gezamenlijk jaarthema 2011-2012
t e o Gegr s r e k a m l e sp l a r e ov ! e d te lan
t niet uit of Dit jaar maakt he ren hebt je jouw hart verlo J, tijdens het aan KSJ-KSA-VKS oeilijk! llie en bent bij het Armoede? Zo m l tips over hoe ju je staat boordevo weekend te vind ek bo t Di k! ilij oe l het meest s of op een Niets m g kunnen. Spee sla de n aa a Jeugd Rode Krui em et het jaarth en ontmoet Jong Niet m ereld, kom uit je kot el w W r n te va el st sp m ke ko lij bijeen oneer us of saai te zijn. et moeilijk, serie n ni ei t pl ef ro ho t hi C He t n. nieuwe mense Hetero. Van op he de ns de tij al, en zien. Aan onze tot in het KLJ-loka illen we graag lat w t da en en m pen we it van Scouts We werken sa zakdoek. Die pim j knopen we een di wekelijkse activite kle gs in eg we ew db onsters. Zo vergeten deren of FOS jeug am an em la V th n ar ja se id ze G en et een van on nder armoede. jeugd- m ke : een toekomst zo el an j bi sta g, or in vo ij ut w o r niet waa Open Sc n staat re de an 18 la V in g eekend van 17 en bewegin emataart is het w th ar ja : ze al ra on nt t op a ce De kers een groo hoogtepunt met dit jaar één them men we tot ons ko n Da . ! rt ht aa m ec nte. Daarvoor onr ent in iedere gemee m ‘Armoede is een o m lA bA kA k et de andere ’ mAA nden in elkaar m ha de Maak er spel van! Sla u. jo n spettekenen we op
12
10
en maak er ee j jou in de buurt bi n ge in eg ew jeugdb vergeet! e niemand nog rende dag van di
re
20 16
deren en jonem kijken. Alle kin ez bo n ge ei in k ingen. We durven oo n in onze beweg uis kunnen voele th h zic n te oe m geren s over hoe jouw ? We geven je tip zo ht ec t he in k beelden van Maar is dat oo n verlagen en voor ka ls pe em dr ar ha groep bezig’ zijn. groepen die ‘goe ensen in armoede gebrek alleen. M ld ge n da r ee m Armoede is keken. Doe loten en slecht be es tg ui ak va h zic n osterd voele armoede? Meer m ar na jij jk ki e ho aakerspelzelf de test: website www.m venbus en onze ie br je u Ho g? nodi n. van.be in de gate
8
6
tra voor. Creëer : ga er dit jaar ex rs pe op ch es rri et en heisa! Dus beste he maak lawaai, ke g, in dd hu sc op ak tumult, veroorza We dagen je uit! n. re ho Laat van je
Maak mee spel: 24 augustus
aak er spel van!’
startmoment ‘M
17 oktober
ing van armoede
g voor de uitroei
Internationale da
22 oktober
over hun ent voor jongeren em en ev ak ra sp Klets, in tsluiting er armoede en ui leefwereld en ov
17-18 maart
2
mAAk kAbAAl
3
Armeeoneodne recht is
Maak er ! n a v l e p s
Arm en rijk, da’s toch simpel: ‘arm’ betekent dat je weinig hebt en ‘rijk’ betekent het tegenovergestelde. Niet? Armoede is helaas veel meer dan geen geld hebben of onder een brug moeten slapen. Gezinnen in armoede komen meer hindernissen tegen dan alleen ‘te weinig geld’: moeilijkheden op school, weinig kansen op de arbeidsmarkt, een klein inkomen, een ongezonde woning, een moeilijke thuissituatie, …
in België geluk hebben om t he r aa m lt sel zu Je land waar er voed n Ee . en rd o w ad, te geboren en hebt in elke st iz hu en ek zi je r genoeg is, waa zijn in elk dorp. e waar er scholen len buikjes in onz ol w ez pg o et m nze steden. Geen kinderen n golfplaten in o va s tje hu en ge lgië op straten, kind op vijf in Be n éé a jn bi t ei o verborgen En toch … gr tbaar, maar vaak ch zi s m So e. at. ed in armo in onze eigen stra ok o , en ur de en achter muren
Een voorbeeldje om dit te illustreren:
Eén kind op zes woont in een huis met een lekkend dak, schimmels, vocht of rottende ramen en deuren. Wie in zo’n huis woont, is vaker ziek. Als er andere dringende kosten zijn, stel je een doktersbezoek al eens uit. Maar wie niet naar de dokter gaat, blijft langer ziek en kan blijvende gezondheidsproblemen oplopen. Een kind dat daardoor vaak afwezig is op school loopt een leerachterstand op. Zo belandt hij of zij in een zwakkere positie aan het begin van de arbeidsloopbaan en loopt meer risico op een slecht betaalde job of werkloosheid. Een mooi huis zonder lekkend dak, schimmels, vocht of rottende ramen en deuren wordt dan iets moeilijker…
t we het een idelijk maken da du el he e w n a wille kinderen en Met dit jaarthem n alle Belgische va f vij op n éé t da het onze is dat schande vinden een rijk land zoals In ft. lee de oe m jongeren in ar . niet onaanvaardbaar En dat laten we
onrecht! Armoede is een van! e maken er spsael w : en ur be leving. Samen ge en r m zomaa el van de de n ee e w n zij e g
in en. W Als jeugdbeweg deren en jonger r dan 250.000 kin uitsluiting en en de oe m ar zijn we met mee ing zonder lev en m sa n ort. Ouders, ee ho n s dromen va tot iedereen on n ge di het on rk ve els t we vinden dat zullen dit luidke en zal weten da re an de ie ga : e ici W lit n. po akt worde buren, pers en reel moet aangep or tu vo uc s je str ek m do lee en ob armoedepr oplossen, ge ht ec de oe m ar e di voor maatregelen n! de oe bl t he bij zichzelf. begint altijd best , en er nd ra ve il eld w k allemaal wel Maar wie de wer oedeproblematie m ar l de e w en een vooroordee Want eerlijk: kenn elf al niet eens op sz on e w en l. pp ke in zo goed? Betra s werk aan de w k bij ons is er du jeugdhier en daar? Oo he sc pi n ty
Al die elementen kunnen zowel oorzaak als gevolg zijn en beïnvloeden en versterken elkaar. En zo wordt armoede een kluwen waar je nog moeilijk uitgeraakt. Jan Vranken, professor gespecialiseerd in de armoedeproblematiek, spreekt over een kringloop van armoede. Wanneer een probleem ontstaat, heeft dit invloed op andere situaties, zowel in positieve als negatieve zin. Armoede wordt ook gemakkelijk doorgegeven van ouders op kinderen. Dat noemen we generatiearmoede.
op onze eige En dat doen we n spel van. e maken er eepr w r: ie an en door m gs in beweg , maar we ober en meer de zelf natuurlijk oe led Niet van de arm onszelf en onze n en speelse actie k. ie at lem informatieve spele prob van de armoede bewust te maken gen als jeugdbewegin toegeven dat we k oo n te oe m e W uden. mee in stand ho uitsluiting soms nderen en
nouderge … één op drie ee ft? lee de in armoe op te om in armoede bt … je 80% kans he n? ke er w et ders ni groeien als je ou f keer n ee arm gezin vij … 15-jarigen uit zitten en ijv bl en om te meer kans hebb oten? en sg jd fti lee kere op school dan rij nt met s in een huis woo … één kind op ze een lek: m lee ob pr nstig minstens één er ttende ro mels, vocht of kend dak, schim ? ramen en deuren floon ensen met een lee … één op drie m ? jonger is dan 25 zin leeft d op 10 in een ge … in België 1 kin taald werk heeft? waar niemand be is? zelfs 1 kind op 4 … in Brussel dit ft dat ze ee huurders aang … 24,7% van de en om bb he en khed financiële moeilij ? en m ar rw hun woning te ve
Armoede groeit
jongeki in et ni g) o (n er ing te Ook wij slagen onze jeugdbeweg in jk lri ta e ed o m n. ren in ar voor hun spel lsvahouok o er en ak m betrekken. We h naar onszelf kijken. Welke drempe doen
Meer en meer mensen moeten een beroep doen op de voedselbanken, meer en meer gezinnen worden uitgesloten omdat ze in armoede leven, en meer en meer mensen moeten toekomen met 740 euro in de maand. En meer en meer van hen zijn jongeren.
t itisc er aan doen? Da Laat ons eens kr at kunnen we hi W ? nd sta in ee den wij m we sterker. een. Samen staan we beter niet all koepels van de
en, over de aWe doen het sam et partnerorganis m en en he n ge jeugdbewegin esector. ties uit de armoed spel van. We maken er ons
4
. Wist je dat ..zin nen
Bronnen: Armoede In-zicht. Wat is armoede? Scouts en Gidsen Vlaanderen. Jongeren die in armoede leven.
