Gevangen in het net Handel in wilde dieren op Nederlandstalige websites

Gevangen in het net Handel in wilde dieren op Nederlandstalige websites

Voor meer informatie, ga naar www.ifaw.org of neem contact op met:

IFAW Nederland Javastraat 56 8525 AR Den Haag Tel: +31 70 - 335 50 11 Fax: +31 70 - 385 09 40 E-mail: [email protected]

© IFAW (International Fund for Animal Welfare, oktober 2006)

Inge Marks (auteur) Yvette Brook

Het IFAW wil graag de volgende mensen bedanken voor hun medewerking: Wolfgang Stienes (Hulpcentrum voor Wilde Dieren, Limburg) en Wil Luiijf.

Gedrukt op chloorvrij geproduceerd papier

Gevangen in het net Handel in wilde dieren op Nederlandstalige websites

Voorwoord Marcel Bertsch Een betere wereld voor mens en dier De handel in wilde dieren en producten die van hen gemaakt zijn, is een wereldwijd probleem die de toekomst van vele diersoorten op het spel zet. Deze handel, legaal en illegaal, heeft verwoestende gevolgen voor populaties en dierenwelzijn.

Sedert enige jaren speelt ook het internet hierin een zeer belangrijke rol aangezien steeds meer handelaren gebruik maken van dit, relatief nieuwe, medium.

Na soortgelijke IFAW-onderzoeken naar de handel via het internet in Engeland, de VS en Duitsland, die na implementatie van aanbevelingen uit deze rapporten tot succesvollere handhaving en sterke teruggang van verkoop heeft geleid, ligt nu voor u het rapport over de Nederlandse situatie.

Het resultaat is verbijsterend te noemen.Via Nederlandstalige websites is het zeer gemakkelijk aankopen te doen, actieve opsporing is nog niet of nauwelijks ontwikkeld en er is veel onduidelijkheid voor zowel kopers als verkopers ten aanzien van welke (wilde) dieren wel of niet verkocht mogen worden. Zowel op de site van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit als op websites waar handel in dieren plaatsvindt, is er nog onvoldoende goede en heldere informatievoorziening. Ook is het momenteel niet verplicht voor internethandelaren om het relevante CITES-nummer of kweeknummer van de dieren of producten die van hen gemaakt zijn te vermelden zodat er niet eenvoudig kan worden nagegaan of de handel inderdaad legaal is. Daarnaast dient de Gezondheids- en Welzijnswet voor dieren verder ingevuld te worden zodat ook het welzijn van dieren die via het Internet verhandeld worden, gewaarborgd is.

De 14e CITES-conferentie in juni 2007 waar Nederland als gastland zal fungeren, is een goed moment voor de Nederlandse overheid om zich sterk te maken voor het opstellen van een internationaal actieplan om illegale internethandel tegen te gaan.

Het probleem van de handel via internet in dieren en producten die van hen gemaakt zijn, is een probleem van ons allen: dieren-en natuurbeschermingsorganisaties, de overheid, de websites die handel mogelijk maken en de consumenten. Het is aan ons allen de taak de ernst van de zaak te erkennen en er ook gezamenlijk iets mee te gaan doen. Alleen zo zullen ook toekomstige generaties blijvend kunnen genieten van dier en natuur.

Marcel Bertsch Directeur IFAW Nederland

4

Gevangen in het net: Handel in wilde dieren op Nederlandstalige websites

Voorwoord David van Gennep

Dezer dagen zat ik bij een Algemeen Overleg van de Tweede Kamer met betrekking tot dierenwelzijn. Daarbij valt op hoe weinig er in Nederland eigenlijk geregeld is als het gaat om uitheemse dieren en hun welzijn. Dat is vreemd want ieder weldenkend mens kan zich voorstellen dat juiste deze dieren zwaar te leiden hebben onder het transport, het verblijf in gevangenschap en de veroordeling naar de huiskamer. Nog schokkender is hat dat de handel in dergelijke dieren nu verschuift van de winkel naar het internet waar ieder toezicht verloren gaat, deskundige adviezen achterwege blijven en de risico's van vervolging bij illegaliteit gering zijn.

Alle bestaande inspectiemethoden en de daarvoor verantwoordelijke diensten zijn gericht op klassieke handelstrajecten. De handel via internet is een nieuw gevaar waar met nieuwe technieken naar gekeken moet worden, want de verkoper is in veel gevallen niet bekend, hoeft geen adresgegevens zichtbaar te maken en kan op bestelling leveren.Vergelijk dat eens met een etalage in een dierenwinkel waar de handelaar de"voorraad" in leven moet houden en tentoon moet stellen met alle risico's van dien. Via internet kan iedereen zich handelaar noemen daar waar een dierenwinkel altijd nog feitelijke kennis van het dier dient te hebben.

Dit rapport maakt eens te meer duidelijk wat een aantal opvangcentra de afgelopen jaren al vreesden, de beschikbaarheid van dieren via een algemeen publiek toegankelijk podium als internet maakt de welzijnsproblemen met exoten steeds groter. Het feit dat, zoals minister Veerman aangaf, er per week nu al 15-25 verdachte advertenties op internet verschijnen is een veeg teken. Het is de voorbode van een ontwikkeling die voor dieren niets goeds in petto heeft.

Dit rapport legt op heldere wijze de gevaren bloot, ik hoop dat deze serieus genomen worden.Tegelijkertijd worden een aantal oplossingsrichtingen genoemd die zonder meer tot gevolg zullen hebben dat de problemen met handel in exoten via internet zullen doen afnemen.

David van Gennep Bioloog en directeur Stichting AAP


5

6


Inhoudsopgave Voorwoord Marcel Bertsch, directeur IFAW Nederland ...................................................................................................................................................................................................................................................4 Voorwoord David van Gennep, directeur Stichting AAP ...............................................................................................................................................................................................................................................5 Samenvatting .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................8 1. Inleiding ..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................10 1.1 Handel in wilde dieren in Nederland ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................10 1.2 Problemen met het houden van exotische dieren .................................................................................................................................................................................................................................................................................13 1.3 Internetgebruik en problemen ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................15 2. Wildhandel via internet .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................16 2.1 Signalen voor het stijgende gebruik van internet voor wildhandel .......................................................................................................................................................................................................................16 2.2 Resultaten van het Nederlandse IFAW onderzoek 2005 ..............................................................................................................................................................................................................................................................19 2.2.1 Zoogdieren ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................19 2.2.2 Vogels .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................21 2.2.3 Reptielen ..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................21 2.2.4 Amfibieën ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................23 2.2.5 Overig ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................24 2.3 Conclusies ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................24 3. Wetgeving .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................25 3.1 Handel in wilde dieren ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................25 3.2 Dierenwelzijn ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................26 3.3 Internethandel en wetgeving ..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................28 3.3.1 Contractenrecht en internet handel ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................28 3.3.2 Internationale regulering van handel via internet ............................................................................................................................................................................................................................................................................29 3.3.3 EU regulering van internet handel en Internet Service Providers aansprakelijkheid .................................................................................................................................................................31 4. Handhaving van de illegale wildhandel op het internet ..........................................................................................................................................................................................................................................32 4.1 Handhaving door de AID .........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................32 4.2 Veilingsites ..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................34 5. Regulering en handhaving in andere misdaadgebieden ...........................................................................................................................................................................................................................................35 5.1 Kinderpornografie ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................35 5.2 Internethandel in medicijnen .........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................36 5.3 Toegang tot data ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................37 5.4 Belastingontduiking op het internet ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................37 6. Conclusies ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................38 7. Aanbevelingen ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................39 7.1 Nationaal .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................39 7.2 Internationaal ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................40 7.3 Website eigenaars en Internet Service Providers ......................................................................................................................................................................................................................................................................................41 Wilde dieren in de aanbieding ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................42 English summary .........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................44 8. Recommendations in English ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................46 8.1 National ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................46 8.2 International ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................47 8.3 Website owners and Internet Service Providers ........................................................................................................................................................................................................................................................................................47 9. Bronvermelding en Literatuurlijst ...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................48 10. Bijlage I .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................50 Gevangen in het net: Handel in wilde dieren op Nederlandstalige websites

7

Samenvatting De illegale en legale handel in wilde dieren heeft verwoestende gevolgen voor het voortbestaan en welzijn van dieren. Een nieuw en alsmaar groeiend probleem is de handel via het internet, die een belangrijke rol is gaan spelen in de illegale activiteiten van handelaren. Het IFAW Nederland heeft, in navolging van het IFAW Engeland en het IFAW Duitsland, gedurende één maand onderzoek gedaan naar de omvang van de particuliere en zakelijke illegale en legale handel in wilde dieren op Nederlandstalige websites.

Zowel op populaire veilingsites als op gespecialiseerde Nederlandstalige websites en chatrooms worden een schokkend aantal wilde dieren en afgeleide producten verhandeld. Er zijn in dit korte tijdsbestek minstens 150 Nederlandstalige websites gevonden waar met uitsterven bedreigde zoogdieren, landen zeeschildpadden, beschermde vogels, reptielen, en amfibieën worden verkocht. De handel op deze websites is verre van transparant, vaak is namelijk niet na te gaan of dieren en/of dierproducten legaal of illegaal worden aangeboden.

We vonden 100 producten van zoogdieren, waaronder schedels van zwarte beren, opgezette zeehonden en potvistanden; meer dan 150 opgezette inheemse vogels en roofvogels; huiden van de met uitsterven bedreigde panter, luipaard, lynx en leeuw; meer dan 200 illegale producten van ivoor en olifantenpoten. De professionele illegale handel vindt vooral plaats via mailinglijsten en beveiligde websites, in tegenstelling tot de veilingsites waar in meer gevallen onwetende particulieren werkzaam zijn. Het IFAW heeft daarbij ontdekt dat er op verzamelbeurzen veel ivoor, beschermde opgezette vogels en zeeschildpadproducten verkocht worden.

Internationale en landelijke wetgeving dient zich aan te passen aan de nieuwe technologieën en media om dieren effectief voor overexploitatie door de commerciële handel te beschermen. Computercriminaliteit en de bestrijding hiervan krijgen internationaal steeds meer aandacht. Bijzondere regelgeving om misbruik via het internet op internationaal niveau te bestrijden is echter nog niet ontwikkeld. De Council of Europe Convention of Cybercrime die in juli 2004 van kracht werd, geeft echter een eerste aanzet. Het is belangrijk dat deze wetgeving ook zorgt voor meer mogelijkheden om illegale handel in wilde dieren te bestrijden, bijvoorbeeld om illegale internethandelaren op te sporen.

Aan de in 1976 overeengekomen “Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora” (CITES) hebben inmiddels 169 landen zich geconformeerd. De Europese Unie heeft CITES geïmplementeerd in de EU regelgeving en de handel is gereguleerd door handelsvergunningen. Elk land vult dit nog aan met eigen regelgeving. In Nederland is dit de Flora- en Faunawet. Hierin is sinds 1984 CITES wetgeving geratificeerd die ook inheemse soorten moet beschermen tegen handel. Het Functioneel Parket en de Algemene Inspectiedienst onder het Ministerie van Landbouw, Natuur en Visserij is, samen met regionale en interregionale milieuteams en de douane, belast met de opsporing van milieucriminaliteit en daarmee de illegale internethandel.

8


De opsporing van de illegale internethandel in wilde dieren staat nog in de kinderschoenen. Dit geldt zeker voor Nederland, waar actieve opsporing van dit soort criminaliteit nog niet is ontwikkeld. Handhaving wordt bemoeilijkt door de anonimiteit en het niet kunnen vaststellen van de locatie van de internethandelaar; de hoeveelheid kleine handelaren en de problemen met het monitoren van de enorme hoeveelheid internetverkeer. Internationaal gezien ligt dit nog moeilijker omdat het dan gaat om samenwerking, uitleveren van verdachten en inzage in data die beschermd zijn voor de nationale veiligheid.

Mensen maken gebruik van deze situatie door hun illegale handel via het internet te drijven. Of handelaren wel of niet weten dat ze de wet overtreden, maakt de gevolgen voor bedreigde soorten niet minder negatief. Desalniettemin is het veel te moeilijk voor kopers en verkopers om binnen de wet te handelen omdat het te ingewikkeld is om erachter te komen welke dieren wel en niet verkocht mogen worden. Veilingsites en andere sites waar (wilde) dieren verkocht worden, verschaffen veel te weinig of te ingewikkelde informatie en bieden over het algemeen geen mogelijkheden om illegale items aan te bieden.

Het onderzoek van het IFAW Engeland naar de illegale handel in wilde dieren op Engelstalige websites heeft ervoor gezorgd dat Engelse en Amerikaanse opsporingsdiensten zich actiever zijn gaan bezighouden met deze illegale handel. Ook zijn internationale veilingsites zich, in tegenstelling tot de Nederlandse veilingsites, steeds meer bewust van de verantwoordelijkheid die zij hebben om hun klanten van goede informatie te voorzien en samen te werken met opsporingsinstanties. Deze respons kan als voorbeeld dienen voor Nederlandse veilingsites en opsporingsinstanties.

De manier waarop internetcriminaliteit in andere misdaadgebieden wordt bestreden biedt waardevolle modellen voor de bestrijding van illegale wildhandel via het Internet. •

Om kinderpornografie tegen te gaan zijn succesvolle internationale en nationale meldpunten ontwikkeld.

•

Er zijn verregaande maatregelen genomen die de illegale internethandel in medicijnen bestrijden zoals de wettelijke verplichting tot internationale samenwerking en het verbod op reclame voor medicijnen waarvoor een voorschrift vereist is.

•

De belastingdienst heeft een efficiënte zoekmachine ontwikkeld die belastingontduikers op het internet op kan sporen.

•

Als laatste geven internationale wettelijke bepalingen opsporingsinstanties steeds meer mogelijkheden om internetverkeer te controleren.


9

1. Inleiding In de illegale handel in wilde dieren gaan jaarlijks vele tientallen miljarden euro’s om, met desastreuze gevolgen voor het voortbestaan van dieren in het wild. Een steeds groter deel van deze handel vindt plaats via het internet. In de laatste 20 jaar heeft internetgebruik ook in Nederland een

gespecialiseerde websites en chatrooms. Zij stelden eveneens vast

explosieve groei doorgemaakt en is tegenwoordig niet meer weg

dat de huidige internationale wetgeving nog ontoereikend is om

te denken uit onze samenleving. Het internet geeft mensen de

dit misbruik tegen te gaan.

kans om snel en anoniem met elkaar te communice-

Aangezien het onderzoek van het IFAW in Engeland zich

ren. Dit biedt mogelijkheden aan criminelen

heeft beperkt tot Engelstalige websites wilden we

om betrekkelijk ongestoord hun gang te gaan. Politie

en

justitie

ook een beeld krijgen van de omvang van de

oefenen

particuliere en zakelijke illegale handel in

hierdoor steeds moeilijker controle

wilde

dieren

op

Nederlandstalige

uit op deze handel. Een adequate

websites. Hier zullen we in het rapport

internationale wetgeving en goede

uitvoerig aandacht aan besteden.

nationale implementatie zijn dan

Wanneer

ook onontbeerlijk om deze vorm

gehouden worden, kan dit serieuze

van criminaliteit aan banden te

gevolgen voor hun welzijn hebben.

leggen. Het IFAW heeft in het

Daarom nemen we de legale handel in

Verenigd Koninkrijk een onderzoek

exotische

dieren

thuis

exotische dieren via het internet onder de

verricht naar de illegale handel in wilde

loep.We gaan dieper in op de Nederlandse en

dieren via het internet en ontdekte dat er een

internationale wetgeving en implementatie die © IFAW

schokkend aantal levende dieren en producten

betrekking heeft op internethandel. Het rapport wordt

gemaakt van dieren -variërend van levende primaten tot ivoren

afgesloten met aanbevelingen aan veilingsites, de overheid en de

beeldjes- werd aangeboden op populaire veilingsites evenals op

consument.

1.1 Handel in wilde dieren in Nederland De handel in dieren is een lucratieve business. Jaarlijks worden er wereldwijd meer dan 350 miljoen dieren en planten verhandeld.1, 2 Deze handel zou jaarlijks goed zijn voor vijftien miljard dollar.3

Legale handel

Het gevolg hiervan is dat over het grootste deel van de handel

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) houdt de cijfers van

niets bekend is en dat deze cijfers absoluut niet representatief

de import van wilde dieren in Nederland bij. De douane

zijn voor het aantal dieren die daadwerkelijk worden

verzamelt deze cijfers voor niet EU-landen. Dit is de taak van het

geïmporteerd. Er is bovendien geen enkele informatie beschik-

bedrijfsleven voor EU-landen. Volgens deze gegevens werden er

baar over welke diersoort het specifiek betreft. Over siervogels,

in 2004 483 primaten, 16.702 reptielen (slangen en zeeschild-

amfibieën en kleine zoogdieren worden er helemaal geen

padden inbegrepen) en 6.765 ‘papegaaiachtigen’ ingevoerd.

gegevens bijgehouden.

4

(Voor meer informatie zie Bijlage I:Tabel 1).

De invoer en uitvoer van bedreigde diersoorten in Nederland Het probleem bij deze statistieken is dat ze geen volledige

wordt beter bijgehouden. Het CITES bureau (CITES is een verdrag

weergave van de realiteit geven. Er is namelijk sprake van een

dat dieren beschermt tegen overmatige handel, zie paragraaf 3.1)

zogenaamde ‘meldingsdrempel’, dit betekent dat wanneer een

beschikt over gedetailleerde informatie. Hun gegevens laten zien

bedrijf voor minder dan 400.000 euro per jaar dieren importeert,

dat er in 2003 en 2004 tienduizenden zoogdieren, reptielen en

hij dit niet moet melden.

vogels in -en uitgevoerd werden.

10


In amfibieën werd vrij-

De onderstaande grafiek geeft een beeld weer van het totale

wel

aantal in beslag genomen dieren en dierproducten over de laatste

niet

gehandeld.

8 jaar.11

Bijlage I, Tabel 2 bevat een overzicht van de invoer, uitvoer en weder-

© AID

uitvoer van bedreigde dieren in 2003. Tabel 3 geeft de gegevens van 2004 weer.5 In hoeverre deze dieren daadwerkelijk legaal zijn geïmporteerd en geëxporteerd is de vraag. In veel landen, zoals Rusland, de Afrikaanse en sommige Oost-Europese landen, kunnen CITES documenten zonder problemen verkregen worden.6 Ook worden voor de meeste

Figuur 1: Totaal aantal in beslag genomen dieren van 1997 t/m 2004 in Nederland. Bron DR West, afdeling IBG.

CITES Appendix I (Europese Basisverordening A) dieren, die in gevangenschap geboren zijn, gewoon vergunningen afgegeven.

Uit de grafiek is af te leiden dat er een

Met andere woorden, er is geen gemeenschappelijke inter-

dalende lijn is in het aantal inbe-

nationale implementatie van de CITES wetgeving.Wat in het ene

slagnames. In 1997 bijvoorbeeld

land niet mag, is in het andere gewoon toegelaten.

zijn er 31.026 dode dieren en 75 levende dieren in beslag

Illegale handel

genomen ten opzichte van

Naar schatting gaat er in de illegale dierenhandel op internationaal niveau, jaarlijks zes miljard dollar om.

