gewelddadige relaties

Congres | 19 juni 2008 World Forum Convention Centre, Den Haag

Aanpak

gewelddadige relaties in huiselijke kring Met onder meer: Preventief huisverbod | Handleiding en checklist Multiculturele aspecten | Transculturele hulpverlening, eergerelateerd geweld Traumahulpverlening | Voor kinderen en vrouwen Vroegsignalering |

www.huiselijkgeweldcongres.nl

Aanpakgewelddadige gewelddadigerelaties relatiesininhuiselijke huiselijkekring kring Aanpak Inschattingen van het ministerie van Justitie geven aan dat zich jaarlijks zo’n 500.000 incidenten van huiselijk geweld voordoen, waarvan er volgens meest recente tellingen ruim 63.000 gemeld worden bij de politie. Het voorkómen en aanpakken van (ernstige) gewelddadige relaties in huiselijke kring is van groot belang. Veel organisaties en instanties houden zich hier mee bezig; politie, Openbaar Ministerie, vrouwenopvang, jeugdzorg, geestelijke gezondheidszorg, maatschappelijke werk, gemeenten en vele andere instanties. Iedereen zet zich vanuit zijn discipline in om huiselijk geweld het hoofd te bieden. Daarbij heeft iedereen elkaar nodig om tot een effectieve aanpak te komen. De onderlinge afstemming en samenwerking van de vele disciplines die bij een effectieve aanpak van dit maatschappelijke probleem betrokken zijn, loopt als rode draad door dit congres. Daarnaast geeft het congres een verdere verdieping van kennis over actuele thema’s als: • Transculturele hulpverlening • Preventief huisverbod • Vroegsignalering en bespreekbaar maken • Traumahulpverlening: voor kinderen en vrouwen • Systeemgerichte aanpak Transculturele hulpverlening: multiculturele aspecten vereisen soms andere aanpak In deze multiculturele tijd dient u als hulpverlener pluriform te kunnen werken. Dit betekent dat u goed geïnformeerd moet zijn over de diverse culturen. In het aanpakken van huiselijk geweld vragen allochtonen gezinnen soms om een iets andere aanpak. Bijvoorbeeld wanneer er sprake is van eerwraak , traditionelere opvoedingsmethoden en een traditionelere rol van de vrouw en meisjes binnen het gezin. Voor de hulpverlener is het

van groot belang om rekening te houden met deze culturele aspecten. Op het congres wordt ingegaan op de vraag hoe u transculturele hulpverlening kunt bieden. Preventief huisverbod De nieuwe wet tijdelijk huisverbod biedt straks de mogelijkheid om in situaties van huiselijk geweld een preventief huisverbod van tien dagen op te leggen aan degene van wie de dreiging uitgaat. In die periode moet hulp aan de pleger, het slachtoffer en de kinderen op gang komen of moeten structurele maatregelen getroffen worden ter bescherming van degenen die bedreigd worden. Op het congres kunt u kennis nemen van de ervaringen van de pilot in de gemeente Venlo, die onlangs op succesvolle wijze deze nogniet-inwerkinggetreden-wet in de praktijk heeft ‘beproefd’. In deze pilot voerde gemeente Venlo de regie. Ook de burgemeester was actief betrokken, het gaat immers om een bestuursrechtelijke maatregel. Toepassing van het huisverbod en de rol van de burgemeester vragen om zorgvuldige afspraken met politie en hulpverlening en een goede juridische ondersteuning. De gemeentelijke regie kreeg vorm vanuit het veiligheidshuis Noord-Limburg. Hier vond een wekelijks casusoverleg plaats met de betrokken partners. Tijdens de pilot is veel ervaring opgedaan met het realiseren van een juist en tijdig hulpaanbod aan daders, slachtoffers en kinderen die te maken hebben met (dreigend) huiselijk geweld. Risicotaxatie- instrument Huiselijk Geweld (RiGH) Hoe kan risicotaxatie de beslissing tot het opleggen van een huisverbod ondersteunen? En wat betekent dit voor de politie en de burgemeester? Tijdens dit congres wordt het nieuwe Risicotaxatie-instrument Huiselijk Geweld gepresenteerd.

