Gezond op reis
Gezond op reis is een bijlage bij De Standaard en Het Nieuwsblad van 23 juni 2009. Deze bijlage valt niet onder de verantwoordelijkheid van de redactie.
Van de complete reisapotheek tot jouw ideale zonnebrandcrème
Kerngezond op vakantie
2
Checklist voor de reisapotheek
4
Opgepast voor ongedierte
5
Optimaal genieten van de zon
6
Geen pech onderweg
8
Hoog in de lucht
9
Frisse geest en gezond lichaam
10
Vertrekken zonder zorgen
12
2
bijlage van 23 juni 2009 I GEZOND OP REIS
Medische tips voor globetrotters
Kerngezond op vakantie We dromen allemaal wel eens van tropische bestemmingen of een verre reis naar een andere cultuur. Maar met vakantie gaan, is niet altijd even goed voor de gezondheid. Eén op de twee toeristen die enkele weken in een (sub-)tropisch land verblijft, wordt geconfronteerd met bepaalde ziektes. We overlopen ze in vogelvlucht.
V
aak gaat het om banale kwaaltjes, zoals reizigersdiarree, hardnekkige constipatie, geïnfecteerde wondjes of zonnebrand. Maar soms kunnen ook ernstigere problemen optreden. Zo overlijden nog elk jaar reizigers aan de gevolgen van malaria, en worden epidemieën van hepatitis A gesignaleerd, zelfs bij mensen die in een luxueus hotel logeren. De meeste van die problemen zijn gemakkelijk te vermijden door een goede voorbereiding en de nodige voorzorgsmaatregelen.
Ziek te bed
Het belangrijkste risico op reis, en ook de meest voorkomende doodsoorzaak, zijn verkeersongevallen en verdrinking. Naar schatting wordt zowat één op honderdduizend vakantiegangers, die een maand in de
Door goed op te letten wat je eet en drinkt en vooral door altijd de handen te wassen voor je eet, kun je het risico beperken. Reizigersdiarree geneest vanzelf, maar het kan toch knap lastig zijn als je een paar dagen van je vakantie in bed moet blijven. Je kunt een transitremmer nemen waardoor je minder diarree hebt en de reis meestal kunt verderzetten. Bij ernstige symptomen kun je één dag een antibioticum nemen. Veel water drinken is de boodschap om uitdroging te voorkomen. Acute luchtwegeninfecties, waaronder griep, dwingen zowat één op duizend reizigers ertoe op vakantie het bed te houden. In de tropen kan het griepvirus heel het jaar voorkomen.
Inentingen
Tegen ziektes zoals mazelen, bof, rubella (rodehond), polio, tetanus, difterie, kinkhoest, hepatitis B (sinds 1999) … ben je in België normaal gezien als kind gevaccineerd. Het risico voor de meeste van die aandoeningen is in het buitenland dikwijls niet veel groter dan in België, maar het is toch belangrijk dat je bij een reis naar een (sub-)tropisch land of naar sommige landen uit de voormalige Sovjet-Unie, die basisvaccinaties laat controleren. Soms is een herhalingsvaccinatie noodzakelijk. Dat is bijvoorbeeld het geval voor tetanus, difterie en polio. Er bestaan ook een aantal specifieke reisvaccinaties die beschermen tegen ziekten die in België niet of slechts sporadisch voorkomen en waartegen je normaal ook niet gevaccineerd bent, zoals buiktyfus, gele koorts, hepatitis A… Bij infectieziekten die door vaccinatie voorkomen kunnen worden, komt hepatitis A op de eerste plaats. Vaccinatie tegen hepatitis A wordt aangeraden als je West-Europa verlaat, ongeacht de reisomstandigheden. Hepatitis B hangt niet af van je bestemming, maar van risicogedrag. Laat je zeker vaccineren als je een gevaarlijke sport beoefent waardoor de kans bestaat dat je naar het ziekenhuis moet, als je een piercing of tatoeage laat zetten of als je seks hebt. Seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s) zijn trouwens een sterk onderschat probleem. Nogal wat toeristen hebben seks op reis zonder zich adequaat te beschermen met een condoom. Zelfs een eenmalig onveilig seksueel contact
Seksueel overdraagbare aandoeningen zijn een sterk onderschat probleem.
Colofon
tropen doorbrengen, het slachtoffer van een ongeval of verdrinking en is zowat de helft van alle overlijdens daaraan te wijten. Bij de infectieziekten is reizigersdiarree het grootste probleem. Eén reiziger op drie, die enkele weken in een (sub-) tropisch land verblijft, heeft kans op diarree. Bij avontuurlijke reizen ligt dat percentage nog hoger.
kan voldoende zijn om zelf besmet te worden. Dat geldt zeker niet alleen voor jongeren. Als je voor een georganiseerde reis korter dan drie weken naar bijvoorbeeld Turkije, Egypte, de Caraïben of Mexico vertrekt, dan is vaccinatie tegen buiktyfus niet nodig. Ga je langer dan drie weken of reis je avontuurlijk, dan is dat wel aan te raden.
Project Manager Joris De Lannoy • Hoofdredacteur Paul Geerts • Eindredactie Henk Malyster en Kim Gordts • Art Director Tine Van Beurden • Medewerkers Paul Geerts, �omas Buytaert, Heidi Van de Keere • Advertentieverkoop Account Manager Annelies Vankersschaever,
[email protected] • Druk Corelio Printing, Groot-Bijgaarden • Verantwoordelijk Uitgever Caspar van Rhijn • Copyright 2009 Minoc Business Press NV • Gezond op reis is een uitgave van Minoc Business Press • Inspired by Corelio Overname uit Gezond op reis onder welke vorm dan ook is strikt verboden zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Merknamen zijn eigendom van de respectieve organisaties. Gezond op reis bevat links naar websites die de redactie interessant acht. De uitgever is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze links of het gebruik ervan. De uitgever is niet verantwoordelijk voor de inhoud van advertenties en kan niet instaan voor onjuistheden of onvolledigheden in deze publicatie. Coverbeeld: copyright Shutterstock, beelden: copyright Shutterstock.
3
GEZOND OP REIS I bijlage van 23 juni 2009
Wie gaat kamperen, te voet of met de fiets wil rondtrekken, of aan speleologie gaat doen in bosrijke gebieden in Centraal-Europa, laat zich best vaccineren tegen tekenencefalitis (hersen- of hersenvliesontsteking). Als je van plan bent om in landelijke gebieden in Zuidoost-Azië rond te trekken, kan een inenting tegen Japanse encefalitis overwogen worden. Inenting tegen gele koorts is verplicht in veel Afrikaanse en een aantal Zuid-Amerikaanse landen. Sommige landen eisen ook een vaccinatiebewijs van reizigers ouder dan zes maanden of een jaar afkomstig uit landen waar gele koorts voorkomt, zelfs wanneer je slechts ‘in transit’ door risicogebied reist.
Let op voor malaria
Malaria is vooral voor mensen die naar Afrika reizen een belangrijk gezondheidsprobleem: drie à vier procent krijgt malaria, in sommige streken zelfs tot tien procent per nacht. Vanaf 1.500 tot 2.500 meter hoogte komen er weinig of geen malariamuggen voor. Ook in de meeste grote steden is er weinig of geen risico op besmetting, behalve in Afrika. De buitenwijken van sommige grote steden in Azië, onder meer in India, zijn wel risicovol. Naast maatregelen om muggenbeten te voorkomen – zoals insectenrepellents en slapen onder een muskietennet – is het voor sommige streken aangewezen om preventief malariapillen te nemen. Ze moeten, afhankelijk van het type pil, enkele weken tot dagen voor vertrek, tijdens de hele reis en nog enkele dagen tot weken na terugkeer worden ingenomen. Malaria is perfect te genezen als de behandeling onmiddellijk bij de eerste symptomen wordt gestart. Verblijf je in malariagebied, dan moet je altijd je temperatuur meten als je onwel bent. Heb je langer dan 24 uur
koorts (vanaf 38°C in de oksel gemeten), dan gaat het waarschijnlijk om malaria. Raadpleeg zo snel mogelijk een arts, zelfs al heb je malariapillen genomen. In bijna alle tropische landen komt dengue (knokkelkoorts) voor. Dat is een soort felle griep die door muggen wordt overgedragen. In tegenstelling tot de malariamuggen steken die muggen overdag. De ziekte gaat meestal na een week vanzelf over. Op pagina 5 lees je meer over hoe je jezelf tegen muggenbeten kunt beschermen.
