gezondheids)zorg. Ondersteunen van/opdracht verlenen tot gezamenlijke extra acties/projecten gericht op
Van Dijk /
MO’s. Huis voor de Zorg,
ja,
2015
bewust en actief burgerschap in gezondheid en (gezondheids)zorg, bijv. inzake ondersteuning
Cultuur
Huis voor de Sport,
ja
3.7.2
zorgcoöperatie burgers, opzetten innovatieve/interactieve publiekscampagnes (bijv.
MO’s.
maatschappelijke bewustwording en acceptatie dementie).
nr. 3.8
jaar 2015
resultaat Een lectoraat Mantelzorg Limburg is ingesteld in samenwerking met tenminste het Huis voor de Zorg/Platform Mantelzorg Limburg, de Maatschappelijke Organisaties van provinciaal belang en de Steunpunten Mantelzorg.
26
nr. 3.8.1
jaar 2014
provinciale inspanning
gedeputeerde
uitvoering landt in
€ nieuw
Ondersteunen van de instelling en het functioneren van het lectoraat Mantelzorg.
/ cluster Van Dijk /
programma/beleid Gezondheid en Zorg
Agenda ja
Cultuur Het lectoraat mantelzorg heeft voor: - brede agendering en positionering van mantelzorg; - de relatie mantelzorg – professionele zorg; - een duurzaam georganiseerde (ondersteunings)structuur voor mantelzorgers in de setting van wonen, leren en werken: - voor inbedding van bovenstaande in opleidingen.
nr. 3.9
nr. 3.9.1
jaar 2015
jaar 2013
resultaat Er is meer zicht op de oorzaken van de gezondheidstoestand van inwoners van Parkstad Limburg in relatie tot de sociaal-economische situatie in deze regio.
provinciale inspanning
gedeputeerde
uitvoering landt in
€ nieuw
Ondersteunen van de uitvoering van een onderzoek door de GGD Zuid-Limburg, in
/ cluster Van Dijk / Cultuur
programma/beleid Gezondheid en Zorg
Agenda ja
samenwerking met het RIVM en de UM, op het gebied van gezondheid en krimp in de regio Parkstad Limburg met focus op de sociaal-economische situatie in deze regio, en in het verlengde van het landelijk onderzoek van het RIVM naar gezondheid in krimpregio’s. In relatie met Parkstad Studie (inspanning 4.3.3)
Indicatoren: Gekoppeld aan: - 3.1 Aanvalsplan Overgewicht à (resultaten van) ondersteunde acties/projecten. - 3.6 Model Regioregie in de Zorg à (resultaten van) ondersteunde experimentele samenwerkingsprojecten. - 3.7 Burgers ondersteund bij bewust en actief burgerschap à (resultaten van) samenwerkingsprojecten op basis van de werkplannen van het Huis voor de Zorg, het Huis voor de Sport en de Maatschappelijke Organisaties van provinciaal belang.
27
28
4
Programmalijn Zorginnovatie
Kern Centraal staan kennisinstellingen (onderwijs en onderzoek) en bedrijven, in de zin van - de ontwikkeling én implementatie van innovatie in gezondheidsbevordering en (gezondheids)zorg; - kennisontwikkeling en kennisdeling op dit gebied. Doelstellingen 1. Er zijn innovaties ontwikkeld en geïmplementeerd ter verbetering van de gezondheidstoestand van Limburgers op het gebied van preventie, ondersteuning en behandeling. 2. Er zijn innovaties ontwikkeld en geïmplementeerd ter verbetering van de efficiency in de (gezondheids)zorg ten aanzien van proces, organisatie, product en technologie. 3. Er is, ten behoeve van de ontwikkeling en implementatie van deze innovaties, sprake van een gecombineerde inzet van onderzoek-onderwijs-MKBbedrijfsleven, bijdragend aan een kennisintensivering van Limburg Resultaten en inspanningen nr. 4.1
jaar 2015
resultaat (Door)ontwikkeling, toepassing en/of opschaling van -
5 technologische (product)innovaties gericht op preventie en ondersteuning op het gebied van: - bestrijding van overgewicht bij kinderen/jongeren, op inhoud aansluitend op het Aanvalsplan Overgewicht; - (gezondheids)zorg voor kwetsbare ouderen in de wijk; - mantelzorg; - zelfzorg CPOD; - luchtkwaliteit/binnenmilieu;
-
3 medische en technologische (product)innovaties gericht op behandeling op het gebied van: - diabetes; - dementie; - COPD;
-
2 technologische (product)innovaties gericht op efficiency in de (gezondheids)zorg op het gebied van - arbeidsbesparing in de zorgsector; - patiëntinformatie voor en door zorgverleners en patiënt;
met betrokkenheid van het MKB.
