Gezonde voeding en voldoende beweging – ook voor ouderen Lisette CPGM de Groot; Wageningen Universiteit 12-11, Active Ageing 2015
Waar hebben we het over?
Gezonde voeding ● Nieuwe richtlijnen Gezondheidsraad – ook voor ouderen !?
Voldoende beweging ● Beweegnorm voor ouderen
Ouderen: 50+/ 65+/ 70+
Ouder worden
Levensverwachting 2014
● man: 79,9 jaren ● vrouw: 83,3 jaren
Blijvende stijging
● 3 maanden/per jaar ● 2060 (v): 89,9 jaren
Gezond ouder worden
● active ageing ● voeding en beweging The Ageing Report, EU 2015
115
Nederlandse voedingsnormen – leeftijdscategorieën
19-50 51-70 > 70
jaar jaar jaar
Voedselconsumptiepeiling
VCP basis: 7- 69 jaar VCP ≥ 70 jaar (n = 739; rr 25%, gezonder en vitaler)
“Zelfstandig wonende 70-plussers eten meer
ongezonde verzadigde vetzuren, zout en minder volkoren producten, fruit en vis dan aanbevolen
Daarmee gelden voor hen dezelfde aanbevelingen
om het voedingspatroon te verbeteren als voor de rest van de bevolking” (RIVM factsheet)
Ouderen en de Schijf van Vijf / richtlijnen Goede Voeding 2006
< 5% alle RGV 2006 !! nieuwe RGV 04-11-2015
NRC – 4 nov. Mediterraner
‘Eet volgens een meer plantaardig en minder dierlijk voedingspatroon’
Haveman 2002, Sofi 2010, 2013: Mediterranean diet makes a 25% difference in mortality
Ook voor ouderen? • algemene bevolking (niet: 0-2 jaar, zwangere vrouwen) • ‘gezonde mensen’ (maar ook bij multimorbiditeit) • preventie van chronische ziekten
Gezond ouder worden en functionaliteit VWS: “Het gaat bij gezond ouder worden niet alleen om het voorkomen en uitstellen van ziekte, maar met name om het voorkomen en terugdringen van beperkingen in het functioneren, het bevorderen van zelfredzaamheid en een goede kwaliteit van leven” (2011)
Enkele adviezen ‘uitgelicht’
Eet volgens een meer plantaardig en minder dierlijk voedingspatroon
● Breinfunctie: PrediMed – MIND diet
Het gebruik van ‘voedingssupplementen’ is niet nodig, behalve voor mensen die tot een specifieke groep behoren waarvoor een suppletie-advies geldt
● Botgezondheid: vitamine D ● Spierfunctie: vitamine D en eiwit
Mediterraan voor ‘t brein?
(Rest, review 2013)
Predimed-studie: Mediterranean Diet with Olive Oil, Nuts Linked to Healthier Brain (JAMA 2015)
FINGER-studie: Lifestyle Intervention Slows
Cognitive Decline in Randomized Trial (Lancet 2015)
MIND-diet: The difference in cognitive decline rates for
being in the top tertile of MIND diet scores versus the lowest was equivalent to being 7.5 years younger in age (A&D 2015)
Vitamine D– suppletie-advies
50-100% van de ouderen deficiënt
> 20 µg/d geeft 20-28% minder fracturen of valincidenten
voeding levert 4-5 µg/dag
zonlicht 6-7 µg/d (ouderen)
Samen NIET GENOEG
11 studies, 31.022, 65+ samengevat
Wie hebben extra vitamine D nodig? De adviezen voor een vitamine D supplement
kinderen van 0-4 jaar zwangere vrouwen mcg/dag
10 mcg/dag 10
vrouwen tussen 50-70 jaar
10 mcg/dag
iedereen vanaf 70 jaar
20 mcg/dag
iedereen met donkere huidskleur of onvoldoende zonlichtblootstelling
10 mcg/dag Gezondheidsraad, 2012
Vitamine D en spier?? Kleine effecten op kracht
Effect van eiwitsuppletie en ‘resistance exercise’
Veroudering: sarcopenie
Bamman 2004
Resistance-type exercise training met en zonder extra eiwit tot 25-30 g/maaltijd
Change in le an body mass (kg)
Eiwitsupplement vs placebo - met resistance training 2.0
Placebo Protein
1.5 1.0 0.5 0.0 -0.5 -1.0 12
24
Time (wks)
Eiwit voor spiermassa
samen met andere studies: ook effect op kracht 1-repetition maximum leg press in both younger and older subjects (weighted mean difference: 13.5 kg; 95% CI: 6.4, 20.7 kg; P < 0.001).
Cermak N M et al. Am J Clin Nutr 2012;96:1454-1464
©2012 by American Society for Nutrition
ProMuscle naar de praktijk ?
Zorggroep genomineerd voor Veluwse Innovatieprijs 2014: Project ProMuscle 65PK
Et al.
Belang van bewegen voor ouderen
Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB)
● > 30 min matig intensief lichamelijk actief
Fitnorm
● > 3x per week 20 minuten intensief actief
Kracht (aanbeveling)
● Minimaal twee x per week krachtoefeningen
Waar hadden we het over?
Gezonde voeding ook voor ouderen!! ● Mediterraan-achtig/ Richtlijnen Goede Voeding ● NB vitamine D
Voldoende beweging ● Gezond bewegen ● Kracht: aandacht voor eiwit
Functiebehoud
Dank voor Uw aandacht