Vaccineren of niet?
Of je voor jouw reis naar de huisarts of een reisvaccinatiecentrum moet, is afhankelijk van de bestemming, de manier waarop je reist, de duur van de vakantie en van een aantal persoonlijke medische kenmerken.
1. Reisbestemming Verenigde Staten, Canada, West-Europa, Australië, NieuwZeeland, Hongkong, Singapore, Japan? Er zijn geen speciale vaccinaties nodig.
Zuidelijke helft van het Middellandse Zeegebied, OostEuropa, voormalige Sovjetlanden? Basisvaccinaties (mazelen, bof, rubella, polio, tetanus, difterie, kinkhoest); eventueel hepatitis A en B en buiktyfus, er is altijd een risico op reizigersdiarree.
Voor alle andere landen win je best doktersadvies in.
2. Reistype Zakenreis of familiebezoek met
Zwanger op reis Een zwangerschap hoeft je reisplannen niet altijd te dwarsbomen. Maar je moet toch rekening houden met bepaalde risico’s en beperkingen. Op reis is het risico op infecties groter. En veel ziektes kunnen tijdens de zwangerschap ergere gevolgen hebben. Elke situatie die gepaard gaat met hoge koorts (zoals malaria) kan bijvoorbeeld tot vroeggeboorte leiden. Infecties kunnen ook moeilijker behandeld worden omdat sommige geneesmiddelen nadelig kunnen zijn voor het embryo. Voor vertrek moeten in ieder geval alle routine zwangerschapsonderzoeken uitgevoerd zijn. Bij voorkeur worden alle inentingen toegediend vóór de zwangerschap. Zoniet worden ze uitgesteld tot na de zwangerschap, tenzij de vaccinatie noodzakelijk is om de zwangere vrouw te beschermen. De ideale periode om te reizen voor een zwangere vrouw situeert zich ongeveer tussen 16 en 28 weken: de eerste zwangerschapscontroles zijn uitgevoerd, de periode van misselijkheid is achter de rug, er is minder kans op een miskraam en er bestaat weinig risico op vroegtijdige weeën. Tijdens het derde trimester moet je vooral beducht zijn voor bloedingen, zwangers chapsvergiftiging (gezwollen voeten, hoge bloeddruk, eiwit in de urine) en vroegtijdig breken van de vliezen. Reizen tijdens het laatste trimester wordt ook fysiek moeilijk en oncomfortabel. Na 32 weken mag een zwangere vrouw geen intercontinentale vluchten meer nemen en na 36 weken geen enkele vlucht. Wanneer je vroeger niet gevaccineerd bent, wordt reizen naar gebieden waar gele koorts voorkomt of waar resistente malaria heerst (een groot deel van tropisch Zuid-Amerika, zwart Afrika, India en Zuidoost-Azië) in ieder geval afgeraden. Ook reizen naar afgelegen gebieden of gebieden met een slechte gezondheidszorg zijn niet aangewezen. De mogelijkheden om medische verzorging te krijgen als je ziek wordt of als er iets misgaat, zijn dan te beperkt. Bij langdurig verblijf in de tropen wordt aangeraden om de bevalling te laten plaatsvinden in een land waar hiv-gecontroleerd transfusiebloed aanwezig is.
hoog comfort en goede hygiëne?
1. Welk soort vakantie verkies je?
• basisvaccinaties • hepatitis A • voor risicogroepen hepatitis B • verplichte vaccinaties (gele koorts) • malariapreventie
Onderschat de Vlaamse vakantieganger niet. Hoewel één op drie aangeeft z’n vakantie liefst horizontaal op een strand- of dekstoel door te brengen, kiest niet minder dan 14% voor een avontuurlijke reis. Slechts 10% gaat alleen op vakantie, 67% kiest voor het gezin en 27% geeft de voorkeur aan het gezelschap van vrienden.
Toeristische reis, goed georganiseerd, met goed comfort, beperkt tot de klassieke reisroutes? • basisvaccinaties • hepatitis A • eventueel specifieke maatregelen voor risicogroepen (bijvoorbeeld hepatitis B) • eventueel buiktyfus • verplichte vaccinaties (gele koorts) • malariapreventie • oppassen voor de muggen die dengue overbrengen
Avontuurlijke reis, met overnachtingen in primitieve omstandigheden, trekkers, langdurige reizen en reizen door verschillende landen of migranten die naar hun land van herkomst reizen? • basisvaccinaties • hepatitis A, en meestal ook hepatitis B • buiktyfus • verplichte vaccinaties (gele koorts) • malaria: preventie en noodbehandeling
3. Reisduur Minder dan drie weken? • hepatitis A voor risicolanden, zelfs bij korte reizen in goede hygiënische omstandigheden • buiktyfus bij reizen in slechte hygienische omstandigheden • meningokokken meningitis bij reizen in onzekere hygiënische omstandigheden in een aantal Afrikaanse landen
Meer dan 3 weken? • vaccinatie tegen hepatitis B • buiktyfusvaccin, ook bij reizen in goede hygiënische omstandigheden • specifieke vaccinaties, zoals meningokokken meningitis, Japanse encefalitis, rabiës • in een aantal gevallen kan het nodig zijn om een malarianoodbehandeling mee te nemen
Stedentrip
9%
Zonvakantie Wintervakantie Cruise Sportvakantie Avontuurlijke reis
28%
14% 6% 4%
32% 32%
7%
Andere
2. Hoe ga je in 2009 op reis? We zijn geen natie van zeevaarders, maar ook de fiets en de camper blijken niet erg populair. Opvallend is de lage score van de trein, zeker als je weet dat 14% van de ondervraagden wagenziek wordt, en evenveel procent aan vliegangst lijdt.
Auto Vliegtuig Boot Trein
3%
7%
7%
3% 2% 42%
Bus Fiets
36%
Andere
3. Ben je ooit al ziek geweest op reis?
Gerommel in onze onderste regionen blijkt zowat de meest waarschijnlijke vakantiekwaal waaraan je je mag verwachten. Maar ook in het verkeer blijf je best voorzichtig. Onder de categorie ‘Andere’ vallen vooral zonnesteken en insectenbeten.
Reizigersdiarree Hoogteziekte
27%
Malaria Ongeval Andere
2%
Personen die meermaals per jaar korte reizen naar het buitenland ondernemen, tellen het totaal aantal weken op.
55%
10% 6%
4. Huidige gezondheidstoestand Neem je geneesmiddelen zoals antibiotica, antidepressiva, antibloedstollingsmiddelen, geneesmiddelen die de immuniteit kunnen onderdrukken, bètablokkers, cortisone, hooikoortsmiddelen enzovoort? Heb je één of andere chronische of ernstige ziekte, zoals een hartziekte, lever- of nieraandoening, diabetes enzovoort? Ben je recent geopereerd, ernstig ziek geweest of ben je nog in behandeling? Lijd je aan epilepsie, depressie, angstaanvallen of andere ernstige psychische problemen? Is jouw milt verwijderd? Ben je seropositief?
4. Wat neem je mee in je reisapotheek?
We beperken ons tot de top 6 van de Vlaamse reisapotheek, en dat is een eerder klassiek allegaartje. Opvallend is dat slechts 2% condooms meeneemt, maar dat 15% van de ondervraagden aangeeft een vakantieliefde zelfs onbeschermd te willen vieren.