7, 8

De

4.170 dode dieren en 1.822 levende dieren in 2004. Het

werkelijke omvang van de illegale dierenhandel blijft moeilijk te

aantal

achterhalen. Het grootste probleem is natuurlijk dat de hande-

echter heel verschillend geteld

laren zelf niet aangeven dat ze illegaal in dieren handelen.

over

Daarom is er sprake van een grote onbekende hoeveelheid, een

afhankelijk van de vorm van verpak-

9

‘dark number’.

dode

de

dieren

werd

verschillende

jaren, © AID

king. De cijfers zijn daarom niet goed met elkaar te vergelijken.

Een tweede probleem is dat legale en illegale handelsactiviteiten nauw in verband met elkaar staan. Het zijn vaak handelaren die

Onderstaande tabel laat het totale aantal in beslag genomen

naast hun legale activiteiten illegale handel drijven.Aangezien de

dieren per diersoort in 2003 en 2004 zien. Het grootste deel van

illegale handel lucratiever is omdat zeldzame soorten meer geld

de inbeslagnames betrof dode dieren of producten van dieren.

opbrengen en vanwege het feit dat belastingontduiking plaats kan vinden, gebeurt dit vaak bewust. Maar, omdat er veel ingewikkelde wet -en regelgeving bestaat, gebeurt dit ook onbewust. Het is namelijk niet altijd even duidelijk welke dieren 10

wel en niet geïmporteerd mogen worden.

Tabel 4: Totaal aantal in beslag genomen dieren per diersoort in 2003 en 2004

Diersoort

Kortom, wat men te weten komt door opsporingsinstanties is slechts het topje van de ijsberg. Desalniettemin schetsen we

Zoogdieren (levend)

2003

2004

20

10

Zoogdieren (dood)

2.526

905

Vogels (levend)

1.930

1.705

110

1.962

hiernaast een beeld van het aantal inbeslagnames van levende

Vogels (dood)

dieren en dierproducten van de laatste jaren in Nederland. Dieren

Reptielen (levend)

83

57

uit de illegale handel worden in beslag genomen door de AID

Reptielen (levend)

393

156

Amfibieën

104

8

7.169

6.807

(Algemene Inspectie Dienst), de douane en de politie.

Totaal


11

Van de douane en de AID hebben we afzonderlijke, meer

Zoals eerder vermeld zeggen

gedetailleerde informatie gekregen. In 2003 heeft de douane 481

deze resultaten niets over

(+ 27 kilo leguanenvlees en 23 kilo kaviaar) dieren en/of dierlijke

de werkelijke hoeveel-

producten in beslag genomen. In 2004 waren dit er 286. In 2003

heid illegale handel in

werden daarbij 1.118 Traditionele Chinese Medicijnen (TCM) in

Nederland.

12

beslag genomen ten opzichte van 2500 TCM in 2004.

In een krantenartikel van de Telegraaf van april 2005, komt naar

Tabel 5 : Aantal in beslag genomen dieren en dierproducten door de douane in 2003 en 2004

Diersoort/product Dieren en producten van dieren

2003 481 en 27 kilo

voren dat Nederland de 2004 286

hoofdrolspeler zou zijn in de illegale dierenhandel.14 Deze uit-

leguanenvlees Kaviaar

© Iguana

23 kilo

/

1.118

2.500

spraken zijn gebaseerd op een geheim Interpoldossier. Omdat dit

Traditionele Chinese Medicijnen

dossier niet toegankelijk is, kan deze informatie niet worden

(TCM)

geverifieerd.

Gezien het gebrek aan douanecontroles aan

Uit de informatie van de AID en de douane blijkt dat het aantal in

de landsgrenzen komen de dieren

beslag genomen levende reptielen de laatste drie jaar jaarlijks niet

vaak via andere EU landen

meer dan 150 bedroeg. Dit is waarschijnlijk een minieme

binnen en worden zo via

hoeveelheid van de werkelijke handel in levende reptielen,

de

open

grenzen

hetgeen wordt ondersteund door anonieme bronnen waaruit

binnengesmokkeld.

blijkt dat vrijwel iedere reptielenhandelaar in illegaal geïmporteerde dieren handelt. De manieren om dieren het land binnen te

Uit de informatie van

smokkelen zijn divers. Er wordt bijvoorbeeld aan iemand

de AID blijkt dat er in

gevraagd of ze een reis willen maken om slechts een paar zeld-

2003 en 2004 bedui-

zame pijlgifkikkers op te halen. De winsten zijn zo hoog dat de

dend meer inheemse

hele reis betaald kan worden. Ook worden illegale dieren

diersoorten in beslag zijn

genomen

gesmokkeld tussen legale dieren (zie foto).

dan

uitheemse (CITES) dieren.

© Andy Fisher

Foto links: Traditionele Chinese medicijnen gemaakt van tijgerproducten.

Er wordt blijkbaar vooral illegaal

Foto rechts: Beschermde panterschildpadden (geochleone pardalis) worden tussen andere legale dieren gesmokkeld.

gehandeld in inheemse vogels (571 levende vogels in 2003 en 1.156 in 2004).13 Voor meer informatie zie onderstaande tabel*.

Tabel 6: Aantal in beslag genomen dieren en dierproducten door de AID in 2003 en 2004

Diersoort Herkomst Reptielen/amfibieën (levend) Reptielen (dood)

2003 Inheems 25

2004 Uitheems 132

Inheems

45 33

16

9

571

113

1.156

Vogels (dood)

7

33

721

Zoogdieren (levend)

5

13

614

309

Vogels (levend)

Zoogdieren (dood) Totaal TCM

Uitheems

8

7 23 11

9

90 1.885

100.712 **

209 24

*De gegevens voor 2005 zijn vanuit het Ministerie van LNV op het moment van drukken van dit rapport nog niet voor derden beschikbaar. **Het onderscheid tussen medicijnen van dierlijke en plantaardige oorsprong werd niet gemaakt.

12


1.2 Problemen met het houden van exotische dieren Steeds meer Nederlanders houden exotische dieren als huisdier. In 2000 waren er reeds 130.000 reptielen en amfibieën en tussen de 2,5 en 6 miljoen zang -en siervogels in particulier bezit.15 Over de hoeveelheid exotische zoogdieren in particulier bezit zijn geen gegevens beschikbaar. Het houden van exotische huisdieren heeft grote gevolgen voor het welzijn en de gezondheid van het dier èn de gezondheid van de eigenaar.

Dierenwelzijn

zorgen. Hij geeft het voorbeeld van een gezin dat een aantal

Het gebeurt regelmatig dat eigenaars niet weten wat voor zorg

prairiehonden bezat die hen letterlijk terroriseerde. Het werd

hun exotische huisdier nodig heeft. Mensen willen een dergelijk

zelfs zo erg dat ze de dieren alleen nog maar om 4 uur ‘s nachts

dier vaak bezitten vanwege het bijzondere uiterlijk of zeldzaam-

voedden omdat ze dan sliepen.

heid van de soort en denken niet na over de huisvesting, zorg,

In Nederland worden er volgens hem tienduizenden chinchilla’s

voeding en medicijnen die het dier nodig heeft. Een groot deel

gehouden terwijl eigenaars vaak niet eens weten dat het

van de reptielen en andere exoten die als huisdier gehouden

nachtdieren zijn. Dit maakt ze ongeschikt als speelkameraad voor

worden, sterft binnen het eerste jaar omdat de eigenaars niet

kinderen.21

weten hoe ze ervoor moeten zorgen.16, 17

Reptielenopvangcentrum Iguana vangt jaarlijks al ongeveer 1.500 reptielen op. Een groot deel daarvan komt van eigenaars die niet meer voor het dier kunnen of willen zorgen. Zo neemt Iguana dieren op die misvormd zijn omdat ze de verkeerde voeding kregen. Reptielen worden vaak in te kleine terraria gehouden. Mensen zijn zich bij aankoop niet bewust van de afmetingen die het dan nog kleine dier gaat krijgen of ze hebben simpelweg niet genoeg plaats voor grotere huisvesting.

In Nederland zijn miljoenen papegaaien in particulier bezit. Deze bijzondere vogels zijn zeer intelligent en hebben wel 8 uur aandacht per dag nodig. Deze aandacht krijgen ze in veel gevallen niet waardoor deze dieren afwijkend gedrag gaan vertonen, zoals schreeuwen en zichzelf kaalplukken.19 © Stichting AAP

Stichting AAP, een opvangcentrum voor uitheemse diersoorten, had in 2004 332 dieren (waaronder 258 primaten) en in 2005

Deze kleine groene meerkat werd in beslag genomen

249 dieren op de wachtlijst staan om opgevangen te worden.

door Stichting AAP. Hij werd ontdekt toen iemand hem Europa

Wanneer buiten beschouwing gelaten wordt dat er in 2004 voor

probeerde binnen te smokkelen. Het aapje was ingetaped

een

uitzonderlijk

grote

groep

primaten

opvang

en verstopt in de zijvak van een sporttas.

werd

aangevraagd, is het aantal opvangaanvragen het hoogst in 5 jaar. Slechts een klein deel hiervan kan jaarlijks bij hen geplaatst

Reeds in 1998 wees een onderzoek van Vinke uit dat de dieren-

worden wegens gebrek aan capaciteit. Zestig procent van de

handel de consument te weinig informatie over de achtergrond

dieren die vanuit Nederland worden opgevangen zijn afkomstig

en verzorging van dieren geeft.Volgens het onderzoek zou invul-

20

van particulieren.

ling van de Gezondheid en Welzijnswet voor Dieren een goede

Directeur David van Gennep vertelt dat veel exotische huisdieren

stap zijn in de richting van meer welzijn voor exotische huisdie-

bij hen terechtkomen omdat de eigenaars er niet voor kunnen

ren.22 Deze wet is echter tot op heden nog steeds niet ingevuld.


13

In Nederland worden er tot op heden helemaal géén eisen gesteld aan het houden en huisvesten van een exotisch huisdier door particulieren (zie paragraaf 3.2 over dierenwelzijn en wetgeving).

Gezondheidsrisico’s Exotische dieren kunnen gezondheidsrisico’s voor de eigenaar meebrengen. Zo kunnen wasberen

bijvoorbeeld

het

levensgevaarlijke

spoelwormvirus bij zich dragen.23 Reptielen dragen vaak salmonella bij zich op de huid.24 Vanaf november 2005 is er op Europees niveau zelfs een tijdelijk importverbod voor wilde vogels gekomen, omdat het gevaar voor besmetting met vogelgriep te groot is.25 © IFAW

Desalniettemin zijn mensen hierover vaak niet geïnformeerd. Volgens het Jaaroverzicht 2004 van het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum weten veel terrarium houders niet eens welk

Hierdoor kan in het geval van een beet niet direct antigif toegediend worden.26

soort slang of spin ze eigenlijk bezitten.

EXOTISCHE VOGELS - De handel in exotische vogels op het internet floreert. Na slechts 1 uur zoeken vond het IFAW al 40 Nederlandstalige websites waarop exotische vogels werden verkocht waaronder vooral papegaaien.

Momenteel leven er meer papegaaien in gevangenschap dan in de

En dat terwijl er met de meeste soorten goede kweekresultaten zijn

vrije natuur. In Nederland alleen al zijn er al ongeveer

en je vervolgens geen dieren bezit die ernstig trauma aan het

1 miljoen stuks. De papegaai is van alle vogelsoorten het meeste

transport en de huisvesting opgelopen hebben.Vogels uit legale en

met uitsterven bedreigd. Import van deze vogels is nog steeds niet

illegale import mogen in geen geval bij huiseigenaren solitair in een

voldoende aan banden gelegd. Op de forumsite Vogelarena

kleine kooi terechtkomen. Papegaaien zijn erg intelligente en

stond bijvoorbeeld: ‘ik heb bijna 40 koppels vogels

sociale huisdieren die veel aandacht (eigenlijk 8 uur per

zitten, bijna allemaal import’. Mensen verkiezen

dag!) nodig hebben. Een aanzienlijk aantal papegaaien

vaak zelfs een uit het wild geïmporteerde vogel

vertoont probleemgedrag door te weinig aandacht,

omdat deze goedkoper zijn.

slechte voeding en huisvesting. Dit kan variëren van schreeuwen tot zichzelf helemaal kaalplukken.1 Het is dus van groot belang dat de aankoop van een papegaai niet zomaar gebeurt. © World Parrot Trade

De drempel om een papegaai te kopen wordt echter nog kleiner wanneer men deze via internet kan krijgen. Daarnaast is de kans dat ze een deskundig advies meekrijgen van de verkoper minder groot. Ronde foto: Grijze roodstaartpapegaaien die het transport niet overleefd hebben. 1 Stichting Nederlands Opvangcentrum voor Papegaaien. Geraadpleegd op 20 oktober 2005 op www.papegaai.org

© Willis-IFAW property

14


1.3 Internetgebruik en problemen Tien jaar geleden maakte slechts één procent van de Nederlanders van boven de 16 jaar gebruik van het internet. Inmiddels is dit percentage gestegen tot 79% in 2005 en verwacht wordt dat dit binnen twee jaar 82% zal zijn. In totaal bezoeken 6,7 miljoen Nederlanders dagelijks dit medium. Hiermee staat Nederland op de tiende plaats in de wereld.27 Volgens het Sociaal en Cultureel rapport 2004 is dit zelfs de derde plaats.28 De meest gebruikte toepassing van internet is e-mail, maar ook

Handhaving van wetgeving wordt bemoeilijkt door deze

on-line winkelen wordt steeds populairder. In 2000 maakte

anonimiteit; de hoeveelheid kleine handelaren en problemen

slechts acht procent van de pc-bezitters in dat jaar wel eens

met het monitoren van de enorme hoeveelheden internet-

gebruik van internet om iets aan te schaffen. In 2005 ging al

verkeer.33

29

44% van de internetgebruikers het internet op om te winkelen. In 2004 is er voor circa 1,7 miljard

ICT biedt de consument dus een legio aan

euro via internet aangekocht.

nieuwe

30

mogelijkheden

tot

het

plegen van nieuwe criminaliteit en oude criminaliteit in een

Vooral populair zijn de zoge-

nieuw jasje. Vaak zijn deze

naamde veilingsites waar mensen hun spullen te koop aan

vormen van criminaliteit

kunnen bieden. Marktplaats

traditioneel van aard.

is de meest gebruikte

Voorbeelden van deze

veilingsite in Nederland

traditionele crimina-

met zo’n 40 miljoen

liteit zijn de illegale

bezoeken

maand,

handel in medicijnen,

gevolgd door Speurders

drugs, wapens en dus

(3,4 miljoen gebruikers per

ook in wilde dieren.

maand). Andere populaire

Computercriminaliteit

per

en de bestrijding ervan

veilingsites zijn de Vondst, 2dehands,

Snuffelcorner

krijgen steeds meer aan-

en

dacht.

Kapaza. Ebay is de grootste internationale veilingsite.

Op verschillende niveaus is men tot het besef gekomen dat men de handen in elkaar

Er zijn echter veel klachten over fraude die gepleegd wordt via dit soort veilingsites. Het Amerikaanse ‘Internet

moet slaan om alle mogelijke vormen van internetcriminaliteit

Fraud Complaint Center, dat gegevens verzamelt over

te bestrijden.34 Hier wordt in het hoofdstuk over wetgeving

internetfraude, heeft in het jaar 2004 103.959 klachten

uitgebreid aandacht aan geschonken.

over internetfraude binnengekregen, waarvan 71,2% over fraude via veilingsites handelde.31 Internet biedt de overtreder relatieve anonimiteit. Een onderzoek van de ‘European Consumer Center Network’ bijvoorbeeld, wees uit dat in 12% van de overtredingen de locatie van de internethandelaar niet vastgesteld kon worden.32

Foto: Dagelijks worden honderden dieren te koop aangeboden op www.marktplaats.nl


15

2. Wildhandel via internet 2.1 Signalen voor het stijgende gebruik van internet voor wildhandel Er is vrijwel geen onderzoek van Nederlandse bodem naar het gebruik van internet om in wilde dieren te handelen. De enige persoon die hiermee bezig is, is beleidsmedewerker Wolfgang Stienes van het Hulpcentrum voor Wilde Dieren in Limburg. Hij heeft de laatste anderhalf jaar gekeken naar de verkoop van uitheemse en inheemse wilde dieren via internet (vooral veilingsites). Dit onderzoek wordt verder in dit hoofdstuk uitgebreid besproken. In maart 2004 bracht het IFAW het rapport ‘Elephants on the

Franse NGO Conservatoire des espèces Psittacines (Behoud van

High Street: an investigation into ivory

Papegaaiensoorten) in 2000 die vond dat de hoeveelheid

trade in the UK’ uit, dat laat zien

websites die papegaaien verkopen in twee jaar gestegen was van

dat er wereldwijd grote hoe-

10.930 naar 99.542. Er kon echter geen conclusie getrokken

veelheden ivoor illegaal

worden over de hoeveelheid illegale handel op deze websites.

verhandeld worden via

Wel stond er in vele advertenties dat communicatie via e-mail of

35

fax zou moeten plaatsvinden, niet op de site zelf.

internet.

In april 2004, publiceerde

Eveneens zorgwekkend zijn de resultaten van onderzoeken van

TRAFFIC

het IFAW Engeland en Duitsland. Het IFAW Engeland heeft in

Europa (een organi-

augustus 2005 een rapport uitgebracht wat een indicatie geeft

satie die (illegale) han-

van de hoeveelheid (il)legale handel in wilde dieren via

del in wilde dieren

Engelstalige internetsites.37 In januari 2005 hebben ze één week

bijhoudt) een document

lang een intensieve zoektocht op internet verricht. Ze zochten

dat stelt dat het internet één

naar levende primaten, olifantproducten, schildpadproducten;

van de meest gebruikte manie-

producten van reptielen en producten van grote katachtigen. Het

ren is om dieren te smokkelen. Ook

IFAW vond meer dan 9000 dierlijke producten en levende wilde

rapporteert zij dat de Duitse autoriteiten

dieren van particulieren. Er werden nog eens 122 handelaren

een toename in de illegale verkoop van Russische kaviaar via

gevonden die een onduidelijk aantal producten of dieren

© HWL

36

internet waarnemen. TRAFFIC citeert daarbij een studie van de

aanboden op het web.

GORILLA’S - Het IFAW Engeland kwam in hun onderzoek een te koop aangeboden gorilla op een geclassificeerde advertentie tegen. Gorilla’s behoren tot de meest bedreigde diersoorten op aarde.

