Instituut voor Landbouw en Visserijonderzoek
Duurzaamheidsteam
Eenheid: Dier - Visserij Ankerstraat 1 B-8400 Oostende, België Tel.: +32 59 342250 Fax: +32 59 330629 www.ilvo.vlaanderen.be
Gezonde visbestanden van de Belgische aanvoer
Visserij en Aquatische productie Hans Polet Wetenschappelijk directeur Sectie Technisch Visserijonderzoek Els Vanderperren Sectiehoofd (Visserijtechniek - VISEO) Arne Kinds (Traceerbaarheid en duurzaamheid) Heleen Lenoir* (Databeheer en duurzaamheid) Kim Sys (Traceerbaarheid en duurzaamheid) Sectie Visserijbiologie Els Torreele Sectiehoofd Kelle Moreau* (Bestandsbeheer en duurzaamheid) Sectie Aquacultuur Daan Delbare Sectiehoofd
E-mail adressen:
[email protected] *Contactpersonen
Betekenis gezond visbestand Een visbestand wordt als gezond beschouwd indien de populatie zichzelf in stand kan houden zodat het voortbestaan ervan niet in het gedrang komt.
Doelstelling Een overzicht wordt gegeven van gezonde visbestanden die door de Belgische visserij bevist worden. Het advies werd opgesteld op basis van de gezondheid van de bestanden en de paaiseizoenen.
Project gefinancierd door de Europese Unie en de Vlaamse Gemeenschap
Disclaimer ILVO-EV heeft de grootste zorg besteed aan het samenstellen van de informatie om de juistheid voor de volledige analyse te waarborgen. Verwijzingen naar de informatiebronnen zijn in het document opgenomen. ILVO-EV verwelkomt eventuele opmerkingen of verdere informatie, maar is niet aansprakelijk voor enige directe of indirecte fouten, die voortvloeien uit het verder gebruik van de resultaten. Aangezien nieuwe informatie jaarlijks beschikbaar komt voor de meeste bestanden, raden wij een jaarlijkse herziening aan van de informatie. Citatie: ILVO Duurzaamheidsteam (2014). Gezonde visbestanden van de Belgische aanvoer. Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek (ILVO), Visserij en Aquatische productie.
Overzicht visbestanden Deze tabel geeft een overzicht van gezonde visbestanden, aangeland door de Belgische visserij. De soorten worden weergegeven met de Nederlandse en wetenschappelijke benaming. We baseren ons op de ICES adviezen uit 2013 (International Council for the Exploration of the Sea, www.ices.dk, 2013) om de toestand van de visbestanden te evalueren. ICES baseert zich op single species stock assessments bij de jaarlijkse opmaak van de visserij-adviezen. Stock assessments/bestandsbeoordelingen hebben als doel het beleid van informatie te voorzien die gebruikt kan worden bij het beheer van visbestanden. Zo liggen gegevens over de gezondheid (en trend) van de visbestanden en de intensiteit van de visserij aan de basis van de vangstquota. Om deze assessments uit te voeren, verzamelen de Europese lidstaten biologische informatie over de verschillende visbestanden waarbij ze betrokken zijn (Data Collectie Framework EC 199/2008). Binnen ICES worden deze gegevens vervolgens internationaal verwerkt. De toestand van een visbestand wordt op bestandsniveau bepaald. De visserij kan een bepaalde soort immers op meerdere visgronden bevissen, terwijl deze soort een verschillende toestand of trend kan kennen tussen deze gebieden. Zeker wanneer er wetenschappelijke informatie is dat de vissen uit deze gebieden nauwelijks met elkaar in contact komen worden verschillende bestanden van eenzelfde soort onderscheiden. Waar de verschillende stocks voorkomen wordt weergegeven in de kolommen ‘ICES bestand’ en ‘Belgische visgronden’ (deel van het ICES bestand waarbinnen de Belgische vissersvloot actief is). Het type stock assessment waarop het ICES advies voor een bepaald visbestand gebaseerd is, wordt weergegeven in de kolom ‘assessment type’. Dit geeft een indicatie van de soort gegevens die beschikbaar zijn om de adviezen voor een bepaald visbestand te berekenen. In dit document worden drie types onderscheiden : -
analytische assessments: de grootte van het bestand (de paaibiomassa = Spawning Stock Biomass SSB) en de visserijsterfte (F = maat voor de impact van de visserij op SSB) zijn exact gekend en worden berekend op basis van gedetailleerde visserij-afhankelijke én visserij-onafhankelijke gegevens, survey trend/commerciële trend: waarden van SSB en F niet exact gekend, trends wel gekend op basis van visserij-afhankelijke (commerciële) en/of visserij-onafhankelijke (survey) gegevens, aanvoertrend: enkel de trends in aanvoer en de daaraan gekoppelde visserij-inspanning zijn gekend.