Ontsmettingsmiddel 18%
Pleisters Pijn- of koortswerend middel Middel tegen diarree
15%
14%
18%
Middel tegen insectenbeten Zonnebrandcrème
17%
17%
Reis je met een baby of met jonge kinderen? In al die omstandigheden moet je de reis vooraf bespreken met jouw arts. Enquête uitgevoerd door gezondheid.be op basis van 1.178 deelnemers.
4
bijlage van 23 juni 2009 I GEZOND OP REIS
Dit neem je mee
Checklist voor de Wanneer je op reis vertrekt, doe je er goed aan om een doordachte reisapotheek mee te nemen. De inhoud ervan is natuurlijk afhankelijk van jouw reisbestemming, transport, reisduur en persoonlijke omstandigheden. Wat een reisapotheek zoal kan bevatten, lees je hier.
reisapotheek Insecten + Repellent + Jeukstillende zalf + Tekentangetje
Zon- en huidverzorging + Zonnebrandcrème met hoge
Wondverzorging/ verstuikingen
beschermingsfactor
+ Lippenbalsem met uv-filter + Aftersun + Talkpoeder
+ Pleisters en zwachtels + Steriele kompressen, gewone
Geneesmiddelen
kompressen en watten
+ Ontsmettingsmiddel of ontsmettende
zalf of gel
+ Speciale pleisters voor blaren + Schaartje, pincet, veiligheidsspelden
Varia
Tropische ziektes
+ Oordopjes (handig voor bijvoorbeeld
+ Preventieve malariapillen en
luidruchtige campings) + Digitale thermometer + Condooms + Reservebril of reservecontactlenzen, lenzenvloeistoffen
noodbehandeling voor malaria + Muskietennet + Antibiotica tegen reizigersdiarree (en soms tegen andere bacteriële infecties) + Middel tegen amoeben/giardia (avontuurlijke reizen) + ORS-zakjes: rehydratatie bij braken en diarree + Middel tegen hoogteziekte + Waterzuiveringstabletten + Inentingsbewijs gele koorts (indien noodzakelijk)
+ Pijnstiller/koortswerend middel + Antibraakmiddel + Middel tegen reisziekte + Middel tegen diarree + Persoonlijke geneesmiddelen (astma,
diabetes, allergieën…)
+ Eventueel: anticonceptiepillen,
kortwerkend slaapmiddel, verzachtende oogdruppels, neusdruppels, antischimmelproduct, een middel tegen maagzuur, een licht laxeermiddel, een middel tegen pijnlijke benen en voeten
GENEESMIDDELEN BEWAREN Essentiële geneesmiddelen (ook contraceptiva) kun je best in de handbagage meenemen zodat je steeds een voorraad bij de hand hebt, zelfs bij diefstal of verlies van bagage. Je kunt ook een dubbele voorraad meenemen: de helft in de handbagage en de andere helft in de gewone bagage. Om problemen aan de grens te voorkomen, worden naalden en spuiten steeds vergezeld van een kort medisch attest (in het Engels en het Frans), waaruit blijkt dat ze niet bedoeld zijn voor intraveneus druggebruik. Ter plaatse bewaar je geneesmiddelen altijd goed afgesloten in hun oorspronkelijke verpakking. In een rugzak berg je ze best centraal op om opwarming door de zon te vermijden. Soms is voor de bewaring een koelkast noodzakelijk (bijvoorbeeld vaccins). Ook insuline stel je beter niet bloot aan temperaturen hoger dan 25°C. Andere medicijnen moeten in een donkere of vochtvrije omgeving worden bewaard. Lees altijd de bijsluiter of vraag raad aan je huisarts of in een plaatselijke apotheek.
5
GEZOND OP REIS I bijlage van 23 juni 2009
Kijk uit voor kleine dieren
Jeuk in bed
Beten en steken
Bedwantsen steken ’s nachts en zuigen bloed, wat zeer hevige jeuk veroorzaakt. Sommige reuzenwantsen die voorkomen in Zuid-Amerika, kunnen de ziekte van Chagas veroorzaken. Trekkers die in landelijke gebieden van Latijns-Amerika in primitieve omstandigheden overnachten, moeten preventieve maatregelen nemen, zoals slapen onder een muggennet.
Muggen, vliegen en andere bijtende en stekende insecten kunnen in warme landen heel wat ongemak veroorzaken. Sommige beten en steken lokken alleen een lokale huidreactie uit en zijn meestal vrij onschuldig, maar andere insecten kunnen ook ernstige infecties overbrengen.
V
oor beten geldt over het algemeen dat je elke wonde goed moet ontsmetten, zeker in de tropen waar het infectiegevaar groter is. Dat is ook het geval als je blootsvoets in (sub-)tropische landen loopt, zeker op stranden waar veel honden voorkomen. Via de voetzolen kunnen er bepaalde parasieten het lichaam binnendringen. Heb je na een beet felle jeuk, dan kun je een antiallergiepilletje nemen.
Bescherming tegen muggen
Muggen die malaria en Japanse encefalitis overbrengen, steken tussen zonsondergang en zonsopgang. Muggen die dengue, chikungunya en gele koorts overbrengen, steken overdag. In landen waar die ziektes voorkomen, is voortdurende bescherming noodzakelijk. Breng de avonden en nachten door in kamers waarvan de vensters en verluchtingsgaten afgedicht zijn met gaas. Ook de openingen voor airconditioning moeten afgeschermd worden met gaas. Als je niet in een afgeschermde ruimte kunt overnachten, slaap dan altijd onder een onbeschadigd en goed sluitend muskietennet. Bescherm ook de wieg en de relaxstoel van je baby met een muskietennet. Doe het kind ook in bad onder een muggennet. Het net moet altijd geïmpregneerd worden met een insecticide. Zorg er wel voor
Honden en katten
Ook trouwe viervoeters zoals honden en katten kunnen in tropische landen ernstige besmettingen veroorzaken. Zelfs geiten die in vrijheid ronddwalen en sommige vleermuizen kunnen hondsdolheid of rabiës overbrengen. Raak dus nooit huisdieren aan, ook niet in steden. Kinderen laat je beter niet met loslopende honden of katten spelen. Omdat elke dierenbeet potentieel gevaarlijk is, kun je best zo snel mogelijk naar een arts gaan. Een wonde reinig je overvloedig met zuiver water, bijvoorbeeld met de douchekraan. Als je vermoedt dat er hondsdolheid werd overgedragen, dan is het absoluut aan te raden om onmiddellijk te ontsmetten met een jodiumoplossing of isobetadine.
Gevaarlijk: zoet water
Bilharziose of schistosomiase is een infectie die wordt veroorzaakt door een zoetwaterworm. De larven zetten zich vast op de huid tijdens het zwemmen of baden in besmet water. Het is absoluut af te raden om in risicogebieden voor bilharzia pootje te baden of te zwemmen in zoet water. De ziekte komt voor in grote delen van Afrika, beperkte delen van Zuid-Amerika en het Nabije en Verre Oosten. Het risico op bilharziose is het grootst in stilstaand zoet water (zeker in stuwmeren), maar ook in rivieren kan besmetting optreden. Meer info vind je op www.who.int/wormcontrol/documents/ maps/country/en
het citrodiolextract van eucalyptusolie zijn doeltreffend en veilig. Producten op basis van plantaardige stoffen zijn zeer kort werkzaam. Vermijd overdadig insmeren en voorkom contact met de lippen, de mond, de slijmvliezen en de ogen. Ook met beschadigde of geïrriteerde huid (wondjes, eczeemvlekken, ernstige zonnebrand) moet je opletten. Kinderen en zwangere vrouwen moeten extra voorzichtig zijn met deet.
