Gezonde voeding op het werk
Gezonde voeding op het werk Versie: 01/08/2012
Pagina 1 van 8
GEZONDE VOEDING OP HET WERK 1.Inleiding. Gezonde voeding. Gezonde voeding is voeding die alle voedingstoffen (eiwitten, vetten, koolhydraten), vitamines en mineralen levert in de juiste hoeveelheden en verhoudingen. Voor de hoeveelheden van de voedingstoffen blijven de algemene richtlijnen volgens de actieve voedingsdriehoek gelden.
Wat is gezond eten? Volg de volgende richtlijnen: Eet gevarieerd en eet minstens 300 gram groenten en 2 stukken fruit per dag. Vermijd producten die veel vet en suiker bevatten. Beperk de slechte verzadigde vetten in je voeding en vervang ze door de goede, enkelvoudig en meervoudig onverzadigde vetten. Eet minstens 2 keer vis per week, waarvan een keer vette vis. Probeer minder zout te eten. Voeg minder zout toe aan de maaltijden en vermijd kant-en-klare producten die veel zout bevatten. Vervang volvette zuivelproducten door magere of halfvolle zuivelproducten. Neem ruime porties brood, aardappelen, rijst of pasta. Kies zoveel mogelijk voor de volkoren varianten.
Gezonde voeding op het werk Versie: 01/08/2012
Pagina 2 van 8
2. Gezonde voeding op het werk. Er wordt binnen de bedrijven vooral aandacht besteed aan het voedings- en drankenaanbod, gaande van broodjes tot warme maaltijden en allerhande dranken. Wie voltijds werkt, verorbert een derde tot de helft van wat hij eet op het werk. Als een bedrijf geen evenwichtige voeding en bewegingsmogelijkheden aanbiedt, kunnen werknemers moeilijker kiezen voor meer gezond eten. Een gezond voedingsbeleid op het werk omvat drie onderdelen. Het is belangrijk om aandacht te besteden aan alle onderdelen. 1. Het voedingsaanbod biedt de werknemers de mogelijkheid om een gezonde en evenwichtige keuze te maken. Er kan een voedingsbeleid worden ingevoerd met of zonder een voedingsaanbod. Indien het bedrijf in een voedingsaanbod voorziet, is het cruciaal dat de werknemers een gezonde keuze kunnen maken. Het voedingsaanbod moet dus gezond en evenwichtig zijn samengesteld. Dat geldt zowel voor het aanbod in de kantine of het bedrijfsrestaurant als in de dranken- en eventuele andere voedingsautomaten, bij de koffie en tijdens vergaderingen. 2. De werknemers worden gesensibiliseerd en gemotiveerd om gezond te eten. Als er binnen het bedrijf geen voedingsaanbod is, kunnen de werknemers bijvoorbeeld worden aangemoedigd om een gezond lunchpakket mee te brengen. 3. Er is een mix van continue en eenmalige activiteiten en interventies om het voedingsbeleid te ondersteunen.
Tips voor een gezond voedingsaanbod • Plaats groenten dagelijks op het menu. De aanbeveling is om minstens 200 g groenten te voorzien bij de warme maaltijd. Bij een broodmaaltijd kan een aanbod van rauwkost de aanbeveling van 300 g groenten per dag helpen realiseren. • Voor tussendoor gaat de voorkeur naar een stuk vers fruit of yoghurt. Personeel kan worden aangemoedigd om zelf ook gezonde tussendoortjes van thuis mee te brengen. Het ter beschikking stellen van een koelkast van het personeel kan dit bevorderen • Plaats een mand in de refter en vul deze regelmatig aan met vers fruit, tomaten, enz.