In de voorfase van het huisverbod is er een onderzoek gedaan naar indicatoren die de basis vormen voor het RiHG. Tijdens het congres kunt u kennis nemen van de onderzoeksrapportage Huisverbod: sleutel tot minder geweld? waarin alle resultaten rond de totstandkoming van de RiHG zijn opgenomen. Vroegsignalering en bespreekbaar maken Op tal van locaties – op scholen, bij de dokter, bij huisbezoek – kunnen signalen van huiselijk geweld worden opgepikt. Naast het belang van goed en tijdig signaleren is het uitermate belangrijk om hier vervolgens goed mee om te gaan. Hoe maak je huiselijk geweld bespreekbaar? Ook bij vroegsignalering en het bespreekbaar maken is een transculturele aanpak van groot belang. Traumahulpverlening: kinderen en vrouwen Kinderen die getuige zijn van huiselijk geweld staan onder grote druk. Er is weinig gespecialiseerde hulpverlening voor deze kinderen. Kinderen moeten de gelegenheid krijgen om hun verhaal te vertellen en de schokkende of traumatische ervaringen te verwerken. Ook ontwricht geweld de ouder-kindrelatie. Het is belangrijk dat ouders ook hulp krijgen. Voor hulpverleners is het belangrijk om te weten hoe zij daar vanuit hun discipline mee om moeten gaan. Vrouwen zien zich soms genoodzaakt om het huis te ontvluchten als huiselijk geweld escaleert. Verblijf in een instelling voor vrouwenopvang biedt dan tijdelijk uitkomst. Tijdens het congres wordt ingegaan op nieuwe ontwikkelingen binnen de sector vrouwenopvang – zoals het oranjehuis en het awaresysteem – en krijgt de samenwerking met andere organisaties in de keten aandacht. ‘Van opvang naar aanpak’ en ‘zorg op maat’ zijn nu de insteek.

Systeemgerichte aanpak Hulpverlening aan slachtoffers en daders van huiselijk geweld vindt steeds meer plaats met een systeemgerichte aanpak. Wat houdt die aanpak eigenlijk in en onder welke voorwaarden kan deze vorm van hulpverlening succesvol verlopen? U hoort dit in op het congres.

Voor wie? • Beleidsambtenaren, Wmo-gemeenten • Politie en justitie • Directeuren, hulpverleners en medewerkers van: - hulpverleningsinstellingen, maatschappelijk werk, welzijnswerk; - instellingen voor maatschappelijke opvang, vrouwenopvang - jeugdzorg, jeugdbescherming - psychotherapeuten, psychologen - reclassering - slachtofferhulp Nederland - advies en steunpunten huiselijk geweld, AMK, migrantenwerk, vluchtelingenwerk - schoolmaatschappelijk werk, - raad voor de Kinderbescherming - ( jeugd)gezondheidszorginstellingen: (huis)artsen, consultatiebureaus, kinderartsen, GGD, GGZ • ROC’s (decanen, leerlingbegeleiding) • Arbodiensten, bedrijfshulpverlening • Wetenschap, onderzoekers • Lokale en provinciale overheid (ambtenaren jeugdzorg) • Landelijke politici (Tweede Kamerleden) • Woningbouwcorporaties

Aanpak Gewelddadige relaties in huiselijke kring Programma 09.00 uur

Ontvangst: koffie en thee U ontvangt bij de congresregistratie een tas met het congresmateriaal, daarna bent u van harte welkom bij de koffie-ontvangst.

10.00 uur

Opening dagvoorzitter Gerard Gruppen, tot voor kort Raad van Bestuur Altra, Amsterdam

10.15 uur

Geweld in afhankelijkheidsrelaties Linda Terpstra en Anke van Dijke, directie Fier Fryslan

10.45 uur

Preventie en vroegsignalering Mariëtte Christophe M.P.A., Commissaris van Politie, Programmaleider Landelijk programma Huiselijk Geweld en de Politietaak.