Zoek de teek Op zich zijn tekenbeten weinig gevaarlijk, maar ze kunnen besmettelijke ziekten overdragen, zoals Frühsommer encefalitis en de ziekte van Lyme. De beste preventieve maatregel is tekenbeten te vermijden. Tijdens een wandeling blijf je op de paden en vermijd je hoog gras. Draag kleren met lange mouwen, hoge schoenen, een hoofddeksel en doe de broekspijpen in de kousen. Opteer ook voor lichtgekleurde kleding, zodat je de teken gemakkelijker ziet. Het gebruik van repellents op basis van deet is nuttig maar onvoldoende. Na een natuurwandeling controleer je je lichaam systematisch op teken. Kijk vooral in de grote lichaamsplooien en de behaarde zones. Doe dat minstens tweemaal per dag als je permanent in een risicogebied kampeert. Eventueel aanwezige teken moeten zo snel mogelijk verwijderd worden. Hoe sneller je ze weghaalt (binnen de 12-48 uur),
Op reis met vederlichte benen dankzij A.Vogel
Blootvoets op een strand lopen waar veel honden voorkomen, verhoogt het infectiegevaar.
Insectenwerende huidproducten
Het is zeer belangrijk om alle nietbedekte delen van de huid (gezicht, handen, enkels…) regelmatig in te smeren met een insectenwerend middel op basis van deet. Ook producten op basis van IR3535 of
hoe kleiner de kans op besmetting. Neem de teek zo dicht mogelijk bij de huid vast met een pincet en verwijder hem in één langzame trekbeweging van de huid. Heb je geen pincet, dan kun je de teek ook vastgrijpen met de vingernagels en zonder draaibeweging langzaam uittrekken. Daarna ontsmet je de plaats van de tekenbeet grondig. Noteer de datum van de tekenbeet. Mocht je een besmetting hebben opgelopen, dan uit die zich vaak pas een hele tijd later. Je kunt best een arts raadplegen als er resten van de teek in de huid zijn achtergebleven of als je last krijgt van rode vlekken, hoofdpijn en/of pijn in armen of benen. Ook zwangere vrouwen nemen beter geen risico, net als mensen met hoge koorts of griep.
A.Vogel Aesculaforce forte • Onmisbaar bij een lange vliegreis en op warme dagen • Verkwikt snel zware en vermoeide benen • 1 tablet bevat 50 mg werkzame stof aescine • 100% natuurlijk
Verkrijgbaar bij uw apotheker. Een sportieve of avontuurlijke vakantie gepland? Vergeet dan ook zeker A.Vogel Arnica forte gel niet in uw reisapotheek. De hoge concentratie Arnica helpt om stijve en stramme spieren te ontspannen en vermindert de zwelling als gevolg van stoten.
Meer weten? Bel de A.Vogel infolijn op 011 31 51 72, stuur een e-mail naar
[email protected] of surf naar www.avogel.be. Schrijf u in voor de gratis maandelijkse nieuwsbrief, boordevol tips en interessante weetjes om goed voor uzelf te zorgen.
2090311_reisbijlage.indd 1
§
§ 2090311
dat de baby het net niet kan vastgrijpen en erop zuigen. Er bestaan ook muggennetten die al op voorhand behandeld werden en die gewassen kunnen worden. ’s Avonds draag je bij voorkeur licht gekleurde kleding die zoveel mogelijk de armen en benen bedekt. Op bovenkleding en enkel- of armbanden kun je insecticide gebruiken. Direct contact met de huid moet vermeden worden.
16-06-2009 11:22:16
6
bijlage van 23 juni 2009 I GEZOND OP REIS
Veilig in de zon
Gebruik de juiste bescherming De heilzame werking van zonlicht is voldoende bekend. In warme landen is het wel belangrijk om je lichaam extra te beschermen, want de zon heeft ook een schaduwzijde.
B
ij aankomst op je vakantiebestemming wil je uiteraard zo snel mogelijk beginnen te genieten. Toch is het beter om je geleidelijk bloot te stellen aan de zon. Een bleke winterhuid is nauwelijks vijf minuten bestand tegen het volle zonnelicht in de tropen. Een zonnehoed met brede rand en een zonnebril zijn geen overbodige luxe. Vermijd de zon op het heetst van de dag: meestal is dat tussen 11 en 15 uur. Ook bij een betrokken hemel kunnen de schadelijke stralen door het wolkendek de aarde bereiken. Een bruine huidskleur biedt een lichte bescherming, maar alleen tegen uv B-stralen. Bescherming is dus nog altijd nodig. De bruine kleur van de zonnebank of van een
jaar moeten systematisch worden ingesmeerd met een waterbestendig zonneproduct dat een hoge of zeer hoge bescherming biedt. Bij felle zon moeten ze ook een T-shirt en een hoed dragen. Laat je kind nooit in natte kleren rondlopen, want natte kleren laten meer uv-stralen door dan droge. Waterdruppels op de huid hebben het effect van een vergrootglas en versterken de schadelijke uv-werking.
Ken je huidtype Hoelang je zonder problemen in de zon kunt blijven, is sterk afhankelijk van je huidtype, maar ook van de plaats en het tijdstip.
Welk huidtype heb jij?
Ook bij een betrokken hemel kunnen de schadelijke stralen door het wolkendek de aarde bereiken. zelfbruiner beschermt niet tegen de zon. Bovendien kunnen sommige parfumerende stoffen de huid overgevoelig maken voor de zon. Dat geldt ook voor zogenaamde natuurlijke parfums en zelfs voor badoliën op basis van plantenextracten en etherische oliën. Blijf bij gebruik van die producten minstens enkele uren uit de zon. Ook bepaalde antibiotica en sommige middelen tegen huidaandoeningen maken je huid overgevoelig. Bij de inname van doxycycline (tegen malaria) moet je fel zonlicht zeker vermijden en is een zonnebrandcrème met hoge beschermingsfactor onontbeerlijk.
Babyhuidje Kinderen zijn extra gevoelig voor de zon. Dermatologen raden daarom aan om baby’s tijdens de eerste twaalf levensmaanden niet rechtstreeks aan de zon bloot te stellen. Vanaf het tweede levensjaar mogen jonge kinderen met blote armen en benen in de zon komen, maar enkel voor korte periodes en niet op het middaguur. De rest van het lichaam en het hoofd moeten zeker beschermd worden. De lichaamsdelen die wel aan het zonlicht worden blootgesteld, moeten rijkelijk worden ingesmeerd met een zonneproduct met hoge of zeer hoge beschermingsfactor. Kinderen vanaf drie
Huidtype 1: Bijzonder gevoelig voor de zon. Een lichte huid, over het algemeen ros of lichtblond haar, veel sproeten. Verbrandt altijd bij blootstelling aan de zon, wordt niet bruin. Huidtype 2: Gevoelig voor de zon. Een bleke huid, over het algemeen blond tot lichtbruin haar, meestal wat sproeten. Verbrandt vaak na blootstelling aan de zon, maar kan toch licht bruinen. Huidtype 3: Tussen gevoelig en vrij bestand tegen de zon. Een licht getinte huid, donkerblond, kastanjebruin of donkerbruin haar, over het algemeen geen sproeten. Verbrandt weinig, bruint makkelijk. Huidtype 4: Vrij bestand tegen de zon. Een getinte huid, donkerbruin tot zwart haar. Verbrandt zelden, bruint zeer gemakkelijk.
Plaats en tijd Hoelang je ongestraft in de zon kunt zitten, is ook afhankelijk van de plaats en het tijdstip. De maximale duurtijden die in België gelden voor de maanden juni en juli, vind je onder “Hoelang kan je onbeschermd in de zon zitten zonder te verbranden?”
