Gesprekstraining van partners van mensen met afasie

HersenletselCongres 2013 – 5 november

B3 – Sandra Wielaert

B3

Spagaat in de praat Gesprekstraining van partners van mensen met afasie

Sandra Wielaert, Mphil, logopedist Rijndam revalidatiecentrum PhD candidate, Universiteit van Manchester, UK

Credits •  Financier: Revalidatie Nederland •  Promotors: –  Dr K. Sage, Universiteit van Manchester –  Dr M. van de Sandt-Koenderman, Rotterdam Neurorehabilitation research / Erasmus MC/ Rijndam revalidatiecentrum

1



Overzicht •  Plaats van partnertraining in afasietherapie •  Kenmerken van conversatie •  Casus Peter & Sylvia •  ImPACT; enkele 1e bevindingen

... Kernpunten •  Een gesprek is een dynamische interactie tussen personen. •  Afasie vergt aanpassing van alle gespreksdeelnemers •  PACT is een theoretisch onderbouwde en gestandaardiseerde methode om partners van (en) cliënten met afasie te trainen •  Logopedisten en koppels die deelnamen aan ImPACT tonen zich enthousiast en tevreden over PACT

2



ICF & klassieke afasietherapie CVA

Afasie

Persoonlijke factoren

Praten / begrijpen

Gesprek voeren

Externe factoren

Maar...... •  Succesvolle communica>e vraagt om dynamische interac.e tussen conversa>e partners •  Na ontstaan van afasie moeten beide partners een nieuwe balans zoeken in hun gesprekken •  Booth & Swabey, 1999; Kagan et al., 2001; Cunningham & Ward, 2003; Sorin-‐Peters, 2004; Simmons-‐Mackie et al., 2010; Wilkinson, 2010; Blom Johansson et al., 2012; McGurk & Kneebone, 2013; Blom Johansson et al., 2013.

3



ICF & conversatietraining CVA Afasie

Praten / begrijpen

Persoonlijke factoren

Gesprek voeren

Externe factoren

Communicatie: transactie

4



Communicatie: samen bouwen aan betekenis

Communicatie: interactie, sociaal aspect

5



Innovatie 2008-2011

Lock, Wilkinson & Bryan, 2001

Theore>sch onderbouwde en gestandaardiseerde methode voor partner conversa>e training Wielaert & Wilkinson, 2012

Kenmerken van een gesprek •  Volgens Conversatieanalyse 1.  Beurtwisseling 2.  Problemen en herstel 3.  Gespreksonderwerp

6



1. Beurtwisseling •  Snelle wisseling •  ‘Conversational flow’ is belangrijk •  Bij lange pauze ‘verlies je de beurt’ PACT 13

2. Probleem en herstel •  Iemand geeft een probleem aan –  ‘Nee, dat bedoel ik niet ....’ –  ‘Wat zeg je?’ –  ‘...dat zei Kees, eh ik bedoel Jan’

•  Iemand lost het probleem op –  ‘Oh, bedoel je vrijdag? –  ‘Dat we overmorgen weg gaan’

7



Probleem en herstel •  Voorkeur bij gezonde sprekers – Zelf probleem signaleren – Zelf probleem oplossen PACT 9

3. Gespreksonderwerp •  Gesprekspartner •  Gedeelde kennis – Van heden en verleden •  Gedeelde context – Waar gesprek plaats vindt – Eerder over gesproken PACT 18a

8



Nieuwe balans

PACT 19a

Spagaat in de praat Verlies van gesprekspartner / eigen onzekerheid in de communica>e Partnerrol Streven naar gelijkwaardigheid / behoud partnerschap

Therapeutenrol Partner past zich aan Partner faciliteert afa>sche partner

9



Dus ..... •  Ra>onale PACT: •  Succesvolle communica>e vraagt om dynamische interac>e tussen conversa>e partners •  Na ontstaan van afasie moeten beide partners een nieuwe balans zoeken in hun gesprekken

