GEVEN AAN CULTUUR DE FISCALE VOORDELEN VAN UW GIFT

GEVEN AAN CULTUUR

DE FISCALE VOORDELEN VAN UW GIFT

WAAROM IS GEVEN BELANGRIJK? Cultuurmecenaat ontstaat wanneer iemand geld of andere middelen aan kunst en cultuur geeft, zonder hier directe materiële tegenprestaties voor te verwachten. Dergelijke giften dragen bij aan een brede en gezonde financiële basis voor cultuur. Giften van particulieren en bedrijven maken het mogelijk dat culturele instellingen in relatieve vrijheid nieuwe, ondernemende en soms risicovolle ambities verwezenlijken. Bovendien is cultuurmecenaat niet alleen een financieringsbron voor het culturele veld, het geeft particulieren tevens een kans om meer bij kunst en cultuur betrokken te zijn. Er bestaan verschillende vormen van cultuurmecenaat. Schenken kan éénmalig of structureel, direct of via een fonds, bij leven of door middel van een nalatenschap. Cultuurmecenaat hoeft niet alleen een particulier initiatief te zijn, ook een bedrijf kan schenken aan kunst en cultuur.

... EN TEVENS FISCAAL AANTREKKELIJK? Geven aan culturele doelen in Nederland kan fiscaal gezien gunstig zijn. In deze brochure worden verschillende vormen van geven en de bijbehorende fiscale voordelen beschreven. Begunstigers mogen alleen giften aftrekken in de aangifte inkomsten- of vennootschapsbelasting als die zijn gedaan aan (culturele) instellingen die door de Belastingdienst zijn aangewezen als een algemeen nut beogende instelling (ANBI). In deze brochure en op de website www.cultuurmecenaat.nl vindt u informatie over de ANBI-registratie.

‘A BUSINESS THAT MAKES NOTHING BUT MONEY IS A POOR KIND OF BUSINESS.’ HENRY FORD

Deze brochure is met de grootst mogelijke zorg samengesteld, Stichting Kunst & Zaken aanvaardt echter geen enkele aansprakelijkheid voor eventuele (druk-)fouten of onvolkomenheden. De inhoud geeft de regelgeving weer van september 2008. De regels zijn aan verandering onderhevig. Voor actuele, op uw persoonlijke situatie toegesneden en gedetailleerde informatie raden wij u aan contact op te nemen met de Belastingdienst, belastingadviseurs of notarissen. Een digitale versie van deze brochure is te vinden op www.cultuurmecenaat.nl. Aan de inhoud van deze brochure kunnen geen rechten worden ontleend.

Collectie Antoine Peters F/W 08/09 Fotografie: Marc Deurloo

3

INHOUDSOPGAVE 06 06 08 09

GEVEN ALS PARTICULIER Schenken Nalaten Oprichten fonds of stichting

11 GEVEN ALS BEDRIJF 11 Zuivere gift 11 Financiële bijdragen met naamsvermelding of andere tegenprestatie 13 CULTUREEL BELEGGEN 13 Cultuurfondsen 13 Kunst als vrijgestelde bezitting 15 BELASTINGREGELS ALGEMEEN NUT BEOGENDE INSTELLINGEN 15 Fiscale voordelen ANBI’s 15 Voorwaarden ANBI-status