11.15 uur

Pauze

11.45 uur

Zaal splits zich op, u kunt kiezen uit: 1. pilot of 2. Methodiek 1. Pilot gemeente Venlo Wet Tijdelijk Huisverbod. De gemeente Venlo voerde de regie bij het uitvoeren van de pilot huisverbod, waarin ook de burgemeester actief betrokken was; door Elke Haanraadts Beleidsmedewerker veiligheid, gemeente Venlo. Vervolgens wordt in gegaan op de praktische ervaringen met het wettelijk huisverbod voor plegers van huiselijk geweld door Henk Giebels, casemanager Steunpunt Huiselijk Geweld N-M Limburg, De Mutsaersstichting en Peter Lalieu politiecoördinator huiselijk geweld, N-M Limburg. of 2. Methodiek eergerelateerd geweld gekoppeld aan de risicotaxatie. Tijdens deze sessie worden de achtergronden, methodische kaders ver- en herkend zodat je als (westerse) professional handvatten krijgt om de ontmoeting met klanten uit eerculturen aan te gaan. Door Jale Simsek, publiciste op het gebied van geweld in eerculturen en trainer op het gebied van diversiteit en Gerda de Groot, De Groot Tijdelijk Consulting & Coaching (DGTC&C)

12.30 uur

Lunch

14.00 uur

Deelsessie/workshops I U kunt een deelsessie naar keuze bezoeken, een overzicht van de sessies vindt u op de volgende pagina’s

15.00 uur

Thee

15.30 uur

Deelsessie/workshops II U kunt een deelsessie naar keuze bezoeken

16.30 uur

Informele afsluiting Met drankje & hapje kunt u nog eens napraten en netwerken

Aanpak gewelddadige relaties in huiselijke kring Deelsessie-Overzicht U kunt op deze dag twee deelsessies uit het volgende overzicht volgen. Alle sessies worden één maal gegeven, en worden verdeeld over de twee deelsessierondes. U kunt twee voorkeuren en een reservekeus opgeven. 1. Risicotaxatie-instrument bij preventieve uithuisplaatsing Aan de hand van een actuele casus zal het risicotaxatieinstrument door de sessiedeelnemers ingevuld worden. Vervolgens zal worden teruggekoppeld waarom al dan niet is overgegaan tot het opleggen van een preventieve uithuisplaatsing. Welke indicatoren zijn daarvoor van doorslaggevend belang geweest? Hebben alle deelnemers voldoende indicatoren om over te gaan op een uithuisplaatsing? Spreker: Jos Kuppens, onderzoeker bij Advies- en Onderzoeksgroep Beke

2. Vroeg signaleren van geweldadige relaties binnen (allochtonen en autochtonen) gezinnen. Voor een omschrijving van deze deelsessie kunt u kijken op www.huiselijkgeweldcongres.nl Spreker: Jenny Hogenelst; politie Twente

3. Invullen van de regierol van de gemeente bij aanpak huiselijk geweld De workshop gaat in op het regisseren van het proces. Hoe kun je samen zorgen voor een goed beleid? Aan de hand van een van de instrumenten, de wet tijdelijk huisverbod, wordt duidelijk gemaakt dat de aanpak van huiselijk geweld een complex onderwerp is. Vanwege de vele betrokken partners heeft het proces regie nodig om tot een werkbaar beleid te komen. Hoe geef je dit proces vorm en zorg je dat je ook met andere organisaties een werkbaar/organisch geheel vormt? Waar kun je elkaar helpen (procesarchitectuur)? Spreker: drs. Annette van Delft, ambassadeur aanpak huiselijk geweld, oud-wethouder en oud-burgemeester.

4. Eergereleteerd geweld (ketenmodel) Eergerelateerd geweld is een complex probleem met onder bepaalde omstandigheden, een groot escalatiegevaar en hoge tijdsdruk. De workshop gaat in op: hoe organiseer je inhoudelijk en organisatorisch deskundige interventies die aansluiten bij bestaande werkwijzen in een werkveld met een grote diversiteit aan samenwerkende partijen? Spreker: Marcia Albrecht, GGD Rotterdam Rijnmond, Ketenregisseur Gemeente Rotterdam, in samenwerking met politie Rotterdam-Rijnmond.