© Rode Kruis-Vlaanderen - Bob Van Mol
© Welzijnszorg
5
De binnenkant van armoede Dat je in armoede leeft, bepaalt niet alleen wat je hebt, kunt of doet, maar ook wat je voelt: het gevoel minder kansen te hebben dan anderen, buitengesloten te worden en niet mee te kunnen met een groep of samenleving. Dit wordt de binnenkant van armoede genoemd.
wangen ‘Ik schaam mij’ Met armoede loop je niet te koop. Jongeren in armoede nodigen geen vrienden uit omdat hun huis er niet ‘volgens de boekjes’ uitziet. Ouders durven (of willen, want ook mensen in armoede willen graag hun eigen boontjes doppen) geen hulp te vragen als ze het lidgeld niet kunnen betalen. Ze houden hun problemen verborgen en sluiten zich op de duur af van de samenleving.
hart ‘Ik tel niet mee’ “Waarom kopen ze al die luxe, terwijl ze er eigenlijk geen geld voor hebben?”. In de hoop er toch bij te horen, kopen mensen in armoede soms dure voorwerpen: een gsm, een flatscreentelevisie, merkkleding, enz. Een keuze die door andere mensen vaak niet begrepen wordt en opnieuw tot uitsluiting leidt.
maag ‘Het is mijn eigen schuld.’ “Ze hebben het zelf gezocht.” Mensen in armoede krijgen vaak te horen dat het hun eigen schuld is. Soms zo vaak dat ze aan zichzelf gaan twijfelen. Maar niemand droomt ervan als kind om later arm, werkloos of langdurig ziek te zijn.
6
t h c a r k e D van armen
hersenen ‘Ik ken dat niet’
iserie en groot rhaal van veel m ve n ee n ee all et kwaadheid in Armoede is ni ote kracht en gr n ee ilt hu sc oede is te blijven verdriet. Er t onrecht dat arm he n ge sis te om n mense n behoorlijke do aagt een meer da vr t gen. di o En rm n. ve te gs ch ve ettin rz o do en ed o m ‘b chillende ijzon creativiteit, it, ontwikkelt vers oe ze gr f: op tie ea de cr oe g m Wie in ar n soms er arme jongeren zij re ns de Ka an . n en ee ht ac en kr ek ’ dere ten of zo schrijven gedich slag te gaan tekenen, zingen, talenten aan de n hu et m om p kle at tla ui positieve engen. naar buiten te br en hun gevoelens
Om naar de jeugdbeweging te kunnen gaan, moet je ze eerst kennen en weten waar en wanneer er activiteiten zijn. Om je kampgeld terug te krijgen, moet je weten dat er bepaalde terugbetalingssystemen bestaan en hoe je er een beroep op kunt doen. Helaas worden deze (en veel andere) weetjes meestal niet op een presenteerbordje aangeboden. Je moet er zelf naar op zoek of men gaat er vanuit dat je dat wel van thuis uit geleerd hebt.
at ik niet uit te drukken. W e m e to e m at t lied“Dat la , niet zozeer in he en ng zi ik n ka , snappen kan zeggen maar eerder ont il, w ik at w en me je zegg . Zingen bevrijdt en w nu ze de , ss zeggen: aan de stre eine luchtbel, en kl ijn m t ui je et een be er, help me. n, en niet voilà, nu ben ik hi zie me zoals ik be l: ra o vo En e? m Help n.” denken dat ik be zoals de mensen ders:
oren ‘Ik ben niets waard’ “Met lui zijn en profiteren geraak je nu eenmaal nergens.” Niemand vindt het leuk om een heel jaar thuis te zitten. Een goede job is niet enkel een manier om een inkomen te hebben. Het geeft je ook het gevoel dat je iets kunt en dat je op je eigen benen kunt staan. Maar zonder? Alle steun van de wereld geeft je niet het zelfvertrouwen dat je nodig hebt om de moed weer op te pakken.
als alle andere ou illen net hetzelfde w de oe m ar en voor hen op in s Ouder De kinderen kom n. re de n kin n hu t later beter zulle het beste voor hopen dat zij he ze t et da m r om ai ts, lid aa de eerste pl ook enorm so in armoede zijn en vrienhebben. Mensen Zij helpen familie . en ed kh ilij oe m in dat zij hierdoor andere mensen k als dit inhoudt oo , er rd ve en den in problem r hebben. zelf (nog) minde
ogen ‘Het kan mij niet meer schelen’
en, in je en in jezelf hebb uw ro rt ve l ke en voor “Je moet milie is er altijd fa Je n. te as na nen.” familie, en je van je familie steu de er vi ie dr p o nt jou. Je ku
Mensen in armoede zien vaak geen uitweg meer. Ze hebben de moed niet meer om zich bezig te houden met de dagelijkse beslommeringen én dan ook nog oplossingen te zoeken voor allerhande problemen. De vele problemen nemen al hun energie weg om nog oplossingen te zoeken.
een rapport dat van’ van Unicef, er e w en nk de moede te zeggen (Citaten uit ‘Dat en jongeren in ar n re de kin at w luistert naar hebben)
handen ‘Ik kan dat niet’ Wie wil studeren of werk zoekt, moet behoorlijk met de computer overweg kunnen. Wie recht wil hebben op een financiële tegemoetkoming moet een degelijk dossier kunnen opstellen. Wie hulp wil krijgen, moet zijn probleem duidelijk en gestructureerd bij de juiste dienst kunnen uitleggen. Deze vaardigheden leer je niet op school, je pikt het eerder op van je ouders, vrienden of omgeving. Ten minste, als zij hierover beschikken …
© FOS Open Scouting
Wil je meer lezen over armoede en sociale uitsluiting? Kijk zeker op
wwww.maakerspelvan.be!
© Valerie Vander Looy
7
Doe de test
! Dikke bult!
en schuld 7-17 punten: Eig
at multimilelke arme is in sta al: ea id uw jo is droom maar bereid bent De Amerikaanse p bereiken, als je to de n ka il, w ie W jonair te worden. te werken. or vo rd ha er hi om anning die geleel, maar de insp de n ee even or vo n ie et voor iedereen Dat klopt missch esvol te zijn, is ni cc kele su en n om te n en de or om verd moet w rwachtse m ve on op n se en kan m groot. Armoede te ten. et gz ru een beter beeld te en stapp pelen op p 12 om as em th ar ja de k. Speel een van oedeproblematie gewikkelde arm krijgen van de in
Is armoede volgens jou een onrecht, dikke pech of gewoon hun eigen schuld? Speciaal voor jou: de meest exclusieve test van het land!
a. Je bent blij dat zij jou haar verhaal toevertrouwde. Misschien kan ze met niemand anders echt babbelen. Ze mag je hulp altijd inroepen. Maar zolang ze er zelf niet om vraagt, onderneem je geen stappen. b. Je bespreekt met enkele leden van de leiding of jullie haar niet kunnen helpen. Het moet voor haar niet leuk zijn om in zo’n huis te wonen. Misschien kan ze wel even bij iemand van de leiding logeren? c. Tijdens de groepsraad vertel je het verhaal aan de andere leden van de leiding. Misschien moeten we maar overwegen om die ouders niet meer op een ouderactiviteit toe te laten. We willen liever niet dat ze er de boel op stelten zetten. d. Je neemt contact op met het JAC (Jongeren Advies Centrum). Dit kind heeft hulp nodig. Zij zullen wel weten wat ze moeten doen.