7
GEZOND OP REIS I bijlage van 23 juni 2009
delen niet zoals de oren, de neus, de lippen, de rugkant van voeten en handen, de halsuitsnijding (ook bij mannen), de schedel van kaalhoofdigen, de okselholten en genitaliën (als je aan naturisme doet). Breng minstens om de twee uur opnieuw zonnebrandcrème aan, en zeker na het zwemmen, baden, hevig zweten of afdrogen. Bij het gelijktij-
vorm van verbranding kan er sprake zijn van een zonnesteek. Mogelijke symptomen zijn: roodheid en pijn van de huid, eventueel zelfs blaren; zweten en/of hartkloppingen; zwakte, moeheid; duizeligheid; hoofdpijn; braakneigingen; koorts; bewustzijnsverlies. Voorkomen is uiteraard beter dan genezen. Draag dus altijd een hoed of petje met
Waterdruppels op de huid hebben het effect van een vergrootglas en versterken de schadelijke uvwerking.
De juiste zonnecrème
Zonnebrandproducten behoeden je voor bepaalde nefaste gevolgen van de zon, maar kunnen nooit een totale bescherming bieden. Ieder product laat een deel van de uv-straling door. Dat geldt ook voor crèmes die als sunblock of volledige bescherming worden aangeprezen. Zonnebrandproducten mogen ook niet worden beschouwd als een middel om langer in de zon te blijven. Gebruik alleen crèmes die zowel tegen uv B- als uv A-straling beschermen. Het is de uv B-straling die zonnebrand veroorzaakt; uv A-straling zorgt dan weer voor
vroegtijdige veroudering van de huid en verstoring van het immuunsysteem. Beide soorten straling dragen bij tot het risico op huidkanker. Kies een zonnebrandmiddel afhankelijk van jouw huidtype. De beschermingsfactor (spf) geeft aan hoe goed een product tegen zonnebrand en dus vooral tegen uv B-straling beschermt. In de nieuwe Europese reglementering bestaan er vier categorieën: lage bescherming (spf 6-10), gemiddelde bescherming (spf 15-20-25), hoge bescherming (30-50) en zeer hoge bescherming (50). Een beschermingsfactor van meer dan 50 biedt een normale huid
geen extra bescherming tegen zonnebrand en uv B-straling. Bij correct gebruik volstaat een product uit de categorie ‘medium’ (spf 15-20-25).
zonneklep om je hoofd en nek te beschermen. Zoek bovendien regelmatig de schaduw op. Een zonnesteek is meestal niet echt ernstig, maar omdat de klachten sterk lijken op een hitte- of zonneslag, wat wél een zorgwekkende toestand is, is toch altijd enige voorzichtigheid geboden. Ga bij een zonnesteek onmiddellijk uit de zon en blijf enkele dagen in de schaduw. Bedek de blote huid met natte, koele doeken, en probeer ze om de vijf minuten opnieuw nat te maken. Een ventilator kan ervoor zorgen dat de afkoeling nog beter is. Neem een douche met zeep om de zonnebrandcrèmes weg te spoelen. Drink bovendien veel water, met kleine slokjes. Als er blaren optreden, dek ze dan af met droge, steriele verbanden. Als de huid rood en pijnlijk is, neem dan contact op met een arts of ga naar de apotheker. Ook als de symptomen verergeren of niet binnen de 24 uur verdwijnen, kun je best een arts waarschuwen.
Welke beschermingsfactor heeft jouw huid nodig?
matige blootstelling
sterke blootstelling
extreme blootstelling
1-12 jaar
hoog spf 30-50
zeer hoog spf 50
geen zon/zeer hoog spf 50
Huidtype 1
hoog spf 30-50
zeer hoog spf 50
zeer hoog spf 50
Huidtype 2
gemiddeld spf 15-25
hoog spf 30-50
zeer hoog spf 50
Huidtype 3
laag spf 6-10
gemiddeld spf 15-25
hoog spf 30-50
Huidtype 4
laag spf 6-10
gemiddeld spf 15-25
gemiddeld spf 15-25
bewolkt, ochtend, namiddag
tussen 12-17 uur
na 17 uur
Huidtype 1 15 minuten
10 minuten
80 minuten
Huidtype 2 25 minuten
20 minuten
120 minuten
Huidtype 3 50 minuten
35 minuten
> 3 uur
Huidtype 4 75 minuten
55 minuten
> 3 uur
Voor zuidelijke landen gelden andere tijdstippen en meestal ook kortere duurtijden.
Reizen
strand, buitenactiviteit
Voeding Leefmilieu
gletsjer, tropen
Werkplek
Vitamines
Sexualiteit
Zwangerschap
Iedereen heeft vast al ondervonden dat te lang en onbeschermd zonnekloppen minder aangename gevolgen heeft. Een lichte verbranding door de zon geneest meestal spontaan en een koude douche kan verlichting brengen. Bij echte verbranding is een gewone aftersun of vette crème soms niet voldoende en kan het nodig zijn lokaal corticoïden te gebruiken. Raadpleeg daarvoor altijd een arts. Bij een uitgebreide
Om je optimaal tegen de zon te beschermen, neem je volgende vuistregels in acht: Vijftien à dertig minuten vóór je naar buiten gaat, smeer je de crème op elke zone die aan de zon kan worden blootgesteld. Je hoeft niet spaarzaam te zijn, want de bescherming vermindert navenant als je slechts een dunne laag smeert. Vergeet vooral kwetsbare
Hoelang kan jij onbeschermd in de zon zitten zonder te verbranden?
Allergie
Te lang in de zon: de gevolgen
Smeer je in
Hoelang mag je in de zon met welke beschermingsfactor? tussen 10-12 uur
dig gebruik van muggenrepellents met deet neemt de werkzaamheid van zonnewerende middelen sterk af. Omgekeerd is er geen negatieve invloed op de werkzaamheid van deet. Daarom wordt aangeraden om de repellent samen met de zonnebrandmelk aan te brengen en bovendien bijkomende beschermingsmaatregelen tegen uv te voorzien (bijvoorbeeld een zonnebrandcrème met hogere beschermingsfactor).
Relaties
Opvoeding
Hart
Senior
Sport
Kanker
8
bijlage van 23 juni 2009 I GEZOND OP REIS
Tips voor een veilige autovakantie
Met de auto op reis gaan, blijft populair. Toch is het niet altijd even veilig op buitenlandse wegen. Het grootste gezondheidsrisico op reis bestaat niet uit infecties of allerlei tropische ziekten, maar uit ongevallen en dan vooral verkeersongevallen. Hoe je behouden heen en terug reist, lees je hier.
Rijden doe je zo V
ermoeidheid is één van de belangrijkste oorzaken van een verkeersongeval op reis. Zorg er dus voor dat je volledig uitgerust bent als je met de auto op vakantie vertrekt. Hou daarom rekening met je biologische klok en vertrek op een ogenblik dat jouw lichaam gewend is. Concreet is dat voor de meesten tussen 7 en 19 uur. Veel verkeersongevallen waarbij slaperigheid een rol speelt, gebeuren tussen 14 en 16 uur, de periode waarin onze waakzaamheid vermindert. Ook ’s nachts rij je beter niet, want tussen 2 en 6 uur loop je meer kans op een ongeval. Vooral in de vroege ochtend is er een
uitgesproken achteruitgang van de rijprestaties.
Regelmatig rusten Hou er in ieder geval rekening mee dat de concentratie verslapt na één à anderhalf uur rijden. Het is dan tijd om kort te pauzeren. Vijf à tien minuten is voldoende. Stop regelmatig, ongeveer om de twee uur of om de 200 kilometer. Ben je na de middag slaperig, doe dan een dutje van ongeveer twintig minuten. Rondwandelen en stretchoefeningen in de frisse lucht helpen om je fitter te voelen. Vertrouw niet op allerlei ‘lapmiddeltjes’ om wakker te blijven zoals sneller rijden, de muziek
loeihard zetten, koffie drinken of het raam openzetten. Je krijgt wel het gevoel alerter te zijn, maar het effect is kortstondig. Gebruik zeker geen stimulerende geneesmiddelen en drink geen alcohol. Als je tijdens het rijden zware oogleden krijgt, voortdurend geeuwt of je niet meer herinnert wat er de laatste kilometer is gebeurd, dan is dat een duidelijke waarschuwing om de auto aan de kant te zetten en even een dutje te doen.