29
nr. 4.1.1
jaar 2013
provinciale inspanning
gedeputeerde
uitvoering landt in
€ nieuw
Organiseren van het bijeenbrengen van relevante partners en inventariseren van kansrijke
/ cluster Beurskens /
programma/beleid Economie en
Agenda ja
initiatieven op genoemde resultaatgebieden, daarbij gebruik makend van bestaande netwerken op Economie en het gebied van zorginnovatie zoals het Expertisecentrum voor Innovatieve Zorg en Technologie,
Concurrentiekracht
Innovatie
de Maastricht Health Campus, het Centrum voor Innovatief Vakmanschap Technologie in de Zorg 4.1.2
4.1.3
Limburg, en Academische Werkplaatsen. Organiseren van een Limburgs Seminar Innovaties in gezondheid en (gezondheids)zorg, gericht
Beurskens /
Economie en
op kennisdeling inzake effectief bewezen innovaties op genoemde resultaatgebieden.
Economie en
Concurrentiekracht
2013,
Ondersteunen van de (door)ontwikkeling, toepassing en/of opschaling van de genoemde
Innovatie Beurskens /
Economie en
ja ,
2014,
innovaties, in samenwerking met het MKB.
Economie en
Concurrentiekracht
ja,
2013
2015
nr. 4.2
jaar 2015
Innovatie
ja
ja
resultaat Er is een samenwerkingsstructuur tussen onderzoek-onderwijs-MKB-bedrijfsleven-(gezondheids)zorgsector-Huis voor de Zorg tot stand gekomen waarin er gezamenlijke inzet is voor kennisontwikkeling, kennisdeling, productie, afzet en inzet op het gebied van innovaties ten behoeve van gezondheid en (gezondheids)zorg en voor nieuwe opleidingsprogramma’s in dit verband, in aansluiting op/met integratie van bestaande samenwerkingsstructuren.
nr. 4.2.1
4.2.2
jaar 2013
2014
provinciale inspanning
gedeputeerde
uitvoering landt in
€ nieuw
Organiseren van het bijeenbrengen van relevante stakeholders gericht op de mogelijkheden voor
/ cluster Beurskens /
programma/beleid Economie en
Agenda nee
vormgeving van (intensivering van) samenwerking.
Economie en
Concurrentiekracht
Ondersteunen van de (procesbegeleiding ter) inrichting van de samenwerkingsstructuur.
Innovatie Beurskens /
Economie en
Economie en
Concurrentiekracht
nee
Innovatie 4.2.3
2014
Stimuleren en ondersteunen van opzet en inrichting van nieuwe opleidingsprogramma’s op
Kersten /
Economie en
het gebied van innovaties ten behoeve van gezondheid en (gezondheids)zorg, vallend onder
Economie en
Concurrentiekracht
het uitvoeringsprogramma van de HCA Chemie en Life Sciences & Health; bijv. op gebied van
Innovatie
nee
gezonde voeding, zorg en technologie.