VOORWOORD Van oudsher zijn particulieren de steunpilaren van de culturele sector. Zonder privaat geld was er geen Primavera van Boticelli geweest, geen Concertgebouw en geen Singermuseum. En dat zijn slechts een paar voorbeelden uit een lange lijst. De tweede helft van de twintigste eeuw leek de particuliere cultuurmecenas enigszins uit beeld geraakt. Naast de overheid bleef hij echter een niet te onderschatten rol spelen. In de 21ste eeuw is hij weer helemaal terug in de belangstelling. Mede op initiatief van de overheid, die groot belang hecht aan het verbreden van het maatschappelijke en financiële draagvlak van kunst en cultuur. Uiteindelijk zijn het particulieren die dit draagvlak creëren, niet alleen door naar het theater, concerten en musea te gaan, maar ook door aanvullende financiële ondersteuning. De cultuurmecenas kan een grote of kleine gever zijn. Als we het belangrijk vinden dat culturele instellingen behouden blijven, kunnen we als kunstliefhebbers niet volstaan met een moreel appèl op de overheid, op de ander, maar moeten we ook zelf onze verantwoordelijkheid nemen. De particuliere kunstliefhebber staat er echter niet alleen voor. De overheid stimuleert verschillende vormen van cultuurmecenaat met een variëteit aan fiscale faciliteiten. Deze brochure is een initiatief binnen het programma Cultuurmecenaat van Stichting Kunst & Zaken. De belastingvoordelen zijn op een overzichtelijke wijze bijeengebracht. Ik hoop dat deze brochure een inspiratiebron vormt en bijdraagt aan een renaissance van het Nederlandse cultuurmecenaat. Juist nu bedrijven in zwaar weer verkeren en de overheid moet bezuinigen, is privaat geld van groot belang voor een bloeiend cultuurleven. De randvoorwaarden zijn er, het is nu aan ons, kunstliefhebbers, om er gebruik van te maken! Sigrid Hemels, November 2008 Fiscaal econoom verbonden aan de Universiteit Leiden, auteur van het in november 2008 verschenen boek Kunstliefhebbers, culturele instellingen en belastingen. Tevens werkzaam bij het advocatenkantoor Allen & Overy LLP.

4

Fotografie: Ingeborg Pronk

GEVEN ALS PARTICULIER SCHENKEN Een schenking vindt plaats tijdens het leven. Het kan om geld gaan, maar ook om aandelen of andere vermogensbestanddelen, bijvoorbeeld kunstvoorwerpen. Schenken wil zeggen dat er geen direct, materiële tegenprestatie tegenover staat. Zowel eenmalige als jaarlijkse donaties zijn onder bepaalde voorwaarden aftrekbaar voor de belasting en worden als gift beschouwd, indien onvoorwaardelijk gegeven. Schenken kan op vele manieren, en afhankelijk van de gemaakte keuzen betaalt de overheid mee. GIFTENAFTREK EENMALIGE SCHENKINGEN U kunt een bedrag overmaken aan een door de Belastingdienst geregistreerde culturele instelling (ANBI), bijvoorbeeld ter gelegenheid van een bijzondere activiteit. Voor structurele steun aan een culturele instelling is het een optie om donateur of vriend te worden. Vaak kunt u zich via de website van de instelling