8
4
Een van jullie leden is al vier activiteiten na elkaar afwezig. Jullie…
a. doen niets… als hij nog een activiteit afwezig is, stellen we zijn plaats open voor een nieuw lid. b. zullen deze avond eens bellen. Misschien is hij wel ziek? We kunnen dan eens met de leiding langs gaan om hem beterschap te wensen. c. hebben vorige week al gebeld om eens af te spreken met de ouders en het lid. Het is belangrijk om te weten waarom iemand niet meer komt. Misschien kunnen jullie er iets aan doen? d. schrijven een boze mail naar de speelpleinwerking. Sinds zij ook tijdens het weekend een activiteit voorzien verliezen jullie steeds meer leden.
5
Het lief van je zus is al meer dan een jaar werkloos. Jij …
a. zucht diep. Het is de laatste tijd wel erg moeilijk om een job te vinden. Het wordt hoog tijd dat de economie heropleeft. b. spreekt hem hier bij zijn volgende bezoek op aan. Hij moet toch echt wat meer initiatief tonen. Jouw zus verdient beter dan dat! c. vindt het erg jammer voor hem. Door zijn zwakke rug komt hij voor veel jobs niet in aanmerking. d. schrijft een boze brief naar de minister van Werk. Zorgen voor voldoende werkgelegenheid is volgens jou een kerntaak van de regering.
6
a. is 500 euro. Dat is voor onze leden geen probleem, eventueel moeten ze maar een vakantiejob doen. b. houden jullie zo laag mogelijk door geld-in-kasacties te doen. Iedereen moet mee kunnen. c. is 500 euro. Als een van de leden dat niet kan betalen, zullen we wel eens met de groep bespreken of we voor dit lid geen extra actie kunnen opzetten. d. is 500 euro. Jullie proberen er echt op te letten deze prijs zo laag mogelijk te houden maar door de hoge olieprijs waren de vliegtickets een stuk duurder dan normaal.
7
Een van jullie leden komt via het OCMW. Jij…
a. probeert de ouders te contacteren. Je wilt met hen wat dingen afspreken zoals de verwachte kosten. Samen met hen bekijk je wat lukt en wat niet. b. vindt dit absoluut geen goed idee. Als andere ouders het merken zullen ze zeker hun kinderen weghalen. c. hoopt dat de ouders snel weer werk vinden. Voorlopig kunnen ze wel een van jouw oude uniformstukken lenen. d. stelt een welkomstpakket samen met een tweedehandsuniform, een van je oude slaapzakken en een rugzak die je bij de verloren voorwerpen hebt gevonden. Dit zullen ze wel kunnen gebruiken!
ke tijden, hé!
Zijn moeilij 18-28 punten: ‘t
n e t a t l u Res
2
Op kamp vertelt een van je leden je dat er thuis regelmatig ruzie is. Soms loopt dit uit de hand. Door de stress in huis haalde ze op haar toets vorige week heel slechte punten.
3
a. geeft hem enkel een aalmoes als hij kreupel is. b. geeft hem enkel een aalmoes als hij muziek maakt. c. loopt door, maar stort diezelfde dag nog een bedrag aan een armoedeorganisatie met een structurele werking. d. loopt door, iedereen moet werken!
Met jullie oudste leden gaan jullie dit jaar op buitenlandskamp. De kostprijs …
… hoge olieprijzen, islukte oogsten, m , an ar ga da p lt ko va er veel Bedrijven die ov ereen moeilijker, gaat het voor ied arkt zichzelf wel. m de elt rst he In deze periodes ig kk lu Ge . en do te aan Intussen helpen volgens jou niet der armoede zijn. in m el op ve g ru te n tijdelijke korting Na de crisis zal er wel verder met ee de oe m ar in n jullie mense de het lidgeld. e periodes armoe economisch goed ? in k nd oo ha er de t n da aa et r Vergeet ni toch iets mee d. Blijkbaar is er g oplossinbestaat in ons lan in je eigen werkin om t ui 16 p n va s tip Probeer enkele rmijn te zoeken. gen voor lange te
els!
at een pechvog 29- 39 punten: W
heeft in zijn leven tenliefde. Iedereen as na n va aal dat we eld be t toch maar norm he Jij bent het toon is n te en om m op die ar met een wel eens pech en ilijk gaat, sta jij kla oe m t he ie w or en? Vo . voor elkaar zorg niet meer draagt kleren die je toch of et kk lpa n se ed vo laas niet altijd ee inspanningen he lke bben zu he d en ei ed jkh bi mogeli Op lange termijn zouden liever de de oe m . ar en in ss n lo se te oplossing. Men oblemen zelf op maken en hun pr de (kijk eens op om zelf keuzes te m n mensen in ar oe et m ng eli iss grijpen waar hu tw Een ui tips!) helpt je be or vo be n. lva pe www.maakers gen. moeilijkheden lig
e maatschappij 40-49 punten: D
tjes!
is naar de vaan
dt door nd gehouden wor onrecht dat in sta n omee es all de n oe te m oe ar Voor jou is g werkt. We m in lev en m sa ze p on de manier waaro litiek. n alleen via de po ka t da en tje n ijte sm t om jouw steen ar is hét momen ja t n in di ee k: in ie ) lit 20 po Al’ (zie p Wacht niet op de ige ‘mAAk kAbA eld de w oe ge m n ar ee n k ge ee te St s ee in de mar bij te dragen. m r be to ok 17 d stap op p. Ieman jouw gemeente, g in je eigen groe alvast aan de sla en ss rtu de on en ga p zetten. moet de eerste sta
A B C D
a. Het gaat bij hun thuis al een tijdje moeilijk. Ik geloof dat een van de ouders ziek is. We zullen het voor deze keer wel uit de groepskas betalen. b. Het kamp kunnen ze niet betalen, maar ze komen wel met merkkleren naar de activiteit. Dan blijven ze maar thuis! c. Met die economische crisis gaat het bij veel mensen moeilijk. Onze groep heeft ook moeite om met de kas rond te komen. Het is jammer, maar deze keer zullen ze niet mee kunnen op kamp. d. Dat is geen probleem! We hebben hiervoor een speciale kas. Als zij 20% betalen, betalen wij de overige 80% uit onze kas.
Je komt een bedelaar tegen. Jij…
......7 1 5........ 1........ 3.. .......5 2 7........ 3........ 1.. ......1 3 5........ 3........ 7.. ......3 4 1........ 5....... 7.. ......7 5 3........ 1........ 5.. ......3 6 1........ 7........ 5.. ......5 7 7........ 1........ 3..
1
Een van jouw leden kan het kamp niet betalen. Jouw reactie?
9
Jaarthema figuren grollo Zo zot als een achterdeur: wanneer Grollo met zijn sambaballen begint te shaken, kan niemand blijven stilstaan. Met zijn enthousiasme brengt hij iedereen op gang, urenlang. Hij heeft geen ‘uit’-knop, ook al zou je dat soms willen.
meponki
al De familie Kaba an! maakt er spel v
je niet almoede, dat doe Vechten tegen ar baal er ook monsterfamilie Ka leen! Zo denkt de oemso, M n re n jaarthemafigu oos en over. Onze zeve em Fr , lo ol Gr ki, Dassel, Schraker, Mepon he der t bed r dan 100 jaar on So leven al mee ze veel zien n daaruit hebben van kinderen. Va droevige en k oo r dingen maa gebeuren, mooie ren leven in arrlijke. Veel kinde soms heel onee ed tegen. Dan kunnen ze niet go moede en daar llen giganbe en hun toeters al et m ze en ak m ndol van! je wordt er hore tisch veel kabaal, “je moet zo ensen wel eens: Soms zeggen m illen zeggen w ”, waarmee ze geen spel maken rustig houden, et ni s ij willen on “hou je rustig”. W en luistert. el van! Tot iedere we maken er sp are en door nf onze Propere Fa Met behulp van p: onze luidko op et maken. M keihard lawaai te rs. ruchtige monste ar op bezoek gaat een heel ja De familie Kabaal ten over het gen en evenemen kun je al bij jeugdbewegin be n. w.maakerspelva hele land. Op ww lgen. hun avonturen vo
De kleinste maakt altijd het meeste ‘laweit’. Als Meponki op zijn trompetten blaast, sta je er liever niet naast. Maar een geluk dat Meponki zijn toeters enkel gebruikt om de aandacht van iedereen te trekken. Want stel je voor ... Binnen de kortste keren zou de hele wereld doof zijn.
so Met haar handige luidspreker kan zij ieders boodschap wel 10.000 keer versterken. Zo worden ook de allerkleinsten gehoord! 2 cool 4 the crew: in de hiphopscene heeft deze coolio geleerd hoe ze voor zichzelf moet opkomen.