30
nr. 4.3
jaar 2015
resultaat In het kader van de Kennis-As Limburg is er samenwerking in concrete innovatieprojecten op het gebied van gezondheid en (gezondheids)zorg tussen de Maastricht Health Campus, de Chemelot Campus, Greenport Venlo en het MKB, inclusief en mede gericht op maatschappelijk(e) implementatie/effect van de innovatie.
nr.
jaar
provinciale inspanning
gedeputeerde
uitvoering landt in
€ nieuw
4.3.1
2013
Ervoor zorg dragen dat in het uitvoeringsprogramma in het kader van het convenant UM,
/ cluster Beurskens /
programma/beleid Economie en
Agenda nee
MUMC+, Zuyd Hogeschool en Provincie Limburg, het document Kennis-As Limburg, nadrukkelijk
Economie en
Concurrentiekracht /
wordt meegenomen de aandacht voor maatschappelijk(e) implementatie/effect van innovatie(s)
Innovatie
Topsectoren
2013,
als onderdeel van de per project te realiseren businesscase. Initiëren, en ondersteunen van de verbinding en samenwerking tussen de campussen onderling
Beurskens /
Economie en
nee,
2014
en met het MKB in een Living Lab op het gebied van gezonde voeding, op basis van een
Economie en
Concurrentiekracht /
ja
uitgewerkte businesscase als nadere uitwerking van het Masterplan, met aandacht voor
Innovatie
Topsectoren
2013
maatschappelijk(e) implementatie/effect van innovatie(s). Ondersteunen van samenwerkingsprojecten van de Maastricht Health Campus met andere
Beurskens /
Economie en
ja,
2014,
partners, op basis van een uitgewerkte businesscase per project, met aandacht voor de
Economie en
Concurrentiekracht /
ja,
2015
maatschappelijk(e) implementatie/effect van innovatie(s), inzake:
Innovatie
Topsectoren
ja
4.3.2
4.3.3
- structurele regionale samenwerking ten behoeve van Duurzame zorg, met betrekking van de ontwikkelingen in dit verband in het kader van Regioregie in de Zorg (inspanning 3.6.1); - Parkstad Studie (hart- en vaatziekten en diabetes), in relatie met onderzoek op het gebied van gezondheid en krimp in de regio Parkstad Limburg (inspanning 3.9.1); - De gezonde school voor de toekomst; - Living Lab Limburg; - CIRO+ kennis- en innovatieplatform chronisch zieken.
31
nr. 4.4
jaar 2015
resultaat 1 Euregionaal project, passend binnen het strategiedocument EMR 2020 “Een toekomststrategie voor de Euregio Maas-Rijn”, is in uitvoering, gericht op toepassing van zorginnovatie met inzet op eigen regievoering door de burger en/of met (gezondheids)zorginformatieontsluiting voor de burger.
nr. 4.4.1
4.4.2
jaar 2013
2014
Provinciale inspanning
gedeputeerde
uitvoering landt in
€ nieuw
Stimuleren van EMR-partijen tot initiëren van een project als aangegeven.
/ cluster Beurskens /
programma/beleid Economie en
Agenda nee
Economie en
Concurrentiekracht
Innovatie Beurskens /
Economie en
Economie en
Concurrentiekracht
Ondersteunen van 1, door de EMR-partijen geïnitieerd, euregionaal project als aangegeven.
ja
Innovatie
Indicatoren: Gekoppeld aan: - 4.1 (Door)ontwikkeling, toepassing en/of opschaling van innovaties à (resultaten van) ondersteunde innovaties. - 4.3 Samenwerking campussen en MKB à (resultaten van) ondersteunde concrete samenwerkingsprojecten.