aanmelden. Deze schenkingen zijn al vanaf 1% van het inkomen fiscaal voordelig en aftrekbaar voor de inkomstenbelasting als persoonsgebonden aftrek. Dat betekent dat de overheid maximaal 52% meebetaalt aan uw schenking. Bijkomend voordeel is dat de ontvangende (erkende) culturele instelling géén schenkingsrecht meer hoeft af te dragen, hoe groot uw schenking ook is. Als u fiscaal voordeel wilt hebben van het schenken van een bedrag, volstaat het om dit bedrag over te maken naar de rekening van de ontvangende culturele instelling en dit bedrag als gift op te nemen in uw belastingaangifte. Het dagafschrift van bank of giro waarop de gift staat vermeld, is in de meeste gevallen voldoende bewijs voor de fiscus. Voor het fiscale voordeel bij eenmalige giften gelden drempels en maxima. Indien u gedurende het gehele kalenderjaar een partner heeft die ook giften heeft gedaan, worden de giften van u en uw partner samengevoegd. Vervolgens telt de Belastingdienst al uw giften bij elkaar op, ook als die aan diverse instellingen zijn gedaan. De grondslag van de giftenaftrek is het zogenaamde verzamelinkomen. De giften worden in aftrek gebracht voor zover zij meer zijn dan 1% van het ‘verzamelinkomen voor toepassing van de persoonsgebonden aftrek’ en meer zijn dan € 60. Maximaal mag u 10% van ‘het verzamelinkomen voor toepassing van de persoonsgebonden aftrek’ aftrekken voor de belasting. Heeft u een partner dan gaat het hier steeds om het gezamenlijke verzamelinkomen. VOORBEELD U heeft een verzamelinkomen van € 75.000 en u wilt € 5.000 aan een culturele instelling (ANBI) schenken. De aftrekdrempel (1%) is € 750 en het aftrekplafond (10%) is € 7.500. De giftenaftrek bedraagt € 4.250 (€ 5.000 min € 750). Het fiscale voordeel is 52% van € 4.250, dat is € 2.210. De instelling ontvangt € 5.000, en het kost u feitelijk € 2.790. De aftrekdrempel en het -plafond gelden overigens niet bij periodieke schenkingen, die in de volgende alinea behandeld worden. Als u meer dan € 8.250 zou hebben geschonken, stijgen uw giften na toepassing van de aftrekdrempel boven het aftrekplafond van € 7.500 en is het bedrag dat daar bovenuit komt niet aftrekbaar. Wilt u toch een gift doen die groter is dan 10% van uw verzamelinkomen, dan is de periodieke schenking een fiscaal gunstiger alternatief. PERIODIEKE SCHENKING Voor periodieke of meermalige schenkingen gelden geen drempels en maxima voor de berekening van de fiscale voordelen. Wel geldt ook hier dat de gift moet worden gedaan aan een door de Belastingdienst geregistreerde culturele instelling (ANBI). Er gelden ook speciale voorwaarden bij deze gift. Als u in een notariële ‘akte van schenking’ laat vastleggen dat u tenminste 5 jaar achtereen minimaal eenmaal per jaar een vast bedrag schenkt, zijn de schenkingen volledig aftrekbaar. De schenkingen moeten uiterlijk eindigen bij uw overlijden. Een akte kost bij de notaris meestal ongeveer € 175. Sommige instellingen kunnen die via 6