Rijden in de hitte Wanneer je naar het Zuiden rijdt, kan de temperatuur in de auto snel oplopen. De beste omgevingstem-
ouderen. Veel drinken is de boodschap. Laat bijvoorbeeld constant een flesje met water bij de kinderen, zij hebben automatisch de reflex om te drinken. Jonge kinderen drinken in vier uur tijd gemiddeld twee à drie flesjes. Om te voorkomen dat het te warm wordt in de auto, kun je zonneschermpjes tegen de ramen aanbrengen.
Tropische landen Het risico op ongevallen in nietwesterse landen wordt nog verhoogd door de slechte staat van de wegen en de voertuigen, en door het ongedisciplineerde gedrag van de automobilisten. In de tropen moet
Rijden in een auto met een te hoge binnentemperatuur is een even groot risico als rijden onder invloed van alcohol. peratuur voor de chauffeur is 20°C. Vanaf 27°C kunnen vermoeidheid, concentratieproblemen en benauwdheid optreden. Rijden in een auto met een te hoge binnentemperatuur is een even groot risico als rijden onder invloed van alcohol. Een temperatuur van 35°C in de auto komt overeen met 0,5 promille alcohol in het bloed. Het openen van een venster achterin, in combinatie met een gedeeltelijk geopend venster aan de chauffeurszijde, zorgt voor een goede ventilatie. Heb je airco, stel die dan niet te ver onder de omgevingstemperatuur in, en zeker nooit op minder dan 20°C. Ook bestaat er een gevaar voor uitdroging, zeker bij kinderen tot twee jaar bij wie de temperatuurregulatie in het lichaam nog niet goed ontwikkeld is, en bij
je evengoed een veiligheidsgordel dragen en de alcoholconsumptie beperken als je een voertuig bestuurt. Het beste is om ’s nachts niet te rijden: er kunnen mensen of dieren op de weg lopen, auto’s rijden soms zonder verlichting, de wegen zijn in erbarmelijke staat enzovoort. Vermijd om met open trucks of overladen bussen mee te rijden. Dikwijls is het beter om in ontwikkelingslanden zelf geen voertuig te besturen, omdat rijden met terreinwagens op slechte wegen heel wat ervaring vereist. Het hoger gelegen zwaartepunt van de meeste terreinwagens, de holle wegen en talrijke putten vergen een aanpassing van het rijgedrag.
Filmpje onderweg Tijdens een lange rit naar bijvoorbeeld Zuid-Frankrijk of Italië is een beetje ontspanning voor de passagiers of kinderen op de achterbank geen overbodige luxe. Spelletjes zoals ‘Wie ben ik?’ en ‘Ik zie, ik zie wat jij niet ziet’ zijn leuk voor even, maar om de kinderen langere tijd rustig te houden, biedt een draagbare dvd-speler uitkomst. Je vindt ze vandaag in elke grote elektrowinkel al voor minder dan honderd euro. Ook een optie: een dvd-speler en schermpjes laten inbouwen in je wagen. En wist je dat je ook op een draagbare console zoals de Sony PSP of Nintendo DS probleemloos filmpjes kunt afspelen?
9
GEZOND OP REIS I bijlage van 23 juni 2009
Hoe voorkom je vliegkwaaltjes?
Gezond de lucht in Je hebt net een last minute geboekt of je vliegvakantie lang op voorhand gepland? Mooi zo. Maar de krappe ruimte van een vliegtuig is het niet altijd even comfortabel. Bovendien zijn er tal van fysieke ongemakken. Gelukkig kun je zelf heel wat doen om ze te vermijden.
G
ezondheidsproblemen in het vliegtuig hebben meestal te maken met de luchtdruk. Die is in een vliegtuig veel lager dan de luchtdruk op zeeniveau waaraan ons lichaam gewend is. Tijdens het stijgen en dalen kunnen er grote schommelingen optreden. Bij gezonde passagiers levert dat nauwelijks problemen op, maar bij mensen met kortademigheid of hartklachten, kan dat wel aanleiding geven tot een acuut zuurstofgebrek.
Pijnlijke oren De drukregeling en de drukverschillen in het vliegtuig kunnen leiden
ten’. Maar wees voorzichtig, want als je het te vaak of te hard doet, kan dat eveneens oor- en sinuspijn veroorzaken. Is het vervelende gevoel nog niet weg, dan moet je wachten tot na de landing. Meestal verdwijnt de oorpijn dan spontaan. Je kunt eventueel, een kwartier voor de daling wordt ingezet, neusspray tegen een verstopte neus gebruiken. Er bestaan ook speciale oordopjes (Earplanes) die de druk naar de oren tijdens het vliegen regelen. De drukverschillen kunnen ook verantwoordelijk zijn voor plotse tandpijn. Onder niet perfecte tandvullingen en in rotte tanden kunnen kleine luchthoudende holtes
Strek af en toe de benen en wandel om het uur even rond in het gangpad. tot een pijnlijk en suizend gevoel in de oren. Het trommelvlies wordt door de onderdruk namelijk naar binnen gezogen. Ook in de gelaatssinussen kan hevige pijn ontstaan. Dat komt vooral voor wanneer je verkouden bent of een keelontsteking hebt. Slikken, geeuwen of kauwen kan het ongemak in de oren meestal verlichten. En als dat niet helpt, biedt de ‘valsalvabeweging’ uitkomst: mond dichthouden, neus dichtknijpen en dan je neus ‘snui-
voorkomen. Tijdens het dalen kan er onderdruk ontstaan in de tand, met tandpijn tot gevolg. Tijdens het stijgen kan de tandvulling zelfs loskomen of kan een door cariës aangetaste tand stukspringen omdat de lucht in de tand uitzet en niet snel genoeg kan ontsnappen.
Vliegtuigtrombose Lang stilzitten met een beperkte beenruimte bemoeilijkt de bloed-
circulatie in de benen. Dat zou bij langeafstandsvluchten vanaf vier uur kunnen leiden tot flebitis (aderontsteking) of de vorming van bloedklonters in de aders. Vooral dat laatste is gevaarlijk. Die klonters kunnen na de landing, als je opnieuw beweegt, loskomen en meegevoerd worden naar de longen, waar ze een longembolie kunnen veroorzaken. Het risico neemt toe met de reistijd, zeker bij een vlucht van meer dan tien uur. De symptomen kunnen pas na enkele uren tot twee weken na aankomst optreden, en het risico blijft verhoogd tot ongeveer acht weken na de vlucht. Het zou vooral optreden bij vluchten in economy class en wordt daarom ook wel eens ‘economy class syndrome’ genoemd. Die term is nogal ongelukkig gekozen omdat dergelijke problemen zich evengoed in business class kunnen voordoen en zelfs in de auto, bus of trein. Gelukkig kun je zelf de nodige voorzorgen nemen tegen vliegtuigtrombose. Draag bijvoorbeeld losse kleding en gemakkelijke, ruime schoenen. Trek eventueel pantoffels aan in het vliegtuig. Strek af en toe de benen en wandel om het uur even rond in het gangpad. Je kunt ook regelmatig oefeningen doen, voorbeelden daarvan zitten vaak in de vliegtuigstoel. Plaats geen handbagage onder de zitplaats voor je zodat je been- en voetbewegingen kunt doen. Wie al eerder problemen heeft gehad met trombose of spataders, kan best speciale elastische kousen dragen.
Nu bij PC Magazine
Extra SUPER-DVD Krijg voor 245 euro gratis!