De tabel bevat soorten die in recente jaren in de Belgische aanvoer werden aangetroffen, waaronder ook enkele soorten waarvoor er geen stock assessments voor de Belgische visgronden beschikbaar zijn (Europese congeraal, steenbolk, rode poon, zeewolf, grote pieterman, heilbot en zonnevis). Voor soorten waarvoor enkel in bepaalde gebieden visserijadviezen worden berekend, werden enkel deze gebieden opgenomen. Vaak zijn deze soorten echter ook beschikbaar vanuit andere gebieden. Ook in die gevallen is de toestand van de bestanden ongekend. Indien een analytisch assessment voor een bepaald visbestand voorhanden is, kunnen SSB en F geëvalueerd worden. Indien beide parameters voor een bestand op een gezond niveau liggen wordt dit aangeduid als ‘OK’. Het visbestand voor deze soort wordt dan als gezond aanzien (√). In het geval van de andere assessment types wordt een trend aangeduid. Deze kan stijgen, status quo blijven, of dalen. Een bestandstoename of een stabiel blijvend bestand worden als gezond beschouwd (√). Vervolgens wordt rekening gehouden met het paaiseizoen van de soorten. Indien bv. de paaiperiode van een soort in november valt wordt een negatief advies gegeven om deze soort aan te bieden in deze periode (X). Samengevat wordt een algemeen advies gegeven op basis van de gezondheid van het bestand en het paaiseizoen. Een positief advies wordt weergegeven met √ terwijl een X een negatief advies aanduidt. Wanneer zeer weinig informatie beschikbaar is en bijgevolg geen advies gegeven kan worden over een bestand wordt dit aangeduid met ?. Schaal- en weekdieren werden niet opgenomen in de adviezen aangezien er voor deze organismen geen bestandsbeoordelingen beschikbaar zijn.
ILVO Gezondheid visbestanden van de Belgische aanvoer 24/06/2014
2
Soort
ICES Bestand
Belgische visgronden
Assessment type
Analytisch SSB
Trend
F
Advies bestand
Advies seizoen jan
feb
ma
apr
mei
jun
jul
aug
sep
okt
nov
dec
Bot
Platichthys flesus
IIIa + IV
Noordzee
survey trend
NVT
NVT
stijgend
√
X
X
X
X
X
X
√
√
√
√
√
√
Europese Congeraal
Conger conger
Griet Grote Pieterman Haring
NVT
NVY
NVT
NVT
NVT
NVT
?
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
Scophthalmus rhombus
IIIa + IV + VIIde
Noordzee, Engels Kanaal
survey trend
NVT
NVT
stijgend
√
√
X
X
X
X
X
√
√
√
√
√
√
Trachinus draco
NVT
NVT
NVT
NVT
NVT
NVT
?
√
√
√
√
√
√
X
X
√
√
√
√
Clupea harengus
VIIa N
Ierse zee
analytical
OK
OK
NVT
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
analytical
OK
OK
NVT
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
analytical
OK
OK
NVT
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
analytical
OK
OK
NVT
√
√
√
√
√
X
X
X
√
√
√
√
√
NVT
NVT
NVT
NVT
?
X
X
X
X
√
√
√
√
√
√
√
√
survey trend
NVT
NVT
stijgend
√
X
X
√
√
√
√
√
√
√
√
√
X
survey trend
NVT
NVT
stijgend
√
X
X
√
√
√
√
√
√
√
√
√
X
VIIa Z + VIIghjk IV + IIIa + VIId Heek
Merluccius merluccius
IIIa + IV + VII + VIIIa,b,d
Heilbot
Hippoglossus hippoglossus
NVT
Scyliorhinus canicula
IIIa + IV + VIId
Hondshaai
VI + VIIa-c,e-j
Keltische zee en zuiden van Ierland Noordzee, Engels Kanaal, Skagerrak Noordzee, Oostelijk Engels Kanaal, Golf van Biskaje NVT Noordzee, Oostelijk Engels Kanaal Westelijk Engels Kanaal, Keltische Zee, Ierse Zee
VIIIabd
Golf van Biskaje
survey trend
NVT
NVT
stijgend
√
X
X
√
√
√
√
√
√
√
√
√
X
Lom
Brosme brosme
NE Atlantic
alle visgronden
commerciële trend
NVT
NVT
stijgend
√
√
√
√
X
X
X
X
√
√
√
√
√
Makreel
Scomber scombrus
NE Atlantic
alle visgronden
landings
NVT
NVT
stijgend
√
√
√
X
X
X
X
X
√
√
√
√
√
Pollak
Pollachius pollachius
IIIa + IV
Noordzee
catches
NVT
NVT
stijgend
√
√
X
X
X
√
√
√
√
√
√
√
√
VI + VII
Engels Kanaal, Keltische Zee, Ierse Zee
catches
NVT
NVT
status quo
√
√
X
X
X
√
√
√
√
√
√
√
√
Poon Grauwe Poon
Eutrigla gurnardus
IIIa + IV + VIId
landings
NVT
NVT
status quo
√
√
√
√
X
X
X
X
X
√
√
√
√
Rode Poon
Chelidonichthys lucerna
Noordzee, Oostelijk Engels Kanaal
NVT
NVT
NVT
NVT
NVT
NVT
?