5. Kinderen die getuigen zijn van huiselijk geweld (Kindspoor) Uit onderzoek komt naar voren, dat getuige zijn van huiselijk geweld dezelfde traumatiserende gevolgen heeft voor kinderen als zelf slachtoffer zijn. Daarnaast weten we van ongeveer de helft van de slachtoffers, dat ze zich zullen ontwikkelen tot mishandelende ouders. Dat vraagt om een intergenerationele aanpak van de manier waarop binnen het gezin wordt omgegaan met emoties en stressvolle situaties. Met de aanpak bieden we de kinderen allerlei vormen van therapie, afgestemd op de ernst van de traumaklachten en de mogelijkheden van het gezin. Elke behandeling staat of valt met de mate waarin een kind ruimte voelt om nieuwe denkbeelden, gevoelens en gedrag te ontwikkelen. We taxeren en evalueren deze in samenwerking met ketenpartners als de politie, BJZ of de Raad voor Kinderbescherming. Sprekers: Anke van Schooten, gz psycholoog en Fransien Jans, contextueel therapeut, in het gezinstraumateam van Herlaarhof, polikliniek kinder- en jeugdzorg van Reinier van Arkelgroep. Dit is een van de TRTC’s (Top Referent Trauma Centrum) van het Landelijk Centrum voor Vroegkinderlijke chronische Traumatisering (LCVT). Wij bieden gezinsbrede behandeling, in samenwerking met ketenpartners (het Bossche Kindspoor).

6. Signaleren en bespreekbaar maken van huiselijk geweld en eergerelateerd geweld op scholen Voor een omschrijving van deze deelsessie kunt u kijken op www.huiselijkgeweldcongres.nl Spreker: Karima Ouchan van ROC Hengelo en Goverdina Philips, Albeda College, Rotterdam.

7. De vrouwenopvang: geen schijnveiligheid maar transparantie De vrouwenopvang is als sector binnen een brede aanpak van huiselijk geweld zeer actief om een landelijk dekkend, veilig netwerk van opvangplaatsen te realiseren. Onderduikadressen (safe houses) bieden soms geen oplossing. Alternatieven voor risicogroepen verdienen zeker de aandacht. Andere opvangvormen en het aware-systeem dat samen met de politie wordt ingezet voor vrouwen die bedreigd worden bieden mogelijkheden. Het oranjehuis als voorbeeld van een nieuwe kijk op opvang -niet voor echte risicogroepen-,wordt toegelicht. Van opvang naar aanpak, luidt de achterliggende gedachte. Sprekers: Drs. Karen van Brunschot, senior projectleider Federatie Opvang en Drs. Rijnie de Jong adviseur voor de Vrouwenopvang (Blijfgroep)

8. Specialistische hulpverlening in allochtonen gezinnen (wederkerig geweld) Deze deelsessie gaat over huiselijk geweld tussen partners in allochtone gezinnen en hoe dit kan worden aangepakt. Daarbij zullen de (on)mogelijkheden van de familie en de professionele zorg worden besproken. Er wordt ingaan op factoren die geweld bevorderen en op manieren om het geweld te stoppen zonder de betrokkenen (verder) in diskrediet te brengen bij hun omgeving. Tot slot is er aandacht voor wederkerig geweld, dat wil zeggen wanneer de partners over en weer (actie en reactie) elkaar geweld hebben aangedaan. Spreker: Febe Deug geeft specialistische hulpverlening in allochtone gezinnen; auteur van ‘En dan ben je pas echt ver van huis; Turkse en Marokkaanse vrouwen en meisjes over seksueel geweld en de hulpverlening’.

9. Communicatie met allochtone ouders over geweld in de opvoeding Hoe kan je hulpverlening bieden aan ouders die een traditionele/autoritaire opvoedingsstijl hanteren, waarbij het geven van lijfstraffen gewoon is? Hoe kan je de opvoedingstijl bespreekbaar maken en ombuigen in een geweldloze opvoeding? In deze interactieve deelsessie wordt aan de hand

Het uitgebreide programma vindt u op www.huiselijkgeweldcongres.nl

Aanpak gewelddadige relaties in huiselijke kring Deelsessie-Overzicht

Het uitgebreide programma vindt u op www.huiselijkgeweldcongres.nl

van een concrete casus en een videofragment, besproken welke werkwijze het meest effectief is in dit soort situaties. Spreker: Hans Bellaart Trainer bij Tamam Training & Advies en tevens beleidsmedewerker jeugdbeleid bij FORUM. Hij is orthopedagoog en gespecialiseerd in transculturele aspecten van de jeugdhulpverlening.

