Geweld tegen vrouwen vanuit internationaal perspectief. Ineke Boerefijn College voor de Rechten van de Mens

Geweld tegen vrouwen vanuit internationaal perspectief Ineke Boerefijn College voor de Rechten van de Mens

Belangrijkste ontwikkelingen sinds1993: Mensenrechten breed  VN Comités  Algemene aanbevelingen over mensenrechten van vrouwen  Aandacht voor geweld tegen vrouwen in landencommentaren  Input van NGO’s en NHRI’s voor bespreking landenrapporten  CRPD  Veel aandacht voor vrouwen met beperking  Specifieke bepaling over geweld, met aandacht voor genderspecifiek geweld 2

Belangrijkste ontwikkelingen sinds1993  Instanties met specifiek mandaat t.a.v. vrouwen  CEDAW  Diverse klachten onder FP  Structurele aandacht in landencommentaren  Commission on the Status of Women: Agreed Conclusions 2013  Special Rapporteur on Violence Against Women  Resoluties Algemene Vergadering VN  Veiligheidsraad resoluties over seksueel geweld in conflicten 3

Ontwikkelingen Raad van Europa  EHRM 2009: Opuz t. Turkije  Ernstig huiselijk geweld schending art. 3 EVRM  Bewezen dat er sprake is van discriminatie (art. 14)  Latere uitspraken: soms art. 3, soms art. 8, onduidelijkheid over art. 14. EHRM vindt het ingewikkelde materie  Verdrag van Istanbul 2011  Mensenrechten  Genderspecifiek

4

Algemene uitgangspunten  Accepteer geen enkel excuus  EHRM in Kalucza t. Hongarije; schending art. 8 omdat nationale rechter geen contactverbod oplegt, omdat het slachtoffer ook heeft geslagen  Explanatory report bij Verdrag van Istanbul: provocerend gedrag mag geen belemmering zijn voor beschermingsmaatregel.  Maar soms ….  EHRM in Wilson t. VK: het was de alcohol die een gerespecteerd lid van de samenleving over de kling joeg. Geen schending EVRM nu alleen een voorwaardelijke straf is opgelegd. 5

Algemene uitgangspunten  Staten moeten ervoor zorgen dat alle organen zich aan verdragsverplichtingen houden  Én moeten voortvarend optreden om geweld tegen vrouwen door niet-statelijke actoren te voorkomen, onderzoeken en bestraffen en slachtoffers te compenseren

6

Preventie  Verander sociale en culturele gedragspatronen  Vergroot netwerk  Politieke en maatschappelijke participatie  Bestrijd vroegtijdig schoolverlaten  Bewustwording  Deskundigheidsbevordering en bewustwording  Betrek iedereen, ook mannen en jongens  Tijdige interventie  Daderbehandeling

7

Bescherm en steun slachtoffers  Goede opvang  CEDAW in A.T. t. Hongarije over opvang van een vrouw met een kind met een beperking  Bevorder economische onafhankelijkheid  Informatie over opvang en hulpverlening  Bijstand, ook juridisch  CEDAW in R.P.B. t. Filipijnen over vergoeding van gebarentolk in strafproces tegen verkrachter  Bescherming van kinderen die getuige zijn van geweld in de huiselijke sfeer  EHRM in Eremia t. Moldavië 8

Voortvarend optreden in de praktijk  CEDAW: Goekce t. Oostenrijk  Vrouw gedood door haar echtgenoot  Alomvattend beleid was op papier in orde  Politie handelde niet adequaat op laatste meldingen: wist / had moeten weten dat zij in gevaar was.  OM had eerdere verzoeken om echtgenoot in hechtenis te nemen na mishandelingen moeten honoreren  Ook al was dader vervolgd en bestraft: toch schending Vrouwenverdrag 9

Naar volledig en gelijk genot van mensenrechten  Benoemen als mensenrechtenkwestie  Laat zien dat het een maatschappelijk probleem is  Erkenning van de urgentie  Mensenrechten zijn alomvattend: ondeelbaarheid en onderlinge afhankelijkheid van rechten => kaders voor aanpak  Biedt handvatten voor maatregelen voor preventie en bestrijden

10

Aandachtspunten  Geen neutrale benadering, maar genderspecifieke aanpak nodig  Structurele oorzaken aanpakken: investering nodig in verbetering positie van vrouwen binnen gezin en in de maatschappij  Oftewel: versterk mensenrechten van vrouwen

11