32
BIJLAGE 1 Begrippen gezondheid en gezondheidszorg in kader van de Agenda Omschrijving van wat in het kader van de Agenda voor Gezondheid en Zorg wordt bedoeld met de begrippen gezondheid en (gezondheids)zorg is van belang in relatie tot de gemaakte keuzes t.b.v. het te ontwikkelen provinciaal beleid. Begrip gezondheid Uitgangspunt is de definitie van gezondheid van de Wereldgezondheidsorganisatie van de Verenigde Naties: “Gezondheid is een toestand van volledig fysiek, geestelijk en sociaal welbevinden en niet louter het ontbreken van ziekte of gebrek”. In het kader van de Agenda wordt gezondheid gezien als een na te streven ideale toestand, waaraan en waarvoor gewerkt moet worden om deze te bereiken. Het te bereiken gevoel van welbevinden heeft ook te maken met het aanpassingsvermogen in het dagelijks leven, en daardoor met de omstándigheden die ertoe leiden dat dit aanpassingsvermogen optimaal kan worden benut. Gunstige omstandigheden voor gezondheid vragen om de aanwezigheid van randvoorwaarden voor de beschikbaarheid, bereikbaarheid en/of (fysieke/sociale) kwaliteit van: stimulans tot een gezonde leefstijl, wonen, leefomgeving, milieu, onderwijs en opleiding, arbeid en arbeidsomstandigheden, vrijetijdsbesteding, sociale cohesie, en (gezondheids)zorg. N.B.: Momenteel is er een wetenschappelijke discussie over een herziening van de definitie van gezondheid van de WHO, die als te statisch en te idealistisch wordt ervaren en medicalisering in de hand werkt. Een actueel voorstel voor een nieuwe definitie is: Gezondheid is het vermogen zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven. Deze hernieuwde kijk op gezondheid en de wijze waarop gezondheid in het kader van de Agenda wordt gezien, sluiten één op één aan. Begrip (gezondheids)zorg Hiermee wordt bedoeld (elk afzonderlijk dan wel in combinatie): 1. het professionele aanbod van de (gezondheids)zorgsector om de gezondheid van mensen te behouden en te verbeteren.Tot de (gezondheids)zorgsector worden in dit verband niet alleen gerekend de aanbieders van huisartsenzorg en andere eerstelijnszorg, ziekenhuiszorg, revalidatiezorg; thuiszorg, verzorgingshuiszorg, verpleeghuiszorg, gehandicaptenzorg en geestelijke gezondheidszorg. Ook worden hiertoe gerekend de GGD-en, die in opdracht van de gemeenten de publieke gezondheidszorg aanbieden, en de gemeenten zelf, gelet op hun verantwoordelijkheid voor het lokaal gezondheidsbeleid en voor het aanbieden van maatschappelijke ondersteuning, begeleiding en huishoudelijke verzorging. 2. het informele aanbod van mantelzorgers en vrijwilligers in de zorg, waardoor zorgvragers ondersteund worden bij het behouden en verbeteren van hun gezondheid; 3. het als burger bewust aandacht hebben voor de eigen gezondheid en/of voor die van anderen, en daar vervolgens naar handelen. De jeugdzorg valt niet onder de (gezondheids)zorgsector in het kader van de Agenda.
33
BIJLAGE 2 Verbindingen Agenda met de bestaande provinciale programmering De Limburg Agenda De Agenda voor Gezondheid en Zorg sluit aan op de Limburg Agenda (i.o). In de Limburg Agenda staat over gezondheid en zorg: “Menselijk kapitaal en kennis zijn essentieel om deel te kunnen nemen aan de technologische vooruitgang en om een concurrentievoorsprong te behouden binnen de globaliserende wereld. Investeren in een goede gezondheid van het menselijk kapitaal is wezenlijk om te beschikken over inzetbaar en productief menselijk kapitaal en daarmee voor het economisch profiel.” Hierna zijn de in dit verband relevante opgaven uit de Limburg Agenda aangegeven. De Limburg Agenda maakt onderscheid in inzet en aanvullende inzet. Kwaliteit van wonen en leven Inzet op voorkomen van mismatch tussen vraag en aanbod op de woningmarkt: - verbetering van de kwaliteit van de woningmarkt. Aanvullend inzet op: - gezondheid, inclusief leefstijl, met o.a. bewegen en breedtesport; - zorg; - leefbaarheid: zoals fysieke woonomgeving, sociale cohesie, veiligheid, voorzieningen. In het programma Gezondheid en Zorg liggen de verbindingen hiermee vooral in de programmalijnen De Gezonde Wijk en Gezonde Samenwerking. Menselijk kapitaal Inzet op match op de arbeidsmarkt: verbeteren kwalitatieve en kwantitatieve aansluiting tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt, ook in minder kennisintensieve sectoren zoals de zorg: - vergroten van arbeidsparticipatie, waaronder 55+; - samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven, onder meer op de campussen. Aanvullend inzet op - arbeidsmigratie/wegwerken grensweerstanden; - kennisinfrastructuur. In het programma Gezondheid en Zorg liggen de verbindingen hiermee vooral in de programmalijn Een Gezonde Arbeidsmarkt.