10. Behandelen van/Hulpverlening bieden aan slachtoffers en plegers binnen een systeemgerichte aanpak Deze deelsessie gaat in op de werkwijze van systeemgerichte aanpak bij hulpverlening aan slachtoffers en daders van huiselijk geweld. Wat is ervoor nodig om deze manier van behandelen succesvol te laten verlopen? Deze deelsessie gaat in op vragen als: • Is een mishandelende ouder of partner te behandelen? • Is hij/zij in staat zijn/haar beschadigende gedrag te stoppen? • Welke rol kan de rest van het gezin binnen de behandeling spelen? Spreker: Kim de Vos, GZ-psycholoog, De Waag Den Haag. De Waag is een centrum voor ambulante forensische psychiatrie. De 7 poliklinieken verspreid in de Randstad en omstreken zijn gespecialiseerd in het behandelen van mensen met (dreigend) grensoverschrijdend of strafbaar gedrag.

11. Mishandeling van ouders Bij huiselijk geweld wordt vaak in eerste instantie gedacht aan partnermishandeling, kindermishandeling en ouderenmishandeling. Doordat de aanpak van huiselijk geweld zich de laatste jaren stevig heeft ontwikkeld, komen echter ook andere vormen van huiselijk geweld onder de aandacht. Eén ervan is mishandeling door jongeren van hun ouders/verzorgers. Deze vorm van huiselijk geweld wordt steeds meer gesignaleerd door politie en hulpverleningsorganisaties. Er is in Nederland nog maar mondjesmaat informatie beschikbaar over de aard en omvang van de problematiek. Om een goede aanpak te kunnen ontwikkelen is een gedegen verkenning noodzakelijk: wat gaat er mis in gezinnen waar ouders het gezag over hun kinderen dusdanig kwijt zijn dat zij slachtoffer worden van geweld, gepleegd door hun eigen kinderen? En wat beweegt jongeren geweld te gebruiken

tegen hun ouders? Deze informatie is van groot belang om een aanpak te ontwikkelen die aansluit bij de problemen in dergelijke gezinnen en effectief bijdraagt aan het stoppen van geweld. Sprekers: Els Dafallah, Teamleider Advies- en steunpunt huiselijk geweld Groningen en Lienja van Eijkern, Provinciaal Coördinator 1e hulp bij huiselijk geweld en Manager Advies en steunpunt huiselijk geweld, Groningen.

12. Huiselijk geweld getallen en gevallen In deze workshop wordt ingegaan op het belang van registraties en analyse voor de aanpak van huiselijk geweld. Vragen die onder andere aan de orde komen zijn: hoe is het gesteld met de registratie van huiselijk geweld bij de diverse organisaties? Wat weten we over omvang, aard en kenmerken van huiselijk geweld? Hoe staat het met huiselijk geweld tegen kinderen of ouderen? Is huiselijk geweld een soft dossier of juist niet? Spreker: Henk Ferwerda, Advies- en Onderzoeksgroep Beke

13. Vliegende brigade : preventieve aanpak van geweld in afhankelijkheidsrelaties bij jongeren en risicogroepen Het preventieproject “van loverboy tot breezerseks” is in augustus 2006 begonnen met een voorlichtingsprogramma met aandacht voor allerlei vormen van grensoverschrijdend gedrag bij en door jongeren. Dit varieert van vriendschap, verkering tot seksueel contact voor geld/kleding/telefoon/ drank, loverboys, cyberpesten/cyberseks, seksueel grensoverschrijdend gedrag via internet. Daaraan gekoppeld is er ook een methodiek voor een train- de trainersprogramma voor docenten en intermediairs, zodat op scholen en instellingen het onderwerp zichtbaar en bespreekbaar blijft. In de workshop wordt ingegaan op de voorlichtingsmethodiek en het train-de–trainersprogramma en worden een aantal methoden ingezet. Spreker: Sjikke Jansma, projecleider, Fier Fryslan. De voorlichting en het train-de-trainersprogramma worden op inspirerende wijze vormgegeven door het team ‘Vliegende brigade’, dat bestaat uit voorlichters/trainers met verschillende achtergronden en kwaliteiten.