Actie in samenwerking met
Voor meer info: www.pcmagazine.be * Alle voorwaarden over de actie lees je in PC Magazine.
Nu in de krantenwinkel
PC Magazine 126 Met extra dvd
Duikers vliegen niet Het is af te raden om vlak voor een vliegtuigreis nog aan diepzeeduiken te doen. Zelfs in de cabine van een modern vliegtuig ondervind je een zodanige drukverlaging dat de kans op decompressieziekte sterk wordt vergroot. Om dat risico zo klein mogelijk te houden, wordt geadviseerd om niet te vliegen binnen 12 uur na een niet-decompressieduik. Je kunt beter 24 uur wachten, zeker als je meerdere keren na elkaar onder water bent geweest. Mensen die herstellen van een decompressie-ongeval of die net gerecompresseerd zijn, wordt ten stelligste afgeraden om te vliegen zolang er nog symptomen zijn. Het omgekeerde geldt niet: na een vliegtuigreis bestaat er geen verhoogd risico op een decompressie-ongeval.
10
bijlage van 23 juni 2009 I GEZOND OP REIS
Een gezonde bestemming Voor elk wat wils
Vakantie is genieten. Even weg uit de sleur, uit de dagelijkse race tegen de tijd. Je kunt zalig niets doen of juist fysiek alles geven en je geest vrijmaken zodat de batterijen volledig worden opgeladen. Wie bovendien voor een gezonde vakantiebestemming kiest, boekt dubbele winst. Dit zijn alvast enkele suggesties.
G
ezond reizen heeft voor iedereen een andere betekenis. Sommigen gaan gezellig kamperen in een bos om er te genieten van de rust en de frisse lucht. Anderen associëren gezondheid op reis veeleer met een actieve vakantie, een dagelijkse dosis beweging. Een gezonde keuken kan eveneens een doorslaggevende rol spelen bij de keuze van je bestemming. Of waarom niet lekker ontspannen in een warmwaterbron van een kuuroord? Wie voor gezondheid kiest, vindt op iedere vakantiebestemming wel zijn gading.
Groen brengt rust Een vakantiehuisje midden in een bos, waar je alleen de vogels hoort en het ritselen van de bladeren… Dat is rust. In onze jachtige samenleving is rust van onschatbare waarde voor de gezondheid. Voor een deel zou het kalmerende effect van de natuur toe te schrijven zijn aan de groene kleur van bomen en planten. Vandaar ook dat golfen zo ontspannend is. Als je in een bos gaat wandelen, kun je onbezorgd de longen wijd openzetten. De zuivere boslucht is rijk aan zuurstof en het groene bladerdek is een ecologisch scherm dat de vervuiling weghoudt. Het lommer in het bos zorgt bovendien voor koelte zodat je er zelfs tijdens een warme zomerdag kunt sporten zonder risico op oververhitting of een zonneslag. Zo wordt een bosvakantie ook een actieve vakantie en boek je dubbele gezondheidswinst.
Zon, zee en strand vormen voor velen de perfecte vakantiecocktail. Bossen bevatten ook een schat aan heilzame planten en vruchten zoals braambessen of tamme kastanjes die rijk zijn aan vitamine C, of vlierbloesem die heerlijk smaakt in thee.
Zon, zee en strand
Een strandvakantie in binnen- of buitenland blijft een topper onder de vakantiebestemmingen. Zon, zee en strand vormen voor velen de perfecte vakantiecocktail. Een verfrissende zeebries en rollende golven hebben inderdaad een ontspannende werking. Het frisse Noordzeewater – voor wie vakantie neemt
11
GEZOND OP REIS I bijlage van 23 juni 2009
Overtref jezelf niet Heb je een zittend leven met weinig beweging en wil je tijdens een vakantie je schade inhalen? Loop dan niet te hard van stapel. Geleidelijk opbouwen van de inspanningen is ideaal. Vraag eventueel raad aan je huisarts. Personen met hartproblemen, luchtwegenaandoeningen of andere chronische ziekten doen er ook goed aan om met hun huisarts te bespreken welke inspanningen het meest geschikt zijn op reis.
in eigen land – bevordert bovendien de bloeddoorstroming en stimuleert zo het zuurstoftransport doorheen het lichaam. Het zonlicht activeert de aanmaak van vitamine D, die een belangrijke rol speelt in de ontwikkeling en het behoud van stevige beenderen. Mensen met eczeem of psoriasis kunnen eveneens deugd hebben van een strandvakantie, want de zon heeft een gunstig effect op dergelijke huidaandoeningen. Hooikoortspatiënten hebben meestal minder last aan het strand aangezien de wind vaak uit zee waait en er daardoor nauwelijks pollen in de lucht aanwezig zijn. De zee wordt tot slot geprezen als rijke bron van jodium. Zeevis, schaaldieren en zeewier zijn de belangrijkste leveranciers van dat mineraal. Jodium is nodig voor een goede schildklierwerking. Zon en zee zijn heerlijk, maar stel je niet te veel bloot aan direct zonlicht. Vergeet niet om je regelmatig met zonnebrandcrème in te smeren en onthoud dat het laagje bruin van de zonnebank niet beschermt tegen verbranding. Omdat de zee het zonlicht weerkaatst, krijg je ook in de schaduw een kleurtje terwijl het risico op verbranden minimaal is.
Hoog in de bergen Ook de bergen hebben hun troeven. Door de hoogte is berglucht droger en worden de longen minder gehinderd door vocht bij het inademen. Hoe minder vocht je inademt, hoe meer plaats er in de longen overblijft
een flinke portie lichaamsbeweging. Bovendien gebruik je andere spieren dan bij een voettocht op het platteland, een bijkomende troef. Maar klim niet te hoog. Blijf je onder 3.000 meter, dan is de kans kleiner dat je last krijgt van hoogteziekte. Wie hoger gaat en zware inspan-
Lichaamsbeweging is net als mentale rust een waardevol ingrediënt van een gezonde vakantie. voor lucht en dus voor zuurstofuitwisseling. Droge lucht maakt daarom minder snel kortademig dan vochtige lucht. Mensen met astma zullen het verschil zeker voelen. Nog een voordeel is de geringe aanwezigheid van huisstofmijt in de bergen. Vanaf een hoogte van 2.000 meter is huisstofmijt zo goed als afwezig. Voor personen met huisstofmijtallergie is het er dus heerlijk toeven. Wie wandelt in de bergen combineert de gezonde lucht met
VALSTRIKKEN IN HET BOS Het bos is ongetwijfeld een gezonde vakantiebestemming, maar wees op je hoede voor bepaald ongedierte zoals teken. Dat zijn parasietachtige mijten die zich vastzetten in de huid en verschillende ziekten kunnen overbrengen. Een tekenbeet doet geen pijn, maar je verwijdert de ongenode gast best zo snel mogelijk. Dat doe je met een tekenpincet of een speciale lepel. Om te vermijden dat de diertjes zich in jouw huid vasthaken, draag je tijdens een boswandeling bij voorkeur een lange broek en T-shirt met lange mouwen. Ook vruchten kunnen dragers zijn van parasieten. Eet daarom nooit paddenstoelen of fruit zonder kennis van zaken. Bramen of andere bessen die in het wild groeien, pluk je altijd hoog. Overvloedig afspoelen met water is eveneens een must. Laaghangende bessen kunnen in contact zijn geweest met uitwerpselen van de vos, wat je een besmetting met vossenlintworm kan opleveren.
ningen levert, heeft door het lage zuurstofgehalte kans op hoofdpijn, duizeligheid en vermoeidheid. Direct afdalen is dan de boodschap.