Knoop een zakdoek aan uw lijf!
Een zakdoek? Die dient toch enkel om je neus in te snuiten? Vroeger legden mensen een knoop in hun zakdoek om iets niet te vergeten. Telkens je hem uit je zakken haalde werd je eraan herinnerd. Nu gebruik je gewoon je gsm maar dit jaar gebruiken wij terug onze zakdoek om niet te vergeten hoe oneerlijk armoede wel is. Wist je trouwens dat het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding elk jaar oproept om op 17 oktober een wit laken met een knoop erin uit je raam te hangen? Bij een geknoopt laken uit een raam denken we spontaan aan iemand die wil ontsnappen uit een gevangenis. Dat is ook wat mensen in armoede dagelijks proberen doen: ontsnappen uit de gevangenis die het leven in armoede is. De knoop in onze zakdoek is daar een miniversie van.
1
STAP 1 HET FIGUURTJE
2
STAP 2 VERVEN
3
STAP 3 DROGEN
4
STAP 4 FIXEREN
schraker
moemso Als Moemso fluit dan staat de tijd stil. Dat is een techniek die ze in Egypte heeft geleerd van een echte slangenbezweerder. Terwijl niets beweegt en niemand het merkt, slaat ze haar slag. Zo durft ze af en toe wel eens fratsen uithalen als veters aan elkaar knopen of staartjes losmaken.
Schraker heeft een mond vol trommels. Als hij met zijn tanden klappert hoor je het minstens twee dorpen ver. Hij is een beetje onhandig maar wel de aardigste van dit zevental. Met zijn zevenmijlslaarzen staat hij in een mum van tijd aan de andere kant van het land. Zo kan hij iedereen op elk tijdstip van de dag te hulp schieten.
dassel Hij heeft de meeste armen van alle monsters. Die heeft hij nodig om opzwepende ritmes uit zijn tamtam te halen. Als er iets te beleven valt, trommelt Dassel iedereen bij elkaar. Hij heeft vlijmscherpe tanden. Geen paniek, hij heeft nog maar één kind opgegeten. Echt smaken deed het niet. Sindsdien is hij vegetariër.
10
fremoos Van country tot rock and roll, Fremoos does it all. Ze is de ster op alle feestjes, swingt hele zalen bij elkaar. Door haar snerpende snaren maakt ze iedereen in een mum van tijd wakker en klaar voor actie. De ideale wekker, als je ’t ons vraagt!
je vindt ze op www.maakerspelvan.be
Teken of print een van de jaarthemafiguurtjes op een stuk papier. Snij ze uit het papier. Je hebt nu in je papier een gat in de vorm van je figuurtje. Lijm dit blad met de lijmspray op je zakdoek. Je kunt ook omgekeerd te werk gaan (bij vb. Dassel kan dit gemakkelijker werken): gebruik het uitgeknipte monster. Snij in een ander blad papier een cirkel uit waarin het figuurtje volledig past. Lijm het blad met de cirkel en het figuurtje met lijmspray samen op de zakdoek. Zorg ervoor dat je figuurtje in het midden van de cirkel ligt.
Breng de verf aan door te drukken met je spons of tamponeerborstel. Zorg dat er verf zit in alle hoekjes en kantjes.
Haal het papier voorzichtig van de stof of laat het erop tot alles droog is.
Materiaal: -- Textielverf -- Tijdelijke lijmspray voor stof -- Tamponeerborstel of een sponsje -- Een breekmes om vormen uit te snijden -- Een strijkijzer
Zakdoekje pimpen Pimp je zakdoek met de jaarthemafiguren in vier simpele stappen!
Wanneer de verf goed droog is fixeer je alles door het een paar minuten te strijken. Kijk op de verpakking van de verf voor de juiste instructies.
11
Speel het jaarthema!
n rist andere len, bestaat er ee pe as em erth ar ja ie . Je vindt een ov Naast deze dr in rond armoede kle ingen en eg t oo ew gr db or ug spelen vo . De meeste je be n. lva pe rs ke aa : zicht op www.m p uit het aanbod elen uit. Een gree sp ze de al en len
10-12 jaar buitenspel © Rode Kruis-Vlaanderen - Bob Van Mol
ijnszorg voor samen met Welz e eld ikk tw on s deren maken Jeugd Rode Krui uitenspel’. De kin ‘B ar ja 12 t en. to 10 maand rondkom kinderen van en moeten elke zin beslisge Ze n s. ee tie n ua va deel uit alistische sit re le ke en in t ch 6 re el voor euro Elk gezin komt te an. Je kunt het sp ga om ee m er hi op sen zelf hoe ze s of downloaden Jeugd Rode Krui bestellen bij het ruis.be. www.jeugdrodek
© FOS Open Scouting
Oh ja, er mag af en toe een serieuze noot tussen zitten. Dat moet zelfs, want armoede is niet om te lachen… Maar een serieus jaarthema moet je ook op een toffe manier aanbrengen.
4-7 jaar bby aal in een dag met ro slapengaan? Waarom geen verh
or het k voor Een verhaaltje vo een voorleesboe g met Robby’ is da dat in aren je ‘E et a? ng jo em f th ie jaar een invent er ov ar n en ja 7 t to Ja 4 door Kolet nsse kinderen van erd geschreven w org. ek sz bo ijn t elz He W ft. n moede lee cke op vraag va lan rp Ve s aa Kl e. g.b geïllustreerd door www.welzijnszor bibliotheek of via Je vindt het in de
© Jan Van Bostraeten
+16 jaar pats en co
© Rode Kruis-Vlaanderen - Bob Van Mol
t internetspel en of leiding: he rig ja 6van +1 or vo in de huid kruipt Helemaal gratis ief spel waarin je ct en ra n te in ke n ek Ee rtr ’. ‘Pats en co it om thuis te ve meisje dat beslu Jij maakt Pats, een 19-jarig en te beginnen. lev f een nieuw lie ar volgen. ha ge et er m nd en zo sam zijn niet altijd e di r aa waar! m ts, Pa ts haar dromen keuzes voor o.be en maak Pa nc tse pa w. w w Surf naar
Kant-en-klaar!
Speciaal voor n inspiratie? Aha! aa ek br ge n ee iteiten uit: voor Geen tijd of nt-en-klare activ ka ie dr e w gen? en kt jou wer nog niet ontvan rigen. Heb je ze ja 6iaat +1 ar et en cr 2 se +1 -12, regionale j je nationale of d je vin er m um Informeer dan bi nn oo stellen. Hun telef hoe je ze kunt be . je ek bo achteraan in dit
+16 jaar uitgespeeld
jken el personages. Ri fspel met heel ve lee in et n ni ee om is n d’ te el ‘Uitgespe moeten vech r krijgt ensen in armoede worden rijker, m raken. Iedere spele ge te kt tri rs ve p geoo gl lh de hoevee eid verder in de krin bbelsteen, die je do oep n gr ee te en ds e ou ag met de een person bij Een ideaal spel om n t. lle en ek ste to be el el sp sp t t luk in di n. Je kunt he ele sp te n eg ie lo ch sp iss te duur? M of met de leiding 26,50 euro. Iets or vo e g.b or sz www.welzijn en? jeugdraad aankop kun je dit met de
-12 jaar zakdoek al ontknoop de n opgeroepen om de familie Kaba
© FOS Open Scouting
© Paul Bert
+12 jaar platzak
ema door Spoor l voor het jaarth iaa ec sp ) en dt or w ’ ‘Platzak iteit van de Chiro eving en Solidar ng Zi el st sp t en di He e n. (d ZeS je gestoke een nieuw kleed moede Welzijnszorg in pagne ‘Samen ar m ca de n va ng di ei jonnl or aa vo werd naar actief spel n. Platzak is een pe en or rd tw oo on w g n’ ni te uitslui gt met wei 16 jaar. Het bren t el to sp t 12 he n va ns n de re tij ge nnen ke. De spelers ku n geld. armoede ter spra n een gebrek aa da is r ee m de oe m ar t da len aanvoe
© Thomas Geuens
© Thomas Geuens
© FOS Open Scouting
Ideetjes vind je op www.maakerspelvan.be!
