Gezonde binnenlucht op school? Van belang voor je gezondheid!

Gezonde binnenlucht op school? Van belang voor je gezondheid! www.airatschool.be www.mmk.be/onderwijs www.vlaamselogos.be – www.zorg-en-gezondheid.be – www.vigez.be

©

Gezonde binnenlucht op school?

©

Belang voor de gezondheid? Nadelig voor de gezondheid?  Afhankelijk van:  soort stof | concentratie | duur | gevoeligheid  Kinderen: een gevoelige groep!  Nemen in verhouding grotere volumes lucht op  Immuniteitssyteem nog niet volgroeid  Heel wat energie nodig om te groeien

©

Belang voor de gezondheid! Een negatieve kwaliteit van het binnenmilieu kan leiden tot:  Fysieke gezondheidseffecten hoofdpijn, irritatie van luchtwegen, ogen, neus en keel, geurhinder, verergering astmaklachten, allergiën, …

 Effecten op het welbevinden, prestatievermogen en ziekteverzuim

©

Ventilatie, dé bepalende factor!  Zuurstof laten binnenstromen  Vervuilende stoffen laten buiten stromen  Opstapeling van stoffen voorkomen  CO2-concentratie als maat voor ventilatie:  Toename aan CO2 = toename van door de mens geproduceerde stoffen  Vanaf conc. 1200ppm: mogelijk klachten  Gezondheidskundig: streven naar 800 à 1000 ppm

©

Verloop van CO2-concentratie in een klas

©

Verluchting – Korte tijd  = in korte tijd verversen van alle verontreinigde binnenlucht door ramen en/of deuren wijd open te zetten (meer dan 8 cm).  Zet de verwarming af en verlucht gedurende ongeveer 10 minuten.  Hierdoor ververs je alle lucht in de klas terwijl de temperatuur redelijk constant blijft. In de meeste gevallen is de temperatuur binnen 10 minuten weer op peil.  Verluchten is geen vervanging van ventilatie. Ook wanneer je voldoende verlucht, blijft ventileren noodzakelijk!

 Verlucht het klaslokaal tijdens pauzes (vb. speeltijd, middagpauze) of tijdens activiteiten buiten het lokaal (vb. sportles). ©

Ventilatie - continu  Ventilatie met ramen:  Zet 's ochtends enkele ramen op een kier en laat deze, zo mogelijk, de hele dag openstaan.  Zorg ervoor dat hoge ramen gemakkelijk te openen zijn.  Zorg, indien mogelijk, voor dwarsventilatie. Zet hiervoor ramen op een kier in verschillende, tegenover elkaar liggende gevels.  Als slechts ramen voorkomen in één gevel, zet dan zoveel mogelijk ramen op een kier. Dit zorgt voor een beter resultaat dan één raam helemaal openzetten.  Om tocht te vermijden kan je best ramen openen die hoger liggen dan 1.8 m. Als dit niet mogelijk is kies dan voor ramen waarbij de luchtstroom naar boven gericht is, bijvoorbeeld kiepramen.

©

Ventilatie – continu  Ventilatie met roosters:  Zet de ventilatieroosters gedurende de hele dag open.  Ook 's avonds en 's nachts kan je de ventilatieroosters het best openzetten.  Sluit de roosters 's avonds als de buitentemperatuur 's nachts onder de 5°C daalt anders leidt dit tot onnodig energieverlies.  Zorg ervoor dat de hoge ventilatieroosters gemakkelijk te openen zijn.  Zorg, indien mogelijk, voor dwarsventilatie. Zet hiervoor roosters open in verschillende, tegenover elkaar liggende gevels.  Om tocht te vermijden kan je best roosters openen die hoger liggen dan 1.8 m.  Om de ventilatiecapaciteit van roosters optimaal te kunnen gebruiken, moet je ze regelmatig, maar in elk geval twee keer per jaar reinigen. ©