Casus Peter en Sylvia •  Sylvia, 40 jaar, docente MBO –  Amnestische afasie, 1 jaar post onset –  Woordvindingsproblemen, –  Startproblemen

•  Peter, 41 jaar, grafisch vormgever •  Sylvia bezoekt polikliniek wanneer PACT start

10



Casus Peter & Sylvia Basis van PACT: video opnamen ‘thuis’

•  ‘Language exercises for dinner’ –  Bauer & Kulke, 2004

Geobserveerde patronen Pre PACT •  Peter stelt veel vragen om gesprek gaande te houden •  Sylvia toont nauwelijks initiatief •  Peter stelt regelmatig testvragen •  Peter stelt vooral gesloten vragen •  Goed beurtgedrag; Peter lange beurten en Sylvia korte beurten •  Sylvia lacht op een kinderlijke manier wanneer gesprek stilvalt •  Vroeger was Sylvia de prater

11



Doelen / wensen van Peter •  Dat Sylvia meer initiatief toont in gesprek beginnen en gaande houden •  Dat we over meer onderwerpen kunnen praten •  Dat Sylvia meer naar mijn gevoelens kan vragen

Doelen / wensen van Sylvia •  Dat Peter mij meer tijd geeft om iets te zeggen

12



PACT met Peter & Sylvia •  7 sessies, waarvan 6 met Peter en 1 samen •  Conversaties en de invloed op je relatie •  Probleem & herstel •  Omgaan met stiltes •  Gespreksonderwerpen en balans

Opname na de PACT

13



Geobserveerde patronen Post PACT •  Peter stelt meer reeële vragen (minder testvragen) •  Peter stelt meer open vragen •  Peter heeft meer minimale beurten •  •  •  • 

Sylvia is actiever in het gesprek Sylvia geeft meer tegengas Kinderlijke lachen is afgenomen Stem klinkt steviger

Evaluatie met Peter & Sylvia •  Peter durft stiltes te laten vallen •  Peter neemt korte (‘minimale’) beurten om Sylvia te stimuleren •  Sylvia heeft meer tijd om wat te zeggen •  Sylvia geeft meer informatie •  Sylvia stelt meer vragen, deels ingeslepen bij logopedie •  Er komt meer variatie in de onderwerpen

14



PACT doelen •  Bewust maken huidige conversatiestijl •  Bewust maken van keuzes die er zijn in voeren van gesprekken (bij afasie) •  Oefenen en toepassen nieuwe strategieën – 

Ervaringsleren – 

Kolb, 1984; Lock et al., 2001; Sorin-Peters, 2004; Purdy & Hindenlang, 2005

Evidence partnereducatie na CVA Interven>e is meest eﬀec>ef

–  Individuele behoe]en –  Gericht op gedrags verandering –  Ac>eve deelname –  Rodgers et al.,1999; Kalra et al., 2004; Smith et al., 2009; Paul & Sanders, 2010

Communica>e training; systema>c reviews –  Simmons-‐Mackie et al., 2010; Cherney et al., 2013

15



ImPACT Doel 1 feb 2012-‐feb 2014 Implementatie van PACT in de reguliere zorg van 10 deelnemende centra 1.  2.  3.  4.  5.  6. 

Aardenburg, Doorn Blixembosch, Eindhoven Het Roessingh, Enschede Rijndam, Rotterdam RVE noord, Schiedam St. Maartenskliniek, Nijmegen 7.  Trappenberg, Huizen 8.  Laurens Antonius AIJ, Rotterdam 9.  st Groenhuysen, Roosendaal 10. st Volckaert, Dongen

3

7 1 5

6

4 8 9

10 2

Implementatie: teamwerk

16



ENKELE VOORLOPIGE RESULTATEN

Evaluatie: partners (n=35) •  Tevreden: gemiddeld 8! •  Waarderen praktische informatie, op maat en het oefenen •  Wordt vervolgd....