34
Economisch profiel Inzet op clusterontwikkeling en de campussen daarbinnen: chemie/materialen met Chemelot Campus, life sciences/zorg met Maastricht Health Campus en agrofood met Greenport Venlo: - samenhang en cross-overs tussen de clusters; - verbinden van het MKB met de campussen. In het programma Gezondheid en Zorg liggen de verbindingen hiermee vooral in de programmalijn Zorginnovatie. Andere provinciale programma’s Binnen de provinciale organisatie is er een veelheid aan (beleids)terreinen die betrokken zijn bij de opstelling en uitvoering van de Agenda: welzijn en zorg, sport, economie, onderwijs, arbeidsmarkt, wonen, leefbaarheid, milieu, internationalisering, burgerparticipatie … Op deze terreinen worden binnen routines, projecten of programma’s al inspanningen verricht die, al dan niet bewust, bijdragen aan de gezondheidsambitie. Op basis van de leidende vraag voor het programma Gezondheid en Zorg, de gezondheidsambitie en de omschrijving van de begrippen gezondheid en (gezondheids)zorg, is vastgesteld welke doelen, resultaten en inspanningen vanuit ander(e) provinciale programma’s/provinciaal beleid mede (deels) relevant zijn voor de Agenda voor Gezondheid en Zorg. Onderdelen vanuit ander(e) provinciale programma’s/provinciaal beleid die minder relevant zijn, worden kritisch gevolgd vanuit het programma Gezondheid en Zorg om te bewerkstellingen dat gezondheid en (gezondheids)zorg zo goed mogelijk geborgd worden. Hierna is aangegeven wat relevant is voor de Agenda en wat kritisch wordt gevolgd. Programma Limburgse woningmarkt en Leefbaarheid Voor de Agenda zijn relevant: - voldoende geschikte woningen voor ouderen/kwetsbare burgers/zorgvragers; - voldoende geschikte woningen voor arbeidsmigranten in de (gezondheids)zorgsector; - ondersteuning van de uitvoering van kansrijke, kleinschalige, leefbaarheidsprojecten in wijken en dorpen op het gebied van gezondheid en (gezondheids)zorg. Kritisch volgen: borgen van/consequenties voor gezondheid en (gezondheids)zorg in/van - de op te stellen Visies op Wonen en Leefbaarheid voor Noord-, Midden- en Zuid-Limburg in kader van POL 2014; - onderzoek naar vraagzijde: woonwensen/leefstijlen in relatie tot woonmilieus; - onderzoek naar toekomstige ontwikkeling van vraag en aanbod maatschappelijke voorzieningen; - herstructurering van de woningvoorraad van particulieren/woningbouwcorporaties/zorginstellingen; - doorontwikkeling proeftuin Zelfsturing. In het programma Gezondheid en Zorg liggen de verbindingen hoofdzakelijk in de programmalijn De Gezonde Wijk.