Ventilatie - continu  Mechanisch ventilatiesysteem:  Zorg in overleg met de installateur voor een goede afstelling van het mechanisch ventilatiesysteem.  Als je het mechanisch ventilatiesysteem niet laat reinigen, kan de capaciteit van het systeem met 10% per jaar afnemen. Filters van het mechanisch ventilatiesysteem moeten afhankelijk van het type soms wel maandelijks gereinigd of vervangen worden. De ventilatiekanalen moet je minimaal 1 keer per 10 jaar reinigen.  Bij een mechanisch ventilatiesysteem hoort een logboek met een onderhoudsschema en een rapportage. Goed opvolgen van het logboek is noodzakelijk voor goede werking van het ventilatiesysteem.

©

Mogelijke aanpak op school?

©

Komen tot een gezond binnenmilieu? 

Een gezond binnenmilieu als goede gewoonte in de klas



Een gezond binnenmilieu als item in het beleid op schoolniveau



Bij infrastructurele aanpassingen

©

Secundair onderwijs Bevraging actoren 2008-2009: • Wat is haalbaar, aanvaardbaar? • Bevraging van 465lln, 28lkn, 14 directies - 80% van de leerkrachten en leerlingen af en toe vermoeid - 50% wel eens hoofdpijn in de klas - huidige verluchting van de klaslokalen is ontoereikend - Geen grote structurele problemen in de weg van goede verluchting - Verluchten wordt ook als iets positiefs gezien - De verantwoordelijkheid van en belangrijke rol voor de leerkrachten - Struikelblokken om aan goede verluchting te doen: - niemand denkt eraan - vrees negatieve reacties van medeleerlingen en leerkrachten - Nood aan duidelijk afspraken hieromtrent - Geen verschil tussen de toe te passen methoden voor de verschillende onderwijstypes ©

project: Air@school

Werken aan een gezond binnenmilieu in Secundair Onderwijs ©

Bekijk film air@school (8:04 min) - Via DVD - Online (via youtube): film air@school

©

Air@school Implementatie: schooljaar 2010-2011 Elke secundaire school krijgt basisinformatie via DVD Posters met raamcontract Gratis ontlenen van air@school box bij Logo:    

CO2-meter Raamstoppers De ventilatiewekker Twee blikken frisse lucht en neusknijpers

Meer info via www.airatschool.be ©

In het schoolbeleid  In het schoolgezondheidsbeleid Een gezond binnenmilieu: positief voor welzijn, gezondheid en comfort van lln en lkn Op klasniveau Op schoolniveau  Schoolomgeving Educatief / structureel / regulerend Cfr. Gezondheidsmatrix

 Passend binnen vakoverschrijdende eindtermen (VOET) (zie website of handleiding) ©

Gezondheidsmatrix

©

In het schoolbeleid  In het schoolmilieubeleid Milieu: BUITENmilieu én BINNENmilieu Kiezen voor producten en materialen met mindere chemische uitstoot: goed voor leefmilieu én mens  In het maken van afspraken In klas naar leerlingen toe Gelijke aanpak in hele school

©

Structurele aanpassingen  Verbouwingen gepland. Waar mogelijk kan gestreefd worden naar een gezond binnenklimaat.    

Voldoende ruimte? Voldoende mogelijkheid tot ventilatie? Voldoende mogelijkheid tot verluchting? Keuze van bouwmaterialen

Natuurlijke ventilatie

/

mechanische ventilatie

©

Elke school is anders … Opportuniteit  Projecten vanuit verschillende invalshoeken  Verschillende mogelijkheden met de leerlingen  Vaak zijn scholen zelf creatief

Vb. St Jozef – Ternat    

CO2-meters in de klas (via Kreco) Voorstelling van resultaten Belang wordt ingezien door directie Bij verbouwingen wordt rekening gehouden met belang van ventilatiemogelijkheden

Sensibilisatie In de klas

 Beleid op school 

Structureel ©

Meedoen? Alle info - Op www.airatschool.be - Bij het Logo van je regio

Neem foto’s van je acties en stuur ze door om op de projectsite te plaatsen! ©