hun eigen notaris gratis aanbieden. Indien u naast de periodieke gift nog een andere gift doet, zijn de periodieke giften nog steeds voor de volle honderd procent aftrekbaar. Een periodieke schenking kan ook binnen 4 jaar en een maand gegeven worden: december van jaar 1, dan jaar 2, 3 en 4, en 5. Periodiek schenken kan overigens ook plaatsvinden via een fonds, zoals een Fonds op Naam. Deze mogelijkheid komt ook in deze brochure aan bod. VOORBEELD U wilt een culturele instelling (ANBI) vijf jaar lang een vast bedrag schenken dat in totaal € 20.000 omvat. U legt in een notariële ‘akte van schenking’ vast dat u vijf jaar lang of tot eerder overlijden een bedrag van € 4.000 per jaar schenkt. Netto betaalt u € 1.920 per jaar, als uw inkomen in elk van die jaren het hoogste belastingtarief van 52% valt. De overheid betaalt jaarlijks € 2.080 mee, over het totale bedrag is dat € 10.400. PERIODIEKE SCHENKING DOOR MIDDEL VAN EEN LENING Een alternatief voor de periodieke schenking is een leningsstructuur waarbij de culturele instelling direct over een bedrag ter grootte van het totaal te schenken kapitaal beschikt. U heeft hierbij hetzelfde fiscale voordeel als bij een gewone periodieke schenking. Naast de ‘akte van schenking’ is een (notariële) ‘akte van geldlening’ nodig. U leent het bedrag aan de culturele instelling, jaarlijks lost de culturele instelling een vast deel af en op dezelfde dag schenkt u het bedrag van aflossing aan de instelling. De lening kan ook renteloos aan de culturele instelling worden verstrekt. De vordering valt als bezitting in uw box 3-vermogen, die in de inkomstenbelasting effectief belast is tegen 1,2%. U kunt vervolgens in uw testament laten opnemen dat de lening vervalt in het geval van uw voortijdig overlijden. In dat geval wordt het restant van de lening (indien u dat zo bepaalt, vrij van recht) aan de culturele instelling gelegateerd. VOORBEELD U wilt dat culturele instelling (ANBI) direct over een bedrag beschikt van € 25.000. In een notariële ‘akte van geldlening’ legt u vast dat u per heden een bedrag van € 25.000 leent aan de instelling en dat de instelling jaarlijks € 5.000 terugbetaalt. Vervolgens legt u in een notariële ‘akte van schenking’ vast dat u vijf jaar lang jaarlijks een bedrag van € 5.000 schenkt aan de instelling en dat die gift samenvalt met de terugbetaling van de lening. Netto bedraagt de schenking € 12.000, als uw inkomen in het hoogste belastingtarief van 52% valt. De overheid betaalt in dit voorbeeld € 13.000 mee. KUNST GEVEN Vele kunstwerken in musea zijn geschonken of in bruikleen gegeven en musici bespelen soms aan hen beschikbaar gestelde instrumenten. Als u een kunstwerk schenkt is dat een gift in natura. De marktwaarde van het geschonken werk bepaalt dan de omvang van de gift en dus de hoogte van uw aftrekpost. Bij het schenken van kunst is het raadzaam de hulp van een taxateur en een notaris in te roepen. In sommige gevallen is het zelfs aan te raden om in samenspraak met een belastingadviseur voorafgaand aan de schenking over deze structuur overeenstemming te bereiken. Omdat de waarde van een kunstwerk vaak al snel het aftrekplafond voor gewone giften overstijgt, kan een groter fiscaal voordeel worden behaald als de schenking wordt uitgevoerd als een periodieke gift in natura. Gaat het bijvoorbeeld om een collectie, dan kan in de akte worden overeengekomen dat elk jaar een evenredig gedeelte daarvan in eigendom overgaat. Gaat het om een enkel kunstwerk dan kunt u het eigendomsrecht jaarlijks in gelijke gedeelten laten overgaan naar een museum. U kunt in uw testament laten opnemen dat u het restant van de gift aan de culturele instelling legateert in het geval van uw voortijdig overlijden.