Het verlies van habitat, de jacht en de handel hebben ervoor gezorgd dat hun aantallen dramatisch gedaald zijn. Momenteel leven er slechts 650 Berggorilla’s in het wild, andere gorillasoorten, zoals de Westerse Laagland gorilla, bestaan alleen nog in kleine gefragmenteerde groepen. De commerciële handel in gorilla’s is ten strengste verboden. Ze staan dan ook op CITES Appendix I. Daarbij zijn deze dieren absoluut niet geschikt om in gevangenschap te houden, zeker niet door particulieren. Het IFAW heeft deze advertentie © IFAW © UNESCO/Ian Redmond

16

daarom

direct

doorgegeven

aan

de

Londonse

‘Metropolitan Police Wildlife Crime Unit’.


Hierbij moet gezegd worden dat het onmogelijk was om de

Internethandel in Nederland

legaliteit en de herkomst van alle producten na te gaan.Aangezien

Wolfgang Stienes van het

uit het IFAW rapport ‘Elephants on the High street’ van 2004 bleek

HWL is gedurende ander-

dat alle mensen die ivoor aanboden niet over de juiste documen-

half jaar op zoek gegaan

tatie beschikten (om te bewijzen dat het product antiek was)

naar illegaal aangeboden

werd in het onderzoek besloten alle ivoor te tellen. Hier volgen de

en opvallende produc-

bevindingen van het onderzoek.

ten

Dit voegt nog eens duizenden extra items toe aan het totaal.

wat betreft ivoor heeft hij

Aantal items Aantal handelaren

echter alleen gekeken naar

146

52

slagtanden. Wegens het grote

5.527

11

aantal Bijlage B dieren die wordt

526

25

2.630

15

239

10

9.068

113

Levende primaten Olifantproducten Schildpadden en schilden Producten van reptielen Katachtigen Totaal

Néderlandse

internet veilingsites.Voor

Tabel 7: Aantal dieren en producten van dieren gevonden in 1 week op Engelstalige websites

Diersoort

op

© Belgische douane GAD team

aangeboden heeft hij deze niet bijgehouden.

De resultaten van 2004 en 2005: Het overgrote deel van de internetsites waar deze items aangetroffen werden, waren in de Verenigde Staten gelokaliseerd.

Tabel 9: Aantal dieren en producten van dieren gevonden in het onderzoek van Wolfgang Stienes in 2004

Diersoort

Het IFAW in Duitsland heeft in 2005 een intensief 48 uur durend onderzoek gedaan.

38

De resultaten hiervan zijn eveneens

alarmerend aangezien ze deze keer alleen voor Duitse internetsites gelden. In Duitsland hebben ze naar 6 type producten/leven-

Aantal items

Ivoor slagtanden

6

Zee(schildpadden)

12

Roofvogels

42

Uilen

41

Uitheemse vogels

2

de dieren gekeken namelijk levende primaten, producten van

Europese vogels

71

olifant; schildpadden en schildpadproducten, katachtigen en

Inheems wild

64

vogels. In deze korte tijd zijn er 353 producten van dieren (zoals

Anders

7

Totaal

245

huiden, opgezette dieren, schilden etc.) en levende dieren gevonden. Hier volgen de resultaten:

Tabel 10: Aantal dieren en producten van dieren gevonden in het onderzoek van Wolfgang Stienes in de eerste helft van 2005

Tabel 8: Aantal dieren en producten van dieren gevonden in 48 uur op Duitstalige websites

Diersoort

Diersoort

Aantal items

Levende primaten

42

Olifantproducten

279

Schildpadden en schilden

4

Aantal items

Ivoor slagtanden

10

Zee(schildpadden)

22

Cobra

1

Krokodil

4

12

Katachtigen

4

Vogels

5

Roofvogels

60

Anders

8

Uilen

Katachtigen

Totaal

350

Europese vogels

18 111

Inheems wild

118

Totaal

348

Met de primaten, levende krokodillen en vogels als uitzondering werd het overgrote deel van de items op eBay gevonden.

Foto boven: Deze moerasmeerkatten zijn in beslag genomen door het GAD (Groep Anti Drugs) op de luchthaven in Zaventem.


17

Uit de tabellen op de vorige

Vijftien procent kwam van de veilingsite Speurders. De overige

pagina blijkt dat zeker 100

10 veilingsites vertegenwoordigden elk niet meer dan 4% van het

items

meer

werden

totaal aangeboden items.

gevonden in de eerste 6 maanden van 2005 dan in heel 2004.

In 2004 werd 131 van de 245 items individueel aangeboden en de rest van de items kwam van verzamelaars/handelaren. Deze circa 114 items kwamen uit 43 verzamelingen.

De

verkoop

op

In 2005 werd 199 van de 348 items door particulieren

veilingsites stijgt

aangeboden. De andere items werden door 76 handelaren of

dus schrikbarend!

In 2004 werd bijna 80% van

alle

items

op

Marktplaats aangeboden. De

© IFAW

overige 8 veilingsites namen ieder

verzamelaars aangeboden (zie Tabel 11).

Bij onduidelijkheid over het aantal aangeboden artikelen bij de verzamelingen werd altijd naar beneden afgerond. Tabel 11: Aantal items aangeboden door handelaren/verzamelaars en individueel aangeboden items in 2004 en de eerste helft van 2005

niet meer dan 5% van alle gevonden items voor

Jaar

Individuele items

Verzamelaars/handelaren

hun rekening. In 2005 was 68% van alle items van Marktplaats

2004

131

43

afkomstig.

2005

199

76

VERZAMELBEURZEN - Op verzamelbeurzen wordt vaak in beschermde diersoorten gehandeld. Vorig jaar heeft de AID op aanraden van Wolfgang Stienes (Hulpcentrum voor Wilde Dieren in Limburg) een bezoek gebracht aan de verzameljaarbeurs in Utrecht. Daar hebben ze 34 items van ivoor, beschermde opgezette vogels, een ringslang en verschillende schildpadschilden in beslag genomen.

Dit jaar is het IFAW naar deze beurs gegaan en heeft potvistanden,

zeeschildpadden en van reptielen aangetroffen. Soms bieden mensen

tientallen ivoren items waaronder hele slagtanden en een beeldje van

items aan omdat ze zich niet bewust zijn van de illegaliteit ervan.Vaak

meer dan 1.000 euro, een karetschildpad, een groot zeeschildpadschild,

zijn het echter handelaren die precies weten wat ze doen.

meerdere beschermde vogels en hertenkoppen aangetroffen. De AID Aanbeveling

heeft op deze beurs, zelfs na melding, geen controle uitgevoerd. Ook

Het IFAW is van mening dat er betere

op de verzamelbeurs in Utrecht in de veemarkt in oktober heeft het IFAW grote hoeveelheden ivoor, producten van

informatie

voor

standhouders

en

bezoekers dient te komen die hen over de wetgeving over de handel in wilde dieren informeert. Ook moeten de standhouders, voor ze hun waren te koop

aanbieden,

gecontroleerd

worden op verboden items. © IFAW

© IFAW

18


2.2 Resultaten van het Nederlandse IFAW onderzoek 2005 De bevindingen op de vorige pagina’s lieten ons de noodzaak zien van een uitgebreider onderzoek naar de handel in inheemse en uitheemse diersoorten via internet in Nederland. IFAW heeft daarom één maand lang het internet afgezocht om levende dieren of producten van dieren te vinden. De resultaten zijn nogal alarmerend! In totaal vond het IFAW meer dan 500 dieren of producten van

2.2.1 Zoogdieren

dieren die illegaal aangeboden werden op Nederlandstalige websites. Hier is een groot aantal websites waar de legaliteit van

Primaten

de aangeboden dieren (minstens 250) niet te achterhalen was,

Weinig handelaren van Nederlandse afkomst wagen zich nog aan

niet bij gerekend.

de verkoop van primaten en aapachtigen via internet. Dit komt doordat deze soorten in Nederland zwaar beschermd

• We vonden meer dan 200 illegale producten van ivoor en olifantenpoten.

zijn en het tegengaan van illegale handel in deze dieren één van de prioriteiten is van opsporingsinstanties, gaat de verkoop via

• Ook kwamen we meerdere huiden tegen van de met uitsterven bedreigde panter, luipaard en lynx. • Er worden nog producten van primaten op veilingsites

websites vrijwel nooit ongemerkt. In landen als België en Duitsland, waar een deel van de primatenhandel is toegestaan, vindt nog wel verkoop via websites plaats.

en internetsites verkocht; er zijn indicaties dat er

Op de veilingsite eBay werd de schedel van een aap te koop

levende primaten verkocht worden op internetsites van

aangeboden, welke soort aap dit precies was werd niet duidelijk.

Nederlandse afkomst.

We vonden 1 legale website waar de schedels, koppen en

• Minstens 100 producten van zoogdieren, waaronder

borststukken

van

primaten

aangeboden

worden

schedels van zwarte beren, opgezette zeehonden, pot-

(www.botjes.nl). Het was echter onduidelijk of alle items die

vistanden werden verkocht via verschillende websites.

aangeboden werden daadwerkelijk vergezeld gingen van de

• Er werden meer dan 150 opgezette inheemse vogels en

juiste papieren. Deze website wordt afzonderlijk beschreven in

roofvogels aangeboden.

paragraaf 2.3.5. Het IFAW is momenteel bezig de bewijzen

• Bovendien zijn er sterke indicaties voor het feit dat de illegale handel in levende reptielen en amfibieën floreert.

omtrent de handel in primaten door Nederlandse handelaren via internet te verifiëren.

• Ook werd er op Marktplaats alleen al 32 producten van met uitsterven bedreigde reptielen aangetroffen. • Er is een ontelbaar aantal websites waar beschermde vogels, reptielen en amfibieën aangeboden worden. • Bij geen van de bekeken websites was de legaliteit van de aangeboden dieren duidelijk aan te tonen.

Katachtigen Ook voor katachtigen geldt dat ze prioriteit hebben bij opsporingsinstanties. Hierdoor hebben handelaren ervoor gezorgd dat ze niet gemakkelijk te vinden zijn op het net. Echter, op de veilingsites werden tijdens het onderzoek drie panterhuiden, één luipaardhuid en een opgezette leeuw

Hierna bespreken we de resultaten uitgebreid, waarna we de

aangetroffen. Twee ervan werden op eBay aangeboden, 2 op

problemen nog eens duidelijk samenvatten.

Marktplaats en 1 op de veilingsite ‘de Vondst’. Op Marktplaats werd een schedel van de beschermde rode lynx verkocht. Op de site botjes.nl worden een groot aantal schedels, koppen en hele opgezette dieren, zoals leeuwen, poema’s en lynxen te koop aangeboden. Bij deze site was het wederom onduidelijk of de afzonderlijke artikelen legaal aangeboden werden.

Foto links: Op eBay gevonden pantervel september 2005.

Gevangen in het net: handel in wilde dieren via internet © IFAW

19

LEEUWEN - ‘Een prachtig opgezette leeuwin in perfecte staat, ongeveer 2 meter bij 1.3 meter. Uniek in nederland, gecertificeerd dus legaal’, las een advertentie op de veilingsite Speurders in December 2005.

In de laatste 20 jaar is het aantal in het wild levende leeuwen gedaald van 200.000 tot een kleine 23.000.

Toch worden deze dieren nog steeds gedood voor jachttrofeeën en huiden. Aangezien leeuwen nog steeds niet op Appendix I van CITES geplaatst zijn, blijft de handel in deze prachtige dieren mogelijk. © Speurders

© IFAW

Olifanten Het meest populaire product van een olifant is het ivoor.

Via verschillende veilingsites (zoals Marktplaats en Dierenbeurs)

In slechts 1 maand tijd vond het IFAW meer dan 200

wordt in een groot aantal levende zoogdieren, zoals wasberen,

producten van ivoor op Nederlands-

suikereekhoorns, neusberen gehandeld. Ook in discussiegroepen

talige websites.

(chatrooms) worden deze zoogdieren te koop aangeboden.

Te koop aangeboden items omvatten onder meer:

Producten van zoogdieren

slag-

Het IFAW vond in het korte tijdbestek van het onderzoek meer

tanden, sieraden,

dan 100 producten van zoogdieren die te koop aangeboden

dominostenen en

werden.Voorbeelden van aangetroffen producten van dieren zijn

sculpturen.

beschermde inheemse diersoorten (Flora- en Faunawet) zoals

bewerkte

vleermuizen, marterachtigen en eekhoorns (handelsverbod, geen enkele vrijstelling). Ook vonden we een schedel van een luiaard Gecontacteerde

(CITES III) en 2 zwarte beren (CITES II), de schedel van een

verkopers beza-

babiroessa (hertzwijn, CITES Appendix I), giraffeschedels, huiden

ten geen van allen

van zebra’s en opgezette zeehonden (bezit -en handelsverbod)*.

een bewijs dat het

Ook troffen we tanden van de met uitsterven bedreigde potvis

ivoor ouder was dan

(CITES I) aan op Marktplaats. De commerciële handel in dit dier

1947, hetgeen je in bezit moet

is ten strengste verboden. Op Marktplaats werd zelfs ivoor met

hebben op het moment dat je ivoor legaal

ingelegd walvisbeen verkocht. Een steekproef wees uit dat meer

wilt verhandelen (zie kader olifanten, pag. 47). Een groot

dan 70% van deze dieren aangeboden werd zonder dat de

deel ervan werd aangeboden door particulieren op veilingsites.

eigenaars in het bezit waren van een bewijs van herkomst of

Ook werd door iemand op Marktplaats een olifantenpoot

geldige certificaten.

© IFAW

aangeboden.We vonden drie handelaren in producten van ivoor. Ook troffen we een aantal ‘olifantenvoetenbankjes’ op botjes.nl.

Vanwege het zeer grote aanbod zijn niet alle hertengeweien en hertenkoppen en opgezette vossen meegeteld. Deze zouden nog

Overige zoogdieren

honderden items aan het totaal toevoegen.

Handelaren die zoogdieren aanbieden, verkopen over het algemeen soorten die niet vermeld zijn op de CITES appendices. 20


2.2.2 Vogels

De

handel

in

inheemse

opgezette roofvogels en te

Siervogels

prepareren producten van

Vogels hebben voor wat betreft

Europese

uitheemse dieren de grootste

verboden. Er moet te allen

afzetmarkt. Hier draait het voor-

tijden

namelijk om papegaaien en andere

aanwezig zijn om te bewijzen

kromsnaveligen. Er wordt een groot

dat het geen uit het wild gevan-

aantal soorten verhandeld. De hoge

een

roofvogels

EU

is

certificaat

gen vogels zijn.We vonden na een

prijzen van de vogels en de grote vraag

korte zoektocht 18 verschillende © IFAW

soorten levende uilen en 86 opgezette

die ernaar is, hebben geleid tot een groot

roofvogels, waaronder buizerds, uilen,

aanbod aan illegale vogels op het internet. Het

haviken en valken die te koop aangeboden

is echter moeilijk hier een vinger achter te krijgen aangezien er gemakkelijk gefraudeerd kan worden met ringen en

werden op de verschillende veilingsites, waaronder Marktplaats

papieren.

en Dierenbeurs. Op Dierenmarkt vonden we minstens 26 levende uilen en andere roofvogels, waarvan meerdere werden

Na een korte zoektocht kwamen we al meer dan 40 websites

aangeboden door handelaren.

tegen waar in levende vogels gehandeld werd. Ook komen we

We

kleine handelaren tegen op forums. Een voorbeeld van zo’n

www.falconiformes.nl/roofvogel/roofvogel-verkoop.asp;

forum is de Vogelarena. Er worden ook allerlei soorten vogels via

www.uilenhof.be; http://groups.msn.com/uilennavigator;

veilingsites als Marktplaats verkocht, maar dit vooral in kleine

www.uilen.be; en www.dekeijzer-roofvogels.nl, die 14 verschil-

getalen door semi-professionele handelaren. De hoeveelheid

lende soorten levende uilen, waaronder steenuilen, bosuilen,

illegaal aangeboden vogels was moeilijk te bepalen. Op veel van

kerkuilen en oehoe’s aanboden. Deze handelaren verkochten ook

deze sites moest communicatie over verkoop echter via de mail

andere levende roofvogels.

vonden

vijf

professionele

websites,

namelijk:

of telefoon plaatsvinden. Uit deze resultaten blijkt dat de handel in roofvogels De handel in opgezette inheemse vogels is verboden.*

zorgwekkende proporties heeft aangenomen. De bevindingen

Niettemin vond het IFAW binnen een uur meer dan 70 inheem-

worden ondersteund door de grote hoeveelheden inheemse

se opgezette vogels op veilingsites.

vogels die de AID in beslag genomen heeft in 2003 (571 levende en 7 dode vogels) en 2004 (1156 levende en 721 dode vogels!).

Op de site ‘skeletten.com’ kan men een groot aantal beschermde vogels bekijken. We hebben e-mail contact opgenomen met de eigenaar en konden via deze weg zonder enig probleem skeletten

2.2.3 Reptielen

van beschermde opgezette vogels bestellen. Reptielen hebben over het algemeen niet de aandacht van de

Roofvogels

opsporingsinstanties en de Nederlandse media. Voor deze groep

De laatste twee jaar is er veel ophef geweest over de verkoop van

dieren is desalniettemin een grote afzetmarkt aanwezig in dit

roofvogels in Nederland. Het gaat hier om in- en uitheemse roof-

land. De verschillende reptielenbeurzen, bijvoorbeeld die van

vogels. Een aantal roofvogel verkopers, haalt jonge uilen en

BBorganisatie en Ter, trekken duizenden bezoekers. Exacte

buizerds uit hun nesten in de natuur om ze via veilingsites en

aantallen werden na telefonische verzoek niet vrijgegeven door

forums door te verkopen (zie kader uilen). Vaak hebben ze de

de organisaties. De achteruitgang van soorten in de natuur is bij

dieren zelf geringd en valse papieren gemaakt.

reptielen erg groot.

*Wanneer een persoon een dode vogel vindt en deze laat opzetten, mag deze vogel door de preparateur verkocht worden aan die persoon zelf. Elke andere handel in inheemse opgezette vogels uit het wild is in principe verboden, tenzij de persoon in kwestie de vogel niet ophaalt. Dit zorgt voor een schemergebied in de wetgeving. De vogels die werden gevonden door het IFAW werden hoogstwaarschijnlijk allemaal illegaal verkocht.


21

De mogelijkheid van controle

© IFAW

is

•

Phelsuma species (Daggekko uit Madagascar)

zeer

gering omdat er wei-

Deze daggekko’s hebben een klein verspreidingsgebied. Handel

nig experts zijn die

zorgt voor een grote druk op de natuurlijke populaties.

vast kunnen stellen

Op veel websites, zoals Marktplaats (Phelsuma Ornata,

of een soort wel of

advertentiedatum 27-08), het Phelsuma Webforum en het

niet bedreigd is. De

Herpetologisch Centrum Holland (phelsuma ornata) zijn hon-

meest gebruikte manier

derden individuen van deze soorten te vinden.Als een liefhebber

om deze beschermde soor-

een koppel Phelsuma’s met de juiste papieren in zijn bezit heeft,

ten te verkopen is door het

kan deze persoon gemakkelijk ‘nakweek’ van dit koppel produ-

produceren van zogenaamde ’nakweek’

ceren met dieren die illegaal uit het wild weggevangen zijn.