17



Logopedisten: Kijk op communicatie veranderd?

(n=16)

8

Aantal LG

6

4

2

0

1 1

22

33

4 4

5 5

6 6

77

Likert schaal 1= heel erg mee oneens 7= heel erg mee eens

Videobeelden versus klinische indruk

4%

zelfde

25% beetje anders

19%

anders

heel anders

44%

18



Evaluatie Logo’s

‘Je ‘Je moet met PACT gewerkt hebben om het uit te kunnen leggen’

‘Door PACT richten we de therapie anders in’’ ‘PACT heeft mijn kijk op communicatie veranderd’

Samenvatting •  Gesprekspartners hebben invloed op elkaars bijdragen in een gesprek •  Bij afasie moeten alle gespreksdeelnemers een nieuwe balans zoeken •  PACT is een theoretisch onderbouwde en gestandaardiseerde methode –  Vertrekpunt voor verdere ontwikkeling van afasietherapie op participatieniveau

19



Vragen?

[email protected]

DANK VOOR UW AANDACHT

References

Blom Johansson, M., Carlsson, M., Östberg, P. & Sonnander, K. (2012). Communication changes and SLP services according to significant others of persons with aphasia. Aphasiology, 26(8), 1005-1028. Blom Johansson, M., Carlsson, M,. Östberg, P. & Sonnander, K. (2013). A multiple-case study of a family-oriented intervention practice in the early rehabilitation phase of persons with aphasia. Aphasiology, 27(2), 201-226. Booth, S. & Swabey, D. (1999). Group training in communication skills for carers of adults with aphasia. International journal of language and communication disorders, 34(3), 291-309. Cherney, L., Simmons-Mackie, N., Raymer, A., Armstrong, E. & Holland, A. (2013). Systematic review of communication partner training in aphasia. International Journal of Speech-Language Pathology, early online, 1-11. Cunningham, R. & Ward, C. (2003). Evaluation of a training programme to facilitate conversation between people with aphasia and their partners. Aphasiology, 17(8),687-707. Kagan, A. (1998). Supported conversation for adults with aphasia: methods and resources for training conversation partners. Aphasiology.12, 816-830. Kalra, L., Evans, A., Perez, I., Melbourn, A., Patel, A., Knapp, M. & Donaldson, N. (2004). Training carers of stroke patients: randomised controlled trial. British Medical Journal, (328), 1099-1103. Lock, S., Wilkinson, R. & Bryan, K. (2001). Supporting partners and people with aphasia in relationships and conversation (SPPARC). Oxon: Speechmark. McGurk, R. & Kneebone, I. (2013). The problems faced by informal carers to people with aphasia after stroke: a literature review. Aphasiology, 27(7), 765-783.

20



References –contin.

Paul, N. & Sanders, G. (2010). Applying an ecological framework to education needs of communication partners of individuals with aphasia. Aphasiology, 24(9), 1095-1112. Rodgers, H., Atkinson, C., Bond, S., Suddes, M., Dobson, R. & Curless, R. (1999). Randomized controlled trial of a comprehensive stroke education program for patients and caregivers. Stroke, (30), 2585-2591. Simmons-Mackie, N., Raymer, A., Armstrong, E., Holland, A. & Cherney, L.R. (2010). Communication partner training in aphasia: a systematic review. Archives of Physical and Medical Rehabilitation, (91), 1814-1837. Smith, J., Forster, A. & Young, J. (2009). Cochrane review: information provision for stroke patients and their caregivers. Clinical rehabilitation,(2),195-206. Wielaert, S. & Wilkinson, R. (2012). Partners van Afasiepatiënten Conversatie Training (PACT). Houten: Bohn Stafleu van Loghum. Wilkinson, R. (2010). Interaction focused intervention: a conversation analytic approach to aphasia therapy. Journal of interactional research in communication disorders, 1(1),45-68.

21

Gesprekstraining van partners van mensen met afasie

Recommend Documents