Gezonde voeding op het werk Versie: 01/08/2012
Pagina 3 van 8
• Een glas koude melk of fruitsap tijdens een vergadering kan verfrissend werken. Idem voor kleine gezonde snacks. Halfvolle melk, karnemelk, yoghurt en fruit in het aanbod voorzien is een goed idee. • Verlaag de prijs van voorkeursproducten zoals water, melk, yoghurt en vers fruit. • Duid in de kantine of het bedrijfsrestaurant aan waar men bijvoorbeeld een extra portie groenten kan krijgen en welk dagmenu de voorkeur heeft vanuit gezondheidsstandpunt. • Plaats de voorkeursmaaltijden centraal in het restaurant en niet in een onopvallende hoek. • Plaats desserten zoals vers fruit, yoghurt en pudding vooraan en duidelijk in het zicht. • Tijdens het aanwervingsonderzoek kunnen nieuwe werknemers ook ge-informeerd worden over het belang van een gezonde voeding en levensstijl. • Hang een affiche uit. • Verspreid voedingstesten, bijvoorbeeld via de personeelsdienst, aan het onthaal, bij de prikklok en in de eetruimte.
3. Gezonde voeding bij nacht- en ploegenarbeid. Gezond eten is geen makkelijke opdracht voor werknemers met moeilijke arbeidsomstandigheden. Mensen met ongewone of onregelmatige werkuren worden vaak geplaagd door een verstoord evenwicht. Werknemers met onregelmatige uurroosters of ploegendienst hebben vaker last van maag- en darmproblemen dan mensen met vaste dagroosters. Slaapstoornissen, misselijkheid, spijsverteringsstoornissen, moeilijkheden om wakker te blijven, een hogere kans op overgewicht en hart- en vaatziekten zijn allemaal symptomen die kunnen verdwijnen of verlicht worden door gezond en aangepast tijdens de werkuren te eten. Hieronder geven we een aantal tips voor werknemers die in ploegen werken. - Eet bij het begin van de shift eerder eiwitrijke voedingsmiddelen (bv. yoghurt), naar het einde toe koolhydraatrijke voedingsmiddelen (vb. bruine boterhammen). - Eet een maaltijd met voldoende voedingswaarde voor de shift begint.
Gezonde voeding op het werk Versie: 01/08/2012
Pagina 4 van 8
- Eet licht. - Eet minimaal 3 maaltijden over een periode van 24 uur. - Eet vooral verse producten, rijk aan voedingsstoffen. - Eet veel groenten, fruit en melkproducten. - Kies voor belegde boterhammen, pastasalades, koude aardappelsalades. - Eet lichte tussendoortjes zoals fruit en yoghurt of drink een glas water. - Drink water, melk, karmemelk of fruitsap. Koffe of thee drinkt u in lichte vorm en maximaal 3 koppen op één ploeg. - Neem voldoende maal”tijd” en eet in een rustige omgeving. Werknemers die nacht- en ploegenarbeid verrichten, hebben veel problemen door hun onregelmatige levenspatroon. Ze moeten op verschillende uren eten en bijna elke week of vaker (afhankelijk van het shiftsysteem) veranderen deze uren. Om deze negatieve invloed van ploegenarbeid op de gezondheid van de werknemers te verminderen, kunnen wij volgende algemene richtlijnen adviseren : - Hoe en wat je eet is belangrijker dan wanneer je eet. - Lichte maaltijden vormen het basisprincipe: soep, salades en mager vlees. - Eet dagelijks een warme maaltijd. - Vermijd vet- en suikerrijk voedsel. - Eet geen sterk gekruid voedsel. - Binnen de bedrijven waarin werknemers de vroege ploeg (vanaf 5 of 6 uur) doen, willen wij aanraden om een kleine eetpauze (10 – 15 minuten) rond respectievelijk 7 of 8 uur te organiseren.