(dieren die gefokt worden). De dieren worden de EU binnengesmokkeld en vervolgens bestempeld als nakweek. Met veel

•

Zwartkoppython

reptielen is het namelijk erg lastig fokken waardoor nakweek nagenoeg niet kán bestaan. De koningscobra, bijvoorbeeld, is erg

De export van reptielen uit Australië is verboden. Niettemin zie

moeilijk in leven te houden en lastig om mee te kweken.

je heel vaak uit Australië afkomstige dieren op Nederlandse inter-

Hierdoor zijn vrijwel alle exemplaren (met een exportquotum

net sites. Momenteel is er zelfs al nakweek van deze gemokkel-

van slechts 90 per jaar) wildvang.

de dieren te koop. Een voorbeeld hiervan is de nakweek

Papieren voor nakweekdieren worden in de regel zonder veel

zwartkoppython op het Reptielenforum en het Reptielenhuis.

39

ambtelijke problemen afgegeven. Nochtans vertonen deze dieren in veel gevallen kenmerken van een

Na een klein uur vonden we 30 sites waar reptielen te koop

leven in het wild: niet aangepast aan gevangenschap, veelvuldige

aangeboden werden.Wanneer er in dit korte tijdsbestek al zoveel

ontsnappingspogingen, mager, anders gevormde schilden bij

websites te vinden waren, is het totale aantal websites waar-

schildpadden. Daarom is vrij eenvoudig na te gaan of deze dieren

schijnlijk niet te overzien. Op de veilingsite Marktplaats werden

illegaal aangeboden worden of niet. Desalniettemin is het erg

meer dan 30 producten van reptielen aangeboden, waaronder

moeilijk om op grond van deze criteria een veroordeling te krijgen.

een opgezette koningscobra zonder de juiste papieren, een handelaar in tijgerpythonhuiden (CITES I) en opgezette varanen

Daarnaast worden soorten vaak onder een verkeerde naam

(CITES I/II) waarbij de legaliteit ervan niet na te gaan was. Dit

geïmporteerd omdat de desbetreffende handhavinginstanties

zijn allemaal bedreigde diersoorten waarin de handel verboden

niet controleren of simpelweg, niet onwelwillend, over onvol-

of sterk aan banden gelegd is.

doende kennis beschikken om de soort kundig te determineren.

Zeeschildpadden Voorbeelden van populaire smokkel reptielen zijn:

Op de verschillende veilingsites vonden we negen opgezette

•

Sanzinia madagascariensis (Madagascar hondslaapboa)

zeeschildpadden, waaronder karetschildpadden en soep-

•

Acrantophis dumerelli (Madagascar grondboa)

schildpadden.Alle zeeschildpadden zijn met uitsterven bedreigd en daarom beschermd (CITES I). Commerciële handel in deze

Op het aanbod forum van Ter, het Reptielenforum, bij

schildpadden is verboden. Er werden eveneens honderden

Junglecorner en op Marktplaats worden Madagascar boa’s

levende water -en landschildpadden aangeboden via deze

aangeboden. Wederom was het onmogelijk om de legaliteit van

websites, vaak met de bewering dat er de juiste papieren bij

alle aanbiedingen na te gaan. Deze twee zeldzame boasoorten uit

zitten.Wanneer aanbieders CITES papieren omschrijven als ‘met

Madagaskar worden namelijk vaak verkocht met valse papieren:

de juiste Sytes papieren’ (dit kwam minstens 5 maal voor in het

verscheidene bronnen hebben aangegeven dat de dieren

steekproefgewijs onderzoek) kan er op zijn minst al sterk

gesmokkeld en verkocht worden met zelf gefabriceerde of niet

getwijfeld worden aan de legaliteit van de verkoop.

correct afgegeven nakweekpapieren. 22


2.2.5 Overig

Pammy Boltini In oktober 2005 geleden stond deze advertentie in de Volkskrant:

In Nederland is de handel aangaande schedels en huiden is

‘Olifanten, kamelen, leeuwen en slangen voor VERHUUR.’ Op zijn

wettelijk geregeld. Er is nog één importeur die over alle vergun-

site staat “Weet u dat U ook allerlei dieren en circusartiesten kunt

ningen bezit om door te gaan in deze tak van de handel. Op dit

huren voor uw feest of evenement?”

moment kan men op zijn website (www.botjes.nl) de schedels en botten kopen van hele apenfamilies, poema’s, hyena’s,

Het spreekt voor zich dat, aangezien leeuwen niet in het bezit van

leeuwen, lynxen, walrussen, ijsberen, bruine beren en de meeste

particulieren mogen zijn onder de Flora en Faunawetgeving,

afrikaanse neushoornvogelsoorten.

deze ook niet aan particulieren verhuurd zouden mogen worden. Het IFAW is voorstander van een compleet verbod op het gebruik

Er kunnen huiden besteld worden van olifanten, beren, leeuwen,

van wilde dieren voor menselijk vermaak.

poema’s en caracal’s. Ook hebben we er narwal hoorns en schildpaddenpantsers aangetroffen. Vrijwel alle dieren die aangeboden worden staan op CITES Appendix II. Het IFAW is tegen de handel in deze zwaar bedreigde diersoorten. We bevelen dan ook ten sterkste aan dat er een handelsverbod komt op het aanbieden van deze dieren via het net of via andere kanalen.

2.3 Conclusie De (illegale) handel in wilde dieren via internet floreert. Het is in veel gevallen niet na te gaan of dieren legaal of illegaal aangeboden worden. Vaak door particulieren die niet altijd over de nodige kennis beschikken, maar ook door professionele handelaren. Uit het onderzoek blijkt dat de handel in wilde dieren via het internet niet transparant genoeg is. Er kan onmogelijk goede handhaving plaatsvinden wanneer het niet duidelijk is of een dier legaal wordt aangeboden of niet. Het IFAW is niet diepgaand ingegaan op de professionele illegale internethandel. We hebben wel ontdekt dat de professionele handel vaak plaatsvindt via

worden aangeboden zijn forums voor specialisten, besloten mailinggroepen,

beveiligde

websites

en

via

mailinglijsten.

mailinglijsten en beveiligde websites. In beide gevallen moet de potentiële

Het wegvallen van de grenzen binnen de

koper bekend zijn met de verkoper.

Europese Unie stelt de handhavers voor een groot probleem.41

Wanneer betrouwbaarheid van de potentiële koper is bewezen

Veel handelaren krijgen in Oost-

krijgt deze een gebruikersnaam

Europese landen namelijk zonder

en paswoord voor de beveiligde

veel problemen een vergunning voor illegaal

website of wordt de persoon lid gemaakt

van

een

Nederland weinig tot niets meer kunnen

Dit verkleint het risico voor de

kanalen op het internet waar op grote schaal

dieren,

waardoor de handhavende instanties in

mailinglijst.

verkoper enorm. De huidige belangrijke

geïmporteerde

doen om te bewijzen dat de handel illegaal was.

door professionele handelaren illegale diersoorten 24


3. Wetgeving Wetgeving met betrekking tot internethandel in wilde dieren omvat verschillende aspecten, namelijk wetgeving over de handel in bedreigde soorten, dierenwelzijn, internethandel en aansprakelijkheid van Internet Service Providers (ISP).

3.1 Handel in wilde dieren In 1973 is een aantal landen bij elkaar gekomen om afspraken

in

over de handel in bedreigde wilde dieren te maken. Deze

wederuitvoervergunningen zijn vereist op het moment van

overeenkomst wordt ‘The Convention on International Trade in

export uit de EU.

overeenstemming

met Wet

EC/338/97. Uitvoer-

en

Endangered Species of Wild Fauna and Flora’ (CITES) genoemd en is een wettelijk raamwerk dat de handel in wilde dieren 42

Deze regelgeving wordt in elk van de EU-landen door eigen

Op dit moment nemen 169 landen deel aan de

wetten aangevuld. In Nederland wordt de CITES en EU regel-

conventie en hebben zichzelf hierdoor verplicht zich te houden

geving geïmplementeerd in de Flora- en Faunawetgeving.Volgens

aan de bepalingen die de conventie opgesteld heeft. Bedreigde

deze wetgeving zijn ook alle van nature in de EU en in Nederland

soorten zijn op Appendices/Bijlagen geplaatst.

voorkomende vogels beschermd én alle van nature in Nederland

reguleert.

voorkomende zoogdieren (behoudens enkele uitzonderingen).43 De CITES wetgeving bestaat uit 3 Appendices: •

•

•

Ook is in Nederland bij invoer altijd én een CITES uitvoerver-

Commerciële handel in dieren die op CITES Appendix I

gunning van oorsprong én een CITES invoervergunning nodig

voorkomen is verboden, alhoewel er een zekere mate van

(voor Bijlage A en B) of een kennisgeving van invoer (Bijlage C).44

handel is toegestaan onder strikte voorwaarden. Dieren op

Er bestaat een bezitsverbod voor alle dieren van Bijlage A die uit

deze lijst worden het meest met uitsterven bedreigd.

het wild of van de eerste generatie nakweek zijn. Dit geldt

Handel in dieren van Appendix II is gebonden aan een

eveneens voor alle uit het wild afkomstige en/of in gevangen-

systeem van export en import vergunningen. De handel in

schap gefokte katachtigen die zijn opgenomen in Bijlage A, maar

deze dieren moet streng gecontroleerd worden omdat het erg

ook voor alle katachtigen die zijn opgenomen in Bijlage 3 bij de

kwetsbare populaties zijn.

Regeling aanwijzing beschermde dieren -en plantensoorten

Appendix III omvat soorten waar het land van herkomst

Flora- en Faunawet. Primaten mogen niet gehouden worden, ook

bescherming aan wil bieden. Bij dieren op deze lijst volstaat

niet als ze in gevangenschap zijn gefokt. Er is een bezitsverbod

een kennisgeving van in- of uitvoer.

voor tijgerbot, neushoornhorens (van bepaalde soort en populatie neushoorns) en de rode eekhoorn.45 Tenslotte is er een

In de Europese Unie (EU) is CITES geïmplementeerd in de EU

bezitsverbod voor alle soorten die afkomstig zijn van artikel IV

regelgeving voor de handel in wilde dieren plantensoorten, in

van de Flora -en Faunawet.

het bijzonder in de verordeningen EC/338/97 en EC/1808/2001. Deze verordeningen bevatten aanvullende maatregelen ten

In Nederland is het ministerie van Landbouw, Natuur en Visserij

opzichte van de CITES Appendices en bestaan uit Annex A tot en

(LNV) verantwoordelijk voor het beleid, de regelgeving en

met D, die corresponderen met de CITES Appendices, maar er zijn

internationale samenwerking ten aanzien van de handel in

verschillen. Er zijn bijvoorbeeld soorten meegenomen die niet in

bedreigde diersoorten. Sinds 1 oktober 2005 is het Functioneel

CITES staan. De soorten van Annex A zijn het meest bedreigd.

Parket (FP) opgericht, vallend onder het Openbaar Ministerie,

Commerciële handel in deze soorten, binnen de EU, vanuit de EU

belast met het opsporen van milieucriminaliteit.

en naar de EU is over het algemeen verboden. Bij deze dieren is net zoals in CITES handel enkel toegestaan onder bepaalde voorwaarden. Handel binnen de EU is gereguleerd door handelsvergunningen onder Artikel 10 van verordening EC/338/97 (Artikel 10 certificaten). De soorten van Annex B mogen alleen verhandeld worden wanneer ze verkregen zijn binnen de EU en Gevangen in het net: Handel in wilde dieren op Nederlandstalige websites

25

De Algemene Inspectiedienst (AID) is een onderdeel van het

Wanneer

ministerie van LNV (en staat onder gezag van het FP) en is, samen

zaken ging waarbij er

met regionale en interregionale milieuteams (politie) en de

tevens overtredingen

douane, verantwoordelijk voor de handhaving van de regelgeving

van andere wetgeving

op het gebied van de handel in bedreigde diersoorten.

46

Bij

overtreding van de wet kan er, afhankelijk van de ernst van de overtreding, een geldboete van

het

plaatsvond

om

werd

in © Belgische douane GAD team

beduidend meer gevallen (namelijk 61%) van de gevallen

maximaal € 454.000,- en/ of een gevange-

overgegaan tot dagvaarding. In slechts 6% van de 4.325 gevallen

nisstraf van maximaal 6 jaar gegeven

waarbij een geldboete werd uitgedeeld bedroeg de geldboete

worden voor bedrijven en een geld-

meer dan € 1.000,-. Hiervan is de helft tot op heden nog niet

boete van maximaal € 45.000,- en

voldaan. Bij gedagvaarde zaken heeft de rechter in ongeveer 95%

een gevangenisstraf van maximaal 3

van de zaken een straf opgelegd. In ongeveer 97% van deze zaken

jaar voor particulieren.

bestond deze straf uit een geldboete (van gemiddeld € 500,-). Om de illegale handel in wilde dieren tegen te gaan is het belang-

In werkelijkheid worden er


weinig

rijk dat mensen op een eenvoudige manier informatie

zware

kunnen vinden over de weten regelgeving. Het

straffen uitgedeeld.

ministerie van LNV is hier echter niet in

In slechts 0,5 procent

geslaagd. Lijsten waar alle beschermde

van alle gevallen die de laatste 5

soorten (uit- en inheemse dieren) in

jaar binnen gekomen zijn bij het

Openbaar

Nederland in staan zijn niet

Ministerie

beschikbaar. Het feit dat Gerrits

werd een straf gegeven die

en de Groot wel zo’n boek

hoger was dan een geld-

hebben uitgebracht, betekent

47

boete.

dat het niet onmogelijk is een

In de jaren 2000 t/m okto-

duidelijk en overzichtelijke lijst

ber 2005 kwamen er jaarlijks

samen te stellen.48 Bovendien is

ongeveer 1.100 zaken bij het

het CITES bureau niet direct telefonisch te bereiken, alleen via

Openbaar Ministerie binnen die

een onoverzichtelijk keuzemenu. Op

te maken hadden met overtre-

de website van het ministerie van LNV

dingen van de Flora- en Faunawet. Bij zaken waar het alleen om een overtreding van deze Flora- en Faunawet ging, leidden


staan geen duidelijke links naar telefoonnummers en informatie over de Flora- en Faunawetgeving en andere relevante informatie over het

21% van de zaken tot een dagvaarding, 71% tot een geldboete en 9 procent tot een sepot, wat geen vervolging betekent.

houden en aanschaffen van exotische dieren.

3.2 Dierenwelzijn Europese regelgeving

gehuisvest moeten worden die overeenkomt met de fysio-

Er bestaat nauwelijks internationale regelgeving op het gebied

logische en ethologische behoeftes van het dier.49 In 1997 is er

van “dierenwelzijn”, met landbouwhuisdieren als uitzondering.

een ‘protocol voor de bescherming en welzijn van dieren’ in het

In artikel 3 van de ‘Europese conventie voor de bescherming van

verdrag van de Europese gemeenschap opgenomen, waarin

dieren

wordt bepaald:

bestemd

voor

landbouwdoeleinden’ (Strasbourg.

10.III.1976) staat onder meer dat dieren op een manier 26


‘Bij het formuleren en uitvoeren van het beleid van de

huisdier te houden (een positieflijst). Ook voor de handel in

Gemeenschap op het gebied van landbouw, vervoer, interne

andere gezelschapsdieren dan honden en katten is nog geen

markt en onderzoek, houden de Gemeenschap en de lidstaten

regelgeving tot stand gekomen (artikel 56).

ten volle rekening met hetgeen vereist is voor het welzijn van die-

Het

ren, onder eerbiediging van de wettelijke en bestuursrechtelijke

vakbekwaamheidbewijs

bepalingen en gebruiken van de lidstaten met betrekking tot met

hebben om een dierenwinkel

name godsdienstige rituelen, culturele tradities en regionaal

te

50

erfgoed’.

is

mogen

niet

nodig

een te

beginnen.

Bovendien is er geen regulering van de handel

De Internationale Luchttransport Associatie (IATA) heeft

in dieren via het internet.

Regelgeving voor Levende dieren die minimum voorzieningen voor het internationale transport van dieren voorschrijft. Deze

De GWWD bevat evenmin

regels zijn in de EU wetgeving geïmplementeerd (EC/338/97

huisvestingsvoorschriften

samen met richtlijn 95/29/EEC) en relateren aan de bescherming

voor gezelschapsdieren. Dit

van dieren gedurende transport. Deze regelgeving is overgeno-

betekent dat wanneer een eige-

men door CITES en de Wereldgezondheidsorganisatie voor

© Iguana

naar van mening is dat

Diergezondheid (OIE).51 In 2004 waren er volgens de

zijn volwassen python

AID 14 overtredingen van de welzijnsnormen van

prima in een terrarium van 1 kubieke

dieren op vervoer door de lucht. Er werden ook

meter past, dit dus in principe niet

nog eens 316 overtredingen van de normen

verboden is. Het mag duidelijk

bij transport van dieren genoemd.Aan deze

zijn

dat

dierenwelzijn

niet

actie heeft de douane echter ook mee-

gewaarborgd

geholpen waardoor het niet duidelijk is

wanneer er geen duidelijke

hoeveel overtredingen van welzijn bij

richtlijnen voor huisvesting zijn.

kan

worden,

(lucht)vervoer van dieren er precies waren.52

In andere landen is dit vaak anders.

Nederlandse regelgeving

België,

Oostenrijk,

Zwitserland en Zweden bijvoorbeeld

Tot begin jaren tachtig werd een dier in de

© Iguana

Nederlandse wetgeving nog niet gezien als een wezen met

hebben wel een (al dan niet uitgebreide) lijst met dieren die niet gehouden mogen worden.

intrinsieke waarde. Hier kwam een einde aan toen in april 1985

Ook heeft een groot aantal omringende landen, namelijk

een wetsvoorstel aan de Tweede Kamer werd aangeboden, waar-

Zweden, Finland Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Denemarken,

in een geheel hoofdstuk gewijd was aan het welzijn van dieren.

Zwitserland en Oostenrijk eisen voor wat betreft de huisvesting

Het wetsontwerp is uiteindelijk in 1992 in werking getreden en

van dieren die wel gehouden mogen worden. Ook is in al deze

53

landen (behalve Denemarken) een vergunning verplicht voor

heet nu de Gezondheid- en welzijnswet voor dieren (GWWD).

Een aantal welzijnsartikelen is echter nog niet ingevuld door

professioneel handelen.54

middel van nadere regelgeving. Zo is er ten eerste nog geen regelgeving voor het houden van dieren (artikel 33). Het gevolg hier-

Nederland loopt achter in de regelgeving die het welzijn

van is dat alle mogelijke dieren gehouden mogen worden, tenzij

van dieren zou moeten garanderen.

internationale bepalingen (zoals het CITES-verdrag) en de Floraen Faunawet het houden van bepaalde dieren verbiedt. In het algemeen overleg van 15 juni 2005 met de vaste kamercommissie LNV heeft minister Veerman wel toegezegd dat er een ‘verkorte’ lijst komt van dieren die wel en niet geschikt zijn om als

Foto’s op deze pagina: Levende dieren, zoals schildhagedissen (Gerrhosaurus flavigularis) of groene wateragame (Aoncincinus physignatus) worden op allerlei dieronvriendelijke manieren gesmokkeld.