7

VOORBEELD Als u een meesterwerk ter waarde van € 300.000 wilt schenken aan een museum (ANBI), kunt u hiervan met een notariële akte een meerjarige periodieke gift maken, waarbij u 5 jaren achtereen een fiscale aftrekpost van € 60.000 geniet.

NALATEN Door de Belastingdienst geregistreerde culturele instellingen (ANBI) zijn vrijgesteld van successierecht en hoeven dus geen belasting meer af te dragen over een ontvangen nalatenschap. Het deel van uw nalatenschap dat u bestemt voor een culturele instelling kan bestaan uit een geldbedrag, maar ook uit een roerende of onroerende zaak zoals een schilderij of een huis. TESTAMENT OPSTELLEN Wanneer u specifieke wensen heeft over de verdeling van uw nalatenschap kunt u deze door een notaris laten vastleggen in een testament. Het opstellen van een testament kan eenvoudig zijn, het hoeft niet altijd over complexe zaken te gaan. ERFSTELLING OF LEGAAT Naast uw familieleden kunt u in uw testament goede doelen opnemen. De culturele instellingen (ANBI) worden dan tot (mede)erfgenaam benoemd. Er wordt onderscheid gemaakt tussen erfstelling en legaat. Erfstelling is de optie waarbij de culturele instelling (ANBI) een erfdeel ontvangt, dus een bepaald deel of percentage van uw nalatenschap. De omvang van de gift hangt dus af van het totaal nagelaten vermogen. Een culturele instelling zal een erfdeel van een nalatenschap alleen aanvaarden wanneer de nalatenschap positief is. Een legaat houdt in dat u een bepaald bedrag in geld of een goed (zoals een huis of een waardevol schilderij) nalaat aan een instelling. In uw testament kunt u precies omschrijven welk deel van uw erfenis voor welke culturele instelling bestemd is. Via een legaat kunt u in uw testament zelf omschrijven wat u van uw erfenis wenst na te laten aan een culturele instelling. Over specifieke inboedelgoederen kan bij codicil worden beschikt. Notarissen kunnen u over de details informeren. ALTERNATIEVE VORMEN VAN NALATEN Een andere optie is uw vermogen in bruikleen of in vruchtgebruik te geven. U kunt bij testament vastleggen dat uw vermogen eigendom wordt van uw erfgenamen, maar dat het rendement uit dit vermogen gedurende een door u vastgestelde periode ten goede komt aan een geregistreerde culturele instelling (ANBI). KUNST OVERDRAGEN AAN DE STAAT De Nederlandse staat hecht er veel waarde aan dat kunst met grote betekenis voor het erfgoed behouden blijft voor de Nederlandse samenleving. Daarom is er een interessante kwijtscheldingsregeling opgesteld waarbij uw erfgenamen de kunst die u nalaat niet te gelde hoeven maken om successierechten te betalen. KWIJTSCHELDINGSREGELING BIJ NALATEN De kwijtscheldingsregeling is bedoeld voor erfgenamen en legatarissen die successiebelasting moeten betalen over hun deel van de erfenis waarin zich waardevolle kunstvoorwerpen bevinden. Als u kunst nalaat aan uw erfgenamen, zijn zij over de verkrijging successierecht verschuldigd. Hoeveel belasting zij moeten betalen, hangt af van de waarde van de erfenis. Naarmate de ontvanger in verwantschap verder van de overledene afstaat, betaalt hij bovendien meer belasting. De kwijtscheldingsregeling is in het leven geroepen om het bijzondere kunstbezit van Nederland in stand te houden. Om het successierecht te kunnen betalen, 8

kunnen mensen die zo’n voorwerp verkrijgen zich namelijk genoodzaakt zien het voorwerp te verkopen. Soms brengt het in het buitenland meer op. Om te voorkomen dat zo’n voorwerp door verkoop ‘verloren’ gaat voor de Nederlandse samenleving, bestaat een regeling dat erfgenamen het voorwerp of een verzameling in eigendom overdragen aan de Staat. De koopsom wordt niet uitbetaald maar verrekend om de successieaanslag te verminderen. Als u gebruikmaakt van de kwijtscheldingsregeling, betaalt u uw successiebelasting (voor een deel) in natura. U krijgt dan kwijtschelding van successierecht voor 120% van de waarde van het overgedragen voorwerp. Overigens beoordeelt een speciale commissie of voorwerpen voor deze regeling in aanmerking komen. De Belastingdienst heeft de brochure ‘Kunst uit een erfenis’ uitgebracht waarin u informatie vindt over de kwijtscheldingsregeling. Kijk op www.belastingdienst.nl. VOORBEELD Stel in een nalatenschap bevindt zich een kunstvoorwerp met een waarde van € 100.000. Het successierecht over de totale nalatenschap bedraagt € 120.000. Door overdracht van het kunstvoorwerp aan de Staat wordt u geacht uw totale successierechtschuld te hebben voldaan.