35
Programma Economie en Concurrentiekracht Voor de Agenda zijn relevant: a) ontwikkeling en verbinding van innovaties op de campussen inzetten op gezondheidsbevordering én (gezondheids)zorg, met een goede aansluiting van de economische bedrijvigheid op de praktijk als ook een brede toepassing van innovatieve opbrengsten van deze economische bedrijvigheid in de praktijk van de (gezondheids)zorgsector en de burger: - invulling en opbrengsten projecten van de Maastricht Health Campus, o.a. Brians Unlimited, businessplan en projecten Living Lab Limburg; - in het kader van Limburg Economic Development invulling en opbrengsten van het programma Zorg/Systems, waaronder Tech(no)Care (Centre of Expertise voor zorginnovatie en technologie) en de MKB roadmap (verzilveren van concrete kansen voor zorgsystemen); - ontwikkelen van innovatiekracht MKB in Life Sciences en Health: High Tech Systems: technologische ondersteuning van zorgprocessen, gericht op (het ondersteunen van) het behoud van zelfstandigheid van zorgvragers en het efficiënter laten werken van de zorgaanbieders; - branding Limburg. b) verbetering match vraag en aanbod op de arbeidsmarkt en vergroting van de arbeidsparticipatie in de (gezondheids)zorgsector ter versterking van de sector: - opstellen Human Capital Agenda voor de zorgsector: in kaart brengen van vraag naar en aanbod van (toekomstig) personeel gevolgd door acties (o.a. op gebied van instroom, opleiding, en technische en/of organisatorische innovaties) ter oplossing van knelpunten; - de uitvoering van de Human Capital Agenda voor de topsector life sciences/health; - stimuleren en ondersteunen van acties gericht op betere instroom van werkloze 50-plussers op de arbeidsmarkt in de (gezondheids)zorgsector. Kritisch volgen: borgen van/consequenties voor gezondheid en (gezondheids)zorg in/van - de ontwikkeling van de Maastricht Health Campus, mede in verbinding met de beide andere campussen en het MKB; - het belang van het leggen van een verbinding met Smart Services Hub; - het scholingsfonds voor werkenden en werkzoekenden in de topsector life sciences/health en in de zorgsector; - de Hoger Onderwijsagenda Limburg ter versterking van de topsector life sciences/health; - het strategisch kader leren en werken zonder grenzen; - de grensinformatiepunten. In het programma Gezondheid en Zorg liggen de verbindingen hoofdzakelijk in de programmalijnen Een Gezonde Arbeidsmarkt en Zorginnovatie.
36
Programma Limburg Olympische Ambitie Voor de Agenda zijn relevant: - realiseren van een voldoende en veilig sport- en beweegaanbod voor alle burgers van elke levensfase; - beter op elkaar afstemmen van vraag en aanbod op het gebied van sport en bewegen in buurten en wijken; - ondersteunen van innovatieve beweegzorgprojecten ter bevordering van een actieve en gezonde leefstijl voor o.a. groepen burgers met een verhoogd gezondheidsrisico, chronisch zieken, en ouderen; - ondersteunen van innovatieve beweegzorgprojecten gericht op verbeterde afstemming en ketenvorming m.b.t. bestaande en/of nieuwe interventies tussen diverse aanbieders op het terrein van sport, welzijn en zorg; - ondersteunen van de ontwikkeling van majeure sportprogramma’s voor het bedrijfsleven, waarbij aansluiting wordt nagestreefd op de provinciale speerpuntsporten; - realiseren van kwalitatief passende, toegankelijke en laagdrempelige sportvoorzieningen, sportieve omgevingen en inrichting van buurten en wijken die uitnodigen tot sport- en beweeggedrag; - creëren van sportieve scholen; - de uitvoeringsprogramma’s en samenwerking in de ringen zorg, bedrijfsleven en onderwijs van het programma Limburg Olympische Ambitie . Kritisch volgen: borgen van/consequenties voor gezondheid en (gezondheids)zorg in/van: - ondersteunen van burgers met een functiebeperking via een provinciale infrastructuur om te kunnen deelnemen aan sport en bewegen; - ondersteunen van kansarme jongeren via een provinciale infrastructuur om te kunnen deelnemen aan sport en bewegen; - vaststellen van provinciaal regionaal sportaccommodatiebeleid; - bouwen aan sterke en gezonde sportverenigingen; - vergroten van de kwaliteit van het bewegingsonderwijs en het aantal beweegmomenten op scholen; - de uitvoeringsprogramma’s samenwerking in de ringen overheid en sport van het programma Limburg Olympische Ambitie. In het programma Gezondheid en Zorg liggen de verbindingen hoofdzakelijk in de programmalijnen De Gezonde Wijk en Een Gezonde Arbeidsmarkt. Verbindingen met provinciaal beleid op het gebied van milieu, mobiliteit, openbaar vervoer, natuur en platteland Het gaat hier vooral om beleid waardoor burgers in hun fysieke omgeving worden gestimuleerd tot het maken van gezonde keuzes en/of dat voorkomt dat burgers lichamelijk ongezonder worden.