27

3.3 Internethandel en wetgeving 3.3.1 Contractenrecht en internet handel

Of een contract geldig is en uitgevoerd kan worden, hangt af van de geldigheid van het aanbod, de aanvaarding en de levering en/of evenals het feit dat beide partijen de bedoeling hebben om

Over het algemeen ontstaan er nieuwe problemen in de samen-

een rechtsgeldige overeenkomst aan te gaan en de vereiste

leving waar de wetgeving vervolgens op aangepast moet worden.

bevoegdheid hebben om een contract te sluiten.

Dit is ook het geval bij de met behulp van internet gepleegde misdrijven, zoals hacken en het creëren en plaatsen van virussen

Een persoon die bijvoorbeeld probeert een diersoort te

en het vergemakkelijken van “traditionele misdrijven” door de

verkopen die op de CITES-lijst voorkomt zonder daarvoor de

nieuwe technologie.

benodigde im- en exportvergunning te hebben, heeft niet de bevoegdheid om dat product te leveren waardoor zo’n contract

Voor ons is de wetgeving met betrekking tot internethandel van

niet rechtsgeldig is.

belang. Deze is gebaseerd op de gangbare internationaal aanvaarde principes van het contractenrecht.

Contractenrecht is gebaseerd op het uitgangspunt dat partijen bij

3.3.2 Internationale regulering van handel via het internet

een contract gebonden zijn aan bepaalde voorwaarden en condities, die ofwel uitdrukkelijk zijn overeengekomen tussen

Hoewel gezamenlijke actie het best wereldwijd kan worden

partijen ofwel stilzwijgend of indirect (door verwijzing naar

ondernomen, is bijzondere regelgeving om misbruik te bestrijden

toepasbare wetgeving, bijvoorbeeld die gerelateerd is aan de

op internationaal niveau nog niet goed ontwikkeld.

bescherming van de consument). De G8 heeft de “Lyon Group” in het leven geroepen om effectieHet karakter van internethandel houdt vaak in dat de verkoper en

ve manieren te vinden om internationale misdaad te bestrijden,

de koper in verschillende landen gevestigd of woonachtig zijn. In

inclusief hightech misdaad.55

de op de website gepubliceerde verkoopvoorwaarden kan het

Computergerelateerde misdaad werd besproken op het 11de UN

recht van een bepaald land van toepassing zijn verklaard.Anders

congres over misdaadpreventie en misdaadwetgeving in april

wordt de regel toegepast dat het recht van het land waar het

2005. Hieraan voorafgaand werd een discussiestuk gepubliceerd

contract gesloten is, geldt. Dat is meestal het land waar de koper

dat stelde:“traditionele wettelijke aanpak is niet effectief bij zulke

zich bevindt.

gelijktijdige manifestaties van internationaal georganiseerde misdaad. Het 11de congres biedt een goed forum om de

Omdat dit rapport zich niet bezig houdt met de rechten van de

noodzaak van het ontwikkelen van een meer gezamenlijke

consument wordt dit onderwerp niet verder besproken, met als

strategie te benadrukken” en stelt zowel nationaal als inter-

uitzondering de productbeschrijving. Een ontoereikende

nationaal maatregelen voor, waaronder:56

beschrijving van het product kan namelijk serieuze gevolgen voor de koper hebben. Wanneer de verkoper bijvoorbeeld

•

De UN Commissie voor International Trade Law (UNCITRAL)

beweert dat een bewerkt stuk ivoor van een bepaalde leeftijd is

heeft tot nu toe twee teksten geaccepteerd met betrekking

en om die reden valt binnen de vrijheid van belastingen op

tot internet commercie. Deze gaan over de vervanging van op

antiquiteiten (gedefinieerd als voorwerpen van vòòr 1947) en dit

papier gebaseerde concepten, zoals ‘handtekeningen’ en ‘-

is eigenlijk niet het geval, dan kan dit de koper een stevige boete

originelen’, door elektronische protocollen.57 •

opleveren wanneer de levering wordt onderschept.

De UNCITRAL heeft aspecten van de zogenoemde cyber-

Het contract komt tot stand zodra de ene partij het aanbod van

fraude met betrekking tot het vervalsen van documenten

de andere partij om goederen of diensten tegen betaling te

om zo een transactie te vergemakkelijken of mogelijk te

leveren, heeft aanvaard.

maken in ogenschouw genomen.58

28


•

De UNCITRAL stelde vast dat “het internet een belangrijke

berokkenen van schade, daadwerkelijk of als dreiging, aan de

rol speelt bij de groei van commerciële fraude omdat het

eigen bevolking.

fraudeurs de gelegenheid geeft hun winst of bereik te vergroten.59

Het probleem en één van de karakteristieken van een wettelijk systeem, is echter dat een staat wel een criminele activiteit

De groei in commerciële fraude die werd vastgesteld door

buiten haar grenzen kan onderkennen maar dat haar vermogen

UNCITRAL geldt ook voor de groei in illegale wildhandel via het

om deze in eigen land te veroordelen, beperkt is.

internet. De maatregelen die de commissie voorstelde moeten ook gelden voor het aanpakken van deze illegale handel.60

Desalniettemin zijn er weinig gecoördineerde en effectieve maatregelen genomen om via internationale wetten de internationale fraude aan te pakken.

Cybercrime De Council of Europe Convention of Cybercrime, die in juli 2004 van kracht werd, is het eerste internationale verdrag over misdaad gepleegd via het internet, inclusief op het gebied van de handel. Het is zowel open voor ondertekening door lidstaten van de Council van Europe als door niet-lidstaten.

Het doel van deze Conventie is om onderwerpen zoals de inter-

Als reactie hierop probeert de Conventie een algemene

nationale samenwerking op het gebied van handhaving aan de

standaard vast te leggen van relevante overtredingen, zodat men

orde te stellen, ook omdat “criminelen steeds meer gevestigd

niet zomaar naar een ander land kan verhuizen waar een lagere

zijn in plaatsen anders dan waar hun daden hun uitwerking

standaard van kracht is. Deze lijst bevat een minimum aan

hebben”. Landelijke wetten zijn begrensd tot een bepaald

overtredingen en bevat onder meer computermisdaad zoals

gebied.Volgens internationale wetgeving is een land niet in staat

hacken, computer gerelateerde fraude en vervalsing, kinder-

haar wetgeving te handhaven in een ander land zonder de

porno en schending van auteursrecht. Van deelnemers aan de

toestemming van dat gastland. Daar waar een dergelijke

Conventie wordt verwacht dat zij doeltreffende en evenredige

toestemming bestaat, gewoonlijk als resultaat van een bilateraal

sancties in hun nationale wetgeving implementeren.

verdrag tussen betrokken landen of op een ad hoc basis, wordt politie-assistentie en uitlevering gevraagd, maar is er geen

De Conventie overweegt ook algemene procedureregels voor

garantie op medewerking.

crimineel onderzoek in nationale wetgeving op te nemen. Dat vereist van deelnemers het vermogen om gegevens van bijvoor-

Een land kan gedrag van eìgen burgers die in het buitenland 61

verblijven, bestempelen als crimineel. Wanneer het gaat om

beeld e-mail verkeer via een Internet Service Provider (“ISP”) in elektronische vorm te verzamelen en te bewaren.

een ‘niet-burger’ buiten het eigen gebied kan dit in uitzonderlijke gevallen. Dit is bijvoorbeeld het geval bij terrorisme, waar staten, inclusief de VS, wetten hebben geformuleerd over het Gevangen in het net: Handel in wilde dieren op Nederlandstalige websites

29

Het Verklarend rapport van de Conventie stelt dat “één van de

De beperking van gegevensbescherming en civiele vrijheden

belangrijkste moeilijkheden in de aanpak van misdaad binnen

die hiermee gepaard gaat is zorgelijk, hoewel de Conventie de

het internet is om de dader te identificeren en de grootte en

noodzaak inziet van zekere rechten van openbaarmaking van

impact van de overtreding in te schatten”.

63

“(uitgewisselde) informatie”, die in beslag genomen of beschermd is.Aansluitend is in artikel 21 voorzien dat de onder-

Het rapport stelt ook dat het elektronisch bewijs gemakkelijk

schepping van gegevens zal worden toegestaan bij onderzoek

vernietigd kan worden en dat geheimhouding daarom nood-

naar een reeks van “ernstige” overtredingen, zoals omschreven

zakelijk is om goed onderzoek te kunnen waarborgen.

in nationale wetgeving.

ZEESCHILDPADDEN - Het IFAW heeft 9 zeeschildpadden, waaronder 6 karetschildpadden, gevonden die aangeboden werden op veilingsites. Ook vonden we een karetschildpad op de jaarbeurs in Utrecht.

Zeeschildpadden worden over de hele wereld met uitsterven

door de handel in hun prachtige schild. Deze schilden worden

bedreigd. Deze langzaam groeiende en lang levende dieren worden

gebruikt om juwelen, sigarettendoosjes, muziekinstrumenten en

vooral bedreigd door de vernietiging van hun leefmilieu en

andere producten te maken. In Zuidoost Azië en Japan staan deze bekend als ‘bekko’ producten.

Karetschildpadden worden beschermd tegen de internationale handel door een plaats op CITES Appendix I. Mensen die handelen in deze dieren overtreden overduidelijk de wet en dienen hiervoor © IFAW

gestraft te worden.

© IFAW

Artikel 23 van de Conventie stelt dat internationale

Uit informatie hiernaast wordt duidelijk dat de

samenwerking zou moeten plaatsvinden op “een zo breed

Cybercrime conventie bij uitstek gebruikt zou kunnen

mogelijk vlak”. Belangrijk is dat dit artikel voorziet dat samen-

worden om de mogelijkheden in de strijd tegen de

werking moet worden uitgebreid tot alle misdaad, inclusief

illegale wildhandel op het internet uit te breiden.

computermisdaad en geeft als voorbeeld een “gewone misdaad”, waarbij de computer wordt gebruikt om een misdaad

Op 23 oktober 2005 hadden 11 landen de Conventie

makkelijker te kunnen plegen. Een dergelijke situatie zou de

geratificeerd en 31 andere landen hadden de Conventie onder-

uitgebreide gegevens onderscheppings- en arrestatiemogelijk-

tekend. Landen als Canada, Japan, Zuid-Afrika en de VS horen niet

heden noodzakelijk maken.

bij de staten die het verdrag hebben geratificeerd.

Er zijn ook voorzieningen met betrekking tot uitlevering. Er

Nederland heeft het afgelopen jaar al een groot deel van de

wordt bepaald dat het staten toegestaan zou moeten zijn bewijs

Cybercrime wetgeving in eigen wetgeving geïmplementeerd.

te verzekeren/gebruiken in andere staten, bijvoorbeeld door

Inmiddels is de Cybercrime conventie recentelijk, op 13 juli

gebruik te maken van informatie die op een buitenlandse server

2006, geractificeerd in Nederland.63

staat. 30


3.3.3 EU regulering van internet handel en ISP aansprakelijkheid

De richtlijn is in mei 2004 geïmplementeerd in de Nederlandse wetgeving welke regels stelt met betrekking tot elektronisch zakendoen op verschillende deelgebieden zoals: de rechtsgeldigheid van online gesloten contracten, de aansprakelijkheid van

Internet Service Providers (“ISP”) gebruiken verschillende

providers en de regels omtrent commerciële communicatie via

manieren om hun abonnees in staat te stellen gebruik te maken

internet. Een aantal artikelen uit het Nederlands Burgerlijk

van het internet. De ISP mag dan slechts behulpzaam zijn bij de

Wetboek is hierdoor aangepast om te voldoen aan de verplichtin-

verzending van informatie, zij houdt deze ook tijdelijk in bezit om

gen uit de richtlijn.65

het verkeer makkelijker te maken of om als gastheer op te treden voor speciale websites.

Drie types van Internet Service Provision zijn geïdentificeerd en

In elk geval is de mate waarin de ISP verantwoordelijk is

de aansprakelijkheid van ISPs bij een reeks rechtsgebieden

verschillend, hoewel het vaststellen van onjuist handelen in

inclusief smaad en obsceniteiten is beperkt aan de hand van de

essentie afhangt van het niveau van kennis dat de ISP heeft met

omvang van hun activiteit.

betrekking tot de inhoud van de informatie die wordt verzonden

•

Mere Conduits (art. 12): de ISP is niet verantwoordelijk voor een enkele verzending binnen een commercieel netwerk

of bewaard.

mits de ISP de verzending niet zelf heeft geïnitieerd en hij de inhoud aanpast;

Wetgeving voor ISP’s groeit samen met het internet zelf. De uitgevers zijn verantwoordelijk voor de inhoud van on-line

•

Caching (art. 14): de ISP is niet verantwoordelijk als hij

publicaties - inclusief nieuwsgroepen en chatrooms - met de

automatisch en tijdelijk informatie opslaat om de verdere

algemene regel dat ISP’s niet verantwoordelijk zijn voor

verzending mogelijk te maken. Een rechtbank of een andere

berichten die anderen plaatsen op websites waarvoor zij gast

administratieve autoriteit kan echter bevelen dat de infor-

zijn.

matie wordt verwijderd. Aanvullende beperkingen vereisen dat de ISP de informatie niet aanpast en dat hij direct reageert

De EU heeft gezocht naar grenzen aan de omvang van de aan-

door te verwijderen of door de toegang tot de informatie te

sprakelijkheid in de Richtlijn Elektronische Handel welke in juni

blokkeren als de ISP daartoe wordt bevolen;

64

2000 is aangenomen. Het doel van deze richtlijn is dat er binnen

•

Hosting (art. 14): dit is een arrangement waarbij de ISP infor-

de Europese Unie zonder problemen (rechtsgeldig) over en weer

matie van een servicegebruiker opslaat. Het is inclusief de

langs elektronische weg contracten kunnen worden gesloten.

hosting van websites van derden en kan zelfs worden

Het is verder de bedoeling om ongelijkheid tussen de wetgeving

uitgebreid tot web-based e-mailservices. De ISP is dus

van lidstaten wet te nemen; overregulering te vermijden en de

vrijgesteld van aansprakelijkheid voor in bezit zijnde informa-

vrijheid van de interne markt te vergroten. Ook zorgt deze

tie mits kennis van een onrechtmatige activiteit of informatie

richtlijn ervoor dat de eerste aansprakelijkheid voor de inhoud

ontbreekt. Zou men zich hiervan bewust worden dan gaat de

van de website ligt bij de eigenaar ervan. De eigenaar wordt

immuniteit direct verloren tenzij men direct reageert door de

beschouwd als verschillend van de ISP en heeft actieve controle

informatie te verwijderen of door de toegang tot de informa-

over de inhoud van de website en is in de positie om, inhoud die

tie te blokkeren.

strafbaar is of op andere grond tot aansprakelijkheid leidt, te verwijderen of te wijzigen. De richtlijn geldt onverkort in alle

Het IFAW is van mening dat naast de overheid eigenaren

landen die lid zijn in de Europese Unie. Hij ziet zowel toe op de

van websites in de eerste plaats, maar ook de Internet

overeenkomst langs elektronische weg gesloten door twee

Service Providers verantwoordelijk moeten zijn voor de

Nederlanders als de langs elektronische weg gesloten

inhoud van hun site. Mede door deze verantwoordelijk-

overeenkomsten tussen een Nederlander en iemand binnen de

heid kan er voor gezorgd worden dat mensen een site niet

Europese Unie.

gebruiken om illegaal in dieren te handelen.


31

4. Handhaving van de illegale wildhandel op het internet Bij de Algemene Inspectie Dienst (AID) van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) werken ongeveer 600 mensen. Hiervan werken 31 mensen bij de afdeling Natuur. Wanneer er, zoals twee jaar geleden bijvoorbeeld, een acute uitbraak is van vogelgriep worden de mensen die bij Natuur werken bij Landbouw ingezet.

4.1 Handhaving door de AID Een woordvoerster van de AID vertelde ons dat de AID geen

vergunning gegeven in het land van herkomst, waardoor handel

team/persoon heeft die zich speciaal bezighoudt met illegale

in deze dieren altijd illegaal is.

handel via het internet.Wanneer ze illegale handel tegenkomen, bijvoorbeeld wanneer ze erop gewezen worden, gaan ze over tot

Na het gesprek met het IFAW vertelde een beleidsmedewerkster

concrete maatregelen.Volgens de AID is geen stijgende lijn waar

ons dat ze zouden bekijken of het zinvol is de handel die via

te nemen in deze vorm van handel. Ook wordt niet bijgehouden

internet plaatsvindt bij te gaan houden en meer pro-actieve

waar de illegale handel aangetroffen wordt.

maatregelen te nemen. Het IFAW moedigt dit van harte aan,

Bijlage A soorten (die slechts incidenteel worden aangeboden)

mede aangezien deze initiatieven in andere landen tot successen

66

worden in beslag genomen. De opsporingsdienst houdt zich

hebben geleid.

niet bezig met dieren die op Bijlage B en C staan.Volgens hen is

Internationale handhaving

de handel in deze dieren in de meeste gevallen

In het Verenigd Koninkrijk is er erkenning van het

legaal waardoor controle niet nodig is.

feit dat het gebruik van internet om in wilde

Via de AID-Groendesk is het moge-

dieren

lijk illegale handel in wilde die-

te

handelen

een

groeiend

probleem is. Het departement voor

ren aan te geven. De mensen

Milieu, Voedsel

zijn behulpzaam en zullen

en

Landbouw-

aangelegenheden (Defra) gaf toe

vaak werk maken van de

dat

tip die gegeven wordt.

het

een

relatief

nieuw

probleem is waar ze wel mee van

bezig zijn. Bij hen is er wel een

mening dat de AID

persoon die fulltime werkt aan

geen uitspraken kun-

het monitoren van internet.

Het

IFAW

is

Op deze manier zijn al pot-

nen doen over de handel

vistanden in beslag genomen die te

in wilde dieren op het

koop aangeboden werden bij eBay.

internet, daar ze hierover

Defra liet daarbij wel weten dat de grote

geen gegevens bijhouden. De

hoeveelheid aan websites en transacties die

AID houdt zich niet bezig met Bijlage B dieren omdat die in vrijwel alle

plaatsvinden via het internet, systematische

© IFAW

controle erg moeilijk en duur maken.67

gevallen legaal zou zijn. Van de miljoenen diersoorten die er zijn worden er slechts 30.000 beschermd.

Ook zijn er in Engeland al twee mensen veroordeeld voor

Dieren op Bijlage B zijn met uitsterven bedreigd, wat strikte

illegale handel op eBay. Eén man kreeg 65 pond boete nadat hij

controle op de handel in deze dieren absoluut noodzakelijk

een sneeuwuil verkocht op eBay zonder de correcte documen-

maakt. Er wordt wel illegaal gehandeld in dieren van Bijlage B.

tatie.