OPRICHTEN FONDS OF STICHTING Een van oudsher in Nederland veel voorkomende manier om cultuur te ondersteunen is door het oprichten van een fonds of stichting. Dit kan een zelf opgerichte, onafhankelijke stichting of fonds zijn, maar een fonds kan ook worden ondergebracht bij een bestaande instelling. ZELF OPGERICHTE STICHTING U kunt een deel van uw vermogen onderbrengen in een onafhankelijke door u zelf op te richten stichting. Wanneer de stichting door de Belastingdienst als algemeen nut beogende instelling (ANBI) is geregistreerd, is deze transactie vrij van schenkingsrecht. U kunt een dergelijke stichting zelf een doelstelling meegeven. De Belastingsdienst eist wel (onder meer) dat de stichting een onafhankelijk bestuur heeft. Een notaris of belastingadviseur kan u informeren over de stichtingsakte, statuten en reglementen, bestuurders en hun verantwoordelijkheid en dergelijke. FONDS OP NAAM BIJ EEN INSTELLING Steeds meer culturele instellingen (ANBI) en grote fondsen bieden de mogelijkheid een Fonds op Naam op te richten dat wordt ondergebracht in de instelling zelf of bij een steunstichting. Vaak wordt hieraan een minimumbedrag gekoppeld, bijvoorbeeld € 50.000. U mag als oprichter de naam en de bestemming van het fonds bepalen. Natuurlijk moet de bestemming wel passen binnen de doelstelling van de instelling waar het fonds is ondergebracht. De culturele instelling zorgt ervoor dat het geld besteed wordt aan het specifieke doel en draagt zorg voor de administratieve afhandeling. Zo profiteert u als oprichter van een Fonds op Naam van de kennis en ervaring van de culturele instelling, zonder zorgen over organisatorische en administratieve zaken. Een Fonds op Naam kan zowel bij leven als bij testament bepaald worden. Voor de oprichting van een Fonds op Naam is een notariële akte verplicht. Een Fonds op Naam waarbij schenkingen worden gedaan in de vorm van periodieke uitkeringen is meestal fiscaal het aantrekkelijkst, omdat u dan aftrek voor inkomstenbelasting geniet.

9

GEVEN ALS BEDRIJF

Ook bedrijven hebben fiscaal voordeel van het schenken aan culturele instellingen. Er moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan. Twee soorten belasting spelen een rol, vennootschapsbelasting en omzetbelasting (BTW). Het is aan te bevelen voordat u een bedrijfsmatige gift doet contact op te nemen met een belastingadviseur of een accountant.

ZUIVERE GIFT Betaalt een bedrijf vennootschapsbelasting, dan kan het een schenking boven € 227 aftrekken van de winst, tot een maximum van 10% van de fiscale winst per jaar.

FINANCIËLE BIJDRAGEN MET NAAMSVERMELDING OF ANDERE TEGENPRESTATIE Naast een zuivere gift kan een bedrijf ook een geldbedrag aan een culturele instelling betalen in ruil voor naamsbekendheid van het bedrijf. In dat geval wordt de betaling gezien als een vergoeding voor reclame. Een dergelijke betaling is volledig aftrekbaar voor de vennootschapsbelasting, zonder drempel of maximum. De voorwaarde die de fiscus aan de aftrekbaarheid van de bijdrage als ‘reclame’ stelt, is dat de betaling het bedrijfsbelang dient. De betaling heeft dus het karakter van een bedrijfslast, voor reclame- of sponsordoeleinden. Bij deze betaling moet de culturele instelling overigens omzetbelasting (BTW) in rekening brengen, welke voor het bedrijf meestal aftrekbaar is. VOORBEELD U betaalt namens een bedrijf een bedrag van € 5.000 (excl. BTW) aan een culturele instelling. In ruil daarvoor wordt de naam van het bedrijf vermeld in een aantal publicaties van de instelling. De betaling is aftrekbaar van de vennootschapsbelasting (maximaal 25,5%). Als dit percentage van de gift wordt afgetrokken, betaalt het bedrijf netto € 3.725. De culturele instelling moet omzetbelasting (BTW) in rekening brengen over € 5.000 en factureert 19% extra. In dit geval is dat € 950. Voor een bedrijf is BTW in veel gevallen aftrekbaar. Er kunnen ook andere tegenprestaties tegenover een financiële bijdrage staan, zoals vrijkaarten en speciale activiteiten. Vaak worden dit soort afspraken tussen een bedrijf en een culturele instelling vastgelegd in een sponsorovereenkomst. Het is uiteraard altijd mogelijk om naast de afspraken in de sponsorovereenkomst nog een zuivere gift te doen.