37
Voor de Agenda zijn relevant: - milieu: bewaken/handhaven van kwaliteit van binnenmilieu en van luchtkwaliteit; - mobiliteit: opstelling en uitvoering plan van aanpak “Jaar van de fiets” (2013); - platteland: opstelling ambitienota Land- en tuinbouw Limburg 2013-2015: aandacht voor gezondheidsbevorderende innovatie, zoals op gebied van gezonde voeding, voedselveiligheid, tegengaan gevaar voor infectieziekten. Kritisch volgen: borgen van/consequenties voor gezondheid en (gezondheids)zorg in/van: - mobiliteit: ontwikkeling en verbetering van fietspaden c.q. fietssnelwegen t.b.v. woon-werkverkeer en recreatief gebruik. - openbaar vervoer: opstelling nieuwe kaders voor het openbaar vervoer: voldoende aandacht voor - bereikbaarheid van (gezondheids)zorgvoorzieningen, sportaccommodaties en multifunctionele accommodaties; - bereikbaarheid, toegankelijkheid en veiligheid van het openbaar vervoer voor het gebruik door kwetsbare groepen burgers; - natuur: realisatie van mensgerichte natuur ter vergroting van openbaar groen vlakbij woongebieden. In het programma Gezondheid en Zorg liggen de verbindingen hoofdzakelijk in de programmalijnen De Gezonde Wijk en Zorginnovatie.
38
BIJLAGE 3 Financieel overzicht Gezonde Wijk 1.1 Gezonde School 1.2 Gemeenschapszorg 1.3 Zorg kwetsbare groepen zorgvragers 1.4 Binnenmilieu
2013 200.000 225.000 350.000 50.000
2014 600.000 300.000 250.000
2015 50.000 300.000 75.000
totaal 850.000 825.000 675.000 50.000
totaal
825.000
1.150.000
425.000
2.400.000
Gezonde Arbeidsmarkt 2.3 Euregionaal project arbeidsmigratie
2013
2014
2015 100.000
totaal 100.000
2.4 Vitaliteitsprograma’s totaal
250.000 250.000
350.000 350.000
250.000 350.000
850.000 950.000
Gezonde Samenwerking 3.1 Aanvalsplan Overgewicht 3.2 Hart voor Limburg
2013 150.000 25.000
2014 450.000 100.000
2015 400.000
totaal 1.000.000 125.000
3.3 Regionale werkplaatsen dementie
50.000
150.000
200.000
200.000
200.000
3.4 Euregionale projecten 3.5 Luchtkwaliteit
50.000
75.000
3.6 Regioregie in de Zorg 3.7 Ondersteunen actief burgerschap
250.000
200.000 100.000
3.8 Lectoraat Mantelzorg Limburg
125.000 230.000 100.000
75.000
680.000 200.000 75.000
3.9 Onderzoek gezondheid/krimp/SES Parkstad
20.000
totaal
545.000
1.350.000
730.000
2.625.000
20.000
Zorginnovatie 4.1 Zorginnovaties 10 met MKB 4.3 Kennis As samenwerking campussen en MKB 4.4 Euregionaal project zorginnovatie
2013 200.000 175.000
2014 375.000 525.000 100.000
2015 300.000 350.000
totaal 875.000 1.050.000 100.000
totaal
375.000
1.000.000
650.000
2.025.000
39
Alle programmalijnen Gezonde Wijk Gezonde Arbeidsmarkt Gezonde Samenwerking Zorginnovatie totaal
2013 825.000 250.000 545.000 375.000 1.995.000
2014 1.150.000 350.000 1.350.000 1.000.000 3.850.000
2015 425.000 350.000 730.000 650.000 2.155.000
totaal 2.400.000 950.000 2.625.000 2.025.000 8.000.000
40