Literatuur Uw congresdeelname is inclusief een boek naar keuze. Titels waaruit u kunt kiezen:

1. Huisverbod: sleutel tot minder geweld. Aanzet tot een risicotaxatie. Jos Kuppens en Balthazar Beke Advies- en Onderzoeksgroep Beke

2. In ontmoeting: Methodische benadering van eergerelateerd geweld Door Jale Simsek en Gerda de Groot

3. De vele gezichten van huiselijk geweld Aard, omvang en achtergronden Door B.W.M.A. Beke & M. Bottenberg

4. Risicofactoren voor de ontwikkeling van agressie (Horizon) Een onderzoek naar de voorspellers in een groep agressieve kinderen Door Daphne Huibers-Staal

Meer informatie over deze boeken vindt u op

www.swpbook.com

Inschrijving Inschrijving&&Voorwaarden Voorwaarden Online aanmelding

ven via het online aanmeldingsformulier of via de aanmeldingsbon in deze folder. Na ontvangst van de aanmelding ontvangt u een bevestiging met factuur.

Meld u nu aan via

www.huiselijkgeweldcongres.nl

en ontvang € 10,- extra korting op uw deelnameprijs.

Datum en plaats Het congres vindt plaats op 19 juni 2008, in het World Forum Convention Centre te Den Haag. Een gedetailleerde routebeschrijving ontvangt u bij de toezending van uw bevestiging.

Organisatie Het congres wordt georganiseerd door Uitgeverij SWP, Amsterdam met medewerking van Fier Fryslan, Leeuwarden. De praktische organisatie is in handen van congresbureau Logacom te Amsterdam.

Inschrijvingsvoorwaarden

Deelname bedraagt € 325,- en is inclusief boek naar keuze, lunch, consumpties en congresmateriaal. U kunt zich inschrij-

Korting en annulering Bij meerdere deelnemers uit één instelling: 2e deelnemer 5%, 3e en volgende deelnemers 10% korting. Studenten hebben recht op 20% korting, ongeacht het aantal. Om voor studentenkorting in aanmerking te komen dient u bij uw inschrijving een goed leesbare kopie van de collegekaart bij te voegen. Per deelnemer is, indien van toepassing, niet meer dan één korting mogelijk.

Annuleringsregeling Annulering tot twee weken voor aanvang 75% restitutie, tot één week voor aanvang 50% restitutie, later volgt geen restitutie. Bij verhindering heeft een deelnemer het recht zich zonder kosten te laten vervangen, mits tevoren aan de organisatie gemeld.

Nadere informatie Logacom BV, Postbus 257, 1000 AG Amsterdam. Tel. 020-3203364, Fax. 020-3308040 Programma: Ingrid de Jong, [email protected] Organisatie: Arjen Metz, [email protected]

Voorletters/Naam

(M/V)

Instelling/Organisatie

Functie

Adres Postcode/Plaats

E-mail

Telefoon

Mobiel

Fax

Factuuradres

Als bovenstaand Anders t.w.:

Boek: (zie pag. 5) Plenaire sessie 11.45:

1. Huisverbod 2. In ontmoeting 3. De vele gezichten van huiselijk geweld 4. Risicofactoren voor de ontwikkeling van agressie 1. pilot gemeente Venlo Wet Tijdelijk Huisverbod 2. Methodiek eergerelateerd geweld gekoppeld aan de risicotaxatie

Deelsessies:

1e voorkeur 2e voorkeur

reserve

Neemt deel aan hetHuiselijk Geweldcongres op 19 juni 2008. De deelnamekosten zullen na ontvangst van de factuur binnen veertien dagen voldaan worden. Wij wensen gebruik te maken van de Meerpersoonskorting (namen van overige deelnemers meesturen in een bijlage). Ik wens gebruik te maken van de Studentenkorting (bij functie student invullen en kopie studentenkaart bijvoegen).

Datum

Deze bon zonder postzegel zenden aan: Logacom/HG, Antwoordnummer 9090, 1000 VV Amsterdam

Handtekening

Faxen kan ook: 020-3308040