4. Gezonde voeding bij zwangere werkneemsters Tijdens de zwangerschap moet het lichaam van de moeder de baby in spe gedurende negen maanden van alle nodige voedingsstoffen voorzien. Goed eten is dus heel belangrijk, en dat zowel voor de zwangere als voor het kind. Wie bovendien al van vóór de zwangerschap gezond en gevarieerd eet, loopt tijdens en na de zwangerschap minder kans op voedingstekorten. In de volksmond heet het
Gezonde voeding op het werk Versie: 01/08/2012
Pagina 5 van 8
dat men voor twee moet eten. In de realiteit betekent goed eten echter niet eten voor twee maar wel twee keer zo goed eten. Met andere woorden: de kwaliteit van de voeding is van groter belang dan de kwantiteit. Een evenwichtige voeding tijdens de zwangerschap is belangrijk om verschillende redenen. Het draagt bij tot een goede gezondheid van de moeder zodat de zwangerschap vlot verloopt en de kans op verwikkelingen tijdens de zwangerschap en de bevalling beperkt wordt. Bovendien bevordert een goede voeding een goed herstel na de bevalling. Daarnaast is een evenwichtige voeding tijdens de zwangerschap essentieel voor een optimale groei en ontwikkeling van het ongeboren kind en bepaalt het ook mee de gezondheidstoestand van het kind bij de geboorte en tijdens de eerste levensweken. Een gezonde voedingstoestand van het kind vormt de grondslag van zijn verdere ontwikkeling. In geval van een onevenwichtige voeding tijdens de zwangerschap stelt men vaker prematuriteit vast en een gebrekkige weerstand tegen infecties. Wat betekent nu evenwichtig en gezond eten als je zwanger bent? - Eiwitten : Eiwitten zijn onmisbaar voor een optimale ontwikkeling en groei van het kind maar ook voor de noodzakelijke vergroting van de baarmoeder en de groei van de placenta. - Calcium : Calcium is noodzakelijk voor de vorming van een stevig beendergestel en gezonde tanden. Om in de verhoogde behoefte te voorzien, zonder dat het ten koste gaat van haar eigen beendergestel, moet de jonge moeder erop toezien dat zij voldoende calcium inneemt. - Vitamine D : Vitamine D moet in voldoende mate aanwezig zijn. Zoniet neemt men misschien wel voldoende calcium in, maar kan het lichaam door een tekort aan vitamine D onvoldoende calcium opnemen. Een tekort aan vitamine D kan ten slotte ook leiden tot foetale morbiditeit. - Ijzer : Een zwangerschap vraagt meer ijzer, vooral tijdens de laatste maanden. Extra ijzer is nodig voor een goede bloedsomloop bij het kind dat tijdens de laatste maanden van de zwangerschap bovendien een eigen ijzerreserve moet kunnen opbouwen. Een tekort aan ijzer bij de moeder leidt tot bloedarmoede. - Vitamine A : Vitamines zijn gezond maar een overdosis kan schadelijk zijn. Bovendien zijn supplementen meestal niet nodig voor wie goed en gevarieerd eet. Zeker inzake vitamine A mag de voorgeschreven dagdosis niet overschreden worden en is voorzichtigheid geboden.
Gezonde voeding op het werk Versie: 01/08/2012
Pagina 6 van 8
- Foliumzuur : In tal van studies is aangetoond dat foliumzuur vóór en rond de periode van de bevruchting de kans op neurale buisdefecten (NBD) (‘spina bifida’ of open ruggetje) aanzienlijk doet afnemen. Dit heeft te maken met de essentiële rol van foliumzuur in de synthese van DNA en RNA die op hun beurt onontbeerlijk zijn voor de celdeling. Belangrijke bronnen zijn bladgroenten, koolsoorten, volkorenproducten, kaas, eieren, lever en citrusvruchten.
Gezonde voeding op het werk Versie: 01/08/2012
Pagina 7 van 8
Heeft u vragen ? Brussels Aviation Medical Brussels Airport – Building 26 B-1930 Zaventem +32 (0)2 416 22 70
[email protected]
Gezonde voeding op het werk Versie: 01/08/2012
Pagina 8 van 8