12
© Chiro St-Amandus Oostakker
Neem je tijd om het spel te kaderen en na te bespreken. Laat je leden vertellen hoe zij het spel ervaren hebben.
lbox n De online grabbe n, vormingen, ee filmvoorstellinge n, ge sijn llin te elz rs w n oo terv d van ee sprek met ieman en verhelderend ge enz. voor leiding n, ite ite tiv ac re kla epndi -e f nt /o schakel, ka annende en n je op een ontsp ku . Zo . de en oe rig m ja +16thema ar zig zijn met het gaande manier be
ede lvan.be vind je go www.maakerspe p r O de r? d ve ei ie sh ss pa laa , vb. ‘De he Liever wat er het thema passen j bi am ct be n rfe ee pe e ur di films bird’, enz. Hu ’, ‘Ladybird, Lady te nemen dingen’, ‘Rosetta n slaapzak mee hu om en led een je g aa vr , hteraf kun je met en scherm avondje van. Ac g sti ru n ee er k en maa nababbelen. drankje nog wat
Saaaaaaai!
+16 jaar elbox van theaonline grabb bevat een aanbod
+12 jaar films
Probeer maar uit, maar doe het zeker met respect voor mensen in armoede. Blijf niet steken in de armrijk-tegenstelling, armoede heeft meer gezichten dan dat. Kinderen en jongeren blijven vaak zitten in clichés over iets waar ze weinig mee vertrouwd zijn. Jij geeft hen de kans om dat bij te stellen.
orde men met De -12-jarigen w de zakdoek’. Sa spel ‘Ontknoop t he jaarthein ze en on lp n he va te belevenissen de ar ? na je er ist verhalen helpen je leden lu kinderen in hun de je n Ku . rs ste mamon
Durf je leden een inleefspel over armoede voor te schotelen. ’t Is eens iets anders, maar zeker niet saai! Armoede kun je ook door tussendoortjes tot leven brengen.
De jeugdbeweging = plezant. Armoede = ?
Recycleer
13
Doe het
Nabespreking
zelf
je best wat tijd er armoede neem ov el fsp ks lee in n Na ee te bespreken. Ni deren en het na ka tjes. te ee el id sp ke t he leu le om volgen enke er hi ai, sa of tig moeilijk, las
? doe-het-zelf-type Ben je meer het Een gepimpte n? ze en ie geen gr Kent jouw fantas ratego, iale versie van St Cluedo, een spec er-competitie? de armoede-ladd el te pimpen jkheden om je sp eli og Er zijn 1001 m in jaarthemastyle.
icknick t je na het spel praa Vieruurtje/P of een picknick
urtje zijn! Tijdens het vieru n nabespreking . Zo simpel kan ee na s sje lo en ev nog
Postkaartjes
één Je leden mogen rtjes in het lokaal. it aa ite stk tiv po ac d ei de pr j rs bi Ve hun gevoel ste be t he t da n kaartje kieze weergeeft.
Speeddating
tip 1
tip 5
een beperkt netw de hebben vaak oe m ar in n en waar zij een se en M nig mensen kenn ei w zij t da en lpen. Door samen Dit wil zegg en om hen te he do en weinig nn ku op beroep etten, maar als je veel bergen verz ilijker. je n oe m ku n el ke ve t er di w te nt rekenen is ku op je r aa w mensen kent
De doos
grote doos rond ing. Er gaat een kr n ee orin zit en Iedere Ieder mag één vo orwerpen zitten. en vo ijg lei kr er na all ar rin Da aa w nder te kijken. zo len ha os do jk werp uit de zoveel mogeli halve minuut om Dit ze ongeveer een p en het thema. er w tussen het voor ker n lek ge en leg re te de n ie ke lin op gaan zodat eg w e ek di an lu erp in te ga . mag echt de er op het onderw ep di t) om is n ne ontspan ntueel nota neem r goed oplet (eve de j lei bi ge en be lev e als di je Als ema’s uit al mogelijk de th haal je hier ook de deelnemers.
© Valerie Vander Looy
tip 6
rdeel de levensweg uit. Ve Werk een reuze nsrijk rijk. Wie in een ka en m ar in n pe groe illende , wordt op versch gezin geboren is bevoordeeld. levensdomeinen t je geen geld
een da betekent niet all id, je Dat je arm bent, ère, je gezondhe rri ca ol ho sc je t ed vlo ïn be t hebt. He je netwerk, … vrijetijdsinvulling,
14
als…v . ‘Wat Je stelt een ‘wat n standbeeld. Vb t te beelden in ee at ui ‘W rd of oo ’ tw rt? an sta n hu was ge evenveel punten ?’. als iedereen met aren ders verdeeld w als de groepen an
Wat onthouden ze van dit spel? Willen ze er nog iets mee doen? Vb. misschien hebben ze zin om eens samen met kinderen en jongeren in armoede een activiteit te doen?
het gevoel de hebben vaak niet Mensen in armoe wat het is om er lev uw leden be en jo is! at el La sp n. n te lo ee r es uitg t het maa r vergeet niet da bij te horen, maa
innen door t je alleen kunt w Speel een spel da te kunnen Maar, om samen n. ke er w te en m sa en verzat een aantal punt rs ee je t oe m n zien te werke moet het alleen n, ka et ni t di ie heeft. melen. W nde startkapitaal oe ld vo j zi of j hi redden tot erk.
andbeelden Menselijke st raag’ en vraagt de deelnemers
Vergelijk het spel met de realiteit. Gaat het in de werkelijkheid ook zo?
n niet waarvan de lede en rd oo w ar pa Kies een ruik deze de illen zeggen. Geb weten wat ze w it dat de ga er daarbij vanu en or do g da le grijpen. he leem moeten be ob pr er nd zo t di leden dat ze worden
tip 3
dat je
Wat is er allemaal gebeurd? Wat als het spel anders verlopen was? Niet iedereen heeft het spel op dezelfde manier beleefd.
nsen di k over kansen. Ka om Armoede gaat oo st op te groeien, ne m in een war om bt en he nn en ku eg te kr ge ding n of om een oplei zorgeloos te spele volgen.
k over het gevoel Armoede gaat oo je eigen leven.
Laat je leden stoom afblazen: hoe voelden ze zich tijdens de activiteit?
tpositie of een ongelijke star Geef de groepen spel makkelijéén groep in een t da or vo er rg zo re. oren dan de ande ker punten kan sc e je als kind
tip 2
t spel, t midden van he he in ls ge re de Verander kondigen. zonder dit aan te geen vat hebt op
tip 4
n aan de muren stellingen worde et m en or pp fla al Een aant ren met elkaar do emers discussië eln ro de sp De ge . et en ni ng geha discussie ordt tijdens deze p. oe gr de et m n te schrijven. Er w spreke je de flappen be ken. Nadien kun
Door na het spel even samen te zitten, geef je iedereen de kans om te ventileren over hoe zij het spel en armoede ervaren. Het is niet de bedoeling dat je nog extra informatie meegeeft. Waarover heb je het dan wel?
bedr een alleenstaande niet ligt. Geld groeit Een leefloon van ro eu 6 96 op s en gr de oe terwijl de arm aan de bomen!
iscussie
Stille wandd
Euh, nabespreking?
efweek n op weekend, le de le te ds ou je f beperkt Gee acht om met een dr op de p m ka ze eten, of op aarmee moeten D . en m ko te e repabudget to ktersbezoeken of do e el tu en ev drinken en n. is kunnen betale raties aan het hu aagt 740,32 euro
dat ver elkaar. Zorg 2 cirkels tegeno in s at. er sta em rs eln de de an Zet je r iemand manier tegenove en. at pr te om en iedereen op die ut enkele min nu en ijg kr llen s ste er g een vraa De deelnem te maken, kun je er lijk ls ke ke ak cir m de ge n t Om he ift een va jouw signaal schu p t. O ef el. he sp er t rtn he pa er ov spreks en een nieuwe ge op, zodat iedere
15
Warempel, een drempel! Wat zijn drempels? Er zijn veel drempels tussen de voordeur van mensen in armoede en het lokaal van jouw jeugdbeweging. Drempels die ervoor zorgen dat wij er als jeugdbeweging niet altijd voor alle kinderen en jongeren (kunnen) zijn. Drempels waar mensen in armoede mee geconfronteerd worden, maar ook drempels waar jeugdbewegingen mee worstelen. Het gaat bijvoorbeeld over inschrijvingsgeld, vervoer naar het lokaal, de manier waarop een jeugdbeweging kinderen werft en het niet vertrouwd zijn met wat een jeugdbeweging is.