√
√
√
√
X
X
X
X
√
√
√
√
Gevlekte Rog
Raja montagui
IIIa + IV + VIIde
survey trend
NVT
NVT
stijgend
√
√
X
X
X
X
X
√
√
√
√
√
√
Koekoeksrog
Leucoraja naevus
IIIa + IV + VIIde
survey trend
NVT
NVT
stijgend
√
X
X
X
X
X
√
√
√
√
√
√
√
survey trend
NVT
NVT
stijgend
√
X
X
X
X
X
√
√
√
√
√
√
√
Rog
VIII + IX
Noordzee, Oostelijk Engels Kanaal Noordzee, Oostelijk Engels Kanaal Golf van Biskaje
ILVO Gezondheid visbestanden van de Belgische aanvoer 24/06/2014
3
Stekelrog
Raja clavata
IIIa + IV + VIIde VI + VIIa-c,e-j
Noordzee, Oostelijk Engels Kanaal Westelijk Engels Kanaal, Keltische Zee, Ierse Zee
survey trend
NVT
NVT
stijgend
√
√
X
X
X
X
X
X
X
√
√
√
√
survey trend
NVT
NVT
stijgend
√
√
X
X
X
X
X
X
X
√
√
√
√
VIII + IX
Golf van Biskaje
survey trend
NVT
NVT
status quo
√
√
X
X
X
X
X
X
X
√
√
√
√
IIIa + IV
Noordzee
survey trend
NVT
NVT
stijgend
√
√
√
X
X
X
√
√
√
√
√
√
√
Scharretong
IVa + VIa
Keltische zee en West Schotland
analytical
OK
OK
NVT
√
√
√
X
X
X
X
X
X
√
√
√
√
Schelvis
IV + IIIa W
Noordzee, Skagerrak
analytical
OK
OK
NVT
√
√
√
X
X
X
X
√
√
√
√
√
√
VIIa
Ierse zee
survey trend
NVT
NVT
stijgend
√
√
√
X
X
X
X
√
√
√
√
√
√
IV
Noordzee
analytical
OK
OK
NVT
√
X
X
X
X
√
√
√
√
√
√
√
X
VIIa
Ierse zee
commerciële/s urvey trend
NVT
NVT
stijgend
√
X
X
X
X
√
√
√
√
√
√
√
X
VIId,e
Oostelijk Engels Kanaal
analytical
NVT
NVT
stijgend
√
X
X
X
X
√
√
√
√
√
√
√
X
NVT
NVT
stijgend
√
X
X
X
X
√
√
√
√
√
√
√
X
NVT
NVT
stijgend
√
X
X
X
X
√
√
√
√
√
√
√
X
NVT
NVT
stijgend
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
Schar
Schol
Sprot
Limanda limanda
Pleuronectes platessa
Sprattus sprattus
VIIf,g
Keltische zee
VIIh,k
Zuidwest Ierland
VIId,e
Keltische zee en West Schotland
commerciële/s urvey trend commerciële trend commerciële trend
IV
Noordzee
analytical
OK
OK
NVT
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
√
Steenbolk
Trisopterus luscus
NVT
NVY
NVT
NVT
NVT
NVT
?
√
√
X
X
√
√
√
√
√
√
√
√
Tarbot
Psetta maxima
IV
Noordzee
analytical
OK
OK
NVT
√
√
√
√
X
X
X
X
X
√
√
√
√
VIIe
West Engels Kanaal
analytical
OK
OK
NVT
√
√
√
X
X
X
X
√
√
√
√
√
√
Keltische zee en West Schotland Noordzee, Oostelijk Engels Kanaal
commerciële trend
NVT
NVT
stijgend
√
√
√
X
X
X
X
√
√
√
√
√
√
survey trend
NVT
NVT
stijgend
√
√
√
√
X
X
X
X
X
√
√
√
√
VIIe–k
Keltische zee
analytical
OK
OK
NVT
√
√
X
X
X
X
√
√
√
√
√
√
√
VIIb-k + VIIIabd
Engels Kanaal, Keltische Zee, Ierse Zee, Golf van Biskaje
survey trend
NVT
NVT
stijgend
√
√
√
√
X
X
X
√
√
√
√
√
√
NVT
NVT
NVT
NVT
NVT
NVT
?
√
√
X
X
X
X
√
√
√
√
√
√
Tong
VIIh-k Tongschar
Microstomus kitt
Wijting Zeeduivels Zonnevis
Zeus faber
IIIa + IV + VIId
ILVO Gezondheid visbestanden van de Belgische aanvoer 24/06/2014
4
* Annex: ICES visgebieden Noordoost Atlantische Oceaan
ILVO Gezondheid visbestanden van de Belgische aanvoer 24/06/2014
5