Toen de Blauwkopara (Ara couloni) bijvoorbeeld, nog in Bijlage B stond was werd deze illegaal vanuit Nederland verhandeld. Bovendien wordt voor veel Bijlage B dieren geen uitvoer32

Foto: Alle zebrasoorten (op slechts 1 soort na) staan op Bijlage A of B, dat betekent dat de zebra bedreigd wordt en derhalve een grote mate van bescherming geniet. De AID echter ‘houdt zich niet bezig’ met dieren die een Bijlage B status hebben...


UILEN - De populaire Harry Potter films hebben ervoor gezorgd dat de interesse in uilen steeds meer is gegroeid.1 Jammer genoeg blijft deze interesse niet alleen beperkt tot het kopen van plastic beeldjes of posters. Ook levende uilen zijn erg in trek geraakt sinds de komst van deze films. Kinderen willen wel een uil die je de post komt brengen. In werkelijkheid zitten deze dieren echter vast in een kooi en is de interesse bij kinderen meestal snel verdwenen.

Na een korte zoektocht op internet vonden we op verschillende veilingsites, zoals Marktplaats en Dierenbeurs al 18 verschillende soorten levende uilen en 43 opgezette uilen die te koop aangeboden werden. We vonden 5 websites van handelaren die in ± 14

Vierkante foto: Deze kerkuil kon door iedereen aangeraakt worden op de vogelbeurs in Zwolle in 2004. Ronde foto: Roofvogels mogen niet uit het wild gevangen worden. Het is daarom onbegrijpelijk waarom deze vangmiddelen gewoon verkocht mogen worden op de vogelbeurs.

verschillende soorten uilen (waaronder steenuilen, bosuilen,

1

kerkuilen en oehoe’s) handelen.

Vogelklas arelschot. Erfenis van een bevlogen leraar www.vogelklas.nl 2 Artikel in de Telegraaf van 13 juli 2005. Illegale handel in Harry Potter uilen.

Uilen zijn beschermde vogels en mogen alleen verkocht worden wanneer het dieren betreft die in gevangenschap geboren zijn. Niettemin worden deze dieren nog steeds uit het wild gevangen. In juli 2005 zijn er drie mannen opgepakt voor de handel in uit het wild gevangen bosuilen, kerkuilen, dwerguilen en oehoe’s.2

© HWL

Uilen hebben, net zoals de meeste andere vogels, veel bewegingsruimte nodig en horen zeker niet thuis in de huiskamer. Bovendien vormen deze vogels een weinig geschikte bron van gezelschap

© HWL

omdat het nachtdieren zijn.

In december 2005 is een man veroordeeld tot een

het internet, waarop deze positief hebben gereageerd.69

voorwaardelijke gevangenisstraf van 8 maanden, een boete van 225 pond en een

Undercover operaties van de

taakstraf van 200 uur voor de ver-

Fish and Wildlife Service (US

koop van o.a. de huid van een coyote

en

een

FWS)

wolf, een

de

Verenigde

Staten wezen erop dat er

opgezette zwarte beer, uilen en buizerds op eBay.

in

68

veel ‘grote’ handelaren op het internet werk-

Het onderzoek van het

zaam zijn. Er werden

IFAW naar handel in wilde

o.a. schedels van orang-

dieren

oetangs

op

Engelstalige

websites heeft ook bij ande-

aangeboden

voor 1.500 tot 5.000

re internationale overheids-

dollar

diensten tot actie geleid.

en

een

tapijt

gemaakt van 5 sneeuwluipaarden

Het ‘International Wildlife Crime

dollar.

voor

25.000

70

Intelligence Unit’ in het Verenigd Koninkrijk is begonnen met het adviseren © IFAW

van Internet Service Providers over wildhandel op Gevangen in het net: Handel in wilde dieren op Nederlandstalige websites

33

4.2 Veilingsites Het IFAW is de algemene voorwaarden van de 12 belangrijkste veilingsites - eBay Nederland, Marktplaats, Marktplaza, De Vondst, Ricardo, Speurders.nl, 2dehands, Dierenbeurs, snuffelsnel.nl, kapaza.nl, speurmarkt.nl en snuffelcorner.nl - in Nederland nagegaan. Hieruit blijkt dat veilingsites steeds vaker gebruikt worden om levende en producten van dieren aan te bieden. Om illegale handel op deze sites te voorkomen moet er in ieder geval duidelijke informatie over toegelaten en verboden handel op de site zelf aanwezig zijn. Dit is vrijwel nooit het geval.

Algemene voorwaarden en voorlichting

Melding maken van verdachte objecten

Het IFAW is de algemene voorwaarden van de 12 belangrijkste

Op slechts drie sites (Speurders, Marktplaats en 2dehands) is

veilingsites in Nederland nagegaan en hieruit bleek dat 8 van de

het mogelijk vanaf een bepaalde advertentie de beheerder te

12 sites geen melding maken van dieren of dierproducten in

waarschuwen over de inhoud ervan.

hun voorwaarden. Van de 4 sites die dat wel deden mag er bij

Gebruikers zouden ook de mogelijkheid moeten hebben een

slechts één site helemaal geen dier of dierlijk product aan-

advertentie direct aan de desbetreffende instanties door te

geboden worden (Qoop).

geven.

Bij Ricardo en Marktplaats staan dieren bij de afdeling ‘verdach-

Het IFAW heeft 3 verboden items, waaronder iemand die een

te producten’ die eventueel verboden kunnen zijn. Bij

hele verzameling opgezette dieren aanbood, een aanbieding

Marktplaats kun je doorklikken naar de algemene site van het

voor ivoor van 1980 en een opgezette krokodil zonder de juiste

Ministerie van LNV, verder wordt er geen verdere informatie

papieren, aangegeven aan Marktplaats door middel van het

verstrekt.

sturen van een mail. We hebben geen enkele reactie van het Marktplaats team ontvangen.Andere sites (waaronder 2dehands

Ebay levert als énige site wel uitgebreide informatie over

en Speurmarkt) stuurden binnen twee dagen een reactie waar-

producten van dieren die wel of niet toegelaten zijn. Levende

in ze lieten weten de advertentie direct te zullen verwijderen en

dieren mogen niet aangeboden worden.

bedankten ons voor de mail.

Uit het voorgaande blijkt dat het voor de gebruikers van de

Marktplaats zegt ‘geen controle te kunnen uitoefenen op de

veilingsites niet mogelijk is om er op een makkelijke en snelle

legaliteit van de geadverteerde objecten’. Het IFAW vindt het

manier achter te komen of een bepaald dier of dierproduct wel

onaccepteerbaar dat veilingsites zichzelf niet verantwoordelijk

of niet aangeboden mag worden. Elke site zou een goede link

achten voor de inhoud van hun site. Zeker wanneer hen op de

naar de wetgeving moeten bevatten en zelf duidelijke

illegale inhoud van een advertentie gewezen wordt, zou de

informatie moeten verstrekken.

veilingsite wettelijk verplicht moeten zijn de advertentie te verwijderen. Dit geldt in alle gevallen voor items die overduidelijk illegaal zijn. Samen met de ‘US Fish and Wildlife Service’ (US FWS) heeft het IFAW ervoor gezorgd dat eBay ‘Producten van dieren’ heeft toegevoegd aan de lijst van opties die mensen kunnen aanklikken wanneer ze een verboden of verdacht item

© IFAW

tegenkomen (dit geldt ook voor de Nederlandse eBay). Ook heeft eBay de lijst van illegale items bijgewerkt. Bovendien zijn ze begonnen met een systeem van steekwoorden die handhavingsinstanties erop attent maken dat er een onderzoek gestart moet worden.71 © IFAW

34


5. Regulering en handhaving in andere misdaadgebieden De illegale internethandel in wilde dieren vertoont gelijkenis met andere misdaadgebieden zoals kinderpornografie en de illegale handel in medicijnen en belastingontduiking via internet. De respons van de overheden en publiek op deze twee vormen van misdaad is echter al verder ontwikkeld en zorgt daarom voor zeer waardevolle modellen om de illegale wildhandel via internet beter te kunnen bestrijden.

5.1 Kinderpornografie In Artikel 240b van het wetboek van strafrecht wordt de

Om ervoor te zorgen dat Nederlanders of vreemdelingen die in

zogenaamde virtuele kinderpornografie strafbaar gesteld. Het is

Nederland verblijven niet alleen strafbaar zijn wanneer ze de wet

verboden afbeeldingen van kinderpornografie in bezit te hebben,

in Nederland overtreden, is er in 2002 een wet in werking

ten toon te stellen, te verhandelen of te vervaardigen. Het over-

getreden die ervoor zorgt dat deze mensen ook in het buitenland

treden van deze wet kan tot 6 jaar gevangenisstraf opleveren.

door de Nederlandse autoriteiten vervolgd kunnen worden.72

REPTIELENBEURZEN - Het grootste deel van de handel in reptielen en amfibieën vindt plaats via beurzen. Dieren zijn daar een stuk goedkoper dan in gespecialiseerde dierenwinkels. Volgens de Werkgroep Verantwoord Huisdierbezit worden er voorafgaand aan een beurs grote aantallen reptielen geïmporteerd, een veel groter aantal dan dat op een verantwoorde manier gehouden kunnen worden tijden en voor de beurs.

Dieren worden vaak tentoongesteld op een manier die in strijd is

Groothandel, detailhandel en professionele kwekers lijken een

met dierenwelzijn, vaak verpakt in kleine plastic doosjes.Aangezien

voorstander te zijn van het verbieden van verkoop van exoten via

er in Nederland geen wetgeving over de huisvesting van

beurzen, zeker aangezien het dierenwelzijn beter gewaarborgd is in dierspeciaalzaken.1 Volgens de directeur

dieren bestaat, is deze er dus ook niet op beurzen. Er

van Reptielenzoo Iguana worden deze beurzen

worden wel initiatieven getoond door de organisatoren zelf, de beursorganisatie TER, bijvoorbeeld heeft

ook

gebruikt

om

illegaal

te

handelen.

zijn eigen beursreglement.

Geïnteresseerde en ‘betrouwbare’ klanten wordt verteld dat op een bepaald tijdstip een website geopend zal kunnen worden met de prijzen van de illegale dieren erop. Korte tijd later wordt de site © IFAW

weer van het internet gehaald.

Vierkante foto: Deze luipaardgekko werd voor een veel te lage prijs te koop aangeboden (e 10,-). Bij een andere standhouder was het dier 60 euro duurder. Bij zulke spotprijzen gaan mensen veel te gemakkelijk tot aankoop over. Ronde foto: Op de reptielenbeurs in Nijmegen in 2005 worden de dieren die bestemd zijn als voer voor de reptielen op een erbarmelijke manier gehuisvest. 1

© IFAW

De handel in exotische dieren in Nederland (2004). Onderzoek van vakorganisatie ‘Dieren benodigdheden en voeders’ (Dibevo).

Er bestaan wereldwijd veel particuliere initiatieven om het

In Europa alleen bestaan er al minstens 20 van zulke meldpunten.

verspreiden van kinderpornografie via het internet te bestrijden.

In 1995 werd in Nederland de ‘Stichting Meldpunt ter Bestrijding

Verschillende organisaties maken dit mogelijk door internet-

van Kinderpornografie op het internet’ opgericht.73 De organisa-

gebruikers de mogelijkheid te geven kinderpornografie te

tie neemt tips anoniem in ontvangst en geeft deze indien nodig

melden op een eenvoudige manier. Meestal zijn dit onafhanke-

door aan de landelijke recherche.

lijke organisaties die door de overheid worden gesponsord. Gevangen in het net: Handel in wilde dieren op Nederlandstalige websites

35

Wanneer de ‘bron’ buiten Nederland ligt wordt deze doorgegeven

geeft ook voorlichting aan het publiek en voert dialoog met de

aan INHOPE, een internationaal samenwerkingsverband van

politiek.

meldpunten, die de melding doorgeeft aan het desbetreffende land.

Deze initiatieven laten door de goede internationale samenwerking, de meegroeiende wetgeving en de makkelijke meldings-

In 2004 ontving het meldpunt 6.322 meldingen die uiteindelijk

mogelijkheden een stevige respons zien op één van de grootste

tot 4.765 aangiftes van kinderporno aan het KLPD (Korps

sociale problemen waarvoor het internet ons gesteld heeft. Om

Landelijke Politiediensten) èn buitenlandse meldpunten hebben

de illegale handel in wilde dieren tegen te gaan kan veel van deze

geleid. De organisatie zorgt niet alleen voor een meldpunt, maar

respons geleerd worden.

5.2 Internethandel in medicijnen Illegale handel in medicijnen via het internet vertoont gelijkenissen met de illegale wildhandel. Dit blijkt uit het feit dat er bij beide geen internationale overeenstemming is voor wat betreft wetgeving, er classificaties bestaan voor wat legaal is en wat niet en dat er veel geld in te verdienen is.74 Bovendien werden er in een rapport van WWF directe verbanden gelegd tussen de georganiseerde misdaad, drugshandel en illegale wildhandel.75 Het bestaan van het internet heeft tot een toename van de

Het INCB (International Narcotics Control Board) heeft onlangs

illegale verkoop van medicijnen geleid. Voor een groot aantal

geconcludeerd dat er een stijging in on-line apotheken is en dat

medicijnen geldt dat deze niet gekocht of verkocht mogen

er iets aan dit probleem gedaan moet worden.79 Ook stelde de

worden zonder voorschrift.76 Door

organisatie dat deze sites een praktisch ontelbare hoeveelheid

internet is het echter mogelijk

bezoekers hebben. Deze controleorganisatie spreekt bovendien

om op een legale manier

zijn frustratie uit over het feit dat slechts weinig landen

aan medicijnen te komen

wettelijke actie ondernemen.80

die eigenlijk alleen met voorschrift verkregen

Wanneer landen dit wel hebben gedaan, zorgen de

kunnen worden. Dit

verschillende regels en wetten ervoor dat er niet consistent

komt doordat ze in

opgetreden kan worden tegen deze handel.81 On-line apotheken

Nederland

maken hier handig gebruik van door van ISP te wisselen op het

niet

verkocht worden en

moment dat hun handel in dat land verboden wordt.

als gevolg daarvan niet aan zijn.

regels

gebonden

77

Internationale conventies Er bestaan verschillende conventies die landen verplichten een goed wettelijk raamwerk te hebben om de illegale productie en

© Hollandse hoogte

In

Nederland

is

het

verboden

verspreiding van algemeen gebruikte medicijnen tegen te

reclame te maken voor geneesmiddelen waarvoor een voor-

gaan.82 Deze conventies zorgen ervoor dat landen verplicht

schrift vereist is.78 Er mag daarom ook geen reclame gemaakt

moeten samenwerken en verdachten uitleveren.

worden voor deze geneesmiddelen via het internet. Er moeten bepaalde overtredingen gecreëerd worden die de Dit verbod en de wijze waarop dit wettelijk geregeld is, zou

handel en het bezit van drugs binnen en buiten de grenzen

moeten gelden voor alle dieren die op de Appendix I en II van

criminaliseren.

CITES of Bijlage A en B van de Europese lijsten staan.

36


5.3 Toegang tot data In de EU maakt Richtlijn 2002/58/EC het mogelijk data te 83

In het geval van illegale wildhandel is het bewaren van data een

onderscheppen en te bewaren. Artikel 15 zorgt ervoor dat

potentieel bruikbaar handhavingmiddel. In veel gevallen valt

landen wetten mogen opstellen om de nationale veiligheid te

illegale wildhandel onder de definitie van serieuze misdaad

kunnen waarborgen en om het verboden gebruik van elektroni-

waardoor de data onderschept mag worden zonder dat de

sche communicatie systemen te kunnen voorkomen, onderzoe-

ECHR geschaad worden. De toegang tot de handelsbestanden

ken, opsporen en vervolgen. Deze wetten zijn wel gelimiteerd

van verdachte personen kan helpen bij de handhaving zonder

door de Europese Rechten van de Mens (ECHR).

dat het legale handelaren in het diskrediet hoeft te brengen.

Dit betekent dat er een legale basis voor onderschepping moet zijn, de maatregel nodig moet zijn in een democratische maatschappij en in lijn moet zijn met de doelen van de richtlijn.84

POTVISSEN - In oktober 2005 vond het IFAW potvistanden in de verkoop op de veilingsite Marktplaats. Op de verzameljaarbeurs in Utrecht werden ook potvistanden te koop aangeboden.

Deze reusachtige walvissoort wordt met uitsterven bedreigd door de commerciële jacht. Daarom is de walvis op Appendix I van CITES geplaatst, hetgeen betekent dat commerciële handel in deze soort of in lichaamsdelen ervan ten strengste verboden is.

© Marktplaats

© IFAW

5.4 Belastingontduiking op het internet De Nederlandse belastingdienst heeft eind vorig jaar een

Het zou uiteraard zinvol zijn wanneer dit systeem gebruikt zou

zoekprogramma, genaamd Xenon, ontwikkeld om op zoek te

kunnen worden om de opsporende instanties te helpen in de

gaan naar bedrijven die uitsluitend via het internet handelen om

zoektocht naar illegale handel in wilde dieren via het internet.

zo belasting te ontduiken.

Het systeem kan op duizenden termen tegelijk zoeken en is zelflerend. Het zoekprogramma wordt nu al door de douane gebruikt

om

illegale

goederen,

zoals

vuurwerk

en

nepmerkkleding op te sporen. Na verschillende proeven kwamen er rond de dertig ondernemers boven water, goed voor twee tot drie miljoen euro aan voorraden.85 Gevangen in het net: Handel in wilde dieren op Nederlandstalige websites

37

6. Conclusies Ongecontroleerde en gereguleerde internethandel in wilde dieren is een alsmaar groeiend probleem. Een groot aantal inheemse en uitheemse diersoorten die onder bescherming en/of strikte controle staan, worden aangeboden via internet. De handhaving loopt op dit gebied nog steeds erg achter op de mogelijkheden die het medium handelaren biedt. Er moeten betere manieren gevonden worden om daders via

en nationale samenwerking door de verschillende handhaving-

internet op te sporen, het zoekprogramma Xenon zou hierbij

instanties, is een waardevolle leerschool. Goede campagnes om

kunnen helpen. Goede informatie voor consumen-

de burger in staat te stellen verdacht materiaal aan te

ten over hoe de handel gereguleerd wordt

geven zorgen ervoor dat handhavers meer

en welke dieren onder wat voor

grip kunnen krijgen op de illegale

bescherming vallen, is vaak erg

handel. De INCB (International

onduidelijk of niet bestaand.

Narcotics Control Board) acht

Dit geldt ook voor manie-

het noodzakelijk dat er inter-

ren om illegale internet-

nationaal

handel aan te geven

dezelfde

wet-

geving gehanteerd wordt

via de websites zelf.

zodat de illegale drugshandel via internet beter

Er bestaat een groot

bestreden kan worden.

tekort aan informa-

Een

tie over de totale

respons is een vereiste

omvang

in de strijd tegen de

van

de

illegale en legale han-

gecoördineerde

illegale handel via het

del in wilde dieren via

internet.

internet. Er is echter geen twijfel

Wetgeving die er voor zorgt dat

mogelijk dat steeds meer crimi-

het internet vrij en veilig gebruikt

nelen de mogelijkheden van dit medium ontdekken waardoor de omvang

kan worden, zonder dat er ruimte is voor criminaliteit, is nog in ontwikkeling.