1
Stap 1 Gooi het in de leidingsploeg Vooraf samen praten met de hele leidingsploeg is absoluut nodig. Wat willen jullie graag bereiken? Hoeveel extra tijd kunnen jullie vrijmaken? Welke bezorgdheden en vragen leven er? Zonder deze eerste stap kun je onmogelijk aan de volgende twee stappen beginnen.
We spelen een spel vanavond! Breng een gesprek op gang met een inleefspel (zie ‘doe het jaarthema’ p…), een theatervoorstelling of filmbezoek. De meeste koepels hebben ook goede spelen bedacht om met de leidingsploeg een gesprek aan te knopen over diversiteit. Neem zeker even contact op met je secretariaat!
Stellingenspel Overloop enkele stellingen met de groep. De deelnemers zoeken in het lokaal een plek die zegt hoe zij erover denken: hoe hoger in het lokaal, hoe meer je je kunt vinden in de stelling; hoe lager, hoe minder. De stellingen zijn voer voor een goed gesprek over diversiteit in je jeugdbeweging.
2
Stap 2 Gooi een blik op je buurt en leden Je ziet het niet altijd, er is meer armoede in je stad of dorp dan het op het eerste zicht lijkt.
Hokjesdenken Hoe goed kent de leiding haar leden? Vraag je leidingsploeg om de leden op te delen in categorieën. Ze mogen zelf kiezen welke categorieën: haarkleur, huisdier, culturele of sociale achtergrond, … Dat proberen ze een paar keer na elkaar te doen, telkens volgens een andere indeling.
16
Waarom willen we drempels verlagen en wegwerken? We willen er als jeugdbeweging zijn voor alle kinderen. -- omdat elk kind recht heeft op spel en ontmoeting met andere kinderen -- omdat in de jeugdbeweging mensen van allerlei pluimage naast elkaar kunnen en mogen staan -- omdat al die verschillen de jeugdbeweging leuker maken en elk kind rijker Kiezen om aan drempels te werken in je jeugdbeweging is geen makkelijke keuze. Het vraagt aanpassingen en een wijze van werken die waarschijnlijk anders is dan je gewoon bent in jouw groep. Dit stappenplan kan je helpen om alle mooie woorden in de praktijk om te zetten.
Enkele stellingen: -- Een technische school zet zijn sportzaal gratis open voor je fuif, als ook hun oudste leerlingen mee mogen komen fuiven. Dat zien jullie niet zitten. -- Je leest in een magazine over een organisatie die 250 euro uitreikt voor de jeugdbeweging met het mooiste diversiteitsproject. Jullie bespreken meteen met de leidingsploeg hoe jullie die prijs kunnen wegkapen. -- We verlagen graag onze drempels, maar raken daarbij niet aan onze tradities. -- We doen vanaf het volgende schooljaar ook moeite om de kinderen en jongeren uit de ‘probleemwijk’ in onze buurt te bereiken. We vrezen dat enkele leden daardoor gaan afhaken. -- Het zoeken en motiveren van jongeren uit probleemwijken vraagt van onze leidingsploeg te veel tijd en energie. -- Gregory en zijn zus Cindy komen af en toe, maar hun ouders kunnen geen uniform voor hen kopen, ze hebben er geen geld voor. We kopen het met de groepskas.
Voer aan de hand hiervan een kort gesprekje. Je kunt vragen stellen als: -- Wie komt er naar onze groep? -- Van welke categorieën bereiken we geen leden? -- Wat zou daarvan de oorzaak kunnen zijn?
De buurt in kaart Nodig een armoedeorganisatie uit je buurt uit of ga even langs op hun activiteit. De dienst welzijn van je gemeente kan je zeggen welke organisaties er in je buurt zijn. Geef je leidingsploeg de opdracht om een antwoord te vinden op enkele vragen. -- Hoeveel mensen in armoede zijn er in onze buurt? -- Waar wonen ze? Wie zijn ze? Wat doen ze? -- Hoe kunnen we hen meer bereiken op onze activiteiten?
3
Stap 3 Gooi een drempel over de muur. Tijd voor actie! Maar voor je begint: hou deze drie basisregels in je achterhoofd.
Yes, we can! Basisregel 1
Doe het niet alleen Werk met een brugfiguur: iemand die de brug kan slaan tussen jullie en mensen in armoede. Een leerkracht in een concentratieschool, iemand van het OCMW of van een Welzijnsschakel, enz. Hij of zij kent de kinderen en hun familiale omstandigheden, geniet hun vertrouwen en kan jullie heel wat tips geven. Zij kennen de jeugdbeweging niet altijd. Overtuig hen dat een jeugdbeweging een waardevolle plaats is om te ontspannen, vrienden te maken, te spelen en verantwoordelijkheid te leren nemen.
Basisregel 2
Bouw aan een vertrouwensband met ouders Elk kind is een schat die streng bewaakt wordt door zijn of haar ouders. Vaak weten ze niet wat de jeugdbeweging is of hebben ze vooroordelen. Dus neem de tijd om hen te informeren over de jeugdbeweging. Stel de ouders op hun gemak en vraag wat ze verwachten. Met een goed gesprek kom je meteen ook meer te weten over de leefwereld van je leden. Spreek hen nadien ook nog regelmatig aan met een uitnodiging of om hen gewoon de kans te geven om vragen te stellen. Zo blijven ze betrokken bij de jeugdbeweging.
Basisregel 3
Werk aan je begeleidingshouding Een kind in armoede zoekt in de jeugdbeweging wat de andere kinderen er ook zoeken: leuke spelen, toffe vriendjes en plezante leiding met een luisterend oor. Steek dus genoeg energie in een tof programma dat iedereen aanspreekt. Ga op cursus om meer inspiratie op te doen. Zorg dat je er voor al je leden kan zijn. Want iedereen gaat graag waar het plezant is!
Brainstorm over mogelijke manieren om je drempels te verlagen. -- Fantaseer over de ideale jeugdbeweging waar iedereen welkom is. Hoe merk je dat? Wat is er anders dan nu? Wat gebeurt er? -- Vertel over de goede voorbeelden uit het verleden: acties die jullie gedaan hebben en waarmee jullie een diverse groep aan kinderen bereikten, leden met een hele andere achtergrond die de weg naar jullie groep vonden, … Ga op zoek naar het succesrecept: wat maakt dat dit jullie zo’n goed gevoel geeft? -- Zoek inspiratie bij armoedeorganisaties, in dit boekje of bij andere jeugdbewegingen.
De ideeënput Schrijf al jullie ideetjes om je drempels te verlagen en kinderen en jongeren in armoede aan te trekken op papieren verspreid over het lokaal. Elke leiding mag nu drie streepjes zetten bij de drie acties die hij of zij wel wil ondernemen. De drie acties met de meeste streepjes zijn jullie drie nieuwe projecten. Kruip rond de brainstormtafel en verzin met de leidingsploeg een actieplan om deze acties waar te maken. Vergeet ook niet dat er voor leiding soms ook bepaalde drempels bestaan. Een avondje stappen onder leiding is leuk, maar niet gratis. Niet iedereen heeft de mogelijkheden om zoveel tijd in de jeugdbeweging te steken, hoe gaan jullie daar mee om? Sommige groepen betalen het cursusgeld van alle leden van de leiding terug, zodat iedereen de kans krijgt om mee te gaan.