Actief op reis Of je nu kiest voor een bestemming op het platteland, in de stad, aan zee of in de bergen, vrijwel overal kun je er een actieve vakantie van maken. Lichaamsbeweging is net als mentale rust een waardevol in-
grediënt van een gezonde vakantie. Actieve vakanties zijn er voor jong en oud. Behalve de klassieke berg- of boswandelingen biedt ook een citytrip voldoende mogelijkheden tot bewegen. Ruil metro of toeristenbus voor een wandeling door de stad of bezoek Parijs, Barcelona, New York eens per fiets. Een vakantie aan zee kun je combineren met watersport of een flinke strandwandeling ’s ochtends en ’s avonds. Golfvakanties bieden dan weer een gezonde mix van rustige beweging en gezonde lucht in de groene natuur. Echte sportliefhebbers of meer avontuurlijke vakantiegangers kunnen zich uitleven tijdens mountainbiking, trektochten, bergbeklimmen, diepzeeduiken…
Ontspannen in een kuuroord Wie echt aan rust en herbronning toe is, kan de combinatie van gezond genieten en vakantie ten volle ervaren in een van de vele kuuroorden. Het gamma van wellnesscentra is quasi onbeperkt: bronwatertherapie, modderkuren, hydromassage,
medicinale baden, stoombaden, sauna, zwemmen, yoga, meditatieve therapie… De natuurlijke warmwaterbronnen, waarrond heel wat kuuroorden zijn gebouwd, waren al populair ten tijde van de Romeinen. Aan het opborrelende warme water worden tal van gunstige effecten toegeschreven. Op zijn minst bieden die kuuroorden een perfecte mix van rust en ontspanning. Ideaal dus om de batterijen weer op te laden.
Culinaire weldaad Wie van lekker tafelen houdt maar ook op vakantie gezond wil eten, valt evenmin uit de boot. Ga op zoek naar een bestemming waar een gezonde keuken centraal staat. Schoolvoorbeeld is de regio rond de Middellandse Zee waar het mediterrane dieet wordt geprezen om zijn gunstig effect op de gezondheid. De lokale keuken serveert er veel vis, groente en fruit, maakt gretig gebruik van olijfolie en is zuinig met verzadigde dierlijke vetten. Vakantie in die regio brengt dus zonder twijfel een dagelijkse portie gezondheid op je bord.
12
bijlage van 23 juni 2009 I GEZOND OP REIS
Zonder zorgen op reis Misschien ga je met vakantie om te ontsnappen aan de mallemolen van het dagelijkse leven, maar hou er toch rekening mee dat je voor sommige reizen heel wat papierwerk in orde moet brengen. Even door de zure appel bijten en je kunt onbezorgd vertrekken.
Maak tijd voor
papierwerk
A
ls je een reis plant, doe je er goed aan om te informeren of een extra verzekering nuttig is. Behalve de annulatieverzekering is er een uitgebreid pakket reisbijstandsverzekeringen, met diverse opties in functie van de aard van de reis en de bestemming. Naast de tussenkomst bij hospitalisatie en andere medische kosten, is er bijstand mogelijk bij repatriëring en de vervanging van verloren of gestolen identiteitspapieren, maar ook bij opsporings- en reddingskosten en voor vertraging bij vliegtuigreizen.
Ben ik verzekerd? Een goede reisbijstandsverzekering is geen overbodige luxe bij verre of lange reizen. Met een jaarverzekering ben je gerust voor alle reizen die je in de loop van een jaar maakt. De reizen mogen niet langer dan drie of vier maanden duren. Voor langere reizen moet je bijbetalen. Een reisbijstandsverzekering voor een voertuig dekt altijd ook de personen in de auto. Informeer vooraf grondig naar de algemene voorwaarden van de verzekering, de beperkingen en uitsluitingen, om onaangename verrassingen te vermijden. Heb je een ziekenhuisopnameverzekering die de kosten voor een eventuele opname dekt? Dan betalen die in
het buitenland veelal mee aan het bedrag dat niet door het ziekenfonds betaald wordt. Als je aan risicovolle sporten doet, is een goede reis- en ziektekostenverzekering heel belangrijk, want de kosten voor sportongevallen kunnen hoog oplopen. Ongevallen door gevaarlijke sporten (zoals bergbeklimmen, skiën, diepzeeduiken, bungeejumpen, rafting…) zijn vaak niet gedekt. De formules verschillen
Sommige ziekenfondsen voorzien wereldwijd dezelfde dekking, andere maken een onderscheid tussen reizen in en buiten Europa. Informeer vooraf bij je ziekenfonds welke kosten precies gedekt zijn.
Reisdocumenten Neem een paar kopieën van je reisdocumenten mee: identiteitskaart, rijbewijs en eventueel paspoort en visum, maar ook verzekeringsdocu-
Informeer vooraf grondig naar de algemene voorwaarden van de verzekering. van verzekering tot verzekering. Zo nodig kun je ter plaatse een verzekering aangaan voor de sport die je beoefent.
Bijstand via het ziekenfonds
Reizigers krijgen bij ziekte of ongeval in het buitenland bijstand via hun ziekenfonds, zowel bij dringende medische problemen (verzorging en ziekenhuisopname) als repatriëring. De bijstand is altijd beperkt tot reizen van maximaal drie maanden.
menten, het internationaal geel vaccinatieboekje, … Bewaar ze op een veilige plaats. Je kunt vóór je vertrek ook fotokopieën van alle reisdocumenten en contactgegevens in het buitenland bij familie of vrienden in België achterlaten. Of je mailt alles naar jezelf. Zo kun je de gegevens altijd opvragen in geval van verlies. Noteer ook nuttige adressen en telefoonnummers (huisarts, werkgever, kennissen in de bezochte landen, bank, verzekeraar…) op een apart brie�e en/of in je agenda.
Zorg er ook voor dat je de nodige papieren bij hebt voor je kinderen. Welke reisdocumenten noodzakelijk zijn, hangt af van de reisbestemming. Voor reizen naar landen waarvoor de identiteitskaart volstaat, heeft elk Belgisch kind vanaf twaalf jaar een eigen identiteitskaart nodig. Kinderen onder twaalf jaar kunnen een ‘bewijs van identiteit’ krijgen. Alle lidstaten van de Europese Unie, behalve Litouwen, Roemenië en Slovakije aanvaarden dat bewijs wanneer het kind vergezeld is van de ouders. Reis je naar een land waarvoor Belgen een paspoort nodig hebben, dan heeft ook een kind - zelfs een pasgeboren baby - een eigen paspoort nodig. Inschrijving van kinderen in het paspoort van hun ouders is niet toegestaan. Een paspoort voor een kind moet je bij de gemeente aanvragen. Het aanvraagformulier van een minderjarige moet steeds worden ondertekend door de minderjarige zelf (vanaf ongeveer zes jaar) en door één van beide ouders. De gemeente, de provincie, de ambassade of het consulaat kunnen altijd vragen of de andere ouder eveneens zijn akkoord geeft. Minderjarigen (tot achttien jaar) ontvangen een paspoort dat vijf jaar geldig is, net als bij volwassenen.
BELLEN IN NOOD– GEVALLEN Hulpdiensten in het buitenland hebben soms de grootste moeite om familieleden van een slachtoffer te vinden. Om hen te helpen, is het aanmaken van een ICE-nummer een goede zaak. Programmeer het ICE-nummer (In Case of Emergency) in je gsm-toestel. Maak een contact aan met de naam ICE, waaronder je het telefoonnummer van je contactpersoon bij noodgevallen opslaat. Vergeet niet om de landcode voor het nummer in te voeren. Voor België is dat +32. Zo kan je ICE-contact ook vanuit het buitenland opgebeld worden. Je kunt zelfs meerdere ICE-nummers aanmaken.
Vakantie thuis? Wij zorgen voor een proper huis!
Poets- en strijkhulp met dienstencheques Bel T. 0800 17 800 Mail naar
[email protected] www.poetshulp.be
ad standaard_c3.indd 1
16-06-2009 14:25:06