© IFAW

van de illegale handel alleen nog maar zal stijgen.

Er is echter een aantal maatregelen die direct

Verschillende rapporten hebben de noodzaak van een betere

genomen

beeld van de omvang van de georganiseerde internethandel naar

consumenten, website eigenaars en handelaren om het gebruik

voren gebracht. Ondanks het feit dat het moeilijk is informatie te

van internet voor illegale handel een halt toe te roepen.

kunnen

worden

door

de

overheden, ISP’s,

verzamelen zonder de handel daarmee te beïnvloeden, is dit toch absoluut noodzakelijk om daarmee de wetgeving en de hand-

Het IFAW heeft een aantal aanbevelingen opgesteld die

having zo goed mogelijk te laten aansluiten bij de werkelijkheid.

hierbij kunnen helpen.

De tijd begint te dringen voor een groot aantal met uitsterven bedreigde diersoorten. Internationale en nationale wetgeving zullen zich moeten aanpassen aan de nieuwe technologieën wanneer ze dieren effectief voor overexploitatie door commerciële handel wil beschermen.

De reactie van overheden en organisaties op andere criminaliteit die via internet plaatsvindt, meerbepaald de goede internationale 38


7. Aanbevelingen 7.1 Nationaal Het IFAW heeft de volgende aanbevelingen aan de overheid en specifieke handhavinginstellingen:

Informatievoorziening •

Goede voorlichting is cruciaal in de strijd tegen de illegale dierenhandel. Zorg daarom voor betere informatievoorziening over de wetgeving van CITES, Europa en Nederland op de website van het ministerie van LNV;

•

Start een campagne om mensen bewust te maken van de regels die gelden voor de handel in wilde dieren, waaronder de handel in wilde dieren via het internet.

Wetgeving •

Zorg ervoor dat internetveilingsites en andere sites waar wilde dieren verkocht worden, verplicht zijn goede informatievoorziening op hun site te hebben. Ook moeten deze veilingsites goede links hebben naar de wetgeving en meldingsmogelijkheden naar handhavende instanties;

•

Mensen die reclame willen maken voor dieren die op Appendix I of II staan zouden hiervoor absoluut een vergunning moeten hebben. Er kan een voorbeeld genomen worden aan het verbod op adverteren met medicijnen die alleen op voorschrift te verkrijgen zijn;

•

Wanneer iemand een dier dat onder wettelijke bescherming valt aanbiedt, moet de legaliteit van het dier op de site aangetoond worden door bijvoorbeeld de relevante CITES nummers of het kweeknummer te vermelden;

•

Het moet duidelijk zijn welk dier bij welke CITES vergunning hoort, nu kan er te makkelijke een ander dier op het certificaat geplaatst worden wanneer het oorspronkelijke dier bijvoorbeeld, gestorven is. Dit geldt ook wanneer er meerdere dieren op 1 CITES vergunning geplaatst worden.

•

De Gezondheids- en Welzijnswet voor dieren is er alleen in theorie. Regelgeving die het welzijn moet garanderen is er vrijwel niet! Vul de wet verder in en laat dit gelden voor alle verkoopkanalen inclusief internet. o

Mensen zouden niet zomaar een dierenwinkel op internet moeten kunnen beginnen. Om levende dieren te mogen verkopen, moet iemand de juiste opleiding en bevoegdheden hebben. Dit zou voor alle dierenwinkels moeten gelden;

o

Zorg dat er een wettelijke werkwijze komt waarop dierverkoop via het internet moet plaatsvinden, waardoor verkopers verplicht zijn goede informatie (over de verzorging, huisvesting, kosten en aandacht over het te kopen dier) te geven aan potentiële kopers;

o

Zorg voor wettelijke regelgeving voor de huisvesting en verzorging van dieren;

o

De positief- en negatieflijst moet zo snel mogelijk ingevuld worden, zodat dieren die niet geschikt zijn als huisdier niet meer gehouden kunnen worden.

© IFAW


39

Handhaving •

Zorg voor meer capaciteit, met voldoende expertise omtrent bedreigde diersoorten, bij de politie en de AID om illegale handel in wilde dieren tegen te gaan;

•

Een effectieve respons kan alleen dan volgen wanneer er betrouwbare data bestaan over de precieze omvang en de trends in de internethandel. Grondig onderzoek naar de omvang van il(legale) internethandel is daarom een vereiste;

•

Maak van dieren op CITES Appendix II ook een prioriteit. Dit onderzoek maakt duidelijk dat in deze dieren illegaal gehandeld wordt;

•

Een nauw samenwerkingsverband tussen handhavende instanties, NGO’ s en andere belangrijke partijen zoals internethandelaren zou een goede stap zijn in de richting van meer openheid over de handel in wilde dieren op het internet.

•

Promoot het gebruik van een meldlijn (bijvoorbeeld die van de AID Groendesk) die beschikbaar is op alle veilingsites of sites waar handel in wilde dieren plaatsvindt;

•

Internet Service Providers zouden verplicht moeten zijn om de inhoud van hun sites regelmatig te bekijken en verdachte items te verwijderen; - Creëer een goede bilaterale samenwerking met grenslanden. Dit geldt vooral voor België waar de gemeenschappelijke taal zorgt voor gemakkelijke handel. Bij verdenking van illegale handel kan er zo gecoördineerd actie worden ondernomen; - Het zoekprogramma Xenon zou een waardevolle bijdrage kunnen leveren de zoektocht naar illegale internethandel. De opsporingsinstanties zouden hiervoor contact moeten opnemen met de belastingdienst.

7.2 Internationaal Het IFAW heeft de volgende aanbevelingen aan overheden en handhavende organisaties wereldwijd:

•

Maak goede afspraken voor internationale samenwerking onder de relevante handhavende instanties om de illegale internethandel te verminderen;

•

Zorg voor voldoende handhavingscapaciteit om met het probleem van de illegale handel op het internet om te gaan en zo te zorgen voor deze internationale samenwerking;

•

De 14de CITES conferentie is een goede mogelijkheid om een internationaal actieplan te maken om illegale internethandel tegen te gaan in samenwerking met de Interpol Wildlife Crime Group;

•

Ontwikkel en implementeer een EU-actieplan om internethandel in wilde dieren te verminderen. Hierbij kan ook een EU-verbod horen op het adverteren van dieren die op de CITES I of II lijst staan;

•

De Cybercrime Conventie heeft een minimumlijst van overtredingen opgesteld. Hieraan kan een lijst toegevoegd worden met criminaliteit die vergemakkelijkt wordt door het internet waaraan illegale wildhandel toegevoegd zou kunnen worden.

40


7.3 Website eigenaars en ISP’s Het IFAW heeft de volgende aanbevelingen aan eigenaars van websites waarop handel in wilde dieren plaatsvindt:

•

Erken de ernst en de georganiseerde natuur van illegale wildhandel en pas het huidige internetbeleid aan;

•

Verzorg duidelijke en gebruiksvriendelijke informatie over de wetgeving in verband met handel in wilde dieren;

•

Zorg ervoor dat gebruikers op een makkelijke manier verdachte items kunnen aangeven en zorg voor directe feedback over de genomen maatregelen. Neem een voorbeeld aan het veranderde beleid dat eBay heeft aangebracht (zie papagraaf 4.2);

•

Doorzoek de site regelmatig en gedetailleerd op illegale handel in wilde dieren, laat het niet alleen afhangen van de gebruikers zelf;

•

Verleen volledige medewerking aan de handhavinginstanties, andere relevante autoriteiten en NGO’s. Dit om het aangeven van verdachte items te vergemakkelijken en bewustzijn te creëren bij de gebruikers van de site.

Het IFAW heeft de volgende aanbevelingen aan ISP’s die sites hosten waarop handel in wilde dieren plaatsvindt:

•

Moedig de eigenaars van websites aan de bovenstaande aanbevelingen te implementeren;

•

Doorzoek de sites zelf regelmatig en start een onderzoek naar sites die verdacht worden van illegale handel, verwijder deze sites wanneer nodig;

•

Verleen volledige medewerking aan de handhavinginstanties, andere relevante autoriteiten en NGO’s om de handel in wilde dieren via internet te verminderen.


41

Wilde dieren in de aanbieding Het IFAW heeft in haar onderzoek honderden advertenties gevonden waarbij wilde dieren en/of producten die van (lichaamsdelen van) hen gemaakt zijn aangeboden worden. Het onderzoek heeft zich in een tijdsbestek van slechts een maand afgespeeld waarbij diverse veilingssites onderzocht zijn. Het IFAW ziet deze resultaten als een duidelijke en urgente indicatie dat er nog veel veranderd moet worden om ervoor te zorgen dat een halt groepen wordt aan de de florende legale en illegale wildhandel via Nederlandse websites. Hieronder: enkele voorbeelden van de vele advertenties die naar boven kwamen waarbij in veel gevallen niet de juiste CITES papieren aanwezig zijn (dus sprake van illegale handel) of een onwetendheid omtrent dieren en dierenwelzijn aan het licht komt. Zo geeft een tekst aan over het houden van een kangoeroe: ...niet veel ruimte voor nodig... hij eet als een konijn en heeft niet meer aandacht nodig als een konijn’.

42


OLIFANTEN IN NOOD - Op Nederlandse websites werden in één maand tijd meer dan 200 producten van ivoor aangeboden. Gecontacteerde verkopers bezaten geen van allen een bewijs dat het ivoor ouder was dan 1947, hetgeen je in je bezit moet hebben op het moment dat je ivoor verhandelt. Bijna al het ivoor werd aangeboden door particulieren die in de meeste gevallen niet eens wisten dat ze zo’n certificaat nodig hadden. Het is dus essentieel dat het publiek hierin beter wordt voorgelicht.

De handel in ivoor is één van de grootste bedreigingen voor het

In Azië leven nog ongeveer 40.000 olifanten in het wild. Recent

voortbestaan van alle olifantensoorten. In Afrika leven nog rond

onderzoek wijst uit dat de olifantenpopulaties in Zuid en

de 450.000 olifanten in tegenstelling tot 1,3 miljoen in 1981. Om

Zuidoost Azië achteruitgaan, mede doordat deze landen de

de wereldwijde slachting van olifanten een halt toe te roepen

CITES-regels niet handhaven.Thailand en China zijn de grootste

introduceerde CITES in 1989 een verbod op de handel in ivoor.

ivoorhandelnaties van Azië. Vaak doen illegale handelaren zich

Dit verbod heeft ervoor gezorgd dat de Afrikaanse en

voor als legitiem en zodoende komt het ivoor in de

Aziatische olifant gered konden worden van uitster-

handen van toeristen en de lokale bevolking

ven door globale commerciële exploitatie.

terecht. Hierin wordt duidelijk hoe gevaar-

Door een actieve lobby zijn Zimbabwe,

lijk het is om een legale ivoorhandel te

Botswana en Namibië erin geslaagd hun

hebben, zelfs wanneer de handel aan

olifanten van de CITES I naar de CITES II

zulke strenge restricties onder-

Appendix te kunnen verplaatsen. Dit van-

worpen is.

wege de bewering dat het toenemende aantal olifanten zorgt voor schade aan hun gewassen en groeiende conflicten tussen olifanten en de lokale bevolking.

© IFAW

© IFAW


© IFAW

43

English Summary The legal and illegal trade in wild animals has devastating consequences for the survival and welfare of animals. A new and growing problem is trade over the Internet, which has come to play a significant role in the illegal activities of traders. Following investigations of IFAW in UK, Germany and other countries, IFAW Nederland has carried out a month-long study into the extent of the private and commercial legal and illegal trade in wild animals on Dutch-language websites.

A shocking number of wild animals and derivative products are traded on popular auction sites and specialised Dutch-language websites and chatrooms. In just one month, at least 150 Dutch-language websites have been found where endangered species of mammals, land tortoises and sea turtles, protected birds, reptiles and amphibians are sold.The trade on these websites is far from transparent; often the information is scarce and it cannot be determined whether animals and/or animal products are being offered for sale legally or illegally.

We found 100 mammal products, including black bear skulls, stuffed seals and sperm whale teeth; more than 150 stuffed native birds and raptors; skins of the endangered panther, leopard, lynx and lion; and more than 200 illegal1 ivory products and elephant feet. The professional illegal trade takes place primarily through mailing lists and secured websites, in contrast to the auction sites where, in more cases, unwitting private individuals are involved. IFAW has discovered that many ivory products, stuffed protected birds and sea turtle products are sold at collectors’ fairs throughout the Netherlands.

National and international law must be brought up to date with the new technologies and media to protect animals effectively from overexploitation by the commercial trade. On an international level, computer crime and crime fighting are gaining more and more attention. However, special legislation to combat abuse via the Internet on an international level is still not yet developed.The Council of Europe Convention on Cybercrime which came into effect in July 2004 was an important starting point. It is important for this legislation to provide more scope for fighting illegal trade in wild animals, for example by tracking down illegal Internet dealers.

Currently, 169 countries subscribe to the “Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora” (CITES), which came into force in 1976.The European Union has implemented CITES in EU legislation and trade is regulated by trading permits. Each country supplements this programme with its own legislation. In The Netherlands, CITES is ratified through the Flora and Fauna Act since 1984, which also protects native species from commercial trade. The National Public Prosecutor’s Office for Financial, Economic and Environmental Offences and the General Inspection Service of the Ministry of Agriculture, Nature and Food Quality, together with regional and inter-regional environmental teams and the Customs Service, are responsible for the detection of environmental crime and also illegal Internet trade.

The detection of illegal Internet trade in wild animals is still in its infancy. This is certainly true in The Netherlands and throughout the EU, where active detection of this type of crime has not yet been developed. Enforcement is hindered by the anonymity of Internet traders and the difficulty in locating them, the number 44


of small-time traders and the problems of monitoring the enormous volume of Internet traffic. Internationally, this task is all the more difficult because it requires cooperation, extradition of suspects and insight into data that are classified for reasons of national security.

People take advantage of this situation to pursue illegal trade over the Internet. Whether traders know they are breaking the law or not, the effect for threatened species is the same. Websites do not provide or promote enough user-friendly information on the legal requirements of trade in wildlife and generally do not give any opportunity to report illegal items.This often results in buyers and sellers operating unwittingly in contradiction of the law.

The investigation by IFAW UK into the illegal trade in wild animals on English-language websites has led to more engagement by British and American investigative agencies with regard to this illegal trade.

In contrast to the Dutch auction sites, international auction sites have also become increasingly conscientious about the responsibility they have to provide their customers with adequate information and cooperate with investigative bodies. This response should serve as an example for all Dutch sites involved in wildlife trade and investigative agencies.

The methods used in fighting Internet crime in other criminal areas offer valuable models for fighting the illegal trade in wild animals via the Internet. •

Successful national and international hotlines have been set up to fight child pornography.

•

Far-reaching measures have been taken to combat the illegal Internet trade in pharmaceuticals, such as the legal requirement for international cooperation and the ban on advertising for prescription pharmaceuticals.

•

The tax authorities have developed an efficient search engine which can detect tax evaders on the Internet.

•

1

Finally, international regulations give investigative agencies ever more powers to monitor Internet traffic.

IFAW (2004) report Elephants on the High Street: an investigation into ivory trade in the UK revealed a thriving and uncontrol-

led trade in ivory on British high streets and over the Internet. Investigations by IFAW NL looking at the trade in ivory through the Internet and at Dutch collector fairs, also came to the same conclusion.


45

8. Recommendations in English 8.1 National IFAW has the following recommendations to the government and specific enforcement agencies:

Providing information •

Good information is crucial in the fight against illegal trade in wildlife.Therefore, user-friendly information should be provided to online users about the legislation of CITES, Europe and The Netherlands on the website of the Ministry of Agriculture, Nature and Food Quality;

•

A campaign to make people aware of the laws that apply to the trade in wild animals, including the trade in wild animals over the Internet.

Legislation •

Make sure that Internet auction sites and other sites where wild animals are sold are required to provide good information on their sites. These auction sites should also have good (and current!) links to the laws and a way of reporting to enforcement agencies;

•

People who wish to advertise for animals in Appendix I or II should absolutely be required to get a permit to do so.A model for this can be the ban on advertising prescription drugs;

•

When someone offers an animal that falls under legal protection for sale, the legality of the animal must be demonstrated, for example by stating the relevant CITES numbers or by clearly displaying a bird’s leg band;

•

It must be clear which animal belongs with which CITES permit, as another animal might easily be substituted on the certificate if the original animal has died.This also applies if multiple animals are listed on a single CITES permit.

•

The Health and Welfare of Animals Act exists only in theory.There is hardly any legislation that guarantees animal welfare! Make the law more specific and make it applicable to all sales channels, including the Internet. o

People should not be able to simply open a pet shop on the Internet.To be able to sell live animals, a person must have the proper training and qualifications.This should apply to all pet shops;

o

Ensure that a legal method is set up for animal sales via the Internet, whereby sellers are required to provide good information to potential buyers about the animal for sale (care, housing, costs and attention);

o

Set forth legal regulations for the housing and care of animals;

o The

positive and negative list must be filled in as soon as possible, so that animals that are not suitable as house pets may no longer be

kept as such.

Enforcement •

Provide more capacity, with sufficient expertise on threatened species, to the police and General Inspection Service to combat illegal trade in wild animals;

•

An effective response will result only when reliable data are available on the precise extent of and trends in Internet trade.Thorough investigation into the extent of legal and illegal Internet trade is crucial;

•

Make animals on CITES Appendix II a priority as well.This investigation makes clear that illegal trade in these animals is also ongoing;

•

A close cooperation between enforcement agencies, NGOs and other important parties such as Internet traders would be a good step in the direction of more openness about the trade in wild animals on the Internet.

•

Promote the use of a hotline/e-mail (for example, that of the General Inspection Service’s Groendesk) which is available via all auction sites or sites on which trade in wild animals takes place;

•

Internet Service Providers should be required to check the content of their sites regularly and remove suspicious items;

•

Create a good bilateral cooperation with neighbouring countries. This applies mainly to Belgium, where a common language facilitates trade. If illegal trade is suspected, coordinated action can then be taken;

•

The search engine Xenon could make a valuable contribution to the search for illegal Internet trade.The investigative agencies should contact the tax authorities for more information on this search engine.

46


8.2 International •

Make good agreements for international cooperation with the relevant enforcement organizations to reduce illegal Internet trade;

•

Allow for sufficient enforcement capacity to cope with the problem of illegal Internet trade and thus to foster this international cooperation;

•

The 14th CITES conference of the Parties is a good opportunity to put together an international action plan to combat illegal Internet trade in cooperation with the Interpol Wildlife Crime Group;

•

Develop and implement an EU action plan to reduce Internet trade in wild animals.This may include an EU ban on advertising animals on the CITES I or II lists;

•

The Cybercrime Convention has drawn up a minimum list of violations. This could be augmented by a list of the crimes that are facilitated by the Internet, to which illegal trade in wild animals can be added.