Op www.maakerspelvan.be vind je nog een schat aan info over de mogelijke drempels in een jeugdbeweging en concrete tips om de drempels te verlagen. Verplichte kost dus! De inspiratie voor de methodiekjes vonden we in ‘Draaikracht’ van Chirojeugd Vlaanderen vzw en in de ‘Beauty Case’ van Scouts en Gidsen Vlaanderen.
Klantenbinding Oké, je hebt enkele nieuwe leden en je hebt een vertrouwensband met hun ouders: ‘goe bezig’! Maar nu komt het moeilijkste, ervoor zorgen dat ze blijven komen. Soms lever je heel wat inspanningen en levert het toch niet de verwachte resultaten op. Kinderen komen plots niet meer en je kunt hen niet bereiken. Probeer realistisch te zijn, en laat de moed niet zakken na één ontgoocheling: je zult merken dat bij een geslaagde activiteit de voldoening nog zo groot is. Hou altijd een goed contact met de leden en de ouders. Het gevoel geven dat ze welkom zijn en blijven, is heel belangrijk.
17
Gziog!e
be
Uniformbonnen Een uniform geeft je het gevoel dat je erbij hoort. De Brusselse Chiro- en Scoutsleiding verkoopt uniformbonnen aan de leden die het moeilijk hebben om stukken van de Chirokledij te kopen. Zo’n bon kost 10 euro en kunnen ze in de Chiro- of Scoutswinkel inruilen voor een jeugdbewegingsbroek, rok, hemd of T-shirt. De Vlaamse Gemeenschapscommissie in Brussel betaalt het verschil terug.
Samen spelen De oudste groep van het 36e FOS de Jakketoes uit Izegem speelde een spel samen met de jongeren van ’t Hope, een Vereniging waar armen het woord nemen. Ook de leiding van Chiro Romejo deed mee. Het spel zelf boksten ze allemaal samen in elkaar. Wat vonden zij er zelf van?
“Tijdens het spel waren de groepjes gemengd (wij en jongeren van ’t Hope), zo konden we elkaar leren kennen.” “Na het spel werd iedereen verwend met pannenkoeken en warme chocolademelk. Zo konden we nog wat nagenieten en napraten.” “Het was goed dat de jongeren van ’t Hope met ongeveer de helft van de ganse groep waren.Beide groepen konden het heel goed vinden met elkaar en leefden zich volledig uit!” “We zijn wel beetje geschrokken dat dingen die voor ons vanzelfsprekend zijn dat niet altijd zijn voor iemand anders.” En hun leiding? Die waren, hoe kan het ook anders, apetrots!
Sociale kas Het Jeugd Rode Kruis van Melle heeft een eigen sociale kas. Tijdens de EHBO-cursussen betalen begeleiding en deelnemers 75 eurocent voor een drankje. 15 cent hiervan wordt gebruikt om bij dure activiteiten de kosten te drukken.
Werken tegen armoede De KLJ van Deurne werkte in de paasvakantie mee in een aantal ploegen van De Vlaspit, een sociaal tewerkstellingsinitiatief in Scherpenheuvel. Ze werkten mee in de bouwploeg, het sociaal restaurant, de groenploeg, het kaarsenatelier en het kurkatelier.
18
p m a K len
Overschotjes? ‘Wij proberen sober te winkelen op weekends en kampen, maar vaak heb je toch overschot. Enkele jaren geleden zijn we met alle overschotten van een kamp naar de plaatselijke voedselbank getrokken. We werden er warm ontvangen. Niet alles was bruikbaar, zoals open verpakkingen, omdat niet alles meteen bij de mensen terecht komt die extra voedsel kunnen gebruiken. Maar gesloten etenswaren, zoals soep in blik en niet-geopende potten choco kwamen zeker van pas. Sindsdien maken we als er overschot is altijd de reflex: ‘Kan dit niet naar de voedselbank?’
verha
p?! Open Kam mpen’? n ook ‘gesloten ka
ilert jaarlijks versch Bestaan er da nderen organise aa Vl es all en et ds m Gi p en Scouts n Scoutskam pen’. Een gewoo lende ‘Open Kam ltje anders. ke tik n ee aar toch or kinderen en erop en eraan, m georganiseerd vo n de or t w n pe m Open Ka k de weg naar he elke reden dan oo w s er om e em di eln en de er e jong Sommig erk niet vinden. p via een klassieke jeugdw ren gaan op kam de an d, ee br et ni s ui worden th t te he hebben ef je geen lid verblijven. Zo ho ze r en gaan. aa nn w ku g te llin inste toch op kamp om g in t eg ew rs en leidsters ui van een jeugdb n zijn straffe leide pe m in Ka t n en pe m O Leiding op ast hun engage outinggroep. Na nog eens een bestaande sc in de zomer ook ze n de lei ge be g over dit project? hun eigen werkin aag meer weten gr je il W p. m Ka een Open ailtje naar Stuur dan een m aanderen.be.
Een groep van Scouts en Gidsen Vlaanderen
De Atrejoefoon Een Chiro zonder uniform of inschrijvingsgeld? Dat kan geen Chiro zijn! Toch is bij Atrejoe het Chirogevoel zeer groot! Chiro Atrejoe doet veel inspanningen om ook voor kinderen in armoede toegankelijk te zijn. Met de Atrejoefoon worden de kinderen via sms uitgenodigd voor de activiteit. Wegblijvers worden altijd gebeld. Op kamp gaan extra slaapzakken en bedjes mee. Zo hoeft niet iedereen er zelf eentje mee te brengen.
tsengidsenvl openkamp@scou
is het Rode Kvaru n a v n e p m ntie ka ka e ti ne Vakan el van uit dat elk kind van een fij an spe-
We gaan er sn p, bij vriendjes ga ap, een jeugdkam geniet: een uitst ,… jongere kan een len, op reis gaan kwetsbaar kind of jk eli l staan pp ha tsc aa Een m ken, want meesta kantie wel gebrui va aar e M . nd uk oe dr r dd de ug de behoorlijk on ar ja lt le he t he e he standig den va ze gedurend en of familiale om lem ob pr le cië an door fin t water. op de vakandit meestal in he kunnen wel mee en er ng jo en n zij toch nog een Deze kindere Kruis. Zo krijgen de Ro t he n va n tiekampe n? supervakantie! de vakantiekampe r informatie over ar na Wil je graag mee ail .be, m w.wordvrijwilliger 11. Kijk dan op ww of bel 015/44 35 e s.b ui kr de
Sinterklaasfeest In Brugge hield het Jeugd Rode Kruis een sinterklaasfeestje voor kansarme kinderen. Hiervoor kregen ze hulp van de dienst Sociale Hulpverlening en het opvangcentrum ‘De Patio’.