Anouk Kruithof Portret uit het project Becoming Blue 2006/2008 78-100 cm, oplage 5 + 2 AP, kleurenfoto c-print

11

CULTUREEL BELEGGEN

Cultureel beleggen is anders dan geven of schenken, omdat u het vermogen niet weggeeft maar behoudt. Er komt zelfs rendement uit de belegging, waar de overheid vanwege het goede culturele doel ook nog eens aan bijdraagt via de inkomstenbelasting. U krijgt namelijk voor uw culturele beleggingen een vrijstelling in box 3 en daarnaast een extra heffinskorting. Er worden hier enkele vormen van cultureel beleggen toegelicht. De twee opties verschillen met name in de omvang van de belegging.

CULTUURFONDSEN Met beleggen in cultuur via cultuurfondsen van banken of andere financiële instellingen kunt u een redelijk rendement op uw vermogen verwachten. Culturele instellingen kunnen relatief goedkoop geld lenen van cultuurfondsen, maar zij moeten deze lening wel terugbetalen. Bovendien moeten zij een Cultuurverklaring aanvragen bij het ministerie van OCW voor het project. Op een dergelijk project moet weinig financieel risico worden gelopen, en het gaat dan ook vaak om vastgoed. In 2006 zijn het VastgoedCultuurFonds en het Triodos Cultuurfonds gestart. Om in aanmerking te komen voor de gunstige fiscale condities, investeren beide partijen minimaal 70% van het fondsvermogen in projecten die door de Nederlandse overheid zijn gecertificeerd met een Cultuurverklaring. VOORBEELD Voor culturele beleggingen geldt een vrijstelling in box 3 (vermogensrendementsheffing) tot maximaal € 54.223. Dat scheelt u 1,2%. Daarnaast bestaat recht op een extra heffingskorting van 1,3% over het gemiddeld vrijgestelde bedrag. Tel daarbij een geprognosticeerd beleggingsrendement van 2,5% op, dan leidt dat in totaal tot een rendement van 5%. Partners kunnen beiden de vrijstelling claimen.

KUNST ALS VRIJGESTELDE BEZITTING Schilderijen die onderdeel uitmaken van uw vermogen maar die door een museum worden beheerd en geconserveerd kunnen in waarde stijgen, terwijl deze ook worden getoond aan het publiek. Uiteraard geldt dit ook voor waardevolle muziekinstrumenten en dergelijke. Kunst uit een verzameling zonder beleggingsdoel, wordt door de fiscus niet gezien als belast vermogen. Er hoeft dan ook geen 1,2% vermogensrendementsheffing over te worden betaald. Ook het (met winst) verkopen van een werk uit eigen verzameling is niet belast. Successierecht moet worden afgedragen als de kunst wordt nagelaten aan nabestaanden, maar een nalatenschap aan een door de Belastingdienst geregistreerde culturele instelling (ANBI) is vrij van successierecht. Als een verzameling uit het oogpunt van een belegging wordt opgebouwd, beschouwt de fiscus dit wél als vermogen. Als een verzameling voor minimaal 70% als belegging wordt aangehouden moet over de werkelijke waarde 1,2% vermogensrendementsheffing worden betaald per jaar. In de praktijk blijkt het erg lastig om te bepalen of een verzameling al dan niet een belegging is. Een verzameling kunstvoorwerpen die aan een museum ter beschikking is gesteld, wordt door de Belastingdienst niet per definitie als een belegging beschouwd. Doorgaans is over een dergelijke verzameling geen vermogensrendementsheffing verschuldigd. Zodra de verzamelaar actief is als handelaar, zal hij over de winst maximaal 52% belasting moeten betalen. BTW en onkosten zijn wel weer aftrekbaar. Dit is een complex fiscaal terrein waarover u specialistische informatie kunt inwinnen bij belastingadviseurs. Fotografie: Ingeborg Pronk