8.3 Website owners and ISPs IFAW has the following recommendations for owners of websites where trade in wild animals takes place:

•

Recognize the seriousness and the organized nature of illegal trade in wild animals and modify current Internet policy;

•

Provide clear and user-friendly information about the legislation governing trade in wild animals;

•

Make sure that users can report suspicious items easily and provide direct feedback about the measures taken.Take an example from the changes introduced by eBay (see Section 4.2.);

•

Search the site regularly and thoroughly for illegal trade in wild animals - don’t depend completely on the users;

•

Provide full cooperation to enforcement agencies, other relevant authorities and NGOs.This will make it easier to report suspicious items and raise awareness among users of the site.

IFAW has the following recommendations to ISPs who host sites where trade in wild animals takes place:

•

Encourage website owners to implement the recommendations above;

•

Visit the sites regularly and investigate sites that you suspect of illegal trade; remove these sites where necessary;

•

Provide full cooperation with enforcement agencies, other relevant authorities and NGOs to reduce the trade in wild animals over the Internet.


47

9. Bronvermelding en Literatuurlijst 1

Warchol, G.L., Zupan, L.L., en Clack,W. (2003) Transnational Criminality:An Analysis of the Illegal Wildlife Market in Southern Africa. International Criminal Justice Review, 13 (1). 1-27.

2

Cook, D., Roberts, M., en Jason, L. (2002) The International Wildlife Trade and Organised Crime.A review of the evidence and the role of the UK. Regional Research Institute, University of Wolverhampton. Geraadpleegd op 12 november 2005 via

3

WWF, TRAFFIC. (december 2002) Switching Channels. Wildlife trade routes into Europe and the UK. Geraadpleegd op 21 november 2005 via

4

Het Centraal Bureau voor de statistiek (CBS). Import van dieren naar Nederland in 2004.

5

Hoeveelheid import van CITES dieren in 2003 en 2004. Gegevens verkregen van het CITES bureau Nederland.

6

In de Winkel van Sinkel… over de handel in exotische dieren (1998). Onderzoek van Dierenbescherming Nederland.

7

Warchol, G.L.,Zupan, L.L., en Clack,W. (2003) Transnational Criminality:An Analysis of the Illegal Wildlife Market in Southern Africa. International Criminal Justice Review, 13 (1). 1-27.

8

Cook, D., Roberts, M., en Jason, L. (2002) The International Wildlife Trade and Organised Crime.A review of the evidence and the role of the UK. Regional Research Institute, University of Wolverhampton. Geraadpleegd op 12 november 2005 via

9

Bijleveld, C.C.J.H. (2005) Methoden en Technieken van onderzoek in de Criminologie. Den Haag: Boom Juridische uitgevers.

10

Vinke, C.M. (2001) Handel in exotische dieren. Justitiële Verkenningen, 27 (9). 94-103.

11

Informatie verkregen van de Dienst Regelingen West, afdeling Inbeslagname.

12

Informatie over de landelijke inbeslagname van dieren en producten van dieren in 2003 en 2004 verkregen van het Ministerie van Financiën (afdeling Douane en Milieu).

13

Informatie verkregen van de AID (Algemene Inspectie Dienst). Overzicht van de inbeslagnames van 2003 en 2004.

14

Telegraaf, 24 april 2005.‘Nederlanders spil dierenhandel.’ p. 9

15

‘Naar een effectieve waarborging van dierenwelzijn.’Verslag van de Interdepartementale Werkgroep Dierenwelzijn in het kader van het programma ‘Bruikbare Rechtshulp’. Gerefereerd aan Traa, 2000.

16

C.M.Vinke (1999). Onderzoek naar de welzijnsomstandigheden van exotische dieren in de dierenhandel. Interfacultair Centrum Welzijn Dieren, Universiteit Utrecht.

17

Humane Society of the United States ‘Live Reptile Trade’, geraadpleegd op 18 oktober 2005 www.hsus.org/wildlife/issues_facing_wildlife/wildlife_trade/live_reptile_trade

18

Reptielenopvangcentrum Iguana, persoonlijke mededeling van directeur Ad Bom, December 2005.

19

Garner J.P., Meehan, C.L. , Mench, J.A.(2003). Stereotypies in caged parrots, schizophrenia and autism: evidence for a common mechanism. Behavioural Brain research 145, 125-134.

20

Jaarverslag 2003, 2004 en 2005 van Stichting AAP, geraadpleegd op 27 november 2005 en 12 september 2006 op www.aap.nl/overaap/jaarverslagen.

21

BN De Stem, 20 augustus 2005.‘Een brilkaaiman via internet’.

22

Zie literatuurverwijzing 16.

23

17/08/05 De telegraaf, 17 augustus 2005.‘Ministerie komt in actie tegen exoten’.

24

Humane Society of the United States ‘Live Reptile Trade’, geraadpleegd op 18 oktober 2005

25

De Gelderlander, 25 oktober 2005.‘Import vogels aan banden’. www.gelderlander.nl/regioportal/GLD/1,1478,16445-Vogelgriep-Nieuws.

26

T.F. van Gorcum, A.G. van Velzen, A.J.H.P. van Riel, J. Meulenbelt, I. de Vries. Acute vergiftigingen bij mens en dier Jaaroverzicht 2004. Nationaal Vergiftigingen Informatie

www.hsus.org/pets/issues_affecting_our_pets/should_wild_animals_be_kept_as_pets.html

Centrum. 27

Onderzoek van Ipsos Insight woensdag 21 januari 2004 http://www.webwereld.nl/articles/11601

28

Sociaal en Cultureel rapport 2004. Hoofdstuk 5: ICT en samenleving

29

Onderzoek van het marktonderzoekbureau Trendbox. Onderzoek naar internetgebruik in 2005. http://www.zdnet.nl/news.cfm?id=45454.

30

Onderzoek ‘Thuiswinkel Marktmonitor’ (2003) uitgevoerd door Blaauw Research en Thuiswinkel.org.

31

Internet Fraud Complaint Center,Annual Internet Fraud Report, 2004.

32

European Consumer Center Network (2004) ‘The European Online Marketplace: Consumer Complaints, a summary and analysis of consumer complaints reported to the

http://www.scp.nl/nieuws/persberichten/9037701590-hoofdstuk5.html

European Consumer Centre Network’. 33

Smith, G., (2001). Internet Law and regulation, Sweet and Maxwell, p. 435.

34

8. Poucke, K van (2002) “Cybercrime”: analyse en evaluatie van Belgische regelgeving. Doctoraal scriptie. Universiteit van Gent.

35

IFAW (2004) ‘Elephants on the High Street: an investigation into Ivory Trade in the UK’

36

Theile, S., Steiner,A., Kecse-Nagy, K. (2004),‘Expanding borders: New challenges for wildlife trade controls in the European Union’TRAFFIC Europa, Brussel, België.

37

IFAW (2005) ‘Caught in the Web:Wildlife Trade on the Internet’.

38

IFAW (2005). 48 uur snapshot van Duitse websites www.ifaw.de.

39

Informatie over de koningscobra verkregen van een voormalig reptielenhandelaar.

40

Informatie over exportquota te vinden op www.cites.org.

41


42

Uitleg over de CITES wetgeving kan men vinden op:

43

Ministerie van LNV: Brochure nr.03: Bescherming van planten en dieren over de Flora-en faunawet.

44

‘CITES en Traditionele medicijnen. Mens en natuur in balans’. De brochure is tot stand gekomen door het Ministerie van LNV, de AID, de politie, Laser, CITES en WWF.

45

Informatie over Europese en Nederlandse wetgeving. http://www.eu-wildlifetrade.org/html/nl/legislation.asp.

46

Informatie over de handhaving kan men vinden op de site van het minsterie van LNV (www.minlnv.nl), de douane (www.douane.nl) en het Openbaar Ministerie

www.ifaw.org/ifaw/general/default.aspx?oid=81921.

www.hetlnvloket.nl/pls/portal30/docs/folder/lnv_loket_us/lnv_frontend_publiek/fldr_laser/fldr_ci_010/basisinformatie+cites.doc http://www9.minlnv.nl/servlet/page?_pageid=100&_dad=portal30&_schema=PORTAL30&p_item_id=74110

(www.om.nl) 47

48

“Gegevens strafrechtelijke afdoening overtredingen Flora- en faunawet 2000-2005, bron: Openbaar Ministerie".


48

Gerrits, N.M., de Groot,T.T.M., (2002). Handboek Beschermde Dieren, NMII,Animal Legislation Consultancy. In februari 2006 komt de vernieuwde uitgave uit.

49

European Convention for the Protection of Animals kept for Farming Purposes (Strasbourg, 10.III.1976), geraadpleegd op 11 oktober 2005 http://conventions.coe.int/treaty/en/Treaties/Html/087.htm

50

Protocollen gehecht aan het verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap. Protocol betreffende de bescherming en het welzijn van dieren. http://europa.eu.int/eurlex/nl/treaties/selected/livre348.html bekeken op 11 oktober 2005.

51

IATA ‘live animal regulations’, geraadpleegd op 05 november 2005 www.iata.org/ps/publications/9105.htm

52

Jaarverslag AID 2004, geraadpleegd op 19 november 2005 www.aid.nl/AID/CMS/pdf_downloads/ 5438_AID_JVomslag_def.pdf

53

Eversten, E., Bordes, de E.C. Teksten Wetgeving dierenwelzijn.Landbouwhuisdieren en gezelschapsdieren Editie 2003. Uitgeverij Koninklijke Vermande p 15-16 (ook Gezondheids en welzijnswet voor dieren meerdere pagina’s).

54

Reeks bruikbare rechtsorde. Naar een effectieve borging van dierenwelzijn Rapportage vanuit het project welzijn gezelschapsdieren.

55

Voor voorbeeld zie www.mofa.go.jp/policy/crime/high-tech/conf0105-4..html.

56

‘Eleventh United Nations Congress on Crime Prevention and Criminal Justice-Discussion Guide’ UN General Assembly 11 February 2003 A/CONF.203/PM.1, Deel II/1/E, pag 12-14 and Deel II,Workshop 6, pag 59-61. www.unodc.org/pdf/crime/congress11/203_PM1_e.pdf.

57

‘UNCITRAL Model Law on Electronic Signatures 2001’, UN General Assembly resolution 56/80, en ‘UNCITRAL Model Law on Electronic Commerce’, UN General Assembly resolution 56/162, beschikbaar op www.uncitral.org/english/texts/electcom/ecommerceindex.htm.

58

UNCiTRAL 2003, paragraaf 20-25. Bezorgdheid is uitgedrukt via het CITES secretariaat dat de CITES formulieren soms vervalst worden.

59

UNCITRAL 2004, paragraaf 24.

60

European Treaty Series No. 185, Budapest, 23 November 2001, beschikbaar op www.conventions.coe.int.

61

O’Keefe, R., (2004). Universal Jurisdiction- Clarifying the Basic Concept’, Journal of International Criminal Justice 2004 203 (735), Oxford University Press.

62

Paragraaf 133, www.conventions.coe.int/Treaty/en/Reports/Html/185.htm.

63

http://conventions.coe.int/Treaty/EN/CadreListeTraites.htm.

64

Richtlijn 2000/31/EC over de wettelijke aspecten van internethandel, in de interne markt. www.europa.eu.int/comm.

65

De tekst van de aanpassingswet is te downloaden op: www.ecommercerichtlijn.info/implement.htm.

66

Hoofd Communicatie AID Anita Douven, Beleidsmedewerkster, Leonie van der Voort persoonlijke communicatie.

67

Defra Wildlife Licensing and Registration Service (2004) ‘The CITES bulletin-Bulletin nr. 20: December 2004’ p.7. en Roy Pitt, Defra Global Wildlife Division, personal communication.

68

Verhaal van het ‘BBC NEWS: http://news.bbc.co.uk/go/pr/fr/-/1/hi/england/norfolk/4492446.stm

69

Vraag en antwoord in de ‘House of Commons’ over de bestrijding van de internethandel in beschermde soorten van 05 december 2005.

70

‘North American Commission for environmental cooperation’.

71


72

http://www.seksueelmisdrijf.nl/wetgeving/kinderporno.htm, zie ook http://europa.eu.int/scadplus/leg/nl/lvb/l33138.htm.

73

http://www.meldpunt.org/.

74

The International Narcotics Control Board (INCB) Annual report 2003, beschikbaar op www.incb.org/e/

75

The International Wildlife Trade an Organized Crime:A review of the evidence and the role of the UK,WWF UK 2002.

76

Wet op de geneesmiddelenvoorziening, geraadpleegd op 5 november op http://wetten.overheid.nl.

77

Reden tot bezorgdheid ontstond bij de verkoop van Viagra- voor een voorbeeld zie Childs, M., Ellison., L., Prayle, D., (1998) Drugs and the Internet. New Law Journal Vol. 148

http://www.cec.org/trio/stories/index.cfm?varlan=english&ed=16&ID=175

No 6868, pp. 1840-1842;Thompson, Buying Medicine on the Web: what is legal and what is not’,The Pharmaceutical Journal 2003 Volume 271 No. 7262, p 202. 78

Reclamebesluit geneesmiddelen geraadpleegd op 5 november op http://wetten.overheid.nl/cgi-bin/sessioned/browsercheck/continuation=17894-002/session=531529780531734/action=javascript-result/javascript=yes.

79

‘INCB targets Illicit Sales of Drugs on Internet Pharmacies’ Pers uitgave van de ‘United Nations Information Service’, 18 oktober 2004.

80

In Zwitserland bijvoorbeeld, is het niet toegestaan geneesmiddelen via de post te versturen zonder dat een geautoriseerde instantie hier toestemming voor heeft gegeven (ook wanneer de persoon in kwestie wel een voorschrift had).

81

‘UN Warns of Dangers of Drugs Sold on the Internet’, Britisch Medical Journal, 9200440 328:603, 13 maart 2003 - het rapport citeerde een inval in een on-line apotheek in de VS waarbij 90% van de geneesmiddelen die gevonden werden, internationaal alleen met voorschrift verkregen konden worden.

82

UN Conventie over Narcotische Drugs 1961; UN Conventie over Psychotrope Drugs 1971; en UN Conventie tegen Illegale Drugshandel en psychotrope Drugs 1988.

83

Richtlijn 2002/58/EC van het Europese Parlement en de Europese Raad van 12 juli 2002 over het verwerken van persoonlijke data en het beschermen van de privacy in de elektronische communicatie sector, (OJ 2002 L 201/37) effectief vanaf 31 oktober 2003.

84

Opinie 9/2004, een voorstel gepresenteerd door Frankrijk, Ierland, Zweden en het Verenigd Koninkrijk, Document van de Raad 8958/04 van 28 april 2004, 11885/04/EN beschikbaar op www.europa.eu.int/comm/privacy.

85

Informatie over Xenon op de website van het ministerie van Financiën http://www.minfin.nl/default.asp?CMS_ITEM=MFCWD52E22D3697AC47E49D4DC2B43EDC2D6DX2X40995X03


49

Bijlage 1 Tabel 1: Importen van dieren in 2004. Bron: CBS

Diersoort Primaten

Hoeveelheid 483

Reptielen “slangen en zeeschildpadden inbegrepen” Roofvogels Levende “papegaaiachtigen”

Marktwaarde (€) 443.000

16702

75.000

2

11.000

6765

175.000

Tabel 2: Invoer, uitvoer en wederuitvoer van dieren op Bijlage A en B in 2003. Bron: CITES NL.

Invoer Diersoort

Uitvoer

Wederuitvoer

EU B

EU A

EU B

EU A

EU B

EU A

Amfibia

Amfibia

114 + 6480 kg

0

99

0

0

0

Mammalia

Zoogdieren

1204

429

128

38

718 + 42654 kg

717

Reptillia

Reptielen

37181 + 30765 kg 225

253

13

872

7

Pisces

Vissen

17035

0

0

0

0

0

Aves

Vogels

25305

227

24174

314

4553

5

Arachnida

Spinnen

1073

0

0

0

0

0

Tabel 3: Invoer, uitvoer en wederuitvoer van dieren op bijlage A en B in 2004. Bron: CITES NL.

Invoer Diersoort

Uitvoer

Wederuitvoer

EU B

EU A

EU B

EU A

EU B

Amfibieën

Amfibieën

82

16

0

0

0

0

Mammalia

Zoogdieren

3191

704

65

34

87

76

Reptillia

Reptielen

69055 + 41745 kg 91 + 1200 kg

31

3

1029

10

Pisces

Vissen

9600

0

0

0

0

0

Aves

Vogels

33491

128

24214

371

10668

2

50

EU A


Afkortingen IFAW

International Fund for Animal Welfare

EU

Europese Unie

CBS

Centraal Bureau voor de Statistiek

CITES

The Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora (Overeenkomst inzake de internationale handel in bedreigde uitheemse dieren en planten)

AID

Algemene Inspectie Dienst

TCM

Traditionele Chinese Medicijnen

ICT

Informatie- en communicatie technologie

NGO

Non Governmental Organization

HWL

Hulpcentrum voor Wilde dieren Limburg

GAD

Groep Anti Drugs

LNV

Ministerie van Landbouw, Natuur en Visserij

FP

Functioneel Parket

IATA

International Air Transport Association

GWWD

Gezondheids- en Welzijnswet voor Dieren

UNCITRAL

UN Commission for International Trade Law

VS

Verenigde Staten

US FWS

Fish and Wildlife Service in de Verenigde Staten

ISP

Internet Service Providers

KLPD

Korps Landelijke Politiediensten

WWF

World Wide Fund for Nature

INCB

International Narcotics Control Board

ECHR

European Court of Human Rights

Het IFAW (International Fund for Animal Welfare), een organisatie zonder winstoogmerk, heeft als missie het welzijn van de dieren in de wereld te verbeteren. Daarbij gaat het om huisdieren en in het wild levende dieren. Het IFAW wil dit bereiken door de commerciële uitbuiting van dieren terug te dringen, natuurlijke leefgebieden te beschermen en dieren in nood te helpen.

We proberen de publieke opinie te mobiliseren, zodat wreedheden tegen dieren worden voorkomen. Ons beleid is gericht op het bevorderen van het welzijn van dieren en het behoud van hun soorten en leefgebieden. Het IFAW verschaft een stem aan de dieren die zelf niet kunnen spreken, en staat garant voor hulp aan en bescherming van het dier.

Het IFAW heeft kantoren in: Australië, Canada, China, Oost-Afrika, Europese Unie (te Brussel), Frankrijk, Duitsland, India, Japan, Latijns Amerika, Nederland, Rusland, Zuid-Afrika en Verenigde Staten van Amerika.

IFAW Nederland Javastraat 56 8525 AR Den Haag Tel.

: +31 (0)70 - 335 50 11

Fax

: +31 (0)70 - 385 09 40

E-mail

: [email protected]

Website : www.ifaw.org

Gevangen in het net Handel in wilde dieren op Nederlandstalige websites

Recommend Documents