Met de taxi naar het dorpsfeest “Wij organiseren met onze groep jaarlijks een groot dorpsfeest. Iedereen is er welkom. Maar niet iedereen heeft de kans om erbij te zijn. Zo vernamen we via via dat sommige (oudere) mensen zich uitgesloten voelden, omdat ze schrik hadden dat ons feest te duur zou zijn, of omdat ze er niet geraakten omdat ze slecht te been waren. Sindsdien hebben we een soort taxidienst bij ons feest. We maken veel publiciteit met de vermelding dat onze taxi je ophaalt als je er zelf niet geraakt. Mensen kunnen bellen naar iemand van ons, die ervoor zorgt dat elke beller opgehaald wordt. Zo kunnen ook die mensen eens buiten komen, een praatje maken … en zo horen zij er eigenlijk wél bij!”
s@ro
rodekruisvakantie
p ee op kam sel, Iedereen m groepen uit Brus iro Ch llen verschillende
ste Elk jaar kiezen n kamp open te nt ervoor om hu ren die de kin n zij t Antwerpen en Ge Di . en e in armoede lev nstelling tot voor kinderen di iro gaan. In tege Ch de ar na et ni eren gaan deze tijdens het jaar en Gidsen Vlaand ts ou Sc j erbi p m j een gewone w een Open Ka gewoon kamp, bi n n ee oo op w ee ge m e, n kindere ak. Beter? Ne n inclusieve aanp ee et he t Di g. kin ln kamp openste anders. irogroepen die hu Ch e e ar all sb et et m kw er Een fold kingen met verspreid bij wer het len wordt elk jaar en waar armen ng gi ni re eren en Ve door in r aa m eg no ge kinderen en jong er is vaak niet ld fo n Ee goede . n en ee m woord ne het kamp op et de ouders, en ars m ela an ijf ga tw te e k tst re gesp n zelfs de groo de or w n iro lle Ch ste n aan die de manier voor te groepen kindere de n ke re sp Zo overtuigd. en. g nog niet kenn of jeugdbewegin
De leiding Van Scouts en Gidsen Winksele-Veltem-Beisem
Tweedehands VKSJ Torhout is van deur tot deur gegaan om allerhande afgedankte kledij in te zamelen. Deze werd op een zonnige zondagmorgen op de markt in Torhout verkocht. De opbrengst ging naar Manna vzw uit Roeselare, een plaats waar kansarmen voor een kleine bijdrage kunnen genieten van een lekkere warme maaltijd.
© Chiro kamp Opglabeek
19
k A A m l A A kAb t r a a m 17-18
Het lokale actiemoment van het gezamenlijk jaarthema Zeven jeugdbewegingen, of zo’n slordige 250.000 kinderen en jongeren, die allemaal samen spel maken van armoede en sociale uitsluiting? Dat moeten we massaal tonen aan de buitenwereld!
In het weekend van 17 tot 18 maart komen we met z’n allen (en dat is veel volk!) naar buiten om samen te spelen en samen kabaal te maken op een groots actiemoment in elke gemeente.
En… actie!
De rode draad
In alle 308 gemeenten van Vlaanderen willen we massa’s kinderen en jongeren op straat. Om zich te amuseren met spelen en activiteiten, om kabaal te maken en om andere kinderen en jongeren te leren kennen. Voor één keer maken we elkaar niet uit voor ‘afgelikte frisco’s’ of ‘boskakkers’: dit is een actie voor en door alle lokale groepen! We roepen alle leiding op om samen de handen uit de mouwen te steken om dit moment op poten te zetten. Wie kan jullie daarbij beter helpen dan mensen in armoede zelf? In elke gemeente zetten tal van organisaties zich in voor mensen in armoede, zij kunnen op verschillende manieren meehelpen om dit waar te maken. We willen alle deelnemers, toevallige passanten en beleidsmakers inspireren. Misschien wordt er wel iets kleins in beweging gezet?
Eén rode draad loopt doorheen al deze acties: een zakdoekenslinger. Huh? Jep, een geknoopte zakdoek is onze manier om het jaarthema altijd in ons achterhoofd te houden. We vragen alle kinderen en jongeren om een felgekleurde zakdoek mee te nemen naar het actiemoment. Die knopen we dan allemaal aan elkaar tot we een superlange slinger hebben die boven de feestlocatie bengelt. Als we al die superlange zakdoekenslingers van al die actiemomenten na afloop aan elkaar knopen, dan hebben we wel een heel lange slinger. Die willen we, op het einde van ons jaar, op een bijzondere plaats tonen.
Doe mee! Iemand moet de eerste zijn, waarom jij niet? Neem het initiatief om de eerste vergadering bij elkaar te roepen. Zoek op de jeugdraad, in het jeugdhuis of in ‘Café de Welkom’ enkele collega-jeugdleid(st) ers om hier samen met jou al hun geweld achter te zetten. Op de eerste vergadering kun je nadenken welke andere partners je mee in jullie actie kunt trekken.
© FOS Open Scouting
© Brecht
© Rode Kruis-Vlaanderen - Bob Van Mol
Op www.maakerspelvan.be kun je jouw actie registreren en zie je een overzicht van alle andere acties in Vlaanderen. Alle geregistreerde acties krijgen een promopakket om hun evenement overal bekend te maken.
Inspiratie gezocht?
© Thomas Geuens
20
© Valerie Vander Looy
© Paul Bert
© Valerie Vander Looy
© Valerie Vander Looy
Zo’n actiemoment organiseer je niet in één-twee-drie. Daarom zetten we je op weg met een fancy draaiboek. Dit wordt in juni naar alle jeugdraden gestuurd en kun je downloaden op www.maakerspelvan.be. Wat kun je daarin terugvinden? -- Een tijdslijn met praktische tips (hoe leg je contacten? Hoe organiseer je een efficiënt overleg? Hoe kom je tot het perfecte concept?) -- Uitgewerkte activiteiten die je op weg zetten om ‘à la carte’ je eigen menu samen te stellen.
21
Belangrijke adressen deren Chirojeugd VlaAnan twerpen Kipdorp 30, 2000 Tel. 03/231 07 95 Fax. 03/232 51 62
[email protected] www.chiro.be
en 2017
Decenniumdoel
p/a Welzijnszorg sel t 165, 1000 Brus Huidevettersstraa Tel. 0474/25 48 80 doelen.be info@decennium doelen.be www.decennium
ing FOS Open Scout 639, 9000 Gent eg Kortrijksesteenw 86 45 Tel. 09/245 Fax. 09/245 45 88
[email protected] uting.be www.fosopensco
Colofon
s Jeugd Rode Krui Mechelen
Eindredactie: Griet Speeckaert Schreven mee: Alexander Van Leuven, Bert D’hondt, Charlotte Bara, Elke Sevens, Femke Vandormael, Jan Vansantvoet, Joke Mannenkens, Katrien Poel, Louise Vandoorne, Marijke Van Hassel, Mathijs Wouters, Sofie Vettori, Steven Decuypere, Tijs Geerts en Tina Vaneyken.
00 Motstraat 40, 28 70 35 44 Tel. 015/ Fax. 015/44 33 01 drodekruis.be jeugdrodekruis@ ruis.be www.jeugdrodek
KLJ
, 3050 Waversebaan 99 99 99 47 6/ 01 l. Te Fax. 016/47 99 95
[email protected] www.klj.be
Leverden inhoud en commentaar: An Vanderheyden, Evy Hoeben, Frederik Biesmans, Griet Peters, Ief Verlaenen, Liesbeth Van Tendeloo, Marie Wattiez, Merijn van de Geuchte, Mieke Nolf, Pieter De Schepper, Stef Sergeant en Virgini Adang.
Oud Heverlee
Taalcorrectie: Greet Leynen. Met dank aan: Welzijnszorg, Uit De Marge en ’t Hope. Lay-out: Echtgoed.be Druk: zwartopwit
KSJ-KSA-VKSJ 225, 1030 Brussel
Verantwoordelijke uitgever: Elke Sevens
at Vooruitgangstra 10 15 Tel. 02/201 Fax. 02/201 04 74
[email protected] www.ksj.be
Wettelijk Depot: D/2011/2909/1 Dit is een publicatie in het kader van het gezamenlijk jaarthema 2011-2012: “Armoede is een onrecht. Maak er spel van!”. Een samenwerking tussen Chirojeugd Vlaanderen, Decenniumdoelen 2017, FOS Open Scouting, Jeugd Rode Kruis, KLJ, KSJ-KSA-VKSJ, Scouts en Gidsen Vlaanderen en Wel Jong Niet Hetero.
Hetero VZW Wel Jong Nie,t90 00 Gent Kammerstraat 22 Tel. 09/335 41 87 thetero.be info@weljongnie thetero.be ie gn www.weljon
Met de steun van www.cera.be
n Vlaanderen Scouts en Gidse pen 74, 2018 Antwer at Lange Kievitstra 20 16 31 /2 Tel. 03 Fax. 03/232 63 92 .be idsenvlaanderen info@scoutseng .be en er nd laa idsenv www.scoutseng
22
© Chiro Rotem
23