13

BELASTINGREGELS ALGEMEEN NUT BEOGENDE INSTELLINGEN (ANBI’S)

Op 1 januari 2008 zijn voor algemeen nut beogende instellingen (ANBI) de belastingregels veranderd op het gebied van schenking, successie en aftrek van giften (inkomsten- en vennootschapsbelasting). Alleen de instellingen die de Belastingdienst heeft aangewezen als een ANBI kunnen gebruikmaken van de fiscale voordelen wanneer er giften gedaan worden. Om als een ANBI te worden aangewezen, moet de instelling een beschikking aanvragen bij de Belastingdienst, ook als de instelling voor januari 2008 al gerangschikt was bij de Belastingdienst.

FISCALE VOORDELEN ANBI’S _Een ANBI hoeft geen successierecht of schenkingsrecht te betalen over erfenissen en schenkingen die de ANBI ontvangt in het kader van het algemeen belang. _Uitkeringen die een ANBI doet in het algemene belang zijn vrijgesteld voor het recht van schenking. _Als een instelling door de Belastingdienst is aangewezen als een ANBI, kan een donateur giften van de inkomsten- of vennootschapsbelasting aftrekken (uiteraard binnen de daarvoor geldende regels).

ENKELE VOORWAARDEN ANBI-STATUS _De instelling moet rechtstreeks het algemeen belang dienen. _De instelling mag geen winstoogmerk hebben. _Een natuurlijk persoon mag niet over het vermogen van de instelling kunnen beschikken alsof het zijn eigen vermogen is. _De instelling mag niet meer vermogen aanhouden dan redelijkerwijs noodzakelijk is voor de continuïteit. _De instelling moet beschikken over een actueel beleidsplan. _De bestuursleden mogen slechts een onkostenvergoeding en een niet-bovenmatig vacatiegeld ontvangen. _De kosten van werving en beheer moeten in redelijke verhouding staan tot de bestedingen. _De instelling heeft een administratieplicht. INFORMATIE OVER ANBI-REGISTRATIE Op de website www.cultuurmecenaat.nl vindt u informatie over de ANBI-registratie en een link naar de ANBI-informatie op de website www.belastingdienst.nl.

Westergasfabriek Fotografie: Arjen Veldt

15

RELEVANTE WEBSITES www.cultuurmecenaat.nl www.belastingdienst.nl Het programma Cultuurmecenaat van Stichting Kunst & Zaken beoogt het cultuurmecenaat te stimuleren door het bewustzijn over het onderwerp en de bereidheid tot geven te vergroten. Daarbij wordt in het programma aandacht besteed aan de fiscale mogelijkheden van geven. Om bijdragen van private partijen aan kunst en cultuur te stimuleren is een cultuuromslag en nieuw elan nodig bij culturele instellingen, potentiële gevers, overheid en intermediairs. COLOFON Oplage: 100.000 Tekst: Programma Cultuurmecenaat Vormgeving: Supernova Grafisch Ontwerp bNO Cover: ‘Pictures on Stravinsky’ van Gisela Rocha, copyright Introdans/Hans Gerritsen. Dankwoord: Bij de samenstelling van de inhoud van deze brochure is dankbaar gebruik gemaakt van de specialistische kennis van Sigrid Hemels (Universiteit Leiden/Allen & Overy LLP) en Ruben Freudenthal (Deloitte Belastingadviseurs).

CONTACTGEGEVENS Stichting Kunst & Zaken Programma Cultuurmecenaat Westzeedijk 102 3016 AH Rotterdam T 010 436 66 67 I www.cultuurmecenaat.nl E [email protected]

Deze brochure is een initiatief van het programma Cultuurmecenaat van Stichting Kunst & Zaken, in opdracht van het ministerie van OCW.